장음표시 사용
381쪽
tionem causae ad effectum , est simul natura eum effectu. Conclusio patet ex illo communi axi mate ab omnibus recepto, dc ab Arist. assignato, scilicet: Cometatiυ 'sunt simul natura , Sed causa, & estectus in s entu conclusion is sunt conelativa: ergo. 11 Non desunt aliqui Scotistae, qui tene tes, causalitatem causae esse relationem causae ad effectum, at prant consequenter, inter causam , & estectum ut dicunt relatione, dari o dinem , ita ut causa sit prius effectu, non priorutate naturae in quo, quam, ipsi dicunt, stare in hoc, quod unum possit concipi prius quam aliud concipiatur, & quae inter relativa in re edere non potest, cum ex Arist. sint simul natura , co gnitione, de definitione, bene tamen prioritate A quo, quam, dicunt ό stare in hoc, quod unum concipiatur, ut id, a quo aliud dependet, lichtsimul natura concipiantur . 11 Sed licet positi admitti talis prioritas, di posterioritas inter causiam , &effectum, adhuc, ut sunt correlativa; sicut inter Divinas Pers nas admitti tura Theologi s prioritas, re poste-xioritas originis; tamen explicatio non debet admitti; quia si haec prioritas aequo inter cor telativa suffieit , ut unum dicatur ab alio dependere , diffici te assignabi tur, cur pater AEte nus non dicatur causa Filii, & cur Filius non dicatur dependere ab aeterno Patre, cum detur
inter illos talis prioritas a quo , ut attenth diccurrenti patebit, & dicitur in materia de Tri nitate: Igitur, dicendum Videtur, quod licet
detur talis ordo inter causam, & estectum , non denotat dependentiam effectus a causa , α sic nequit caula litas esse xelatio cauta ad effectum, Pro hac, dc sequente conclusione videam tur quae diximus de causalitate in communi, de attenti videantur, ne serte aliquid contra hoc xx ibi dictis oriatur.3 4 Disimus s. causa actualiter causans, sum
382쪽
sumpta pro materia li, ec fundamentaliter, est prior natura effecti Patet quia id, a quo aliquid dependet est prius natura illo et a causa sacto aliter causante dependet effectus: ergo ea se actualiter causans . est prior natura effectu . Ubi advertendum est, ne contentio fiat de nomine , quod juxta communiorem modum i
quendi pxior itas temporis dicitur prioritas in quo, di prioritas naturae dicitur prioritas a quos S sinii liter prioritas temporis dicitur priori lasquoad esse, & prioritas naturae dicitur prioritas quoad intelligi, seu naturalis praesuppositionis, ubi advertendum est, quod non semper prioritas naturae denotat dependentiam , ut contingit inessentia Divina, quae est prior natura attributis Divinis , & tamen, Di vina attributa non dependent ab essentia. Adverte etiam , quod inter prius , dc posterius natura , ut i Ιia , valet subsistendi consequentia, unum enim necessario insert aliud in existendo, ut facile patebit discurrenti,&consideranti . . 34 Dicimus Io. influxus, medio quo causa
influit in effectum, est prius natura estectu , M posterius natura causa, licet non , ut quod saltim, ut quo. Patet s quia eo modo, quo aliqi id est causa, est prius natura effectu eo modo, quo aliquid est essectus, est posterius natura causa : sed influxus se habet ex parte causae, ut quo sest enim id, medio quo influit in effectum: re se habet ex parte estectus, ut quo s est enim id , medio quo effectus recipit esse a causa et ergo ut quo est influxus prior natura effectu ,& posterior natura causa Hoc nihil videtux
habete difficultatis. Alia quaest. seq. Prop.
