장음표시 사용
351쪽
ibi Arist. lum agat de proprio in op. dine ad ar umentationem, ut est problema dialecticum, & conuertitur cum specie: quomodo non est quartum prPdicabile, sed quartum praedicatum, ut diximus disput.praecedenti num. 11. Id autem quod ait Aristoti Proprium non indicare quia esse rei, intelligenduin est intrinsecE, id est, non indicat essentiam rei tanquam pars intrinseca eius: nam extrinsecE , & tanquam si ina, certum est propriam passionem indicare esset mam rei,ut de definitione deocriptilia diximus sapo in proeambulis
ii DRoprium vect esse uniuersale, &I & unum ex quinque praedicabilibus satisconstat ex ij quae de numero eorum diximus disp. 4. Vnde solum ii quirimus : respectu quorum habeat ista uniuersalitatem, an scilicet respectit illius essentia ,ri qua diminat: an verb reo pectu inseriorum eius. In quo certum debet esse , pr trium non constitui in esse uniuersilis respectu inferiorum eadem nomine i
Inmcatorum, videlicet risibile respectitutus, & illius risibilis; sicut de differentia diximus disp. praecedenti num. I9. Vtriusque enim eadem in ratio, quam ibi adduximus. Qii uis autemta ibidem dictis de differentia , f cilE deduci posset, quid dicendum stin hac quaestione; cam tamen oportuit breuiter attingere: quia habet specialem dissicultatem circa proprium pro- l manat. Conisequentia est euidens. At
pter Dee argumenta. t tecedens verbProbatur: quia omnea Primb: quia, ut disp. sequenti via debimus ex Arist. dc D. Thom. in hoc distinguitur proprium ab accidenti c
muni, qubd accidens commune conuenit speciei ratione indiuiduorum: nam ideo homo est albus: quia Petrus est albus i proprium verb conuenit indiuiduis ratione speciei ; ideo enim Petrus
est risibilis: quia homo est risibilis. E go proprium per prius ynedicatur de ecie, quam de indiuiduis: ergo p
tius constituitur in esse uniuersuis per ordinem ad speciem , quam per ordinem ad indiuidua. secundb: quia ex praedicationibus quinque uniuersalium lotae praedicati
nes huius quarti praedicabilis pol sunt tropriE, & S priori demonstrari, vi cobigitur ex Arist. i. Possi cap. 4. sed proprium propriE, & a priori demonstratur de specie: ergo praedicatur de illa praedicatione quarti praedicabilis. Minor,& consequentia constant.Maior autem
probatur : quia in primis praedicati nes quinti praedicabilis, cum sint in m
teria contingenti, non sunt necessariae : ergo non possunt demonstrari.
Deinde praedicationes generis, species, vel differentiae , licet sint necessariae, sent tamen esset tales t ergo a priori demonstrari non possunt: cum nihil possit esse prius ipsa ellantia, ut patet: ergo solae pr dicationes quarti praedi cmilis pomant propriE, & a priori d
is Terti δ : quia idem accidens, quod respectu illius gradus, a quo dia
manat adaequatξ, est propria passio, rem specta graduum inseriorum est accidens commune : ergo vel nulla datur praedicatio praedicabilis , quatenus uniuersale est, vel constituitur in esse uniuersalis per ordinem ad illam spoclem, seu gradum, a quo sta quate dise
352쪽
ridens habet proprium, & adaequatum subiectumseu principium,a quo dimanat, & per quod definitur, ut diximus
disput. s. num. 26. ergo omne accidens
respectu illius gradus habet veram rationem passionis. Ergo saltim respectu
gradus inferiorum erit accidens commune, alias nulla dabitur praedicatio quinti praedicabilis.
Prima conclusio. Proprium non constituitur inesse uniuersalis per Osedinem ad speciem, seu essentiam, a quadimanat, & cum qua conuertitur; sed per ordinem ad inferiora illius. Mod proportione seruata, intelligendum est de proprio subalterno, & intimo, supponendo quod utrumque pertineat ad nocpr dicabile) sicut disp. praecedentinum. 2o. explicuimus de differentia. Hanc conclusionem ostendunt mani-
siste, quae ibidem adduximus: & idebseldm restat argumentis satisfacere in quo tota huius quaestionis dissicultas sta est.
