장음표시 사용
41쪽
sententiam suam accipiendam euincit. Docet enim, licitum esse mandatum, ii quis filiosamilias pecuniam crede-dam mandauerit, non contra Senatusconsultum ς sed ex causa , ex qua de peculio , vel de in rem vel se , vel quod iussu pater teneretur. His ergo casibus non creditur contra Senatusconsultum, validumque & licitum est mandatum: tenetur aut e pater, quod iussu, si iubeat, l. I. D. quod iussu, ideoque si ivlsu eius creditum sit filio, non fit cotra Senatusconsultum. Quod ex illo etiam iuris loco in l. a. C. de filiosamilias minore, quem pro sua opinione Do-6 nellus assert, probati potest. Rescribit Gordianus filium familias, qui mutuam pecuniam accepit, restitutionem impetrare polle . si nec iussu patris, nec contra Senatusconsul inm,contractum sit: si igitur patris iussu fuerit contractum, non erit contra S. C. alioquin enim non , ut diuersum diuisionis membium positum fuisset. Nam si is qui iussu patris mutuum accipit contra S. C. contrahit. & eo adiuuatur, seripsime lassiceret, testitutionem concadi. si non contra Senatusconsultum contractum sit: his enim verbis etiam alterum membrum comprehenderetur. Inquirenda igitur ratio est, qua in hae l. 1. de in d. I p. g. sed visum, D. de minor. responsum suetit filio familias minori , qui iussu patris mutuum accepit, non subueniti, Cum ex supra adductis constet, eum Senatusconsulto Maccdo Niano non adiuuari inuenirique Liae saltina posset in lege
cum mandatu , D. de minoribus. Sed Fabri munus est de iure respondere,mihi dubitare sat est, praesertam cuni diutius iam te morer , quam tot tantisque rebus Occupatum
vi rem oporteret; verum tua iussa exequi ne eessariu fuit. Forsitan que eum ad Iurisprudentiam, quam tantopere amas, pertineant , erunt tibi haec pro grauiorum occupationum levamine. Superioribus litteris ingetes mihi spes facis; promittis enim fare, ut magna illa ope ta prudentios me inchoata sceliciter perage da suseipias, de qua re ce et tius aliquid scribas rogo, magnus enim tuarum litterarum gaudio cumulus accedet, si Iurii prudentiam tot errorum vinculis explicatam, de in antiquam libertatu. pristinuque
42쪽
nitorem, quod nee re coepisti, restitutam sperare possim. Faxit Deus, mi Faber, & fi cm7ssimam tibi per longa vitae tempora valitudinem praeitet, quam tot Reipublicae commodis impendis. Quod equidem non solum publico nomine, sed priuato, & amantissimo amici ainctu rogo. Pater meus, qui iam diu te propter scriptorum miram sapietiam i& eruditionem amat,& reueretur; nunc priuata fit icuius honos in tem patris maximε vertitur, obligatione deuinctus, debitorem se tibi pla piijs litteris profitetur de me, meaque omnia tibi Magistro, Patrono , Dominoque benignissimo. a filio familias cbligata, validiori tutis vinculo pater ipse mancipat, traditque. D.Barreto Optimo, re nobilissimo viro, per quem mihi tua commarii catione ta diu desiderata frui. tandem contigit, plurimas , ut debui, gratias egi. Vale , Illustrissime Domine, Ae me tuis litteris, ut promittis, ornate & docere peringe. Matriti pridie Idus Decem.
