장음표시 사용
151쪽
rum Iesus in Cana Galileae,& manifestavit gloriam suam, & crediderunt in eum discipuli eius. Glos. interi. Erat mater Iesu&c. Mater est figura synagogae. Quid mihi & tibi &c. Aug. Quid est commune deitati meae, & tiabi matri secundum carnem. Nondum venit hora &c. Idest opportunitas ostendenda naturam, quam ex te habeo, sed ostensa diu sena per miracula ostendetur, & humana natura per passionem.
Dicit mater eius &c. Et si videtur negare filius, scit mater pietatem eius , & ideo fiducialiter imperat ministris . Et impleuerunt eas &c. Qi j a nullum tempus fuit a salutari doctrina vacuum. Et non sciebat unde osset &c. Vt Paulus, qui prius nesciuit spirtu in littera. Ministri autem sciebant Sc. Vt Isaias & caeteri. Omnis homo primum bonum vinum &c. Carnalis a veris ad falsa descendit. Et cum inebriati fuerint &c. Mundana prudentia prius docet homines blanda deinde subdit in utilia, di in honesta. Tu autem se uasti bonum vinum &c. Quod olim bonum , & si infiguris quasi in
aqua Occultum, tunc vero in Evangelio manifestum . Manifest uit gloriam suam &c. Latentem deitatem. Glos. ord. Et die tertia &c . Idest tempore gratiae spiritus ad nuptias Ecclesiae per carnem venit. Vocatus autem &c.In quo ostedit non despiciendas esse nuptias,& sacramentum nuptiarum insinuat. Deficiente vino &c. Maius virtus est increatione,& gubernatione coeli , & terrae, & quotidie aqua pluuia per vites in vinum vertitur , & quod ex paruo seminario fruges creantur: sed quia haec naturaliter fiunt, iam ex usu viluerunt ,& ideo quaedam & si minora praeter solitum naturς sibi Deus seruauit, per quae virtus quae in maioribus etiam operatur ad memoriam reducitur. Quid mihi & tibi &c. In his non negat matre, d illa exigente miraculusacturus non agnoscit eam. Et impleuerunt eas &c. Quia iussu eius
impleis sunt Hydrs, significat ut etia illa scriptura a Domino est, sed du in ea subuelamine, idest ad operatione litters latet Christus. sapit aqua insipida; Cum aute aufertur velamen est vinii inebrians, potuit qui de vacuas implere vino, qui cuncta creat ex nihilo; sed maluit de aqua vinu facere,ut doceret se no soluere lege sed implere nec in Evangelio alia facere, vel docere, quam qus prophetia predixit. Aquam vinum factam &c. Per aquam Babptismus Ioannis,per vinum passio Christi, unde , di vinum prius fertur Archia triclino , idest Ioanni, qui ante bibit passionem, quam Christus. Hoc fecit initium signorum &c. Hyer. Initio signorum quia mortalis mortalibus erat daturus, aquam vertit in vinum , sicut iam
immortalis discipulis aperuit sensum, ut in lege & prophetis intelligerent Christum, ita carnales montes prius sapore sapientis im- . buit,
152쪽
bust postea resuscitatos maiori gloria completurus. Nicol. de Lyra. Quoniam adesse sequitur operari, cum omnia sint determinata proprio opere,ideo postquam Euangelista ostendit diuinitatem Christi per aeternam emanatione a patre: hic consequeter declarat eam in opere,scilicet per opera miraculosa,quae sunt diuinae virtutis manifestativa, quae transcendunt virtutem l lius naturae creatae . Et crediderunt in eu discipuli eius &c. Quia aliqui de nouo crediderunt in cum, & illi qui prius crediderunt in eum,ut Andreas,& alij, per hoc in fide consolidati fuerunt. Cat. aurea. Et impleuerunt eas Sc. Chris. Quare antequam impleuissent hydras aqua non fecit signum, quod multo mirabilius esset, quia scilicet aliud est substantiam in aliam qualitatem