Adprimum ergo respondetur disserentiam illam inter proprium, & accidens commune procedere dc pro- Irio , & accidenti metaphysicri & rc ter sumptis; non verd de proprio logi-cξ considerato, seu se direr ut denominatur ri secunda intentione. Vnde licet verum sit, qudd entitas risbilitatis prids conueniat homini, quam Petro: praedicatione tamen uniuersalis, seu praedi stilis non prius praedicatur de homine, quisi de Petro. Et quamuis disserentia constitutiva proprij in esse quarti praedicabilis simatur per ordinem ad speciem; tamen non ida est uniuersale per ordinem ad illam: non enim proprium respectu eiusdem habet uniuersale, & tale uniuersale, ut dedisserentia diximus disput. praecedenti
Ad secundum respondetur non se
luna proicationes, quae propri) peribnent ad quartum Pr cabile, posse priori demonstrari; sed etiam prςdic
tiones, quas disp. citata num. 21. appellauimus quarti praedicati: imb istae probantur demon atione. persectiori. Ratio autem huius est: quia Propria passio no ingreditur demonstrationem,so aliter quatenus habet rationem superioris, & uniuersalis; sed ut dim nat ab essentia, cuius est passo: ad quam
comparatur, ut praedicatum aequale
seu conuertibile. Et ided demonstratio, in qua talis passo concluditur de ipsa
essentia, cum qua conuertitur, persectior est alijs demonstrationibus, inruibus eadem passio concluditur de timerioribus, reseectu quorum habet rationem uniuersalis: quia istae necessaribstipponunt illam, & dependent ab ea. Si quando autem Arist. aut alij graues Auctores insinuare videantur,solas prPdicationes proprij priori demonstrari, intelligendi sunt, non solum de propciologicE,ut est quartum praedicabile, sed etiam de proprio metaphisicE, vi cst
quartum praedicatum. is Ad tertium negatur antecedens:
accidens enim quod vere est propria passio alicuius ementiae, semper est propria passio, quando praedicatur de quibuscumque inferioribus talis essentiae. Ad probationem autem rcsporadetur non sequi ex eo praecisE , quod accidens hadeat proprium subiectum, seu principium, quo causetur per quod definiatur , eue propriam passionem eius: quia ultra requiritur, ut causetur ex principiis formalibus, & essentialiabus. Quod non habent omnia accidentia, ut saepὸ dictum est, de constabit am-stius disp. sequenti. Veniamus ad secundam partem dissicultatis. In qua notandum est; quod cum proprium dimanet abessentia,&haec componatur ex genere, & diis
rentia, alia sunt propria, vae dimanant,
353쪽
essentia ratione gradus generici, de alia ratione gradus differentialis. Illa appellantur proprias alterna, ista v tb infima. De his certum est pertinere
ad hoc pr dicabile: de illis veta est aliqualis discultas.
Sumitur autem ratio dubitandi. Primo ex Porph. hic, &Arist. I. Topicor.
cap. 4. qui solum definiunt proprium in um : ergo illud tant uri pertinet ad hoc pr dicabile.
