Commentarii in epistolas Pauli ad Timotheum duas, ad Titum unam, ad Philemonem unam scripti a Nicolao Hemmingio.

341쪽

EPIST. PAVLI narios,qui summum decus esse putant,in tricatis vanis quaestionibus ac sententi j perperam detortis, sanam doctrinam

obscurare.

Sciens quod euersus sit, qui eiusmodi est, ieccat, ut qui

suopte iudicio sit condemiratus.

Ratio propositionis ab inutili sumta. Frustra enim laborat, qui obstinatum haereticum in viam reuocare studet.

Cum misero Artem an ad te aut Tychicum, stude uenire ad me Nicopolin, nam illic decre Di hybernare. Tenam legispe ritum Sc Apollo seduld dedicito, ne quid illis desit. Discant autem & nostri bona opera tus eri ad necessarios usus, ut non sint infrugiferi.

Haec familiaria sunt, nec opus habenteXplicatione, nisi quod addit, ut discant nostri bonis operibus praees e ad neces rios

342쪽

Hos usus Vult proinde omnes pios exemplo suo docere, humaniter agere cum omnibus, praecipue autem cum domesticis fidei, videlicet ut non sint infrugiferi, sed ut fides suum fructum adserat.

Salutant te, qui mecum sent, omnes. Saluta eos,qui dili punt

nos incide. l arta postrema Epistolae pars est,

in qua commendatur nobis assectus pius erga absentes Monent enim tales Aposto licae salutationes pios, ut verbis, factis, de affectibus studeant absentibus prodesse.

Gratia Dei cum omnibus

uobis. Amen.

Vt a voto incepit: ita voto claudit suam Epistolam Paulus, quod etiam nos ad pia vota excitare debebit. Amen.

343쪽

EPIST. PAVLI

ARGUMENTUM

IN EPISTOLAM A Va

I H I LM N E M. Ntequam exegesin aggrediar, pauca meo Ore, de occasione scriptionis, de quaestione principali,seus tu, de summa ac tractati nis ordine dicam. Ci I SI O. Occasio huius Epistolae ad Philemo nem scriptae haec fuit Onesimus seruus Philemonis fugitiuus venit Romam ad Paulum: cui, postquam ab eo institutus est, ministrauit in carcere. Cum igitur Paulus vidci et Onesimum mutasse mores,remittit eum ad Philemonem,non sine sinetulari commendatione. Ii. Quaestio principalis ex trium rerum comparatione elicitur, ex triplici persona, e re ipsa,quae euenerat,& ex conatu, de Liae scriptionis. Paulus d Philemon perso rix beneuolae, amicae, de familiares sunt, Conaals

i ius dii

344쪽

Am M. III item, Paulus Se Onesimus, sed OnesimUsiri.' de Philemon nequaquam. Res ipsa,offen si est ob surtum, d discessiim Onesimi. Conatus,vi offensus Pliilemon recipiat in gratiam ministrum suum Onesimum. Proinde quaestio est, an Paulus iugitiuum seruum Onesimum Philemoni domino ipsius ossis commendare debuerit necneae haec quaestio qualitatis est, dc generis suasorij.

ill EM: S Vim A. Paulus Philemoni fugitiuum seruum , Onesimum remittit, quem illi commen

titi lim dat, rogati vi ipsum non solum seruum λάαι is frugi, sed etiam ut ratrem in Christo ca , Ona rissimum, immo tanquam propria viscera

complectatur.

Θ TRACTATIONIS ORDO. Quinci sunt partes huius Epistolae. Epigrapha,eZordium, Propositio, consi matio de clausula epistolarum.

EXEGESIS HUIUS EPI,

oti Paulus uiri tus Christi Iesu,

Timotheus frater.

345쪽

EPIST. PAVLI Qui alias se Apostolum Iesu Christi,

lite se eiusdem vinctum appellat, Propte rea quod suae legationis nomine vinctus fuerit. Vnde duo colligamus, Primum, crucem praedicationi Euangelii coniumctam esse Deinde, nequaquam ignomi Diosam esse crucem pro Euangelio sust Ptam, immo potius honorificam, adeo ut Pius homo, eam pro honoris titulo surpare possit. Nam cruce conformes res

duntur pii imaginis filii Dei.

Philemoni dilecto & coopes rario nostro, 8 Apphiae dila,ctar, 8 Archippo commilitoni nostro,& quae domi tuae est Ec,

clesiae.

Altera pars epigrapha continens Primum nomen eius cui scribitur. Deinde, affectum Pauli erga ipsum, quem dileaetum appellat Tertio,offici titulum sub Iungit, vocan eum OOperarium Vnde significatur, quod Philemon fuerit mini ster Euangelii, aut sorte praeclarus ciuis, qui sua diligentia Sc sumtibus Apostolos iuuerit,ac cum illis Euangelium propaga

346쪽

Iz a s p P Η M. re studuerit,sed prior sententia mihi magis arridet. Nam in multis locis Paulus mini- siros Euangelii vocat σαυεργουρ Discamus ab exemplo Philemonis, quod cuiuslibet pi hominis domus debeat esse particula ris quaedam Ecclesia, in qua paterfamili as,ic materfamilias doctoris munere fungi debeat.