43쪽
v o D ad suauissimas litteras tuas
prid. Id. Decembr. datas respondeo tardius quam speraras , noli quaeso credere , mi Melchior , aut latiore mea negligentia factum esse , aut quod esset grauius , ossicii erga te mei obliuione , sed ex . eo potius quod quo tempore Chamberium al-ιasae uint, aberam. x in aula serenissimi Ducis nostii procul a libris meis,otioque meo literari O,quo tantopere delector, exulabam ; Taurinum iam inde , t alen. De eemb. euocatus ad tractandas ex ore,& scripto ingentes istas de Ducatu Montisserrati controuersias, quae Mediolani post priuatam.& familiarem inter iure Consultos aliquos deligantium tute eoncertationem , auctoritate Regia eo na. oni posse credebantur.& compositae fortassis suissent, nirrenissimus Dux Mantuae sulpectam locum , suspectos
arbitros, suspecta denique dixisset tempora, qui suspectas
44쪽
potius leges dicere debuisset. Vbi vero Zittera tuae Dpta
tissimae tu manus meas tandem peruenerunt , i et o tilmihi fuerit desiderabilius quam ut ad eas rescribere et cumque per epistolam, quando aliter non datur, deruilia pIudentia nostra conferrem, ne tamen & meo gehio haera te indulgere, de tuae expectationi satis sacere potuerim, non solum curae.& perturbationes auli eae obstiter ut,
sed illud etiam in ptimis, quod in legendis, & euoluendis
voluminibus conuitiationum , de his contentionibus iri ut Iamque partem editarum , per menses integros lamnoratus,qui equid superfuit temporis exarandae simul,& e5- Cinnandae consultationi meae , ipso et tam urgente princi .pe. impendi abs me necesse fuit . ut si quando in luce prodibit, quod breui futurum Pt inceps spondet. non pudeat post tot clatissimos,& nobilissimos totius Italiae Iurisconsultos inutiliter, ac ieiune tem tanti ponsetis tractare, de qua tamen vix ullus, aut plura, aut meliora die endi locusi elictus esse videatur. Qua minus mirari debes in tanto negotio defuisse mihi otium ad te scribendi quod nec ullum fet E sup et fuit de me ipso cogitandi. Cum aut e periucunda mihi omnia in littetis tuis suerunt,tum illud maxime, quod meas tibi gratas fuisse, non tantum verbis orna tissime ad gratiam, de amorem compositis, sed ipsa etiam re testatis, eum precibus votisque meis obsecutus, pergis ad me de stud ijs tuis eo piosius scribere , ae subtilissimis dubitationibus propositis , ingenium meum ad maiora in daganda, quae satisfacere tuo possint, auissime permove re. In quo sicuti rem facis mutuo more nostro dignam, ita ingratus plane sim ego,& ab humanitatis laude alienus, si non id agam enixissime, ae libentissimh ut in exhibendis zmnibus, quae, me expectare potes , officijs, non magia mihi quam tibi videat deessse velle. Plaeuisse tibi meam interpretationem ad i. triplici, D. de verbor.sgnifie. gaudeo certe, ut debeo, teque non modo mihi, sed etiam Iutisprudentia, eo nomine gratu lati saei te patior. Est enim san E quam obscurus locus, que, ut nemo fortassis ante metita nec ego aute acceptas prio
45쪽
restras litteras intellexeram, tametsi haberem persuasum, vix quicquam esse in toto illo tractatu de iure a et e laedi, quod non a me in Decadibus diligonter satis, aescelieiter explicatum fuisset. Itaque, si quid mihi Iurisprudentia hae parte debebit, totum id , ut tibi acceptum ferat, postulare pro tuo iure potes. Nec ego tibi, licet petmodestiam taeenti, & dissimulanti gloriam istam inuidebo. Decreui enim , si quando dabit mihi Deus Optimus
Maximus, ut meam de Erroribus Pragmaticorum Chiliadem absoluam, interpretationem hanc nostram in De eadem aliqua eoni j cere, indeque captata occasione per honorificam tui paternique nominis commemoratione in dueere, ut hoc saltem extet posteris amicitiae, & necessitudinis nostrae monumentum.