Secunta : quia emanatio propriae passionis ab essentia reducitur ad genus
cause essicientis, ve sumitur ex D.Tho. I. pari.'u.77. arci T. sednullum accides
potest sic dimanare a gradu generico: ergo nullum accidens potest esse pro- rria passio resecthii illius. Probatur minor: quia nihil agit, nisi prout est in aetii, & determinatum: sed gradus geneticus est quid potentiale, & indeterminatum: ergo non agit ad emanationem passionis.16 Secunda conclusio : licet proprium infimum proprissimε habeat rationem propivi, & strictissimε dicatur passio. utpotE quod sequitur essentiam
ultimb completam, & perseeburi; tamen proprium subalternum est etiam
alia passio, &per se pertinet ad hoccabile. Sic sciatiunt communiter Doctore re docet expresse D. Thom. opust. 8.trach. I. cap. 7.& de ente, &elirentia cap. . Breuiterque probatur: quia plura sunt accidentia, quae dimanant a Principijs genericis, α cum eis
habent necessariam connexionem; qua consequenter neque per intellemuri
possunt ades Iri&abeste, salua manem te tali ellentia, ut de potentijs sensitivis patet respectu animalis; de mitritiuis respectu viventis, de alijs huiusnodi: ergo vere dantur propria generica, seu sitiiterna. Ad primam rationem dubitandi respondetur Aristotelem, & Porphyrium definisse proprium infimum propter rationem disputi praecedenti nunia 36adductam; non verb quia existim uerint non dari propria substema: siquidem s. Topic. cap. 2. aptum esse adessentiendum, docet Arist. esse passi nem animalis , dc plure Iroprietates sipremorum generum assignat in prγ
Ad secundum negatur minor. Ad cuius probationem respondetur propria stibalterna non dimanare abesse tia genetica ,rraecisZ ut est totum p tentiale, seu is aliter inquantum ii determinatri&inconfuse continet ii seriora : sic enim non habet .sissicientem actitalitatem, ut benE probat gumentum, sed quatenus habet rati nem totius actualis. Cum enim passio sit accidens essentiae, dans illi esse recundum quid, necessarib sipponit eam c stitutam in esse simpliciter. Vbi autem
intelligitur constitutio , etiam apprehenditur coninositio exactia, &potemtia,& ex consequenti totum actuale.
354쪽
RES Definitiones accidentis, &vnam diuisonem contianet hoc caput. Prima definitio est; Accidens est, ε d adest, in abest sines em creruptione. Statim autem diuidit illud Porph. in separabile, ut dormire, &inseparabile,ut nigrum csse in coruo,vel Ethiope. Et quia ex hac diuisione posset obijci contra definitionem : si datur accidens inseparabile: ergo non omne accidens potest adeste, de abesse: tacite respondet huic obiecti ni explicans definitionem:& dicit cogitatione, &intellectu coruum album, MEthiopem non nigrum, sine subiecti corruptione concipi posse. Secuda deisitio est: ocidem est,quod inesse,in non inesse eidempue'. Terilai:-cidens est, tu ὀ nesve Jeciei, ne1 e disserentia, rugue proprium est; semper autem est in se irrati
Arabes, ut testatur Beatus . Logicae in.I.
reprehendunt hic Porphyr.ed quod statim definierit accidens, ante quλ varias eius significationes proponeret, inuertens methodum, quam
in alijs pr dicabilibus seruauerat. Sed pro eo respondet benE Caiet. quod cuex alijs capitibus iam constaret ipsismagere de uniuersalibus, quatenus pertinent ad considerationem Logicam: non sitit necessarium id explicare de accidenti. Caeleiam,maioris claritatis gratia, duas eius acceptiones somissis alijs, 3 reserunt communiter Doctores, quas
adducit, & explicat D. Thom. de spiritualibus creaturis uti ii. Prim; sumitur PhysicEs eundo Logita. Accidens Physicum est, quod distinguitur cotra substantiam,&diuiditur in nouem se nera , scilicet quantitatem , qualit rem, M. Propter quod apptatur accidens praedicamentale. Accidens verb Logicum diuiditur contra es am,& comprehendit quidquid non est,nec pertinet adesIentiam rei, sed se habet omninbaccidentaliter, seu contingenter; sive entitatiuε sit substantia, siue
accidens ; siue ens reale, siue rationis. Quomodo dicimus aurum accidere vati ; rationale animali; existentiam P tro, M secundas intentiones entibus realibus : quia faciunt praedicationes accidentales , seu contingentes. Et ' propterea accidens in hac acceptione apptatur accidens praedicabile: estq; terminus secundae intentionis,& vltimum ex quinque uniuersalibus,de quo
in praesenti agimus. Cetera, quae iuccirca definitiones, dediuisionem a Porphyr. traditas notari possent, qu i. exi cabantur.
355쪽
De accidenti, quinto praedicabili.
