장음표시 사용
221쪽
l tur, naturam abstractam ab intellectit agente appellans ab lutE mi uersale:& tamen statim docet secundam inten- uniuersilis ; ut probatum est : restata sussicienti enumeratione, fieri per simplicem comparationem.
Tertit, post i iuὰ probatur per hanc
comparationem fieri: quia uniuersale est resativum secundum esse, & uniuersalitas vera relatio rationis ex his, qua sci primo genere secundarum intentionum logicalium enumerauimus sit-pra disp. a. n. 6. ergo fit per compar tionem simplicem intellcctiis. Probatur consequentia: quia ens rationis sit per hoc, quia appreliandatur aliquod esse, ubi nullum est: ergo relatio rati nis fiet per hoc, quda apprehendatur ordo inter aliqua ; inter que talis ordo
non est. Hoc autem est unum alteri compar. are: ergo uniuersalitas ex rati ne communi relationis rationis habet feri per comparationem. Cumque rhxione proprij generis, in quantum scilicet est relatio, seu intentio rei simplicis, excludat iudicium, aut discursum: planξ sequitur fieri per simplicem apprehensionem naturae in ordine ad inferiora , quae est comparatio simplex intellectus possib E. , quod intendi
FUNO MENTIS Iistentiarum 3. III. A D Primum argumentum Proi. sententia ex auctoritatibus D. Thom. constat ex his, quae adduximus ad concilianda eius testimonia. Et
quidem in priori loco satis ipse Sanctiis explicat se loqui de uniuersali in repraesentando. Quo etiam modo potest explicari secundus Iocus, vel melius de uniuersesi fundam critaliter , & in potentia proxima. Quod colligitur ex ubiimo loco adducto pro nostra conclusione: ubi eodem modo loquendi ut, tionem, sol uniuersale 'rmaliter, feri
per actum reflexum, seu comparatio
Ad secundum respondetur negando maiorem, si loquamur de uniuersali secundo intentionaliser, seu Logic s- .cut in praesenti loquimur.Vt enim quPstione praecedenti diccbamus obiectum intellcetiis, etiam si, intcrquatcnus obiectum est, & ut est aetii intestigiabile; tantum est uniuersale sentanici taliter , & in potentia proxima. R. alio est manifesta: quia esse obiectum intel-Jectus, & actu intelligibile habet natura areali, & intrinseca entitate sua, M. a persectione,& materialitat quam habet, vel quia est actiis, & se a separata, vel quia secundum se abstrahit ab aliqua materia , saltim iit gulari. At vero esse actit,& λ aliter uniuersalem habet natura a secunda intentione, quasi dat intellectus, supra enutat iulam actii intelligibilem, quae est obie bini eius. Et sic stat optime obieetii intelletius, eluam soriri iter quatenus
est obiectium , & actu ilitelligibile ; csse
tantum fundamentaliter uniuersale.
d sel im significatur quando coi
muniter dicitur obiectum intellecti sesse uniuersale. incut quando contra dicitur, obiectum sensus esse sinsulare, non significat res constitui in esse obiecti sensis per secuti tam intenti nem , quam pro formali dicit ibi
gulare. Ad confirmationem , concena maiori, neganda est minor. Cuius ratio est: quia ex eo praecisE, iubd natura esset realiter separata, ut poncbat Pi to ; statim cssct in ea relatio realis , qua uniformiter respiceret indiuidua , α ratione illius es et se aliter vii ersa
222쪽
tura flauetur per intellectunt agetem; neque resultat in illa relatio realis ad
indiuid ut patet; neque etiam rationis: ti i quia intellectus agens non est essed i as entis rationis : tum etiam quia ipse non refert naturam ad inferiora, quod necessarium erat, vi r ultaret relatio rationis. Et siccxco praecise , quod natura separetur per intellectium agentcm , non est formaliter uniuersalis; sed tantum similamcntali-tcr, & negative. Ad tertium respondetur, quod fieri aliquid formaliter uniuersale,est fieri positive commune, α indifferens. Hoc autem non habet formaliter natura, per separationem a singularitatibus; sed per secundam intentioncm , scii rei tionem rationis ad inscriora, ut explicatum est. Per quod patet