장음표시 사용
71쪽
mobili,& ignis vicinitatem, S solarium radiorum continuam emissionem
eandem, calida semper existit. Pari ratione insima nobit vicinior a multi l o solaritan radiorum reflexione cale scit: Media vero regio ob magnam ab igne ditantiam,& ad quam radiorum solarium reflexiones peruenire nequeunt, i omner est frigida,ut ostendunt impressiones Meteorologicae ibidem generatae, qui nunt frigidae,quales sunt pluuiae, ni , grando, &c. Ceterum , polito toto orbe aereo uniformi, ita ut tam sccundum eoncauum , quam secundum convexum idem eum mundo centrum habeat, probabile satis videtur, mediam aeris regionem latiorem,& densiorem este iuxta polos mundi, ob caloris debilitatem. quama, ima Solis absentia ibi efficit, δ ob nimium meus, quod ibi perpetuo cxistit: Parres vero mcdiae regionis medias intepvirumque mundi polum, ut sub Aequinoctiali, ob caloris abundantiam, quam perpetua solis praesentia ibidem cfficit, constringi; Sc viceversa partes S upremae,& infimae regionis circa munda polos restringi,partes vero carundem medias intor uminaquo polum dilatari. Quod ridem claro ex figura apposita clicere potes: In qua etiam situm, & ordinem ementorum contueberis. Immo sortassis neque Ignis uniforinis est in don-
72쪽
sitate , eium propter velocitatem motus, quo ab ortu in occasum rapitur, facile aerem sibi subiectum in se possit transmutare.
C IRC A Hementarem vero regionem uberea retro lucida, ab om- Atthereani variatione, Di immutabili essentia immutas existens , motu ciuitinuo circulariter incedit; it haec a philosophis quinta nuncupatur essentia. '
POST QV Α M egit 1uctor de forma regionis Hementaris, aggreditur P prima. disputationem dc forma aethereae regionis. Cuiuς quinque illustres proprietates in principio assere, quibus a regione clementari s paratur. ae disiungitii r . Pri- ''-
ma est, quod sit circa Aemcntarem regionem; qua in rc coparatur cum itemen tari, tanquam continens cum contento , .dic urque locus totius esementaris regionis : Omnis autem locus quo superior, dis etiam nobilior a philosophis creditui corpusque timeo existens praestaruius; quia a corrupti balbus hisce inserioribus magis remouetur & diuiniς illis octium motoribus optima, & fclicissi ina sempor vita Duont.bua propio quius, atque vicinius existit. Secunda propticias , . ivst, quod sit hicida; qua longe superat elementarem rogionem . Lux cnim mul- to nobilior est proprietatibus escae morum: Hae namque activae sunt, S passivae, inuicemque contrariagadeo ut mutua earum pug parci hae ins riores omnes ad ainteritum,& corruptionem deducantur: Lux vero omnis contrari j expcrs cun 'ctis hisce inferioribus vitam, Esse, ae durationem influit. Accidit etiam , quod lux est obiectum sensus nobilissimi puta Visus ; Et circa illam tota una. ex disciplinis Mathcmaticis , Caque pulcncrrima, nempe Perspectiva cst occupata . Tertia proprietas est, quδd stherea rosio eareat omni motu substantiam eius variantc. Atiliora namq; regio, siue caelesti , nec alterari, nec augeri, diminuive, nec generari, corrumpi vc potcst, secundu philosophos: cuius oppositu supra de mentis astomimus' quonia laaee in perpetua transmutationc vcriantur. Qtuarta proprictas cst, quod moueatur aetherea regio perpetuo,& cotinuo motu circulari sine ulla in torruption e qui motus apud philosophos intcr Omncs alios prinus est, ac nobilissimus ; stq; causa continuae generationis, coi ruptionis luc in his inferioribus: Motus stulςm elementorum rectus cst iii arte natura,qui cito finem
facit. Qiynta. vltrina proprietas est,quia a philosophis therea ronio nuncupetu r Quinta essentia. Ncque enim caelum , ut vult Aristotcles, est cic menta, qu nia enaut ex clementis compositum , conseruimur, sed cst corpus alterius cuiusdam immixtae naturae aquatuor elementis valde temotae. Vnde ut a . . clementis distingueretur, Olynta cflcntia est appellata. . iDICIT URi autem Quinta haec natura , hoe est, eaelestis regio, Aethe- exherearea, auctore Aristotbi', qb . iis .id st,scirper, , Fἐω quod signiscat volvo,aut ' R icurro ; quia e lectia corpora, quae illam region m consiliunt, lignper, die perpe- ''''huo volvuntur, dirotantur. Quidam tamen volunt inter quos r scruntur An xastorax,& Cicero Mici A ttheream , ab ἄιθω hoc est,flagro, fulgeo; Est Lienimaeel rara regio lucida filo,ac. sulgida . .