VLTA In pr senti inquirunt aliqui de accidenti reali,& pr
ut pertinet ad pr dicamenta ; quae tamen relinquenda sunt, utpotὶ aliena in hoc loco, ubi de accidenti Logico,seu de qui iam to praedicabili disputamus. De quo ex dictis duput. 6. num.6O.&sequentibus iam constat verξ esse unum o quinque uniue falibus:&ideo huic quinioni supersedendum est Ut autem quae restant, brcuiter perstringamus: sit
ECTE DEFINIAT VIV MCCIDENS M ro PATIUHι etiam restetita quorum constituatur inesse Pinti praeὸicabilis. RiMA pars dissiculi tis praecipuὶ procedit de prima des; nitione Porph. hac enim explicata, sicilὸ intelliguntur aliae duae. Est autem ratio dubitandi: quia vel
illa verba, i d ad st, in abs, Iliis μι-
tecti ereruditione, in telliguntur primd intentionaliter de adeste, & abesse per realem inhssionem , sicut calor adest aquae, quando est calida ; abest autem, quando est frigida: de hoc non : cim
uia iam definitio non conueniret accidenti inseparabili; quod tamen directe pugnat ciun Porph. qui accidens a se definitu statim diuidit in eparabile, de inseparabile: thin etiam quia mors,&existentia actitatis accidunt homini, de illo pr dicantur pridicatione quinii pr dicabilis , & tamen neque mors adesse , neque existentia abesse potest sine sebiecti corruptione. Vel intelliguntur secundb intentioralitat de adcile , & abesse per intcllectum : dc neque hoc etiam dicipotcst: thm quia valde aequi uoce loqueretur Porph. siquidem in dipis ne, quam statim subiungit, plane i quitur de separabilitate, & inserar
bilitate reali, ut omnes fatentur: sit metiam quia iam definitio conueniret
alijs a definito scilicet proprio. Quod sic probatur: quia propria passio non est de conceptu , & quidditate rei, cuius est paulo , sed quid posterius
illa , de effectus eius : ergo etiamsi per intellectum priscindatur, seu n getur de tali essentia ; integra man bit propria ratio, & definitio eius: αex consequenti poterit cogitatione, Mintellectu adesse, & abesse absquesu, . lecti corniptione. Propter haec Auic. & alii antiqui , ut reserunt Beatus Albertus ubi supra , de Caici. in hoc cap. reprehendunt Porphyr. et, quod nullam tradiderit definitionem accidentis, quatenus cst quintum praedicabile.
356쪽
Alii vero, quos reseri, de sequitur is eo qubd tollatur essentia, seu definitio Rub. hic quaest. 2. admittentes illud definiri hae definitione, explicant verba eius de pr sentia, seu absentia reali. sed utraque sentetitia procedit ex linistra intelligentia definitionis, &Vtramque rei jciunt communiter Dialectici. Qui dictim definitionem , ut huius prςdicabilis admittunt, eamque explicant, ut explicuit ipse Porph. de adeste, & abesse per intellectum, seu secundo intentionaliter. etiam est expressa sententia D. Thom. de spirit bus creaturis art. vlti ad T. quem sequuntur Caieta de Sol. in hoc. cap.
Sancti. lib. q. M. & alij Thomistae,
nosque libenter amplectimur. Probatur breuiter. Contra Auic.
quidem : quia hic Porph. intendebat explicare quintum praedicabile : ergo ipuim definiuit hac definitione. Quod
etiam plane constat ex tertia, ubi explicatur accidens per negationem ali xum praedicabilium : ergo nomine ac-cidentis intelligit quintum praedicabile. Contra Rub. verb, ω alios: quia lue definitur secunda intentio quinti praedicabilis : sed haec non est
principium quo, seu ratio, quare natura realiter inhaereat, vel non inhaereat, sed quare natura assi et , vel negetur sinu subiecti corruptione:ergo non rectὸ definiretur pcr inesse, vel non inesse realiter. Confirmatur : quia se intellecta definitio non conuenit omnibus praedicatis accidentalibus; siquidem multa sunt entia rationis, aut etiam enim
latiuξ substantia, ut patet in his prindicationibus : est . est deauratum, & similibus ; quae tamen verὸ pertinent ad hoc praedicabile :ergo verba illa , 1iud adest , η est, c. intelligenda sunt de adesse, &abesse secundum intellectum , seu de Hismatione , & negatione , absque subiecti.
