장음표시 사용
181쪽
Lorma unita materia causat totum . Sed contra
est ; quia juxta responsionem quaelibet pars seo
sim , & alteri unita causat totum e ergo utraque pars simul, dc unita causat totum . Patet Conseriquentia, quia a particKlaribus divisive sumptis valet consequentia ad universale collective rergo si quaelibet pars divisive causat, utraque simul , dccollective causat.16 Sed respondent verum esse , utram que
partem causare; materia enim causat, de forma causat, ex hoc tamen non sequitur, quod materia , serma, re unio causent totum ; sed quod materia unita serinae illud causat, Ze similiter
serma unita materiae s sed contra est , quia vel hoc intelligitur, ita ut unici non causet Iotum
tanquam pars, & causa illius ά vel quoi non
causet tanquam causalitas , vel conditio ad causandum Θ Si primo modo , non est contra nos , fatemur enim , unionem neque esse par tem, neque veram causam totius. Si secundo modo non loquuntur consequenter sic respondentes, cum ipsi teneant unionem esse causalitatem materiae, & sermae: ergo unio saltim ut causalitas causat totum s & consequenter sicut dicitur quod materia unita causat, & se a sun ita causat; ita poterit dici quod materia ,so ma, de unio causant totum, quaelibet in sua linea r sed effectus sicut distinguitur realiter a causa, etiam distinguitur realiter a causalitate: ergo totum distinguitur realiter a materia, serisma , dc unione, seu a materia, & laxma simul sumptis, & unitis. .i Adhuc respondent, quod totum distinia guttur a materia, & unione, quae est causalitas materiae ; & similiter a serma, & unione quae est causalitas sermae ; non tamen a materia, se ma , di unione simul ; quia effectus eo modo distinguitur a suis causis, quot sunt causae illius,
di eummateria, di unio ut causa, Be causalitas,
ec sexma, dc unio, etiam ut causa , dc causalis
182쪽
I stas divisive sumptae caulent totum; totum di. stinguitur ab illis divisive sumptis: cum autem collective sumptae non causent totum, sed potius sint i psum totum , seu effectus causatus snullatenus totum distinguitur ab illis colim nive sumptis; nihil enim a se ipso distingui potest. 18 Sed contra est primo ; quia materia , &forma sunt causae intrinsecae, ideoque intrinse. ce in effectu remanentes: ergo materia, sermas Acunio nequeunt esse ipsum totum causatum. Prob. conseq. quia si materia, serma , & unio essent ipsum totum, neque materia , neque se ma aliquid causarent s materia enim non cauis sat se ipsam , neque sermam intrinsece , cum non sit materia pars intrinseca .rmae , neque causat unionem intrinsece propter eandem rationem a & quia unio est causalitas, seu condi tio ad causandum aliud intrinsece : sinat liter propter easdem rationes sorma non causat se ipsam, neque materiam, neque unionem: ergo assignandum est aliquid distinctum a materia, serma, & unione, quad sit effectus intrinsecus illarum,&consequenter non seorsim , sed simul sumptae, & unitae causent totum ut sic abitido realiter distinguuntur . Is Contra secundos quia admisso quod qua libet pars scilicet materia, & serma , seoxsim causent totum, tamen quaelibet est tantum causa inadaequata , & partialis illius t ergo simul sumptae, & unitae sunt causa intrinseca totalis, di adaequata, & consequenter totum, ut ess ehus illarum , est quid realiter ab ipsis distinis ctum . Prob. conseq. quia quando duae causae
extrinsecae v. gr efficientes, concurrunt partia
liter ad aliquem effectum , licet quaelibet seoi,fim sumpta si ' causa partialis , & in adaequata illius, tamen utracaue simul , & conjunctim sumpta est causa illius totalis , dc adaequata .