transimulare,& ipsam substantiam ex nihilo facere, quod quidem mir bilius est , sed non ita videtur credibile multis, propterea multoties a miraculorum magnitudine abstinet, volens magis credibile esse,quod fiebat. Omnis homo primu bonum vinum &c. Chri LNostin pliciter Christus vinum, sed vinum optimum facit. Talia enim sunt Christi miracula,ut multo his, quae per naturam fiunt, speci siora,& utiliora fiant. Alcvinus. Optimum autem vinum Christus usque adhuc seruauit, idest Euangelium usque ad sextam aetatem
distulit. DEcimum quartum habetur miraculum, quo ad substentatione 1
humanae vitae ibi. Tulit autem Moyses Israci de mari Rubro, Exo .is. de egressi sunt in desertum Sur : ambulaueruntq; tribus diebus per D solitudinem,& non inueniebat aquam. Et venerunt in Marath, nec poterant bibere aquas de Marath, eo quod essent amarae . Vnde& congruum loco nomen imposuit, vocans illud Mara, idest amaritudinem. Et murmuravit populus contra Moysen dicens : Quid bibemus p At ille clamauit ad Dominum , qui ostendit ei lignum et quod cum misisset in aquas in dulcedinem versae sunt. Glos. interi. Ambulauitq; tribus diebus &c. In fide,& cognitione Trinitatis ambulandum est. Per solitudinem&c. Desertum huius vitae. Non inueniebant aquam &c. Dod trinam quae resce- ret animam . Nec poterant bibere aquas &c. Literam legis. Eo quod essent amarae &c. Intolerabiles,ut circumcisio,& sim ilia. Et murmuravit populus &c. Ad fidem veniens contra Doctores.
Qui ostendit ei lignum &c. Crucis sapientiae Christi. Quod cum misistet in aquas &c. Literam legis. In dulcedinem verset sunt &c. intelligentiae spiritualis. Glos. ord. Tulit autem Moyses &c. Baptizati per mundum quasi per desertum post transitum maris Rubri dicuntur, nondum habe-
153쪽
tes promissam patriam, sed sperantes', & expectantes per patienis tiam, dum laboriosa , & periculosa tentatione fatigantur. Et ve-uerunt in Marath.&c. Si lex secundum litteram accipitur amara est, sed si Deus ostendet lignum , quod mittatur in hanc amaritudinem dulcis fit aqua legis,&potabilis, iuxta illud sapientia lignum viis est omnibus amplectentibus eam; si quis ergo sine ligno, .c. ., Viis idest sine ministerio crucis, sine fide Christi, sine intelligentias spirituali biberit amaritudine morietur; unde littera occidit idest
aqua amara si bibatur non mutata, & indulcedinem versa. Qui ostendit ei lignum &c. Aug.Genus ligni erat istam habens vim: In-
quolibet ligno id poterat facere Deus , qui tanta mirabilia faeiebat .
Nic.de Lyra. Et murmurauit populus&c. Idest vulgares honmines; qui considerant nisi prs sentia, sapientes vero, qui cons derabant Dei beneficia prsterita patienter portabant , sperantes de diuino auxilio. At ille clamauit &c. Ostendens quod boni rectores non debent omittere bona subditorum procurare propter
in. a. A MOraliter: Qni Ostendit ei lignum &c. Per aquas amaras significantur tribulationes viis prs sentis iuxta illud. Ecce adducet Dominus super eos aquas fluminis fortes, & multas Regem Assiri rum; per lignum autem intelligitur crux idest passio Christi,quod
si mitatur per fidem charitate formatam in cor hominis repletum aquis tribulationis, vertit illam in dulcedinem, per virtutem p tientis & spem tribulationis sterias , via dcxum vos oderint homines,& separauerint, & persecuti vos fuerint & dixerint omne malum aduersum vos mentientes propter me, gaudete & exultate, Mat. s. a quoniam merces vestra copiosa est in coelis .
