장음표시 사용
31쪽
actionem , ut in bans idti indii,s sumus enim Zet e. pacta es menta in se bono ei iudicios. Actionem namque a pacto sormati ea ratione comprobat Consultus: Quia salemus dicere, paLia inesse bonastici iudicili , id est , quia pacta insunt iudicijs bonae fidei. Nonne igitur .i nepta eL set ratio,ii aliud esset pactum inesse Iliud actionem sol mare,& haec recte disiungi pol sent Quomodo namque sequeretur, ideo pactum actionem Diniare, quia sole mus dicere inesse λ N. si inesse, de formate idem sint , vel aded necessariam conlequemiam habeant, ut non pos-st pactum inesse, quin etiam formet actionem ex contractor Quod si fatebimur, vel eum interpretibus,& ine Dse, de formate, vel contra eos, nec inesse , nec actionem
3 Et post cemum hoc , rectius quidem meo iudicio, ii esse enim contractat nihil aliud est quam ita ei pactum imprimi, ut contractus pacti formam accipiat ,& illud
ita insitum habeat, ut unum idemque eorpus efficiantur. Hincque fit, ut per pactam cout tactus immutetur,oc actio, Iormari , in sermari, detrati formara, dicatur. Ita enim haec Constantinus Harmenopolus, solet exprimere,
Nouel. i so. ΚANONI ZEI id est, regulat, contractui regulam legem dat. Quod eum ita ut, quomodo contra ctus stricti Iutis, tam iti ictus,tam rigidus, a pacto formabit ut Aut quomodo tam durae materiae pactum immis- eeti poterit, quamuis incontinenti fiat a Sicut enim , ut
rudi masse aliquod signia imprimatur, necesse est, ut eius materiae sit, quae igne emolliri Iaxarique soleat, & ut formetur dum candescit: nam neque ex lapide aut silicet quae natura sua mictiora sunt, quam ut igne i xentur, aliquid, quantumuis candentibus formati poterit, nee
ex auro aut argento postquam riguerint i similiter igit ut an contractious , ut pactam inesse possi t, de formam contractui dare , necessatium est ut in continenti fiat, xntequam contrabentes ad alia diuerterint, d. si ex duo.
bus o. D. de duobuo reis, utque contractus laxioris na
32쪽
turae sint, de bonae fidei , in quibus ex bono & aequo iudi cium fiat, non stricti Iuris, qui praetoliae formiae durit .
nullum signum, nullam s ,rm i n .ecipiant: uamque natura contractus hi praediti, ut si ad aliud extendi per pactum velint, plerumque propriam naturam amittant.& in aliud negotium transeant .Haneque, ut albitror, di Crentiam signficare voluit Ulpianus, dum quoties pacta ine Lia contractibus, vel actionem formare seribit, semper a d. ijeit, in bombi dei iudiei s, ait Consultus in dict. l. Iuli e n. tium, .s quinimmo, D. de pactis : Quinimmo ιnterdumsον- mat ipsam actιonem, ut 3n bonafidei iudici L Olemus enim dicere, pacta conuenta inesse bonas dei iudictys. Et in ver ut puta post diuortiu .ri. Quod ct in omnibus bauordei iudiciys erit dicendum, & in g. sequenti. Adeo autem bonodes iudicus exceptiones postea fasia, psa ex eadem sunt contractu iusiunt, ut conis siet inemptione. eaterisique boni idei iudici s. Nullam equidem.