Gratia uobis e pax a Deo patre nostro, Domino Iesu Christo.

Vsitata salutatio Pauli haec est, continens summa Euangelii beneficia Gratia fauor Dei est, qua nos in filio dilecto complectitur Pax est nostri reconciliatio cum Deo. Vtral a Deo patre proficiscitur:idi per Dominum nostrum Iesum Christum, ut omnia humana merita conticescant Attum demum huius gratiae iacis reddimur participes, quando firma fiducia in Christum recumbimus. Proinde optans Philemon gratiam iacem, simul ei optat fiduciam Mediatoris, quae cum ea natura coniuncta sunt, ali ad eam requi

runtur.

Gratias ago Deo meo, lenas

3 per

347쪽

EPIs T. PAVLI

per tui mentionem faciens in precibus meis, cum audiam turam caritatem ac fidem,quam hahes erga dominum Iesum,& eroga omnes sanetos,ut communiscatio fidei tuae efficax fiat,ut ara

noscatur quicquid boni est in uobis per Christum Iesum.

Exordium hoc gratulatorium est, constans tribus partibus, propositione, ratione, compleacione. Quia autem propositio paulo turbatior si , m hunc modum illus rari potest. Gratias ago Deo meo, quod audiam tuam fidem in Christum, Si dilectionem erga omnes sanctos, semper mentionem tui faciens in precibus meis, Precor, ut communicatio fidei tuae efficax sit in cognitione omnis boni, quod est in uobis in Christum Iesum, hoc est, ut fides tua efficacem se ostendat in omnibus rerihus bonis in Christi laudem gloriam. Fidei autem communicati dicitur, cum non latet intus ociosa, sed per vero ess ctus se profert ad homines, ait ita haec Propositio Pauli totam vitam Christia

nam inlatai

s ald opes

348쪽

hilabi ia

nam complectitur, quae ad se capita re uocanda est, quae sunt r. Fides in Chri sitim. 2. Dilectio erga proximum LGra tiarum actio. q. Oratio. s. Fructus fidei in omni hono opere.6.Finis omnium gloria Christi.

Gratiam enim habemus multam, S consolationem, ob dilesctionem tuam, qud suiscera sanctorum refocillantur per te Fratcri

Ratio est ab adiunctis personae sum ta Tua in sanctos caritas V cura qua OS complecteris, mihi gaudio S consolationi est, agitur merito pro te gratias ago Deo,Orol,Vt tua fides veros fructus proferat in oloriam Christi .Hinc ministri Euangeli discant, sui officii esse congaudere ratiast agere, quoties fidei ructum in ganctis perspiciunt, tum etiam stimulos addere, ut in incepto cursu properent a gis. Nullus enim adeo perfectus est in hoc mundo, quin opus habeat quotidia

no incremento.

349쪽

EPIST. PAVLI

tam in Christo fiduciam habe, am imperandi tibi, id qiuod offici stui erat, tamen propter caristatem potius rogo, cum sim taου Iis, nempe Paulus senex, nunc

autem etiam uinctus Iesu Chri siti.

Complaxio occupatione figuratassensus hic est.Possem tibi imperare, cum quiam ex sum, tum quia uincias Iesu Christi: Tamen tua caritas facit, vi malim rogare, ut facias π Evinose, id est, quod te decet. Ex hoc loco duo discant ministri Euangeli, num, summa comitate agere cum hominibus. Alterum, quod non habeantius praecipiendi,nisi ,αvκκοla,idi in Christo Iesu. Habent enim ministri Euangelii potestatem sibi a Deo donatam in aedificationem,S non in destructionem.

Rogo te pro meo filio, quem genui in uinculis meis, Onesis imo, qui tibi aliquando inutilis fuit,nunc tibi Sc mihi utilis est, quem remisi.

Haec asyli.

is philol radi

ne Ital

350쪽

K4 Hoee Epistolae principalis est proposi-ρ hi hi duplici ratione exornata. Nam Primucur eum commendet,indicat, nempe quia filius est,quem genuerat praedicatione Euangelii Deinde a personae adiunctis, decollatione per prolepsin rationem ait it. Poterat enim Philemon aegre ferre sibi soracem seruum remitti. Quare facta colla tione iam alium eum esse dicit.Decet enimitti ut Christiani mores sua prosessione se

Tu autem eum hoc est, mea uiscera suscipe.

Induit Onesimum sua persona, ut sit Philemon commendatior. Hinc disce, Quanti pius Euangeli preco aestimare doheat hominis ad Deum conuersionem.

Quem ego uolebam apud

me detinere, ut pro te ministras rei mihi in uinculis Euanget'.

Hoc plurimum lacit ad molliendam dili et t

itor a