Ulrici Huberi de ratione juris docendi et discendi dialogus

61쪽

es De Ratione docendi in disicenrities repeto , sequi debere parat illarem Institutionem , sentio , suadeo , contendo. Nec credo , quenquam adeo bonae mentis inopem fore , qui nota mihi potius, quam tibi hac parte fidem sit habiturus. Instare te quidem a lue hoc unum minus inepte in hac re, intelligo, postquam illa compendiaria in Academias & Auditoria luridica introducta est. juventutem in ca subsit stere, nihil aliud

sibi proponere , nec ulterius provehere studiorum suorum curas Hoc igitur iequeri, te incusare & exprobrare juventuti nostrae , etiam vero Professoribus, si qui Auctores se talis socordiae praeberent, Oportebat ; non etiam detonare contra, quod nemo sapiens, aut juris prudens Omittendum putat, neque contendere

Pandectas sine compendio parat illari esse docendas. Non ignoro, plerosque iuri deditos, ut studia & ingenia sunt , tantum temporis in hac compendiosa totius Iuris doctrina consumere , uti per fortunas suas integrum illis non sit, aliud deinde stadium ingredi novoque cursu de ultima corona denuo, certare. Quod μ

62쪽

prosccto non huius methodi, sed hominum & seculi esse vitium plusquam manifestum est. Eoque vires eloquentiae& auctoritatis vestrae, Ausi atque Crui, intendere debuistis , ut generosi juvenes

discendi cupiditate inflammarentur; non ut praecipites darentur in ejusmodi labo-.rem, quo sparsa tantum infinitaque le-

ceptis ullis regulisque universis forment firmentque iudicii rectitudinem , quod ita nullis innixum fundamentis vaga legum notitiae diffluere , suaque semet intcntione frustrari necesse sit. Quod si alterutrum a Iuris studioso abesse oporxeat, vel criticam subtilitatem , vel summariam universi iuris notitiam, & si facul- tatem non habet utraque methodus, qua conjungatur; age, videamus, utra minore cum incommodo publico adhiberi

stematibus, ita ut a nobis proponuntur& explicantur, palam est, haberi possc jurisprudentiam eo cum fructu copia .

63쪽

18 De Ratione docendi m discendi consilia judicandique munus sussicere possit, atque sufficiat; clarissimis atque

Vivis exempla argumentum undique praebentibus. Quo pertinet, quod haec ratio& ordo ille noster exercitium disputan

di publice privatimque sibi junctum ha

bere solet. A quo vos, Crusi, juvenes tantum non de hortamini, saltem ipsi nunquam aliter quam inviti hac parte desideriis eorum obsequimini Namque,dum in hoc toti estis, ut sensa consecutionesque locorum, quae in corpore iuri S extant, solicite expendatis, indagetis, legumque nodos emendandi conjecturis solvatis, atque in eo studiosiis praeeatis ;idemque illos inde ab initio facere doceatis , Oporter alienissimos esse vos &illos a reciprocatione cogitationum sermonumque , sicuti fit in commissionibus illis disputatoriis. Nostra via promptitudinem eruditionemque adipiscuntur , quae Iurisconsultos arguat atque

demonstret. Vestri nullis compendiis imbuti universiam quidem Artis scientiam . qua subnixi prompte & expedite in foro hominumque societate versen-

- tur

64쪽

iur, nunquam percipiunt ; argutationes quasdam, obsca varionesque rerum ad usiam nihil pertinentium, crupulos vulga tarum lectionum conjecturasque plerun que superstuas movent jactantque,& om nino talem sibi doctrinato comparant,

quae supervacuam alienamque a cominu

ni usu vitaque subtilitatem, ut t: ibi verba tua reddam , praeferre videatur. Deni que , sic ego, sic omnes, qui iuris pruden- iam magis in rerum gravitate, quam in

Verborum c ptatione consistere credunt animum inducimus; neminem sine com

pendiaria totius luris intelligentia valide pr nateque Iurisconsultuma esse posset, nec aliter sa pient illi mos antiquit ii hujus , & superioris seculi Iuris interpretes existimasse videmus. Quod si tu hisce rationibus necdum tibi persuaderipaterib, duntaxat hoc admitte, singuli ut suo sensu abundent, & sine detrecta, rione, sine convitio quisque bono publico famulas manus vocisque ministerium commodet ; nec alius alium corru qPiae jurisprudentiae,neque compendia pri '

mae institutionis, ut dispendia juventutis probre e

65쪽

6b De Ratione Arandi in discendi probrose accuset. Crusius: Ego quidem hucusque , sicut volebas, disputantem

te Bolelmanne consecutus sum , tametsi

plus e verbis nucis , quam in iis erat, deduxeris. Nam si recte animum illis advertisses, non id mihi consilium fuisse, colligere potui fles, ut usum compendiorum , sicut a Te , sicut ab aliis homibus claris usurpantur, veluti caustam cor

ruptae Eloquentiae traducerem ; sed festinationem nihil quam Compendia quaerentium in , discendo , nihil aliud in docendo praescribentium , insectatus sum. Quid autem ρ censeo faciamus aliquando finem hujus altercationis &rogemus Huberum nostrum , ut & ille su D fragium suum edere animique senten-riam &'experientiae exemplum declarare velit , forte an medium aliquod consilium periculis seu veris sive fictis utrimque vacuum ab illo suppeditetur. Recte, mehercle , regerebar BChelmannus ;Nisi enim respondendi vices ab illo mihi commodatas penitus intercipere& consumere velim , tempus est , ur dosistanis quod eo jam proclivius accidit .