73쪽
U COMMENT IN L CAP. SPHAE AEDarum, ct caeli vitimi. Istarum autem θου rarum quaelibet superior
iata via' inferior lybsrice circundat. Quarum quidem duo sunt motus; rius duo sunt es csti ultimi super duas Ois extremitates, sicilicet polum arcticum. antvrcticum, ab oriente per occidentem iterum rediens in oriontem, quem Aequinoctialis circulus per medium diuidit. Es etiam alius infe
riorum *urarum motus per obliqκum huic oppositus super polos suos distantes a primis 2 3. gradibus, ct 3 3 . minutis. CO MMENTA MUS.
Quomodo Itelligaturimum aliquod ab ot
REPETIT diuisonem aethereat regionis,qua supra sphaeram mundi secundum substantiam diuiserat in nouem celos, quorum nomina, ordinemq; bie
MOVENTVR autem, ait, omnes sphaerae eaelestes duobus pr cipuis
motibus, quorum primus c lo ultimo, seu primo mobili attribuitur, qui fit suis per duos mundi polos, arcti cum scilicet,& antareticum, ab oriente in Occidentem iterum ad orientem rediens . Illud autem cetium dicitur moueri ab oriente in occidentem, quod ab oriente vetius meridiem , hoc est, verius cam partem Meridiani circus, quae supra Horizontem extat,in occidentem icndit,& rursus tu in cera. .ab Occidente verius mediam noctem, id est, verius eam partem circuli Meridiatum, di ab ni, quae sub Horizonte latet, in orientem reuoluitur . . Cassum autem illud ab tu in ioccidente in Orientem moueri dicitur,quod ab occidente verius meridium in RR rientem tendit ,&rursus ab oriente verius mediam noctem in occidentem rc ilabitur. Quod diligenter notandum cst, ut iacile motus ab oriente in occidentem a motu ab occidente in orientem discernatur: quoniam erior sub terra cti hi ab occidente in oricntem, S posterior ab oriente in occi cientem; &itam prior dicitur ab ortu in occasum, ac posterior ab occasu in ortum r quia ilici sumpra terram fit ab ortu in occasum, hic vero ab occasu in ortum. Hunc autem otum ab oriete in occideton Aequinoctialis circulus,ait auctor, pchmedium diauidit: Nam cum motus diuidatur ad diuisionem mobilis, vili detur ε . Phyc. Primum autem mobile a eirculo Aequinoctiali diuidatur in duas partes aequ1les , uti supra diximus, necesse est,' ut id M circulus motum eiusdem primi mobilis,quod est secundum nostrum aucto em nona sphtra,quodque sertur secundum Aequinoctialem circulum, in duas squales partes distribuat . di ALTER vero motus inserioribus octo sph ris conuenit duntaxat,&nulla ratione primo mobili, estque illi priori motui oppositus: Mouentur enim octo inscriores cacti ab occidente per meridiem in orientem, & hinc per media
noctem in occidentem iterum dilabuntur . Fortassis autem vocavit hunc mo, tum secundum ductor noster per obliquum, quia nimirum non fit supcT 'polos prioris motus, sed super polos alios distantes, ut ait, a pblis motus prioris .13. gradibus,& 33. minutis : que distantia obseruata est ab Almeohc,qu: nunc minor est, nempe ad. 13. & Min. ro. sema vi in x. cap.dicemus. C terum quid sit gradus, dictum est supra, eum de Zodiaco circulo loqueremur: Minutum v xo est sexagcsima pars unius gradus. Diuidunt etenim Astronomi quemvis gra dum in fio. partes equales, que Minuta dicuntur, de qua diuisione plura habebis in 1. cap. quando de Zodiaco circulo longiorem sermonem habebimus.
Vel certe obliquus dicitur posterior iste motus, quoniam videlicet fit secundum
74쪽
-eirculum zodiaeum, qui oblique secat, ut supra est dictum , Aequinoctialem circulum, secundum quem prior motus coniicitur. Hinc enim fit, ut hic motus posterior obliquus quodammodo sit, si cum priori comparetur.