383쪽
An idem numero essectus possit produc mul ἀι
pluribus causis rotalibus non subordinatis
i T Otanter diximus in titulo quaestionis r a pluribus causis totalibus non sub ordia natis : quia effectum unicum posse produci a pluribus causis partialibus; & a pluribus causis
totalibus subordinatis, ut sunt.causa prima, dc secunda, nemo est qui dubitet. Et non procedit quaestio de causis intrinsecis 3 quia omnes unanimiter se tentur, non posse constitui idem numero compositum pluribus adaequatis male riis, neque pluribus adaequatis formis non sub ordinatis. De pluribus autem formis adaequatis subordinatis dicetur in libris de generatione solum ergo procedit dissicultas de causis extrin' secis, & praecipue exagitatur de causis efficie n. tibus, di quidquid de illis dicatur, ad causas fi nales applicari potest. Igitur. 1 Tres communiter aflignantur sententiae ἰprima asserit, idem numero estectus naturali ter posse produci a pluribus causis totalibus non subordinatis. Secunda tenet, id posse con-gingere supernaturaliter , licet non naturaliis ter . Tertia denique negat, hoc aliquo modo evenire posse. Sic Scotus In L. disi. 2. quaest. I. f. in ista quastione, vers aeuantum ad quartam viam, lit. B. dc in 3. dist. l . quaest.2. g. ad quasio. nem, lit A. Plures Auctores pro his sententiis
videri possunt apud nostrum Mastrium inphys
3 Dicimus ergor unicus effectus nequit pro- Venire a pluribus causis totalibus non subordinatis simul causantibus. Concluso stat pro te tia sententia, quam tenent omnes Scottilae, occommuniter Thomistae contra plures Iesuit
384쪽
qui tenent, hoc posse supernaturaliter evenire,l: cet non naturaliter . Probatur rationibus deductis ex Scoto citato, & ostendentibus , id , adhuc supernaturaliter, repugnare. Prima est, quia impossibile est, idem si mul dependere per se a pluribus totaliter , di adaequale suam de pendentiam terminantibus: sed si unicus este ctus a pluribus causis totalibus simul produceretur . dependeret simul a pluribus suam dependentiam terminantibus et ergo . Prob. maruia si aliquid dependeret simul a pluribus suam
e pendentiam totaliter terminantibus, seque-xetur, quod a nullo essentialiter dependeret svel quod simul ab uno dependeret, & non deis penderet essentialiter: hoc implicat: ergo nequit aliquid simul a pluribus essentialiter dependere . Probat. seq. quia, tune aliquid non dependet essentialiter ab aliquo, quo non existente, illud esset, seu existeret: sed si aliquid de pendet simul a pluribus totaliter, quolibet illo. rum non existente, existeret illud, cum quodlibet illorum sit sufficiens, ut supponitur, ad itilius existentiam: ergo a nullo illorum essentialiter dependeret. Deinde: si dependet essentia. liter a quoli bet, quoli bet dependet, & non de. pendet essentialiter , cum quolibet non existente, adhuc illud existeret. 4 Respondent negando majorem, εc seque iam probationis simul cum suis probationibus ψquia, inquiunt, ut aliquid essentialiter, &perte ab aliquo dependeat, non necessario aequiritur, ut auferatur id , quod dependet, ablato
igio a quo dependet, sed sufficit, quod ab illo vere recipiat esse, licet illo non dante esse , refccessante dependentia ab illo, adhuc retineat esse, ut ab alio datum .s Sed contra est: quia dependentia per se distinguitur a dependentia per accidens in hoc, quod dependentia per se dicit aliquam necessitatem, & non contingentiam, sicut dicit depen
385쪽
- 84 Zib. 2. phule dentia per accidens,sed talis necessitis nequit ense alia, nasi, quod id , quod per se dependet ita
connectatur cum illo, a quo per se dependet, ut pro instanti dependentiae nequeat unum ex ille te sine alio; si enim unum sine alio existere possit, jam erit dependentia cum contingentia,quae est dependentia per accidens ; ergo unum ab alio per se d pendere, non solum dicit, unum ab alio totaliter recipere usi e , sed etiam, ut nequeat habere este sine illo pro instanti, pro quo ab illo per se dependet. 6 Deinde s dependentia per se effectus a causa sun datur in indigentia, quam habet effectus,
ut pucducatur a causa ad existendum; ergo si ali quis effectus in hoc instanti ita producatur ab una causa, ut ad existendum non indiseat illa ;& similiter ita producatur ab ala, ut non in diis geat illa ad existendum, nece iserio sequitur a nulla per se dependere : sed si a duplici causata, totali simul produceretur, ita produceretur aquai ibet, ut illa non indigeret ad existendum , cum qualibet ablata, & alia remanente, adhuc existeret: ergo a nulla per se dependeret, quod non est dicendum, & consequenter est dicendum, nullatenus posse a pluribus causis adaequatis simul produci.
Secunda ratio est : de ratione cauta totatis est totaliter terminare dependentiam effectus: ergo nequit idem effectus a pluribus cauis sis totalibus proveni re. Prob. conseq. quia ter totaliter dependentia effectus ab una causa, nulla remanet dependentia, quae ab alia causa terminetur: ergo nequeunt plures cause totales simul terminare dependentiam ejusdem effectus , di consequenter neque illum simul Producere. Major patet ex eo, quod totalis dependentia effectus fundatur in indigentia illius, ut Producatur a causa ad existendum: sed de ratione causae totalis est exhaurire totam effectus indigentiam: ergo terminata tota dependentia
386쪽
eRectus ab una causa, nulla remanet dependeatia , quae terminetur ab alia; ac per conisqueas.