ad confise mationem. Solum enim probat naturam per abstractionem scri uniuersalem negatiuti & in potcntia: alias con-ssequentia esset omninb salsa. ,3 Ad auctoritatem D. Tho. pro secunda sententia adductam, iam diximus supra sensum eius esse, ad abstractioncm intellectus possibilis sequi socundam intentioncm univcrsalis, eo modo, quo relationes dicuntur consequi ad suum fundamentum. Abstractio enim praecisiua ultimὼ disponit naturam, ut fiat formaliter uniuersalis per subsequentem comparationem. Ad rationem pro eadem sciatentia respondetur per abstractioncm praecisi-uam intellectus possibilis non cognosci
naturam, formaliter ut unani,aut uniformem; neque ut proximum suntlamentum uniuersalitatis : ad hoc clitam neces artus cst actus rcflcxus, ut patet; sed solum cognosci secundum sua praedicata essenti lia, aut gradus communes, quod tabet Sparte rei. Per subse
gnoscitur ut Ym , diaetas uniformem ordinem ad inferiora. Et sic per hanc fit
formaliter uniuersalis. Ad confirmationcm respondetur negando antecedcias. Ad cuius probotioncm dicimus uniuersalitalcm cum sit secunda intentio, conuenicias Icbus quatcnus cognitae sunt, ut saepὰ explicuimus: vltra unitatem formalim, aut indiuisonem, quam habet natura a stracta per intellcctum agentem, requirere proculdubio in ea denomin tionem cxtrinsccam cognitae, a qua lumb completur in ratione fundamenti,&constituitur in potentia omniud proxima ad illam recipiendam. Et
talem denominationem recipit natura
er abstractionem praecisiuam intel-cchiis possibilis, non verb ipso viaruuersalitatem. Ad fundamentum quartae sententiae constat ex eius impugnatione.Vnia uersalitas cnim non conuenit naturae
prout actu est in multis; sed prout cst apta esse in illis, & ided non cxigit operationem intellectus, qua natura actu attribuatur multis ; sed qua fat proxi-mὰ apta, ut tribuatur multis, seu qua cognoscatur tu ordine ad multa.' Ad quod non requiritur comparatio composita, ut per se patet. D II E UNIVERNALI Metaph fico sntim tam ,
Am facit E intelligetur diuiso
uniuersalis , quae communit rcircunfertur, in uniuersale Metapbysicum, & Logicum : per quam aliqui dissoluunt hane quaestionem, & conciliant sententias oppositas, asserentes uniuersale Metaphysicum fieri pirabstractio iem intellectus agentis , vel post bilis; Logicum vero per comP
223쪽
rationem. Sed licet haec doctrinam sies essentias reales, de quibus agit Met physica, quae prout sic , tantum suntriindamentaliter uniuers es. Quia tamen neque Metaphysica, neque aliae scientiae disputant de uaturis,prout sunt
in singularibus; sed prout ab eis sepa- - sit bene intelligatur in vera sit; insulsciens tamen est ad solucionem quaestionis. In qua non inquirunt Doctores: per quam operationem natura fiat viii uersilis fundamentaliter, seu in potentia proxima ; sed per quam Nerati nem fiat achii, & riualiter uniuersalis. Constat autem uniuersiale Methphysicum non esse uniuersale alitia,& formaliter ; sedin potentia tantiim, & sundamentaliter : ac proindὸ per hanc diui sonem non pollunt conciliari adductae
Qubd autem tantium uniuersale Log cum sit aetii, & sormaliter uniuersale ; Metaphysicum veri, sol dira inpotentia, & sundamentalite satis ex se patet. Nisi enim velimus abuti terminis , uniuersale Metaplosicum nihil aliud senat; nis uniuersale, quod est obiectiam Metaphysicae sicut uniuers le Logicum significat uniuersale, quod est obiectum Logicae. Cum ergo ex dictis disp. i. constet res pertinere ad obiectum Logicae , . non ratione suae entitatis realis, sed ratione secundarum intentionum ; ad obicctum verbMeophysicae non nisi ratione seaeentitatis,&persectionis realis: planum fit uniuersale Logicum esse natiuam simul cum secunda intentione, a qua actu , & se sister constituitur in esse uniuersitis; uniuersale verb Metaphysicum solum esse ipso naturas, seu
rantur, aut sine eis cognoscuntur: ido