De Iesamento unico ex Nnica institutione aestimando,
dissimilitudine inter duo legata , sduas institutioneta
INterpretatio nostra ad i. qui patri so. D. de adquirenda hereditate, quominus tibi aeque probari possit, ille. inquis , obstat scrupulus, quod quamuis patris, & fi lii unum sit testamentum , & unum idemque iudicium,
duae tamen sunt dispositiones , quas proinde separari nihil prohibet, ut pupilli hereditatem praetermittere pos-st, etiam is qui paternam agnouit, aut contra r scuti eicca legata solemus dicere, quae licet in eodem testamento.& ab eodem testatore data sint usque adeo tamen diuersarum dispositionum iure ceu lentat , ut unum agnosci possit repudiato altero, si non sint connexa, l. 3 .D. delegat. a quomodo, & hereditas repudiati potest, delegatum vni ex heredibus factum etiam totum retineri, l.qui filiabus I 8. Dult. & l. sequenti, D. deleg 1. Quod igitur in diuersis legatis recipitur; itemque in hereditate , de legato, quidni etiam , ac multo magis in diuelsis diuersutum bo' minum
46쪽
minum hereditatibus recipietur λὰHunc ego scria pulum a se dilui poste arbitror, ut dicamus aliam esse ratione plurium legatorum, eodem licet te si an lento relictorum, alia vero plurium institiuionum a patre testate, sibi de filio in eandem personam collatas una. Nam cum patris & fiiij testamentum unicum sit, ex receptiore illa veterum Piude- tum sententia,de qua in i paterfamilias 28. D.de reb.aut hor. iudi c. possid. alias, i. I a. D. de priuil. credit. Testamentum autem quodlibet ex sola inlii tutione aestimandusit, vii e sque accipiat, i. quod per manus I o. D. de iur. eo- dicit. l. vlt. eod. Omnino consequens est, ut utraque institutio paterna, & pupillaris, pro una haberi debeat utque ea ratio non minus institutionum quam testamenti indiuiduitatem, ut ita loquar , inducat. Proinde quod a liars
delegatis, dissimile est, ex quibus testamenti substantia
Similius est quod dicimus , si miles Titium heredem et
scripserit in bonis paganicis, Sempronium vero in castrensibus, duas quidem videri hereditates, ideisque quod magis est, quali duorum hominum,ita ut in totum aes alienum, quod in castris contractum fuit, solus Se pronius teneatur , solus autem Titius de aere alieno omni extra eastra contracto, sed tamen si alteruter delatam sibi heleditate metu aeris alieni, aut qua alia de causa repudia uetit, alteri inuito eam acerescere,ut totam hereditate, vel de fendere, vel ereditoribus relinque te, cogendus sit, i. si certarum 27. 6. I. D. de testam. milit. Nempe quia non nisi v num testamentum est, x consequenter unum idemque iudicium ei rea institutiones. Quanto magis , si sempronius esset institutus, in castresibus, usque ad decem annos dumtaxat, aut quamdiu viveret, Titius vero post id tepotis in iisdem bonis castrensibus substitutus nam de ita te stari miles potest, i. miles ita 4 r.eodem titulo) dicendum e sset, no debete Titio licere, qui bona paganica agnouinset, repudiare east resia, at quin duae essent,& diuersae dinpostiones. Non nego, sed quae in unam eamque indiui induam
47쪽
diram coalescerent propter unitatem, & indiuiduitatem testamenti.
