장음표시 사용
81쪽
pressionem receptum, non in anima, neque in corpore, sed in corpore animato statim ac illa recipitur, et in quacumque parte recipiatur.5.ψ Demum in hoc systemate illud est vehementer improbandum, quod corpus in animam agere statuat. Nam corpus movere quidquam nequit, nisi illi applicetur. Applicatur autem corpus obiecto, in quo agit, per quantitatis contuetum. Sed quantitatis contuetus excreeri non potest, nisi in alia quantitate. Atqui anima quantitate prorsus caret. Quomodo igitur corpus in animum agere poterit, et ita agere, ut et vim eius perceptivam, et vim oppetitivam ad aetum moveat 179. Coneludendum igitur unionem corporis et animae in mutua aetione sitam non esse. Non agit una substantia in alteram, sed ulraque substantia simul per modum unius agit ne patitur. Non est commercium inter animam et corpus, sed ex
Sitne anima humana forma corporis, el quomodo 180. Expendendum superest systema peripateticum, quo Sintuitur animam corpori coniungi ut forma materiae. Quod quidem quomodo esset intelligendum, a diversis scholis, ut alibi diximus i5, seq.), diversimode cxplicabatur. At si praescindas ab iis, quae apud veteres semper controversa suere, quaeque nune aliter, quam ab iis factum sit, ex physimc principiis definienda. Suni, sententia illa veterum a doetrina, quam supra iradidimus l62, seq.), nullatenus dissert. Primo itaque ex iis quae dicta sunt sentcntiae huius veritatem confirmabimus; deinde quomodo ea intelligenda sit determinabimus.18 I. Pnopositio VII. Anima rationalis humani corporis est
Sane, si opinionum varietates seponas, materia 9pud ariSlOlelieos est substantia incompleta, est subiectum recipiens formam, estque per se potentia solum habens esse illud quod per sormam communieatur: sorma vero est et ipsa substantia incompleta, quae ad certum aliquem essendi ne tum materiam determinat, Suique eommunicatione saeit ut sit actu illa essentia quae prius in materi ac potentia fuit. Atqui conflat per se corpus esse hominem incompletum, con-
82쪽
stat ex dieiis corpus ab anima totum penetrari ae repleri; item que non habere ex Se esse viventis: animam vero partem hominis esse, non totum hominem, eamque communicatione sui deler- minare corpus ad hoc ut actu vitam habeat, atque homo sit. Ergo anima humana vere diei potest ae debet corporis forma. 2.' Id ipsum deduces ex variis proprietatibus compositi ex materia ae forma, quas veteres cum Aristotele assignabant. Forma itaque, iuxta veteres, dat substantiae corporeae esse simplicii er; forma ue materia in uno esse conveniunt; ex utraque sit unum per se; compositum eS utraque agit non ratione materiae, sed ratione formae, quae ut est actus, ita est actionis principium. Has omnes proprietates reperies in unione substantiali animae et corporis, cuius Veritatem supra demonstravimus. Revera anima dat homini esse simpliciter, videlicet esse talem substantiam, non esse Secundum quid, seu esse aliquod accidentale a): corpus item et anima in uno esse conveniunt, nempe in uno esse composito, quod est esse proprium hominis: ex anima et corpore sit unum per se; quia anima est uetus, et corpus est potentia: ac tandem homo agit quae suae naturae Sunt propria, non ratione corporis, sed ratione animae, quae sensus, motus vitaeque
omnis principium est. 182. Concludere igitur oportet animam, eamque rationalem
1.' esse veram corporis formam:
nec per aliud. Non per accidens, quia naturaliter hanc aptitudinem et hoc munus habet, ut, informando corpus, sit humanae vitae principium. Non per aliud, quia vita hominis propria non estieitur per aliquam aliam animam mediam inter corpus et spiritum, quae virtute spiritus moveatur ac regatur, sed solum ab anima rationali dependet.
cx parte ipsius animae, quia hoc est de cius essentia ut sit apta corpori informando; tum ex parte compositi, i. e. hominis; quia composito huiusmodi essentiale est, ut corpore tamquam materia: et anima rationali tamquam forma coalescat.
185. Pavea nunc de modo quo haec doetrina intelligenda est; quae facile deducemus ex alibi dietis.
at Quemadmodum substanua est ens simpliciter et accidens ens secundum quid :lta esse simpliciter ωl esse substantiam, et esse secundum quid est esse secundm ac cidens. Cl. Scolum. In IV sint. I . xi. q. Hl. 2 43, et 10.
