장음표시 사용
461쪽
Uo Dissut. XIII. de quantitate , II.
consentiunt Scot. hic qu. 17. Ac s. Metaph. qu. 6. to. Antigas, ibidem qu.io. Sc alij eius Discipuli. Colligiturque ex Arist. eodem lib. s. Metaph. text. I 8. ubi quantum desinit esse: Ia, est di-
' esse. Et satis injicat D. Thom. in I.
distin L I9. qu. i. arti t. ad Primum, ubi inquit: i qualitas e n eluitur rationem
antitam, rua tantu in quadam diui-Hilitate, σαProbatur ratione Scoti : quia iuxta diuersos modos diuisibilitatis ponuntur diuersae species quantitatis : ergo eius e ilia consistit in diuisibilitate. Consequentia patet, & probatur antecedens : quia in primis aliter est diuisse bilis quantitas continua, ac discreta: siquidem haec diuiditur in partes , quae
nullo communi termino iunguntur villa verb in paries communi termino
copulatas. Similiter linea, si perficies,& comus distinguntur per hoc, quod una est diuisibilis secundum longitudinem, alia secundum latitudinem, alia secund&n profunditatem; de idem est de alijs speciebus quantitatis: ergo,
- 17 Nihilominus dicendum est pri-r bessentiam quantitatis non consistere in ratione mensurae, neque in diuisibilitate proxima. Sic docent Auctores conclus. sequenti adducendi. Et probatur prima pars. Nam in primis esse mensuram prima in hoc genere nonpotest esse essentia quantitatis: hoc enim tantum conuenit puncto , & unitati, 'me non sunt quantitates, sed principia earum, ut patet. Deindri vel per mensuram intellisimus aptitudinem, quam tribuit quantitas subiecto, ut allumatur ad mens andas alias res, quae solet a pellari mensura activa ; vel aptitudinem, ut passiuὸ mensuretur. Mam actumenturare, aut mensurari euidens est non esse essentiam quantitatis. Sed in neutra aptitudine potest consistere eo sentia quantitatis: ergo, &c. Probatur minor : quia utraque aptitudo sapponit extensionem partium,& oritur ex ea: ided enim aliquod quantum potes, menserare alia, aut mensurari ab alio: quia habet partes: ergo pri is est habere pines, quam habere talem aptitudinem. Cum ergo essentia sit omnium primum; planE sequitur in neutra aptitudine posse consistere essentiam quantitatis. Per quod etiam probatur secunda pars conclusionis: quia aptitudo, quam res quanta habet, ut diuidatur neces larib supponit extensionem partium: naideo linea potest diuidi in partes, quia habet partes, de non econtra: ergo habere partes prius est , qu in potentia. proxima ad diuisionem :&sic, &c. Diees: saltim diuisibilitas radicati A. aut etiam mensurabilitas radicalis erit essentia quantitatis. Respondetur id quidem esse verumtnam in rei veritate extensio ipsa est ra dicaliter diuisibilitas, aut mensurabilitas; siquidem est radix unde oriuntur diuisibilitas , & mensurabilitas proximae. Adhuc tamen non explicatur sus scienter essentia quantitatis per hos
terminos. sicut si diceret risibiliatatem radicalem esse essentiam hominis, in re quidem nihil Alsum ἀiceret; siquidem radix risbilitatis est ipsa r tionalitas. Caeterlim insecticienter, de consusE explicaret tunc essentiam h
minis : quia nondum exprimebatur,.