ob aliam causam , quam ut doeeat, in strictis id non ob . tinere. Et si non hoc, quid aliud tibi voluit Ulpianus tam prolixa tepetitione iudiciorum bonae fidei 3 Quu non solum sup et flua esset, si idem in stricti iuris obieruaretur; sed etiam falsa, cum constet hae ciuileia adeo e Te cottaria, de opposita; ut quoties aliquid in uno eorum conceditur, in altero denegari videatur. Contractus enim bonae-.6 fi lei dolo facti ipso iure nulli sunt, i. de eleganter, j. l. D. de dolo. stricti tutis valent ipso iure , sed exceptione doli actot repellitur, l. ii quis cum aliter D. de vel borum obligat. l. dolo, C. de muti l .stipui. Quad ii dolas inciderit ira illis, actione ex ipso contractu, l. Iulianas.* si venditor de action .empl. in his de dolo agitur, vel excipitur, dict. l. de eleganter, f. non solum. D.de dolo, item in illis usuraeveniunt ex mora dict. l. Iulianus,*.ex vendito, l. morae, g. in bonae fidei, D. de usuris. In his aliter respondetur, leg. quia tantumdem, D de nego t. gest. l. 3. C. delusitis. Cette , illustiissime domine , controuersia haee lubit Se in qua non satis firmiter vestigium figi possit. Con. stat enim exceptiones pacti .doli,-reliquasi etiamsi non
opponam ut, bonaefidei iudicijs inesse, i. huiusmodi S . g.
33쪽
qui seruuiri s. D. dele g. r. l. sed etsi ideo a I. D. solui. matrimo n. l. 7. D. de rescind. vendit . quia iudicia haec laxiora sunt,& veiba illa, ex fide bona, vel, ut 6 imo meti potestatem arbitrandi, & ex bono, &aequo aestimandi iudici concedunt. Strictis autem iudicij, ideo non ine ite , quia nisi initio iudicii opponantur, a iudice suppleri non possunt,qui formulae verbis adstrictus ab ea iecede te no valet. Necesse igitur est, ut cum iudex a praecore datur,& iudicium constituitur, iniquitas actionis excipiatur, ut se sub eonditione iudicium detur. paLium conuentum fa- Elum fuerit, vel, nisi dolus malus interuenerit, alioqui omisso exceptionis causae amissio e si . etiam in arbitratijs,leg. Papin .i q. D.de public in rem act. l. 9. C. de praese. long. ' temp. l. 8. C. de excepi .idedque exceptione conditione appellat Paul. in l. exceptio. a i. D. de except. Quae Omnia in
iudicijs bonae sidei sub verbis illis supra relatis , praetores comprehensa censentur. Duatenus igitur cum in cominent. ad tit. de pactis, in dict. l. 7. f. quin immo, recte haec,& ex iuris & stutiquitatis notitia retulerit, postea tamen
illam sent etiam alii plectitur, ut pacta conuenta sti icti iuris contractibus in sint & actionem producat; quasi minus
sit icti sint cotractus quam iudicia, aut latior fortassis sor- . mula, cum in Albo praetoris scripta e st, dici possit , quam ' cum ex scripto recitatur. Denique quasi facilius sit inesse ad actionem quam ad exceptione , quod multo dissicilius e lle Vlpianus satis insinuat in dict f. quin immo, & in dict.
f. ad eb, dc Papinianus in l. pacta conuenta Ta. de contrahend. erept. scribit Cui acius ad lib. 3. Quaestion. Pauli in l. lecta, D. de rebus creditis, ubi pacta, quae contractibus stricti iuris ad actionem inesse negat, ad exceptionem inesse concedit; quod & ipsum dissicile mihi ex ijs quae supra tetuli, & ex horum iudiciorum formulis & natura,visum est.Senfitque id Cuiacius ipse, nam cum ad dict. leg. et lecti, pactum instrictis iudieijs reo prode in dixi sse t, etiam tacenti,nec oppone mi exceptionem p cti, postea ad lib. 1 8. Pauli ad edictum in l. 7. D. de eo quod certo loco, diuersum scribit, ait enim, exceptiones pacti inesse bonaesi-- dei
34쪽
dei iudieijs, etiamsi non opponantur, & ad ij eit: In Hrictis
iudicUs,excepitones oO3 εκε opponenda sunt, alioqui iudex additius striIIo iudicio, earum rationem habiturus non est etiamsi illud iudicium sit arbitrarium, l. TVimanus I . D. de Publie. in rem actione. Et ut obiter etiam illud attingam, non me- in
mini Consultos unquam dixisse, pactum incile ex parte
rei. vi Cuiae. lib. t o. Obseruat. cap. 24. S lib. 3. quaest. Paul. in l. lecta, D de reb. credit. Bronchorst. Enanti Ophan. cec. I. alteri. 3 I. scribunt. Sed,vires habere agente iure exceptionis venditore, dict. l. pacta conuenta 7 a. de contr. empl.
