De gradibus medicinarum

51쪽

ginti modi si tint. quibus si addantur duodecim. qui non uana/ta quantitate retultabant fici trigintasex potest&alia uia idem numerus procreari. Sed quae dicta est a nobis censetur facilior Ecclarior.quoniam uero ut diximus eadem indefinitarum de particularium ratio est ideo. si solas acceperimus combinatio/nes. quae ex uniuersalibus, particularibus confici utu decern& sex coniugationes nobis reliqua fietit. Ex comparatione eniindefinitae ad uniuersales&particulares fiebant propositionucomplicationes sexdecim.& quatuor etiam expuris indefini/tis.quo fit ut figura prima.& similiter secunda duodecim haλbeat in collectiles compitalones.tertia uero decem tantum habet enim modos sex ut diximus qui concludentes sunt Iicet etiam in alia figura aliae&aliae complexiones a nobis utiles perspiciantur.hoc enim ex proprietate figurarum est. In secunda enim non possunt ambae propositiolies esse uniformes . qua les in prima dolertia contingunt.&in tertia potest esse maior p/ticularis.quae nec in prima nec in secunda esse potest. Caput decimum. Consulat errorem Alfarabit. perdidi ude omni.non ex duabus negativis&explicatio dicti de om/ni syllogizetur. Via Al arabius existimauit in figura prima ex prin/cipio quod est de omni regularem esse syllogismum. qui ex duabus negativis sit.ideo hoc loco sui erroris

principium nobis merito uidetur aperiedum .ne ali/os secum in errorem perducat. Existimat enim ex intentione

principii . quod est de omni formaliter conclusionem sequi/ad duas negativas hoc modo. Quod non est animal 116 est homo.nulla statua est animal. ergo nulla statua est homo.quo mo/do arguedi usus uidetur Lincolniesis primo posteriorum in eo capitulo quod incipit. Contingit autem affirmationem 3 negationem,neque una recipit demonstratio. Dicendum itaque

52쪽

nobis uidetur quod nullas categoricus syllogismus ex duabus

negata uis regularis est neq; etiam minori existente negativa in prima figura aut tertia primum patet .aut en problema quod concludi debet est amrinatiuum aut negativum .si quidem sfirmativum fuerit ipsum dissoIui oportet ex medio'quod cum utraq; conueniat tremitate&ex ipso cum singulo probismatis termino propositionem constituat affirmativam. si uero negativum sit& negative concluditur.Oportet mediuini ex/tremitatum affirmative coniungi.alteri negative.quare syllogismus ad negatiuam exaffirmativa, negativa propositione c5 stabit. In prima uero figura aut tertia non potest minor syllos,stica esse negativa.nam per remotione medii a minori uel eco trario minoris a medio non seqtur ut aminori maior remoueririebeat.quoniam maior extremitas in plus habere potestu me diuna.&ratione eius in quo plus habet potest minori compe tere quis ab ea remouetur medium figura prima uel e cotrario in tertia Et ob hocaduertendum syllogismi qui firmative concludunt an figura prima absolute ex parte utraq; praemissa rum concludunt per dici de omni .nam mediuna habent i maioris minorem in medio. Qui uero negative ratione maioris. ari medium continent principium quod est 'dici de nullo.ra. tione uero minoris in medio dicuntur quoquomodo per di/c de omni quia medium secundum totum uel secundum partem minori inest. vel potius in eo quod secundario significa/turpe dici de nullo uel in minori assiimpta est aliquid et intetionis dicti de Onam. Dicunturautem potius concludere peroici de nullo quia in qualitate coclusio maiori assimilatur quaeriqnullo est.&per uirtutem illius principaliter elicitur nec taλme propositio negatiua maior destillo dici potest nisi sub ipsa affirmativa capiatur sicut etiam assentimus de uniuersali assio

manu si debeat dici de omni Alfarabitis uero existimauit quo dici de omni primaria significatione significat quod quodlibet.de quo dicitur subiectum dicatur praedicatum