83쪽
ris, qua tale, ab anima dependeat 16). Corpus enim humanum constat tandem aliquando atomis substantiarum elementarium terto quodam modo compositis, et actu permanentibus. Vide diei a de principio vitae in vegetalibus 55, seq.). Corpus igitur hu
manum, attenta sola ratione corporis, eSt substantia completa, immo aggregatum substantiarum; estque Solummodo incompletum, allenta ratiotic animalis rationalis
ulla eOrporcitatis 17) cum Seoto, neque formae partiales ner-VOrum, Ossium, ne partium ceterarum iuxta aliorum veterum Sententiam. Nam eorpus humanum est corpus vi cohaesionis qua atomi coniunguntur, et corpus tale esticitur per vires mecha
ni eas et chimicas sub organismi conditionibus Jl, seq. , et sub animae influxu 122, seq.) operantes.
prima, Sed corpus organicum, Seu . Potius nerVeum SyStema, Bessuidum maxime nerveum 169, t.').
Scoiistis. Concedere debemus Τhomistis nullam aliam formam esse in homine praeter animam rationalem: concedere debemus Scotistis materiam, quam unima informat, esSe corpus organicum.
spondebo in primis hanc vocem non tam declarare rem, quam declaratione egere; respondebo deinde posse animum diei sormam substantialem; nam et ipsa Substantia est, non aecidens, et sui communicatione corpus collocat in certa substantiae specie, nempe in specie Vi Ventis.
consideratione hominis et animalium primo deducta est, quousque in animalibus consistit, veritatem attingere; ne tune solum a veritate deflectere, quum ab animalibus ad plantas, et ad Petera corpora analogiae nimis extensae vitio L. 525) transfertur. 184. Animam rationalem humani corporis formam eSSe, ee-elesiastidis definitionibus non semel firmatum cst. Primo quidem in Concilio Viennensi sub Clemente V, anno 15ll, his verbis: . Porro doctrinam omnem seu positionem temere asserentem, v aut Verientem in dubium, quod substantia animae rationalis v seu intellectivae vere ac per se humani corporis non sii forma, s velut erroneam ac veritati catholicae fidei inimicam, saero ap- probante eoncilio, reprobamus; definientes, ut cunetis nota sit Duiligod by Cooste
84쪽
fidei sincera veritas, ae praecludatur universis erroribus adi-ν tus, ne subintrent, quod quisquis deinceps asserere, defendere, . Seu tenere pertinaciter praesumpserit, quod anima rationalisa seu intellectiva non sit sorina corporis humani per Se et es- sentialiter, tamquam haereticus sit censendus a sa). Id ipsum confirmatum est in Lateranensi Concilio sub Leone X; cuius haec Sunt verba: . Hoc sacro approbante Concilio, damnamusa et reprobamus omnes asserentes animam intellectivam mor- η talem esse, aut unieam in cunctis hominibus, et haec in du-s bium vertentes: eum illa non solum vere, per Se, et eSSens italiter humani corporis forma exsistat, sicut in Conone sel. ree.
Clementis Papae V praedecessoris nostri, in generali Viennensi. Concilio edito eontinetur, verum et immortalis, et pro corpo- rum, quibus infunditur, multitudine, singulariter multiplicabilisa et multiplicata, et multiplicanda sit . M. Novissime Sanctissimus D. N. Pius Papa IX in litteris apostolicis ad Cardinalem Geisset Archiep. Coloniensem datis anno 1857,
in quibus Guni heri errores damnat, inter ceteros errores hunc quoque adnumerat: a Noscimus, inquiens, iisdem doctrinis laedis catholicam sententiam ac doctrinam de homine, qui corpores et anima ita absolvatur, ut anima, eaque rationalis, Sit Vera, . per se, atque immediata corporis forma a.' 185. In his porro Ecclesiae decretis notandum est, non illud proprie definiri de quo modo agimus ; scilicet animam se habere ad humanum corpus, ut forma ad materiam; sed hoc potius, quod ad quaestionem de animae unitate pertinet: nnimam rationalem esse cam animam, quae in humano corpore formae munere fungitur. In hac itaque propositione complexu: Anima rationalis est forma humani eorporis, binae sunt distinguendae propositioncs L. 184, 3.'): Aliqua unima est forma humani eorporis ; et: mee anima est anima rationalis. Propositio haec altera assirmatur in decretis supra positis; prima illa supponitur
ut communis sententia. Id quod manifestum est ex auctoribus quos damnant, et ex eorum erroribus. Etenim tam Viennensequam lateranense decretum talum est contra uVerroistas quosdam e , qui ponebant animam quidem vegetativam et sensili-Vam esse hominis formam, at substantiam intelleetivam esse sub- Stantiam separatam, quae cum homine non coniungeretur ut
lo) Clement. De summa Trinitate et Fide eatholica Tit. l. e. uni . bl Sem. VIII. Can. Apostolici regiminis ei Viennense destre im latum est eontra Patrum quendem Olivam; Laletanense eo tra Pomponalium.