solet dici, uniuersale Metaphylicii fieri per sistractionem intellectus a- gentis, aut possibilis. Non quia per
nas operationes , naturae recipiant ali
quam uniuersalitatem Metaphysicam. ut aliqui fingunt; sed quia tunc habent immaterialitatem, & actualitatem necessariam ad terminandas scientias. 61 Ex quo tandem fit naturam, sea singularibus praecisuri , si pertineat ad obiectum Pnilosophiae , posse dici uniuersale Philosophicum; si ad xl
thematicas, mathematicum . si ad Motaphysicam, metaphysicum. Consueuerunt tamen omnes natiirae reales sic
praecisae appellari uniuersese Metaph sicum , vel sumpta denominatione a digniori scientia , ut optimξ notat Rub. de uniuersalibus quaest. I. nu. 93 vel quia obiectum Metaphysicae trans. cendit obiecta aliarum scientiarum, & sic possunt quodammodo talia o lecta appellari uniuersale metaphysicum. Ex quibus omnibus patet diuisionem adductam nullo modo esse univocam , sed vel totius concreti in suas partes , vel analogi in anal
224쪽
ICUT Accidentia realia suas habent passiones, quas de illi:
scienti aedemonstrant, ut cernitur in Geometri Arithmetica,& alijs: sic etiam secunda intentio uniuersesis, quae est quqdam forma,seu accidens rationis, suas habet proprietates: quarum notitia, & examen ad Logicam pertinet. Duae autem uniuersalis passiones omissis alijs minoris notae in assignantur communiter ὶ Doctoribus, scilicet eueperpetuum, de ei sepraedicabile. Sarum prima conuenitvniuersali ratione materiae, seu natur denominatae: ipse enim naturae uniuersales dicuntur,&sunt perpetuae. In quo sensuisse docet Arist. scientias agere de rcbus perpetuis, Ut patet r. Post. cap. 4. & 8. & lib. 6. Ethicorum cap. . cuius etiam paulonis meminit D. Thom. I. p. qu. 46. M. 2. & alibi saepe. Secumda conuenit univcrsali ratione formae: ipsa enim secunda intentio uniuersalis est prima radix, & ratio, quare naturae reales praedicentur de inferioribus. Cuius etiam meminit Aristot. I. Periher. cap. s. MD. Thom. opus 8. cap. I. Cum ergo disputatione praecedenti explicuerimus essentiam uniuersalis, tam expa temateriae, seu naturae denominatae 3 quam ex parte formae, seu intentionis: xquum est, ut in hac de passionibus uniuersilis eadem proportione dispute
se UOMODO UNIVERN LIM SINT Ieremitissi/gubrib- ,pereant etiam uniuersalia. R o tituli intelligentia,&sollitione huius, ac sequetis difficultatis ciendu est
.s' dici tripliciter,scilicet esse inentiae, esse existentiae, & esse, quod, significat veritatem propostionis. Verba D. Th. sint, mio xx.I. dicitur esse ipsa quid lito, vel natura rei: sicut dicitur quod desinitis V re tiosi ficos, quia est elle. Octamia. dicitur esse ipse actis essentiae: sicut
noe,quod est esse viventi M. Tertia πιάσδicitur esse,que lanificat veritatem eo
positis iasin τυθι aut tu secundum rucilest, dicitur copuia. Quam doctrinam inter alios explicat late,& optime Nazar.
. p. q. 3. art. ε. controuersi.
De perpetuitatu ergo uniueis lium, quanissim ad istud tertium esse: an scilicet propositiones uniuersales sint dicemus quaestio
lia sint perpetua quoad existentiam, Plato, ut vidimus ni pra dict.3an 6. cxistimauit uniuersilia habuisve ab aeterno realem existcntiam a singularibus siparata, & per consequens realitcr
225쪽
re remansura, ctiamsi singularia omisia interirent. Haec tamen sententia omninbtasa est: tum quia salso nititur fundamem xo, ut ibidem ostendimus : tum etiam
quia quidquid est praeter Deum dependet ab ipso, tanquam a primo efficiete,
ut indicant verba illa Ioann. I. Omnia
per ipsum fasia sunt. Et docet Arist. tr. Metaph. c. vltimb : sed si uniuertata
haberent ab aeterno realem cristentiam non essent ipse Deus, ut supponimus :ergo ab illo recepissent talem existentiam, fuissentque ab aeterno producta. Sed iuxta fidem Catholicam Gen.I. nihil productiam est a Deo ab aeterno: cr-go uniuersalia non habuerunt ab aeterno realem existentiam.
