장음표시 사용
141쪽
loquere ad eos, vespere comedetis carnes, & mane saturabimini panibus, scietisque quod ego sum Dominus Deus vester. Factum est ergo vespere , & ascendens coturnix operuit castra, mane quoque ros iacuit per circuitum castrorum. Cumqu*cooperuisset superficiem terrae apparuit in solitudine minutum,&quasi pilo tu sum in similitudine pruinae super terram . Quod cum vidissent filij Israel, dixerunt ad inuicem, Manliu, quod significat quid est hoc Ignorabant .n. quid esset;quibus Moyses ait. Iste est
panis quem dedit vobis Dominus ad vescendu.Hic est sermo quem praecepit vobis Dominus. Colligatq; unusquisque ex eo quantus ficit ad vescendum gomor per singula capita, iuxta numeru animarum vestrarum,qus habitant in tabernaculo sic tolletis. Fecerunt
qne ita iiiij Israel , & collegerunt alius plus, alius minus, remensi sunt ad mensura gomor . Nec qui plus collegcrat habuit amplius; nec qui minus parauerat, reperit minus, sed singuli iuxta id quod
edete poterant,congregarunt. Dixitq; Moyses ad eos. Nullus relinquat ex eo in mane. Oui non audiuerunt eu, sed dimiserunt quidam ex eis usque mane, ta scatere coepit Vcrinibus, atque computruit, & iratus est contra eos Moyses. Colligebant autem mane sim gula quantum sufficere poterat ad vescendum: cumque incaluisset Sol liquefiebat. In die aute sexta collegerunt cibos duplices, idest duo gomor per singulos homines. Venerunt autem omnes Princis pes multitudinis , & narrauerunt Moysi; qui ait eis i hoc est quod locutus est Dominus. Requies sabbati sanctificata est Domino: cras quodcunq; operandum est facite,& qus coquenda sunt coqui- te: quicquid autem reliquii fuerit,reponite usq; mane: Feceruntq; ita ut prsceperat Moyses,& non computruit, neque vermis inuentus est in eo: dixitq; Moyses. Comedite illud hodie, quia sabbatum est Domino. Non inuenietur hodie in agro, sex diebus colligite. In die autem septimo sabbatum est Domini, idcirco non inuςnietur. Venitq; septima dies, es egressi de populo, ut colligerent non
inuenerunt: dixit autem Dominus ad Moysen . Vsque quo no vultis custodire mandata mea,&legem meam; videte quod Dominus
dederit vobis sabbatum , & propter hoc tribuerit vobis die sexto . cibos duplices. Maneat unusquisque apud semetipsum, & nullus, egrediatur de loco suo die septimo. Appcllauitq; domus Israel nomen eius man, quod erat quasi semen coriandri album , gustusqui eius quasi simile cum melle: dixit autem Moyses. Iste est sermo quo praecepit Dominus . Imple gomor ex eo, & custodiatur in futuras retro generationes , ut nouerint panem quo alui vos in solitudine; quando educti estis de terra AEgypti : dixitq; Moyses ad Aaron.Sume vas unum,& mitte ibi man quatum potest capere gomor, S .r-
142쪽
pone coram Domino ad seruandum in generationes vestras . sicut praeceperat Dominus Moysi . Posuitque illud Aaron in tabernaculo reservadum. Filij autem Israel manducauerunt man quadraginta annis donec venirent in terra habitabilem . Hoc cibo aliti iunt usquequo tangerent fines terrae Canaam. Gomor autem decima
pars est ephi. Glos. interi. Ecbdi ego plua vobiς paneς pic. Verbum Dei panem qui de coelo descendit. Et ait Moy ses: dabit Dominus vobis
