장음표시 사용
131쪽
Dium eurandorum morborum eommunipsimum, generalissimumque: contrarium.
inquam, ita suadente Galeno in libro de costitutione Artis medicae: traditum enim Mab Hippocrate prius est, Contraria contra xijs remedio esse . quare & particularia contrari particularibus contrarijs, quae mihi
nunc prosequenda no sunt, sed ab officina Hippocratis & Galeni petenda. Ueniamus modo ad reliqua corporis bona inuidiam
concitantia. sunt haec inter alia, Vires,quq circa magnorum laborum tolerantiam versantur, duceque exercitatione conseruari acquiri solent exercitatio nanque membrorum duritiem,natiui caloris augmentu&spirituum citatiorem motum praestat,in quibus vires stant, sed assidua debet esse mxercitatio,& singulis corporis partibus aequabiliter adhibita. eisceminatur enim corrus, uanuis musculosum,si diu labore inatermittit. Nihil enim aliud Milonis Crotoniatis vires tam famosas fecit, quam exercitatio assidua: qui ut in hoc exercitationis genere ostendamus in uniuersum: quantalit cuiusq; exercitationis vis) Taurum suis
humeris valenter gestare per stadij spacium inimὸ potuisset, nisi lactentem vitulum
quotidie portasset. ex eo enim factum est , ut quantum cresceret vitulus,tantum&Mε .ionis araerentur vires unde nihil mirum. .
132쪽
s idoneae tanto oneri ferendo fuerunt. Ex eo autem spectari maximὸ exercitationis vis potest, quod qui assueti sunt laboribus, eis sint imbecilles,aut senes,facilius eos ferunt non assuetis fortibus,ac iuuenibus, ut .i tradit Hippoc. in Aphorismis, quantum e-tiam viribus conservandis acquirendisque Apo0r. 4s
alimentorum conserat materia multum M
bonum praebens alimentui .id quide, vel si taceam,intelligi scio. Sed & Velocitatem inter corporis bona connumerauimus, quare quo pacto 3c illa adipisci queant pigri ac tardi homines, Ut
ne velocibus inuici eat doceamus. Illud autem animaduertendum est,nos de illis lo- qui tantum,qui tardi sunt,eo quia nimis O- . beso sunt corporemam ex claudis quoque cruribus tarditas contingit, cui frustra remediu quaeras.Fit senὸ corpus obesum ex causis,& ex regimine victus, omnino his contrariis, quae gracilitatem pariunt.fit vero gracilitas si plus quam par est exercitando fatigatus est homo,aut concitatiore motu usus, aut fricando, aut lauando modum excessit. Praeterea ubi nimia cositatione.
aut vigilia consumptus est,aut ubi per aluulongὸ plura iusto deiecit,atque in domo calidiore versatus fuit necnon 3c ubi parcius comedit aut bibit, Venerique liberius indulsit. Ex his porro h bentur etiam ob
133쪽
statis causae: cum enim contrariorum contrariae causae snt,omnia quae cotraria sunt,
ijs quae gracilitatem parere diximus,cauta Obelitatis sunt. Verum etsi gracile potiusquam obesum corpus esse opus est ad velocitatem idoneum,tamen non eaedem velocitatis sunt,quae gracilitatis causae, imo eorum quae gracilitatem inducunt, plurima velocitati obesse solent: dissoluunt nanque R debilitant corporis robur,quod alioqui, durum,forte . atque agile esse debet, ut velox esse queat. Corpus itaq; ad velocitate accomodatu,tribus iit ad summu conditionibus praeditum,requiritur: oportet enim ut mediocriter sit musculosum, utierspirabile,ut minimὸ ventrosu. musculolum quidem mediocriter: quoniam si conseratur cum eo quod gracile admodum est, nec a. lia cadat inter naec corpora cosideratio,velocius eo reperitur. Si enim velocius id est, ut definit Aristoteles, quod in tempore aequali pertransit maius lpacium,quis dubitat, quin corpus,in quo maius quantum adest, maiorem etiam virtutem habeat ad peragendum cursus spacium,&maius &citius Perspirabile quoque sit,opus est,nam in cursu maximὸ necessaria corporis est difflatio, quae duplici modo fit, uno modo enfuss ad exteriora vaporosis,atque laliginosis superstuitatibus:alio modo intus attra-
134쪽
cta refrigerante, ac ventilante natiuum c
lorum aerea substantia. Quod si malὰ difflabile corpus est,uel quia aliqua causa potentior meatus angustiores esiecit,vel quia obstructiones intulit, ineptum cursui existit. Interrupere enim cursum,interposita quiete cogitur:alioqui periculum de suffocatio, ne immineret. Quod vero minimὸ ventro. sum esse debet.patet id quidem: nimis nanque degrauatur illo pinguium intestinorupondere,quod alioquin expeditum requiritur. Ob id canes cursorios venatores ipsi ita alunt,ut aluo pauca sint, sicco plerunq;
nutrimento,neque copioso eos detinetes.