Aug. lib. I. c. a a.de Mirab. Sacri scrip t. ex hoc intelligitur , non tunc lignum contra naturam aquam eiiecisse dulcem, sed prscepto conditoris, & naturς gubernatoris lympham mutauit in saporem, notandum tamen cst, quod cumque per studium , quamuis longi temporis in re aliqua in venitur, non aliunde in eadem per industriam ex aliena natura conducitur, sed cum in naturq abdito recessu occultatur, prius hoc perplexi temporis industria;& alterius naturq adiumentum reddit, di quod per humanum, seu etiam rerueffectum longo cultu efficitur , hoc Dei voluntate cum necesse habet ipsa natura operatur. Aquas igitur amaras vel etiam ipsas salsissimas in dulcem saporem verti poste, frequenter nauis cona probant, qui illas per humum optinas terrae infusas, & hoc artificio etiam in dulcoratas, saepe sitim temperant: Nubes quoque de marinis finibus vapores leuant salii liquoris,' sed easdem dulces quan-
154쪽
De Mino per. Dei, Lib. II. i 43
do pluunt terrenis usibus ministrant, quoniam salsuginis vitium , quod in semetipsis aquae insitum capiunt per infusionem terrae, aut nubium deponunt, similiter quoque & dulces aquae cu eas homines per marinorum oleru cineres hauri utur salsum, & plus qua oceani sapore reddunt: Hanc ergo immutationem insitam sibi naturalis ter aquae habent ; sed celerius per praeceptum conditoris illam, quam per efficacia humanae diligentiae,& ipsarum rerum ministratione in exhibent: Per alterius enim rei adiumentum humana diligentia, vel ipsa cuiusquc rci ministratio alicuius naturae superficiem mutat . Ipse vero creaturarum conditor, & gubernator, naturam occultam , quae per aliam rem manifestanda feret in re ipsa sola denudat, sic & nunc amara aqua, ut dulcedinem , quam in occulto suae naturae continuerat, per humum, aut nubem ab am
ritudine purgata ostenderet, ita iussu gubernatoris potentissiminaturam per se solam ; absque alterius rei tua minc exhibet. DEcimum quintum miraculum habetur ibi.Igitur prosecta omnis multitudo filioru Israel de deserto Sin per mansiones suas Iuxta sermone Domini castra metati sunt in Raphidim,ubi no erat aqua ad bibendii populo, qui iurgatus cotra Moysem ait: Da nobis aqua ad bibendu populo quibus respondit Moyses ait: qui iurga-
inini contra me & cur tentatis Dominum; sitivit ergo ibi populus prae aquae penuria , &murmuravit contra Moysem, dicens cur fecisti nos exire de AEgypto,ut occideres nos, & liberos nostros ac iumenta siti Z Clamauit autem Moyses ad Dominum dicens , quid faciam populo huic ad huc paululum lapidabit me. Et ait Dominus ad Moy scin . Antecede populum, & sume tecum de senioribus Israel, & virgam qua percussisti fluuium tolle in manu tua,& vade. En ego stabo ibi coram te supra petram Horeb. percutiesque petram et exibit ex ea aqua, ut bibat populus , fecit Moyses ita etc. GloLinteri. Castramentati sunt in Raphidim cic. Sanitas Iudi-c ij. Qui iurgatus contra Moyse m etc. Contra legem. Sitiviter o ibi populus etc. Qui debet exurire, et sitire iustitiam . Et exiit ex ea aqua ut bibat populus etc. Aperto latere Christi exiuit sanguis,et aqua,bibebant autem de spirituali consequente eos petra, petra autem erat Christus.
Glos. ord. Orig. percutiesque petram etc. Hic petra non dat aquas,nisi percussa; percussa vero fontes producit,percussus enim Christus , et in cruce mattatus noui testamenti fontes produxit . Nic. de Lyra : et cur tentatis Deum etc. Quia experiri volebant virum ex suis meritis Deus deberet eis dare potum miraculose .
Clamauit autem Dominus ad Morsem etc. In nullo retardatus de
155쪽
bono procurando eis propter iniuriam eorum contra ipsum. Moraliter . Percutiesque petram etc. Per hanc petram signis-eatur Christus, qui in cruce lanceae fuit percussus , et inde exivit
sanguis elaqua, et virtus sacram : Ecclesiae. Aug. demirab.sacr. scrip .lib. I .c. 2q.
