Diatriba de mutuo, non esse alienationem. Adversus Coprianum quemdam iuris doctorem. Auctore Alexio a Massalia, domino de Sancto Lupo

31쪽

3o DIATRIBAnem, quod alias non esset alienatio, fateri debent illi qui alienatum vere ac proprie putant quod est mutuo datum . Quod si

ita esset,ut censet Coprianorum natio madens pingui, ex eo consequeretur, unam eamdemque rem quae locatur, pro partQalienatam videri, pro parte non alienatam. In aedibus locatis multa sunt intestini operis quae usu absumuntur, aut corrumpuntur, aut perduntur . Ea omnia roficere tenetur ac reparare conductor legibus ac moribus nostris. In his sunt, pavimenta ex quadris filiilibus aut tessellis ligneis, aut tabulis structa, vel etiam arearum lapidea, fenestrae ex vitro aut speculari lapide, fores, claustra ferrea, clavesin alia nonnulla, de quibus in locati conducti contractu solet cavere dominus. ea sibi in fine locationis , in eadem forma sicut ea inquilinus acceperit restitui. Quae ergo utendo coErupta ac deperdita sic restituerit proprietario inquilinus, ea dominum alienasse celisendum est in domo lo- Canda, quia non eadem ab inquilino reddi solent ac debent, sed alia, aeque tamen bona, dc eiusdem naturae, & formae. Ita aedes suas partim locasse existimarciun dominus , partim alienasi . Quod est ridiculum . Cum pecunia indigeo qui

32쪽

ii et Peregrinus sum , si , mercatore ali- o in hac urbe accipio Lutetiae reddendam, qui mihi dat hic Leydae pecuniam

mCTCator, an alienare putandus est, quia

non ea ipsa pecunia ei redditur, sed alia eiusdem generist Si hoc esset alienare,nemo e sisset mercator qui cuiquam pecuniam eo modo dare vellet,alibi sibi reddendam. Pacha pro cambio summa , ex fori usii &cambii. Salmasius in Praefatione docuit, nihil cuiusquam intereste, utram illam ipsam rem quam dedit mutuo, recipia a debitore,dum alia ei redditur, si sit elusidem naturae, atque ipsius ponderis, numeri vel mensurae. Vt si decem aureos dedi,

decem aureos recipiam . Qui decem modios tritici a me accepit mutuos, si totidem reddat, & eius de bonitatis. Cui decem libras lanae dederim, si lanam eiusdeponderis ac coloris bonitatisque resti- tua . Non igitur quod res in eodem genere redditur, hoc satis est ad essiciendum

ut convertatur in alienationem quod non est alienatio. Nam certum est, ures ipsa redderetur, non futuram alienatione.Nec certe erit, si alia quidem, sed eadem tamen genere, quantitate & bonitate reddat ut Quod , - ' πολαζειν C hristus dixit, paria recipere, ut in mutino solet, cum sors eadem

33쪽

ra DIATRIBA eadem quantitate ac numero vel mensura

reddituita. Finge, me non dedisse alicui mutuam pecuniam qua uteretur, & quam utendo conssemeret, sed vere commodasse ad ostensionem,& δειξιν θγγυκlω. Nam Mithrisconsultus scribit, sepe ad hoc commodari pecunias ut dicis gratia numerationis loco intercedant, leg. IV. D. commodati. Si in itinere, dum eam pecuniam domum suam defert, aliquo caui perdiderit, aut domi

depositam famulus furatus sit & abierit, quid iuris i An ex postfacto quod sui

commodatum,eSistit alienatio,quia centum aureos Verbi gratia amicus mihi red dii de sito, pro centum aureis quoScommodatos me acceperat Z Aliud dicam c

Amicus centum aureos a me accepit mu

tuos quibus opus habebat , in aliquot

dies. Interim vel priusquam meos consumeret, totidem ex re sua quae ipsi1 de bebantur ab alio recepit'. Si reddit mi- hi non meos,quos a me accepit, sed alios, an alienatio erit, quia in eode genere reddidit 3 Quid si illos ipsos reddiderit, an

sutura non est alienasot Quasi mea inter sit, utrum iidem quos dedi reddantur , an alii eiusdem formae,ponderis ac bonitaris. Cum in nave oneraria plures mercatores frumentum statin eiusdem omne generis

