장음표시 사용
42쪽
loca adnotare,pellere occupatores ab alienis. Facete saepe me minit acutus & capitalis ille Hispanus, per occasionem edicti Domitiani, quo licentiam in equite promisiue hiectandi cluae coim Ei tra leges eruperatὶ cotibuit. Et id dicebant theatrali verbo,Excitare aut Suscitare.
Eis excitatus terque, transtulit cons. 'lAlibi: Etsedeo qua tesuffcitat Oceanus. Suetonius Augusto, cap. XII II. Cum flectaculo ludorum gregarium milite in Muattuordecim sedentem excitari per apparitorem iussi sit. De qua eadem re Appianus: Gq ο Καῖ τὸν se raci ν - ηorcaesar militem iustissurgere. Pulchrius in eodem plane verbo Gr ce lusit Diogenes Cynicus in Diogene Laertio ὶ τὸ κιΘαρ-
tante omnes di cedebant eumque relinquebant, salutauit, Salve galge. Illo querente, duid ita ia, inquit, cantans omnes EXCITA s. Ipso illo verbo argutissi me tu sit. Sed addo etiam. laben te aevo, praeter Dissignatores , videri fuisse digniore. quodam nomine Tribunos: qui electi ad moderandas & temperandas ludicras Tribuni m. populi voluptates. lj dicti Tribuni voluptatum. Quorum for '' - - mula & munus, apud Cassiodorum libro vii. Variar. Epiit. MCAPvT XVI. Tubi occulti in Amphitheatris ad arsiones. Eas e croco diluto fuisse. Anuleius emendatus. Videri eumdem liquorem e statuis emissum. Pluria ad hanc rem exempla.
VI o E o R de loco omnia dixisse: certe ea quae conspicuntur in aperto. Nam quin lateant etiam nuc quaedam,non nego: quae tamen,lucis tuae caussa, protraha in claram lucem. , In eo genere tubi sunt siue fistulae: quae in imo & summo Am-phii est phitheatro dispositae, ea arte &fine, ut odoratum quemdam' μhumorem eiacularentur leuiter,& inspergerent in sedentes. Is N gebaathumor, e croco plerumque. Seneca epist. X CI. Vtrum tandemi maxini sapientiorem putas, qui inuenit quemadmodum in IMMENfAM
αi s exprimatre Idem libro ii. Quaest Naturai. Numquid dubi-F tas quin
43쪽
4i DE AMPHITHEATRO ias quin s PAR si oliti, quae exfundamentis MEDIAE ARENAE
crescens, in sv MMAM ALTITUDINEM AMPHITHEA
TRI peruenit, cum intentione aquae fatὶ Apuleius lib. X. Tune de summo montis cacumineper quam in latentem si tutam in excelsum Apulaij tot prorumpit Nino erocus ita emendo ex vet.codice nostri Giselini diluta, 'arsimque defluens poenies circa capellas odorato perpluit imire. Bene A puleius dorato imbre. quia e fistulis illis, per minuta quaedam soramina stillabat is liquor in modum imbris. Et sita gnate locutus est Antonius Musa apud Senecam patrem, qui Darsiones, odoratos imbres dixit. Vbi magnus ille Turnebus a sedi a vero abit, dum tentat sussicere adoratos imbres: &serperam ad missilia refert. Nam rorem illum ingeniosum, Sparsiones s iis re Vocabant apte. Glossae priscae: Sparsio, ερ αρρα-μενος. Et Ma r tialis Spargendi verbo in eo usus: Hoc rogo non melius, quam rubropulpita nimbo rem im SPARGERE, effuse permaduisse crocorri nimbum item aliquoties appellat: ut libro i.