Sed de Velocitate hucusque,quam qui asso
cutus fuerit,is & dexteritatis, & agilitatis eompos factus erit.sub velocitate nanque includuntur haec. Reliquum est de PV-' chritudine ut agamus, tum virorum, tum foeminarum, & id quidem utrunque pro remouedo ab homine animi assectu expulchritudinis inuidia. Quomodo enim asse ctus animi innascatur ex pulchritudinis inuidia inter homines,seu mares, nunc dicemus : quopacto etia ex inuidia pulchritudinis foeminam inter sce minas fiat animi assectus in homine, deinceps id explicabimus. Nascitur quidem animi affectus ex pulchritudine inter mares hoc pacto, Natura nani. que ita comparatum es ut eos etiam quosi s
135쪽
nunqui nouimus, statim diligamus, s me. pore insisnes fuerint: contrii statim cotemptui nobis aliquo pacto sint, qui turpi corpore sunt, aut non ita eleganti: usque adeo. ut si ambo virtute aliqua animi praediti sint longὸ magis eam qstimemus in formose, gin deformi, quod & Maro vidit, dum in Horoicis ita cecinit: Gratior et pusifro ueniens in corpore uiris Atque id quidem accidit saepenumero, licet longo interuallo maior sit virtus in eo. qui non ita speciosus est, quam qui pulchritudine resplendet. Hinc Euripidis illud ma
hoc tamen apud ptiires quidem,sed non apud sapientiores. Vulgus enim & imperita multitudovidetur ex cortice, necessarid de nucleo quoque sententiam ferre & quale corpus videt,talem etiam animum iudicare. Cum itaque duo si aemuli sunt aliqua inre,quaecunque tandem ea sit, seu animi,se rerum eXternarum, Se qui sapientum iu
et o dignior est ob animi pulchritudinem, qua nulla maior est, cogitur illi cedere, qvi praestantiori corpore est ob vulgi fauorem
exteriorem tantum cutem admirantis, ne
que penitius potentis ex imbecillitate i tellectus penetrare, quis non videt apertos inuidit aculeos,dum deprimitur qui extolseridus erat,dum ςxtollitur qui deprimendus r
136쪽
dus Nascitur pariter inter foeminas eadεxatione,qua & inter mares inuidia ex pulchritudine: inuid et enim quae, vel non tot
habet pulchritudinis gradus, vel deformis quoque est,illi quae formosa est, 3e plure
obtinet formae gradus. quare multis nominibus affectus animi in nomine ex hac foeminaru inter se ipsas inuidia oboritur, quoniam contemptae vel in templis, dum non circumspectantur, vel in via, dum non honorantur, vel in speculis, dum nemo oculos eo attollit, vel in nuptiarum celebratione,dum sedent,semper,neque deducuntur ad choreas, rixas maritis quibus omnes Mnimi affectus leuiores sunt) domi recitant: partim ut vociferando alijs ex causis, quas ipsae multas comminiscuntur,collectum aliunde virus in maritos evomant: partim etiam, quia cum ab alijs contemptae sunt, suspicionem exinde habent maritis etiam se contemptui esse, quos ob id ipsum viterius, foeminae elegantioris forma teneri s spicantur. His itaque causis ferendum est potius, quadamtenus maritis ut se colant VXOreS,cum ex eo cultu pulchriores ipsae sibijpsis visae vel certὸ tales redditae desinat inuidere, quana si negent, quotidie pugnas
habeant domesticas,tam atroces.
