장음표시 사용
31쪽
tui Pontificatus secundo, eo videlicet anno, quo tot labores , E curas complexus, jactatam bellis Europam componere,, Imperii tui tranquillitatem, magnis sumptibus, nullisque imperatis tributis, tutari studebas impense; hoc, inquam, anno' munera ista , usque ad antiquitatis invidiam magnificentissima, a Te liberaliter data Sed haec ludentisi quasi Magnificentiae, ac POp
lorum commodis consulentis opera sunt. Pra stantiora, atque illustriora videamus. s. Auctus BONAS ARTES VideliCet, animorum decora, bonarum xirtutum nutrices , Reipublicae ornamenta , ac
AENi praesidia , Sapientia 3 Auctoritate , munificentia iusti ' promovet, auget; amplificat; ut CL MENTIS Principatus optimarum Artium Regnum appellari merito possit. Quando enim illis par honos habitus Z Quando malor in illarum Lyceis frequentia, sedulitas, ardor 3 Ut omnes, siquae indecoro torpebant otio, Academiat excitantur, & alacritate nova vigenti ut omnium exstimulatur ingeniorum vigor, solertia exacuuetur, studia inflammanturi ut denique Artes praeclarae omnes spiritum, ac Vitami splendoremque acceperet sub eo Videlicet PRINcIPE, qui omnes ita in Se Uno complectitur, ut fere excellat in singulis. Testantur egregia ab eo edita Graece,
Latinae . , atque Etrulcae facundiae monumenta.
Testat*r haec Musarum Domus, CLEMENTE, Alumno quondam suo, superba: ubi tot Ille, ac tanta praestantis ingenii, documenta, & eruditio
Ii Lyceum: istud intraturos ducemus per loca sagula, quae ingena Alumnus, atque Hospes im
32쪽
levit: omnium memores, indicesque dicemus: ic olim CLEMENS Graecae, ac Latinae facun-liae Tyrocinia posuit: Hic Eloquentiae rudimem a capessivit: Hic Naturae penetralia subtilissime crutabatur: Illic sacras litteras, altissimaque Du/initatis Mysteria incredibili Naturam omnem prae- ervolantis ingenii celeritate assequebatur. Hiclisertissime perorantem, hic Philosophica, hic Theologica arcana explicantem sapientissime, ace timeque propugnantem accepimus. His artibus ille utilistime Pueritiam instituit, Adolescentiam zonstantissime exercuit ; Iuventutem pulcherrime excoluit; Provectiorem aetatem copiosissime lo-rupletavit. O dignum hoc apice supremi Ho-3oris Principem, qui nunquam sibi, nunquam bis Commodis, nunquam cupiditatibus vixerit ;ed aetatem omnem in studiis, vigiliis, curis tr luxerit i Quid ad conciliandum Bonis Artibus unorem, & cultum excogitari praesentius, atque piabilius possit; quam .Princeps, illis ab ineunte deditus aetate, & earum beneficio summa omnia consequutus 3 Quis dubitet, maximi ab Illo aciendos, ei probandos prae caeteris, qui eaS-lem praeclaras Artes, ejus exemplo, coluerint 8Sed quos insuper Authoritatis aculeos addit, tum Testis Ipse, Ipse aestimator , Ipse laudator 1ccedit Z Quos habent stimulos, quos animos,ic vires faciunt voces istae 3 Sciet CLEMENS, aestunabit, probabitque. Sed non tibi satis , CLEHENS, qui non laudare tantum bonarum A tum cultores, sed ornare muneribus soles. Huc
33쪽
ut praestantissimas Artes ornes, augeas, ac dites. Has Magistratibus administrandis, fungendis Leg tionibus, gubernandis Provinciis destinas:i& existurbata vehit e solio Fortuna, quae regere, ac moderari hominum sortes vulgo solet, Felicitatis quasi arbitras esse bonas Artes jubes. Quirin praecla- , re, quam splendide, quam foeneratum, quod ab iti 'κ lis acceperas, beneficium rependis 3 Illae Te dignum Principatu fecerant; Tu illis Principatum donas. Est itaque cur gratulari temporibus nostris
