Artium cursus siue Disputationes in Aristotelis dialecticam & philosophiam naturalem. Iuxta angelici doctoris D. Thomæ doctrinam & eius scholam. Eidem communi magistro et florentissimæ scholæ dicatæ. Per Collegium Complutense S. Cyrilli Discalceatoru

발행: 1628년

분량: 743페이지

출처: archive.org

분류: 철학

341쪽

aio Diri ut. VII. De disserentia, Iti IV

aliis duplici ratione conueniret speciebus: semel quidcm ratione sui, α iterum ratione differentiae, in qua includeretur. Quod meritb reputat absurdum: quia in definitione committeretur nil alio ; siquidem dicere, homo est An vi raramale, esset dicere , est animal, animal ratiam te. sed idem a surdum sequeretur, si differentiae si ab ternae includeretur in infimis: ergo,&c. Probatur minor: quia cum dicimus: L-mo est animal ratis υ; ide est ac dicere: humo est vivens sensibile rationale: ergo si rationale includeret in se sensibile,idem esset dicere: lum. est animal ratisi ali, ac dicere, homo est vivens uis te. Maneat ergo differentias infimas non includere sit balternas, aut g

nera; sed esse conceptus simplices inter se omnino diuersos. 3 Ad argumenta respondetur. Ad primum Aristotelem loqui in sola identico, & materiali. Quod ex eo patet : quia ibi mouet quaestionem: quomodo definitio sit quid unum ; cum habeat partes. Q Suri ut soluat, meminit doctrinae a se traditae a. Poster. cap. 34. ubi docuerat dupliciter posse speciem infimam definiri, scilicet ponendo primum genus, & omnes differentias intermedias usque ad infimam,ut si dicasin m. est sebi iamia e re rea animata sem ilis raris lis : vel ponendo genus proximum , dc ultimam differentiam dicendo: .m. est antis r ratis te. Et nihil refert inquit Aristot.ὶ an isto, vel illo modo fiat: nam genus proximum, nihil est pr er genus primum, d albquas differentias. Quo sipposito pribat, Obd siue definitio componatur exenere proximo, dedisserentia ultima; ue ex genere primo, & pluribus differentiis; nihil obstat ad unitatem definitionis: quia genus , & disserentia non iustinguntur tanquam duae res, sed tanquam incit minatum, & determina' tum; siquidem eadem res significata Ut indeterminata, est genus; & ut determinata differentia. Quod manifeste ostendit Aristot. loqui de identitate, quam differentia infima babet cum g nere, & differentiis subalternis; α consequenter in sensu identico, & materiali : quomodo non procedi: dissicii Drus, ut in tituli explicatione notauimus. Videatur Diuus Thom circa hunc l

Ad secundum neganda est sequela: Ju niuis enim differentia quodammo-o sit simplicior primis generibus, qua tenus ipsa simpla cum praecisione est

ultima pars,&aetiis costitutivus esset tiae; adlluc tamen proprie loquendo,

non est quid simpliciter simplex: quia hoc est proprium actus puri; differentia

verb multum habet potentialitatis ecconditione intima creaturae, cui scutrerugnat, qubd si a Mentia sit suum

esse,ita retusnat esse actum purum, aut

quid simpliciter simplex. Ad tertium respondetur sabstantiam, & corporeum, vel incorporcumlose dupliciter simi. Primὸ propritiecund im quod Qbstantia est primum genus, ει corporeum, di incorporeum differentiae diuisuae eius: & sic ration te, loquendo in sensi si mali, non est sebstantia; & consequenter, neque cor poma , aut incorporea See a. latuprout sabstantia distinguitur contra ac cidens, & prout corporeum; de incor porcum: significant quacumque habitudinem ad corpus, vos iritum: hoc modo rationale dicitur Rabstantia, ficut materia etiam, aut forma dicuntur hoe

sensit substantiae; similiter dicitur cor. orea , quia est: differentia cuiusdan,

libstantiae corporcae, nempe hominis. Ad confirmationcm respondent

aliqui, inter quos Rub. hic qu. 7. ad Lqubd ex virtute formae hilogisticae s lum sequiinc cata linteh Pia in prς- nussis