quid esset illud, a quo tanquam radice oritur risibilitas. Idem ergo conti git in praesenti, ut consideranti patebit. 18 Dicendum est secundb extensonem partium in ordine ud se esse rati nem sermalem, de essentiam quantit tis. Sic docet aperes M. Thom. r. part
462쪽
modi habendi partes. Et tandem ideblocus rejicitur communiter a recta linea huius pr dicamenti sui rosica via debimus:ὶ quia non habet specialem modum extensionis distinctum a si perficie. Ergo ratio formalis,&essentia quantitatis coninit in extensione partium in ordine ad se. is Ad argumenta respondetur. Ad locum D. Tnom. pro prima sententia
adauctum dicimus primo , ibi sumi
mensuram peto radicali mensurabilit te, quae est extensio. Secunta, &melios respondetur sensum esse, quδd
ratio quantitatis, secundum quod consideratura Logico .est ratio mensurae:
siquidem ob hanc causam Arist. svi in notationibus capitis dicebamus) posuit ut duas species quatitatis , superialem,& locum: quod in illo opusculo explicare volebat D. Thom. Quibus adde dictum opusculum esie ex reprob iis iuxta cemuram D. Antonini 3. r. historialium titui. I 8. capit. Io. quam referunt Antonius Senensis in Bibliot Proicatorum, & Sixtus Senenssit. 4. Bibliotti verbo μ' - - :quam-
quantitatio estor Lpartium. Et claritis contra gentes cap. 61. his verbis:
με est σὸν partium in tua, in Gis scialicet quantitatis in ratisne inciuilitur: Quem sequuntur Ferrara ibidem c. 87. s. ad euidentiam, Nuno 3. p. q. 76. r. 4 duta vilic. Mauxo, lib. I. Metaph. q. 3. artar. Masius ubi suprὶ, Sancti. lib. soLogicae qu. is. & Galleg. controu. 2 qui addit esse communem in schola Thomistar. Quibus in hac parte consentiunt Toletus, Rub. Vazq. Fonteca,& multi alij quos resert Gallea. loco
citato. Vbi recte probat ab hac sententia in re non discordare Thomistas citatos pro secunda: loquuntur enim de
diuisibilitate radicali, ut satis se explicant Capreolus secundo loco , &Soncm. quaeae citata in solutione ad
Fundamentum sumitur ex dictis:
via illud est ratio formalis, & esset uia
i cuius, in quo tandem re luuntur omnes illius proprietates : sed omnes proprietates quantitatis ultimo resebuuntur in extensionem partium: ergo in illa consistit essentia eius. Probatur
minor: quia ided quantitas potest esse
aequalis, vel inaequalis: quia est extensa; ideo potest mensurari, vel mensurare: quia in se habet dilatationem, vel extensionem; ideo est diuisibilis in partes: quia habet illas. Non tamen valet econtra: neque est assignabilis alia ratio prior, quare quantitas stin se extensi,
nisi quia est quantatas. Ergo extenso in ordine ad se est eius essentia. Confirmatur : quia ipsa moles, quae distinguit hoc praedicamentum aquantitate virtutis,nihil aliud est quis habere in se extensionem partium: αsecunddm hanc fiunt diuisiones essentiales huiuspr dicamenti. Continuitas enim , vel discretio; longitudo autriolandius, M. sunt tales, va talesque secuta est ediistio Pij V. Romae sicia anno IJ7I. &admittunt communiter Doctores. De quo etiam videri potest Antonius Picamus Patricius, praefatione ad opuscula D. Thom.
multo antea excussa Veneths anno i 147.
Per quod patet, tum ad locum Aristot. tum ad racionem sectam pro hac fouentia. Quia enim in hoc capita agebat Arist. de quantitate in ratione mensurae: ideb exca sumpsit argumentum ad probandum orationem esse quantitatem : ideoque posuit ut duas eius species, superficiem, α locum, propter diuersiam modum mensurandi earum, In Metaphysica verb, ubi linebit de quantitate secudum suam esten.