Ex quo etiani fit, qubd si perirent
omnia singularia alicuius naturae viai- uetitas sui de facto continget in fine mundiὶ talis naim: uniueri dis nullo modo maneret existens sed cum singilaribus interiret: ac proinde si ortuita singularia, quae sint in rerum natura, perirent; consequenter uniuersalia omnia quoad realem existentiam sunditus interirent.Et hoc est quod inquit Arist. c. de submuntia: Dess uictis cisicet imi
substantiis, i sibile esse, alia
Iuxta hanc ergo secundam accortionem , quatenus esse significat existentiam , omni tali certum est uniue salia non esse perpetua. Qua re solum difficultas est inter Doctores, de prima acceptione, nempe de cise es lentiae. inuis enim omnes Dicantur rerum essentias aliquo modo esse ab aeterno; non oriri, neque interire; esse semper,&ubique; &alia eiusmodi, quae perpetuitatem denotant : non est tamen
exploratum, quomodo haec illis conueniant. Et hoc est quod in praesenti inuestigamus. - 3 Vctus est opinio, asserens rerum cssentias, seu uniuersalia cile perpetua, ct quod vere habeant ab aeterno citra
Deum aliquam realitatem clientiae, quam vocant diminutam quandam eram litatem ; non verb existentiae. Sic videtur sentire Scoci in i. dist. 31. q. Vnica.
Quam sententiam tribuit dilayroni, Malijs Scotistis , Nigcr. a. par. Clypei quaestio. 2. In eandemque fuisse quos tam antiquos Thomis testatur Sol cin. 9. Metaph. qu. . qui plura pro illa
adducit argumenta. Haec tamen sunt praecipua. Primb : quia quae continentur in praedicamenti sunt aliquid extra Deu: Ied uniuersalia , antequam existant, continentur in praedicamentis: antequaenim rosa existat, Veia in in praedicamento sibstantiae: ergo antequam vnbuersalia existant , sint aliquid extra Deum. Non realitate existentiae, ut patet: ergo realitate essentiae. Secundb:quae sunt unum,&iden , habent eandem entitatem .: sed natura uniuersalis, antequam existat, & postquam existit, est una, & eadem: eadem
enim in rosa,qitae in Hieme potest produci , & quae in Vere est producta: ergo
natura uniuersalis , antequam sit , ω postquam est,habet eandem entitatem. Sed non quantum ad existentiam: ergo quantlim ad essentiam. Tertib: quia ab aeterno verum est dicere homo est animes: ergo ab aete no dantur homo, & animal. Non secundum existentiam, ut patet: ergo secunddin essentiam: ac proinde uniuersalia erut ab aeterno secundum aliquam realitatem extra Deum. Iuxta quam ctiam erunt positive perpetua, inpera rabilia, &incomiptibilia: manebutq, cum aliqua entitate, & realitate essenti etiam si intereant omnia singularia Nihilominus tamen dicendum est prinid, quod uniuersalia non sunt perpetua secundumessentiam positiuΘ,
226쪽
ita scilicet qubd ab aeterno fuerint in
aliquo gradu ciatis extra Deum: ac Pr inde nec remancre possunt secundum
aliqua realitatem .pereptis singularibus; sed sicut nihil sunt, antequam si gularia producantur ; ita etiam in nihilum reddi quando singularia destruuntur. Sied ni expresse D.Thom T. pari. quI O. artas. ad 3.& de potentia quaest. 3. art. s. ad i. ubi ait: sima ditas ereat antequam
esse habeat, nihil e 3 nisi frete in intellectu
creantis: υἷ an est creaturat, sed creatrix natura. Diu.Thom. sequuntur Capreol.
