장음표시 사용
191쪽
b Disput. III. de Essentia metiuer. I.
fre , quis oratio finiretur , breuiori autem spatio digitum mouebat. Pr ter quba etiam Heraclitum increpa-at: quia dixit fieri posse,ut bis eundem fluuium quisquam ingrediatur , ipse enim neque semel arbitrabatur. Ab hoc Heracliti, & Crauli delirio non longξ distant Nominales, qui uniuersalia, & scientias 1 rebus abstulerunt, esserentes dari quidem voces uniuersides, ut be est animal; illisque in
mente coireseondere conceptus males uniuerrules : caeterum, neque VO-
. cibus, neque conceptibus ipsis correspondere in rebus aliquid commune; sed tantum si utaria. De quibus quia non potest esse scientia: consequenter
alteruerunt sola nomina, aut etiam coimceptus sorinales posse ad obiectum
scientiarum tertinere. Pro hac lententia refertur ocham. cap. i . suae Logicae,& in I. dist.2. qu.
7. ubi etiam, idem tenent Gabriel Aesii. Quibus fauere videtur Arist. cap. de substantia , ubi definiens secundas,. idest uniuersales substantias, ait: Izλυῖ- ficare quale quia : significare autemiolis vocibus conuenit, ut patet. Et libr. I. de anima text. 8. ait: Mnimal autem in uersale, aut nihil est, aut post rius. Similiter autem ,'si quide mm
ne aliud praedicatur. Id est, animal vnbuertae, aut nihil est, aut est post res: in vocibus scilicet,qu impostae sunt ad significa: dum, postquam rcs sim: Ratione etiam staderi potest: quia quidquid existit a parte rei, est singulare: ergo a parte rei nulla datur res, icii natura Universalis; sed tantlim voces aut conceptus: quae ut paulo ante diximus entitatiue sitiat singularia Patet Monsequentia: qma uniueriale opponinitur ungulari:crgo si a parte rei omnes res sint ungulares; ὶ parte rei nulla erit uniuersalis. .
p Secunda sententia praecedenti opposita concedit naturas uniuersales: dc addit eas esse a dii te rei a sinsularibus seraratas ; eueque principia omnium indiuiduorum talis Baturae. Quam opinionem Aristotii. Metaph capite 6. & libro 7. capite 8. Platoni, m. licet in bonum sensiim explicari conten ant grauissimi Patres , &Doctores ; qui a scilicet loquatur de . ideis in mente diuina existentibus, ut exponunt, Augustinus, Dionysus reopagita , N ianzenus , Seneca, Plutarchus, Eugubinus, α Picus Mirandulanus, quos reserunt hic Maiias, Conimbricenses,&allu: illud tamen est magni ponderis contra Plato- nem ; quod quamuis Diuus Thomas 'libro . de regimine Principum, cap. . dicat Ari tota non planε referre aliorum sententias , maximE Socratis, dc Platonis in hoc tamen sequens Aristot tribuit praedictam opinionem Platones.
i. pari. quaest. . an. I.ad i.& liaest. 8 . arti c. I. opusc. 1s. de alibi saepe : quem sequuntur Abulens. Matth. as. quaest. 172. Averr. Ferrari solus, Carthusanus, & alij. Quidquid autem si de hoc, duo
sundamenta istius sentcntiae adducit Aristol. 7. Metaphystex. 11. Primum est: quia scientia est de uniuersilibus, perpetuis,&inuariabilibus: ergo pro ter singularia, quae sint caduca, & c - . tinScutia, ponendae sunt naturae aliquaeredes,& uniuersides a singularibus i
paratae. Probatur consequentia: quia Miris non essent mutationis,& contii
pentix expertes ; si cum ipsis singularibus orirentur Minterirent.