342쪽

VII. De disserenita, si se V

m ἶ-niuntur cum medio. uniri inter se in conclusione: non tamen quod habeant eundem modum unionis, vel

quod propositiones habeant eandem perseitatem ; de sic posse contingerc, Obd praemissae insensu formali sint v cae, conclusio vera silum in sensti m teriali. Haec selutio proculdubio est vera: sicque respondent Mas & Sanche ubi supra. Credimus tamen in illo sillogismo, tam praemissas, qu)m conci nonem essepraedicationes sorinales, &in sentu formali veras. Non quia rati Ole, se aliter ut est disserentia, in

cludat in se sitae; sed quia ibi

le, quae es minor extremitas, ex situ praedicationis supponit, non tam pro

ipsa sormali, M simplici differentia, quain pro supposito, quod de materi li importat. Vnde cum sensibile, quod est praedicatum habeat aliquo modorationem sorinae ex ea parte, qua quodammodb est quid superius: inde est, ut seriista tali suppositione, nihil deficiat , ut concluso illa sit praedicatio se malis, &directa. Hoc tamen non semper est necessarium: & ided standum cst solutioni datae.

QVAESTIO

U Vamuis comparatio circa per-

ter notriat inter partes, sed inter eiula completa, quibus imitan sicut sinpliciter conuenit esse entia; ita etiam esse persecta; & consequenter esse magis, vel minus posecha: adhuc tamen licet, saltem secundiim quid, comparare ipsas partes inter se , & hoc modo com- raramus in Praesenti gradum seneri, cum,& disserentialem. Quodnotauit optimE Diuus Thomas. r. parte quast 1o. art. q. ad primum dicens, 'ubd dis

Gmmum , nen autem , sicut alia , in alia natura. Inquirimus ergo: an qualibet differentia determinet genus ad specialem naturam, addendo aliquam persectionem; ita ut semper verum sit.

qudd species in persectione per digerentiam excedit genus. Ona hic quaest. I. arti f. quems quuntur aliqui Moderni, non admittit uniuersaliter omnem differentiam addere aliquam persectionem sapra genus.Sed noc inquit essicere eas tantdin, quae eleuant genus ad altiorem gradum

naturae, Ut animatum, quae eleuat mixtum ad gradum vitae ; ruis se , quae eleuat animal ad gradum intellectici,ct: similes. Probatur prinab: quia disserentia, quae non eleuant genus ad altiorem γγ dum , significant persectionem ipsam

generis magis contractam , ct limit tam: ςrgo illae non addunt generi pc sectionem, sed potius auserunt. Probatur consequentia : quia coarctatio, seu limitatio intra idem genus attestatur imperfectioni rei limitatae : siquidem tollit illi aliquid talis generis, de non addit alterius gradus persecti

nem.

Secundb : quia volitio libera est senus ad omnes volitioncsliberas, triri bonas, quam malas : sed differentia contrahens illam ad esse prauae, & pe canti est imperfectior, quis volitio libera in communi; cum haec non sit ex natura sita mala, illa verb sic: ergo talis differentia nullam addit persecti

nem.

Confirmatur : quia sapientia vesc dicit maiorem pcrfectionem, quam sapicntia ciearu : ergo haec differcio

343쪽

ia VII. De disserentia, cost. V.

tia non addit persectionem quentia palee. Antecedens verti probatur : quia sapientia ut sic, est persectio simplicitersimplex, non vel sapientia

creata.

Tettib: quia iam inueretur quam libet speciem habere distinctam operationem ab alijs speciebus eiusdem generis , & Vnam operationem esse alia perse,iorem : hoc autem est salsum: erso, &α sequela videtur manifesta. Minor autem probatur: quia iuxta vabde probabilem sententiam, omnes species angelicae habent easdem operationes , scilicet intellisere, M velle; &albqua animalia non sollim non habent distinctam operationem, sed potius defici uiri eis aliquae ex his, quae conueniunt ratione genetis: siquidem vulgo dici tur talpam carere visu; pisces olfacta,&sie de alijs. 6 Nihilominus dicendum est omnem differentiam esse persectiorem

suo genere, ad modum quo actus est perrectior potantia i aς proinde nullam dari differentiam, quae non addat generi aliquam persectionem. Haec in mens Aristot. 8. Metaph. text. io. Vbi rerum essentias comparat numeris: quia sicut numeri per ultimam unitatem se inuicem siruerant, & superantur ; ita species per differentias. d etiam docet ex-rrein, tum Porph. in hoc. cap. thmetiam D.Thoni. de spiritualibus creaturis . artas. ad nonum, scuius verba adducemus in solutione ad s. & i. p. qu. 1O.