vel loeam habere pactum ex parte rei. d. l. 7.f. post diuortium, in fine , D. de pactis. Pacta enim quae actionem non se mant , contr.:ctibus ineste dici non posse supra notaui, &probare videtur Consultus, in d g. post diuortium,in illis
iverbis: Ea enim pa Ia snsunt, qua legem contractus dant,id ent,
qua in ingressu contractas facta sunt: ergo quae ex post facto fiunt, & legem contractui non dant, sed reo ad exceptio nem prosunt, inesse non dicuntur. Ais in strictis eontractibus pactu in non formare actio- IInem , sed nouam aliam praescriptis verbis producere. Si non format, nee inest, quod si non inest, quomodo actionem producet λ Cum etiamsi in eisse concederemus, actionem tamen propriam habere non pollet. Reiectis nam inque interpretum opinionibus, pactuin hoe, quod contractui ad ijeitur, nudum est. Neque enim utiquam Consulti talia vestimenta pactorum consarcinat ut, qualia sibi pragmatici commenti sunt. Nudum autem hoc pactum este, ex Vlpiano colligitur, qui eum in d. L 7. f. sed cum nulla, D. de pactis, scripsisset, nudam pactionem exceptionem
parere, bijcit: Quinimmo interdum format actισnem, nempe eadem nuda pactio regulat contractum, & formaim actioni praestat, atque ita immutat, ut actio ex ipso cotractu ad Pactum etiam extendatur,non ut aliam ex pacto nasci dici possiti, quod cum nudum sit, inesseax est, nec ad acti nem aliqua do prodest, nisi pars contractus fuerit effectu, ne ex pacto actio nascatur, d. l. iuri lentium 7. g. sed cum nulla, de sequemibus. Praescriptis enim verbis, non ex p in Cc z. cti
35쪽
ctione nuda. sed ex contractu incerto oriri solet; testat Vlpian. ind. l. imis gentium, F r. v bi ait: Eseemm c. xt ac si
Idque accidere, cum aliqua subest causa, id est factam. negotiumue aliquod praeter couentionem, quod si non subiit, nec obligationem esse , nec actionem naici pi ste , de ideo ex pacto nudo exceptione selum oriri, quin immo, de interdum formati .ctione. si igitur, ut ex ijs apparet, pactum. etiam quod contractui bonae fidei inest, S actionem Dimat . nudum est, si per se aestimetur, & actio prael cliptis verbis, ex contractu incetio, io ex pacto nascitur, quae 3 an contractili insit. nondum constatὶ Et praeterea, nullum inuenio casum , quo pactum actionem praescriptis verbis producat. 5iue enim contractus certus adhuc remansit, siue per pactum ita in aliam naturam mutatus est, ut non amplius cerius si, semper & utroque casu actio ex contractu, non ex pacto competit. Psimo namque ex contractu certo, cella actio est, de ad pactum extenditura. si sterilis ai. q. si tibi fundum, l. praedia a 8. D.de actio. empl. l. si in emptione a . D. de contrah. emni. l. venditor I i. D. commuIi. praediolum . Nec actio praeseriptis vel bis locum habet, quae incerti est, de in iactutu datur, de non ex contiactu cello, sed ex praescripto conventionum , dc proinde uti conuenerit,concedi soleta. . a. de 3. l. si dominus id toto titulo,de praescrip. ver b. l. r. f. si quis seruum, D. de
positi. Secundo vero casu,quando contractus nominatus, ct certus in conuentionem incertam, de quae nomine ca- Ie I, per pactum mutatus est, non ex pacto actio praeseriptis verbis, sed ex contractu ipso competit. Quod cu plerumque in stricti iuris contractabus accidat, qui cum rigidam naturam habeant. raro fit, ut pactum recipiant, quin in alium contractum mutentur,occasionem praebuisse arbitraret existimandi ex pactis quae contractibus illis ad ij-ciuntur, actionem praescriptis vel bis competere, quam ex contractu ipso per pactum in ince itum translato nasci certius est, i. Titius et q. D. de praescrip. verb.ubi ideo haec actio conceditur, quia pactum prioris com Iactus natu tam