In hoc naturae inuestigator in angustu redigitur, quomodo aquae natura in lapide occultatur.De aqua vero in principio lapides factos qualiter ignorat, qui christalli naturam niue per multum temporis congelatae incommutabilem lapidis duritiam procedere noambigat. Praeterea omne metallum quantecunq; duritiae fuerit, quamuis lapides esse naturae pateat igne resolutu liquescit. Dum ergo cx aquae humore lapidum naturam gigni comprobatur , quid obstat si Dei gubernatoris volutate lapis in aquam versa vice mutetur, dum natura ad suam originem redire festinat, cum Deus
aquam de petra populo suo praeberi iubet. DEcimum sextum habetur miraculum ibi. Et apparuit gloria
Domini super eos clocutusq; est Dominus ad Moyse in dicens: Tolle virgam,& congrega populum tu, & Aaron frater tuus, & loquimini ad petram coram eis,& illa dabit aquas . Cumq; eduxeris aquam de petra,bibet omnis multitudo,& iumenta eius.Tulit igitur Moyses virgam,quae erat in conspectu Domini, sicut praeceperat ei, confregata multitudine ante petra: dixitq; cis . Audite rebelles , & increduli: Num de petra hac vobis aquam poterimus ei j cereὶ Cumque elevasset Moyses manum percutietis virga bis
sticem egressae sunt aquae largissimae, ita ut populus biberet, α
. Glos. interi. Percutiens virga bis silicem egressae sunt aquae largissimq Sc. Idest ligno crucis affigens bis propter duo ligna eiu sedem crucis,silicem 1 cilicet Christum. Egressae sunt a ius &c. Spiritualis gratiae. Glos.ord. Percutiens virga &c. Aug. Quod de petra aqua deducta est Apostolus exposuit dicens . Et omnes eundem potum spiritalem biberunt. bibebant enim spiritali cosequenti eos petra; petra autem erat Christus: signa scata ergo de Christo profluens gratia spiritalis, qua interior irrigatur sitiS, sed quod virga petra per cutitur. Crux Christi figuratur;ligno enim accedente ad petram gratia manavit, & quod bis percutitur euidentius significat crocem. Duo enim ligna sunt crux.
Nicol. de Lyra. Et apparuit gloria Domini &c. Id est nubes, in qua Dominus solitus erat loqui cum Moyse, quasi paratus petitionem eorum audire. Percutiens virga bis silicem dic. Quia primo
156쪽
ictu non exiuerunt aquae propter dubitationem Moysi,secundo tamen ictu exierunt propter impletionem diuini promissi. Aug. in lib. et . cap. 3 2. de mirab.sac. scrip t.
Semel in Oreb petra percutitur, ubi tantum populi infidelitas notatur. In cades aurem deserti Sin; saxum bis c um pulsatur, ita namque infidelitas in populo,& in duce dignoscitur. DEcimu septimum iraculum habetur ibi. Inuentaq; maxillam, idest mandibula asini quae iacebat arripies interfecit in ea mit Iud ς- sle viros, Nait. In maxilla asini in massibula pulli asinarii deleui eos, se& percussi mille viros . Cuq; hsc verba canens coplesset, proiecit
mandibulam de manu, & vocavit nomen loci illius ramathlechi, Pinterpretatur cleuatio maxilis. Sitiensq; valde,clamauit ad Dominum&ait. Tu dedisti in manu servi tui salutem hanc maximam, atque victor iam, S en siti morior,incidamq; in manus incircumci- raun. Aperuit itaq; Dominus molarem dentem in maxilla asini, et egressς sunt, ex eo aquet, quibus haustis refocillauit spiritum, et vires recepit. Idcirco appellatum est nomen loci illius fons inu cantis de maxilla,vsque in prs sentem diem. Glos. Interi. Inuentaq; maxillam &c. Pridicatores simplices , Sepatientes. Et egressi sunt ex isoaquq&c. Quia postquam mortua
sunt prς dicatorum corpora magna monstrauere miracula.
Glo Cord. In maxilla asini &c. Greg. Maxilla asini pret dicatores significant. Nicol .de Lyra. Inuentaq; maxilla &c. Per hoc ostenditur victoria magis mirabilis,& a De o facta, quod non fuit per arma ferrea. Interfecit in ea mille viros &c. Ex quo patet quod miraculose seruabatur a confractione, in tot & tantis percussionibus virorum armatorum; quod aute hoc diuinitus fieret ostenditur per sequens miraculum,cu dicitur. Aperuit itaq; Dominus molare dente &c.