art. q. ad i. & quaest. 71. articul. a. ad 2.

estque communis consensus Dialecti

corum.

Fundamentum est: quia omne genus est perseetibile ulteriori persectio- ergo omnis disserentia addit ali

quam persectionem supra genus. Antecedens constat ex definitione generis, quod in hoc distinguitur ab specie, ut supra vidimus. Coraequentia vein prinbatur: quia illa ulterior persectio, ad quam genus est in potentia, est differentia : sed in quacumque specie act-tur,& perficitur potentialitas generis; siquidem non datur species, quae non sit totum actuale vitiiud in essentiari sectum , & constitutum: ergo in qyycumque specie differentia addit iu-

quam perrectionem supra genus. Confirmatur : quia omnis actus, aut sorma est nobilior potentia,seu na teria , secundum quod talis est 1, eique necessarib tribuit aliquam perfecti nem, seu effectum se alem ; sed omnis differentia habet rationem actus, seu formae respectu generis: ergo Omnis disserentia est ncmilior genere, eiaque tribuit aliquam persectionem. Ad argumenta respondetur.

Ad primum, quod illimitatio in genere causae materialis potius est impersectio: quia causatur ex priuatione persectionis, scilicet sorinae,& actus;&ided materia prima inter omnia entia

est impersectissimum, & prorὸ nihil:

quia suciandi im se est omnino illimitata in genere causae materialis; cum sit pura potentia. Et idem proportionabiliter contingit in genere, quod hoc modo est quid illimitatum, ex eo qubd no h bet in se actu persectiones, quas tri buunt illi differentiae. Ad secundum respondetur voltitioncm liberam malam phsse conlid rari dupliciter. Primb in cile moris, seu formaliter quatenus mala: & sic non

dicit persectionem, sed summam imperfectionem, siue malitia illa sit aliquid positiuum,& reale, siue sita priuatio rectitudinis : de quo Theologi. secundo modo potest considerari PhysicE, & in esse rei: & sic habet disserentiam posititiam, & realem, quae

addit aliquam persectionem supra genus, siciit qua libet alia disserentia. Ad confirmationem respondetur,

344쪽

DG ut. VII. De disserentia, V. 3υ

ubd sipientia ut sic , non est genus, sed analogum ad satientiam creatam, de increatam. In analogis autem mes rem persectionem dicit analogum quam secundaria analogata , ut suo loco ostendemus. Ad tertium respondetur ex Diu. om. loco citato de spiritualibus creaturis, sic asserente: , em

tuis in genere, sevi determinatum in i terminare e halet enim se determinatum ad indeterminatum, ut actin ad Ptentiam. Non autem ita, quod semper illud, quina ranstituit in lecte ad ii biliorem nat ram tertineat , ut ratet in steriet ma malium irrationalium. Non enimo stituuntur huiusmodi flecte ter additisnem alicuitu natura naἷdiem , supra naturamsen diuam, quae est n bili si a in eis; sed per uerminationem ad diuersi gram in ira natura : in similiter dirandum s de int rectuali,1uod es commune in Angelis. Iuxta quam doctrinam respondetur, negando sequelam. Quia differentia tunc sol im est necessarib radiae nouae operationis, quandb eleuat g nus ad altiorem naturam. Quivado verb non cleuat: stacit cise radicem, quare eadem operatio persectiori, vel imperfectiori modo participetur ab speciebus. Vnde etiam in illis animalibus, quae aliquo sensi simi distincta, propria uniuscuiusque disicientia Pa- sectior est, qu in genus animalis: quia