vespere &c. Mundi quo verbum caro fabu est. Et mane panes dec. Verbii Dei. In saturitate &c Antinae. Et ecce gloria Domini aptparuit in nube deo caxne Diumpta. Audivi murmur adiones ruc Cognoui. Vomem comedetis, earnes &c OA vespere enim Chri stus in ortuus est, et lepultus. Et mane saturabimini &c. Quia ma ne surrexit. Mane quoquo vos doc. Manua sui licet panis promisesus. Apparuit in Iitisdine inanimum &c. Subtile, quia linmanissensibus incognitum incarnationis mysterium . In similitudine pruine super terram dec. Quia corpus Christi a feruore vitiorum restiferat. Ille est panis &c. Viuuς qui de coelo descendit. Gom per singula capita dcc.nMensura quinque a sextariorum , quam Io .sephus assarium vocat Et collegerunt alius plus alius minus Pro eapacitate intelligentiae. Sed singuliduxta id quod edere poterant etc. Quia unicuiqpe captus inteIligentiae si manehi in fide, sufficit ad salutem intelligero. Et scatere coepit vermibus etc. Malum auaritiae notatur, cui qui midet vermibus consumendus traditur. Et iratus est contra eos Moyses etc. Christus, vel lex, quae hoc prohibet dicens: Nolite thesaurizare vobis thesauros in terra. Colligebant autem mane Isinguli etc. Studiose,sicut studio sus operatur mane incipit operari. Cumque incaluisset sol eteo
In die iudicij manifestius apparens Christus. Collegerunt ci sduplices etc. Vt alterum seruetur in sabbato . Et quae coquet da etc. A sui corporali,vel spirituali psaeparanda. Reponite usq; in mane etc. Vnde vivatis in sabbato , scilicet quoniam non licenoperari. Non inuenietur hodie in agro etc. Quia non licet post hanc vitam operari. Sex diebus colligite etc. Tota prssenti vita. Cibos duplices etc. Prssentis viis, et sutur . Maneat unusquiseque etc. Idest quiescat, nec egrediatur ad opus. Quod erat quasi sumen etc. Quia verbum Dei habet aliquod oleris unde infirmitas nutritur. Quasi semen coriandri album e cr. Quia verbum Dei , quod caro factum est, purum, et lucidum manet. Alui vos in solitudine etc. Prssenti viis deserto. De terra Abgypti etc. Deseruia tute diaboli. Posuitq; illud Aaron in tabernaculo reseruadu etc.
Sacerdotes posuerunt in Acclesia in memoriam sterna M. Mand
143쪽
eauerunt mannam quadraginta annis donec venirent in terra et Toto tempore prisciatis viis,quo secundum nouum,et vetus testa mentum vivimus, quatcr enim decem quadraginta fiunt . Donec, venirent in terram etc. Viventiu tu ubi inquiete habitant Sancti
transmisso deserto huius seculi. Glo ord. Vespere comedetis carnes,& mane saturabimini panibus &c. Orig. icuique nostrum mane est initiu diei tempus quo primum illuminamur , S ad lucem fidei accendimur, in quo te rpore carnes verbi non possumus edere, idest perfectae doctrinae capaces non dum sumusta sed post Ionga exercitia, post profectum Plurimum , cum iam proxinia sumuS ad vesperam, idest perfectiornis fidem , tun olidioris,cib capaces efficimur. Coturnix, pediruit castrae m. dsid. . Per voliiciatum escam figuratur praedica'tio diuinitus missa ; quae transcurrit per verba sonantia, quasi Pe eaerem volatili pennatae, quibus per fidem pascuntur, qui ad pxteriam coelestem profici scuntur . Quasi pilo tussim Sc. Sicut enim frumcntum in mortariolo pilo teritur,& foliculis exuitur, sic corini pus Christi per tribulationem passionis, & pilo crucis mortalit et in exutum est .i Cibos duplices die. Necestaria scilicet animae, δέ
corpori, nam in septima quae mortuorum aetas intelligitur, is cili' cet nullus erit operandi locus. Manducauerunt Man. c. CO
pus Christi, scilicet verbum Dei, quod percipimus imos in aenigri
uineum lautem facie ad faciem. l l . . . 1
Nicol. de Lyra. Audiuid enim Murmur &c. Ne credatis quod facta vestra abscondita lateant ipsum . Et iratus est contra eos Moyses &c. Scilicet ira quae est per zelum, di non vitium . Venem runt autem Omnes principes Sc. Ex miraculo enim facto de nouo moti fuerunt ad ve utendum, & narrandum Morsi quod acciderat.