Ex quo iam perspicua remxnet i ta definitio: reddit enim hunc sensim. ccidens est , εὐκ indi mire ser matur , va ngatur , absique eo quia destruatuis definiti ubi ει; vel breuius
cum Caietan. Accidens est, euisu neque si malis, neque negatiσβόicti ratione,
t stit. definitione rasis apparet definiri accidens, ut est quintum praedicabile: siquidem datur per praedicabilitatem, quae est passio uniuersalis. Et cum ea coincidit descriptio, qua com-m iter definitur hoc pr dicabile dicendo : Meridens est quod trailleatur de pluriἷ- in quali , contingenter. Si
enim praedicatur contingenter : ergo
indifferenter potest affirmari, dcneg. ri , salua ei sentia subiecti. 1 Dices: accidentia inseparabilia non verὶ affirmantur , & negantur de subiecto. Si enim haec est vera, eignin est num : quia nullus datur ciagnus niger : ergo haec erit salsa e iun n est alius: siquidem ab eo Dda res est, vel non est ratio dicitur vera,
vel salta Reseondetur dupliciter posse aliqua
propolitionem esse veram: primo simpliciter, & absolutξ prolatam; quo modo haec propositio simpliciter est vera. Omnis eignin est albin, de eius negativa simpliciter falsa : fecundo, secundum quid,de cum aliqua additione. Et hoc modo contingit in pr senti: non enim simpliciter dicimus accidens indiffere- ter negari, vel assirmari de subiecto. sed amrmari, vel negari de subiecto
sine eius corruptione, id est, siue affr- metiar,sive negetur, non tolli naturam subiecti. Sive enim ponatur cunus albus, siue non albus, manet integra esistia eius: atque ita verum est, indifferemicr assirmari , de negari de subiecto absque eius corruptione.
357쪽
jos Dissut. IX De accidenti, I
Per quod etiam explicata manet 1. dc initio Porph. scilicet, Accidenses, si ad inesse, e n n inesse rigem pote 7. Satis enim constat inteli gendam etiam esse secundb intentionaliter: tum quia ferE eisdem verbis traditur : tum etiam quia sumpta est ex Adae i. Topic. c. q. ubi definit accidens , secundum quod constituit unum ex praedicatis Dial cti eis. Et sic reddit eundem sensum,ac praecedens, videlicet, Accidens est quad idest contingit, ut vertit Boec. in
cintligis, savibenξ explicat potentiam Logicam quinti praedicabilis, ut as firmetur , vel negetur , talia essentia sibiecti: hoc enim est praedicari com
6 Tandem circa tertiam definitionem notandum est, quod licet non sit pluris facienda, sicut neque pluris fecit eam Arist. loco citato: non est tamen omninb contemnenda : tum Planon datur per selas negationes : tum etiam: quia quando iam notae sint resinae, per quarum negationem aliquid explicatur , ut contingit in praesenti; non malὸ definitur per tales negationes
loco differentiis. Et sic dictit definitio reddit hunc sensum: accidens est,quod est in subiecto non inhaesionis , sed praedicationis in idest, quod praedicaturcle pluribus, & non sicut genus pecies, differentia , vel proprium, per quod utcumque cognoscimus positiuum illud , in quo accidens dissert ab alijs pridieabilibus, scilicet praedicari contingenter.