secundum est : quia unumquosque producitur 1 sio simili: sed muli ties videmus ignem generari a non igne, re alia plura ei non similibus: ergol onendae sint aliquae naturae uniuersum eparatae, quae sint principia, & causae omnium habentium Edem naturam , ut
192쪽
sic V quaeque res semper producatura suo simili.' Alia leuiora argumenta videri possunt apudhuctores citatos. Nihilominus tamen dicendum
est primo, a parte rei non solum dari
voces, aut conceptus formales communes; sed illis verὸ correspondere concet tus obiectivos, seu naturas uiuucrs es. Haec conclusio est communis consensis Philos horum cotra Nominoles. Pro qua videri possunt Boec. hic, D. Thom. de ente& essentia, c. q.&opust. 11. Beatus Albcr. tract.2. Logicae, Manus sect. i. de Voluersalibus quaest. r. 5 alij Recentiores. simiturque ex Arist. r. Perihermen. cap. I. ubi ait: Rerum aliaesunt in Mersales, aliat miculares, & lib. i. Poster. cap. a. dOcet : uniuersilia esse notiora sinsulari- . bus, illaque intelle ι haec vero sensit cognosci: quod etiam docet a. de anima, cs. Quibus locis non potest esse sermo de vocibus: siquidem voccs, ctia comunes: sensu percipiuntur,ut patet: erso loquitur de rebus si nificatis. Ratione etiani' probatur. Primb: plures sunt praedicationes verae,&necessariae, in quibus genus praedicatur
de specie, & species ac indiuiduis. Huius nodi enim propositiones , pet est Lma , hrm. animal , vcrae sint, ct neccisariae. Ergo id , quod in illis
enuntiatur, est res aliqua, & non voces, uri conceptus se ses. Patet consequentia: quia si voces, aut conceptus.
lyraedicarentur, utraque propositio es et salsa, & impossibilis : nam sta sal-
sum dicere Petrum esset hanc vocem, hamo; sicut dicere hominen, esse conceptum formalem animalis. . Respondebis cum Nominalibus
Voces communes, v. g. homi rem aut an
mal , non significare aliquam naturam communem indiuiduis, ted immediateissa siligularia. scd contra hoc est: quia adhuc essent saliae, & impossibiles propositio.
nes, in quibus subiectum est terminus singularis , dc praedicatum terminus inmunis: siquidem haec propositio, Petrin esi hema, reddcrct hunc sensum: Petrus est omnia si putaria hominis, quod per se constat esse salsum. Sccundo probatur: quia scientiae
reales vere tractant de rebus: scd non de singularibus: ergo de rcbus uniue .salibus. Minor, dc consequentia constant: quia singularia sunt corruptibilia, & a natura per accidens intenta. Maior autem probatur: quia Philosophia definiens nominem, qudd sit animal rationale, non .lcfinit hanc vocem, Π mo: siquidem illa non constat corpore,& anima rationali. Et Astrologia de- monstrans terram esse rotundam, id non probat de vocibus, ut patet. mur tamen eis loco rerum: quia has ad scholas adducere non possiimus, ut im ruit Arist. in lib. Topicorum: ergo utare dantur res,& naturae uniuersalcf. 8 Dicendum est secutam naturas univcrsales non esse a parte rei a singu- laribus separatas. Haec etiam conclusio
recipitur unanimitcr a Philosephis. Qu in probat Arist. contra Platonem . pluribus locis; scd praecipuξ7. Metaph. tex. si. ubi illum e roseiso impugnat. De quo videri pollunt D. Th. ibidem lect.i . &-Auctorcs citati. Probatur primd ratione desinita ex codem Angelico Doctore op c. n. de 16. Qui a impossibile est aliquid esse deessentia alterius, &qudd non sit in illo: init, praedicatio necessarib requirit aliquam identitatem rei, de qua dicitur, ut indicat ipsa forma praedic tionis, & nos insta ostendcmus: ergo sibi ipsi contrarius est Plato,dum admi est naturas illas, scit ideas esse de essentia singularium, verόque praedicari de . illis, & simul asserit ab eis cssercaliter separatas.