85쪽
forma, sed solum per species intelligibiles. Non erat igitur in controversia positum, an utiqua unima forma esset corporis, multoque minus qua ratione esset forma; Sed hoc solum an anima intellectiva serma corporis diei deberet a). Erat autem maximo neceSSarium, ut in luto collocaretur haec veritas : principium sensus in homine idem esse ne principium intellectivum; qua identitate sublata, et Incarnationis divinae mySlerium, et animi immortalitus, et universa doctrina theologica de homine constare amplius non polernni. I 86. Ex dictis haec statui possunt.
Eeelesia dii stete desinitum est. Licet enim Ecclesia, quum animam rationalem formam corporis assereret, non alio sensu hane loeutionem occipere poterat, quam eo qui tunc communiter obtinebat; nihilominus, etiam hoc sensu retento, de modo quo animuest corporis forma variae Opiniones csSe possunt, prouti in scholis catholicis eo tempore re ipsa vigebant. Proinde omnes istae opiniones in Eoelesiae decretis disiunetive supponuntur; ut sensus sit: anima rationalis est sorma Porporis, nempe hoe pacto, Vel illo, vel aliquo alio, iuxta varias sententias quae in scholis ea- tholicis vigent, atque adeo vigere possunt, salVO tum n SenSugenerali in quo omnes consentiunt. Atque ideirco fortasse Ecclesia numquam dixit animam rationalem esse formam substantialem corporis; sed statuit solum esse formam corporis; nequis ex ea voec, quamvis immerito, ansam arriperet ad hoc ut suam sententiam ceteris praeserri existimaret.
et facium ostendit. Nulla enim catholica schola hac desinitione umquam usu est ad Su. 1 peculiarem sententiam confirmandam, nulla se per illam vulnerari putavit; sed sententiae omnes quae prius vigebant, pacifice dein viguerunt, immo noVae quoque Sententiae sine ulla erroris suspicione, ne nemine reclamante, pro
De humanae personae identitatet 87. Est hic locus, ut aliquid dicamus de humanae personae identitate, de qua sumosa sunt Loekii deliria. Omnes quidem de
tu, Cl. quae habet Porreetanus in Sum. lli. S. Thom. p. l. q. I xxvi, art. l.
86쪽
humanae personae identitate consentiunt, sed quum assignare Volumus quomodo sit haec identitas explicanda, nonnihil dissicultatis occurrit. Homo enim non est sola anima, sed animucorpori coniuncta. Ex his autem duobus, anima quidem quoad substantiam semper sibi identica est, corpus autem perpetuas
Lockius Q identitatem spiritus ab identitate hominis et abidentitate personae distinguens, identitatem personae in conscientia, seu potius in conscientiae extensione constituit, ita ut tantum haec identitas pateat, quantum conscientia ad praeterita facta se porrigens ea sibi tribuit, et cum praesenti suo statu coniungit. 188. Pstopost Tio VIII. Humanae personae identitas non est sita
in conscientia, seu in conscientiae eaetensione. Sane nemo negat conscientiam esse medium quo unusquisque proprium identitatem cognoscit, ac de ea certus est. Est enimeonscientia quae in praesentem statum reflectens, eumque eum diversis statibus praeteritis, quas memoria conservat, comparans,
identitatem agnoscit subiecti inter variabiles assectiones permanentis. Est igitur conscientia medium, quo personae Propriae identitatem unusquisque cognoscit; haee vero identitas est obiectum quod per eiusmodi medium cognoscitur. Lockius itaque personae identi talem in conseientia collocans, medium cognitionis cum eognitionis obiecto confundit; qua confusione nihil potest
esse turpius philosopho. Quid enim dieeres de eo qui colores
eSSe oculum, aut antiquitatis monumenta esse artem criticam eontenderet, quia colores oculo, et antiquitatis monumenta criti ea
arte dignoscimus 189. Quam vero salsa sit in se Lockii opinatio, patet
.' ex ingentibus absurditatibus, quae ipsam consequuntur. Si enim conseientia identitatem personae constituit, oblivio personas in uno eodemque homine multiplicat: homo ebrius vel amens non est ille ipse qui sobrius crat suique compos: nemo eSt mortalium, cuius persona sit illa eadem quam mater utero gestavitae peperit: ustiiones meae quarum oblitus sum, ad me limplius non pertinent; proinde nec poenae ullae mihi, nec praemia ratione illarum debentur; unde sola oblivio deliciorum novum hominem sucit, et cx rco innocentem. Quod si conscientia posset ex uno in alium hominem transferri, id quod L kius, ut Videtur, impossibile non censet, sequeretur et illud; ex multis hominibus unum personam fieri poSse.
