장음표시 사용
201쪽
Respond. negat consequent. quia Scotus solum intendit totum per accidens esse magis unum; quam totum per aggregationem , quod non Probat ex eo quod totum per accidens dicat tertiam entitatem realiter distinctam a suis partibus simul sumptis, & unitis, quam non adicit totum per aggregationem a sed ex eo quod partes toti ux per accidens sint magis uni taes quia dieunt unionem intrinsecam , quam
Partes totius per aggregationem , quae nolo dicunt unionem intrinsecam , sed tantum sapprox mationem ε dc dicit Scotus , totum Per aceidens non esse suas partes , quod ia-etelligitur de partibus non uniti&ἱ quia praedictae nartes possunt simul esse approximatae, quin detur totum per accidens desectu intrinsecae unionis , quod sufficit, ut differat a toto per aggregationem s hoc enim datur per hoc praecise , quod partes illius ponantur simul approximatae . Et quod hoc fit inten. tum Scoti patet ex lit. ipsius a inquit enim a Momo albus est unum aliquid s quia albedo inest homini, non autem esset tale totum, si non infodi
II Argum. a. ex eo totum per se distinguitur a suis pallibus simul sumptis , & unitis, quia hae sunt i ntrinsecae causae illius: sed partes totius per accidens sunt intrinsecae causae illius: ergo distinguitur realiter ab illis. Respondet. negat. min. quia ubi non est aliquod unum causatum , neque dantur causae illius; totum enim per accidens , ut dictum est, est
simpliciter plura s quae quidem plura sunt ip.
sae partes unitae; unde non datur aliquod unum, quod causetur ab illis; nam nihil potest se ipsum causare. Si autem inquiras ἱ quare partes totius per se sunt causae illius s non Vero Partes totius per aceidens λ Recurrendum est ad illarum entitates , quia scilicet parteS to tius
202쪽
Di p. 6. Ri . 2. milus per se sunt tales entitates, ex quibus unum per se constituitur , quod non est plata simpliciter, ut sunt ipsae partes unitae s partes Vero toti us per amidens sunt tales entitates, ex quibus constitui tur unum, quod est plura simpliciter ;& cum ipsae partes unitae sint plura simpliciter, ipsae unitae sunt totum constitutum ;& ne tith Haxealiter ab ipsis distinctum, causant I 3c in hac xesponsione videtur Mendum ine in infinitum 4 procedatur.
203쪽
Ostquam de corpore naturali, trinsecis principiis illius inrlibro egit Arist. in secundo de ipsius corporis naturalis C: tam intrinsecis, quam extrin& etiam de ipsius natura tande principio motus, & quietis sermonem tuit.
ΡRo hujus disputationis intelligentia ndhm est, naturam multipliciter posse . pro mente Divina, quam aliqui natura iturantem, seu omnia parturientem appeltanquam omnium rerum opificem, 2. prcVersitate rerum, in quo sensu communiter lux, aliquid esse in rerum natura. pro itia cujuscumque rei , quae quatenus eli Proprietatum, dicitur natura. q. pro causturalibus quatenus habent insitam, & innProprietatem ad operandum. s. pro nati Viventis quatenus natura idem sonat, ac notia,seu ratio nascendi, 6. pro interno Princunde per Aprimo qua libet res habet move aiescere;&hoc sive motus sit physicus, dsibilis , sive non . r. pro principio intrimotus, dc quietis phynci, &sensibilis ; irsensu pertinet ad considerationem physica in illo loquitur Arist. de natura.