Visaestio de paras incontinenti adiectis late, e Iulii-liter dis uata ad plurimarum, es in cibum
DIisse ilior videtur alius ille tractatus, quem ad ebsubtiliter, & argute persequeris, de pactis in continenti adhibitis post contractum, siue bonaeli dei, siue stracti imis: tu quo te video non alia potissimum de causa , me di flentire , quam quia, quid sit pactam melle contractui non eOnsentimus.Tu enim nihil aliud esse vis, quam ita pactum imprimi contractui, ut contractus ipse pacti formam aecipiat , de pictum ita insitum habeat, utvnum idemque corpus efficiantur. Ego autem longe aliter, pactum inelle contractui, nihil elle aliud, quana quodve i bum ipsum sonar, pactum esse in eo tractu, de fieri partem quandam contractus transeute pacto in contractum, non item contractu in pactum. Alioqui dicendum esset, inesse contractum pacto , quod ex iuris nostri auctoribus nemo unquam dia it. Itaque dicimus, ea demum pacta it vile, quae & legem, &eausan' dant contractur, ut aperte Vlpian. scribit in s. quin immo id est sine quibus non faeisiat ean tractatus, qui sic pactus est. Contractus eniti omnes ex conuentione legem accipiunt, leg. l. 6 si corus enit, D. depositi: at formam non item, sed a natura negotii, quod principaliter geritur. Quare nusquam videas ita loqui prudentes nostros, ut die aut, pacto formari cotractum, quantumlibet bonae- fidei sit eontractas, sed tantum pacto formari actionem, quae ex contractu competit; quod ipsum nihil aliud est, quam actioncm ex contracta eompetentem extendi , Ne porrigi ad id quoquo, quod pacto comprehensum est. Ita
48쪽
fit,ut longe d mersa sint illa, quae tu mi Melchior, synony.nia putas pactum inesse coiitractui, & pacto actione formari.& consequeliter diuertae quaestiones istae, utrum pacta in continenti facta in sint eontractib.is , & utrum forment actionem. Fateor in pactis, quae in eontinenti post scontractum honae fi dei adhibentur , utrumque concurre re, vi & in sint contractibus, & a tionem forment, sed es. fcctibus aded separatis ut alter ab altero nullatenus pendeat. Proinde fi quis ite argumentetur, pacta in continen- Λti adiecta insunt cotractibus bonae fidei, ergo format actionem ex contractu bonae fidei competentem , admittam equidem consequens, sed negabo consecutionem Contra vero si quis te cuin nobis obiiciat, pacta in cotinenti post contractum stricti iuris adhibita non formant actionem strictam, ergo nee insunt stricto contractui, admittam facile antecedens , sub aliqua tamen distinctione . de qua mox sum lictu tus; sed negabo & consecutionem, & con sequens. Verum enim est inesse contractui, quamuis actio .l 4nem strictam non forment: neque veto quantum ad hoc ut in sint coni ractui, differentia ulla est int et contractas bonaefidei, & stricti iuris. Differentia tantum est inter tu
diei a bonae fidei, & st icta , cum de formansa per pactum
actione tiactatur. Solemus enim dicere, pacta in contineci facta inesse bonaefidei iudici js, non etiam strictis. Quod ipsum nihil aliud est, quam per eiusmodi pacta formati,&informari actiones bonae fidei no etiam stlictas. Et ita intelligi debet argumentatio illa vi plani, qua induetis induς. quin immo, ubi pro synonymis accipit, aut saltem pro
cohaerentibus, aut consequentibus, non duo illa,quae iam
negaui esse huiusmodi: Pat iam inesse confractui.'&, paris altionem forma a ; sed haec potius, pactum inris iudicio , de, pacta formari aeIionem: iudicium enim cum dicimus , acti nem tignis eamus, quam dat praetor , cum dat iudie em, de iudieium dictat, dictando sormulam. Nec aliud pollice - tur ptae tot vulgaribus illis edicti verbis , iudicium dab..
49쪽
ctum in se eontractui, aliud vero an insit iudieio,& actio. ni, siue bonae fidei siue lita chi iuris: Pacta in continenti sacta post contractum, qui sit bonae fidei, iniunt contractui, insunt iudicio,& actioni, formant iudicium, &actionem. Quae autem ad ijciuntur incontinenti post contractu stricti iuris , insunt semper contractui aliquando, sed ratius etiam iudicio,& actioni, dc cu inlunt iudicio stricto, utique formant actionem, quantumuis str: ctam.