87쪽
les, qui primis suae vitae annis ob quaedam male saeta vapulavit in collegio: dein quum primo stipendia meruit, signum hostidiripuit; serius supremus dux designatus est. Quum vero signum Sustulit, recordabatur eorum quae gesserat in Collegio ; quum dux factus est recordabatur se signum sustulisse, sed e memoria illi exciderant plagae in collegio receptae. Ex principiis LO- exii, puer qui vapulavit eadem persona est ac ille qui signum sustulit; atque ille qui signum sustulit eadem persona est ac ille qui laetus est dux. Ex his porro duobus per identitatis principium eos Sequitur, eum qui laetus est dux, eamdem personam esse ae puer qui in collegio vapulavit. Sed quoniam huius rei
dux memoriam non servat, concludendum quoque est, ducem et puerum canidem personam non esse. Dux igitur est et non est eadem persona quae VapulaVii. 2.' Dircete. Persona non est ulla facultas, nec ullus actus, Sed est substantia completa. Hoc est certissimum et ex communi sensu, et ex alibi dietis 169, 4.'; O. 166, seq.) Non ergo in hominis conscientia, sed in eius substantia humanae personae identitas quaerenda eSt. 190. PRoposiTio IX. Humanae personae identitas eae his tribus conivnelim consurgit; f.' eae identitate absoluta quoad animae substantiam ; 2.' eae identitate physica, quae vegetatium est propria, quoad eorpus; 3.' eae identitate modi quo binae substantiae simul unitae sunt. Sane, persona humana est substantia composita hominis individui, prout in se est aliquid integrum utque completum. Liquet ex dictis 0. 166, seq.) Igitur eadem manente individua hae substantia, eadem manet humana persona. Atqui Substantia composita eadem manet, si et componentia manent eadem, et unitionis ratio eadem perseverat. Essentia enim substantiae compositae eerta certarum partium coniunctione eontinetur O. 164, 1.'). Ergo si eadem manet anima, idem corpus, eadem utriusque coniunctio, eadem quoque manet humana perSona. 191. Iam anima, quoniam substantia est simplex et quantitate carens, licet quoad modos, qui in ea sibi succedunt, iugiter mu-ietur, qu0ad ipsum tamen substantiam absolute immutabilis est. Corpus autem humanum eum sit compositum organteum, esmservat identilatem quae huiusmodi compositorum est propria 59),
88쪽
quaeque in eo sita est, ut particulae sensim in organismum imvectae eum organica massa ita commisceantur, ut haee ad sensum sit stabilis; organismus, figura, iunctiones essentiales sensibilem mutationem non patiantur; ac status sequenS Organicae Vitae sit status anteeedentis esseeius. Demum unitionis ratio inter animam et corpus est iugiter eadem, quomodocumque enim eorpus immutetur, semper anima illi coniungitur ut forma. 192. Non est igitur necessarium ad humanae personae identitatem tuendam, ut existimemus cum Bonneto a) aliisque auctoribus, animam humanam germini euidam subtiliori et immutabili coniunetam esse, quod numquam dissolvatur, numquam ubea, ne Per mortem quidem separetur; quae quidem hypothesis et prorsus arbitraria est, et suis non caret incommodi S.
De originis modo 95. Demonstrata animae huius nostrae simplieitate ac spiritali natura, operosum non foret de eius origine decernere; nisi erroneae plurium opiniones, quae refellendae occurrunt, negotiis liquid asserrent. Et quoniam huiusmodi errores alii speetant originis modum, alii tempus, de utroque argumento distincte dicendum eSt. 194. Ad primum quod attinet, testatur Tullius, docuisse Pythagoram, ex Deo animos nostros desterpi η : idem opinati sunt Stoici, ac serius Manichaei; dein omnes qui plus minusve pantheismum sectati SUnt. Error est alter Traducianorum; quorum duces exstitere Te tullianus maximo et Apollinaris. II i statuebant animam a parentibus filiis per generationem propagari ac traduci: atque hoc pacto se originalis reatus distasionem explicare posse autumabant.