204쪽
An definitio natura recte sit tradita ab Aristot. I A Rist. cap. i hujus libri, his verbis natu ux tam definivit: Natura es principium , ct causa motus, ct quietis ejus in quo est primo , in per se , o' non Iecuniam accidens. Sic comis muni lex traditur definitio naturae a Philosophis s licet aliis aequivalentibus verbis ab Arist. sit tradita, scilicet: Natura est principium, causa movendi, oe quiescendi, in quo spximum per se, non secundism accidens. Nunc inquirimus, an sit exacta praedicta definitio Θ an essem, tialis , vel descriptiva . Σ Dicimus i. pi dicta definitio est bona. Sic communitet Philosophi . Prob. quia per illam xecte explicatur quid sit natura prout a quolibet alio distincta: ergo. Antec. non melius Ostendi potest , quam explicando particulas ipsius definitionis ex mente Scoti quaest. sup. 2. physic. Dicitiarprincipium, quod ponitur loco generis, in quo convenit natura cum aliis principii&, quae natura non sunt. Dicitur m causa is Per quod denotatur, quod natura non est quod icumque principium , sed petincipium quod est eausa , i n quo disti nguitur natura a privatione , Τuae licet sit principium, tamen causa non estia icitur motus, quod debet inteIligi de quacumque mutatione physica , sive instantanea, sive successiva . Dicitur , & quietis , pro cu us i nintelligentia est advertendum , quod quies dupliciter usurpatur, privative, scilicet,&positi. ve . Privative dicit carentiam motus praecise , in quo sensu non sumitur in praesentiet, quia nullum principium debet assignari ordinatum per se ad negationem motus s ad hoc enim lassicit, quod tes, quae non movetur
205쪽
2o2 Lib. 2. P0sic. non habet in se principium motus. Positive, seu, quod idem est, terminative; dicit possessionem termini ipsius motus, in quo terminoreS, quae moVetur naturaliter dicitur quiesce-xe ; & in hoc sensu sumitur in praesenti; Sin hoc distinguitur natura a principiis , quae non sunt causa motus, & quietis, ut est Deus, qua, tenus est principium rerum, quae Creantur ;quia , cum non supponant aliquod sub)ectum , quod dicatur mutari, non producuntur pe1 motum , neque daIur quies motui co respondenS.
3 Dicitur ejus, in quo est, per quod datur intelligi, quod natura debet esse principi rimintrinsecum, seu intrinsece inexiliens rei , quae movetur & quiesciis in quo distinguitur a
causis extrinsecis, ut sunt efficiens, & finalis. Dicitur primoe , quae particula debet constungi cum illa principium o causa , quia natura est primum principium, di prima causa motus, &quietis , ita ut non praesupponat aliud princi- Pium , ratione cujus insit rei quae movetur; in quo distinguit ut a potentia loco motiva, quq ine it rei, quae movetur ratione alterius principii, scilicet, formae substantialis .. Dicitur per se , quae particula etiam conjungitur cum i IIa principium , & ponitur ad excludendum consortium causae extrinsecae, & idem est ac dicere, quod natura est principium & causa motus , ita ut se sola, & sine consortio alicuius extrinseci talem motum principiet, de causet; unde forma ferri v. gr. non dicitur natura respectu motus, quo ferrum fertur ad magnetem ;nec talis motus dicit ut naturalis respectu serri ;bicet ratione suae sotmae sit in ferro aliqua inclinatio in talem motum ; eo quod forma ferri cum dispositionibus ipsam naturaliter consequeritibus non sufficiat ad talem motum , sed adhuc ind/geat, ut ab ipso magaete fiat in ferro aliqua alteratio.
206쪽
4 Dicitur non secundam aueidens s quae Parinticula conjungitur cum illa eius, in quoes, Ndenotatur, quod ad rationem natuxae non sufficit esse principium primum, seu radicate, &per se motus di quietis ejus ; in quo est , sed etiam requiritur, esse de intrinseca, dc offenti li ratione ejus, quod movetur, &quiescit; in quo distinguitur natura ab alte, quae licet sit Primum, di per se principium , dc causa motus
artificialis , non tamen est natura, eo quod non conveniat essentialiter, sed tantum accidentaliter subjecto quod movetur, ex hac explicatione constat: praedictam definitionem recte explicare, quid sit natura, ut a quolibet alio distincta; di adhuc amplius pawbit ex solutio di
s Arg. r. predicta definitio continet aliquod
superfluum: ergo non est bona. Frob. ante
quia illa pallicula primo includit illam perse ,
quae etiam includit illam non per accidens : Argis particulae perseaec non per accidens superflue ponuntur in desinitiones ac per consequens, dic. Resp. neg: intec. & antecedens probationis et quia,ut dictum est in explicatjone definitionis, illa particula primo denotat primum principium , dc radicate motus, illa pre se denotat cxclusionem causae extrinsecae, de illa non secundum accidens denotat, quod illud , quod dicitux natura, sit de essentia rei, quae movetur; quae omnia valde diversa sunt, & nullum eorum alterum includit. 6 Arg. a. quies est privatio motus: Eccons
quenter nihil:sed quod nihil est non habet principium, & causam sui: ergo non debet dici, quod natura est principium, & causa quietis.