DEcimum octauum miraculum habetur ibi. Dixerunt quoque Is viri ciuitatis ad Eliseum. Ecce habitatio ciuitatis huius opti A Rog, ma est, sicut tu ipse Domitis perspicis, sed aquae pessimae sunt, & Vterra sterilis: At ille ait. Afferte mihi vas nouum k mittite in illud sal. Quod cum attulissent, egressus ad sontem aquarum misit in illud sal,& ait. Haec dicit Dominus: Sanavi aquas has,& non erit vltra in eis mors,neque sterilitas. Sanais sunt ergo aquet usq; in diem hanc, iuxta verbum Elisei quod locutus est. Glo Linteri. Misit in illud sal &c. Verbum caro factum est.
in illud sal &c. Isid. Idest sapientia in vase molli , idest corpore humano posita aquas sanat, idest populos duruis T 1 cedine
157쪽
eedine dilectionis,& bonorum operum per Christi incarnationem
Nicol .de Lyra. Egressus ad sontem &c. Vt miraculum esset evidentius,quia appositio salis non meliorat aquas,de natura sua,sed magiS peiorat: ex quo patet, quod haec sanatio aqui fuit facta diui na virtute,qui potest agere contra cursum nature. V, Ecimum nonum miraculum factum fuit nedum pro cibo, &Deu.s.b l J potu ad conseruationem vitet hominis, sed etiam circa vestia menta,unde dicitur ibi. Afflixit te penuria,& dedit tibi cibia manna,quod ignorabas tu,& patres tui,ut ostenderet tibi, quod non in solo pane vivit homo, sed in omni verbo quod egreditur ex ore Dei. Vestimentum tuum quo operiebaris nequaquam vetustate defecit,& pes tuus non est subtritus &c. Glos. interi. Sed in omni verbo &c. Verbum enim caro factum est. Vestimentum tuum &c. Conuersatio,& habitus virtutum,quunon vult vetustate Deus deficere . Pes tuus non est subtritus &c. Gressus bonorum operum,uel fidei. Glos. ordin. Non in solo pane vivit homo &c. Spiritualis cibus commendatur,unde & animς in sternum victurq satiantur. Mannade coelo datum,carnem Christi significat,qui ait. Ego sum panis viis: hic est panis,qui de coelo descendit,qui manducat hanc carnem Ioaa.6.d habet vitam sternam. Vestimentum tuum &c. Ideo addit vestia mentum eius vetustate non deficore, quia noui hominis conuersatio, in nouitate viis debet permanere, cuius pes non est subtritus,
quia gressus operu eius struatur illssus, quia nouit Dominus viam re L d iustorum ,& iter impiorum peribit. Nicol. de Lyra. Afflixit te penuria &c. Quod cessit ad bonum illorum, quia ex eo dulcior illis fuit abundantia potus, &cibi a Deo dati. Vestimentum tuum &c. Dicunt aute quidam hic,quod
vestimenta puerorum crescebant cum eis secundum augumentum suae quantitatis. - Aug.de mirab.sacr. scrip.lib. 2.cap.2.
In hoc tam longo itinere admiratione dignu accidit illud, quod per quadraginta annos nullius ex omni populo calciamentum,aut vestis defecit; in quo Dominus non naturam nouam in calciamen iis,& vestibus condidit, sed olim conditam conseruauit.,o Υ Igesimum habetur miraculum circa conseruationem vitae, ne Exo. 1.a V dum circa victum, & vestitum, sed etiam circa liberationem ab imminenti periculo,quod quis euadere non poterat absque speciali diuino auxilio, ut ibi. Egressus est post haec vir de domo leui,
158쪽
& accepit uxorcm stirpis suae, quae concepit, es peperit filium , Sevidens eum elegantcm abscondit tribus mensibus . Cumq, iam ce lare non posset, sumpsit fiscellam scirpeam , & liniuit eam bitumine, ac pice, posuitq; intus infantulum, et exposuit eum in carettoripae fluminis stante procul sorore eius, et considerante euentum rei Ecce autem descendebat filia Pharaonis,ut lauaretur in flumNne , et puellae eius egrediebantur per crepidinem aluei t quae cu Vi- i Idisset fiscellam in Papyrione, misit unam ex famulabus suis,et alla tam aperiens , cernensq; in ea paruulum vagientem, miserta eius ait,de infantibus Hebraeorum est hic. Cuius soror pueri vis inquit; ut vadam , et vocem tibi mulierem Hebraeam, quae nutrire possit infantulum. Respondit vade . Perrexit puellai, et vocavit matrem suam. Ad quam locuta filia Pharaonis. Accipe ait, puerum istum, et nutri mihi, cgo dabo tibi mercedem tuam. Suscepit mulier, eenutrivit puerum, adultumque tradidit filiae Pharaonis, quem illae adoptauit in locum filij sui, vocavitq; nomen eius Moyses dicens,
quia de aqua tuli eum etc.. . 'o
