장음표시 사용
91쪽
88 Lib. i. Phsic. lis, sola sorma ignis v. gr. esset sufficiens, ut aliquid esset substantia ignis ue hoc est falsum; nam
omnes admittunt materiam esse necessariam ad
compositionem compositi substantialis; M alias non esset necessaria talis materia s ergo matexta est deessentia compositi substantialis.
esse necessariam ad compositum substantiale , non tanquam quid spectans ad illius essentiam; sed tanquam vehiculum sermae substantialis , quae est tota essentia substantialis compositi. ded contra est; quia materia in linea substantiaeshysicae est quid incompletum, di per se parti e i ergo in eadem linea substantiae , per staordinatux ad aliquid substantialiter complatum, ergo per se pertinet ad essentiam totius compositi substantialis. Confirmaturi qui ais, quod est quid essentialiter compositum, essentialiter constat partibus; sed totum iubstantiale completum est essentialiter compositum; ergo constat partibus essentialiter; sed hae partes sunt materia, & serma, ut omnes fatentur; ergo sicut forma est de essentia compositi substantialis, ita
tia substantiae, non posset simul cum materia unum per se constituere; sed .rma, simul cum materia, unum per se constituit s ergo forma non est tota essentia substantiae. Prob.mai.quia, quod est tota essentia, est necessario qu id com. p letum; sed, quod est completum, est inordinabile ad compositionem; ergo si Arma esset tota essentia, non posset simul cum materia unam pex se compositum constituere o
ruidditatem, vel non includitur in aliqua quiditate, non est in genere, neque per se, neque per reduc ionem s non per se, quia illa tantum sunt in genere per se, quae includant quidditalem, ut individga, vel quae sunt ipsa quidditas,
92쪽
ut homo, equus, &c. non reductive ; quia quod x eductive est in genere, includitur in aliquo, quod per se est in genere: sed materia prima non includit quid ditatem hominis v. gr ergo si non includitur in tali quidditate, nu Ilo modo est in genere: sed, quod nullo modo est in genere , vel est Deus, vel est nihil, & materia non est Deus : ergo si non includeretur in quidΛitate, seu estentia compositi substantialis, esset nihil, quod non conceditur, ac per consequens,
Arg. i. Ratio distinguendi essentia litet mquum ab igne v. gr. est sola formae ergo sola sorma est deessentia compositi. Rei p. primo, ne6. antee. equus enim distinguitur ab igne essenti liter per disterentiam , quae non a sola forma,sed a tota entitate compositi desumitur ; ut suo loco dictum est in Logica . 8 Respondetur secundo, admisto antecedenti, neg. conseq. ad hoc enim , ut aliqua inter se essentialiter dimerant, non requiritur, quod
di flerant secundum omnes suas partes , sed sufficit, quod secundum aliquam, & melius secundum praecipuam disseranis qualis est forma in quolibet composito. Sicut homo, & brutum absolute dicuntur inter se, essentialiter differre,
licet conveniant essentialiter in ratione animalis ; eo quod per proprias disserentias estentialiter disserant. 9 Arg. 2. essentia semper est eadem: sed materia non semper est eadem: ergo materia non est de essentia compositi . Minor probatur : uia materia actione caloris naturalis continuoi labitur: ergo non semper eadem permanet. Propter hoc argumentum, aliqui, licet concedant, materiam primam csse de essentia compositi naturalis in communi, ita ut in quocumque composito reperiatur, ad illius euentiam Pertineat ; tamen negant, esse de essentia alicujus compositi determinati,seu in particulari.Sed
93쪽
non videtur, cur propter hoc negetur, materiam primam este de essentia compositi substantialis, tam incommuni, quam in particulari. Ne autem hoc ad quaestionem de nomine reducatur , notandum eth, duplicitet posse aliquid dicide essentia alicujus. Primo, ita ut non possit esse deessentia alterius: & in hoc sensu certum est, materiam primam solum esse deessentia compositi substantialis in communi , quia ita est de esistentia illius, quod nequeat esse de estentia alimrius, quod compositum substantiale non sit: non tamen de essentia compositi determinati, seu in speciali, cum non detur aliquod compositum substantiale determinatum, cujus materia nequeat esse de alterius compositi essentia, ut patet expetientia generationum, & corruptionum.