193쪽
Confirmatur ex eodem D.Thom. c. de ente, & essentia: ubi impugnans sciuentiam Platonis inquit: Nequeseparatum istat oscit in cetiari ne singuiaris saerat . Ex quibus veruis sic format rationem Caieta ibidem: quia genus, aut species est id, quo indiuidua cognos cuntur ; siquidem unumquodque cognoscitur per suum genus, speciem, &differentiam, sed ellentia pei se subsistens non in singularibus, non est id quo indiuidua cognoscuntur : cum unumquodque cognoscatur quiddit esue perid, quod est in eo, & non per id, quod in eo non est: ergo essentia per se subsistens, ut ponitur a Platone, non est genu neque species, neque aliquod aliud pxaedicatum essentialerespectutim diuiduorum. secundb: quia si daretur talis natura E singularibus separata, simulcis et uniuersam, & non uniuersalis: uniue salis quidem, ut supponimus, & non uniuersalis: quia talis natura, seu idea verὸ existeret a parte rei: ago ex vi alicuius actionis realis ; siquidem esset quid creatum. sed quaelibet actio resisterminatur ad rem singularem : ergo idea illa verε esset singularis. Probatur minor : quia illius proprium est fieri, cuius proprium est esse, seu stibiistere, Ut probat D. Thom. I. p. q. 61. t. q. sed in rebus creatis, esse , seu subsistere,
proprium est suppositi singularis; no iivcrs naturae communis, ut docet idem Angeliciis Doctor, quaest. 9. de potentia arti 1. ad. 13. & nos aliquando ostendemus: crgo id, quod propriὶ fit, est sippositum singulare. Consilibomittimus alias rationes, quae contra
haec Platonis uniuersalia ex principijsu Ad argumenta respondetur Adfundamentum Heracliti, & Cranii respondet Aristot. loco ibi citato ex Metaph. utramque praemissamelle fid-s uri; quod probat optimξ sex rationiabus. Et de maiori quidem constat: nam dato qubd de pariete verbi gratia; dum mutatur de albedinc in nifredinem, non posset vect dici, esse album, autiatagrum; tamen vese potest dies oppositum, scilicet non esse album, neque nigrum, sed mutari: &siciam erit at qua determinata veritas, de qua possit Me scientia. Neque minor etiam est uniuersaliter vera sinquit Aristoti nam
licet concedamus res esse sici motu ad quantitatem , & qualitatem: non Ἀ- men semper crit suo motu ad sormam substantialem, & sic poterit esse aliqua determinata veritas. Quas rationes latE
prosequitur Aristoteles, de quo videri potest Diuus Thomasibile ii. Nos
unico verbo respondemus peccare a gumentum, arguendo a rebus secui
dum existentiam ad easdem secundiuri essentiam. Licet enim singularia sint contingentia , & mutabilia ; essentiae tamen sunt immutabiles, & perpetua vi disp. sequenti explicabimus. Ad loca Aristot pro sesitentia N in alium respondetur. Ad primum , ibi loqui de nominibus significantibus secundas substantia non de ipsis se a dis substantius, ut patet ex crus verbi s Secundum autem lociun explicat optimE Diuus Thom. ibidem Ic . a.&lib. 3. sequenti lech. ii. qubd stilicet Aristoteles illis verbis simul excludit opinionem Platonis, & docet modum, quost uniuersale,& ita sensissest: anianis uniuertae nihil est ab speciebus fidei desumi possent: qualis est illa 'aratum, γt fingebat Plato: est tamen peccato originali,quod totam naturam in eisdem, ut quid posterius, scilicet ab humanam in cit ; cum tamen Chri- intellectu fundatum ;& ex earum con-stus homo fuerit illius incapax, & aliae uenientia desii plum: unde mala est similes. 'glossa adducti in argumento.
194쪽
Ad rationem pro eadem sententia respondetur, qudd sicut naturae uniuersales a parte rei sunt idem cum singularibus; ita a parte rei existunt per existentiam singularium ; sicut etiam sunt peractiones, quibus fiunt singularia. Ex hoc tamen i tum sequitur non dati uniuersale a parte rei separatum: hoc enim est quod opponitur singulari;
non tamen infertur non dari a parte rei naturas communes, &uniuersites, singularietatas tamen, & 1 singularibus a
Ad sundamentum Platonis ex diactis patet. Ad primum concedimus scientias esse de naturis uniuersalibus, perpetuis, &c. Sed hoc ideo est: quia abstrahunt ab existentia, solumque considerant obiectum secundum elici tiam. Constat enim, qubd eodem in do , ac nunc est vera haec propositio: omnis h.ma est animal. Esset etiam vera,
si nullum existeret individuum hominis. Imo dato quod esset possibilissententia Platonis de existentia reali vita- iter dis separati ; talis existentia non es set necessaria ad veritatem proposti nis: quia etiam ante illam existentiam, esset verum hominem esse animal, ut de se patet. Vnde ad probationeiri consequentiae r spondetur essentias , seu quidditates uniuersales dici perpetuas, ct invariabiles , non quia cum singularibus non oriantur, aut intereant; sed
quia id non habent secunddin se, sed ratione singularium. Vnde ipse secui dum se sunt perpetuae,& invariabiles negati uξ, ut explicabimus disp. seq.