GloLinteri. De domo leui etc. Sanctorum additi Deo. Accepta uxore etc. Sensualitate rationi conueniente. Quae concepit etc. De ratione. Peperit filium Zec. Idest opus bonum . Videns eum elegantem &c. Quia datu Dei optimum. Abscondit &c. Nesciat, c. isini lira tua, quid faciat dextera tua. Tribus mensibus in mensura fidei,scilicet Trinitatis . Filia Pharaonis ut lauaretur &c. Ecclesia de gentibus,ut baptizaretur. Misit unam ex famulabus suis &c. Primitiuas animas credentium. Cernensq; in ea Paruulam vagietem &c. Legem literati sensu paruulos sibi lactantem . De infantibus Hebraeorum est &c. Quia lex apud Iudaeos nata ,& nutritae est. Vocem tibi Hebraeam &c. Idest Synagogam. Ego tibi dabo mercedem&c. Vt amplius Idola non colas. Adultumq; tradidie filiae Pharaonis &c. Iam persecto sensu validos pascentem in primitiua Ecclesia. Quem illa adoptauit &c. Susceptum in regalem aulam cordis. Quia de aqua tuli eum &c. Ecclesia de gentibus Christum excipit ad fontem baptismi. Glos.ord. Et videns eum clegantem &c. Origen.Pharaonis filia est Ecclesia de gentibus congregata, de qua dicitur: Obliuiscere Dpopulum tuum,&domum patris tui. Nicol. de Lyra. Ecce autem descendebat &c. Hic conseque ter destribitur pueri nati educatio, & valde mirabilis a filia eius, qui mortem illius, & omnium aliorum masculorum quaerebat. Egressus est vir,idest Spiritus sanctus. Moraliter. Accepta uxore stirpis suae &c. Idest Virginem M
riam, quam sibi desponsavit per fidem . Quae concepit filium &c. scilis
159쪽
Scilicet Iesum Christum auctorem Euangelij,qui bene significatur
per hunc filium , qui fuit lator veteris testam. Abscondit tribus mensibus. dcc. Propter persecutionem Pharaonis ; Et similiter Iesus Christus in AEgypto latuit propter persecutionem Haerodis. 2I r Igesimum primum miraculum habetur ibi. Tollensque se Α 'd δε V gelus Domini, qui praecedebat castra Israel abijt post eos, ec' cum eo pariter columna nubis priora dimittens , post tergum stetit inter castra AEgyptiorum, re castra Israel. & Erat, beS t nebrosa , & illuminans noctem; ita ut ad se inuicem , toto noctis tempore accedere non valerent, cumque extendisset Moyses m num super mare abstulit illud Dominus flante vento vehementi, dcvrente tota nocte, & vertit in siccum , diuisaque est aqua, ingressi sunt filii Israel per medium maris siccir erat enim aqua. quasi murus addexteram corum, & leuam; persequentesque AEgyptii ingressi sunt post eos omnis aequatatus Pharaonis currus eius ,& aequites per medium maris,iamque aduenerat vigilia matutina,& ecce respiscies Dominus super castra AEgyptiorum per columnam ignis, & nubis, interfecit exercitum eorum, & subuertit ro-- tas curruum, rebanturque in profundum,dixerunt ergo AEgyptii ' i 3 . 3 fugiamus Israele, DominuS enim pugnat pro eis contra nos : & ait Dominus ad Moysem , cxtende manum tuam super mare ut reuertatui aquae ad AEgyptios super currus, & aequites eorum : cumque extendisset Moyses manum contra mare, reuersum est primo diluculo ad priorem docu. Fugientibusq; AEgyptijs occurrerunt aquae, di in voluit eos Dominus in medijs fluctibus: Reversaeq; sunt aquae, de operuersit currus,& aequites cucti exercitus Pharaonis,qui sc-quetes ingressi fuerat mare, nec unus quidem superfluit ex elia Fi/ lij autem Israel perrexerunt per medium sicci maris, S aquae eis erant quasi pro muro a dextris, & a sinistris , liberauitque Dominnus in die illa Israel,de manu AEgyptiorum, & viderunt AEgyptios
mortuos, super littus maris, Rimanum magnam quam exercu rat Dominus contra eos : timuitque populus Dominum, dc rediaderunt Domino,& Moysi seruo eius. Cis. 6.d GIos. interl. Tollensque se angelus &c. Doctores Ecclesiae.Prν cedebat castra &c. Docendo.verbo, & exemplo Ecclesiam contra hostes munitam, unde terribilis, ut castrorum acies ordinata,post eos se opponendo periculo. Et cum eo pariter columna 3 c.Scien- tia scripturae,quae est substentamentum Ecclesiae Inter castra AEgiptiorum &c. Persecutorum. Illuminans noctem &c. Erat tenebrosa haebreis illuminans noctem praesentis vitae,dum. videmuS,per
speculuininen nute. Cumque extςndisset Morses manum Sc.