in z.dish i. quaest. i. Soncin. Nig. &Na- za. ubi supra, Basiee, &Zumcl, loco citato, ex prima pari. Mas hic tech. 2 qu. 8. & communiter Doctores. Fundamentum est: quia omnino re-pranat aliquam naturam uniuersalcmelle secundum essentiam aliquid reale extra Deum, & non habere realem existentiam : sed ab aeterno uniuersalia nihil sunt quantum ad existentiam, ut dictum cst: ergo nihil etiam sunt quathm ad essentiam. Probatur maior:
quia quidquid cst cxtra Deum, habet illud esse S Deo : ergo si esse est quid reale; habebit illud per aliquam Veram,& realem actionem,scu emanationem:
sed chimericum est fingere actionem,
aut emanationem realem, quae non ter
minetur ad ponendum aliquid singui re extra causas, in quo consistit existentia: ergo omni tib repugnat essentiam ab aeterno habere aliquod esse extra Deum, & non ei se existantem, vel singularem. Confirmatur: quia ex opposita sentetia sequeretur mulam dari propriam creationem in tempore; si praecederet ab arterno esse reale es Ibitis extra Desi: hoc autem est absurdum: ergo illud ex quo sequitur. Probatur sequela: quia creatio est productio totius entis secun-
re impossibilis; si praecederent ab a te
no vniuersalia cum realitate essentiae: iam enim non produceretur secundii mei sentiam, sed tantum secundum existentiam, ut patec: ergo nulla daretur
1 Dicendum est secundb uniuersalia secunddin essentiam esse perpetua negatiu), cxcoquia sunt negati uὰ in- generabilia, & incorruptibilia : quatenus secundlim se non habent principium sitae corruptionis, aut generati nis, de pcr consequens neque sui finis. aut principi j. Ita D.Thom.r.partiqua st
ad is. & i . quem sequuntur Auctores
Probatur breuiter de explicatur. quia quod est negatiuἡ incorruptibile, est negati uξ perpetuum : sed uniuers, ita sunt negative incorruptibilia: ergo sunt negatiuὸ perpetua. Maior est euidens: probatur minor: quia illud est
nequites incorruptibile , quod de se nullum habet principium, i quo corrumpatur: sed uniuenalia ex se nullum labent principium corruptionis; siquidem corruptio & generatio in singuloribus sunt, ut patet: ergo uniuers dia lint negative incorruptibilia. Confirmatur: quia sicut uniuertata nullum sibi determinant locum: ita nullum sibi determinant tempus: sed ex eo, quod non dcterminant sibi locum, dicuntur esse negatiuὰ ubique,& immensa: ergo ex eo qubd non determinandsibi tempus dicuntur esse negatiue ςterna, & semper. Minorem probat Diu. Thom loco citato ex I. parti extemplomateriae primae, quae secunddin se non dicitur una positiuE; quia scilicet habeat unam formam, sicut homo dicitur unus ab unitate unius sermae; sed negati uξ tantum, per remotionem si i- dum omnem realitatem,quam insilivi licst: omnium formarum distinguet
bet: sed talis productio esset in tempo-l Eum : ergo eodem modo uniuersilia
227쪽
Ad secundum respondetur cum MasIoco citato, ea quae stat unum, & iden erunt perpetua; siquidem ex se non habent, per quod determinentur ad hoc, Vel illud tempus.
6 Ex quo iam sequitur Alutio eius, quod in posteriori quinionis parte pro
posuimus. Sicut enim unitas negativa,
quam habet materia prima secundum iis, non tollit, quin positive plurificetur
iuxta numerum copositorum, habeatque a parte rei tot unitates positivas, quot habet formas substantiales: ita similiter 'udd uniuersalia sint negatiuE
perpetua, ut capti catum est , non tollit quin vere, & rcaliter genercntur, aut corrumpantur per accidens ad generutioncm , & corruptionem singularium. Quod perspicuὸ docuit Arist. i. Possi crus &exp icant optimξ D.Thom.&Caiet. ibidem. Ex quo tandem fit, pcremptis singularibus, perire uniuersalia. Potest in. men dici ipsa manere tripliciter. Primo,
in virtute sumina causarum. Secundo
in exemplatibus, scii ideis diuinis. Te tio, tandem in intellcctu croto, vel Angeli, vel hominis ratione specierum in igibilium, quae illa reprqsentant. Videatur Mas ubi supra Ad argumenta respondetur. Ad
primum negatur minor. Cum enim nincrsalia , antequam existant, nihil sint a parte rei: on possunt actu,&Waliter contineri in praedicamento. Dicuntur tamcn abaeterno esse in praedi- eamento, potestate λ in quantum stilicet ab aeterno sunt possibilia, non per aliquam potentiam passivam rcescio ex parte ipserum; sed per potentia actitiam causae, in cuius virtute praecxistunt. Similiter dicuntur esse ab aeterno in prςdicamento, non formaliter, secundum aliquam rcalitatem clientiae eorum; sed repretientaliuE; ratione sti. et exemplarium diuinorum ,per quae ab aeterno reprcsentantur uniuersalia in propriis categoriis. pqstiuZ, habere eandem entitatem non verb ea, quae stat unum nega tuta Rationale enim, & animal in homine, quia sunt unum positiuξ, habent caridem entitatem: sed materia prima, tuta est una numero negatiuξ in cibus,
quae gene rantur,dc corrumpuntur; non
habet eandem entitatem in illis: sed aliam entitatem, de realitatem habet in homine, aliam in equo, &c. Quia ergo natura uniuersuis, alatequam iit in rorum natura, &postquam est tmesim est
negatiue una: non enim possunt, nihil,&aliquid esse positiuE unum, vi rae tet in indE est, qudd natura uniuersaris. antequam sit, & postquam cst, non hobeat eandem entitatem.