53쪽

Et propterea dixit φ praeinduistiis syllogismus ex duabus nega

tivis regulatur per dici de Onani. eo quod hoc totunii r dica/tum quod est non esse hominem. dicitur de quocunq; de quo dicitur non esse animal Et quia de stat indicitur non esse ani/nnal. de statua dicitur quod non est homo sed quemadmoduelici potest ex dictis Averrois.ratio Alfarabit peccat nam syblogisnus qui est perfectus per dici de omni uel de nullo habet

maiorem extremitatem. quae de minori praedicatur.aut ab ea remouetur propterea quod uel affirmatur de medio uel ab eo remouetur . in syllogismo uero Alfarabit non est hoc maior enim non dicitur de medio .sed de eo. de quo mediu dicitur. nam si in affirmativis propositionibus pronunciauerimus modo Alfarabit.maior extremitas de medio non predicabitur ut alet dicendo quod est.b. est.a. c.est.b. ergo. C. est .in qu syl/ogismo licet medium praedicetur de minori .non tamen pri/mum praedicatur de medio. Ipsum enim .a quod est primuno

praedicatur de.b .sed de O.quod est.b sicut diceremus quod substantia praedicatur de eo quod est animal si praedicatur de homine. Sed non est dicendum quod directe praedicetur de ipso animali. Idem uideri potest in propositionibus negativis modo Alfarabit prolatis. maiorem citrecte denaedio non praedicatur. Secundum Averro uero propositio de omni denominabilis duo habere debet.primu primaria significatione est quod de quolibet colento sub subiecto dicatur praedicat Secundum uero di secundaria significatione significat quod de quolibet de quo dicitur subiectum. dicitur etia praedicatu. Sed hoc errans Alfarabius accepit ueluti esset primit significa. tum eius.quod est de omni.quod tamen non est veru .non enicum dicitur omnis homo est animal intelligimus prima significatione dicere quod Cicero qui est homo est animal mPlato qui est homo .est animal & similiter caeteros.nam sequeretur tales propositiones non possent concludi essent entixi pri

us a sumptae in ea quae est de omnis eius intellectus esset talia.

54쪽

Intelligimus igitur φ de quolibet indiuiduo hominis animal

praedicatur&non primo de quolibet de quo dicitur quod sat homo uel hominis indiuiduu nisi secundarioa quasi in pote tia. Et propterea recte putat Averroiso didium de omni duas continetpropositiones uniuersalem quidem in actu.particularem uero inpotentia. trursis bene dixit Ariss oteles ut idem Averrois testatur no fit syllogismus cocludens nisi in duabus praemissis in prima figura sit habitudo totius ad partem dc pro pterea de necessitate in prima figura minor erit affirmativa. i. maior debeat dici de omni uel de nullo.nam si'sub ipsa suma/tur negativa. esset propositio uniuersalis tantii .nam tu habitudo minoris ad maiorem non esset habitudo totius ad partem. Est enim differentia inter propositionem de omni dc propositionem uniuersalem quia in propositione de omni innuitur an maiori propositione potentialis consist entia minoris a Tr/matiuae. Et similiter indici de nullo respectu uniuersalis negati

dicendum est. Dici enim de nullo est quando nihil est sumere subiecti.&sic inuitaffirmativam de quo prie dicetur prae

dicatum. Nec satis est qualecunq; affirmativam sumete propo stionem.ut de omni aut de nullo dicantur sed tales Oportet esse in quibus praedicetur quod in maiori subiiciaturochoc solum est in figura prima Alfarabius uero ut diximus peccauit quia secundarianassignificationen ut pri inaria accepit. quod et Alexander ut obiicit Averrois de quodam odo intendit cum Alfarabio&quodamodo diuersum Vult enim Alexader intentio dicti de omni uel de nullo siquando pnedicatu anfirmatur uel negatura quolibet quod pars sibiecti aut quod denominatiar per subiectum uel a quolibet cuiattribuitur sub/iectum in actu Alexander tamen in expossitione libri prioruni non inuenitur ab Auerro dissentire.licet ita se non explicet. Secundum uero Alfarabium non solum adtu sed etiam pote/tia.quare sorte Averrois contra ipsum alio argumento institit

inpruicipali proposito quando ex duabus negatiuis putauit

55쪽

in prima sigura posse concitidi ait enim contra ipse in quod tales syllogismi ex pluribus striat quam ex duabus propolitioni