vim, negauit locum esse veram specla
463쪽
quantitatis, ut insta videbimus. io Adargumentasecundae sentetiae ruspondetur. Ad locum Arist. ibi desinisse quantitatem per diuisibilitatem tanquam per propriam passionem, quς nobis notior est, & ex qua sicil E colligimus ipsaminet essentia: sicut propter eandem rationem definitD.Tho. quantitatem per rationem mensurae. Ad locum eiusdem An elici Doctoris respondetur ibi loqui de diuisibilitate Α-
dicati. Neque opus suit exprimere extensionem partium: quia ibi non definiebat quantitatem. Ad rationem respondetur distinguendo antecedens. Si enim sensus sit, hecies quantitatis sumi tanquam exl rima radice ex diuerse modo diuisibi-itatis ; omninb salsim est ; quia prisis
intelligitur quantitatem continuam,& discretam, & vniuscuiustiue species habere diuersum modum extentionis,
quam diuisibilitatis, ut dic tam est. Si verbsensus sit, species istas sumi ex diuerssi modo diuisibilitatis tanquam a
signo nobis notiori; verum est antecedens. Sed inde solum sequitur ditiisibi. litatem ei se passionem quantitatis.,i Ex dictis insertur primo, quod esse extensum in ordine ad locum non potest et se effectus qu. antitatis in genere cauta formalis, sue ut alij dicunt, effectus primarius: hic enim separari non potest a quantitate, etiam de potentia absoluta, ut sentiunt communiter Doctores: sed vel est effectus formalisvbi circumscriptiui, vel ait rius accidentis innominati a quantitate comitaturaliter dimanantis. Propter
quod solet appellari effectus secundarius quantitatis: potestque ab ipsa diauinitus separari, ut contingere diximus in Eucharistia. Sicut etiam cernimus in subsistentia , aut existentia creata:
quae sistent appellari effectus secunda-
xij formae substantialis: de ideo possunt
ab ea separari per potentiam diuinam vi de facto separantur in natura humana Christi Domini. 11 Secundb insertur inultd minus posse consistere essentiam quantia talis in impenetrabilitate, scilicet in repugnantia, qxtiam substantia corporea habet, ut sit in eodem loco cum lia. Tum quia impenetrabilitas noces Carib supponit extensionem in ordine ad locum: siquidem non habent i
lem repugnantiam , nisi quae sunt in loco. Tum etiam quia potest a quantitate separari, ut de tacto contingit in natiuitate Christi Domini, & quando ad discipulos intrauit, ianuis clausis. Tunc enim quantitas Christi Domini mansit penetrabilis ex eo quod impe dita , vel ablata est 1 Deo impenetr bilitas , quae est connaturalis passio
quantitatis, ut sumitur ex Diuo Thoma in . distinet. qua l. 2. arci Mquaestiuncula a. Ex quo etiam fit.
quod penetrabilitas opposta impen trabilitati, de qua loquimur, potitis est priliatio, quam aliquid postiuum,
solumque inuenitur in corporibus; ac per consequens, neque Angeli, neque animae separatae fropriE dicuntur penetrari, quando sunt in eodem loco simul cum corporibus.
AN SUIS TANTIA C O-rea sine ruantitate habeat partecuζVpposita distinctione realiqua: Ititatis, & substantiae quaestion. I. statuta rationabiliter negari non potest substantiam posse per diuinam potentiam absque quantitate conseruari, stacut de ficto in Eucharistia quantitas conseruatur absque substantia. Minus
enim dependet insua exulesia substam
464쪽
Dis ut. XIII. de quantitate, octatia 2 quamitate, quis quantitas i sub
stantia, ut de se patet. In casu ergo, quo conscinaret Deus substantiana absque quantitate, procedit praesens dis- ficultas, & inquirit: an tunc substantia haberet parteso Et non est dubium de panibus essentialibus , tam physicis, qutin Metaphysicis : hae enim , cum componant ellentiam substantiae corporeae ; necessarib illam comitantur. Neque similiter est dubium de extensione partium in ordine ad locum, seu in loco. amquam nonnulli Moderni, quorum meminit V queet r. p. ar. disput. 199. cap. 3. dcuenerint, Vt hanc etiam concedant in Libstantia absque quantitate conseruata, alfercntcs tunc nabae quandam extensionem localem entitativam , ita ut caput
corresponderet sursum , pedes d corsum, &c. Hi tamen, utpote sensibus addicti, relinquendi sunt. Dubium ergo est de partibus integralibus , &extensione in ordine ad se : an scilicessabstantia sic conseruata haberet in sua