Confirm. quia nequit idem esse causa contrari inrum , sed motus, & quies inter se contrariantur: ergo natura nequit esse causa motus, di quietis. Ad argumentum resp. dist. antec. est enim V
207쪽
dictum est in explicatione definitionii. Ad confirmationem Iesp. dist. min. eodem modo s m tus, & quies privativa contrariantur, concedo,
motus, di quies positiva, nego; imo motus, di quies positiva, ita sunt connexa, ut nequeat aliquid esse principium per se motus tendentis in terminum naturalem , quin etiam sit principium quietis positivae, quae consistit in posses.sione termini ipsius motus. Verum tamen est quod ad quietem positivam, sequitur quies privativa, seu privatio alicujus formae, sed hoc non est: quia natura sit causa per se quietis privativae, sed tantum per accidens propter comnexionem quam habet cum quiete positiva, cujus naturaeit causa per se . Hoc amplius patebit in lib. de gener: eccorru pS . '. 7 Arg. g. natura non dicitur uni voce dein serioribus: sed solum uni voca possunt desinitis ergo male traditur definitio naturae. Prob. mai. quia ratio naturae perfectius convenit formae quam materiae: ergo non dicitur uni voce de materia, & forma. Res p. neg. mai. &consequentiam probationis ; quia licet ratio naturae sit persectior in sorina, quam in materia, tamen in ratione communi naturae uni voce C-veniunt, sicuti licet forma sit persectior substantia, quam materia, conveniunt uni voce in ratione substantiae incompletae eo quod major, vel minor persectio non cle sumitur a conceptu communi naturae, & substantiae, sed a conceptibus specialibus materiae, & sormae. Si autem in hoc aliqua appareat dissicultas resolvenda est ex dicendis in metaph. loquendo de uni VocaIIo,
8 Argum. 4. praedicta definitio non convenit omni suo definito: ergo non est bona. Prob. auteC. quia coelum , & globus terrae sunt compora naturalia habentia in se naturam: sed coelum numquam quiescit, & terra numquam
208쪽
movetur: ergo predicta definitio non convenit Naturae , qua coelum , dc terra constanto Resp. neg. antec. ad cujus probationem variae selent adduci responsiones, quae pendent ex lib. de coelo, & mundo. Pro nunc respondetur, quod coelum acquisivit krmam 1 ubstantialem xoeli, dc accidentia sibi connaturalia permotum,&sub tali forma substantiali, dc accidentibus na. turaliter quiescit, cujuS motus, & quietis est principium , dc causa natura qua constat. Similiter idem potest dici loquendo de ter, ras ct quod potest terra moveri deorsum, licet actualiter non moveatur eo quod sit in
o Aliqui aliter respondent ad argumentum, quod illa verba definitionisi rincipium motus , oe quietis debent intelligi distributione accommoda, ita ut ciatura sit principium motus ubi fuerit motus: dc principium quietis ubi fuerit quies; dc principium utriusque, ubi utrumque fueri r , unde inquiunt 3 in terra est natura principium quietis, dc in coelo principium motus.