saltem determinat aliquam operationem, quae concisξ tantum, in icterminatE , & simpliciter conueniebat g neri. Vt autem recte dixit D. Thom.r. dissimst. 13. qui. r. arti6. ad I. Habere

intellectum sie, nubil est, quam habereii Lectum simpliciter, in habere sensum sic ,1uam haseresensium simplicit r. 8 Ex dictis insertur genus proprie loquendo non diuidi in differentias ; siquidem differentiae non includunt genus : sed per differentias diuidi in species. Vt autem id rec E fiat, oportet semere differentias, quae per se dividant illud , ut dicitur 7. Meta- physicae text. 3. nam si sint differentiae per accidens, diuiso non erit generis in quantum genus;& consequenter neque essentialis. Quod explicuit optimξDiu. Thomasia. qua tione 3I. articulos. dicens : Ad rati nem Ieciei pertinet,1uod se habeat ex additione ad Nn

sed generi tres alisuid addi dupliciter:

una mod/,qu.d ter se ad insum pertinet, in virtute continetur in ira, sicut riui nati a itur animali: O talis additi. facit veras flectra, ut per Phil. humpatet in 7. Q 8. Metus fica. liquid vero ad litur generi , quasi aliquid extraneum a ratione in , sicut si auum animali addatur, vel aliivia huiu modi talis additis non facit vera. necio 1

neris.

345쪽

DE PROPRIO.

SUM MEA TEXTUS.

VAT VO R Acceptiones m mi adducit Porphyri in hoc

cap. Primo enim dicitur proprium , quod conuenit seli spocles, sed non omni indiuiduo eius, ut nomini esse Medicunt vel Geometram. secundo, quod conuenit omni, sed non soli, ut esse bipedem. Tertio , quod conuenit omni,&seli, sed non semper, Ut canescere. si 'to, tandem quod conuenit omni, seli, &semper, ut risibile: quamuis enim homo nons per rideat ; semper tamen habet riden, Acestatem. Et Le inquit antrat maxime prFrium , ut vertit Perionius: seu vere troprium, ut habet Arnropilus quia conuertitur cum specie.

NOTATIONES, ET DUBI

circa hoc cap t.

LVRrs huius nominis significationes adducit Petr. Gregorius libr. a. Sintinis capite is. & tinmo I. Commenta cap. D. Nam uri ora apud Platonem sumitur pro optimo; apud Ciceronem pro eo, quo quis utitur , vel stititur : in possessonibus etiam, A rerum dominus diuersim dε sumitur a Iuris eritis. Sed a Di Iecticis dupliciter ibiet usurpari. Priamo , ut instinguitur ab improprio: quo sena dicimus leonem , aut Unum proprie significare quasdam species animalis,& improprie Christum D minum. secundo , ut distinguitur , communi: sicque semiciar in praesunti, de comprehedit hoc quartum prdicabile. De quo , cur quarto lo

quo , cur quarto loco tractetur, sitis constat ex dictis capite. de genere numero 6. ubi se et e mmus de ordine omnium praedico lium. Pretris autem in hac secunda u-gnificatione assignauit Porphyri quatuor acceptiones in textu adductas: quam doelianam, paucis mutatis, d sumpsit ex i. Topicorum cap. 4. ubi primam , de secundam acceptionem

Porphyrij siib una comprehendit Arist optimeque appellauit tranium ad a quid: quia proprium in illis accepti nibus non adselutξ dicitur proprium sed comparatione alterius species, vo

346쪽

Caput IV. De proprio.

indiuidui, ut consideranti patebit. Similiter proprium in tertia acceptione vocavit Aristot. pr. tum quanda: quia

secundum tempus conuenit, ut canes

cere. Et tandem proprium in quarta acceptione desinit Arist. dicens: Proprium est, quod mu indicat quid egere sui autem inest, conuersim praedicatur. Et hoc appellat simpliciter proprium, reliqua verb secundum quid. 3 Circa primam acceptionem nintandum est ex Aristot. loco citato, quia ibi esse Medicum, seu Geometram non simitur pro generali aptitudine , seu capacitate, quam habet homo ad acquirendas scientias, ex eo quδd rationalis est: laec enim est proprium quarto modo; siquidem fluit ab essentia ii minis, &conuenit omni, seli, & semiser. Sed sumitur, vel pro ipso habitu,

euactu Medicinae, vel Geometriae, Ut

explicant Villapari. &alij; vel pro peculiari habilitate,& inclinatione, quasi qui homines potius inclinantur ad unam scientiam, quis assaliam, ut roctὸ interpretatur Soto. His enim modis esse Medicum, vel Geometram com nit seli homini, sed non omni. Circa secundam accetaonem

