Tractatus aliquot vtilissimi, pro defensione regiae et episcopalis auctoritatis, contra rebelles horum temporum. Quibus accessit Colloquium quoddam cum D. d'Incy principe coniurationis Cameracensis habitum in ipsa arce Cameracensi. Auctore Richardo H

91쪽

De N esitate ac Dignitate cuiuis coniugi prsserre . Sed Augustini verba audiam us: Cum abae, ait, sint obedientes praeceptis Dei, itane trepidabit

sanctam virginitatem etiam castis nup-lijs, & continetiam praeserre connubio, fructum centenum praeire duceno ξ Imo vero no dubitet hac re illi rei praeponere. Haec tamen vel haec virgo obediens &Deum times, illi vel illi mulieri obedie-

ti& Deum timenti se anteferre non audeat, alioquin non erit humilis, & Deus superbis resistit. Quid ergo cogitabit occulta scilicet dona Dei quae no nisi interrogatione tentationis etiam semetipsum unicuique declarant. Vt enim cet

tera taceam, unde scit virgo quamuis sellicita quae sunt Domini, quomodo placeat Domino ne forte propter aliquam sibi incognitam mentis infirmitatem nondum sit matura martyrios illa vero mulier cui se praeferre gestiebat iam posssit bibere calicem dominicae humilitatis, quem prius bibendum discipulis amatoribus sublimitatis opposivit Θ unde inqua scit ne forte ipsa nodum sit Thecla, &sit illa Crispina Θ Haec Augustinus. Atque haec de omnibus Christianis & in hoc

92쪽

Φnim Regis ac Magaera tu. 29 sensu intelligenda esse ex ipsis verbis sequentibus conuincitur,cum addit, non quae sua sunt singuli considerantes sed quae aliorum . Ita Rex aliquis & Epis Copus tametsi non defungantur ossicijs suis, saluo honore Regio & Episcopali, cum proprias infirmitates recognos,

cunt aut verentur & reformidant, existi-

mant saepenumero eos quibus praesiunt in maiori gratia esse apud Deum propter occultas quasdam & reconditas virtutes quae in subditis esse possunt,quamuis forinsecus non appareant, aut suas quasdalatentes & abditas imperfectiones quas quia profundum est cor hominis & inscrutabile,nemo penitus hominum poLsit discernere. Sed fingamus Magistratu aut Principem scire per omnia se meliorem virum esse ijs quibus dominatur. Cum tamen cogitat neminem posse esse securum in hac vita,qus tota tentatio est siue militia su per terram, ut qui factus est ex deteriore melior, no idem fiat ex meliore deterior , ut praeclare Augustinus

alicubi philosophatur, cumque in sub- ζ' dito quavis pessimo Christi persona adinoscit, non habet certe quod se extollat

93쪽

De Neregitareae Dignitate aut cristas erigat sed potius ut humilius& submissius erga Christi personam prae se ferentem, se gerat. M.L Iam quod Christi verba apud Lucam obi jciat perridiculum est, cum ad Reges& Magistratus nihil spectent sed ad cos ri seqWi pyxsiliunt,ut ait Cyrillus, adia an honores qui ipsis non conueniunt. Et quamuis priuio accubitu in nuptijs loquatur,ex noc exemplo petito a robus minimis nos docet non temere irruere aut nos inscere in honores ac dignitates, sed expectare donec a Deo aut superiore vocemur. Huc igitur Christi sermo tendit ut nemo sibi sumat honorem ni-7MI2ς si vocatur a Deo taquam Aaron: Et

φ sicut bonus medic', ait Theophylactus, cum sollicitus sit sanare Podagrum, ictu digiti aut dentis dolorem non dedignatur curare , ita Christus humilitatis magister omnem ramum prauae radicis amputat. Quid igitur ista ad eos spectant quos Deus in huiusmodi authoritate collocavit Θ His ita expositis caetera quae plenis buccis crepant quasi firmissima piresidia esse sui erroris nihil nos remorari poterunt. Quid enim si Christus dixerit,