Secundo, potest aliquid dici de essentia alicujus, ita ut licet possit esse de essentia alterius, nequeat tamen illud , de cujus essentia est, esse sine illo ue de in hoc ausa dicimus, matex iam non solum esse de essentia ςompositi substantialis incommuni, sed etiam quaelibet materia determinata, de essentia cujuslibet compositi determinati. Undero Resp. ad argumentum neg. min. &cons quentiam probationis: quia licet verum sit, pex continuam actionem caloris natur iis deperdia liquas partes m ateriae, tamen ex hoe nullatenus sequitur, materiam alicujus compositi numeri cevariari: vel quia, ut aliqui dicunt, semper remanent putiores, & solidiores partes materiae,
in quibus landatur identitas incit vidula vel quia,
ut tenent alii, licet deperdantur aliquae partes materiae, & aliae de novo acquirantur, semper
Iemanet mater ia eadem numero, per continuationem partium de novo advenientium cum,pxaeexistentibus ; quod non est peculiare materiae, sed quid commune omnibus, quae per continuationem uniuntur , licet aliquid ipsorum deperdatur. Deinde, sic arguentes tenentur ad
94쪽
Di p. 2. 6. 9 argumentum respondere, cum sic in ipsos reto queri possit: elsentia semper est eadem: sed sera
a non semper est eadem: ergo forma non est He essentia compoliti. Probatur min. quia in viventibus , praetex hominem, sicut actione caloris naturalis deperduntur partes materiar, ita de
Perduntur partes formae: ergo non remanet ea-ciem forma ; quod nullus concedit. Non videtur posse responderi, nisi ad nostram responsionem xecurrendo; ' si aliter respondeant, hoc pro responsione sui argumenti habeant. ii Arg. 3. Si materia singularis ellet de essentia compositi singularis, non pollet idem nume-xo homo resurgere, quin eandem numero mate-xiam , quam antea habebat reassumexet: sed hoe videtur impossibile, cum eadem numero mate xia ad plures homines attinere possit, ut contingit in his, qui humanis carnibus Vescuntur cerisgo. Resp. concessa majori, neg. min. Qui libet enim homo resurgeret cum eadem numcro materia , quam habebat antequam carnibus alterius
vesceretur. Videatur Scoto in 4. dist. 4. quaest. I. g. ad argumenta, vers. Ad aliud, sub liti .Q. Scf. de secundoprincipali,per totum. Pro aliquibus authoritatibus Aristo t. observandum est , quod, cum formam appellat, quod quid est, seu speciena, non est quia judicet formam esse totam quidditatem, sed quia sorma est praecipua pars
essentiae, & speciei. Observandum est etiam, quod, cum dicit, formam esse essentiam, non ero materiam, pro forma intelligit rationem communem specificam, seu formam totius, V .gr. humanitatem ι non Vero formam partialem substantialem; & pro materia intelligit disserenatiam individualem, quae non ingreditur e gentiam reis non Vero materiam primam, de qua in praesenti loquimur.
95쪽
An materia prima sit in omnibus ejusdem Daciei
et D Raesens quaestio solum examinatur de ma-α teria corporum sublunarium S de materia enim corporum coelestium, suo loco examinabitur. Pro qua notandum est, quod non loquimur de unitate specifica extrinseca ; in hoc enim sensu certum ea, materiam omnium suta
lunarium non esse ejusdem speciei, sed multiplicatam specie, juxta multiplicationem spe. cificam corporum sublunarium. Solum loquimur de unitate specifica intrinseca, & propria ipsius materiar, ut est substantia partialis, & im
completa . a Dicimus: materia omnium corporum sublunarium est ejusdem speciei . Conclusio est communis inter Scotistas c& etiam inter alios, saltim quoad hoc, quod nullum habeat principium intrinsecum specifice distinctivum illius in hoe ,& in illo corpore tenet eam Scotus
in . dist. o. quaest.3. liti. H. Probatur: quia snullum apparet indicium distinistionis specificarinter materias omnium sublunarium e ergo non distinguuntur specie. Antecedens probatur: quia si aliquod elset indicium, maxime , quia praedictae materiae sunt in corporibus specie distinctis: hoc nullum est , nam eadem materia, quae fuit in ligno v. gr. postea est in igne,
ut ex tali ligno generatur, & ab ipso specie di-
inguitur : ergo. Et potest confirmari ex eo , quod nulla datur materia alicujus corporis subdunaris, quae non possit recipere quamlibet se mam cujuslibet alterius corporis sublunaris specie distinctis cum quaelibet materia ex se habeat potentiam naturalem ad quamlibet is mam recipiendam: ergo nullum datur indicium
96쪽
ad distinctionem specificam materiae omnium corporum sublunarium colligendam ; imo datur ad talem distinctionem negandam. Ubi advertendum est, quod quando dicit Acist .mate tiam esse distinctam specie in genito , dc corru-oto, intelligitur de distinctione specifica extrinseca uxoveniente a distinctione genita, sc corrumi uuae necessario specie distinguuntur, cum individuum unius speciei nequit agere in Individuum ejusdem sineciei ; neque ex unci aliu1 generari: ut amplius patebit in lib. degenerat. Neu ue apparet quid contra hanc conclusionem
obiici podi, quod facile ex dictis in illa non
, Hic solet dubitari, supposita unitate specifica materiae omnium corporum sublunarium san sit eadem numero in omnibus. Sed facile rel-Dondetur primo, quod materia corporum sublunarium,quae in generatione, & corruptione sub- Ordinantur, seu quorum unum alteri succedit, est eadem numero: quod expresse docuit Arist. I .Physic. tex. Go. Probatur, eo quod materi ad I cItur subjectum commune mutationis, quod non esset, si non remaneret eadem numero ingenIato, dccorrupto: neque generatio esset proauctio rei ex praesupposito subjecto.