Ad rationem dubitandi secundum
ea, quae nobis aduersantur respondetur. Et inprimis ad id , quod primo: aufertur de morte, & existentia, quate-
nus etiam potest este contra definiti nem, secundb intentionaliter intelle-ciam, relictis alijs Glutionibus, dicimus exincntiam quidem posse optime Assio
mari, aut negari, salua essentia sibi m. Sive enim dicatur timo existit, sue: homo tun ex Ilit, semper manet cadcindefinitio, & essentia hominis. De morte autem maior est dissicubras: quia quando pr dicatur de homiane, tollit ab eo pr dicatum essentiale, scilicet esse uiuens , & sc non videtur posse assirmari, & negari, integra m nente essentia hominis. Sed relictis
alijs Glutionibus, quas adducit, & -- pugnat sanchea ubi supra 7 Respondetur prim cum Caieta in hoc cap. diib. 2. hanc praedicati nem , hstm. es mortuis , propriὸ non esse quinti praedicabilis: quia praedic tum non est quid conueniens, sed omnia b repugnans subiecto, de destruens illud. Vt enim probat optimE D. Tho.
s. parta quis. Jo. articul cum vnio animae, & corporis ςompleat essentiam hominis; per eorum separationem definit esse homo: & ita mors iacit, quddaliquid non sit homo. Est autem vera illa propositio, Amo est m*rtum , non quia exit a non sint disparata,& pugnantia ; sed ratione ampliationi
secundum quam copula extenditur ad tempus praeteritum : facit enim hunc
sensum, quod est, vel fuit Lm. , est mi
Vel secundb respondetur cum Sancti. loco citato, mortem pertinere ad quintum praedicabile, non in facto esse, & completo consderatam, sed in fieri,&quasi in via. siue enim dica
non tollitur essentia hominis. Et hoc suffcit , ut terminus huius motus , qui explicatur in propositione per, mortuum, pertineat ad hoc praedicabile, non in se, sed in suo fieri , aut via, siue indispositionibus antecedentibus. Vel tandem tertio respond. cum Suis hic, quod esse mortuum cst a sedens
358쪽
Di put. IX. De accidenti, I. 3 ar
dens quinti praedicabilis ratione corporis, &respectit illius. Et sic adest , &abest a corpore praeter cius corrupti nem: quia corpus, quod moab uiuit, idem postea erit mortuum, licci h beat aliam formam cadaueris. Dicitur tamen idem corpus ratione materiae, ut inquit D, Thom. q. citata art. I. ad primum: de quia sic homines communiter loquuntur.3 Ad ea verb, quae secund5 afforuntur in ratione dubitandi respondetur. Ad illud de aequivocatione dicimus, quod ut magis explicaret Porph. accidens, secundb intentionaliter sum-l tum, se definitum, diuisit statim il-ud in varia subiecta, quae a tali intentione denominari possunt, in quo nulla committitur aequi uocatio. Fuisset quidem aliqua si in ipsis definitionibus, tres se, diuersim E supponeret pro elicreati, & per intcllectum : nullum tamen est inconueniens illud accepisse difformiter in definitione, & diuisione; ut ostenderet,quod i secunda intenti ne quinti praedicabilis denominatur
quodcumque accidens non profluens
abessentia, siue sit realiter separabile,
assertur, neganda est consequentia. Ex
eo enim qudd propria passio sit quid
posterius essentia,&esscGs eius; tum kquitur essentiam posse intcllisi absq; tali passione abstractione pr inua,non vem abstractione composita. Cum enim propria passio diminet ab esset
tia, & cum ea habeat necessiriam connexionem: non solum pertinet ad ii te ritate eius 1, de ex consequenti ablata passione, non manet integra essentia;
sed etiam eo ipso, quod passio negetur deessentia, verξ ipsa destruitur. Nam sicut benὸ valet: est ri ais : σν est .mρ; ita etiam rem sequitur: sen est: ergo mn est homo. non contingit in accidentibus communibus, quatumuis in arabilia sint, ut consideranti patebit. 9 Circa secundam partem dis-
cultatis, non est immorandum. Omnes enim fitentur accidens constitui
in esse quinti praedicabilis per ordonem ad subieA , quae accidentiliter