bus Categoricus autem syllogi linus e duabus latum propo sitioitibus categoricis constat Dconclusio.tant Oidem uero est dicere . quod non est.a .non . est. b.quantum sitio est.a .no est b. in qua manifeste apparet sociam propositi Ois hypoteticae riui Cenna tamen praedictos syllogi linos nec sinpliciter categori cos dixit. nec simpliciter hypoteticos . sed inter utrosque medios .quos appellauit compositivos uel copositionales propte/rea pae maior hypotetica constarent. minori uero Categorica uel pr edicatiua .Et numeN talium syllogismorum posuit iuXta numerum syllogismorum categoricorum Secundum etiam figuras eorundem existimauit enim C inuenirentur in talibus syllogismis species omnes propositionum secundum quani, talem. S etiam secundum qualitatem.quae inueniri possim in propositionibus constituentibus syllogismo Categoricos naa propositionibus categoricis extraxit propositiones hypote

lica hueeent affirmativa' e negatiuae ut ab hac omnis homo est animal.accepit hanc etiam uniuersalem. Omne quod est ho/n O. est animal. quae ut dictum est conditionalia qui ualet.&eo,

dem modo in caeteris. Qtrare non est mira dum si in modis qui in figuris categoricorum syllogizant maiori translata in formam hypotetica etiam aliquid cocludatur. Et rursus qui in categori/cis collectiles sunt. sint tales facta translatione. uirtus enitalitico ditionaliti proposition hi ea decu uirtute propositionu praedicativa a bstrassertitur uti tractatud syllogismo hypotetico

sufficienter mostrabitur. Sed desideatur ex duabo, egativis syllogistice cocludi ee syllogismupsecti tutarguebat Alfarab

iis non est ratio ignoranda .huiusmodi enim propositiones oem non est a. non est.b. non est absolute dicenda negatiua .sub ipsa enimno posset ast manatiua pura categorica accipi cum qua aliquid aliud necessario inferatur quod contingeret si a nega

tiua absoluta deducta esset. Est igitur talis propositio in uirtute

56쪽

assirmativa depraedicato&subiecto infinito. sub talibus uero possunt negatiuae nainores propositio es accipi ad aliquod co.

cludendum hoc modo. Omne non animal est no homo lapis 115 est animal. ergo emo homo. minor enim aequi ualet affirma/tiua de praedicato infinito .non igitur est syllogismus ex negatiuis quatenus tales sunt sed quatenus affirmativis aequivalent. Duae enini negatiuae possunt secundum se esse cauta disiunctionis extremitatum adluicem cum non semper illis respondeat affirmativae oppositae quae sint cauta adsequatae coniunctionis earumdem quomodo intelligi debet Aristotelis ratio. φ si asfirmatio est causa affirmati 5is .negatio sit causa negationis.quomodo etiam intelligendus est Linconte sis in loco a nobis prae indueto. Quod si uelinaussyllogismum Alfarabit dicere coditionalem ex duabus negativis cum syllogismi omnes certisi. cent de quaesto ignoto in uirtute syllogismOR categoricoruna ut patebit tunc talis svllogismus ad syllogisnum primae figurae reducetur in terminis infinitis uel ad syllogii mos secudae figu/ra maiori Couersari uniuersalem affirmativa de terminis raspo/sitis sibi aequivalentem ut patebit speculanti Impossibile auteest imaior fiat negativa categorica cum qua cum minori affir, malitia aliqd cocludatur ut ante nianifestauimus.