Lubrio corycio quamuis latpulpita nimbo. Nee e fistulis soldm hic imber, sed scito magis inuento em-Filam, tuis expressus, velut humanus quidam sudor. Lucanus clare indicatς Vrqueselet pariter TOT I s se effundere sIGNiscordici j PREssu R A CROCI: sic omnia membra Emisere simul rutulum prosanguineriirus. Et ex Theatri Marcelli configuratione conspicuum, in media summa Praecinctione statuas plures fuisse; partim adornas tum,partim ad hunc usum. Eas autem scire licet concauas fui G se: dc per immissas' fistulas serreas siue aeneas,minutis forami-iz' nibus, velut per poros & membra expressum hunc humorem. -- . non sine praesenti quidem auxilio&manu administrorum,qui
Quoque in parte in serna stabant. Ego interrumpens. Hec mihi mira. in
ii tuerii. quamsted dic tamen, Oro te,clarius, quomodo crocus exprimi
cis . ἡ., arida potuerit in hunc imbrem 'Non enim capio. Ille concussisipi *d i capite & ridens, Crocusne mera aut arida 3 inquit. Mi iuuenisis erras. Vino diluta fuit,ut Apuleius tibi praeibat,si filum attenta
44쪽
sublegisses eius sermonis. Mixtum videlicet tritumque florem eum herbae fuisse cum vino: quod vinum colorem deinde adsumeret & odorem. Plinius aperit: Crocum inquit, Nino mire com gruit, praecipue dulci, tritum ad Theatra replenda. Itaque liquidum , crocum Ouidius dixit: Nec fuerant liquido pulpita rubra coco. Ita με Et fluxisse eum per Gradus, Spartianus in Hadriano: In bouorem Traiani balsama in crocum ter Gradus Theatri fuere iussit. Vbi Ira de Balsamo item notabis, elu minus id crebrum. At de Croco, in omnibus spectaculis protritum:etiam Scaenicis. ideoque
solemnes crocos Propertius agnominauit: Pulpita solemnes non oluere crocos.
Adeo tetiam supinorum hominum deliciis eTheatris in con- sparson ruiuia sparsiones migrarint,& eadem illa arte unguentis perfusi bis conuiuae.Plutarchus de Othone narrat,disposuisse eum intrita ' a
clinio variis locis αργυμ m δυσοῦς -ται,οψα tabis τὸ me πιη: arrenteos atque aureos canales, instar aquae, unguenta fundentes. Quod item in Neronis nepotinis sumptibus Tranquillus rem suetuentur censuit, cap. XX XL Carnationes eias laqueatae tabulis versatili r
bus eburneis,utfores: ω DLdis,ut Nnruenta risuper Paeterentur. Ita enim eum locum legamus: quoniam duo ibi versatilia, α Tabulae ad stores, & Fistulae ad unguenta.
Vela in Neatris pbitheatris. Euando eorum usus carperis. Colorata ea fuisse. aliquando prica, aliquandoqpurpurea, auro distincta. Testimonia plura.
TE OMEN etiam Amphitheatri Iatet , quod superduci soc
iet,arcendo aestui ac soli.Tegmen hoc e velis. Primus i uentor rei Q. Catulus: aut certe iam inuentae, primus Romae Velia imitator. Valerius Maximus: Religionem ludorum,cres entibus vi bus Oxsecuta lautitiae β. Eius instinctu latulus Campanam im latus luxuriam risus flectantium confessum Nelorum bracutis toxit. Ammianus de eaciem re libro x I I II. IEx turba vero minimae sortis , paupertinae,in taberno aliqui pernoctat atris,umulti velabris τmbracuυν Incumbulauntriua campanum imitatus lasciuia Cat
45쪽
DE AMPHITHEATRO lus is AEdilitate suasuJendia omnium primus. Plinius libro xl x.
de velis: Pota in Theatris tantum bnum fecere. quodprimus omnium inuenit β. Catulus, cum ' Capitolium de Paret. Eius ritus vel hui Ari stigia in ipsis Amphitheatris, ubi Foramina in summis lapidi bus ad funes velorum illigandos. ut in Nemausensi illo clarer& in summo hoc Romano quaedam grandiora, per quae coniicimus iratici &in altum dirigi antennas solitas,velorum funes sustinentes. At ipsae deinde antennae siue mali,per foramina ea immissae & demi istae mutulis quibusdam excipiebantur, firmitatis caussa. Ad antennas autem subrectas, funes transversim ligati &extensi super quos,ducta vela.Testimonia etiam spa sa in veterum scriptis. Propertius: Et modo tum pleno fultantia vela Theatro. Suetonius in Cato: Glu tatario munere. eductis interdum flagram rismo Sole velis, emitti quemquam metabat. Martialis: Auamuis non modico caleant *ectacul te,
Vela reducuntur cum venit Hermogenes
Vitruvius praefatione lib. x. In muneribus quae a magistratibus
Foroludiatorum Scaenisque ludorum,quaedam dantur,quibus nec e pectatio nec moira conceditur: ut sunt sedes flectaculorum, V E L o RuMQUE INDvCTI ONEs. Lampridius in Commodorcum i saepe pugnanti ut deo populussauisset; irriseumse credeus,populum Romanum, a militibus ctisiariis qui vela ducebant,in Amphit&atro interimi pracvit. In quo mihi nota milites e classe praeposi-- tos huic muneri: scilicet quia maritimi illi, iure periti traitandorum velorum. petunt etiam quidam, apud Plutarchum in
Velabit Romulo, Velabri etymon ab hoc ritu, acute sed non vere. ευω
Ρ ον mougrum: duidam aiunt iam iliam quae aforo ad Circumfert ab editoribus ludorum et eliis flere integi, initio a Velabrisfacto. ROHani Vaneolaiautem Velum appelgant,quodnos Histrum. Non vere dico:quia Veia labri vocem diu notam & natam ante hunc ritum qui Catuli ocuo inductus satis clarum. Colorata varie vela ista fulisse, adornatum, LucretiusGllcndit versibus san) ad hanc rem luculentis:
46쪽
. LIBER . . Et ferrugina. cum maguss intenta Theatra Per ' malos vulgata trabesque trementia pendent.