- 8 Aliqui respondent, quod, licet verum sit,
effectum tantum unica causa indigere , suam deripendentiam terminante, potest tamen Deus tribuere effectui id, quo non eget, scilicet dependentiam ab altera causa, qua non egebat ad existendum ; sicut i inquiunt, corpori, in uno loco existentii potest Deus tribuere simul alium locum, quo non indigebat. s Sed contra est; quia telatio dependentiae effectus ad causam fundatur in indigentia effectus: ergo cum nequeat poni relatio sine sundamento , nequit poni dependentia effectus sine indigentia talis i ndigentia. in effectu nequit
augeri sine intrinseca mutatione naturae esse ctus; ex sua enim natura habet talem indige tiam: ergo cum nullatenus natura effectus intrinsech mutetur, nullatenus augetur eJus indigentia s&consequenter, neque potest terminari illius dependentia , nisi unica adaequata causa. Neque valet paritas de corpore, quia dependentia corporis, quae dicitur, locati ad locans, non est simpliciter necessaria ex partee jus, quod dependet, sicut est dependentia causati ad causans ; sed tantum eth aliqualis dependentia, tanquam ad aliud , quod natum est
conservare corpus in sua dispositione naturalis relationes autem , quae non dicunt dependentiam essentialem pollerioris ad prius, non implicat , super idem fundamentum purificari squia per eas non suppletur intrinseca indigentia, ut aliq u id sit. Sed de hoc amplius cum Sc
io Alii tesp. Quod licet naturaliter indi.
gentia effectus rotaliter expleatur ab unica i tali causa, non tamen supernaturaliter, seu ita ordine ad potentiam Dei; sicuti materia pexunam fornram totaliter expletur , non tam cursus Philos m.II. R men
387쪽
mea supernaturaliter, latione latitudinis potentiae obedientialis: Sed contra est, quia, si estectus ex natura sua, dc ab intrinseco non indiget aliqua causa, ut sic, eo quod ab alia totaliter , dc sufficienter ponitur in else. ergo neqvuxatione potentiae obedientialis poterit habere, ut ab intrinseco indigeat tali causa ἱ ac per Con-
seq. neque ab illa poterit simul cum dependentia ab alia dependere s hoc patet, quia ab aliqua causa per se dependere nil aliud eth, quam indigere illius concursu ad existendum. Prima
conseq. patet , dc quia in recreata potentia obedientialis , ut suo loco diximus, non distinguitur ab ipsa potentia naturali entitative . ted tantum respective, seu in ordine ad agens idcuuia nequit Deus efficere, ut effectus, qui ex sua natura non dependet ab aliquo, ex eo quod
i llo ab intrinseco non indiget, ab illo depen
deat s quia non mutata rei natura, neque IndI-
gentia i litus mutari potest : ergo nil Iuvat obedientialis potentia, ut effectus, qui ex natu Ista non indiget dependere ab aliquo, ab illo possit dependere i ac per conseq. &c. Nequexemplum de materia aliquid valet; tum quia materia , non dependet a serma in suo esse stum etiam quia materia quantum est ex se habet potentiam ad omnes sermas recipiendas simul, di ab agente, ec aliis circumstantiis lia
mitatur ad unam tantum naturaliter recipien
ti Tertia ratio pro conclusione est; causa admittens in sua atauali causatione concursum alterius causae, nequit dici totalis, & adaequa. ta, sed partialis, dc inadaequatae ergo nequitidem effectus a pluribus caulis provenire, quae xespectu illius totales dicantur. Antec. Prob. quia quando causa totaliter potens influere in effect ζm.. admittit influxum alterius inuis ejusdem ordinis, vel ipsa influit in effecium Praestando totam suam virtutem , vel lolum
388쪽
partem suae Virtutis, quae simul eum virtute alterius causae est sufficiens ad producendum es&etum Si primum : ergo effectus productus a pluribus causis , erit majoris persectionis , quam si ab una tantum produceretur s quippea majori virtute in ipsum totaliter inguente proveniret. Si secundum : ergo nulla causa concurrit totaliter ad effectum, sed tantum partialiter , siquidem non per totalem , sed per Pa tialem virtutem quaelibet concurrit; ac per consequens nullatenus proveniret idem ei&ctus a pluribus causis totalibus , & adaequatis a
'ra Et potest eoas ari ; quia si essectus posset supernaturaliter provenire simul a pluribus
causis, a quibus nequit naturaliter simul provenire i Vel hoc esset, quia Deus elevaret vix-tutes causarum Uel, quia augeret indigentiam
effectus λ Non primum, ut ex se patet;quia eum quaelibet causa habeat sufficientem virtutem ad effectum producendum , nullatenus causa ad hoc indiget elevari . Neque secundum s nam, ut supra dictum est, nequit indigentia effectus mutari, quin ipsa naturaeflectus mutetur. --que, si admittatur, posse a Deo augeri indigentiam effectus, aliquid contra nos convincit , quia posita in essectu tali indigentia, nullatenus poliet produci totaliter a quat et causa seorsim , cum nullatenus indigentia illius posset aqualibet causa totaliter suppleri: ergo non totaliter . sed partialiter concurreret quaelibet causa ad supplendam talem indigentiam, & conseia quenter ad productionem essectus: ergo jam non proveniret effectus a pluribus causis totalibus, di adaequatis.