ergo similiter dicendum est de causis intrinse' H 6 cis
183쪽
irgo Lib. r. P0'. eis stilicet materia, & forma, &consequenter,
1o Respondent, esse disparitatem a quia causae e xlxi n lecae sunt essicientes , quando partialiter concurrunt ad aliquem effectum, cum sint causae ejusdem rationis, uniuntur in causando ad constituendam unam causam totalem , &adaequatam ejusdem generis : at vero causae intrinsecae, ut sunt materia, & forma cum sint diversi generis non possunt uniri in causando ad constituendam unam causam totalem , te adaequatam; quaelibet enim in suo genere est adae quata , ita ut quantum compositum est causa bile materialiter, causetur a materia s &quan. tum est causabile formaliter , causetur a ser-
11 Sed contra est primo; quia nos non intendimus, quod materia, & forma constituant unam causam adaequatam ejusdem generis shoe enim impossibile apparet , sed solum intendimus, quod constituant unum adaequatum constitutivum totius , a quo constitutivo adae. quate totum dependeat s nam quaelibet pars seorsim, licet in suo genere causa sit adaequa-tai tamen est inadaequata in ratione constituendi totum, quippe est una pars illius s & cons quenter ratione estectus intrinsece constituti, di causati est causa inadaequata intrinseca , arua totum tantum indaequate dependet . Ume pro nostra ratione sic potest sormari argumentum : totum est adaequale constitutum, &causatum intrinsech: sed non constitui lux, nec causatur adaequale intrinsece a causa materiali, vel sermali seorsim sumptis r ergo ab utraque simul sumpta , & unita , & consequenter ab utraque fimul sumpta , & unita realiter distinguitur . 22 Contra secundo a quia intellectio V. gr. causatur ab objecto, potentia per modum
unius s licet objectum possit dici causa totalis
184쪽
D:ι p. 6. Ω-ss. i. Isrintellectionis in genere repraesentativo; S PO-tentia possit dici causa totalis in genere vitalia ergo licet materia in genere causae materialis sit causa totalis, & forma in genere causae sormalis
sit etiam causa totalis totius ἱ utraque tamen per modum unius causant totali Ier,. dc adaequale to
tum . Patet consequentia; quia sicut intellectio est adaequat e vitalis, & repraesentativa o ita totum compositum est adaequa te materiale , dc formale: ergo sicut ex objecto in ratione repraesentativi, dc potentia in ratione vitalis constituitur una causa extrinseca adaequata intellectionis; ita ex materia in ratione materialis, Scex forma in ratione formalis constituitur uni causa intrinseca adaequata compositi. Haec ratio
dependet ex dicendis in lib. de anima ex quibus
poterit prosequi, & quidquid ad ipsam respondeatur, impugnari.
xa Tertia ratio Scoti est: terminus generationis substantialis est unum per se substanti te: sed hoc non est materia; haec enim praesupponit ut ad generationem; neque est sermas quia sicet haec etiam praesupponatur ut contingit in generatione hominis, ad quam praesupponiatur anima creata & postea uniatur materiae, erit Vera generatios neque est unio ; quia haec in nostra sententia est accidens relativum , dclie et , ut tenent aliqui ex contrariis sit se nantia , non tamen- est substantia per se una, quae sit terminus generationis, sed tantum est modus substantialis: ergo terminus generatiornis substantialis erit alia textia entitas ex mate-xia, & forma constituta, & ab ipsis realii et distincta . 24 Respondent , quod per generationem substantialem producuntur materia, & sorma, non entitative, sed ut unitae , & in esse compositis in quo sensu sunt una per se substantia,ec terminus generationis substantialis. Sed con
tra est , quia materia , & forma reduplicati-
185쪽
rgi 'Lib. F. PI sis. M ut unitae sunt unum per accidens s dicunt
enim unionem , quae ut saepe dictum est, est aecidens relativum et ergo materia , & forma, ut unitae nequeunt esse terminus per se generati nis substantialis i cum talis terminus debeat esse unum per se. Deinde partes ut unitae nihil dicunt praeter materiam, formam, & unionem: ergo si mrma non producitur per generationem, ut contingit in generatione hominis ι neque materia, & alias unio non est terminus talis generationis; admittenda est alia tertia entitas,
quae sit unum per se compositum substantiale,&tetminus substantialis generationis , realiter a partibus unitis distincta
1s Quarta ratio Scoti est s quia si totum per
se physicum essentiale non esset tertia entitas a partibus simul sumptis, & unitis realitex distimcta, non esset assignabile subjectum, cui peto. priae passiones, & operationes speciei per se competerent s quia risebilitas, ridere, generare, e. non conveniunt per se primo materiae s neque sermae ut quod, sed tantum ut quo, ut omnes fatentur et neque potest dici quod conveniant primo, & per se materiae,&Brmae unitis; nam propria passio est unius entis & operatio unius speciei provenit ab uno ente ἱ materia autem, di serma adhuc ut unitae non sunt simpliciter
unum ens, sed simpliciter plura, & tantum smcundum quid unum, ut jam dictum est : ergo totum per se physicum essentiale dicit tertiamentitatem substantialem a partibus simul sumptis, & unitis realiter distinctam , quae est unum
per se substantiale, &pex se subjectum passimnum ,& operationum tipeciei. ' 26 Pluribus insurgunt adversarii contra n seram conclusionem; ex quibus praecipua pro nemus, & exsolutione illorum , quid ad alia xesponderi debeat, Belle cognoscetur. Argum. igitur mimo ; materia, & wrma semel unitae,
M seclusa omni alia entitate superaddita constituunt
186쪽
etuunt unum per se substantiale: sed non unum per se unitate simplicitatis : ergo unitate com- rasitionis i & consequenter compositum subantiale non addit aliquam entitatem super materiam, deformam simul sumptas ec unitas.