160쪽
Demonstrando in aquis effectum diuinae potentiae corrigendi, &conuincendi, contradictionem persecutorum.Vento vehementi &vrente di idest Spiritu sancto mundana sapientiam exiccante.Tota Nocte&c. . Aduersitatis , vellignorantiae praesentis o Persequentesque AEgyipt ij &α Peccata . Omnis equitatus Pharaonis &c. Diaboli & reproborum. Iamque aduenerat vigilia marutina dic. Luce fidei clarescente, & Deo populum suum illuminante ,. trans missis tenebris ignorantiae. Ecce respiciens Dominus &c. Respicere Deus dicitur , cum aliquod nouum , & insigne facit. Super castra AEgiptiorum &c. Spiritualium nequitiarum.. Per columna ignis &c. Quae fulcit pios , obruit impios. Inter secit exercitum eorum &c. Vitia potentiam malorum . Nec unus quidem super
fluit Sc. Quia omnia in baptismo peccata dimittuntur, & pote tia diaboli submergitur. Pro muro a dextris, & a sinistris Sc. Prodefensione, in pro peritate, & aduersitate . Liberauitque Dominus Sc. Tempore baptismi, populum baptizatum , de potestate daemonum. Viderunt AEgyptios mortuos &c. Deiectos potentia baptismi , amissa potentia diaboli. Et manum magnam &c. Potentiam in effabilem viso miraculo. Timuit itaque popuIus Dominum &c. Initium sapicntiae timor Domini. Eccl. r. bGlos ord.Tollensq; se angelus Sc.Rui nuncius significatur, signiscat doctores, qui nobis praecepta vite annunciant,& cu nube scilicet sacra scriptura castra Israel, idest Ecclesiam praecedunt, quia cum scientia scripturarum praesident; Nubes vero tenebrosa erat AEgypti jst,lucidaliae breis. Tota nocte dic. Quia toto tempore huius vitae,quam nox significat Spiritus sancti gratia aquas baptismi fidelibus meabiles facit ; vide spirituali AEgypto in terram prOmissionis transeat, hostium vero suffocat exercitum. Isid. Mare Rubrum baptismum Christi sanguine consecratum significat ; h stes a tergo sequentes cum Rege moriuntur, quod peccata praeterita in baptismo delentur , et diabolus sui catur, praemunt a. gypt ij usque ad mare, & peccata usque ad baptismum , post transitu maris rubri cantat populus submersus hostibus, & fideles dela
cro ascendentes , extinctis peccatis Hymnum cantant dicentes ;Cantemus Domino; gloriose enim . Nic. de Lyra. Erat nubes tenebrosa illuminans &c. Erat tenebrosa ex parte Aegyptiorum, illuminans ex parte Hebraeorum.
Moraliter.Tolles se angelus &c.Per queintelligitur Christus,qui Isa .f. bdicitur magni consili j Angelus, nam ipse apponit de se diabolo et i, Cor exercitui eius , iuxta illud, fidelis Deus qui non patietur vos ten- ψ' 'tari supra id quod potestis, sed facit cum tentatione prouentum, ut possitis substinere . Et cum eo pariter columna nubis etc. Per hanc