66쪽

Iuris, Dialogur. Σ . frquod tu latere male tecto abscedis . α plus in alieno auxilio quam in propriis viribus spei collocare videris.'HUBERUS. Ego vero, si plura, de compendiis & systematibus Juris in medium

proferre vellem, postquam vos in utramque partem copiosissime hoc argumentum executi estis , mihi ipsi vobisque gravis & inepte verbosus habere r. Nolite a me aliud expectare , nisi , ut cadem simplicitate , qua utor in docendo, Vobis exponam ; quae sit ratio me thodusque institutionis, quam iuventuti , cujus spei admotus sum, impertior; atque exinde, quam partem vestrae contentionis ego probem vel improbem, si res tanti videtur , colligendum relinquam. Enimvero non possum satis laudare nobilem Crusii indignationem adversus pravum seculi nostri morem, festimandi studia juventutis nihilque iisquamis Compendiarios Systematum libellos exponendi. Sed haec longa querela nulloque bono a nobis iteranda. Permittite milii, ut repetita priorum memoria, diversas docendi discen

67쪽

in A

De Ratione docendi dscendi discendique juris rationes v biscum re censeam ,. atque exinde, quomodo ad hanc methoduni , qua nunc utimur , perventum .iit., denique ex omnium Vlarum comparatione, quae praestantistima sit, animadvertam S. Primo omnium ante lustiniani tempora, cum ad studium luris absolvendum quadriennium omnino desinitum esset, ita usus ferebat, ut evicies centenis versuum millibus , in

quos libri de jure scripti k erant distincti, studiosis vix sexaginta millia pro O

nerentur Greliquis omnibus tanquam ab usu remotis, penitus negIectis,atque ex illo ipso Compendio,adhuc non pauca Uelut lupervacua praeteribantur. Imperator

deinde nova iuris epitome ex duobus librorum millibus composita, methodum studendi boc modo dispertitus est , ut omnium suorum librorum institutio quinquennii spatio absolveretur,' initio ab Institutionum libellis facto imo nitoque, ut ad reliquos libros parat illa qui- dei L prascriberentur , Vel. ipsae leges elatino in Graecuna κατα-verteren tur , prohibito autem ne commentariis

68쪽

iuris, Dialoguε. 63 ullo modo ad eos conscribere liceret . poena falsi constituta in eos, qui id ausi invenirentur, addita sanctione corrum- pendi abolendique scriptas ejusmodi commentationes. Postea Caesar Leo Philosophus Compendii Iustinianari fecit aliud breviarium, in quo selectas leges dc Constitutiones e corpore t ustiniani vertit in Graecum sermonem, etsi non ubique si

κατα πίοσις tam religiose observet, quam

Iusti manus voluerat. Atque ex hoc basilico Compendio, satis amplo tamen, rursus idem Leo fecit epitomen , Opus meris definitionibus & regulis constans, praeter alia προχειρον, sive manualia, quae

Constantinus Harmenopulus, Michael Attaliota, Michael Psellus, Antiochus Balsamon aliique plures in notitia Basilicorum a Suaressio recensi, ipse quoque rursus Leonis filius imperator Constantinus Porphyrogennetes publicaverunt , sicut & peculiare Compendium Novellarum edidit tutius Patricius Ex consul de Antecellor Constantinoeolitanus 3 equibus omnibus satis constat, quae fuerit inde a tempore Iustiniani veterum

69쪽

6 De Ratἰone docendiis discendi Graecorum ratio docendi discendique Juris; videlicet, incipere a Compendiis atque exinde ad Excerpta basillic , denique progredi ad universum corpus Iu stiniani: nec cos ita existimasse, dispen

dium id eisc doctrinae iuridicae , si ἀ

ba sunt Harmenopuli, sipulchriora, ct

uiibora mammeque necesimam libro manuasi colligercnι. imo patet ex eodem

Harmenopulo caeterisque superstit ibus, id eos egisse, uti, quae a tempore tulit niani ad suam aetatem plus annis quingentis evenerant m Vtationes additionesiaque legalis disciplinae, earum in suis epitomis notitiam studiosis impertirentur. Quod rursus velim observari adversus eos, qui his diebus Artem luris contaminari violarique clamitant, si quando aliquid hodiernis Iuris manualibus e moribus institutisque sequentium temporum misceri adjungique sentiant. Graeci imperatores, & luris consuli, utcumque succello rcs iustiniani in eodem Imperio minime rςligioni duxerunt , Illius luris

70쪽

.prudentiam ad usum sui temporiS accommodare; ineptosque se fore crediderunt, ii compendia & manualia sua, quibus adolescentibus summas Iuris positiones

tradebant , perinde composuissent, ac si Iustiniatius adhuc viveret nihilque ab ejus aetat e ni isset innovatum. Nos vero post alios sexcentos & quod excedit annos, extincto lustiniani imperio , qui jus Ejus haud aliter, quam ad supplendas leges domesticas cujusque populi recepimus, non audebimus juventuti nostrie manualia praescribere, in quibus eos admoneamus, quid de jure vetusto moribus hodiernis observetur aut secus 3

Sed pergamus. Dum ita Graeci luris

scientiam suis moribus & institutis aptatam excolebant, interea in Occidente cum imperio leges Romanae exulabant Mignorabantur ; donec Lothario Saxone

lmperatore, quasi postlimio studium ejus instauraretur. in his initiis, prima quidem ingeniorum occupatio fuit eaque sola , libros Justiniani evolvere , dare Operam , ut intelligerentur , diversos libros legesque inter se conscrre, dissiden-