Ad tertium, concessb antecedenti negatur consequentia. Quamuis enini ab aeterno detur cillitas, in qua tanda tur veritas aeterna illius propositionis; haec tamen est cillitas crcata hominis,& animalis, sed ipsa entitas exemplorium diuinorum, quae non distinguntur ab ipso Deo. Videatiar Soncinas
dcvvs Bonaventi Herb. Gab & Ocam. quos refert Masus Vbi supra, quaest. s. existimant propositi nes viriuersales,& nccessarias in xt no non habuisse actu veritalcm, sed sis iam in potenti . Verbi grai haec propositio: Homo est rationalis: sinquiunt)loidni est actu vera, dum existit homo; dicitur tamen ab aeterno vera, inqua tum homo ab aeterno potuit cile rati
natis, vel squod idem cstὶ inquantum
228쪽
potuit existere res significata per propositionem. Eandem sententiam tenet etiam Zumel I.p.qu. Io.art.3. qu. Vnica
conclusione 1. ubi addit sibi aliquando contrarium placuit e, sed re melius inspecta, mutae sententiam.Quam Prinbit dupliciter. Primb: quia ex eo, quba res est vel
non est, dicitur oratio vera, vel salia ex Arith in postpraedicamentis: sed res neque iucunddin existentiam,vt pate ne uesecundum essentia,ut vidimus,ssenta aeterno actia; ergo oratio, seu propositio illas enuntians non potest esse absterno vera actu,sed Ma potestate. Secundo: quia si veritas harum propositionum esset achii ςterna, maxim Equia connexio inter ptaedicatum , &Hibiectum ellet achii ab aeterno: sed hoc est susuri: ergo illud ex quo scquitur. Sequela videtur nota. Minor autem probatur: quia non potcst esse actuvnio, sna connexio absque extremis: sed ab temo non sunt aetii homo, &animal, ut supponimus ex quaesi praecedenti: ergo an aeterno non est accitunio
inter illa. si Tertili probatur eadem sententia: quia in propositione verbum debet esse indicatiui modi, &tem oris pr*sentis, ut docent Dialectici lib. i. Peri-her. ergo nulla propositio potest significare veritatem actit aeternam. Patet c5-
sequentia: quia quod significat cu tempore pr sentis non potest significare veritatem ab aeterno.Qiraris: haec propositio:
uem,est essentialis,& tamen non est perpetuae veritatis: ergo non omnis pro positio necessaria est aeternae veritatis. Probatur minor: tum quia ad vitam in homine requiritur vitio animae acco Pu' mix non est ab Gemo: tum etiam quia nomo aliquando est mortuus: e
go non semper est vivens; & per con-1equens calis propositio non erit aere
Tandem: quia haec propositio, C. Ibu est iam , est essentialis, de tamen non
habet veritatem aetcrnam: ergo inten
tum. Maior patet: quia Christus vere est individuum nainrae humanae, quam uis non habeat personalitatem, seu subsistentiam, imb nec existentiam creatam. Minor verb probatur: quia Cluitas in triduo mortis eius non filii homo, ut docent Scholasci cum Magistro in s. dist. 11. & Theologi cum D.