Maneat unusquisque apud semetipsum Sc. Cogitans de diuinis be
Moraliter. Hoc cibo aliti sunt. &c. Per hoc figuratum fuit. quod Eucaristiae sacramentum, cibus est spiritualis , quousque veniant ad terram viventium ; Nam & illi qui sunt in purgatoria
xesciuntur hoc sacramento . . , I Aug. lib. I. cap. 23. de Mirab. sacrae scrip. θIn superiore parte terrae , ubi grando, & nix gignitur nas bar, tur Manna & in cibum inferioris terrae partis hominibus per an gelos administrabatur . Ex quo facile dignoscitur, non aliunde cxtra naturam quaesisse; sed de terra Deus victium praeparasse;Non quod Deus quotidie illis panem illum communem, etiam in deserto praestare non posset, sed ut homo pastus de nubibus sciret, quia
non in solo pane uiuit,sed in omni verbo quod de Deiore procςdit
144쪽
scut enim naturae imperauit, Vt homo saturaretur pane,ita etiamin de omni quacumque re,si ita illi iusserit,quomodo habebat,& tunc de nubibus victum incolumem.
OClauum habetur miraculum ibi proposuit autem Daniel ih 8
corde suo , ne pollucretur de mensa regis,neque de vino po- D v x cxus eius,& rogauit praepositum Eunuchorum, ne contaminaretur, dedit aute Deus gratiam Danieli, & misericordiam in conspectu principis eunuchorum . Et ait princeps eunuch. ad Danielem . Timeo ego Dominum meum Regem; qui constituit vobis cibum , di potum , qui si viderit vultus vestros macilentiores praeceteris adolescentibus coaevis vestris, condemnabitis caput m cum Regi,&dixit Daniel ad Malasar , quem constituerat princeps eunuch. super Danielem, Ananiam, Missaelem, & Azariam : tenta nos obse cro seruos tuos diebus de cena, & dentur nobis legumina ad vescendum , & aqua ad bibendum , & contemplare vultus nostros, & vultu S puerorum , qui vescuntur cibo Regio, & sicut videris, sic facias , cu seruis tuis; qui audito sermone huiuscemodi;tentauit eos diebus decem , post dies autem decem apparuerunt vultus eorum meliores, & corpulentiores, prae Omnibus pueris , qui vescebantur cibo rςgio , porro Malassar tollebat cibaria, & vinum potus eorum , dati atque eis legumina. Pucris autem his dedit Deus sciet iam, & disciplinam in omni libro, & sapientiam; Danieli autem
intelligentiam omnium visionum , & somniorum. Gloi. interi .Proposuit autem Daniel in corde &c. Intentio enim Praevalet verbis. Condemnabitis caput meum &c. Reum capitis me facietis. Legumina ad vescendum &c. Qus lex nostra non Prohibet. Apparuerunt vultus eorum &c. Quos panis satiabat , qui de coelo descendit. Dedit Deus scientiam &c. De coelestibus.
- . Glos. ord. Dedit autem Deus &c. Si quando diliguntur sancti ab infidelibus, non eorum bonitas est , sed Dei misericordia. - Nicol. de Lyra. Proposuit autem Daniel &c. Erat enim consuetudo antiquorum quod de immolatis idolis ponebatur aliqua portio in mensa magnorum . Et dentur nobis legumina &c. Vnde qui Ro. r. ainfirmus est, olus manducet ; ubi loquitur de infirmitate conscietis illorum, qui timebant peccare comedendo idolatica. Pre omnibus Pueris &c. Hoc factum est diuina virtute , propter Iuuenum deuotionem.
Nonum habetur miraculum in hoc genere ibi: Mulier autem . quidam de uxoribus prophetarum clamabat ad Eliseum di- .