DUBITABIS : quomodb Porphyrius assignet esse bipedem pro hominis

proprio; cum Minot. I. Periheri capiate dicat esse eius disserentiam. Sed respondet optimE Ascicius in hoc e pite ad quintum argumentum, 'ubdesse bipedem non ea vera disserentia hominis, sed exempli gratia ponitur ab Aristoti pro vera differentia, ut etiam patet ex T. Meophysici tex. 3. Adde,

PM quamuis esse bipedem simplicitet

loquendo, neque si proprituri, nequo dinerentia, sed accidens commune, ut ex dicendis constabit; secundom quid tamen , sicut induit rationem proprii, ex eo quM quodammodo consequit ad esse hominis ; ita etiam secviidiim quid induit rationem differentiae, quatenus distinguit illum a quadrupedibus. Et sic potuit a Porph. assumi ut exemplum propiij, & ab Aristoti disserentiae. Circa tertiam etiam accreta

nem DUBITABIS de ex pila ibi, Pomhyr. adducto : nam canes non soli homini conuenit; siquidem

alia animalia canescunt, ut testantur

Ariae lib. 3. de historia animalium cap. ii. &Plin. libro 1 i. c. 3 . Aliqui respondent candorem, qui in pilis aliquo

rum animalium cernitur, non esse veram caniciem ; sicut neque etiam e

rum hominum , qui a natiuitate capillos habent albescentes, ut sertur de ni' qui zonas frigidas inhabitant. Haec tamen silurio salsa est: nam vera,& legitima causa canicies, quamastigilat Arist. lib. s. de generatione animalium car. scilicet humor putrφcensinradicibus pilorum, qui vi caloris naturalis consimi nequit, non minus reperitur in eanibus, equis, de alij qua in nomine. Elidia melius restondetur Porphyrium attulisse exemplum noex omni parte verum, sed quia sic co tingit ut in plurimum, quod sese i uenitur apud graues Auctores in se quentior enim est , A magis nota cunicies in hominibu , qu in in alijs an malibus , ut notauit Ailaol. loco citato de historia animalium.

347쪽

;isi DAssiit. VIII. et e proprio, DISPUT SATIO OCTAT ,

De proprio. Farto praedicabiti.

ΡL V R A, Quae circa hoc praedicabile inquiri possent, satis constant ex dis.

putationibus praecedelitibus: & pauca, quae restant, breuiter in praesenti re stringemus.

AEN rho PRIUM, SOLUM QUA O MODO ACCEPTUM e. istituat De praedicabile ; in etiam definitio ei in expenitur.

1 guntur per diuersos modos respiciendi, dc praedicandi de inferioribus. Antecedens verb probatur: quia proprium in prima acceptione respicit inferiora sub formalitate scilicet ut quid coim ueniens soli speciei, sed non omni india uiduo eius; in secunda veia vi quid conueniens omni , non seli; & in tertia ut

quid conueniens .mm, Fb , sed

per : at accidens commime soldm respicit inseriora sub formalitate contiis gentis, seu ut potest abesse , & adesse prpersubiecti corruptionem: ergo,&c. secundb: quialicet tres acceptiones illis, sumptae pro aetii, sint accidentia communia ; si vect sumantur pro aptitudine, seu potentia, isse dimanant

ex principijs substantiae: ergoverEsantra, lanes , pertinentque propriE ad hoc praedicabile. Consequentia patet, X Dictis disputati praece

bus circa diuisionem differentiae, satis constarc potest, quid dicendum sit in prima parte huius quaestionis. sed quia aliqui Doctores, etiam circa proprium , non desistiant

impugnare communem sententiam: ideo breuiter eorum sundamenta addueenda, & siluenda sunt.1 Est ergo prima sententia absolutὶ atamans tres priores acceptiones proprij vGE, & simpliciter pertinere ad lioe praedicabile; & consequenter diuisonem esse univocam, & generis in species. sic docent L aniens &Canteriis in hoc capite Murc. ibidem qua stione unica in fine , & Hur dodisputati c. Logicae sectione 1. 2I.