G Di eo ineste semper contractibus etiam stricts nam de contractibus bonae fidei nemo dubitat quia cum dedi tabim utua mille, eo pacto in continenti adhibito, ut tu prome . Romam eas,tam certum est pactum hoc dedisse legem,&causam contractui. nec aliter fuisse me contracturum; quasi fundum tibi vendidi item pretio mille aureorum, ea lege adiecta , ut pro me Romam ires. Cur ergo priori casu potius quam posteriore licebit tibi fidem mihi frangere, hoc solo praetextu , qudd in contractu stricto promi seris Quasi vero tolerabilius sit, in contracta stricti iuris, quam in eo qui bonae fidei sit, ut fidem fallas, vel dolo malo quid facias. Quod certe non ita est, nec enim contractus stlicti tutis ideo dicunt ut , quod bonam fidem non exigant, quae opponitur malae fidei, & dolo malo hane enim aequu est, in contractibus omnibus des derari ait, lex bona
fide A. C.de oblig.& act. sed quia extra causam doli nulla
aequitatis ratione admittant qua admittunt,& exigunt cε- tractus caeteri, qui bonaefidei appellantur, l. bonafides I. D. deposit. In summa, decipit, quisquis non implet quod promisit, etiam nudo pacto, cum violet obligationem naturalem, quae ex pacto nudo nascitur,& secundum quam iure gentium dare illum oporteret,i. cum amplius, 84. f. is natura debet. D. de regulis iuris. l. Stichum 's 3. naturalis.
D. de sulli. Quanto grauius qui non praestat quod promi fit pacto in continenti adiecto post contractum etiam stlicti iuris. quem paciscens non aliter fuerat initurusὶ Tex-7 tus est hane in rem elegans in l. vltim. C. de pactis inter empl. & vendit. quae non de venditore tantum loquitur, i sed de alienatore quolibet, ac proinde etiam de creditore
50쪽
qui mutuam dedit pecuniam, cu eo potissimum cotractus genere alienatio fiat, i. a. g. appellata, D. de rebus et Gitis, iuncta l. ι.C.defunddot. indeque etiam est quod solemus dicere . in traditionibus rerum valete pactu, quodcunque appositum sit, l. in traditionibus 4q. D. de pactis, id est, etiam quod alioqui non valeret,ut in l. ei fundo ast.
iunct. l. quoties i s. D. de serui tui. l. vendicor I 3. D. comul .
praed. ne scilicet alioqui decipiatur, qui non aliter fueratrem suam traditurus, i. si donaturus s. S. I. D. de Const. causa dat. l. pure 3. 3 pen. D. de doli mali excepi. Decipit ut enim quisquis certae rei contemplatione contraxit, si ea
res non praestetur,l. cum leo. C. de pact. int . empl. & vendit. ubi Baldus non male vocat, haec pacta substantialia, quae dant causam contractui. Hinc vero fit, ut fatendum sit, non tantum inesse contractui etiam stricto pactum in continenti adiectum , sed etiam ita inesse , ut producat actionem. Quid enim prodesset , pactum inesse eontractat, de fieri partem contractus, si non ex eo daretur actio aliqua ad placiti fidem implendam , quemadmodum ex contractu ipso datur ὶ Non ut eadem detur, quae ex contractu iam enim diximus, ex
huiusmodi pactis tegulariter non sormati actionem ὶ sed
ut aliqua tamen detur. Quaena enim alia vindieandat per . fidiae ratio esse potest, cum pro actore, no pro reo pactum fuit interpositum 3 Nimirum actiones non nisi aduersus perfidos, de improbos homines comparatae sunt, ut initio tit. de actio. nother praefatur Theophilus. Ergo vel impunitam perfidiam manere oportet, si nulla ex tali pacto detur actio, vel actionem ex eo aliquam dari posse fatendit est. Qilo admisio , quod cum naturalem intellectam ha heat,negari certe nullo modo potest,iam nec illud mirati debes quod volo actionem hanc, quae ex pacto in contine ii post contractum stricti iuris adiecto nascitur, esse prasecriptis verbis, curia fatearis.quod verissimum est, condictionem certi ex mutuo, quae ex numeratione sola pro fiet se
tur, quoniam stricta.& praecisa est, non posse extendi viti quam re vera numeratum sit,i. si tibi a 7. D. de pactis, tro-