145쪽
cens ; seruus tuus vir meus mortuus est ;i& tu nosti quia seruu thus fuit timens Deum. Et ecce creditor venit, ut tollat duos filios meos adseruiendum sibi, cui dixit. Eliseus; Quid vis ut faciam tubiλDic mihi quod habes in domo tua At illa Rese Non habeo ancilla tua, quicquam in domo mea, nisi parum olei quo ungar,cui ait,
vade inete mutuo ab omnibus vicinis tuis vasa vacua non pauca,
& ingredere , & claude ostium tuum; cum intrinsecus fueris tu, cisiij tui, & mitte inde in omnia vasa haec,& cu plena fuerint tolles. Ivit itaque mulier & clausit ostium super se , & super filios suos,illi offerebant vasa , & illa infundebat. Cumque plena fuissent vasa dixit ad filium suum ; affer mihi ad huc vas . Et ille respondit, non habeo stetitque oleum venit autem illa; & indicauit homini Dei. Et illi vade inquit vende oleum , & redde creditori tuo.Tu autem& fiiij tui vivite de reliquo Sc. li Glocord. Mulier autem Sc. Sancta Ecclesia duorum popul rum, id est iudaici, & gentilis est mater . Nic.de Lyra . Ingredere , & claude ostium &c. Cum enim fiunt miracula ad confirmationem multitudini in fide , vel eius consolationem fiunt in palam, cum autem ad consolationem singularis persons sunt, magis secrete fiunt: & hoc modo saluator noster filiam Archi sinagogi suscitauit a morte,& non permisit ibi aliquem intrare, nisi Petrum & Ioannem, S patrem,
Io Ecimum habetur miraculum ibi. Erat autem fames in terra, Reg O & filij prophetaru habitabant coram eo, dixitque uni de pueris suis . Pone ollam grandem, & coque pulmentum filijs prophetarum : & egressus cst unus in agrum , ut colligerct herbas agrestes, inuenitque quasi vitem sylvestrem,& collegitςx ea coloquinti das agri, & impleuit pallium suum, & reuersus conscidit in ollam puΙ menti, Nesciebat enim quid esset; Infunderunt ergo socijs ut comederent : Cumque gustassent de coctione clamauerunt dicen-tςs , mors in olla vir De L, S non potuerunt comedere; At ille a Diarte inquit farinam,cumque tulissent,misit in ollam, & ait insun- de turbae ut comedant: Et non fuit amplius quicquam amaritudinis in olla &c. - Vir autem quidam venit de Baal salisa deferens viro Dei panes primitiaru&viginti panes hordeaceos, & frumentum nouum in pera sua ; At sile dixit, da populo vicomedat, responditque ei minister eius quantum est hoc ut apponam coram centum viris Rur-
sus ille ait: da popuIo ut comedat ; Haec enim dicit Dominus , c medent & super erit, posuit itaque coram eis: qui comederunc, &. super-
146쪽
super fuit iuxta verbum Domini. l . Glo interi. Erat autem fames in terra &c. Non utique panis, sed audiendi verbum Dei. . GloLord. Et filij prophetarum &c. Uest praedicatorum ,. uiambulant in lege Domini; & scrutantur testimonia eius in praelenitia saluatoris semper vivunt. Concidit in ollam pulmenti &c.Farina in olla mittitur , cum scientia spiritualis , in tale condime tum intromittitur, ut exclusa amaritudine pastus fiat salubris.Vir autem quidam venit &c. Iubet Eliseus , ministris idest praedicat ribus , ut haec fidelibus dispensent, di de thesauro suo proferant noua& vetera, quod misterium in Evangelio legimus, infractione quinque , septem panum, ubi satiatis turbis collegerunt duodecim Cophanos, siue septem sportas stagmentorum, de quibus diticemus in seque mirac. Nic.de Lyra. Erat autem ames in terra &c. Hic ponitur duplex mireculum ad consolationem congregationis famelicae. Afferte inquit farinam &c. Non quod ex se haberet virtutem dulcora
di , sed hoc factum est meritis Elisei. Qui comederunt, & supc fluit &c. Illi panes fuerunt miraculose mutiplicati propter meriatum Helisei, Nam sicut Deus de nihilo ploduxit materiam prismam,ita de modica materia potest magnam facere. VNdecimum miraculum habetur, & exiens vidit turbam murutam ', & misertus est eis, & curauit languidos eorum e vespere autem facto accesserunt ad eum discipuli eius dicentes,desertus est locus, & hora iam praeterijt: dimitte turbas , ut eunteS in castella , emant sibiescas: Iesus autem dixit eis. Non habent necesse ire date illis vos manducare; Responderunt ei. Non habemus hic
nisi quinque panes, & duos pisces , qui ait eis , Afferte mihi ilIos huc : Et cum iussisset turbam discumbere super fenum acceptis quinque panibus, duobus piscibus aspiciens in coelum benedixit & fregit , & dedit discipulis panes , discipuli autem tum
biS, & manducauerunt omnes , & saturati sunt, & tulerunt retia quias duodecim clivinos stagmentorum plenos ; Manducantium autem fuit numerus quinque millia virorum exceptis mulieribus, S paruuliS. Glos. interi. Et exiens vidit turbam &c. Amavit. Et curauit languidos Sc.Magna retibutio laboris eorum.Dimitte turbas &c. A tanto tempore idolatrae fuerunt. Non habent necesse ire &c. Vt aliunde,quaerant cum ego sim panis.Afferte mihi illos.&c,Legis intellectum ad me referte.Discumbere super senum &c.Studio con
147쪽
here corda doceret. Dedit distipulis suis &c. Qui prius Apostolis
dederat sensum,ut intelligeret scripturas, quae per inisterium Apostolorum alijs exponuntur.