r 3 Quarta ratio pro conclusione est ; nequitidem bis produci in eodem instanti s ergo neque simul causari a duplici causa totali. Patet conis sequentia, quia si aliquid simul causatur a duplici causa totali, bis in eodem instanti produ-- R 1 cia
389쪽
citur. Prob. ante c. quia nequit aliquid bis in eo dem instanti corrumpis nam ut aliquid totaliter desinat lassicit unica corruptio 3 quia illa posita, nihil amplius manet corrumpindum: ergo neque potest bis in eodem initanti produci; eadem enim videtur esse ratio. 14 Aliqui re ondent, concesso antecedenti, negando conseq. quia inquiunt, si essectus a duplici causa simul produceretur, non bis, sed semel poneretur extra suas causas; ut patet in effectu proveniente simul a pluribus causis sub- ordinatis, qui non bis, sed semel producitur , eo quod non bis, sed semel ab illis egreditur,& extra illas ponitur. Sed contra est: quia est maxima differentia in eo, quod effectus proveniat a pluribus caulis subordinatis, aut non sub ordinatis; quippe ex eo effectus productus o pluribus causis subordinatis dic. tur semel egredi ab illis, quia non ponitur sufficienter in esse peractionem, seu influxum unius, quin simul altera concurrat. sed quaelibet caus totalis non subordinata ponit suam totalem acti opem , se a influxum sussicientem ad ponendum effectum
inesse independenter a consortio alterius cauta totalis : ergo talis essectus dicitur totaliter egredi a qualibet causa independenter ab alia: ergo etiam debet dici bis egredi, seu bis produci, si proveniat a praedicta duplici causa totali non
subordinata. is Alii respondent negando antecedens, &antecedens probationis: quia inquiunt, bene potest aliquid bis corrumpi in eodem instanti , si desineret esse per subtractionem duplicis totalis influxus, quo prius conservabatur. Sed contra est : quia pridicti concursus non
sunt ita necessario connexi, ut cessante uno , debeat & alter cessare: ergo deficiente uno, Potest alter remanere. Antecedens patet: quia
Praedicti concursus ita se habent quoad suum Osto , ut possit poni unus , quin alter Pona
390쪽
Di p.6. Quest. 3. 3 39. tur , nemo est, qui hoc neget ; similiter poterit
unus desinere esse , quin alter necessario esse desinat . Nunc sic , vel deficiente aliquo concur. su , & remanente altero, deficeret effectus quoad substantiam, vel non Si primum : ergo talis effectus non conservabatur per illum concursum , neque ille concursus ad talem effectum
Iertinebat ; cum ex illius desstione nihil subaantiae effectus deperdatur. Si secundam ; vel ita desinit e lactus quoad substantiam ut nihil illius maneat destruendum; &ut sic jam habemus intentum, scilicet, quod effectus nequit bis corrumpi in eodem instanti. Vel ita ut aliquid destruatur ,& aliquid remaneat, ut sic clare videtur , quod id , quod remanet, non Conserv batur ex vi illius concursus,sed selum id, quod destruitur ue di hoc semel destructum , nequitamplius destrui, nisi iterum producatur: Iemanet ergόfirmum,nihil posse simul bis corrumpi, neque simu l bis produci , & consequenter quod idem essectus nequit simula pluribus causis i talibus provenire . 16 Pluribus insumunt adverserit contra nostram conclusionem, ex quibus praecipua pro- Ionemus, & ex illorum solutione, aliorum. utio deduci potest . Arguunt igitur primo. si plutes Sacerdotes simul proferrent verba
consecrationis supra eamdem hostiam, omnes adaequale illam consectarent se ergo talis consecratio haberet plures causas totales, & adae-2iatas ejusdem ordinis. Resp. omissis variis olutionibus, quod si in casu argumenti daretur physicus concursus, sive principalis, sive instrumentalis, aliquid videret argumentum convincere, licet adhuc in hoc sensu a Thomi stis solvatur at vero in nostra, & Scoti sententia, quae tenet, sacramenta non influere physice, sed esse tantum instrumenta moralia, nihil convincit argumenrum . Uidcatur Scotus in dist. o. quaeli. i. g. de primo.' Igitur dicendum est ,