36쪽
extinxit, & nouum alium ineertumque formauit, ut in legis fine ratiocinator Africanus. Mouet me etiam illud, quod quoties certus contra- is ctus est, actio certa ex ipso contracta at pactum extendi tur,d. l. s sterilis r i. g. si tibi d. l. praedia 28. D. de actionib. empr.d l. venditor i D. commvn. praedior v. Et ut actio
nem praescriptis verbis permittant, studios E Consulti in . quirunt an contractus ineertus sit .l si tibi rem tr. inprincipio, dein g. lulianus. l. rogasti I9. l. si tibi 2 r. l. Titius a . D. de praescrip. ver b. Quibus iuribus frequens est illa locutio: alto negociog sto et Quasi de noua negotio actioin nem prascripus verbis dara : elset autem supei flua superior
inquisitio , & ratio Consultorum falsa', si quolibet pacto in continenti adiect3 , quamuis contractus certus permansiit et , nsii solum actio certa ipsius contrachias, sed incerta quoque praescriptis verbis esset concedenda. Nam quid erat nece in contractu ra incertum proba. re, si etiam ex certo daretur Aut si incertum probare ne eesse fuit, quo modo eam ex certo concedemus 3 Prae sertim eum de Ulpianus, ni sillor, contra i et, ait enim in l. rogasti in fili. D. prae se ii pl. verb. praescriptis vel bis agi, nisi merces interuenerit ; non ergo si interuenerit,
& ex locato agi possit, praescriptis tamen verbis ex pacto
Cum itaque ex pacto in eontinenti apposito alia actio i6eonee di non pol Iit, sed propria contractus per pactam
formetur.& ad id quod pacto eo inprehensum est, exten datur; in contractibus autem stricti iuris , ut tu Domine illustrissirine sat et is, actio nec formari' nec extendi petpactum soleati dicendu putatem, nullam in his contractibus ex pacto obligationem , aut actionem otiri, nee illis pacta inesse videri posse. Quod ex eo etiam colligebam. nam in eontractibus bonae fidei ex pacto in continenti adiecto usurae debemur,& peti polIant actione ex eo de con tractu. l. Lucius Titius a 4.in s n. l. Publia 26. g. i. D. depositi, l. cum quidam i f ex locato. D. de usuris,l. initio F. C. de pact.int . empt. & vend. in strictis avia non aliter quam
37쪽
si stipulatio suerit interposita: pactum enim quantumuis ineontinenti factum nihil pro dest, l. idemque io. f. si quis
Titio, l. qui negotia 3 i. D. mandat. l. t o. g. sed virum, dein rem vers. l.Titius 2 . D. de praescii p. ver h. l. quamuis 3.
C. de usur. Quod nulla alia ratione obseruari potuit tam diuerse, quam quia illis pacta in sum & actionem ad usuras extendunt, his nec inesse pollunt, nee aliquam actionem producere. Alioquin enim si ex pacto strictis contractibus apposito actio praescriptis vel bis concederetur, nonne hae actione usui ae peti potuissent 3 Nee resposum esset, ex pacto ad usuras nullam actionem dari ri His accedit text. in l. si tibi i7. D. de pactis ubi Paulus: Si tibi decem dem, O paciscar νι mihι ν imi aebeamur , non scitur obligatio vltra decem : ergo nec pactum inest ma- tuo, nec aliquam actionem producit: nam si ultra decem ex pacto, nulla obligatio est, nec actio aliqua etiam praesetiptis verbis esse poterit. Idem docet Vlpianus ex Proeuli sententia in i .rogasti l 1.3. si tibi, D.de rebus credit.&Imperatores in l. cum ultra 9.C. de non numer. pecunt Et tu, Vit Doctissime ἱ tib s. eoniecturarum cap. I O. in ea ex sententia , ut mutuum per pactum immutati non possit;
quo A nihil aliud est, quam pactum coim actui non ineste.