Namque ibi consessum caveaisubter, er omnem Scaenai Jeciem, patrum matrumque deorumque Inficiunt, cogunt ueseo Litare colore. Et Carbasina vela Plisti ius libro Xi X. nominat, cum auctore: carbasina delude vel a primus tu Theatro dux se inuritur Lentulus O m. Spinther Apollinaribus ludis. Caesar dictator totum serum Rota manum intexit,viamque sacram ab domo sua usique ad clivum Capito. iam . linum. quod munere ipse gladiatorio mirabilius visum trudunt. Mira tur & stupet in Caesariano facto Plinius,vel quia tantum spatij inductum: vel quia velis tam pretiosis. Nam Serica ea fuisse Dio tradidit,etsi parum adfirmate,libro x L t i I. - α Q T
υ Drore Neve quis blefiantium astu infestaretur,velasiuper eos
Serica, et i quidum tradunt, extendit. Nec scio sane an Plini j libris Q
non exciderit ea Sericorum vox. Iam Nero purpurea etiam vela suspendit, stellis aureis varie interstincta. Xiphilinus: - γε p. pu ea
Eadem Vela a Iuvenali Uelaria dicta. si 'id Velarii Augustri Umbel ti usum causiae uisse, velis non expass. Martialis o Vopisaeus explicati. Vmbedati claui.
HAEc ipsa Vcla, nisi fallor, Iuvenalis velaria dixit illo '
pugnas Cilicis laudabat ictis,' Et pegma, in pueros inde ad Velaria ruptos. Nec enim interpretes hic audio,qui Velaria locum esse adserui ' 'bi vela reconduntur. Imo aliam epo lucem Iuvenali do,& ita
.ipio: quasi laudarit & stupuerit ad lator ille, quod ludis gladiatoriis, pueri e pegmate subito in altum occulta quadam F 3 machina
47쪽
DE AM pHior ATRomachin s rapti ad Vela ipsa. Sane recepti in Amphithe G. Miones tris tales lusus, talesque raptus. Qualis etiam ille Martiali e Us pressus,'Tauro cum Alcide in aetsera rapto,populo spectam te & adstupente: Raptus abit M EDIA quὸ adaethera Taurus A R ENA, Non fuit hoc artis de utatu opus
Lego etiam in veteri inscriptione, PRAEPOSITUS. VEL RIORVM. DOMVs. AVGusTAE. sed alio sensu: quia Vel
rios ibi accipio, qui praepositi velis in aula ducendis. Ita in aliis
lapidibus: v ELARii. DE. Do M v. AVGus Ti.&alibi: v46. - Π LARO. DOMvs. Λ vGusTANAE. Sed redeo ad Theatri-i,M. canostra Vela, quae moneo non semper extensa: quia saepe id
impediebat ventus. Nec mirum in tam laxo & capaci circo. Hi spanus poeta: Aut Pompeiano vela negata, Noto.Quid tum igituri inquies.spectabantne indesensi a Sole3 Non prorsus. duplex iis etiam tegmen, siue Pillei, siue Vmbellae. Pillei quidem Thessalici,vt pri ex Dione rettuli. quem eumdem cum Petaso aliquis fecerit. & notauit eruditus noster I nius ii . Animaduersorum, cap. v i. Vs & Gausapis, tali Az an Causia, loco illius Pilleiὶ Nam varia haec in Martiale lectior
atque alij libri aliud Lemma illud praescribunt his versibus
In Pompeiano tecti Jectabo Theatror Nam popisci ventus Nebe negaresolet. Significat diserte, usurum se tegmine Causiae contra solem, si te dira ventus inuidisset vela. Ad eumdem usum resero Pilleos in Theatris ab Editoribus interdum datos, siue birros. Vopiscus in Carino, ubi Iunium Messallam eiusque effusionem in ludis acerbe taxat: Donati sunt ab Atrebaricis birri petiti, donati bitrivm. M. Canusini. At de Vmbella, Martialis idem Accipe qua nimios vincant umbracula soler. Sis luet in ventur, te tua vela tegent. Quam a facienda umbra dictam scito, nec aliud tegme quam quo hodie in Italia passim supra caput suspenso utuntur, pell: viam & in aestu. E linteo sormant, instar obtusae & breui ris metae , quod orbiculata virga extensum , baculo sustinent supra put erectum. Iuvenalis de eadem En cui