Ad secundum respondetur errasse Platonem existimando inter causam,&escebam necessariam esse smilitudinem formalem, & vniuocam: sufficie enim virtualis, seu eminentialis , Ut patet in Deo r)pectu creaturarum, &generaliter in omnibus causis aequi-
detur iri formalis in natu ra.
io Q Vpposito quod a parte rei dantur
naturae, quae denon iam possunt uniuersales, ulterius inuestigandum est. quid requiratur ex parte ipuus naturae, seu quid in ea a parte rei praesupponatur, ratione cuius sit capax secundae imtentionis uniuersalis. Et ad hoc ordinantur ista, & sequentes quaestiones de unitate formali: naec enim c si datur parte rei) proculdubio est id, ratione
cuius natura cst capax uniuersesitatis; siquidem non recipit eam ratione uniatatis numericae, ut patet. Vt ergo a certioribus incipiamus, & necessaria alia simul explicemus. Primi, certum est ad hoc ut natura sit materia apta uniuersalis non debere esse singularem elliantialiter, qua- .lis est natura diuina; quae quia est um-plicissima, & .actus purus, non admittit conmostionem ex ratione commim
ni , & singulari: sed ipsa per se ipsis, est
essentialiter singularis; ac proinde repugnat esse uniuersalem. Vnde praedicationes in quibus nabira diuina dicitur de persenis, Ut Pater est Dein, Fil est Deω, . Non possunt esse alicuius ex quinque praedicaollibus. Vtrum autem naturae, quibus repugnat habere plura indiuidua, ut de naturis angelicis tonent communiter Thomistae, possintcsse materia uniuersalis, disput. 6. di
ii secundi, certum est entia per
accidens, ut aceruus, ει generaliter quae comPonuntur ex entibus completis, aut rinus diuersorum praedicamem torum , non posse esse materiam via,
uersalis. Cuius ratio est manifesta: quia
195쪽
principia materialia, ex quibussiunitiis distinctio numerica; non veid per alia qua principia sorinalia, si ii cssentialia, in quibus potius conueniunt : hinc
emergunt plures dissicilitates circa viaitatem sormalem, utrum scilicet in natura praeter unitatem numericam detura parte rei unitas sormalis. Deinde: an
univcrsue, de quo loquimur in praesenti, est unum simplicitcr: sed ens per accidens non est simpliciter unum, sicut neque est simpliciter ens: ergo non potest esse matcria apta uniuersalis. Eadem ratione excluduntur trans ccndentia , analoga, de aequi uoca. De quibus quia Vcndum cst in antepraedicamentis, nunc satis sit dicere, qubdsicut desectu vilitatis excluduntur a linespraedicam ei uali; ita etiam excluduntur a materia viaiuersalium. Vnde illae tantum naturae, quae Vnurore, scii
aequaliter , quantum est ex parte sua, participantur ab inferioribus , vi cst iratura numana, de similes pol sunt esse
materia uniuetialis. Tandem quia de concretis accidentalibus insta agendum cst , nunc etiam sussiciat dicere, illud aggregatum ex sibi cisto, & accidenti si lue totum hoc sisnificet nomen concretum, siue non, de quo insta in non posse esse materiam uniuersitis: quia prout sic estens per accidcias constans rcbus diuer- serum praedicamentorum , quod expresse docuit D. Thom. cap. 6.de ente& essentia dicens: Ex accidem, crμό-
ex eorum coniunetisne aliqua tura, cui
nuntia generis vel Jeciei p. t attribui.
Emo cum naturae istae, quae DoLsint elle materia uniuersalis, non sint a
parte ici 2 singularibus separatae, sed incis cxistentes, ut ostendimus quaest. praecedenti: manifestum est iuxta pluralitatem realem & distinctionem numeri ciuia indiuiduorum naturas ipsas esse realiter multiplicatas in illis, & ex consequens naturam humanam Petri
V. g. esse unam numero per unitalcinnumericam , quam habet Pctrus , &raturam humanam Pauli esse unam nu- meco per unitatem numericam, quam
talis unitas sit a parte rei communis iii diuiduis,& una in illis ; an potius multiplicetur, scut multiplicantur unitates numericae. Et tandem quomodb in quolibet indiuiduo distinguantur unitas formalis, &numerica. Quarum dis ficultatum rigidum examen est prinprium Metaphysicae : sed aliquis earum notitia conducit plurimum ad cognitionem uniuersalium.