D V P L E X porro est corporis puti
shritudo,altera a natur altera ab arte. D'
137쪽
plex insuper ars est,quae circa utrunq; pulchritudinis senus versatur: nepe
ria. Exomatoria ipsa, quoniam quicquid secundum naturam est,id omne in corpore eustodit,circa naturalem eulchritudine occupatur. Comptoriae vero scopus est,ut artificiosam inducat. De exornatoria tractat Ars medica de industriarquare prauos& superfluetes humani corporis humores
aut euacuat,aut alterat,ne cutem impetendo,aut alopeciam pariant,aut lichenes, aut Psoram,aut lepra, &caetera eiusmodi, quae praeter naturam sunt,& indecoro sunt aspectu, quatuorque de hac libros conscriptos a Critone Imperatorio Medico tradit Gal. DeCoinptoria agit quandoque ad regiam Reminarum, atque adeo ipsorum Regum imperium, quemadmodum fecerunt Asclepiades,Heraclides Tarentinus, Soranus,&Archigenes,praeter hos Sc Crito ipse. In pretdictis enim libris quaedam etiam apposuit. quae spuriam pulchritudinem inducul, sed
eorum apud nos monumenta non peruenerant. Accedit ad hoc,quod nec Galenus ad cuius manus peruenerant illorum scri-Pta,mentionem spuriae pulchritudinis ta. cit. Quanquam enim vel maximὸ cognita habeam inquit smegm ata corpori nitorεi ducentia, verecundor tamen eiusmodi serib
138쪽
scribere. Veriim tantae nunc delitiae forminas occuparunt, Vt nos in comptoria arte
habeamus sortasse & plura,& elegantiora
hoc tempore,quam veteres. Homo igitur ut ne alterius pulchritudunem inuideat,naturalem omnivo obtinebit, neque ab artificiosa quicquam sibi asciscet:no minus enim belltiquam verE dixit Poeta ille in eo versiculo: Fine coli modico frina uirilis
Foeminis autem plus concedendum in aequirenda artifici osa pulchritudine. Sed redeamus ad hominem. Instituedum sano illi est optimum victus regimen in sex reb. quae necessariae corpori nostro sunt: quoniam si tale instituetur in illis regimen, insignis faciei cutis, bonusque & fortis corporis habitus,necesse erit, vel nullo alio studio adhibito, consequatur. Plus vero operae adhibendum in sceminarum sorma: sunt enim formae studiosiores maribus foeminet.nam pretierqua quod inuident sibi corporum proceritatem, carnium speciem,capillorum colorem, multi tudinem.longitudinem septidentiurn lepiditatem,frequentiam,albedinemvestimetorum numerum,preciuin, concinnitatem beneuolentiam,gemmarum & auri apparatum,manuum insignitatem, Venerem min sermone.ris incessu quibus omnibus
139쪽
Ars comptoria subsidio est nonnulla etiainuident ad quae comptoriae artis vires minimὸ extenduntur: inter quae vultus figura excellens est, quod quidem naturae donum esse nemo est qui nesciat. Intelligo enim per vultus figuram, oculorum,superciliorum, nasi, genarum,oris, menti, auricularum δε aliarum huiusmodi particularum structuram, efformationemque illam, qui ab utero materno gerunt, quae nascuntur foeminae. Si qua igitur cum his vultus paraticulis turpibus, vel rudioribus natae'aut nullo modo reparari illae formosiores parites possunt, aut si quis est,alius est qua per
Comptoriam artem modus. Quod igitur spectat ad corporis proceritatem, consistit ea in longitudine solidarum partium, quae verὸ solidae,acIrimae, atque uniuersicorporis velut balis, ac firmamentum eximi. ex maris enim & foeminae genitura fiunt, lonsitudo vero, ubi eo in adultis processit. quo procedere potest,nullomodo ulterius protenditur, imo ab incrementi statu semper exiccatur corpus, exiccationisque ratione, ex ipso semine genitae solidae partes. contrahuntur potius, verὰ inquam solidae' .ac primae. Sunt vero &crassamento solidae partes, illae scilicet quae contra humores distinguuntur, cuiusmodi caro, & membra, .
hui modi augeri etiam per longitudinem
140쪽
nihil vetat,quod non ex semine, sed ex sanguine.qui ex alimentis quotidie reparetur
Dant,& sua capiant incrementa. Haec cum
ita se habeant, certὸ desperada est omnino in adultis foeminis corporis maior, quam adest per longam dimensionem magnitudo naturae ratione: Artis vero comptoriae
beneficio secus. Ego vero planὸ erubesco,it ingenuε dicam naec scribere, sicut &de
aquis. fucisue, ex qui b. speciosa caro fit,iractare.Pariter etiam de caeteris quae ad comptoriam artem pertinent, praecipuὸ vero.
quod iam ad summu peruenisse apud foeminas huiuscemodi artis ingenia omnia mihi persuadeo. Quod si etiam balba vox fuerit, modδparum ab optimὸ articulata recesserit, tantum abest ut displiceat, ut potius blandior lutura sit. Talem ergo arbitror in Alcibia-ae fuisse , quoniam ei in dice do balbptiem extitisse, quae voci illius splendorem,& sera moni gratiam asserre videbatur, Euripides
apud Coelium ser ibit. At si multum, haud dubiὸ displicebunt etiam sibi, quicunque
hoc uicio laborabunt, nedum alijs: quoniari scis causam cient his qui audiunt, ex quo indignatio balbutientibus oritur, mole stὸ se videri ferentibus. Nascitur & inuidia eodem tempore aduersus eos, qui perfectu vocis usum obtinent. Curanda itaque ulti