. . .. . . merito debeamuS: quae nobis eum paravere PRiui ciPEM , qui Felicitatem publicam in Pacis tranquilliatate tutissimam, in rerum omnium copia laetissimam in bonarum Artium cultu honestissimam, in omnium complexione cumulatissimam procrearit.. Verum civilis ista Felicitas umbra quaedam & imago . est immortalis Felicitatis, ad quam Comparare nos, ac Veluti manuducere Supremus Pastor, ac Pontifex debet. In hanc ergo CLDMENS toto pondere consiliorum, totoque nisu Mahia mentis incumbit. Huc praecipue SuMMI DO O- Summi RIs Sapientiam, P ΑsTORIs OPTIMI Uigilantiam; Ponti'cis SANCiTssiMI PONTIFIcIs Authoritatem confert: ut CLηΜη β ad Divinarum Virtutum stultam, quae sunt beatiu ' simae semina felicitatis, mortales omnes inflammet. 1 ' Huc illae Cohortationes pertinent, quibus premi reflorescere pristinam eruditorum Pontificum E Doctoris. cundiam gratulamur. Quantam Illae spirant quam solidam, nativamque Pietatem Z Quae sermonis graVitas 3 Quae visὶ Quae majestas Quam
apte congruentibus sacrarum Litterarum oraculis confertum, ac dives eloquium t Quam instru
34쪽
sta ad docendos, quam essicax ad permovendos mimos eloquentia Z Quam digna haec Summi
Jam ut Pastoris Optimi, atque amantissimi mnium Parentis Uigilantiam exhibet, partes-lue omnes cumulatissime impleti Producerem sic tot sanctissimas Leges, ab eo sancitas, vel zonfirmatas, quibu, Sacris Templis reverentiam, Sestis diebus cultum, rebus Divinis frequentiam estituit: Intemperantiae modum, Licentiae se ros imposivit: Rectae puerorum institutioni, Juliciorum aequitati , omnium denique ordinumntegritati consuluit. Celebrarem expurgatum 'raedonibus Latium. Proferrem tot circumqu lue missas, plenas consilio , Pietate , Sapientia Utteras, quibus hic concordiam inter Principesiluit; illic Religionis integritati consuluit; alibi esurgentis Haereseos, & perturbatione temporis
id renovandos errores abutentis audaciam retudit.
Tot Legatos recenserem ac Nuncios, qui per OG Iem universum, ad remotissimas usqueSinarum pla-;as, Pastoris optimi Vigilantiam circumferunt. 1 Sed i quid longinqua Uigilantiae Pastoralis e empla quaerimus, cum domestica, cum recentia appetanti Revocate in memoriam, AUDITORES, empus illud. . . Horret animus meminisse. Sed luando secura est praeteriti periculi recordatio: quandoquidem, quod in nostram perniciem imminere videbatur, malum in tantam publicam utilitatem DEI Immortalis beneficio, & CLEMENTIS Uigilantia conversum est; meminisse nos decet,ne s licitatis nostrae, atque accepti beneficii videamur im-E a m
35쪽
Praesertim memores. : Revocate itaque in animum, At in Terrae DiroRΕς, si tamen obliterari unquam potuit sun
mihEii,3 stissima illius imago temporis, cum Terra; inte-' stino tumultu concussa, domos nostras, quasi
pondus invisum excuteret: cum inconstans, ac
fluctuans titubare experiremur sub pedibus solum; ruentibus similes nutare parietes; crepitantia tecta diffringi; suspensas ubique, ac praecipites ruinas instare; praesentem undique intentari mortem intueremur. Fugiebamus huc illuc incerti, metu exanimes, & pallida viventium simulacra. Ubique praesens periculum , praesens ruina, Praesens mors Occurrebat. Quid enim usquam istis tutum; ubi solum illud, quo cael ra stant, ac nituntur, labat Z Tum vero fugam perdidit timor, fuga perfugium. Verum, quod communis Parens Tellus perfugium negabat, in CLEMENTE Parente Optimo invenimus. Hujus profecto Vigilantiae debemus , quod tanto defuncti metu, ac periculo sumus. Quid enim omisit laboris , & curae; ut amictam Urbem, & consternatam erigeret; ut periculi causas, & periculum ipsum averteret Post primam Urbis trepidationem, Orationem habuit ad Sacri Collegii Purpuratos Patres, unius noctis vigilia elaboratam; sed ea cura, doctrina,& pietate conscriptam, ut nemo illam audiret, aut legeret, quin Pastoris' Summi Uigilantiam admirabilem, praedicaret. Neque hoc satis. Si tim reseravit Coelestium donorum aerarium: ut immortalitatis arrha donatis non modo periculi metus minueretur; sed mors ipsa prope esset in