triduo haec eropositio, Christus est homo, fuit falla: ac proindE non estate
io Plena dissicultatis silutio pendet
ex persecta notitia vcritatis: quam tamen hic tradere, nec licet, nec vacat. Sed ilipponendum est ex D.Thom. I. p.
quaest. Is. ait. I. veritalcm cuius umque
rei consistere in consormitate eiusdem rei ad intellestiam , ita ut veritas per prius sit in intellectit,de ab eo derivetur ad res: secus ac bonitas, quae per prius est in rebus, & ab illis derivatur ad voluntatem. Quod discrimen nascitur ex disserentia inrer has duas potentias supra disputar.num. 26. insinuata.Et haec veritas Rici appellari trisscendenta lis. Pr ter quam datur alia, quae appeulatur veritas' formalis, de tantum reporitur in intellem componente, & diui dente, ut probat D. Thom. loco citatoart.2. Et luec est, quae reperitur in propositionibus, quando aliquid affrin mus vel negamus conformiter ad res significatas. In hac autem veritate adhuc possilamus duo considerare. Primum est is
quod sorinale est, de propria veritas dicitur. Et hoc nihil est aliud quis, enuntiare, seu cunoscere connexion
praedicati, & subiecti: quod patet esse
in intellectu. Vnde si detur ab aeterno intellectus cognoscetis hanc conncco
229쪽
nem: dabitur etiam in eo ab aetcrno votitas sormalis talis propositionis. Secutidb postumus in hac veritate propositionum considerare , non id, quod formale est, sed sundamentum eius: illulscilicet super quod scindatur veritas formalis. Hoc autem nihil aliud est, quam connexio, & vnio illarum rerum,inter quas fit enuntiatio: seu identitas praedicati. & subiccti: haec enim saltem ex modo significandi necessaria est ad veritatem propolitionis. II Secundo notandum est idcirtitatem istam praedicati, & subiecti, quam ossumus appellare vcritatem itinamentalem , esse duplicem , ut supra numcr. 7. dicebamus: aliam postiuam: aliam negati v am. Tunc est idem.
litas positiva inter aliqua, quando illa,
quae dicuntur idem , verὰ habent eandem realitatem, & entitatem; sicut animal rationale in Petro, dum existit, very habent entitatem, de realitatem naturae humaniae, qua in eo est. Et hancidentitatem, seu veritatem sundamentalem positivam, ex quaestione praecedenti conuincitur manifeste non fuisse ab aeterno inter subiectum ,& praedicatum alicuius propositionis iaccellariae: cum nulla entitas extra Deum fuerit ab
Itantitasverb negativa est nNatio diuersitatis inter simia extrema,seu nodiuersitas inter illa. Quae identitas,cum sit negatio, sequitur leges aliarum ne- sationum. VndE tandia dicetur esse intcr siqua extrema, quamdiu abfueririt ab illis diuersitas, quam negat. Qua re si ab aeterno abest diuersios inter aliquod pri dicatum, & subiectum, & in
aeternum aberit, ut contingit in propositionibus necessariis: erit consequenter ab aeterno negatio diuersitatis inter tale Diaedicatum, de subiectuin ι & perconicqucris identitas negativa, scu vetitassundamentalis negativa.
ii Dicendum est ergo primd veritatem landamentalem positiva, seu identitatem positivam inter praedicatum,&subiectum in propositioiqibus necessarijs non fuisse ab aeterno : ac proii Euniuersalia, quantum ad hanc verit tem propositionis, non esse aeterna: n
que hoc modo dari propositiones nae veritatis. Haec conclusio ex quaest. prγedenti, & modo adductis cst manifesta : de ided in ea immorandum
Dicendum est secundb veritatem sundamentalem negatiuam, seu identi latcm negatiuam uater praedicatum,&sebiectum in propositionibus necessarijs suisse ab aeterno: de hanc id ut tum aeternam sissicere ad aeternitatem propositionum, secundum propriam, de formalem veritatem, quam conclusione sequenti statuemus. Prima pars huius conclusionis constat ex dictis. Si enim inter praedicatum, de subicctum hariam propositionum nec suit, nec est, nec crit, nec potest esse diuersias: ergo ab aeterno suit negatio talis diuersitatis; de per consequens identitas negati v secundave pars exsequenti conclusione, de solutionibus argumentorum erit mani sesta.