Vide an hare responsio subsistere possit ξ Nobis
tamen videtur nihil esse ; quia motus coeli ue ut dicitur in lib. de coelo non est naturalis sed neuter,di natura solu m dicitur talis per ordinem ad
lo Propter quod alii dixerunt quod praedicta verba definitionis non ita debent intelligi quod
omnis natura sit principium motus, di quietis; sed quod omnis motus; dc quies naturalis sit a natura . Unde bene stat quod aliquod corpus sit naturales seu constans natura, quin in illo natura sit principium motus, dc quietis naturalis. Si autem dicas, ex hoc sequi non bene Arist. definisse naturam per ordinem ad motum , dc quietem naturalem s hoc potest negaris qui ab Arist. ut dictum est per praeci icta verba solum intendit, quod omnis motus, dc quies nλ.
Malis proveniat a natura tanquam a princi Pios
209쪽
& causa, quod certe verum est; Verum etiam est, quod si definitio intelligatur in hoc sentia non convenit omni naturae , quippe non con venit naturae, quae non est principium motus , & quietis naturalis: sed hoc non obstat, quia pote it dici, quod Aviae tantum loqui tuae de naritura a posteriori, dc pet estectum , iccum nullus sit effectus, quo magis innotescat natura, quam motus, & quies natuialis, non melius potuit naturam definire. Vide etiam, si riae Cresponsio sustineri possit, & consule Mera-ner. a. physic. disputat. I. quaest. 2. PreciPu ii Dicimus α. proe secundo quoa inqui-xit quaestio praedicta definitio natarae eth elissentialis & quidditativa . Hanc Conclunonem tenet Meriner. citat. quaestion. 3. cItans pro illa Scotum quaestion. g. su Per 2. PnyRC. f. quantum ad primum, di plures alios. Prob. Quia si propter aliquam rationem talis definitio non esset essentialis, maxime, ut tenent aliquii quia natura est quid absolutum maletixenim, re ibima quae secundum Arist. sunt natura, sunt entitates abisturae 33c talis definitio datur per principium, & causam, quae sunt.forma II-Ier respectus, & respectus aequit esse de essentia
absoluti: sed hoc nihil est ; nam juxta Scotum
cit. nomen natura est respectivum, sicut nomen
pater, de significat substantiam non in se, sed in ordine ad aliud , scilicet ad motum , di quietem : ergo talis definitio est essentialis. Quoapotest confirmari a quia quaelibet potent ia el- sentialiter definitul per respectum licet id , cujus est notentia. sit quid absolutum: ergo licet materia, & forma sint entitates absolutae, ratio naturae, quae illis convenit tamquam quid extra essentiale, potest essentialiter definixi per respectum; eo vel maxime ; quia per Praedictam definitionem non definiuntur i psae enIιι ter absolut materiae . di B ae, sed inclina-
210쪽
tio natutalis , quam h abent ad causandum motum . Cum quo sacile Iespondetux ad aliqua axis
i, Dices tamen , definitio quae datur per effectus nequit esse quidditativa ; sed praedicta definitio datur pex motum, & quietem, quae sunt estectus naturae , ergo non est essentialis seu quidditativa . Prob. mai. quia effectus sum ponit causam constitutam in suo esse quidditati vo s ergo effectus nullatenus pertinet ad ratio nem quidditativam causae s ac per consequens, dic. Resp. dist. major. Definitio quae datur per
effectus nequit esse quid ditativa ; si sit definitio alicujus abi oluti , concedo a si sit definitio aliis cujus respectivi , subdisting. si detur per cste.ctus tanquam per partem intrinsecam definitionis , concedo tan'uam per extrinsecum con- notatiam, nego, Sami liter disting. minc praedicta definitio datur per estectus tanquam per
partem intrinsecam , nego , tanquam per exintrinsecum con notatum, concedo , dc nego con-
seq. Etenim motus, di quies , quae sunt effectus naturae , non sunt partes intrinsecae definitionis s led quid extrinsece connotatum in illa , quod contingit in omnibus definitionibuS relativorum , quae nequeunt concipi , nec definiri nisi per ordinem ad terminum , qui non est de essentia relativorum , sed solum extrinsecum connotatum in definitionibus illorum . Per quod patet ad probationem m nriS.