34쪽

D E M u T u O. 33 onsederunt, ut saepe sit, quid intexest cu- usque,dummodo cado qua dedit mensiiraecipiat, an alienum pro suo singulis rediatur Z De hoc casu vide leg. XXXI. D. bocati. De quo dc nos infra. An aliena-it frumentum suum qui cum alieno mi- ruit,nec suum recepit, sed aliud ex acervo adem mensura, & eiusde generis λ Ita invituo frugu , qui dedit tot modios tritii mutuos, recepturus post semestre eius em generis parem mensuram, non intel-gitur alienare suum triticum quod ipsi:dditur in eodem genere. Mercator Vendit mihi pannos ad vestem. Aut praesentircunia debeo illi pretium pro merce sita luere, aut dilata in trimestre vel semestre lutione expectabit. Si hodie solvo,aliamnnino ei pecuniam daturus sum, quam si,st sex menses aut annum pretium penda.

uid igitur fiet, si permittat mihi ut postmestre ipsi solva pretium mercis Z An eocto, ut mercem suam alienavit, eam mihindendo, etiam pretium quoq; alienasse sendus est, quia cocessit mihi differre aco tollere solutione in sextum ensem λ Ne-inem hoc puto dimirii. Atqui non eam- tum ci pecunia daturus sum, qua nun , i me solutionem exigeret praesentariam.

im quam hodie ei possem dare pecunia, sic id

35쪽

3 DIATRIBA id vellet, post sex menses ea non habebo,

sed aliam. Nihil tamen refert mercatoris, dummodo pretium suum recipiat, utrum eamdem quae nunc dari poterat, an aliam

sed eiusdem generis, & quantitatis, pro

. bam ac numeratam post tempus statutum recuperet'. Qui rem vendundam accepit, ut

ait Ulpianus leg. IV. D. de rebus creditis, ut pretio uteretur, periculosuo rem habebit. Vt mercator pretium in diem dilatum,dum

eo interim utitur emptor, non aliena ,

sed quasi mutuum dat, ita qui rem mam vendendam alicui commisit, eique concedit ut pretio utatur, quemadmodum rem suam per illum alienat qui eam vendunda suscepit, non etiam pretium quod ex re Vendita redegit, quo ei uti permisit, alienasse credendus est. Etsi enim eius perl-culo ut, abuti eo ponit, quia tamen ad reddendam parem summam tenetur,non alienatum censetur ab eo qui id concessit utendum, & mutuum sic dedit'. Nam &credere p/etium, hodieque dicuntur mer*tores, & pretio credito vendere, qui solutioni diem longam praestituunt, & sic quin si mutuum illud dant, non tamen alienant. In idiotismo nostro vulgo id dicitur creditum facere. Ideo & carius tuas merces Vendunt, quas non praesenti pecunia dant,

36쪽

quasi usurae loco sint, pro mora pretii lati, & quasi mutuo dati sive crediti. Iu-Gconsilii sepe verbo utendi utuntur adsignandum mutuum ex parte mutuata-,cui utendam dat suam pecuniam credi- ita. Ergo aliena utuntur, non sita, qui Ituam acceperunt'. Ergo non alienata mino. Nemo enim ut sua pecunia u'ur permissione alterius opus habet. Ulmus leg. IX. D. de rebus creditis: De-hi apud te decem; p ea permisi tibi uti

'ris, Froculus, etiam antequam moveantur,

Acere quasi mutua tibi Lec posse aiunt. Et

Ferum, ut γ Marcello Videtur. ulmo euim itpusidere. Ergo transit periculum ad eum mutuam rogariit, ω poterit ei condici. Le-ς thema est de quodam apud quem de ni deposita erant millia sestertium. Ea gavit mutua ab eo qui deposuerat. Periit ille iis uti depositarium . Incipiunte illi mutua qui deposita habebat,

riculo eius iam hinc sunt etiam antea tam moveantur, id est , ex arca in qua ant depositi nomine reposita, promanr ab eo qui utenda accepit ad hoc , u inceps habeati ea ex causa mutui, iisqueatur quomodo Velit'. Permittit ergo i re sua qui mutuum dat , camque da endam. Inde certum est, non alienariC a id

37쪽

36 DIATRIBA id cuius usus tantia conceditur ac permittitur. Paulus leg. v III. D. de pignoribus: cum utitur debitorgratuita pecunia, s oleis creditor de fructibus rei sibi pignerati ad modum legitimum usuras retinere. Debitor iste qui in themate legis gratuita pecunia uti dici

tur, utrum sua utitur, an alienaὶ Si sua, cungratuita, vocatur Z An aliquis aliter re sua

uti quam gratuita potest dicit An cuiquam pro eius usu aliquid debeti Atqui sua est, si domino qui mutuum dedit alienata est.