13 Postreinb dicendum est, loqvcndo de propria, & formali veritate pr
ostiones uniuersites necessarias haere pcrpetuam, firmissimam,& actualem veritatem, siue res existant, siue non: ac proindό univcrsalia,quod istam veritatem propriam, & formalem, este actu abaeterno. Ita Arist.I. Post.c. y.Vbi, ut optimὰ notat Caiet. non soli ines ait scientiam esse sempiternorum, &non corruptibilium squcd est assercre uniuersalia quatum ad essentiam csse aete
na in sed etiam dei tonstrationcm esses cmpiternorum, & non c eruptibilici: vi indicaret non sit ini res, de quibus est scientia, cise aetcrnah scd etiam pro- rositioncs,
230쪽
positioncs, de quibus est demonstratio, lesse sternae veritatis. Emdcm conclu- lsionem icnet D. Thom. I. pari. quaest. iIO. art. 3. ad 3. quem sequuntur inter alios Bancet ibidem, Capreol. in i. diit 8. quaest. i conclusione I. Soracinas '.
Metaph. quaest. 1. Niger i. parte Clipei
quaest. 8. Sol. 2. lib. summulari cap. 2.&io. & Mas scet. r. de uniuersalibus qu. s. Qui in confirmationem huius sententia adducit plura , eaque expressa loca Diu. August. Anselmi, & Porph. Quam etiam probat optimE Caiet.)
Fundamentum est : quia formalis veritas propositionis non est in ipsis robus, sed in intellcctu cognoscente connexionem prςdicati, & iubiecit: sed ab aeterno intellectus diuinus actu coan scit connexionem prςdicati, & simiecti istarum opositionum : ergo ipse ab aeterno Ciaint actu verae veritate propria, & rormali. Maior ex dictis conliat. Minor verb , praeterqua quod est per se nota , facile probatur: quia propositi.nes istae sinit enuntiabilia necessaria, ac pro de non potuit non intellectus diuinus ab aeterno actu versari circa illa. Confirmatur primὼ : quia huiusmodi enu'tiati cs necessari no pos sunt habere indeterminatam, & quasi
suspensam veritatem ; cuna non sint in materia continῖenti: ergo ab aeterno uerunt de minatE, &a vcrae, Vel salis.Si primum, habetur intentum: si siccundum, ergo verum sutiliat ab aeterno tales propositioncs csse salias. secundo confirmatur exsaicti quia ex duabus contradictoriis an materia naturatu altera neces larib est determinate, & actu verat sed istae propositiones, s animal, h. mn est animal, sint huius nodi etiam homine non exi stente, ut patet ex Arist. in Postpr dic. cap. de oppositis: ergo etiam nomine
non existente, altera necessarid crit determinatE vera ; ac proindE ab sterno
i Ad argumenta resp. Ad primum, dictviri Arist. intelligendum csse de voritate standamcntali, scu de identitate inter pr dicatum, de subicctum poli Gua,si Pr dicatum,& subiectum existant; vel testem negatiua , si non existant. Talis autem identitas iacgatiua suit ab aeterno fassiciens, ut intcllectus diuinus cognosceret connexionem pr dicati;&subiecti. Cum enim ipsa cognitio Dei non produxerit absterno pr dicinium,& sibicctum, ut patet: non potuit esse necessaria ab sterno identitas positiva inter illa I ac proindὰ sussiciens fuit identitas negativa illorum, ut in intellectu diuino esset actu, & liter veritas talis propositionis. per quod pacet ad secundum argumentum. Procedit enim de identitate positiva,
quae tamen non est necessaria, ut explo
Ad Wrtiumresp. cum Sot. ubi sinin hi propositionibus necessariis, ve
bum, non significare cum tempore,
propriὶ loquoado' sed abstrahere ab omni disserentia temporis. Et hoc est, quod communiter docent Dialectici, scilici in liis propositionibus verbum absolui a tempore, id est, impediri ab extremis , ne si nificet aliquam differentiam tempori Si tamen comtendas verbum in his propositionibus
vcre importare aliquam dii rationem prςsentem, dicor dum cst illam esse instans, nunc aeternitatis, non vect instans, aut nunc temporis. is Ad quartum concessa maiori, ne ganda est minor. Ad cuius primam prinbationem dicendum cst, non esse necessarium M veritatem illius propositionis, est vivens, conia cxionem, aut unionem positivam inter corpus,