SED primas omnes alias saeras secum impetu suo rapit intra diem, noctem circa terram semel j Illis tamen contra nitentibu er ut octaua θbfra in centum annis gradu vno. HuncῬquidcm motum se cundum diuidit per medium Zodiacus, sub quo quilibet septem planeta rum*bsram habet propriam, in qua defertur motu proprio contra caeli ultimi motum in diuersis staciis temporum ipsum perficit. vi S turnus in 3 o. annis; Iuppiter init. Mars in duobus; Sol in s 61. diebus, ct sex horis fere Venus O Mercurius similiter fere cum Sole; Luna vero la 27. diebus octoboris.
sphaeratum caelesini in ια se. Periodi motuum Planetatum ab occasu inox un.
, COMPARAT hoe loco praedictos duos motus inter se, assignans, quoque tempora, seu periodos,quibus tales motus absoluuntur. Inquit igitur, Primum motum, seu primum mobile, quod scesidum ipsum est nonum cςlum,
omnes alias si gras inscriores secum impctu suo rapere intra diem & id est, intra spacium x . horarum, circa terram semel. Vnde talis in solum ab Astrologis, & philosophis , orum etiam a vulgo Diurnus appcllari Mottudi olet, quia videlicet complet ut in die naturali, qui complectitur x . horas , ut nu . i
copiosius in a. cap. cxplanabitur.
i DEINDE asserit, Inferiores sphqras omnes, quamuis, uti dictum est m do, primo illo motu rapiantur ab oriente in occidentem , contra niti, hoc est, in contrariam partem tondore, nempe ab occidente in Orientem, diuitiis tamen temporibus ..Nam , ut ait, octaua sphaera, ceu caelum stellatum in roo. annis unum gradum absoluit suo motu ; quod quidem ex sententia Ptolemaei dictum est: Ex quo efficitur, ut totus hic motus finiatur in *aest δε o. annorum rQuem quidem motum Zodiacus circulus per medum diuidit, sicut Aequano,..ctialis illum primum. Nam qucmadmodum primus motus super polos mundi,& per Aequinoctialem circulam essicitur; ita ctiam secundus motus super
polos Zodiaci, Sc secundum Zodiacum circulum scri ab Astronomis deprehensus est.
S V B hoe postea Zodiaco quilibet planeta, ait, in sua propria sphaera de
fertur proprio motu contra caeli ultimi motum, puta ab occidente in oricntem. Quod non ita intelligas, quasi ipsi plancte per sese sub Zodiaco moueantur, sed quod 'li ipsisuper polos Zodiaci moueantur, atque hac ratione secum dest rant planulas sc or sub Zodiaco existentes; re hoc in diuersis temporibus, ut perspicuo ipso exponit,& nos uberius paulo infra exponemus. J A in re licet hanc celestium motuum harmoniam contemplari, ut quo Harmonis ph*r aliqua FHopinquior suerit primo mobili , seu primo illi motui rapidissi- ς kςη ano, O minus ci contra nitatur, tardiusque proprio suo motu ab oecidente in 'μ' orientem stratur: quo vero remotior, eo magis contra.nitatur, velociusque uirum motum absbluat, quamuis nulla certa seruetur proportio in hac indica-
75쪽
1 COMMENT INI, CAP. SMI A ERAE
te, ac velocitate, ut perspicinim in ex periodis omnium motuum , quas auctorrctulit. Unde inter omnes octo sphaeras inscrtorcs, sphaera stellarum fixarum, quoniam propinquissima cst primo mobili, tardissime suum curium perficit: Inter septem vero planctas, quia Saturnus est supromus, etiam proprio motu ta dius, quam caeteri,incedit: Luna denique,quoniam mali me a primo Fobili recedit, celcrrimc suiui, motum absoluit. SED quoniam auctor locutus est hie de numero orbium caelestium, motu,& ordine eorundem opes pretium me facturum a mimor,si paulo vMrius exsicem,quotnam sint caeli,& quo artificio indivitiaque corum numerus ab Astronomis sit repertus: Deindo quot motibus moueantur et Postremo quis nain O do inter orbes caelestes statuatur.