Prob. mai. I. quia secundum Aristot. Σ. de anuma, cap. I. text. 7.&8. met. Lap. ultim . ex pri
ma potentia, & primo actu inter se unitis constituitur unum per se: sed prima potentia est materia prima, primus actus est forma sub stantialis: ergo ex materia , & Qrma unitis constituitur unum per se : ac per consequens non est addenda alia tertia entitas ab illis distinea. Prob. 2. eadem major, quia eo ipso ,
quod intrinsece uniantur aliqua duo ad invicem ordinata ut actus, & potentia per se absque alio su peraddito resultat unum ens per se: sdis mate-xia, & sorma ad invicem ordinantur, ut actus, di potentia per se: ergo eo ipso quod intrinsecenniantur, absque alio superaddito resultat est allis unum per se. Prob. eadem major ; quia unum per se compositum, ut distinctum a 11mpli ei nihil aliud importat, quam simultaneam partium positionem, & unionem intrinsecam illarum ; per hoc enim distinguitur essentialia ter, & a quolibet toto, seu ente per se simplici, di a qualibet parte ipsius seorsim sumpta et ergo non est necessaria alia tertia entitas a partibus simul sumptis ,&unitis realiter distincia. 27 Resp. neg. mai. ad cujus primam proba-xionem dicimus, quod Arist. debet intelligi in sensu causati s ita ut sensus sit, quod ex pote tia prima, dc actu primo , scilicet materia pruma , & sorma substantiali, resultat unum per se compositum, quod est estectus illarum ,& sic ab illis realiter diuinctum . Ad secundam probationem respondetur, quod quando partes ,non quomodocumque uniuntur, seu tanquam cauisae , ut uniuntur materia ι & serma, ipse ut uni-
τὸς non sunt compositum per se, sed causa adaes
187쪽
is Tib. r. N e. quata ipsius per se compositi , quod est tertiu
eninas psis, ut unitis , causata, & sic abit lis realiter distincta. Unde neganda est mai. insensu argumenti. Ad tertiam probationem respondetur negando antecedenssquia quando partes uniuntur tanquam causae per se, compositum
ab illis causatum distinguitur ab ente simplici, re a qualibet parte ipsius compositi seorsim i quia est quaedam tertia entitas per se causata ab illis partibus unitis, &illas essentialiter inclu
18 Replicant r. si daretur aliqua tertia en. titas a partibus unitis realiter distincta , posset ab illis separari saltim supernaturali tex r sed hoc repugnat, ut ex se patet; ergo. Se ellia patet, quia absolutum ut est totum compin. tum quod realiter ab alio absoluto cui sunt materia/forma distinguitur, potest ab illo separari: ergo si daretur tertia entitas a partibus unitis realiter distincta, posset ab illis separari. Resp. neg. seq. &diit. anteced. probationis ; si illud absolutum non est posterius, &eL sentialiter dependens ab alios concedo s si est posterius , & essentialiter ab alio dependens, nego. Etenim, cum illa tertia entitas sit postmaior partibus unitis posterioritate effectus , di essentialiter dependens ab illis tanquam a partibus i psum intrinsece causantibus, & constituentibus: hinc est, quod nullatenus possit existere
. 29 Dices: ergo saltim partes uni tar, quae sunt priores composito , independentes ab illo pol xuntsine illo existere s quod etiam videtur im-Plicare i nego non est admittenda talis tertia entitas. Resp. neg. I. conseq. quia cum uniones materiae, & sermae sint causalitates , vel conditiones necessario requisitae ad causandum, &quibus mediis compositum actualiter causatur, amplicat, praedictas partes esse unitas, & non
suo totum , quia implicat causam esse actuali tex
188쪽
caulantem, Sc non esse ellectum actualiter causatum. Quando autem communit ex dicitur ,
ab lolutum prius alio, dc independens ab illo' posse sine illo actualiter existere,debet intelliti' quatenus est ex se, &ex natura sua intrinseca cum quo bene componitur, quod ratione alicu jus adjuncti, nequeat existere sine illo ; quod quidem contingit in materia, & larma unitis, quae licet sint priores toto composito, &ab illo
independentes, sunt tamen causae actualiter il lud causantes, quapropter sine illo existere ne
rueunt. Quod ab aliquibus solet dici depen
entia a posteriori, quae est sum ciens, ut unum sine alio existere non possit. go Replicant α. si t otum compositum eis ter-φia entitas realiter a suis partibus distincta: ergo sicut parteS includuntur in toto composito, ita illa tertia entitas includetur in illo, tanquam tertia pars materiae, & krmae su peraddita: ergo sicut illa terita entitas causatur a materia, & Hrma simul silmptis; quia sunt partes illius; sic etiam a partibus, & illa tertia entitate causabitur alia entitas, dc sic in infinitum squod nullatenus est dicendum: ergo non eli admittenda talis tertia entitas a partibus simulsam piis realiter distincta. Confr.quia illa tet tigentitas adveniret enti in actu s ac proinde accidentaliter : ergo non poterit totum e 3 inde x