Hisce erroribus opponitur vera sententia, docens animam hu-
89쪽
manam omnem a Deo immediate produci per creationem ex nihilo. 195. PnoposiTro I. Error est absurditate plenus animam humanam e divina substantia decerpi, aut ab ea utcumque di-
Susticiat referre quae contra hune errorem seripsit S. Augustinus : nam de pantheismi monstro in Τheologia uberius dis
Sic itaque disserit Augustinus contra Manichaeos: α si animas substantia Dei est, substantia Dei errat ... substantia Dei vios latur, substantia Dei deeipitur, quod nefas est dicere M. Et alibi: . Non est pars Dei anima: . . quod Si eSSet, nec des secret in deterius, nec proficeret in melius, noe aliquid in semel ipsa vel instiperet habere quod non habebat, vel desinerets habere quod habebat quanium ad eius ipsius assectiones per-
tinet. Quam vero aliter se habeat, non opus est extrinsecos testimonio. Quisquis semetipsum advertit, agnoscit . . . Non est . itaque natura incommutabilis, quae aliquo modo, Bliqua caussa, aliqua parte mutabilis est. Deum autem nefas est nisi verer summeque incommutabilem ercdere. Non est igitur anima pars
196. Pstopostrio II. Anima humana non est ens a se, Sed ab alio. Ens enim a se est infinitum, ut in Theologia demonstratur. Anima autem humana est multipliciter sinita. Ens a se est immutabile absolute; anima est mutabilis, ac perpetuo mutatur. Si anima humana non est ens a se, non est absolute necessaria, est contingens. Est ergo ab alio producia O. 569, II) 197. Paopositio III. Animae humanae non propagantur per
Nam Vel a corpore parentum animae siliorum traduci dicuntur, vel ab anima: itemque vel per educitonem ex alterutra Substantia, vel per alterutrius substantiae actionem. Quidquid autem dicatur, aliquid absurdum dicitur. 1.' Non enim possunt filiorum animae educi eae parentum eo ore. Nam substantia simplex et spiritualis e substantia com- P0Sila, extensa, inerti, quaeque proprietates habet naturae spiritus Prorsus oppositas, decerpi, erui, aut quomodocumque educi nequit.
αὶ Contra Fortunatum Munich. lyisp. I. ῖ xl
90쪽
rentum simplex est, et in partes resolvi non potest. Repugnat igitur, partem aliquam ex ea decidi aut effluere, atque alteri
P0rea namque substantia non agit, nisi praeexsistentem materiam transformando, nempe materialia elementa movendo, BSSOetando, dissociando. Anima autem eum sit simplex, ex materiae tranS- formatione, clementorumque analysi aut synthesi oriri nequit.
parentum animae animas filiorum ex praeexistente materia enfingerent, vel ex nihilo educerent. Atqui primus productionis modus unimae producendae naturae repugnat, ut patet; ulier producentium Vires longe superat; creatio enim infinitam virtutem postulat. Sed hoc omisso, si quis diceret animam filiorum creari ex nihilo a parentibus, hie certe ad Traducianorum Sectam
uota pertineret. Creatio enim non est transfusio nec traductio. 198. Forte dices: si elementa corporum puncta simplicia eSScSupponantur, Sententiam hanc non adeo absurdam videri. Potest enim unum aut alterum ex iis elementis a parentibus in prolem transmitti, et intelligentia ac Voluntate a Deo ornari.
Exceptionem hanc iam supra prae cupavimus 106; 2', δ', ε':87. δ' C. 5M. Neganda prorsus omnia: negandum in primis , haec puncta per se exsistere posse. et esse aliquid. Deinde si quod punctum huiusmodi exsistere posset, et esse aliquid, hoe
Prosecto nec eorpus informare posset, quia punctum determini tum situm in spatio habet, proindeque non potest oecupare ni Si Punctum : nec sentire, quia punctum nec superficiem contingere potest, nee punctum: nec demum intelligere, quia intelligenita requirit subiectum a materiae eonditionibus prorsus exemptum. Ilaee omnia ex dietis satis intelliguntur.-199. Adverto praeterea etiam ex eo sententiam hane resieiendum esse, quod consectaria habeat absurditatis non minus quum
perieuli. plena. Si enim ex clemento materiali fieri potest anima inicit ens, quid vetat quominus dicamus ex anima intelligent cfieri iterum posse clementum materiale, aut ens sola vi sentiendi instructum ' Quibus semel positis, essentiale inter materiam et spiritum discrimen tollitur; hruiorum anima ab animae hominum non disserunt, nisi per accidens, et animae nostrae immortalitas in dubium facile revoeabitur. 200. Obiici quoque solet. s.' Parentes, si animam proli non