N TIQV ORVM philosophorum nonnulli unicum eunt,
xat caelum csic assirmabant, quos pauci admodum ex rccentioribus imit Datur, libe unica persitas ratione . Dinnis scientia nostra,
secundum philosophorum dogmata, a sensu oritur. Cum igitur, quoti Escunquo ad cael uni oculos attollimus,noti perispiam ii iis multitudinem cael omni, Sol enim, se Luna,& reliquae omnes uollaeon .vri demque eaelo videntur cxistere Helumque ipsum sub nullum alium sensum, praetcr visum,' dcre possis,non cst, cur plures caelox uno ponamus . Veru haec sententia nulla ratione dessendi potest. Nullum enim corpuς notest sinit to-dcm tempore moueri Oppositis,& crintrarijs motibus ; Nam cium ascendit, simul descendero nequit; Et dum ex hoe loeo i Gllum pergit, impossibile in, vecodem temporis momento cx illo loco in hunetendat, cum haec inter se pugnent: Atquitia astris reperiuntur diuersi motus , S oppositi; Cum creto allia non per se moueantur, ut pisiccs in aqua, vel aues in aere , Ut Aristoteles vult
cum philosophis, & nos paulo post demonstrabimus , sed ad motum orbis, in
quo Hint, sicuti nodus in tabula ad motum tabulae, Vel clauus infixus in rota esse qua ad motum rotan, oportebit conceder plures caelos, quam Vnum, in quibux roris' maritiar astra4ssae. cium diuellis lationibus cientur. QEod vero diuersi mo
sententiamtum, qui octo calcamnum
ab occidente in orientem; partim vero S multo dilucidius in sequontil,st elucescet,quando de caelorum motibus dii putabimus, ubi etiam Ottendemus, qu nam industria ab Astronomis sint obstruati. Explodenda igitur est, tanquam vana, & inutilis haee sontentia . Ad rationem vero, quam auctores huius sententiae afferunt, respondendum cst, Verum quidem esse, nostram scietiam, min hae mortali vita tumu , a sς bus Oriri; sed negandum est, non plures caelox sensu percipi. Qt in uis enim V ksu non comprehcndauius caelorum multitud nem, immo ne unum quidςm tameta visu percipimus astra plurima , eaque di uersis,& oppositis motium Pontinue cieri preliendimus. re propic rh cmotuum diu ei iratc plure orbe .mccmrio poncndi sunt . I ri .
ALII igitur, 'osuerς omnςssem Regupiij, Chaldaeii mulium nologis dediti, S alij A Monomi ad tempora usque Platonis,& Aristotelis, octo saltem
Hos esse asscruerunt, propter octo distinctos motus, quos in sederibur c et tiarunt. Cum enim Solam ac Lunam, nec nun Iciliquas Omnes sellas viderem
76쪽
Aontinue moueri ab oriente versύς occidentem , dix urna consideratione Hac perimento didicerunt, stella vomnes non semper cile coniunctas, aut disiun-i s e c distantia, cum interdum iungi rentur, interdum dictbciarentur, ut luce clarius singulis mensibus in Sole ac Luna experimur ; propterea quod in movilunijs coniuncti sunt inuicem hi duo planctae, in Plenilunisu autem inter ις oppositi pzr diametrum . Qua ex re perspicuo collegerunt diuersos motus iis tuis . Nam si unico duntaxat motu veherentur, in eadem semper distantia,&propinquitate cernerentur .l Hine plures caelos esse coacti sunt amrmare, salte Ot, quot motus diuersos in stellis deprehenderunt, quandoquidem stultae non pςr icie, sed una cum orbe, in quo sunt infixae , ceu nodus in tabula, circulast
rutatur. Quoniam vero diuturna obseruatione cognouerunt, magnum nume rum stellarum, quales sunt omnes illae,quas fixas vocamuς, uniformiter semper
progredi eadem distantia, & eodem situ , atque ordino : Exempli gratia, QuMPol tremae it ollae plaustri, quod in ursa maiore est, cum siclla potari, quae est in X f ς mitate caudae vita minoris, & ea stella, quae in sinistro pedo Cephia mit , constituunt semper lineam retiam di Pari ratione stella illa lucida, quae est in lance Librae occidentali ori , & Arctophylax, scui Arcturus ,: Sultima stella caudae uriae maioris, in rina etiam ouasi linca sunt positae sum per: Item Canis maior, ea niς minor', & stella illa plaustri , qui propin oslocataeet qui Or est polo arctico , secundum quoque rectam liticam sunt cosio a z1tem sinister pes Orionis, canis minor, S cauda leonis essiciunt semper quasi ii Deam rectam: Idcm Obseruatum est in oculo Tauri, humero sinistro Orionis,&cane maiore; Item in tribus stellis, quae constituunt cingulum Orionis : Similiter tu ira virginix, Arct phylax , & cauda iconis constituunt fere triangulum