4 Resp. secundo, quod materia corporum sublunarium simul existentium non est eadem numero, sed multiplex, juxta multiplicitatem
Corporum. Plobatur. quia alias )am naturaliter plures formar substantiales non subordinate essent simul in eadem numero materia, quoari ullus concedit. Deinde, quia nullum ma Jusfignum distinctionis realis, dc nulnericae, quam xealis separatio: sed materiae omnium corpo-xum sublunarium simul existentium sunt realia ter separatae: ergo sunt realiter, & numerice distinctae . Aliqui intendunt, praedictam clIstinctionem numericam materiae esse tantum extrinsecam, seu ratione corporum distinctorum i
97쪽
rum; non autem intrinsecam, & ratione ipsius materiar, dicentes, quod, si a materia separarentur omnes sermae, ex se eadem numero xe- maneret per continuationem. Hoc nullum habet fundamentum ; & quia non continuaretur materia omnibus .rmis denudata ; nisi sorte actione alicujus agentis: &quia, licet sic conti nuaretur, & ad unitatem numericam per continuationem reduceretur, hoc non obstat, ut sit numero distincta in se, & entitati ve, quando sic non est conti nuata , sed potius entitati ve discreta rut contingit in omnibus continuis, dc discretis; partes enim aquae V.gr. si sint continuae,con stituunt unum numero continuum s & si sint discretae, plura coutinua numero di it incta consilia tuunt, ex quocumque capite continuatio, aut
An materia sit generabilis, ct corruptibilis ti Arum dissiculiatis, & controversiae continet in se praesens quaestio, quapropter magis terminorum explicatione, quam disputatione indiget. Igitur notandum est, quod generatio potest sumi late pro quacumque productione vel f dc corruntio pro quacumque rei desitione; in quo senis nullum est dubium, materiam primam posse dici generabilem, & co ruptibilem, quipphestens creatum, & vere a
Deo productum , quod ab ipso Deo destrui, &annihil axi potest; licet ab agente creato neque produci, neque destrui possit. Potest etiam generatio sumi stricth, scilicet pro productione rei, praesupposito subjecto ; & corruptio pro rei destructione, remanente subjecto. Adhuc generatio in hoc secundo sensu, vel sumitur, ut praecise dicit productionem rei modo dicto, vel,
98쪽
ut conjungitur naturaliter cum mutatione, quae est transitus subjecti de non esse sub iarma acies se sub illa . Similiter corruptio eodem duplici modo accipi potest; ut patet ex dictis loquendo de principiis corporis naturalis ; dc amplius dicendis in lib. degeneratione. Nunciscite res vitur quaestio. Igilux 2 Dicimus i. Μateria prima non est stricte generabilis, & corruptibilis, sumpta generatione ut productio est praecise: & corruptione, uvpraecise destructio est. Conclusio est commirnis, dc probatur ex ipsa ratione materiae, quae est primum subjectum: sed hoc non esset s si esset gens rabi l is, 5c corruptibilis: ergo. Prob. min. quia si materia esset sic generabilis, & corruptibilis, fieret ex praesupposito subjecto, & destrueretur remanente subjector ergo non esset primum subjectum , dc consequenter neque esset materia pri
3 Dicimus a. Materia prima potest dici gen xabilis, & corruptibilis, sumptis generatione,& corruptione, ut mutationes sunt. Conclusio etiam est communis, di probatur : quia in hoc
sensu illud dicitur generabile, quod transit de non esse sub sorma ad esse sub illa ; & illud dicitur corruptibile, quod transit de esse sub forma ad non esse sub illa: sed in mutationibus vere transit materia de non esse sub Mima ad esse sub illa, si sit generatio; vel ab esse sub serma ad non esse sub illa, si sit corruptio: ergo in hoc sensu materia prima potest dici generabilis, & corruptibilis. Arist. pluries materiam primam dicit ingenerabilem, & incorruptibilem .dc debet in itelligi in sensu primae conclusionis:&pluries generabilem, & corruptibilem ; Zc debet intelligi in sensit secundae conclusionis. Cum qua distinctione haud difficile respondetur ad quelibet argumenta; & quia loquendo de subrecto generationis, totum dictum amplius patebit, nunc in illo amplius non immoramur.