Pro tituli intelli entia locnduim est cx Aristot. s. Metas Is cap.6.& libro Io. cap. I. quod, oum cstens indiuisum in se,&divisim quolibet alio: siue unum pro formali dicat solam carentiam, ut quidam dicunt; suc ut volunt alij, includat etiam cssentialiter ipsum ens, ita quod, tam ens qurun carentia diuisonis intrent essentialem rationem varius,
de quo alibi. Mare unitas erit, vel ipsa indiuiso , seu carentia diuisionis : velentitas in uisa. Quidquid autem dic
tur, certum est tamen tot cile unitates,
Pot fuerint diuisiones: carentia enim specificatur,& cognoscitur po formam oppositam. Divisio autem est duplex, utpro bat Caietanus de ente,& cssentia cap. q. quast 6. alia materialis, & alia formalis. Diuiso materialis est, quae causatur per principia materialia, seu dis renuas indiuidualcs; quaeqi sumuntur limateria, dicuntur materiales: & hac
diuisione diuiditur quaelibet species infima in sita indiuidua. Diuiso formalis habet Paulus; & sic de alijs. Sed quia est, quae causatur per principia forna duae ictae naturae sol uti distinguntur per i lia,seudissetenti scssentiris; quae quia
196쪽
sumuntur a sorida, dicuntur sormales quo modo disserunt species cuiuscum- 'ue generis. In hac autem diuisione formali est latitudo, ut rectZ notat Caietan. potest enim fieri per differentias formalus magis ac magis commune isicut genera ipsa , quae diuiduntur, possinit esse magis ac magis commu
Vtrumque cernere licet in Petro, qui, Paulo differt non per aliqua principia formalia, aut essentialia r in his enim omnino conueniunt; sed ratione materiae, seu per differentiam indiuidualem,& sic inter eos solum est distinctio materialis. At verb Petrus ab hoc equo, non Altini differt ratione materiae; sed per principium formale, scilicet rationale: sed ab hac plano differt per aliud principium formale communius, scilicet persensibile: similiter ab hoc iffide diTert per principium sor- male superius scilicet per animatum:& sic de alijs, ascendendo per lineam praedicam uti substantiae. Ex quo fit, quia tantii in diuiso, qua homo diuiditur in Petrum , & Paulum, est materiali' & ex consequenti qubd in ea nulla latitudo. At vero, non s.lum diuisio, qua animal diuiditur in hominem, &equum sed etiam, qua vivens diuiditur in animal, & plantam; & etiam, qua mixtum diuiditur in vivens , & non vivens, & aliae superiores sunt diuisiones sorinales;& per consequens indiuisione se is inuenitur latitudo cxplicata. is Ex quibus sequitur primi, unitatem esse duplicem : aliam materialem, & aliam formalem. Unitas materialis erit vel carentia diuisionis materialis, vel entitas carens diuisione materiali iuxta duos modos dicendi supra relatos. Vnitas verb formalis similiter erit , vel carentia diuisionis forma
lis , vel mutas carens diuisione sor- mali. In qua , sicut in ipsa diuisione, erit latitudo: siquidem Petrus non liuia caret diuisione formali: quia es rationalis; sed etiam quia est sensibili animatus, &c. Quod expresse docuit
Arist. s. Alctaph. cap. 6. cuius vciba in conclusione adducemus.
numerica est maxin' unitas: quia nullam admittit diuisionemo unitas verbsormalis minor cit illa: quia non excludit diuisionem numericam intra latitudinem unitatis formalis illa erit minor, quae causatur per principium so Hale magis commune : quia plus admittit diuisonis. Verbi pratia in Petro unitas , qua est hoc individuum, est maxima: quia excludit omncm diuisionem ; unitas verb, qua est unus hinino, est minor praecedenti: quia ex vi huius non excluditur , quod sit hic, vel hic homo ; unitas autem, quaestvnum animal, est minor praecedentibus: quia ex vi illius non excluditur,
qudd sit hoc animal, scilicet homo ;aut illud animal, scilicet cquus: Et idem proportionabiliter est de alijs gradibus superioribus, ut consideranti
doctrinae est: quia unitas dicit carcntiam diuisionis : catentia autem tanto maior est, quanto minus relinquitur in
subiecto de forma, qua priuat , Ut patet de obscuritate, surditate , & alijs priuationibus: unde illa carentia erit maxima , quae in subiccto nihil rclinqvix
suae formae. Cum ergo unitas numςrica nihil rchiiquat de diuisione; forna lis veri, admittat magis, ac magis iuxta latitudinem explicatam : maniscstum
fit unitatem numericam ese maximaria; formalem vero esse minorctra, ac munorem , secundum quod causatur per principium magis, ac magis comi a