Caput undecimum quare Alexander mutauit ordinem in syllogismis tertiae figurae de quomodo saluari potest. T si ordine modorum in imaquaque figura diligentere secundum Aristotelem in coinentatione libri priora persecuti sumus. Et quare in secunda figuriis prior est. qui maiorem habet negatiuam eo. qui habet affirmativa.3 cur in hoc legem primae figura in maiori secunda figura non seruauerit. hoc etiam loco a nobis uidetur ratio eadem affereda Est enim qui maiorem negativam habet perfectior eo qui habet affirmativam cum paucioribus idigeat ut appareat necessarius. Est praeterea dc illud aduerte iunDP modi uniuersales figurae se

57쪽

cundae ad eundem figurae primae reducuntur.quia e se maiorem habeat negatiuain .Et ex hoc etiam modo non immerito

qui negativam maiore habet praeferri debet. In particulatibus uero qui negativam habet potest conuersione fieri perfectus. qui uero affirmativam deductione ad impossibile solum monstratur concludere. In tertia uero figura Aristoteles in particu

laribus syllogismis paucioribus iudigentem postposuit syllogismo qui pluribus indiget.ut appareat necessarius.nam eumqui maiorein habet affirmativam uniuersalem sola minoris conuersione perfectibilem postposuit ei qui eandem pro minori iecipit.qui tamen conuersione indigetoc maioris 3 conclusionis. Et propterea Alexander Aristotelis Ordinem mutauit. Ioanes uero grammaticus putat Aristotelem animaduertisse figurae tertiae proprietatem.ut minor sit affirmativa quam.qui habuerit infectionem caeteris non habentibus.praeseratur praecipue si conuersione perficitur. Et ob causam hac puto quintum modum figurae tertiae. qui non conuersione sed deductione ad impose sibile potest monstrari.concludere modo ultimo anteponi qsola minoris conuersione in prima figura potest esse perfectus. Quamuis enim modi omnes possint deductione ad impossi bile monstrari non quidem semper deducendo ad opposita cuiuscunque praemisi, ut patebit experienti nec semper etiam in eandem figuram cum utrilisque oppositum per deductio item ad impossibile post monstrari ut patet ex libro priorum. Tamen inter modos quibus imperfecti ad perfectos reducit/tur sola conuersio obtinet principatum.est enim perfectior de deductione ad impossibile ac etiam expositione qua Aristo, te es in modis particularibus figurae tertiae usus est. Et modi quidem qui perco uersionem probari non possunt.sed per deductionem ad impossibile duo sunt alter seruata maiore cum Op posito conclusionis pro minor inseri oppositum eius quae in

eo fuerat minor 8 hic erat secundae figurae ultimus. altera uero

minori seruata de accepta cum opposito conclusionis oppoli

58쪽

tum infert maioris&hoc uniuersale uerum est. ut secundae mgura modi omnes sa perimpossibile probentur maiorem ser

uent.&qui sunt tertiae cum oppos to conclusionis minorem

propositionem habeant pro minori ad inferendam maioris propositionis oppositam. Caput.xii.ponitdubitationem de numero syllogiisorum tertiae figurae de aliquibus proprietatibus eius. Viat hoc loco nobis aliqua aperienda primum quam, obrem figura tertia plures modos habeat quam secun da A prima cur sena affirmativa unde particulariter P

cocludatur. esto*uniuersalesambae accipiatur praemissae. Cureti ipsa nator sit uniuersalis cu pria figura uniuersalis couersipti cularis efficiatur di figura tertia ex mi Oris couersione nascatur. Primi ratio est ' pauciores coditiones qua in caeteris in hac si gura requiruntur. Maior enim potest Muniuersalis esse &parti/cularis.particularis quidem propterea φ medio termino existete subiecto in utraq; praemissarum de coclusione etiam particu/lari sufficit ipsium cum quavis extremitatum particulariter summi modo altera sit uniuersalis quandocunq, aut in aliquo pauciores differentiae conueniunt. Tunc illud uniuersalius est qaliud quod phi res congregat.& sic in figura tertia plures modi

reperiuntur. Habet autem minorem affirmativam praeter id dex prima figura sit ex conuersione minoris cuius proprietates seruat sicut diximus etiam de figura secunda. Est etiam media eius in ratione partis respectu extremitati quod si minor eet negativa posset confingere extrenutates esse disperataso propterea non concludia firmativei crursiis contingere uelut supe/rius&inserius habere dis c non concludi negative dc in tribus terminis unusquisq; per se potest colis icere cocluditu retia se/perpalliculariterqitia minor in plus potest habere maior eratremitas ct propterea non potest de minori uniuersaliter prae