Probatur primb: quia tres illae ac-eettiones habent specialem modum respiciendi inferiora, quam non habet accidens quintum praedicabile : ergo proprie , εc per se non pertinent ad quintum , sed ad quartum. Conse- qu i r ter: qu praedicabilia distili& probatiar antecedens: cim ex D. Thom. de ente, & essentia c. 7. Vbi expresse affrinat omne accidens s itim secundum aptitudinem causari a

principijs substantiq:tii etia inductione: quia aptitudo, seu potentia ad esse Medicum oritur ex princirijs esse talibus

348쪽

Dis est. VIII. De proprio,

iraturae humanae; cum omnis homo naturaliter scire desideret , ut inquit Arist. i. Metaphys. Et simile argumentum fit de duabus alijs accretio M. 6 Secunda sententia contendit, saltem aliquam ex his tribus accepti nibus verE, & proprie pertinere ad hoc praedicabile. Et de secunda quidem id docet Fonseca s. Metaphysic. capite 23. sectione et . quaestione ad i. & 2. Cuius sundamentum est: quia quod conuenit omni, & semper, conuenit necessarid; sed proprium in secunda ceptione, ut elle bipedem , conuenit omni, &sempera ergo conuenit necessuib; ac proinde non pertinebit ad s. sed ad praedicabile. Minor, & consequentia constant. Maior autem probatur: quia si ad veram rationem proprij esset necessarium, qudd seli conueniret; proprium subalternum, non esset verEproprium, scd accidens commune res oectu speciei infimae, quod tamen esserulsum constabit insta. Tandem de tutia acceptione vectpertinere ad hoc praedicabile docent aliqui Modcrni, ut testatur. Rub. hic quaest. r. Quorum standamcntum est: quia, quod conuenit omni, & seli, h, i quidquid requiritur ad veram rationem passionis, etiam si non semper

conueniat: ergo tertia acceptio Vere

pertinet ad hoc praedicabile. Consequentia patet, & probatur antecedens: quia quod vetὶ ab essentia dimanat est propria passio: sed vera emanatio alia cuius non tollitur ex eo, qubd non s-- per conueniat, sed tempore a natura statuto: quia tunc sol im adest in subiecto dispolitio necessaria, ut patet in pintentia visua canis post nonum diem, &alijs huiusmodi: ergo vera ratio passionis tollitur ex eo,qaidnon semper conq

ueniat.

Nihilominus dicendum est vltimam tantum acceptionem propi constituere hoc praedicabile, catera vo simpliciter pertinere ad quintum: de secundum quid, seu per reductionem ad hoc quartum, ad eum modum, quo de disserentia communi, di propria diximus pertinere ad tertium: ac proinde diuisionem proprii in hac acceptione non esse viriuocam, sed analogam. Si edocent Aristoti t. Topicor. c. . & Po phyriin hoc cap. ubi expresse affirmant, uolum proprium in quarta acceptione esse simpliciter proprium: in aliis verbiantum secundum quid. Propter quod etiam D. Thom. opus c. Α8. tract. I.cap. c. dc 7. agens de proprio, selum expliaeat, & desinit illud in quarta accepti ne. Quam sententiam concorditer soquuntur eius Discipuli Caiet.Iabel. Socide Mas in Commentariis huius capitis, Arauxo lib. 3. Metaphys qu. art. 7. de Sarach. lib. 3. qu. 3s quibus etiam cor sentium Tolctus, Ona, Rubio , C nimbricenses, &alij, quos rescri, de sequitur Gallego luc controuersia de

clara octaua.