197쪽
His sic explicatis: de unitate nu-l re : dc ex consequenti omnia erunt merica nullus ambigit dari a parte rei. unum numero per unitatem numeri-Lonstat enim quodlibet individuum a I cam , ac proinde non dabitur unitas parte rei esse eris indiuisum in se, & di- i se alicui sim 1 quolibet alio ultima diuisione& per consequens csse unum numero, quod est habere a Parte rei unitatem numericam. Vnde sollim cst dissicultas de unitate is est: an scilicet in Petro, verbi gratia, praeter unitatem numericam , detur a parte rei unitas formalis. Cuius sensus non est: an unitas serinalis, & numerica distinguantur a parte rei; sed sicut a parte rci datur unitas numerica, sic etiam detur a partu rei unitas serinalis: potest enim haec et se parte rei, quin sit realiter distincta a numerica. Sicut 2 simili statuimus quaesti ne praecedenti dari a parte rei, non s Iuni disserentias indiuiduales; sed etiam
Maturas communes: quamuis istae non
distinguantur realiter ab illis. In hoc ergo sensi inquirimus: an sicut datur ararie rei unitas numerica in natura, sic etiam detur unitas serm*s. Is Partem negativam dcsendunt quidam moderni, contendentes selam unitatem numericam dari a parte rei. Et probant primδ ex Aristotel. 1.Mctaphisc. tex. 7. ubi agens de una, soli imenumerauit unitatem numericam , speciscam , & genericam : sed iube duae sunt per inteste ain: erso sola unitas numerica datur a parte rea. secundb: sicut non datur nisi duplex ens, reale scilicci, & rationis; ita non datur nisi duplex vilitas, realis stilicet, & rationis: sed unitas realis est unitas numerica: ergo unitas sermalisseisini potest cile per intellcctum. Probatur minor: quia omnisa, quae sint in singularibus, a parte rei sunt singularietata, & indiuiduata: ergo quamuis Petrus verbi grauaa parte rei sit homo, nimal, & vivens; nihil tamen istorum, erit a rarte rei commune, sed singula- Tertio, quia plures rationes reale quae in quolibet ente possunt perinicialeetiam distingui, non efficiunt a parte rei plura entia: ergo non faciunt plura Vna: ergo unitas realis, quae est passio entis, non sequitur rationes se ales, etiam reues; sed entitatem singularem,& indiuiduam. Confirmatur quia unitas realis in actu tantum in passo entis realis in actu: nis eniimalia sit ens, actii unum esse non potest: sed ens ini tantum estens singulare: ergo unitas realis tantum sequitatu singularitatem, & indiuidii tionem. Consulcb omittimus plura alia argumenta, quae pro hac sententiast, mant Auctores eius: quia sol im probant unitatem formalem parte rei non esse distinctam a numerica, de quo agendum cst quaest.
16 Dicendum est tamen a parteres, & ante omnem operacionem intelle bus dari vilitatem ibrinalem in natura. Haec conclusio unani iter admittitur discipulis Diui Thomae, & Scoti,
ut testatur Suareet disi iit. 7. Metaphysi. scist. I. num. r. citans utriusque scholae Doctores. Pro qua videri possunt Antonius Andri7. Metaphysicae,quaesi i & Caiet. de ente de cilentia cap. qu. 6. ubi asserit hanc conclusonem esse adeb manifestam, ut nullus sanξ mentis possit cam negare. Colligitur inanis soex Arist. s. Metaphysic. texta ii. ubi ait: uersaliter enim quaecumquemn laἷ-r diuisionem, in quantum mn habent , sic unum dicuntur: vis in quantum tim. non haἶet diuisionem, unus soma; si vero
inquantum animal, um animal. Id docet D.Thom. opus c. a. 7.ubi nat
rae secundum se, ut praecindit ab esse, quod habet indiuidui eI in intellectu, cypressρ
198쪽
expressὶ concedit quandam unitatem, ratione cuius habet unam definitionem , & unum nomen: quod ut patet non potest esse verum , nisi de unitate sormali. Probatur concluso ratione : quia unitas formalis est carentia diuisionis formalis, seu entitas indiuisa se albter: sed Petrus a Drte rei habet carentiam diuisonias sormalis, seu criti talem formalem indiuisania, & non tantum indiuisonem materialem : ergo a parte
rei, non solum habet unitalcm num
ricam ; sed etiam formalcm. Maior &consequentia constant. Minor Vcro
probatur: quia sicut a parte rei Petrus non est diuisus in pilares materias, seu indiuidua: ita non est diuisus in plures formas, seu ci sentias: ergo sicut a parte rei habet carentiam diuisionis materialis: ita a parte rei habet carentiam diuisionis formalis.