94쪽

dixerit, si vos filius liberauerit vere libe- . .ri eritis, & Apostolus id Corinth. Prae- i, δἰ tio empti estis, nolite fieri serui hominu: quid si hoc eis gratis detur hac esse libe ratem Euangelicam quam per Christum

consecuti sumus,ut non amplius serui mus hominibus , an propterea superiores nulli apud Christianos futuri simi Reges nostros & Magistratus cotem n musὸ parentibus non obediemusὸ D minis carnalibus cum aliquid iubeant aut praecipiant resistemus & repugnabimus ' quasi nos & lex ipsa Euangelicadi Apostoloru literae non loge aliud doceant. Quin potius haec omnia argumeta ex mera imperitia & ignoratione scripturarum profecta sunt.Non enim libertas evagelica ab oni nos hominu se uitute exemit, sed tantu a iugo legis Mosaics : quod neq; Apostoli, ineq; patres eoru portare potueriit, a seruitute peccati & a captiuitate Diaboli Christianos liberauit. De reliquo quadiu in hoc mo

tali corpore su mus obseruandu est quod Dominus prscepit , Reddite quς sunt

Caesaris Caesari, & ut monet Apostolus, Cui tributum tributum, cui honorem

95쪽

De Nece utere Dignitate honorem, alioquin libertas haec Eua gelica omnium esset radix & sentina vi- ι,. tiorum,cu idem Apostolus, Vos, inquit, in libertatem vocati estis, tantum ne libertatem detis in occasionem carnis: &ia. - , D PQxxu , quasi liberi & non quasi vela men habentes malitiae libertatem , sed sicut servi Dei . Quare & illa Christi verba, vere liberi eritis de iugo legis,deseruitute peccati & diaboli sui intellige-da, & Paulusvetans ne fiamus serui hominum, no prohibet omnino ne seruiamus hominibus,cum in eodem c. dicat, Seruus vocatus es, non sit tibi curae. sed si potes fieri liber magis utere; seruitute scilicet,ut magis quis in seruitute manere cupiat,qua libertate oblata frui. Hoc igitur solum vult, non amplius quemquam debere seruire hominibus ad malum incitantibus aut contra legem Dei

aliquid iubentibus. Quod & D. Igna tuti a rixi explicat, Cssari, inquiens,subditi e- Aisti. αὐ- . stote in ijs in quibus subdi nihil periculi

e tactas Lernardus, siue Deus,sive ho pra, .lio in. mo vicarius Dei mandatum quodcumque tradiderit, pari profecto obseruandu est cum,pari reuerentia deserendum,

96쪽

-m Regis ae Magi Bratus. 3 ivbi tamen Deo contraria non praecipit homo. Atque ita puto a me satisfactum esse argumentis ab ornatissimo D. Praeside allatis & omnibus haereticorum ratiunculis. Caetera si que restent aut desiderentur aut hoc tempore modo urgeantur, aut alias cum vacaverit cumulatius edisseram.

An non liceat aliquando subdisti arma is Roges se Masmatus sumere tyrannidem in plebe exerceant , aut tributa grauiora populo imponant.

Mova et nonnullos hac tempestate idem qui a D. Praeside scrupulus

propositus est, & vereor ne plerosque sane permoverit ut inconsiderate & temere contra legitimos Principes arma in manus sumerent. Ad quem tolludum illud nobis certum in primis&constitutum sit nullam rebellionem esse licitam,

nisi ubi bellum potest esse licitum. Non est autem bellum licitum nisi quod superioris authoritate geritur: Ordo enim ille, ut ait Augustinus, mortaliupaci a

97쪽

De necessitate ac Digni aucommodatus hoc poscit ut suscipiendi belli authoritas & consilium apud Principes sit,non ergo penes subditos. Deinde videdii est quae sit Principis potestas, an per legem Regiam populus omnem

suam potestatem transtulerit in Regem, eique dederit absolutum & non circumscriptum imperium,ut sunt illi Reges &Principes qui superiore non agnoicunt, an vero definitum&suis terminis comprehesum, qualis est dux apud Venetos. Curautem cotra Principem absolutum arma sumant vix ulla causa iusta esse po-