praesertim quia si pactum stipulationi inesse speciali similitudinis ratione concedis, caeteris strictis contractibus. . ubi non ea specialitatis ratio est, inesse neget. conseques videtur ; quod & facis in Rational. ad Pandect. ad iis . de
recep.arbitr.in l. litigatores 1 l. f. interdum, ubi ais: Neaenim νxuiuam ex pacto nudo uitur, idque eomprobas Astieani responso in d. l. Titius, D. de praescript . veib. ubi de pacto stricti iuris eontractui ad icct 3 agit Consultus: eenses igitur ex tali pacto nunquam actionem, nec praescriptis quidem verbis dari pollis. is Qui his adducti rationibus in contrariam inclinarint sententiam, illis iuris locis, quos pro tua opinione adducis sortassis respondeant in l. 9. dc in i .eum res 22. C. de donat.tractari,de donatione ob causam facta, cui pactum adiectum, cum propriam naturam donationis abstulerit. in
38쪽
in alium,& ineertum contractum sotinam mutauit, ideδ-que in celli actio non ex pacto , sed ex contractu incerto competit: donaui enim praedium , ut creditoribus meis solveres, ut satisfaceres, quod extra causam donationis est &in alium negotium incidit, i. Aristo. I 8 .in principio, l. hoc iure I s.f. Labeo,& f.vit. D. de donat. At in l. petens is
27. C. de pactis, non de pacto stipulationi adiecto, sed de stipulatione pacto adiecta agitur, ex qua rectE , & omni iure nascitur actio. Ideoque Paulus lib. r. sentent. docet, omnibus pactis stipulationem subhci debere , ut ex ea a- ictio dati possit. Interponitur igitur stipulatio pacti confirmandi gratia in d .l. petens, id edque nihil intere it prae
cedat stipulatio pactum, an sequatur. Nam & quae antecedit tempore, sequitur natura & intellech a, ut alias solet,l. 7. D. de nouat. l. siue s. f. t . D. de public. in rem ach. l. 3 ῖ. de exculat. tutorum, l. a.* sed ii quis, D.de vulgar. Difficiliores testant iuris loci in l. lecta o. D. de reb. cIed. S in triquis ta s. I. Sela, D. de ver b.obligat. Quibus tu, Illu- α sitissime Domine Cuia ei j opinione reiecta , respondes, id eis pactum stipulationi inelle& actionem formare: quia etsi stipulatio contractus sit strictitaris, tamen verbis, si cui pactiun contrahitur; nec nili ili putandi, aut paeiscendi animo pacta plerumque ab stipulationibus discernuntur,l. 7.f.quod fere, D.de pact. l. i eum qui, D. de constit. pecvn.,Sed quominus huic interpretationi acquiescam, i 2Iapla huius contiactas natura facit: nam cti stipulatio tam scrupulosam verbo tum solemnitatem desideret , nec aliter obligatio contra iratur,quam si interrogationis,& respontionis formula superstitiose fuerit:Obseruata, l. I. Sc Oto titulo,D.de vel bor.obligat. necesse est, ut vel pactum stipulationis vel bis comprehendatur ,& tunc non pactuerit. sed stipulatio. vel, ut si stipulationis verba excelletit. in tale non dicatur. Nam ii ad aliam speciem , vel quanti- atein pertineat, quam quae priore stipulatione contine batur, ei pactum inesse dici non potest cum etiamsi verbis solemnibus condeptum titisset, non prioris pars , sed noua
39쪽
censeretur stipulatio, l. scire debemus et s. l. penult. in principio, D. de vel bor.obligat. t . t
Filio familias iussupatris mutua pecuniam accipienulocum non ese S.C. AMacedoniano, pro Antornio Fabro, conora Donellum.