Confirmatur : quia 2 parte rei non solum datur diuisio materialis inter indiuidua eiusdem speciei; sed etiam datur diuisio formalis inter indiuidua dis
uersarum speclarum : ergo in Petro praeter unitatem numericam datur a parte rei unitas sormalis. Consequentia patet: quia priuationcs, seu carentiae regulantur per habitus, seu formas oppositas. Aniccedens vero probatur: quia nullo intellectu considerante, sicut Petrus distinguitur a Paulo materialiter: ita distinguitur ab cquo esscn
ir Respondebis Petrum ἁ parte rei
ser ipsam unitatem numericam, non
bluim carcre diuisione materiali sed etiam formali: & ex consequenti pcrillam S parte rei distingui, tum ab in diuiduis eiusdem speciei, tum ab aliis
quibuscunque. Sed contra: quia, vel sumisvnitarem numericam Petri, secundum quod
fbi tealita indentificat quamcumγα
entitatem indivisam,scii quamcumque indiuisionem, quae est in Petro, qua cumque radice proueniat: 5 severum quidem est per e Petrum carere qua,
cunque diuisone, & distingui a quocunque alio; sed hoc idebest: quia i αvri: te numerica sic sumpta includitur unitas sormalis, quae realiter cum illa identificatur. Vel sumis unitatem nu
mericam, praeci Q secundum quod est materialis, seu secundum quod causatur per principia materialia: quomodo non includit unitatem formalem; sea condistinguitur ab ea: & sic omnino falsum est per unitatem Humericam Pettum distingui essentialiter ab equo. Principia enim materialia prout scrcum desumantur a materia prima tan quam a prima radice, non possunt cainsare distinctionem essentialem: sed haec necessarib causatur per principia sor-malia, quae forma tanquam antima radice desumuntur. Et hoc modo loquimur in praesenti de unitate materiali &formali, vi ex dictis patet. Secundd probatur conclusio: quia a parte rei Pctrus, Paulus habent re
lationem similitudinis, seu identitatis
in natura humana: crgo datur ibi viaitas se alis. Probatur consequentia:
quia relatio similitudinis, seu identit
iis findatur in unitate ex Aristotcl. s. Metaphysicae tcxz. 2 o. Clim autem noristindetur in unitate num crica : squidem in hac potius sunt dissimiles. & diuersi: manifestum infundari. In unitate sormali. Confirmatur: q'ita multa alia necessarib conceduntur esse a parte rei, quae saluari non pol sunt, nisi dctur uni
tas sorinalis in natura : crgo illa concedenda est. Probatur .antecede as qui
a parte rei concedimus in quolibet Renere dari unam speciem praestantissimam, quae est mensura caederarum: si diret a ptate rei Vnum uni contradi
199쪽
rium esse,&alia huiusnodi; luae tamen non possunt intelligi de alia unitate nisi formali: ergo vere datur a parte rei in
18 Ad argumenta respondetur. Ad primum , Aristotelem ibi sub unitate specifica, & genetica comprehendisse
unitatem formalem: tum quia ex parte rituationis conueniunt; siquidem omnes dicunt carentiam diuisionis se malis: tum etiam quia unitas sorinalis est proximum sundamentum ex parte naturae respuisti, unitatis specificae, vel genericie: &idebsolet appellari land mentaliter specifica,vel generio. Ad secundum negatur minor. Sicut enim entitas realis Petri non solum continet principia materialia, unde sui initur diuerentia numerica; sed etiam principia formalia, unde sumitur differentia essentialis: ita unitas realis Petri, non solum continet unitatem numericam, quae sequitur principia materialia; sed etiam unitatem formalem, quae sequitur principia essentialia: qua- uisa parte rei, ut supponimus, non distinguantur istis unitates, sicut non diastinguntur a parte rei dii serentia num rica, & et sentialis. Vnde ad probati
nem minoris concedimus quidem omnia, quae a parte rei sunt in Petro, este singularietata, nihilque esse a parte rei
commune: inde tamen solum sequitur unitatem formalem esse a parte . res
coniunctam cum unitate numerica in
unoquoque indiuiduo :& non dari ali
quam unam unitatem formalem communem omnibus. Cum quo tamen stat verὸ dari unitatem se Mena,quod intendimus. Tertium argumentum cum sua confirmatione praecipuξ probat unitatem sormalem , de numericam 1 parte rei non esse plures unitates, seu non distingui realiter, quod nos non negamus, ut constabit quaest. Adbue tamen ad argumentum,quatet aes potest esse contra nos respondetur, quod sicut rati nes, seu pascinones reales, quas distinguit intellectus in aliquo clite, clitaciunt 1 parte rei unum cias, ita unitasse alis, & numerica a parte rei es
esunt unam viaitat remem, quae est
passio entis. Vnde malὰ insertur talem unitatem non sequi rationes se ales reales ista entitatem singularem, & indiuidua. Nam eo ipse, quia sequatur totam illam entitatem singit areni: se
quitur etiam omnes etationes reales,
quae in ea continentur scrinia propor
Per quod patet ad confirmationem. Concedimus enim unitatem realem in actu, solum sequi entitatem singularem, quae in entitas in actu. Negandum est tamen tantum sequi ad singularit tem,seu differentiam numericam: quinniam etiam sequitur ad alias persem nes essentiales,quet in tali entitate singulari continetur, ut explicatum est.
in natura una mitri cimmunis, vel
potius multiplicetur in infer bur. i 'Vaestio hodie celebris est inter discipulos D. Thom. de scoti.