entitate aliquam actualem extensi nem ita quod vere ibi cssentpartes, &altcri uniretur,essentque consequenter acta manus, pedes,&c. I. FERA V . SENTENTIA
, I Alde plausibilis est his tempo-
opinio ali crens substantiam coporcam sc absque quantitate conseruatam Vere habere partes integrales, de extensionem actualem modo explicato. Sic docuerunt Nominalcs: quos rc serunt,& sequuntur Suarcet disp. Mctaph. sech. . Fonscca lib. s. cap. 3 . qu st. i. scch. 3. Coninabr. r. Physic. cap. a. q. a. p.r . i. Rub. ibidem carit. s. v. aest. γ. Ona hic qu. I. art. I. Caber. disput. 2.dub. a. & communiter Recentiores extra scholam D. Thomae. Si autem eis objicias exurasonem,& diuisibilitat iuxta peripateticam doctrinam ad quantitatem pertinere: excogitarunt facilem solutioncm, di- stinguendo duplicem extensioncm, α diuisibilitatem ι aliam substantialem, seu entitatium, & aliam quantitatiuam. Hanc inquiunt esse propriam qu titatis; & consequenter absque ea manere substantiam, quando seTaratur quantitas: illam velli habere ivb tiam a se ipsa; & per consequens sena per retinere eam. Per quod facile sonuere arbitrantur, tum Alist. & D. Thomae testimonia, tum etiam argumen ta , quae contra eos fiunt. Concedunt autem hanc extensionem, non solum
in ipsa sebstantia completa, sed etiam in materia prima secundum se ; itaqubd ipsa a sorma, & quantitate prς-cisa , habeat partes integrantes actii distinctas , & unitas. Videatur suarenibidem num. I 2. Probatur primo haec sententia ex D. Thom.in 1. dist. 3 o. qu. a. art. I. Vbi disputans: quomodb alimentum transeat in veritatem humanae naturet impugnat quorumdam sententiam esserentium, quod quia materia prima ex se caret omni quantitate: idcb aequaliter se habet ad omnem quantitatem: probatque quantitatem debere proportionari materiae : crgo sentit D. Thom. extensioncm quantitatiuam
materiae supponere in ipsi propriam
extensionem entitatiuam. rs Secundb ibidem docet, animal per nutritionem acquirere, non solum nouam partcm citrantitatis, sed citam nouam partem Ribstantiae. Ex quo sic formatur argumento. Quoties aliquid succcssiue producitur; ncccep. ', debet haberc Pu cs rcli ondentes partibus
465쪽
se irmotus productiui, quarum una post aliam producatur : sed substantia corporea producitur successive per nutricionem: ergo vect habet partes, &extensionem.
Respondebis, ideo tunc substantiam habere partes, quarum una post aliam producatur:quia ibi est quantitas. Sed contra: quia per nutritionem intelligitur praecia produci substantia, &rrisis natura, mim per augmentationem intelligatur produci quantitas: e
so in ipsa 1bstantia ante quantitatem intelligitur pluralitvartium.
Tertib idem D. Thomi. parte M. a. arti .ad I. docet, qubd quando Deus sermauit Euam ex costa Adami; addi-ssit materiam per creationem, vel conuellionem productam. Vbi Caieti concedit in ipsa essentiamateriaesecundum sedari plus,aut minus: quod etiam concedit soncin. s. Metaph. quaest. 4. Ex quo sic formatur argumentum. Vbi datur plus, aut minus, ibi datur distinctio partium: sed in substantia ante quantitatem datur plus, aut minus: ergo ibi datur distinctio partium. Maior patet: - quia id, quod babet plus, excedit id, quod habet Ainus, in aliquo regi: ergo distinguitur realiter a tali excessu.Minor autem videtur Diui Thomae: nam si in substantia non daretur plus, aut minus ante quantitatem, non faberet plus substantia Adami, quis costa ab illo educta : de consequenter non oporteret producere, nouam materiam informatione Euae.16 -ὰ probatur ex consectatione Eucharistiae in casu, quo Sacerdos consecrarct medietatem Hostiae
a se designatam , quod esse possibile
nullus potest dubitare. In quo casu, sic formatur arsumentum. Substanti quae erat in medietate Hostiae consecratae I
vere desinit esse, & separatur a substan-l quantitatem, vel recipit illam quatenustia, quae minet in hera medietate non i diuisibilis, res quatenus indivisibilis consecrata: & tamen quantitas totius Hostiae manet integra, & indiuisa: e o iam substantia diuiditur secundum piam, dc non ad diuisionem quanimtatis.