i Glos. ord. Accesserunt ad eum discipuli eius &c.Carnales & delaturo miraculo refectionis ignari , quinque panes & duos pisces&c. Per quinque panes , & duos pisces totum vetus test mentum significatur, per quinque panes, quinque libri Moysi, qui ordeacei dicuntur, qui extra asperi sunt, intus autem latet medulla suauissimi sensus , per duos pisces prophetae , & Psal-m I. Acceptis quinque panibus &c.NOn nouos creauit, quia venies in carne non alia qua quae praedicta erant praedicauit,& opere impleuit. Benedixit , A fregit &c. Benedixit cum aperiens sensum, ut intelligeret scripturas, dono internae suauitatis multiplicauit, stegit, cum inisteria legis in medium protulit. Et tulerunt reliquias &c. Secretiora quae a rudibus capi nequeunt, non sunt negligenter habenda, sed a duodecim Apostolis, qui per cophanos
duodecim significatur,& ab eorum successoribus diligenter inquirenda is Fuit numerus quinque millia &c. Pro quinque sensibus corporis , hi sunt, qui in seculorum habitu exterioribus recte uti
noueriit.exceptis mulieribus &C.Sexus stagilis, & minor aetasnumero sunt indigni,significat infirmos in fide,no dii idoneos pugnς.
Nic.de Lyra. Et curauit languidos &c. In quo verbo miracula plura in cludit, quia nomine languoris intelligitur omnis infirmitas . Vespere autem facto &c. Ex quo patet deuotio populi ad Christum , qui nec propter noctem recedebant. Aspiciens in coelum benedixit &c. In quo dedit exemplum ante commestionem ad laudem Dei benedicere cibum . Moraliter. Per hoc quod Christus pauit cos corporaliter,significatur, quod praelati, & curati debent subditos pascere verbo, d ctrinae,& sacram . Eucharistiae,unde & Ioan . Euangelista describes hoc miraculum praemittit, quod prope erat Pascha Iudaeorum, in quo fideles pascuntur Eucharistia . Cat. aurea. Vespere autem facto &c. Chris. Turbarum fidem ostendit', quod Dominum etiam famem patientis expectabant viaque ad vesperam. Disertus est locus &c. Cibaturus quidem eos Dominus , expectat rogari quasi ubique non insilies prior ad miracula , sed vocatus : Et quam vis delerius sit locus, tamen qui nutrit orbem terrarum adest,& si hora iam praeter ijt, tamen qui non erat horae suppositus loquebatur. Hier. Date illis vos manducare &c. In quo prouocat Apostolos , ad fractionem panis, ut illisse non habere testantibus magnitudo miraculi notior fieret. Hier
Frangente autem Domino seminarium fit ciborum. Et dedit di-
148쪽
stipulis &c. Chris. In quo quidem non solu eos honorauit, scd v Iuit,ut hoc miraculo facto non increduli fiant. Et manducauerunx omnes &c. Sed neque usque ad hoc stetit miraculum , sed & superabundare fecit, non panes Utegros, sed fragmenta. Hicr. Hoc autem fecit Dominus, non mane,non meridie, sed vespere,quando soliustitiae occubuit, Remi g, dix'ς sperum enim mors Dominii designatur,quia postquam ille verus sol in ara Crucis occubui , iam licos satiauit, vel per vesperum ultima aetas seculi designatur, in qua filius Dei veniens,turbas in se credentiu refecit. Raban.Tur bis autem esurientibus no noua creata cibaria, sed acceptis eis, quae habebant Discipuli benedixit, quia veniens in carne, non alia quamque praedicta sunt praedicabat. Aug. de mira.oper. sacracr. lib.3.cap.9. Qua propter,& panem de paruo semine , iuxta inferiorem rationem in magnam segetemper longi temporis administrationςm innumerabilium hominum pastum procreat, quem secundum superiorem rationem de mat ria modica in momento per benedictionem multiplicat, sic & pisces per primam benedictionem multiplicat, quando dictum est Crescite,& multiplicamini, & replete aquas maris. Quorum nunc carnes per superioris rationis causam ad turbarum saturitatem praesenti benedictione multiplicantur.