. I 2. I test,cum, ut ille ait, Lex naturalis ordinei. seruari iubet, pertur ari vetat: est autem ordo naturalis ut iniseriora superioribus, deteriora melioribus subsint. Et cum nosit potestas nisi a Deo, quae autem a Deo sunt, ordinata fiunt, ordo hic naturali &diuino iuri prorsus est c6sentaneus,quia non sine causa Rex gladium portat, Dei enim minister est in hoc costitutus. Nec cuiuis licet praeter ipsum hunc gladium

mi λε- exerere,cum D. Petro dictum sit, Con-h' Α ' uerte gladium tuum in vaginam siue locum suum V omnes enim qui accepe

rint gladium gladio peribui. Gladium

autem

98쪽

unius Regis ae casa matur. 3a autem accipere siue eo ut vi Auaustin. legit, eli nulla luperiori ac legitima pΟ- Rum e. o.

testate vel iubete vel cocedete in singuinem alicuius armari. Quod si in sua administratione Princeps hic absolutus peccet, no populo sed Deo reddet ratio nem: quia postquam lege Regia popu- Ius in Principem potestate suam omne

transtulit, non licebit ei cum volet eandem retractare, aut se rebus communibus immiscere. Scitum est illud Valentiniani Senioris, qui cum militum fauore 4 -7.ς, ..esset in Imperatorem electus, pauloque post exercitus telasset illi alterum assignare consortem imperij, respondit voce tanto Principe dignissima, Vestrum fuito milites Im peratore non existente mihi dare regime Imperij; verum ubi hoc ego suscepi, meum iam & non vestria in est de rebus cogitare comunibus. Cuius verba mirati milites eius secuti sunt voluntatem . Seuere igitur agat Princeps cum ciuibus suis,videatur leges regni non se uare, quiduis deniquefaciat, modo non in grauissimam & intolerabilem tyrannidem incidat, ut ob eam rem desinat ense Rex, neque hoc subditorum quorum

99쪽

te Necessitate ac Dignitate plerumque animi ex leuibus causis tibinis sunt in Principes exacerbati, sed adiorum recte sentientium iudicio,aut ta- te crimen committat , propter quod e communione fidelium expellatur, fer dus est,omniaque potius cogitanda bono ciui quam ut in legitimum Principe rebellet.Naaman Syrus postquam diuino beneficio liberatus fuit a teterrima lepra, Regi tame suo infideli & idololatrς non modo paruit , sed loco scipionis a. Re M. & bacillicui innitereturfuit. David cum sciret Saulem Regem a Domino dereli- ctum seque eius loco designatum esse,

tamen cum illum in potestate sua haberet quavis tyranice se gerente nec occidere nec Driuare regno suo voluit Quin

potius quia particulam chlamydis eius praesciderat graui conscientis scrupulo tactus fuit, eumque deinceps quoad viueret semper ut unctum Domini & Regem suum obseruauit& coluit . Primi Christiani quid non calamitatum ab infidelibus Imperatoribus sunt perpessi ijdem tamen nec obsequia debita illis detrectarunt & pro eis orandum conti- nuo esse Deum & verbo & exem plo do

100쪽

acci

llis

t imus ac LMagiaratu . 33cuerunt. Tantum vero abest ut rebellare in Principes liceat, ut audiuerim aliquando a Iuriscosultissimo viro D. Fracisco Balduino , qui propter diuturnam in Gallijs commorationem &frequentissima cuin hominibus illius patriae vitae consuetudinem , ad quem quotidie domi suae salutandum optimi quique &doctissimi ventitabant, res Gallicas bene nouerat, in archiuis regni Fracis me. moriar proditum esse quendam ex Bor boniorum familia illustrissimum virunt,& Regi ipsi sanguine coniunctissimum, cum esset aliquandiu a Regis amicitia Propter quaedam quae sue in eum dei, querat siue aliqua alia quae inter serat, ablegatus,cerris quibusdam conditionibus in gratiam cum Rege suo redire cupientem iudicio partiamenti reum laesis Maiestatis arcessitum fuisse vel hoc solonomi 'e,quia ut isti formularii male latine sed bene plane loquuntur, voluit capitulare cum Rege . Et nos non solum

conditiones Regibus nostris stuppliciter proponere, sed etiam suinptis armis in eos rebellare audebimus Θ Quod si quis priuatus in alium priuatum insurgeret,