Respondebis, in tali casu virtute consecrationis discontinuari quantit tem in duabus illis medietatibus, licet a nobis non percipiatur. Sed contra : quia id videtur vinluntariξ dictiim , & directὶ pugnat
cum doeti ina Diuus Thomas parta quaest. 77. articulor. ad 2. Vbi docet qubdsi vino consecrato infundatur potum vini non consecrati; Erit quic--ases eundum ramim tionem 'vivitatis, mn ramo inis ferunta reiadum essendi : quia ina pars ei- eris
se sui sis, erit in fusem: ergo idem dicendum est de illis mediet. tibus Hostiae in casu posito. Quintd: quia bubstantia est subisctum quantitares: ergo tota quantitas recipitur in tota subtantia , de partes quantitatis in partibus substantiae. Ergo
sicut tota substantia antecedit totam quantitatem : ita partes substantiae a tecedunt partes quantitatis. Antec dens est certum: oc prima conseque tia probatur: quia subtemim, de forma debent proportionari: ergo cum quantitas habeat panes, & sit extensa: su stantia etiam debet habere aliquam e
Confirmatur primo : quia res diuisibilis non potest recipi in cibiecto indivisibili di sed quantitas recipitur
in substantia : ergo si1bstantia non est de se indivisibilis. Probatur maior: quia ideo accidentia corporea non
possunt recipi in Angelo: quia hic est indivisibilis, illa verbdiuissilia. Confirmatur secundb: quia in illo priori , in quo substantia recipit
466쪽
si primum: ergo substantia ante quan- l seratur quantitas, tunc, vel manent istalitatem habet partes. Si secundum: er-l stincta caput, dc brachium , vel sunt o substantia manet semper indivisibi- : idem. NonPrimum per te: ergo res,s: quia eadem est ratio recipiendi, & i ter identificantur. Similiter, ponatur conseruandi. Hoc autem est talium:
17 serab: quia substantia cum quantitate habet partes substantiales, si uidem in Petro caput, & pes partes Hab- stantiales stat, & substantialiter dimit-etie: ergo illas non recipit a quantitate. Probatur consequentia e quia nullum accidens potest tribuere enectum substantialem: sed istae partessunt substantiales: ersol& Conniinatur: quia coelum V. g. ma torem quantitatem natura sua pollulat,
I in granum menti: ergo propteri quam maioritatem substantialem, quam in se habeat. Probatur antecedens: quia sicut quantitas absoluthsequitur substantiam corpoream abs9ute: ita tanta, aut maior quantitassequitur tantam, aut maiorem substan
Septimδ: quia si auferret Deus in instanti quantitatem a substantia Oceani ; vel maneret tune substantia diuisibilis, vel indivisibilis: non secundum:
ergo primum. Probatur minor. Tum quia iam tota illa substantia conqueret in punctum'; mouereturque localiter in instanti. Tum etiam, quia non esset maior ratio, quare conssuxus iste fieret in Oceano Indico, vel Atlantico. Tum denique quia bibens guttam ex illa aqua antegrum oceanum biberet, quc videntur absiada.
Octata: quia si substantia haberet aquantitate partes integrantes; sequeretur, qudd quae distinguntur riaiter, realiter identificarentur ; & quae realiter sunt idem, realiter distinsuerentur: utrumque autem est impositoile: ergo, εα Probatur sequela: quia nunc caput
v. g. distinguitur realiter a brachio: au- lsissistantia aquae absque quantitate; tunc illa substantia realiter est idem; sive ponatur quantitas; tunc partes aquae realiter distinguntur. Vltimb: quia substantia corporea. ablata quantitate, verε est in loco, sicut antea: ergo habet aliquam extensionem, ratione cuius sit in illo. Consequentia videtur certa. Antecedens verbprobatur: quia si ab aqua existente in vase auferatur quantitas; verξ manebit ibi substantia aquae; siquidem inde non migrauit in alium locum; neque destructa est ut stipponimus in sed manet in rerum natura ergo substantia, abi in quantitate, vere est in loco sicut an
s. II. 18 T T T melius intelligatur, &ει- V biliatur nostra sententia, mari me considerandum, oc perpendendum est, qu cum substantia sit ens G
citer, & consequenter proprium sinisiectum aceidentium: ac proindὸ inuenitur in ea capacitas , dc potentia pas
siua ad illa recipienda. VndE sicut est impossibile substantiam esse sub accis dentibus, & qubd non tribuant ei situm