DVodecimum miraculum habetur ibi. Et cum transjsset inde
Iesus venit secus mare Galileae, di ascendens in montem sedebat ibi,& accesserunt ad eum turbae multae habentes secum mutos, coecos,elaudos,debiles, & alios multos, & proiecerunt eos ad pedes eius,& curauit eos, ita ut turbae mirarentur,videntes mutos loquentes,& claudos ambulantes,coecos videntes, & masnificabant
Deum Israel. Iesus autem conuocatis Discipulis suis dixit. Misereor turbae, quia triduo iam perseuerant mecu,& non habent quod manducent, & dimittere eos ieiunos nolo, ne desciant in via: & dicunt ei Discipuli. Vnde ergo nobis in deserto panes tantos,ut saturemus turbam tantam λ Et ait illis Iesus. Quot panes habetis. At illi dixerunt. Septem,& paucos pisciculos: & praecepit turbae,ut discumberent super terra. Et accipiens septem panes, di pisces,& gratias agens fregit,& dedit Discipulis suis, & Discipuli dederunt populo,& comederunt omnes,& saturati sunt. Et quod super fuit de fragmentis tulerunt septem sportas plenas. Erant autem qui manducauerunt quatuor millia hominum, extra paruulos, & mulieres. Glos interl. Ascendens in montem &c. Vt auditorcs erigat ad
superna. Sedebat ibi &c. Quia requies non nisi in coelestibus est quaerenda. Et accesserunt &c. Mente deuota. Ad eum&c. Res a gna
149쪽
gnantem in coelo. Turbae multae &c. Fidelium quos secum ducui doctrina,& exemplo. HabenteS secum mutos,claudos,ccecos, debile, &c. Mutos a confessione fidei, claudos per de via praui operis non recte euntes,coecos a lumine fidei,debiles sarcina peccat rum. Et proiecerunt eos &c. Quia mediatori per humilem aduetum curandos subijciuntur sancti praedicatores, quasi confitendo humanitatem Christi. Ita ut turbae mirarentur Sc. Quia fideles inestimabili gaudio exultant quando haec vident. Videntes mutos loquentes &c. Chrisium confitcntes. Claudos ambulantes &c. Per bona opera. Cscos videntes Sc. Videndo. Et magnificabant Deum &c. Dicunt quis Deus magnus sicut Deus noster. Misereor turbae&c. Compatitur ut homo, pascit ut Deus. Quia triduo iam perseuerarit &c. In fide Trinitatis lucidi pro suis, ominq; peccatis instanter supplicant. Perseuerant mecum dic. Procuratione suorum. Et non habent quod manducent &c. Pabulum scripturg. Et dimittere eos &c. Prius affert debilitatem, post cibos offert panis. Ieiunos&c. A sacra admonitione vacuos. Ne deficiant in
via &c. Perit qui sine coelesti pane ad patriam tendit ..Et dicunt ei Discipuli &c. Rudes in fide, qui non recordantur quinque pMnibus quinque milia hominum satiata fuisse. Vnde ergo nobis in deserto &c. Ipsi Apostoli desertum,quia adhuc intacundi. Et ait
illis Iesus &c. Non ignarus , sed docendo responsurus . Et accipiens septem panes dic. Primum complens in se praecepta, & sanctorum vitam in se praefigurans . Gratias agens fregit Sc. Sacramenta aperuit. Et dedit Discipulis suis &c. Quia mynisterio Apostolorum voluit Ecclesiae distribui cibaria vitae . Et comederunt omnes &c. Audiendo, & cxempla intuendo. Et saturati sunt &c. Memoriae recondendo , & operando. Et quod superfluit &c. Vt est,siuis perfectus esse vende omnia. Tulerunt septem sportas &c. Spiritualium summa perfectio. Quatuor minia hominum &c. Quatuor animi virtutibus exornati. Extra paruulos,&mulieres S c. Exceptis leuibus, di infirmis, qui in virum perfectum non