Ratio a priori huius conclusionis facilE deduci potest ex ea, qua diffuta

praecedenti num. ia. osten1mus, solam disserentiam proprissimam constituere

tertium praedicabilα Sed denubpr

batur ratione desumpta ex D.Thom.l

co citato: quia illud est verE, & simpliciter proprium, quod dimanat a princi pijs cubatialibus, Se cum eis habet ii

turalem, & necellariam connexionem:

sed tantum proprium, quod conuenit

omni, seli,&semper, in huiusmodi: ergo illud solum in veQ, dc simplicitex

proprium. Maior, dc consequentiac stanti Minor autem probatur per suam conuertentem: quia si habet necessu iaconnexionem cum principijs es lenti libus: ergo inuenitur in omnibus, ins

quibus inueniuntur talia principia m sentialia; de per consequens conueniet omni habenti illa.Rursus: ergo binon

349쪽

Sului. VIII De proprio, IS M.

fuerint talia principia essentialia,neque etiam erit tale proprium; & per colue-quens conueniet solis habentibus talemel sentiam. Et tandem: ergo quamdiu illa habuerint talem essentiam, tamdiu habebunt eius proprietatem. Sed quae participant aliquam essentiam, semper habent illam: ergo semper etiam hane bunt talem proprietatem; & per cons quem conueniet omni, soli, & sem

8 Confirmatur primo: quia tres

priores acceptiones verE non dimananti principijs essentialibus ; dc cons

quenter non habent necessariam connexionem : ergo non constituunt hoc praedicabile. Probatur antecedens: quia

osse Medicum, si lanatur pro habitu vel actu Medicinae, satis constat non fluere ab essentia hominis: si verb sumatur pro habilitate,seu inclinatione ad unam scientiam, potius quis ad aliam, iuxta dictan .3. mani testium est id prouenire ex princi ijs indiuidualibus, & diauerso homirum temperamento , aut

etiam ex vario syderum aspectit, sub quo quisque natus est, ratione cuius ij, quibus Iupiter praeest, procliues fiunt ad scientias: quibus verb Mercurius, qui linguae dominaturi insitam habent

properationem ad eloquentiam,&c.Neque esse Medicum potest alio modo pertinere ad hanc primam accenti nem, Ut notauimns loco citato. Similiter es: Θόipedem, aut canescere, satis adinaret consequi ex dispositione materiae; sicut esse masculum, aut sceminam : iu- nem , aut senem , & alia huiusmo- . ergo selum dimanant ex princis materialibus , & indiuidualibus; .ion verb ex formalibus, & clientialibus.

Confirmatur secundb: quia quod

habet necessariam connexionem cum

essentia, licet possit ab ea praecindi ab- suactione praecisiua : considerando scilicet essentiam absque illo; non tamen potest praescindi austractione composita; ita scilicet, ut absque praeiudiacio talis essentiae negetur de ea, aut asifirmetur eius oppositum : per quod Dialectici distingunt proprium a quinto praedicabili, ut videbimus cap cqu&es.sed esse Medicu, bipedem, aut canii, possunt non soldm praescindi, sed etiam negari, & eorum oppositum in ari. deessentia hominis, absque prςiudicio eius. Ergo non habent cum illa necessa

riam connexionem.

' Ad argumenta respondetur. Ad primum primae lententiae dicimus,qubd licet tres priores acceptiones Proprij, formaliterprout sic, habeant speciales modos , seu s. alitates respiciendi inferiora, distinctas ab intenti ne quinti proicabilis: illae tamen non constituunt proprium simpliciter, sed tantum secunddin quid, suntque intentiones quaedam impersectae, reductiuὰ pertinentes ad hoc pr dicabile: ad eum modum, quo disputatione priademinum. 11. diximus de differentia propria,& communi. Ratio autem huius sum, tur ex dictis: quia ad veram, & propriam rationem proprij exigitur, ut di- manet ab essiuatia , quatenus essentia

est, siue a principijs formalibus rei,

quod non hinent tres priores acceptiones, ut ostensum est; & ideb simpliciter sint accidentia communia, & secum dum quid propria. Ad secund im ex dictis numer. 3.constat, qudd si aptitudo ad Medicis nam sumatur pro generali capacitate, seu inclinatione ad scientias, conuenit homini quarto modo proprij, non tri' mo; si verb sumatur pro speciali habilitate ad unam potius quam ad aliam, solum dimanat ex principiis materialisbus , seu indiuidualibus, quod non sus scit ad veram rationem passionis: imo id rechlinc est accidentium communium,