Iidicite ς,euiux basim cinciunt Arctophylax,& cauda leonis, Ite cor Leonis, canis minor, & lucida stella Geminorum orientalior constituunt triannulum Iso
spe les,cuius basis esticitur a cane minore, & stella illa Geminorum: Idem deni- Τque in quamplurimis alijs stestis in obstruatu ; De qua re lege Ptolemaeum Distone et . S Epitomen Ioan . Remomontani in eadem Dictionc, ubi complure obseruationes huiusmodi in medium adducuntur; Idcirco omnes illas in unico duntaxat orbe caelesti collocari assimarunt,que omnes Firmamentum appellarunt,ut supra est dictum,ad cuius motum aequali semper remotione, situ ac distantia inter sese circu ducerentur. Obseruarunt rursus,inter omni sudora,septem esu stellas, quas erraticas dixere, suae nce intra se candcm seruabant di-, stantiam, nec in eodem situ cum stellis fixis, i pericbantur, ςoncluserunt eos no,
posse existere in Firmamento, in quo sunt stellus α; sic enim eandem distan-1tiam semper cum ipsis haberent, quemadmodu&ipse intersu; sed nec omnes septe simul in aliquo alio caelo esse repositas; hae enim ratione cande interscse
seruarent distatiam, ac situ, quamuis cum stellis fixis ordinem cotinue variaret. Quamobrem firmissimo argumento collegerunt,sub Finnamento esse septem alios orbes collocandos, quos Septem orbes septem planetarum, seu stillarum errantium nuncuparunt. Et quoniam praetor Eox octo motus omnino inter sedistinctos,& diuerios stellarum nullum alium cognouerunt,octonario caelorum numero contonii fuerunt, putaruntque octauam sphaeram,id est, Firmamentura continens stellas fixas esse primum mobile.
- CAETERVM post hos extiterunt alii Astrono mi, inter quos sucre Am sint xi satilis,& Timocharis, qui anno ante Christi Natiuitatem C C C. XX X.vcl ' qui circiter floruerunt, & Alexandriae syderum cursus obseruantes deprchzndς Ici ponunic
77쪽
runt, stellas Firmamenti, quod primum mobile antiquitas putauit, at o mora tardissimo ab occidente in orientem seni, & non solum motu diurno ab ortu in occasum,ut antiqui existimabant: Sed quia nullas aliorum habebant obse uationes, cum quibus suas conferre potuissent, effectum est , ut nihil sere certi nobis de hoc motu reliquerint,sed omnia sub dubio,ob nimiam eius tarditatε. Hos tamen subsecutus est Abrachis , qui & Hipparchus , etoo. stre annis Mapsis, qui suas obseruationes cum illorum obseruationibus confercns , multo clarius, atque cuidentius praedictum motum deprehendit. Post annos deinde quasi iro. transactos Agrias in Bithynia, Mileus Geometra,qui & Menelauς, Romae , ct post hos omiam Ptolemaeus Astrologorum princeps anno Domini C. X X X I. aut circiter, multo adhuc dilucidius istum motum stellarum fixarum ab occidonte in orientem cognouerunt; Qua autem id industria deprehenderint, mox aperiemus, cum de caelorum motibus egerimus. Cum igitur stel-lli, fixis duplicem inesse motum nulli amplius sit dubium,& nullum corpus sim-iplex duobus possit serri motibus,concludendum est,alterum horum proprium
esse Firmamento, ad cuius modum stellae hxae circumaguntur, alterum vero, quem in eodem comperimus F irmamento, prouenire ab alio caelo , quod nimirum supra Firmamentum collocandum crit, ut sit nonum caelum , ac primum mobile . Hac enim ratione mouibitur nonum caelum ab ortu in occasum spatio 24. horarum, secumque trahet sphaeram stcllarum fixarum codemilcmpo Ipsum vero Firmamentum proprio motu ab occasu in ortum voluetur,