1 π v Is diebus dum commentati a Donelli euolao ad lib. 2 i. cap. s. in illum loeum incidi, ubi ait. Quos A I dam elle casus, in qu :bus id eb minori auxilium Iestitutionis non conceditur. quia cum obligatus non sit,&consequenter nec hesus , restitutionis remedio non indiget. Et inter hos eum enumerat, quo filius familias iussupatis mutuam pecuniam accepit, cui restitutionem i deo. non concedi arbitratur, quia tutus est Senatos Consulto Macedoniano. Id mihi cum suspectum videretur , ad tua scripta recurri,in quibus, ut comperi, haec te concoquere non potuisse,versiculumque,excepta mutui datione, irrepti tium putare, statim me accinxi , de quae mihi contra Do-nelli sententiam occurrerant, ad te scribere non dubita a ui. Senatus Consulto Macedoniano constitutum est , vi fili, familias, dum mutuam pecuniam accipiunt,non obligentur,ut sic materia peccandi malis moribus auferretur,l. I. ad Senatus Consultum Macedon. Si igitur iussu patris acceperint , cum non tam ipsi, quam pater accepisse viis
deamur, l. item 7 3.interdum, & g preinde, illo titulo,ratione Senatus Consulti cessante , ipsum quoque Senatus Consultum cessat, d. g interdum. Cui loco Donellus resepondet. si pater filium meret suae piat posuerit, vel rem peculiarem exercere passus si, ces are Senatus Consultum, sed cessare in persona patris, non in persona fili j. Verum huic interpretationi totus legis cotextus repugnat . prio ti enim illius. f. parte agit Ulpianus de eo casu, in quo etsi actio in alium detur,tamen locum habet Senatus Consul
40쪽
tum,& se filiosa milias ex e eptio eonceditur: unde eum invet senio, quanquam, diuersam proponat speciem . ita aecipi debet, ut actio in alium, nempe patrem detur, filio autem Senatusconsulti exceptio non concedat ut , ut Omnia Consulit verba necessario aecipiendum euinc ut . Nec 3 debuit Donellus omnem impetum in uno aduersatio co- sumere .e in alij, quos ipse silentio praetermisit,non contemnendi superessent. Paulus namque pro Ulpiano stat, in l. si tamen Ir. eod.biit. ait enim: Si tamen scienιe par eereditum si filio, dicendum est cessare Senatuscansultum. Si igit ut sciente patre, quanto magis si iubente Praesertina cum ode non vetare sum diat, ut in ea d. l. dieitur. Nec admittenda est interpretatio illa, ut cessare intelligatur in persona patris. nam in fine eiusdem legis, ubi maior dubitationis causa esse poterat, se libit Consultus , locum Senatusconsulisto non esse, quae generalia verba, nec restringi debent,nee
ii Iulianus quoque ita l. filius I . eod. tit. ita sentetitiam 4 meam adiuuat , ut ei tu responsum . ni fallor, evitari non possit. Species talis est. Quidam filium, & ex eo nepotem in potestate habebat, nepos iussit patris mutuum accepit. Quaeritur an contra Senatusconsultum factum fue ilia Respondit Iulianus : Etiamsi verbis Senatusconsulis silιus comprehendcretur , ιamen Er in persona nepotis idem seruari debere: Iussum autem eius patris, qui filius familias est, non et cere
uominus confra Senatusconpultum creditum extimaretur , cumor ipse in ea causasit, vi pecuniam mutuam inuito patre suo ας- opere non passi. Volente igitur,& rubente poteru .iussum. que eius patris , qui in hac causa non fuerit, essiciet , ut contra Senatuscol ultum creditum non existimetur. Ideδ-que, nec filio, nec patri Senatusconsulti exeeptio concedi debebit contra eum , qui cum nihil ad uet sus Senatu Leonsultum secerit, recte, de secundum ius contraxisse