350쪽

Di M. VIII. De proprio , sim g I. ars

munium,ut ostendemus disput.seqvcnti. Et hoc ipsim intendit D. Thom. l co citato in argumento, ubi expresia docet accidentia causari ex principijs substantiae: quaedam quidem ex principijs larinalibus: dc haec inquit esse proprias passiones ; quaedam verb exprincipijs materialibus: de fure dicit esse aceidentia in indiuiduis, seu communia. Sed de hoc redibit sermo disp.

citata. io Adlandamentum secundae sei tentiae negatur antecedens. Non enim

ex eo praecisὸ , qubd aliquid conueniat omni, & semper; conuenit neces sarib, ut patet de accidenti inseparabili, ut dealbedine cyini, quae conuonit omni, & semper; de tamen est accidens commune,ut docent Dialect.cum Porphyr cap. seq. Requiritur ergo vltra, qtad dimanet ex principijs esse tialibus , seu sermalibus : quod non habet proprium in secinda acceptione, ut explicatum est. Ad probationem autem antecedentis respondetur,

ad veram rationem proprij non esse necessarium, ut hoc, quod est cinuenire μύ , habeat respectu uniuscuiusque, de quo praedicatur simb hoc est impossibile ; si is neque daretur etiam pro-rium infimum, ut consideranti pate-it sed respectit essentiae a qua dimanat ; ita stilicet, qubd conueniat selis

habentibus talem essentiam,quod patet conuenire proprio subalterno. Ad vltimum negatur antecedens. Ad cuius probationem respondetur, id, quod est verὸ proprium, di manare abessentia, quatenus ellentiacst, seu a

principijs euentialibus,& se alibus, de ideo se per adesse in subiecto dis i ositionem ad illud: quia semper ibi int ipsa principia essentialia, cum quibus habet necessariam connexionem.

Vnde repugnat, qudd propria passio,

secundum unam tempus, conueniat, dc secundum aliud non. Hoc autem habent canicies,& alia accidentia indiuidualia: quia sequuntur ex tali, vel tali dispositione materiae, aut complexione humorum, in quibus contingit variatio. Per quod 'tet ad exemplum

argumenti: nulla enim est variatio secundum tempus in ipsa potentia visua canis, quae est passio animalis, sed in dispositione organi ad eliciendum actum visionis. ii In secunda parte dissicultatis, circa definitionem proprij, non est circimmoremur. muis enim ipsum non definiuit Porphyr. ex eius tamen verbis sermatur definitio proprii sic: Prurium omni, fili, fuere. Per quam definitionem, si rectξ intelligatur, definitur proprium, ut est quartum praedicabile. Ly enim, tamὐ mi omni, non distribuitur pro omni specie, ut patet ; sed pro omnibus inseri ribusspeciei: & sic idem est ac si diceretur: praedicatur δε viribus. Cum autem in his accepti nibus non loquatur Porphyr. de conuenientia essentiali, ut patet: sebintelligendiim est accidentalitre, de sile definitio Porphyr. faciet hunc sensum: μο-prium est, εὐά tradicatur de Murdiu ae- ridentaliter, innectorio. Hoc enim e primunt verba Porph. formaliter sumpta: quia quidquid ratione sermae conuenit omni indiuiduo alicuius speciei,&semper, nascitur ex principiis essentialibus: de sic praedicatur necessirib de inserioribus. In eodem sese sensi posset explicari definitio Aristot. sui'. num. 2.adducta, talicet Proprium est , quod tun in Lear id esse rei: i autem inest, mram uer m praedicatur. Sed quia vix in ea aliquis ordo ad inscriora insinuatur: non tam videtur definisse proprium, ut est quartum praedicabile, quam ut est quartum prςvicatum. Praescrtim cum

SEARCH

MENU NAVIGATION