quamuis tardissime. Ita igitur Astronomi nouem Orbes caelcstes certissimis obseruationibus coltcgcrunt,propter motum diurnum ab ortu in Occasum,& tar
dissimum illum ab occasu in ortum, quorum uterque in stellis fixis deprehensus suit. Atque hune numerum novenarium orbium caelestium sequitur in hoei opusculo Ioannes de Sacrobosco
POST Ptolemaeum denique annis interiectis M. C. XL.scre,Tebith,
Alphon sus Hispanoru rex anno Domini M. C C. L. Georgius deinde P cur bachius, & Ioannes de Regionaonte insignet Astronomi,deprehenderunt quidem in stellis fixis duos motus praedictos , scd eas praeterea Obstruarunt tertio quodam motu,quem accessus,& recessus dixerunt, ut paulo post declarabitur, i agitari. Quare cum corpus simplex unico tantum motu serri si aptum , ut volunt philosophi, non potest nonum caelum cac primum mobile, sed supra ipsum, declinu erit itatuendu caelu,quod sit primum mobile. Ita enim set, ut decimum caelum motu diurno, quem habet proprium ab oriente in occidentem , secum trahat omnes caelos inferiores, atque adco Firmamentum quoque eum stelli s-xis, spacio i . horarum : Nonum deinde caelum circumuchat suo proprio m tu, quem obtinuit, ab occidente in ori lcm Sc Firmamentum,& reliquos omisnes cael cis infra ipsum et Octauum denique caelum , seu Firmamentum , in quo stellae fixae existunt, moueatur tanquam proprio motu acccssu illo , & recessu,
quem praefati Astronomi repererunt. Hic igitur denarius numerus Orbium caelestium in scholis Astronomorum coleberrimus hodie existit , Quamuis non desint,qui, ne ab antiquis, maxime vem ab Aristotele discedere videantur, mordicus octo tantum esse caelos defcndere conantur. Verum cum huiusmodi auctores nulla ratione defenderet ossint omnes motus, quos in caelestibus corporibus videmus, vi perspicuum set, quando de motibus caelorum disteremus, merito corum sententia ab Astronomisrcsscitur. Neque nos commouere debet
antiquorum, & Aristotelis auctoritas: Si enim alium motum praeter octo illos depre-
78쪽
deprehendissent, haud dubie plures orbes admisilent; quandoquidem nulla
alia ratione octonarius numerus caelorum, quam ex numero motuum, collectus
suit ab ipsis. Quare hac in parte magis Astrologis exercitatissimis, qui decem motus dictos obicruarunt, septem nimirum inter se distinctos septem planctarum, S tres alios stellarum fixarum , est fides habenda, quam Aristotcli, cum ipsemet amrmet in xx. Metaph.. Astronomos in rebus Astronomicis csic consulendos. Immo vero hi ijdem auctores, qui adeo addicti Aristoteli, S antiquis esse volunt, ut in numero Orbium caelestium ab ipsis minimc discedere velint, ab eisdem in ordine eorundem orbium propter manis estissimas Astronomorum obseruationes rccedunt, ut postea perspicuum fiet. Quod si aliquis obijciat. Omnis motus creti, ut vult Aristoteles in i 1. Metaph cap. 8. est propter mo xum astri; cum igitur in nono caelo, ac decimo nullum existat astrum , quoniam ibi nullum apparet,frustra videntur supra octo, caelos,in quibus Omnes stellae in baerent,duo alii mobiles nulla stella insistesti collocari: Respondendum est, licet in caelo nono, & decimo, ullum existat astrum motum tamen cuiusque illorum ita motum aliquem astrorum, quae in alijs existunt caelis, redundare . Nam ad motum decimi caeli, seu primi mobilis, mouentur Omma astra ala ortu in occasum; Et ad motum noni caeli eadem circumuchuntur ab occasii tu ortum, quod quidem sufficit, ut motus caeli sit propter motum astri institutus. Dici quoque potest, Aristotelem locutum fuisse loco citato de motibus cadorum,prout tunc cogniti suerant , & sic motus cuiuslibet cadi ordinabatur in motum astri in co istentis quod tamen non est necessarium, cum id nulla ratio suadeat, & cxperientia iam contrarium docuerit . .