48쪽
ris cui tu ' viridem umbesiam, cui Fuccina mittarin Vmbellaticlaui apud priscos Architectos,qui capite paulatim instar turbinis latiore: itemque Vmbellati flores Foeniculi, Misi,Sambuci apud hortenses scriptores. Denique umbella. o factu-
Per occasionem, depi eo quaesitum. suetamne eo etsi Romani Z Non videri: imo nec Galgos aut Germanos. Certa tamen tempora fuisse, quibus permissum tument certos item homines. Nodiplerique omnes in ea re, e scriptores explicati.
DE si ERAT Florentius, & iam surgebat. sed ego inie
cta blande manu, Viam mihi aperis eius sermonis, in quam, in quem deserri diu mihi est votum.Itaque,per tuam fidem,qui tam multa hodie me docuisti hoc quoque velut in s - ων admetire, de Romanorum capite tecto siue intecto. Nam causam iis tribuis aut pilleui sed tantum per ludos. quid ergo censeami reliquo eos tempore fuisse intectost aegre id crediderim, in moribus nostris tam aduersis .Florentius renidens, A via in semitam me abducis, inquit quam tamen, quoniam valia velle te video,percurram pede leui Caput apertum & si- i. mne tegmine habere,non Romanis solum olim sed quod magis mirere, etiam Graecis veteribus, & fortasse Germanis, Gallis
que nobis commune. De Graecis: ecce apud Homerum non Graeci. causae non pillei usquam mentio. nec celat nos eius interpres,
quin flentium id caussam habeat ab hoc ritu. Quin Soranus in vitaHippocratis,anxius est cur imago eius pilleata cernatur. idque alij ad peregrinationes eius rettulere,aiij ad alias caussas, quas ibi vide. At de Germanis inducit me facile Tacitus: qui
cirros eorum nodosq. commemorat, tegmina nusquam. imo
de Sueuis,esare satis ostendit pugnasse eos etiam capite aperto, crinibus religatis in altitudinem quamdam& terrorem. Et comatos nostros Gallos, quidni credam ea parte intectost Nico. Dissent, & pleraeque imo Europae gentes: non pilleum apud Parthos demum Martialis,ut nouum,quaesisset: Paithita- Frusinu blanditiae menitis ad me: , Ad Paribos procul ite' cator. . n.' Sed
49쪽
3 Det AMPHI ATROSed de Romanis ipsis, securius pronuntiem: quia signa mihi in Aiomem illis & argumenta plura. Primum nummi omnes veteres sta- Putas tuaeque in quibus cultus scilicet de habit us priscus sine tegmiane semper. Scriptores ite prisci, pilleum aut petasum abstinere videntur a vulgo. Quo facit valde Suetonij locus: qui Iulium Caesarem ex omnibus decretis sibi honoribus, non alium libetius aut crebrius usurpasse,ait,quam ius laureae coronae per petuo gestandae. id i. ad caluitium celandum. Obsecro ut quid, si pilleus aut petasus illis ξ qui certe aptior&fidelior ad dissimulandum caluitium,quam corona. Quintiliani item Oratoris sui descriptio. in quo cum vestium omnium singillatim me minerit, usque ad calceos: in capite tamen sormat & fingit s luna capillum. Sed volsellis pugno: ecce telum. Eustathius H meri interpres disertim scribit Horsi Kε λας capita in tecta habere, ad Romanos transisse a priscis Graecis. Cui au---π'' ctoritati quid opponasi Tamen fateor Tempora quaedam deqv Homines spectandos,quibus ius &vsus tegendi fuit.Tempora saetolum. quinque: Sacra, Ludi, Saturnalia, Peregrinatio. Militia. Nam Romanos dum sacrificabant, capite scimus fui illa velato:idque 'i' ' prisco quodam &obuio ritu. Idem in Ludis fuisse,docui iam- satur lio, ante. Etiam Saturnalibus, per quos liberrimae vitae dies, piluleus admissus, signum scilicet libertatis. Martialis:
Permittu puto pigeata Roma. Idem: Peregrina Dumque decent nostrum pillia sumpta Iouem. quiali iis Sed & Peregrinatio quoque petasum bono iure sibi sumpsit, contia pluuias,aestus, ventos. Plautus Vbique addocet, quip id diim regre euntibus aut venientibus' petasum aptat. Cicero item alibi in Epistolis,describens tabellarios iturientes, Pet reserave re,ait, γ comites ea lectare ad portum. Nec alius mentis illudia . - Suetonij de Augu sto: Solis ne Liberni quidem patiens, domi quoquano, nisi etastisub diuo blatiuntur. Ait, domi quoque. quasi Q.: bu nouum illud & insolens innuens, quod alibi quam perviam. Denique Militiae pilleos non adimo,inhibitus a Vegetio: que
--: OV . a praesentem, iAlur, aetatem tamsuetudo permansit, ut omnes milites '' 'pi eis quos Pannonicos vocant ex pellibus uterentur. Nam alias, a Gyiutur exempla etiam in militibus pilleoru rara. Iam Homines etiam certi, ut dui, quorum vortex immunia a communi more. Prismum
50쪽
mium Liberti quos in pilleis fuisse,noua libertate, notius & testatius est quam ut hὶc dicam. Addo AEgros. quibus hoc quoque licuit, capiti firmando. Ouidius indicat, qui Amanti suo praeit ad morbum & pallorem fingendum pilleoliam tritibuit inter signa:
I 1 n, meses animum. nec turpe palaris. Pinolum niti simposuisse comi s. Artemidorus etiam,qui De Somniis scripsit non somniculosῖ. Nam libro primo argute obseruat, ρομα αννὶ ι 'κμας , P ν προαγγρεύ-:tinam pro capi is habere longos morbos in tabem
en carri nimirum quia pilleoli isti e lana. Sed & Graecis
pilleum tribuerunt, a pari caussa. Varronis fragmentumaci significat e libro i. De Vita populi Romani: ' Minores natu, in
quit, capite aperto erant,capitis pexo, utique innexu crinibus. Et Ni cephorus Gregoras ostendit eum morem cum Romano impe- ''rio Byzantium etiam translatum libro x. in extremo: De capitis regmine, ait, moris apudsuperiores Principes erui, ut aetate prouectio- res aulici 'de is turbinaris uterentur,serico te tas. iuniores autem nes orsus nudis essent capitibus. Andronico autem Imperatore,u mos
adeo exoleuit, utpessim omnes in seniores iuniores pillais uterentur,non miniis in palatio quam in agri uisq*evariis 2 per rivis Sed tamen permissu iam hoc potius seiribus credo , quam crebrὁ usurpatum. ma quidem . nam ubi exempla' Et contra Va ronis verba, nonnihil etiam inuenire possim, quod probabiliter obducam. Quartum denique genus cum pilleis, sed malὶ certis aut firmis. nuiua: enim fuisse videntur pilleati. Hora- cinam. tius supicionem clare facit. Vt missa uis offurtiua Druia lunae, Vt cumpilliolo soleas conuiua tribui, s. Nam habitum conuiualem adtribuere ille nesciocui videtur, Soleas & Pilleum. Itaque vetus ibi interpres: Neve sissu sarcinarus eas t unus de tribu, uia caenam vadens,ipse sibi lavi fert cum pi eolo. Et paulo post: Haec erat consuetudo veterea rum lilisum portare cA calceis. Quibus verbis quid sani subsit haud sane video. Et ambigo in toto hoc ritu. Petimum quia in tam crebra coiiui Eu G uiorum