sultans esse unum pex sesquod est falsum. Antec. patet, nam adveniret materiae jam conili tutae in actu per se imam substantialem. 3 Res p. ad arg. neg. conseq. quia illa tertia entitas non est pars compositi, neque includitur in composito, sed est totum compositum per se physiciim causatum a materia, & serma unitis, & illas, tamquam partes, essentialiter in cludens. Ubi notandum est, hanc tertiam entitatem aliunde habere esse compositum, acessedistinctam a suis partibus simul sumptis, dc unitis : est enim compositum, quatenus includit
189쪽
1s6 Lib. i. Ph . partes ; & est distincta a partibus quatenus est
effectus causatus ab illis , tanquam a causis intrinsecis . Ad confirmat. praeterquam quod maximε in aequivoco laborat resp. disting. an. llec. illa tertia entitas adveniret enti in actu, tamquam forma in ipso recepta, nego; tanquam aliquid ab ipso pullulans. ab ipso causaturi ,&illud includens , concedo. Unde nego, quod adveniret accidentaliter , nam hoc λlum esset verum, si adveniret enti in actu ipsum informando . Per quod patet ad probationem a A.
Adhue. RepIicanis quae constant ei ciem partibus sunt idem realiter: sed totum constite isdem partibus, quibus constant partes unitae: ergo totum , & partes unitae sunt idem realiter, Resp. disting. mai. si partes se habeant eodem modo, admitto: diverso modo , nego. Similiter distinguo min. totum constat eisdem partibus, quibus constant partes unitar, eodem modo , nego ς divello modo, admitto, dine-go conseq. Etenim partes unitae licεt constent materia, & sorma,. non tamen ut unitis; nam ut sic potius dicuntur materia, & serma unitae, non tamen dicuntur constare materia,&forma unitis , quia nihil dieitur constare se ipso: at vero totum compositum rectedicitur constare materia, dc serma unitis.
33 Arg. r. Si homo distinguitur realiter amateria , dc sorma unitis, non includeret illas essentialiter, ut partes; sed homo essentialiter includit materiam, & formam; ergo non distin. guitur realiter ab illis. Mai. patet, quia nihil xealiter distinguitur ab illo, quod essentialiter includit: ergo si homo distingueretur realit ex asuis partibus, non includeret illas essentialiter. Re . neg. mai. dc disting. anteri probationis; nihil realiter distinguitur ab illo, quod essen-: et ex 'studii metaphysice, concedo is quodestentialiter includit physichnego.Totum enim
190쪽
; unde betae PQieitabulis reali et dia
- g Replie. definitio essentialis rei non distin guttux malirer ab ipsa re , cuius est definitior sed materia ,&Brma unitae sunt definitio com sositi substantialis:ergo non distinguuntur rea. ilex ab illo. Mai. patet, quist ex eo animal ra tionale non distinguitur realiter ab homine , quia est hominis definitio essentialis: ergo de finitio essentialis non distinguitur realiter a re, cujus est definitio. Min. etiam patet; quia ex eo animal rationale est definitio essentialis ho minis , quia animalitas , & rationalitas sunt partes essentiales ipsius hominis : sed materia,& foxma unitae sunt partes essentiales compositi. : ergo etiam sunt definitio essentialis illius . Resp. disting. mai. definitio essentialis rei non distinguitut realiter ab ipsa re , cujus est definitio, secundum id, auodd finitio dicit in re cto, concedo ; secundum id quod dicit in obli. quo, &de connotato, nego. Di stinguo etiam min. materia , & forma unitae sunt definitio compositi in recto, negos in obliquo, & deson
notato, concedo, & nego consequent. Materia
enim , & serma non sunt definitio compositi si sumantur in recto , ita ut sensus sit: Homo v. gr. est eorpus, oe anima, unio s bene tam ea sunt quid con notatum in definitione compositi, ita ut verum sit dicere: Homo es quid constans corpore, o animu4seu, Mod idem est': Homo esseersia enti sph Pasubstantialis, oecomposita ex eo oo, O animas per quod patet ad probatimnes; nam in definitione metaphysica partes ecsentiales in recto sunt definitio,&sie verum est
dicere : Homo est animal rationale, quapropter partes essentiales metaphysicae non distinguuntur realiter ab homine v.gr. bene tamen partes