59쪽

dicara nec ex ratione medii ipso sub se sto existente potest inbuersale concludi quavis praemisi, ambae uniuertiles sint resipe/ctu medii. non enim ulla extremitas respectu alterius habet ut pars necessario de tota altera praedicetur. nec plus possim ana bae praemissa uniuersales inquantitate conclusionis efficere. quia iuertilis S particularis. Sed sorte solum in euidentia conclusionis existit diuersitas&propterea aliquando propositio uni/uersalis assura litur in figura tertia quamuis idem sequatur sumpta particulari. unaquaeque etiam figura habet praemisὰ proprias quibus determinatam conclusionem concludit qua semper non potest per figuram aliam cum iam medium est determitatum S ivstina quaesitum sicut monstrauimus de secunda figura 3 hoc loco possumus in tertia respectu huius quaesit an aliqd corpus sit de nouo factum cum hoc medio quod est coelum si arguendo. coelum non est de nouo factum. omne coelum e corpus Aliquod corpus non est de nouo factum in aliis autemodis licet possit concludi quaesitum in prima figura fortem en praemi sunt euidentiores si sumantur in tertia. licet euradentia conclusionis coclun magis appareat in figura prima de hoc monsi rat necessitatena pluriuin figurarum nec in conue nitin figura tertia modos esse ex minori uniuersili. qui non flut ex modis in prima figura concludentibus.neq; enim fieri pose sunt ex particularibus cia particularis propositio non conueratatur in uniuersalem neq; ex uniuersalibus quia amrmativa unυ uersaIis non conuertitur in uniuersalem.nisi terminos conuerintibiles habeat. pus est igitur quod generationem propria unaquae e figurarum quodammodo habeata modos proprios in

quibus praemissae uer e absolute ex se& sine ulla conuersione terminorum accipiantur. Non ob aliam igitur causam dicun/tur exprima fieri quia facta conuersione alterius praemissarum in pris Da figura fit forma figurae secudae uel figurae tertiae.8 quia

figura facta si si syllogistica apparet talis per reduistionem adfigura prima S phoc patet resposio ad quaesitu Alexadri. Quae/

d ii

60쪽

rit enua Alexander quaobrem in figura secunda quaesit conuersionem maioris modi duo reperiuntur qui ex duabus uni uersalibus uniuersalena negati uana concludunt. In tertia uer

figura ex duabus uniuersalibus affirmativis non sunt duo modi syllogistici non nulli ut idem refert arbitrati fiant modos duos uniuersales es se in tertia figura alterum quidem qui per conuersionem minoris reducatur ad tertium primae. Alterum uero per conuersionem maiorisacconclutionis in eundem prodeat. Sed prosedio idem est modus.nec ni possunt in figura ter tia ex duabo uniuersalibus affirmativis fieri syllogismi duo propter hoc quia idem prorsus quaesitum ex eisdem concluditur. quae enim ponitur pro maiori poni potest pro minori nec multiplicandi modi sunt quia diuersimode ad primam figuram reducatur sed cu ex diuersis propositoibus i quatitate uel quali tate uel secudu ordinem alter u in utrovis praedictor u aliquid syllogistice concluditur. At uero quia in figura secunda syllo/gismus est ex propositionibus alterius qualitatis differt modus qui unam determinate qualitatis habet procinatori ab alio qui consimilem habet pro minori. Sedi figura tertia hoc minime accidere potest in syllogisnis uniformibus in qualitate 3 qua/titate.neque etiam ex syllogisDis qui sunt ex dissimilibus nam ad minorem nunqponi potest negativa.quod tamen fit in fi/gura secunda qua ex affirmativa donegativa alternatim semper negativam concludit.quod si forte quispiam dubitaret cum figura prima affirmatiuc&negative concludat secunda solum negative deberet tertia solummodo affirmative concludere sicut enim maior propo satio in figura prima in disterens est se/cundum qualitatem dc ex ipsa nascitur secunda figura. quae conclusonem habet determinatae quartatis a fortiori figura tertia quae nascitur e conuersione minoris determinatae qualita, tis debet conclus nemin qualitate habere determinatam. Sed is diligeter aduertat Syllogismos omnes figunt secLIndae negativam concludere quia ex difformibus Omnes consistuti