A C SE DIT etiam: si placet auctoritas iterarum literarum, & Theol
forum ad confirmandum hunci numerum denarium caelorum, & ad ponendum ilicin unum adhuc caelum supra Firmaniciatum . Cum enim legamus in sacra
Genta, Deum potvi sic Firmamentum diuidens aquas ab aqpis . Item in psalmo a 48. Et aquae omnus, quae supcr Caelos sunt, &c. ricino recto iudicio intelliget Do loco aquas supra caeuum octauum .inc fluxibiles,& caducas, sicut sunt istae inferiores , sed nomine aquarum intelligςndum crit, ut plurimi Theologoru cxplicant, Cadum nonum, vel potius aggregatum ex notao,ac decimo cito;quod propter claritatem , dc Perspicuitatena , quam habet, cuni ibi nullae sint partes densi0re , ut in. reliquis orbibus, cui asinodi sunt astra, nomine aquarum optimo iure appcllari potest. Quare a nonnullis Theologisl dici solci. cadum glaciale, mseu aquc uin; Et ab alijs Crystallinum. , Ii
SUPRA hos vero decem cassos mobiles Theologi , ut Strabus, Venera- ea bilis Beda, & omnis iam Theologorum cetius , -liud. quin esse affirmant, im- pymobile quidem, de nulla praeditum stella,sed selicem angelorum, & Beatorum sedem, ac patriam,quod vocant caelum Empyreum,ab igne , quod mire sit lucidum,& ingenti claritate praeditum. Hoc tiranen caelum nullo modo ab Astrono
in is cognosci potest, cum non moueatur. lNIHILOMIN V S non desunt, qui certis quibusdam experientiis pro
bare nituntur, valdo esse convcniens unde cimuin illud caelum prorsus immobile supra omnes caelos existere Nam, ut Plinius testatur lib. s. cap. I 6 In Europa inter Acheloum,& Nestum amnes,procreantur iconcs longe viribus prostantiores ijs,quos Africa, aut Syria signit. Cum igitur hoc non fiat per totam cam latitudinem , seu tractum terrae ala oriente versus occidentem, in quo dicti amnes sunt siti, causa huius varietatis erit, ut alterunt,ita us alicujus caeli im
79쪽
moti super illum tractum terrae existentis. Si enim causa esset influxus stellarum, seu iaphaerarum mobilium, deberent per totum illum terrae tractum ab orientevcrsus occidentem, propter continuum motum stellarum , tales leones nasci, cuius oppositum videmus. Dcinde quia in Hungaria sublatitudine 47. gr. cquivcloci illini procreantur,& validissimi, qui in aliis regionibus ciusdem latitudinis minimc producuntur. Denique in Mauritania innumerae quasi simiae generantur: Et multa alia huiuimodi expcramenta adduci possent, ut i vitibus, arboribus, fructibus, &e. qui omnes varia cffcctus a caelo duntaxat quiesce n te proda, ei videntur. Scio philosophos respondero, hane diuersitatem cffectuum in eo dem climate pedere totam cx varia da spositione terrae, sed instant auctores praeis dicti, eum terra disponatur varie a varijs aspectibus corporum incriorum, non poterit reddi susticiens causa, cur in codcm climate eadem non sit dispositio, quandoquidem omnes partcs ciusdem elimatis rospectu cassorum mobilium -eosdem habeant aspectus succcisuc. Verum enim vero quicquid dicatur haede te, hoc certum esse debet,sinc magna temeritate non negari posse caelum Em. pyrcum,quod est immobilc, coqu5diam communis Theologorum schola illud admisit. I
VR 'V . . STATUIMVS ergo, in uniuersum esse undecim caelos,dccem quidem
diruuti secundum Astronomos mobiles, unum vero ex sentetia Theologorum immo bile prorsus. Ratio aute, propter quam docem caelos mobiles admittimus, per micua erit, quando pertractabimus, quanam industria inuenti sucrint decem di- stincti motus. Quam ob rem nune aia motus caelorum explicandos acc damus.
sententia AUCTOR Es, qui urium dui ita cat rael uni hste crediit, omnem mollim
qWi a Caelesti orbe excludunt, luamuis non eodἴ modo omnes. Quidam enim nuta Jum corpus caeleste moueri asserunt,sed in eodem loco semper permanere et V .hs etiri Heri tamen nobi ς moueri stellas ab oriente in occidentem Hunc enim motum eiusque cd diurnu, salte apparentἴ nulla ratione negare possunt, cum quotidie Soloni, Seira μ' reliqua sydera oriri S occidero ecrnatinus prcipier mota terrae,quem, ut aiunt, 'habet ab occidente in sic nig. ana queinadmodu ci,qui in flumine aliquo celeri nauis euriud ei tur,videt ia biboi es, domus,& omnia in fluminis ripa posita' ' obuiam Mnire,quasi ipso prorsus porariet immobilis ,reliqua autem ompia mo uerentur: Ita etiam nobis in terra cxistentibus contingit. Quoniam enim lcri aitia in nobiscum mouetur ab Qeca sui fi ortum moti myidHimo,videmur nos quiesce ---re,ci stollae in contrariam partem, nempe ab ortu id ὀGalum, moueri, cum tamen ipsae omnino sint immobiles, nos aulcm moueamur, ut dicuim cst . verum lite sententia nullius pro sus cst momenti.& omnino ridicula cxistit . Si enim vera esset perpc tuo inter astra idem si rus,ordo,ac distantia ecrn retur,quod e stcontra Omnem experientiam: Planctae tuumque continuo inier se variant S si tum, ordira rn, distantiarnque, in lutcici ius costit m sole atque Luna, cum