In qua pro tituli intelligentia notat dum est ex Caicti de ente & cssentia ca- . quasi 6. unitatem natiuae duplicitet poste esse communem: negatiuE Gliacet, & positiuE. Tunc est communis
negative; quando natura non est a'
priata alicui supposito, vi ipsam nomen indicat: nam negatiuE commune idem est, quod non singulare. Vnde natura sic sumpta idem est, quia naturari . vi Ioquitur Caieta absque consortio scilicet indiuiduorum. Tunc verbo, tu est positive communis ; quando
200쪽
tura indiuisa manens secundum illam unitatem, reperitur in pluribus.
Cui Caietan. doctrinae addit benξMasius secto a. de Univcrc quaest. unitatem postiuE comunem posse sui diuidi in numericam, speciscam,& genericam. Tunc natura habet unitatem numericam positiuξ communem; qua-do manens eadem numero, & incliuisa, repetitur in pluribus suppositis, ut
natura diuitia, quae indiuisa manens, &eadem numero, idetificatur cum tribus
personis realiter distinctis. Tunc verbnatura habet unitatem specificam, vel genericam positive comunem, quando indiuisa manen secundiim illum gradu specificum vel geneticum, reperitur inpuribus realiter distinctis.
Non procedit ergo dissicultas de
unitate numerica tosiliuὰ communi:
' certum enim est nullam naturam cre
tam habere talem unitatem, sed id proprium esse naturae diuinae : sed statim procedit de unitate formali specifica, vel generio. Estque punctus dissiculi tis in hoc: an a parte rei detur in natura unitas formalis positive communis; ita ut manes indiui secundum illum gradum specificum,uel genericum ad quos consequitur, reperiatur in pluribus absque eo, qubd ua illis realiter multiplicetur. Et hoc est, quod pr cipuE controuertitur inter D. Thomae, & scotidiscipulos. Nos tamen simul etiam explicauimus: an saltim natura habeat a
parte rei unitatem formalem negative
1o Prima sententia asserit naturam humanam verbi gratia habere a parte rei quandam unitatem sermalcmpositi vh communem indiuiduis, nequem illis multiplicatam. Sic docet scol. 7. Metaph. quaest. i 8. & a. dist. 3. qu. a. quem sequuntur Antonius Andr. M5lorius, dc alij eius discipuli: quos refert
Mas Vbi supra. Scimus aliquos db
uersimode explicare mentem Scoti quovis tamen modo exponatur, hoc tandcm asserere tenentur,tana ipse, qua
omnes illi, qui asserunt dari a parte rei
uniuersale formaliter, scu uniuersalit tem, ut videbimus qu. I.
Sed quidquid de hoc si, sententia sic intellecta probatur. Prim5: quia a
parte rei Petrus, & Paulus sunt unum
in natura humana: ergo a parte rei talis
natura habet unitatem illis comunem,&non multiplicatam in eis. Probatiuconsequentia: quia quando aliqua duo realiter distincta sunt vnsi in aliqua rationeasis ratio debet esse una in illis. Secundb : quia inter Petrum, α Paulum est realis relatio similitudinis, seu identitatis in natura: scd haec rei tio fundatur in unitate reali ex Aristoti cap.de relatione : ergo sicut inter P trum & Paulum datur unica relatio id&titatis, ita dabitur aliqua unitas realis
communis; quae non multiplicetur in eis. Maior,&minor patent: consequentia vea videtur constare ex raritate ra-
Temb: quia natura humana, quae est in Petro, de Paulo, definitur unica definitione: ergo habet aliquam Vnita- . tem in illis: nihil enim denniti potest, nisi quatensis unum ex Aristol. 4. M
unitas non est per intellectum: nam a parte rei, & non ab intellcctii habet natura, quddst definibilis: ergo ist unitas realis, & ex consequenti sicut definitio indiuisa manens est postiuὰ communi indiuiduis, ita etiam unitas. Quarse: quia quantumcumque natura diuidatur per disserentias numeri, cas; manet se aliter indiuisa: ergo in illa manet unitas formalis. Sed talia
natura manens eadem se aliter,communicatur pluribus : ergo Vnicam, de
candem unitatem formalem habent illa plura: &per consequens dabitur inno