99쪽
4 Argues tamen specialiter contra secundam conclusionem: agens naturale potest producere formana, & compositum: ergo etiam materiam . Patet consequentia: quia materia est imperfectior composito & forma, & quod potest ad persectius, etiam ad imperfectius potest. Confirmatur: quia incorruptibile est persectius corruptibili : ergo si materia est incorruptibilis, erit persectior composito & sorma, quod non est
dicendum .s Resp. neg. conseq. ad probationem dicimus, non esse universaliter verum, posse Producere impersectius, quod persectius producere potest s nam solum debet intelligi, qua 1ado tam impersectius, quam perfectius sunt in virtute agentis, & intra sphaeram suae activitatis continentur; materia autem, licet sit imperis.ctior composito, dc sorma, non continetur in virtute, shu intra sphaeram activitatis agentis naturalis, sicut sermadc compositum continentur: ideoque licet agens naturale possit producere formam & compositum , non tamen materiam ; sicuti licet homo possit producere hominem , qui perfectior est lapide, non ideo potest lapidem producere, eo quod lapis non Contineatur in virtute activa hominis , sicut homo continetur. Ad confirmationem resp. disting. antec. incorruptibile est perfectius corruptibili, quoaldulationem, concedo: quoad entitatem necessatio, nego. Similiter disting.conseq.materia prima est persectior sorma & composito, quoad durationem, concedo i quoad entitatem,
o Hic dubitatur, an materia prima sit causa corruptionis ξ Resp. materiam primam esse primam radicem, de causam eorruptibilitatis corporis naturalis. Pro hae resolutione pluribus in locis citatur Arist. praecipue I. de gener. te tas Α- degener. text. s i.&s4. Et Scotus in z-
100쪽
unica, g. rationes. Probatur ἱ quia licet communiter assignetur pro causa corruptionis contra-xietas, seu oppositio formarum, haec tantum est causa extrinseca i ergo debet reduci ad aliquam intrinsecam causam, haec nequit esse nisi materia prima, quae ex se est capax recipiendi Contraria; ergo materia prima est prima cauta Corruptionis compositi naturalis . Prima consequentia probatur ex Scoto in I. citato, ubi dicit ue Muamvis missum corrumpatur , quia es ex contrariis , non tamen esset mutua actio , nisi
quia aliquid in potent ia est, quod possit aliam fommam recipere s si etiam .corpus simplex agat in
simplicem ratione contrarietatis , prima ramen radix es materia cum privatione qtμ es in potentia ut transmutetur ad aliam formam ἰ ergo licet ens naturale sit corruptibile ratione contrarietatis, tamen corruptibilitas tanquam in , primam causam , Sc radicem reducitur in materiam primam . Confirmatur , & declaratur squia licet Hrmae essent oppositae , ela haberent dispositiones contrarias, nulla daretur corruinptio , nisi essent in materia. Deinde, si materiataon esset receptiva contrariorum , etiam si formae essent oppositae , nulla prorsus sequeretur corruptio, quippe ab intrinseco non es t so ma separabi lis a materia , ergo causa prima, deprima radix intrinseca corruptionis eii materia prima. I. Arg. contra ; corpora coelestia sunt incomruptibilia, eo quod formae Coelorum non habent contrarium s sed corpora coelestia sunt composita ex materia, & forma; ergo non m teria, sed contrarietas est causa ira corruptibili. tatis. Confirmatur; quia, Juxta commune prori
loq u i u m ; propter quod unumquodque tale, illud magis , sed ex dictis, materia prima non est corruptibilis , ergo neque causa corruptibilitatis , I