Glostord. Ascendens in montem &c. Dominus in monte, verbii in alto sedet, quia in sua maiestate non posset intelligi. Mutos, claudos, coecos &c. Coeci sunt, qui non intelligunt, etiam si obediant iubentibus: surdi,qui non obediunt,etiam si intelligant. Ie- sus autem conuocatis Discipulis &c. Conuocat Discipulos, ut do. ceat magistros cum minoribus communicare consilia sua, velut
ex locutione intelligant signi magnitudinem . Quae triduo iam perseuerat Sc. Turba triduo sustinet dominum, qui fideles peni-' tentes, se ad Dominum in opere,& sermone, & cogitatione coue
150쪽
De Mir. Oper Dei, Lib. II. 14 I
xunt. Et acccipiens septem panes &c. Vt ostendat se congauderς de salute hominum . Nic. de Lyra. Habentes secum mutos,Claudos, caecos &c. Istqinfirmitates erat incurabiles via naturq, et medicinae,& ideo propter curationem earum recurrebant homines ad Christum, cui nihil impossibile. Et alios multos Sc. Ad includendum omnia infirmitatum genera . Et curauit eos &c. Solo scilicet uerbo. Ille . solo verbo peterat curarare, qui solo verbo poterat mundum de nihilo creare. ot panes habetis &c. Non petit ignorando ; sed ut
eorum responsioue prouideat de modo. C at. Aurea.Et ascendens in montem &c. Rab. ut scilicet auditores erigat ad superna, & coelestia meditanda , sedebatque ibi, ut demonstraret, non nisi in coelestibus requiem esse quaerendam . Hyer.Prius Christus infirmorum debilitates abstulerat postea vero sanatis offert cibos . Remig. In hac saturitate adest operatio diuinitatis, & humanitatis , dum miseretur turbis humanitatem demonstrat, in eo quod panes multiplicat ostendit diuinitatem. Glos. Notadum est ν prius Dominus aufert debilitates, & postea cibat,quia prius sunt remouenda peccata, & postea anima verbis Dei nutrienda. Remig. Has turbas voluit Dominus dimittere ieiunas, ne deficiant in via, quia peccatores per poenitentia conuersi in cursu labentis seculi percunt, si absque sacrae doctrinae pabulo dimittantur. Glos. utraque resectio in monte celebrata est, quia utriusque testamenti scriptura , & altitudinem c cele stium praeceptorum mandat , & praemium utraque altitudinem
Christi praedicat. DEcimum tertium habetur miraculum ibi. Et die tertia nu- 13ptiae factς sunt in Cana Galile , & erat Mater Iesu ibi, voca- Ioan.itus est aute et Iesus,& discipuli eius ad nuptias,& deficiente vino, dicit mater Iesu ad eum: vinum non habent, & dicit ei Iesus: quid mihi & tibi est mulier λ non dum venit hora mea dicit mater eius ministris : quodcumque dixerit vobis facite. Erant autem ibi lapideae hydris lex positae secundum purificationem Iudaeorum capientes singulae metretas bitias, vel ternas: Dicit eis Iesus : Implete Hydrias aqua,& impleuerunt eas usque ad summum: & dicit eis Iesus: Haurite nunc, & ferte Architriclino & tulerunt ut autem gustauit Architriclinus aquam vinum factam, & non sciebat unde esset, ministri autem sciebant,qui austrant aquam: vocat sponsum Architriclinus, & dicit ei, omnis homo primum bonum vinum ponit, & cum inebriati suerint, tunc id quod deterius est. Tu a
tem seruasti bonum vim usque adhuc . Hoc fecit initium signorum