Ratione tam e caret, ut aliquis pecunia sua gratuita dicatur uti. Rursus si aliena est, ei qui ilIa utitur gratuita, non potest alae nata fingi. Si non est alienata, non est sita debitori. Cum autem creditor in ea lege dicatur de fructibus rei pigneratas ad modum legitimum usuras retinere posse, cur creditor retineret de fructibus rei alienae, ut est pignus, ad compensandas usuras rei pariter alienae, id est , mutuo a se datae, atque alienatari Quo iure enim perciperet fructus ex re non sua in compensationem mercedis pro re non sua exigendae t Quid autem usura ni si merces pro usu λ Vt ve-ἔlura merces pro vectione ξ Et latura prore quae fertur a baiulo Z Ex his vel caeco claret, iurisconsultum intellexisse, aeque rem mutuo datam alienam esse ci qui ac -

38쪽

DE Mu Tuo, 3 epit, ut res pignori data aliena est ei qui autuu dedit, qua pro mutui securitate iii Unus accepit. Vt autem hic ex pignoreuod alienum est fructus percipit, ita ille suram pro re aliena debet, id est, pro rebi mutuo data. Hinc compensatio fru- uu rei pigneratae cum usuris rei creditatve mutuo datae. Inde etiam nata Anti- resis, non mutuus usus, ut placet iuris Isultis novitiis, sed mutua vel contrariait reciproca mutui datio , ut Salmasius time docuit . Quaero nunc, an recipro-ί possit esse talis mutui inter duos datio, :l etiam mutuus usus, ut stemus doctoruterpretationi, si ex una parte alienatioit, ex altera non fiat Z Huius antichre os hoc exemplum est. Dcri ibi meas ce-:s habitandas, pro quibus mercedem so-o habere centum aureorum . Tu mihi cisii in eam summam pecuniae utendam: disti quae usuris semissibus totidem auos reddat . Convenit inter nos , ut fiasio aedium cedat in vicem usurarii mi,

est, pensionis pecuniae,& contra. Vt eas aedes tibi non alienavi, sed locavi, ita

ec tu pecuniam quam dedisti mutuam ienasse censeris, sed tantulocasse,&pael actura quasi mercede itenda dἡdisse. Nam ex parte eius qui aedes locavit, alienatio C 3 non

39쪽

38 DIATRIBA non esset, ex eius vero parte qui pecuniam

dedit mutuam,alienatio celebraretur, non

daretur antichresis . Et stultum foret, ut pro mearum aedium pensione , pecu- tuae quam mihi dedisset, pensio cederet , quam ego nullam deberem, pro re ut poteiam mea fasta & mihi acquisita, dc a te

alienata,cum ego meam tibi non alienaverim, sed ardes tantum habitandas mercede dederim . Quam multa ex ea opinione consequantiu absurda, iam hinc patet. In mutuo rem meam do utendam, dc pro ea usuram, id est, mercedem usus exigo. Quo iure, s1 aliena facta est, dc non amplius meat RRrsus pro re quae mea est, ex cause nimirum mutui, quae Copriano magno Logicoiuridico vera est alienatio, pensionem quotannis vel quotmensibus solvo, ipsamque, cu a me praestituto tempore repetetur, reddere teneor. Mea est, qui sum eius debitor, pecunia, quam tame , in bonis meis: non postum computar .

Aliena est creditori,&n5 sua, qui nihilo minus in bonis suis eam numerat. Alia porro loquutio est non solum vulgo, sed etiam iurisconsultis usurpata, quae mutui

dationem non esse alienationem etiam evincat f. Creditum dicitur quod mutuo

datum est. An in ullo genere alienationis

40쪽

DE Mu Tuo, 393is haec vox audita est, ut credita res diceretur quae esset alienatat In aliis etiam re- iis haec eredendi notio usitata veteribus

urisprudentibus fuit, quarum si ulla alie-aata unquam a quoquam intellecta est,

iota pugno quin mutuum quoque pro Ve' a ac germana alienationis specie credati . Celsiis scripserat, credendi genera-em esse appellationem, atque ideo praeto sub hoc titulo, ω de pignore , ω de com- etodulo edissse. Leg. I. D. de rebus crediis. An commodatum & pignus, aliena-iones sunt Z Hoc enim verbum , ut ibi em dicitur, omnes contractus quos alieam fide sequuti instituimus , complectiar. Idem: Cuicunque rei adsentiamur, ali amsidem sequuti, mox recepturi quid ex hoemtractu, credere dicimur. Ita generale estoc verbu& ad alios contraAus, ut mu-ii magis proprium sit,nec ad alienationis

iecies extendatur. Hinc mutuum damus,cepturi non eamdem speciem quam dedimus, d idem genus , ut habetur leg. I I. D.eΟ-em. Gaius leg. x I. D. de verborum si-aincatione : Creditorum appellatione nou hinitim accipiuntur qui pecuniam crediderunt,sed nnesquibus ex aliqua causa debetur. Ergo qua-

propria crediti notio in pecunia credita iam phrrigitur ad omne quod alicui ex ς 4 quam