sint hi , hi duo planotae aliqua se sint'quali coniuncti, aliquando vὶro per diametrum
dirum cae 1 ιQV ID A Mi vcroiuierunt norat luna caelum, Perum Ptiam terram suiescelum qui re, stellax veti, per sole moueri caucvin)acre, seu pisces in .mari, ab oriente itati,' Et si i occidcntem: Sed quoniam hae racione non possent plancti duobus serri mo moueti. sium,quod pugnat cum Expetacrui auu no adium planctas vid inus tib . o
80쪽
in occasum moueri, sed etiam Ua qccasu in ortu : Idcirco a i) eaelum moueri es, sin ent, orientem occid iucm,ucuPque stellas circumduccre, singulos etiam ha bcre motus ab Occidente in orientem, assirmant. Quam ob rem, inquiunt, cssies. ' μ' si itur, ut omnia astra eo dcm tempore videantur motum diurnum Molucre : In bou , raemporibus vero inaequalibus ea moueri ob occasu in ortum deprchendamus. rasum, uel aetcrum neque haec opinio admittenda est,.quoniam, ut in sequρntibus d - - '
monstrabiRus , impossibile est stellas per sic se moueri, si v cra sunt ea , quae in 'V motibus apparcnt, ivd nec sario cas ad motum duntaxat orbis, in quo sunt. '''' 'circuna luci. a vero ii Mim,qui plures csse caelos existimant, idciri sentiunt de Prima sen-otibus corporum caelestium. Nam ut ab ius, qui octo tantum csita credunt cae- Π de ιo , incipiamus, Nonnulli arbitrantur,ingulos orbes cclcstcs snsulis ab occa- thul
st Orium motibus cieri. Negare inim non possunt, dis es selia motus r.
p tarum & inter sese,& facti quoque comparatione cum sicilis fixis, cum in- octo cael terdum coniungantur planctae inter se,& cum stellis fixis,interduin vero disso- W- uvd icientur ab cald m: Motum auia caelo' diurnu ab orientc in oecidente omninos medro tollunt. eque enim ficti ppust, dicunt vi v umidcmq; corpus mortibus cotrarus, di Op sitis, iusmodi sent motus ab orlante in oceidentem, S: motus ab occad te in orientem, simul possit codem tempore moueri. At cum viderent cum expora critia,& sensu pugnare, idem ui ctcnim quotidie So-ιsm, Lunym, acor liquas stellas motu diurno ab oriente in occidetem labi, cum modo oriantur supra Horirontem, modo sub eodem descendant) commonia
ei unt,apparere nobis caelos cum astris moucri ab ortu in occasum , quoniam terra nobii cum ab occasu in ortum velociori motu,quam Planctae , nempe spa-cio a. q. horarum, circumsertur. Vnde nos quiescerc,stellas vero nobis obuiam Procedere arbitxamur, vcluti auctores primae opinionis dicebant. sed neque oriri suis φαita de motibus caelcstibus sentiendum cst, quoniam hac ratione non omnes mo- linae se:-tus hactcnus obicruati dciendi possunt, ut postea constabit. Huc accedit.mi- xςn R. rum e terram tanta vclocitato ab occasu in ortum serri, veluti in sequent buxetiam probabitur. Adde quod haec sententia assumat, motum caelorum ab orien o an occidcntcm conuarium cssi: ci, qui fit ab occidente in orientem, quod sal sum cse, mox explicabitur. N O N N V L. I. I autem credentes quoque, praedictos duos motus interscc sic costrarios, asserunt, Callos duntaxat moueri diurno motu ab oriente in
ia ta Queri dicunt,quem quidem motum unica emcit intelligentia, quam i Ri ira ςn, ut φῶ iphaera animae mundi pro qui pinquior existit, eo etiam velocius ab ea moueatur;& quo remotior co tardius. U' '
quemadmodum in rotae alicuius motu cernimus. Parils Onim axi rotae Dropinqui ros, seu contro ipsius, tardius mouentur; partes vero citis circunfercntiae viciniores,velocius icrutatur. Vnde dicunt supremum caelum velocissime omnium moueri quoniam animae mundi propinquissimum est; terram autem tardis
udus maSis ac magis e mari emergere;quod quide euidenter nobis dc monstrat columna