36쪽
votis. Indixit publicas preces , supplicationes, jejunia. . . In singulis fere Templis tot Pietatis
exercitationes instituit, ubi certatim omnes de placanda Numinis indignatione, deque confirmandis adversus pericula, mortemque ipsam animis cogitaremus. Immensae Orationis elIet, non dicam exornare dicendo, sed vel narrando persequi tot excogitatas Artes . pulcherrimas, sanctissimasque; tot lapientissima, opportunissimaque consilia, in ea rerum perturbatione tam celeriter, tam constanter, feliciterque suscepta. Improvisus ingentis periculi metus adeo o Cupare, ac perturbare animos solet, ut rebuS g
rendis , capiendisque consiliis minus habiles, a que imparatos essiciat. Testes ipsi sumus, qui tam praesentis periculi metu perculsi, de nobis unice servandis solliciti, non aliena tantum, sed nostra etiam obliviscebamur. Tu interim SA CTISSIME PONTIFEX, Tui unius oblitus, de nobis omnibus cogitabas. De omnibus vero Z Quin sc de singulis. Quod enim hominum genus, ῆuae natio, quae tam abjecta conditio Tuae Uigia antiae curas effugiti Singulos hominum ordines, gradus, ossicia diligentissime recensebas: pro sin- Iulorum salute, utilitate, solatio, quamplurima Ipportunissimaque mandata. expediebas: perinde ic si, secreto quodam cum Divina Mente comnercio, quae acciderunt mala, mente jampridemst cogitatione prospexisses, atque Olim per Otium ot consiliorum molem digessisses.
Quae digna satis hujus Uigilantiae praedicatio duae par illi esse possit grati animi significatio
37쪽
ta videlicet luctuosissimi illius temporis calamiatatefi in F grvulationis materiem convertit: &no- ,stra ipsa) pericula .invidenda posteris fecit.: Adeo enim repentino timore excitatam Romae Piet tem confirmavit, cumulaVitque; ut nulla in posterum felicior, ac dulcior futura sit; quam tantii periculi recordatio, quae in omnium salutem, Pastoris , optimi cura, felicissime redundavit. Enimvero quando Pietatem vidimus in hac verae
Fidei Arce gloriosius triumphantem Z Quando
tam frequens, tam assiduus ad Templa concur sus l. Quam accuratum , quam Constans rerum
divinarum studium t Quam profusa in pauperes liberalitas ὶ Quam denique singularia virtutum omnium, ac praesertim difficillimarum certatim, ac palam data ab omnibus documenta mirati,& gratulati sumus t Quid memorem interdicta in posterum Bacchanalia, & scenicos ludos Z Quid Vana luxus ornamenta proscriptaὶ Quid sancita in futurum sacra, supplicationes, jejuniat sancti rem denique vivendi normam decretam ab omniabus, ac firmiter constitutam 3 . Non haec Timor praestat; quem haud satis idoneum, atque diuturnum novimus officii M gistrum. Habet ille satis unde glorietur, atque superbiat, quod tanti occasio fuerit Boni: Authoris laudem praecipuam Vigilantiae Tuae concodit, SAN IssIME PONTIFEX: sed & amori omnium erga Te sincero; qui Tibi placere, Te imitarim. ac sequi studebat. Praeibas enim omnibus exin ηβissimi emplo, qui omnes hortabaris verbo. Vidisti, Pst' ristianae Pietatis monumenta religiosissime
38쪽
me invisentem: sacros gradus Reparatoris nociri cruore respersos, positis humi genibus num ntem; ut quot pietatis osculis i Dignitarem CLsMsΝ - i mere, totidem gloriae gradibus videretur a TLsPietas, illi. . Vidimus, non humeris hominum, Irru invectum, non equo insidentem, sed opter debilitata recenti morbo crura, pedibus