denominat; non verb per ordinem ad alia inferiora, quibus potest essentialiter conuenire. Vnde hae praedicationes sunt quinta praedicabilis, Petrinest albin es es ratini non vero istae: Le inum est anum luem est e
Cuius ratio ex dictis est manifesta: quia esse quintum praedicabile ; est posse abesse, & adesse absque subiecti
corruptione: ergo accidens constituetur in esse quinti prudicabilis respectu eorum, quibus potest sic abesse, & adesse. Sed hoc habet tantum rcspectu subiectorum, quae accidentaliter denominat, non verb respectu inseriorum essentialium , ut per se patet: albedo enim non pctest i arari ab hac albedine, salua eius essentia; benὸ tamen ab homine, vel equo. Ergo accidens non constituitur in esse quinti praeducabilis per ordinem ad inferiora clientialia ; sed respectu subicctorum, quae
Dices. Ergo quintum pr dicabile
non essentialiter, sed accidentaliter est uniuersale; & ex conseqiieti uniuersale non erit genus ad quinque piaedicabilia. Remondetur iacgando conseque-tia. Alii ad enim est, quod secunda intentio quinti pr dicabilis faciat natura accidentalltcr praedicari de subiectis; aliud veQ, quod ipsa secunda intentio sit accidetaliter uniuersalitas. ut d quidem estverissimii. Nam sicut generei
tu, ex co quM sit uniuersalitas nat
rae perfectibilis, facit ipsam praedicari de speciebus : iis accidentareitas, Ti
359쪽
αρῖ Disput. IX. de accidenti , Amst. IL
ex eo quba sit uniuersalitas naturae extraneae, seu contingentis , sacit ipsi in praedicari accidentaliter de subiectis denominatis. Id tamen non tollit,' quom lis ipsa accidentareitas sit essentialiter uniuersalitas: quia essentiale est illi, quod faciat naturam proicari accidentaliter de subiectis.
V das intentiones constitutivas huius,&quarii pr dicabilis : omnitibnecessarium est inuestigare , in quo differant propria passio , & accidens
commune , seu natura profluens abessentia ,& natura extrinseca,siue comtingens , quae sunt subiecta adaequata; per quae intentiones istas definiuimus stipra dist. s. num. 12. Vnde non est pr sentis instituti examiliare in particulari : an istud , vel illud accidens sit propria pusio, aut accidens commune; sed generaliter, quae accidentia v xξ profluant ab essentia, & sint propriae passiones ; quae verb ab essentia non diminent , sed sint accidentia
Louauienses, de alis, quos quidam Neocherici sequuntur, existimant omnia accidentia esse proprias passiones restem alicuius gradus substantiae, seu reine sui proprij, & adaequati subiecti, per quod definiuntur : este verbaccidentia communia, si comparentur alijs gradibus inferioribus, siue subiectis inadaequatis. Probatur primb haec sententia: quia differentia, quam Arist. & D.
Tho. videntur statuere inter propriam passionem, de accidens commune,
scilicet quod propria passio sequatur
formam,& accidens commune mat riam, non videtur cvacuare dissicultatem: ergo melius dicendum est, omnia
accidentia esse proprias passiones res pectu sui proprij, & adaequati subi
G. Probatur antecedens. Tum quia ambiguum valde est , quae accidentia sequantur materiam, & quae formam, maxime in sententia D. Tno. cap.7. deerate, & essentia , asserentis nullum esse accidens, quod a sola materia dimanet. Tum etiam : quia quantitas, de idem est de alijssimilibus accidentibus, sequitur materiam teste eodem D. Tho.
3. p. '. io .art. a. de potentia q. s. u. 7-
de alibi saepZ; & tamen est propria pas
sio corporis: ergo aliquod accidens s quens materiam est propria passio. Sec mdb: quia cc or respectit l, minis, & aut in accidens commune, ut oroles satentur; & tamen respecta
gradus mixti est propria passio : ergo idem accidens cst propria passio , dc
accidens commune respecta diuersiarum. Probatur minor: quia haec propositio , mixtum es c loratum, potest probari per veram demonstrationem: ergo est necessaria. Ergo praedicatum non conuenit contingenter subiecto:& per consequens color respectia mixti non est accidens commune , sed propria passio.