tentem, moliri viam plurimo infectam luto, que imbriferi Coeli inclementiam detecto capi : dissimulantem incedere. Ibat immistus ei amfusae supplicantium Turbae, sola corporis Proia uitate, ac Pietate spectabilior: quae quantum reliquis immi ere studebat; tanto supra reli- uos eminebat. Vidimus Apostolorum Princiis Templum lugubri pompa adeuntem, ubi sa- is operari tanta cum Majestate, ac Religione Insuevit. : Iam inter illos Urbis terrores, ab ue discrimina illacrimabatur alienis periculis. In-:rea sui securus, Orbe concusso, rebus Divinisonstantissime instabat: & novus Moyses in suum otius converti caput precabatur mala, ut eadem Populo deprecaretur: seque Ipse Summus i Saiaerdos pro Populo victimam offerebat. Haec
inti Pontificis Pietas Tibi, Roma, ad pietatem icitamento, ad securitatem praesidio fuit: & si . t circumjectis oppidis, Urbibus Provinciis inenti clade vastatis, aut Telluris haustu praecipi- absorptis, stas, Roma, soluta metu, & periato , Pietate auctior , CLEMENTIS Pietati
Sed non eam ego Pietatem tantummodo, uam eo . calamitosissimo tempore , , sed quχm
39쪽
semper prae se tulit, loquor. . Quid enim unquam' nobis . Ille' exequendum proposuit , quod non I d prios sui exempli Authoritate firmav
rit 3 Quam legem sanxit, quin eam ipse sibi prior' indixerit 3 Quam Virtutem nobis commendatam voluit, de qua Prior ipse luculentissima: documenta non dederit 3 Si Liberalitatem in paupetes,' atque eos praesertim , quibus illa Terrarum Clades adeo parum pepercit, ut una dumtaxat vita superstite fortunas omnes abstulerit; tam
CLEMENS, licet jam pene exhausto, aerario Principis imperaverat. Si Temperantiam , &Frugalitatem; quis Eo frugalior, qui de quotia
dianae mensae sumptibus ita detraxit, ut privatorum, ac plebejorum Civium mensas Principis mensa non Vincat 3 Saepe nos ad omnia Christianae Pietatis ossicia cohortatus est. Sed ut se in omnibus praebuit exemplari An non e piandis criminibus publice aures praebentem; eg norum pedes Pontificiis manibus abluentem ; in Noscomiis aegris fercula , morientibus immort litatis pharmacum ministrantem aspeximus Quis continere lacrymas potuit, cum videret Pontificem Maximum ad Aras accedentem ;ut OPTIMI FRATRIs FiLIAM , immortali DEO in perpetuum consecraret 3 Illam, amore Tuo dignissimam, cum propter eximiam virtutem, & sin-Fratri;Fi- gulareS dotes haberes charissimam, CLEMENS, liam inter Magnae profecto Fortitudinis fuit; quod a Te di- sacrasVir-velli permiseris: Majoris, quod heroicum Virgi-gmς Dyψnis consilium approbaveris: Maximae, quod tam*9Mς δ novo spectaculo interfueris. Quid, quod φο
40쪽
mltu interfueri , quo genialibus nuptiis interesse 1omines solent 3 Quid etiamsi quod incruentam. ic purissimam Victimam Tua veluti. mauu 4-
notaveris, Idem Ipse Sacerdos, & penς Via
Haec sane dum praestas, Imaginem Pontificis
vlaximi exhibes, . quam demirari quidem unive za cogetur Posteritas, utinam imitari contenda lDneras futuros Principes, CLEMENS: sed .&Posteros nostros. i Isti enim, quod non eadem Zortasse praestari videant; Illi quod eadem prae-1are non sine ingenti difficultate possint, graH- er ferent. Sed hoc utrisque solatium esto: quod meliora sortientur tempora, quae nec Tantae Virtutis, . ac Magnitudinis Moderatorem po-hulabunt , ejusque desiderium facilius ferent. Quando enim diuturno experimento comperinus, hunc esse Divinae in homines Providentiaenorem ,. ut pro ratione temporum Orbi Cathoico Moderatores sufficiat; Nostra haec tot inter
e complicatis pressa calamitatibus tempora Moleratorem plane Maximum, postulabant. . Quae cum ita sint; eritne, qui adulari me putet, cum Eum in administrando PontificatuMAxIMUM appello, quem constat, ita omnia OpΠ-
atissime implere; ut Supremae PAREM Dignitati se robet 3 Non id a vobis, AuDITORES , percunctor, ῆuorum ego novi suffragia, sensus intueor. Sederitne alius fortasse quispiam, quem a vobis, ataque a me dissensurum putemus t Eriti Est pro-zul dubio, atque is unus est, qui reclamantibus F c