Tertib : quia etiam accidentia, quae causantur ex varia dijositione materiae, ut masculinum,& timininuin animalibus, sunt propriae passiones, saltem respectu illius complexionis,seu temperamenti, ex quo resultant: mo omnia accidentiassent propriae passi ianes respectu alicuius gradus. Probatur
antecedens: tum ex Arist. io. Metaph. textu as. ubi ait: Masculin autem, mina propriae quMem animalis . sene. Tum etiam: quia talia accidentia per se praeescantur de illa disposi-
360쪽
tione, seu temperamento materiae ex
quo resultant, de sunt per se effectus
ii Ceterlim haec sententia omninhsalsa est. Et quidquid sit de hoc aut illo
accidenti in particulari, generaliter sustinere non potest omnia accidentia esse proprias passiones respectu alicuius gradus ; respectu verb aliorum esse accidentia communia. Tum quia plura sunt accidentia , quae quibuscumque
comparentur, sunt communia, & contingenter conueniunt, ut patet de actibus intellectus, & voluntatis: alias hae propositiones , hama interstit. Petrus amat, α similes possent demonstrari, quod est absurdum. Tum etiam quia
ex antecedenti necessarid , sequeretur consequens contingens, quod omnii implicat, ut diximus lib. institutionum cap. a. sequela patet: quia haec propositio, coleraim, apud Auctores contrarios est contingens; haec autem necessaria, mixtum est rei ratum: sed illa prima sequitiar ex hac secunda, adiun- altera propositione necessaria , ut constat in hoc sillogismo: omne mixtum est coloratum : omnis homo est mixtum: ergo omnis homo est edoratus. Vbi maior est necessaria ; cum passio pr dic tur de propria essentia ; minor etiam est necessaria ; siquidem in ea genus pridicatur de sua specie, ut latet: ergo
iam ex antecedenti necessarib sequeretur consequens.
ia Dicendum est ergo, quod proprie, & in rigore loquendo, non omnia accidentia sunt propriae passiones, sed illa innuim , quae oriuntur abessentia ratione sermae, re quae pirse primb conueniunt speciei; ea vect, quae oriuntur ab essentia ratione materiae,&quae per se primb conueniunt indiuiduis, sunt accidentia communia. Haec concluso est communis serξ om- . nium Dialecticorum,ut tinatur Caiet. in hoc c. & Mas c. de proprio Min. s. Eamque expressξ docet Arist. io. Metaph.tex. 21. citato, ubi inquirens: γ re aliquae essierentiae contrariae inducat
distinctionem specificam, ut gressibile,& volatile; alia verb non, ut album, &nigrum, respondet : quoniam ira qui em 'Friae ρη enei generosunt: hae vero minime. Reddit autem statim rationem, quare illa sint passiones,& non ista: quia illa sequuntur rationem, seu formam; haec verb materiam , dicens: Et cum illud quidem ratis, hoc vero materia sit: 1uaecumque in ratisne contrarietates sunt,serie disserentia aciunt,
quaecumsue vero in consumpto materia,
minime faciunt. Ex quo tandem infert accidentia , quae proueniunt ratione materiae, per accidcns se habere ad
speciem;& ided per pri is convcnire indiuiduis, & ratione illorum species: inquit fula C li albi . : per accidem igitur homo ' a ιus. i3 Ex qua Arist. doctrina depresbendimus duo discrimina in cones sione assignata inter proprias passones,& accidentia communia. Primum, &prqcipuum, quod scilicet illae sicquum
tur compositum ratione formae ; haec verti ratione materiae, explicat optime D. Thom. cap. 7. de ente, & clientia.
Vbi, cum prius dixisset quet iam accidentia principaliter consequi mat riam primam , qu dam vero sormam substantialem subiungit: Et quia ν--εuaeque res indiuiduatur ex materia, crealtacatur in mere, vel flecte per D im
formam: ideo accidentia , qua con tun Htur materiam, sunt accidentia indiuidui, secundum quae etiam indiuidua eius sterisi disrhnt adinvicem. Accidentia vero,1uae conseqηuntum mam, sunt propria passiones , vel generis, vel speciem, sicut ri te cosequitur in homine formam,