effectum formale : ita repugnat tu stantiam habere talem inretiam sarm lem , aut esse accidentale, ante quam recipiat ipsa accidentia; licet pinniebligatur in substantia potentia pauiua ad ea recipienda. Quia tamen nos pro hoc statu intelligimus mediis sensibus: Mimaginatione, quae non possunt percipere substantiam secundum se, de ab
467쪽
omni accidenti nudam: ideo, etiam quado nitimur intelligcre substantiam secundum se, & ut praeuelat omnia accidentia ; imaginamur illam, ac si vere haberet aliqua accidentia. Accidentia autem, quae ad minus sint necessaria,ut sensus interior operetur, sunt sensibilia communia, scilicet quantitas, motus, ubi, & similia: & ideb sensus interior quantumuis intellectus nitatur reprehendere substantiam secundum se, & nudamὶ semper percipit eam cum talibus sensibilibus. Cum autem intellectus pro hoc statu, s stipra se non cleuatur, de sensibilia
non transcendit, sequatur cognitionem sensuum: inde fit, ut substantiam secundum se apprehendat per modum sensibilium, tribuἱtque ei aliquam extensionem, ubi cationem, aut motum.Non enim percipit, quomodo talis substantia, quae capax est quantitatis, si corporea , Sc non sit extensa: aut quomodo vere,&rcaliter cxistat in rerum natura; &non sit in aliquo loco: aut quare tunc non possit moueri motu physico. Quae tamen intelligeret, si supra se reflectens , & sensibilia transcendens co itaret, quM sicut substantia ante albedinem non est alba, sed dealbabilis:
ita ante quantitatem non est de extensa, sex extensibilis: & ante ubi non est ubi cata, sed ubi cabilis,&c. Et quδd sicut dealbabilitas in substantia non est aliqua albedo entitativa, sed potentiaramua ad recipiendam albedinem: ita extensibilitas, aut ubicabilitas in substantia non est aliqua extensio, aut ubicatio entitativa, sed capacitas, seu potentia passiua ad recipiendam quantita-lcm, & ubi. Cum autem potentia, passiua, dum non rccipit acium, cuius clicapax, habeat priuationem eius: idcbhaec duo necessarib concedenda sunt,
icilicet quod substantia ante quantita-x Vm, & est cxtensibilis, dc ubicabblis: & quia dum non recipit quantit tem,&a bi, est inextensa, & inubicata Et quia diuisibilitas proxima est passio extensionis , ut supra explicatum cst :ideb substantia, dum non est cxtensa, non est proximὰ diuisibilis; & per consequens est indivisibilis. modo linquendi utitur saepξ ex in D. Thom ut postea videbimus. 29 Ex qua manifesta doctrina reddiatur vanum effugium.de partibus,aut e tensione entitativa, quod a contrarijs excogitatum cst. Hanc enim extensi
nem ad id ponunt in substantia secum dum se, ut possit recipere quantitalcm; ne diuisibile recipiatur in subiccto ii diuisibili. Ad hoc autem minime est nocessaria: cum accidens sol im requirat in subiecto potetiam passiuam ad illud recipiendum : alias si ad recipiendam extensionem quantitatis non Assaceret extensibilitas substantiae; sed necessaria esset aliqua extensio actualis entit tiua : idem, seruata proportione, dicendum esset de alijs accidentibus: atque itavi corpus quantum reciperet
i circumscriptiuum, deberet prael, bere aliquod aliud ubi entitatiuum : de similiter ut anima reciperet intelloctum, deberet praehabere quendam ii tellectum entitatiuum,&c. Nam scuti sit Auctores non percipiunt, quomo do diuisibile recipiatur in si: bicctolim diuisibili: sic intelligere nota poterunt, quomodo ubi circumscriptiuum, seu praesentia localis recipiatur in subiecto Son existente in eo: aut quomodo po tentia ad intelligendum recipiatur in subiecto non potente intelligere. Hoc autem non solum non elle in intelligibile: sed oppositum niani scite implicat:
nam ante reccptionem actus iaccest
rib antecedit in potcntia priuatio actus, non vzrb ipse actus. Hic auicin ide, decipiuntur aduersarij, ut rectὰ nota runt D. Thomas infra num. r. addu-
468쪽
l inter Thomitas, ut citetur Suarer ubicendus, & Capreol. iii a. dissi3.qu.I. arta 3. ad I . Scoli. quia inextensionem, seu iussi uisibilitatem substantiae secundum se, apprehendunt ut contradictori E, seu contrariae oppositam extensioni, ε diuisibilitati quantitatis; cum tamen G-lum opponatur priuatiuE. 3o Dicendum est ergo substantiam de se, seu ablata quantitate, non habere Partes integrantes, neque ullam extensionem, aut diuisibilitatem, etiamentitativam: & consequenter manere induusibilem. Et idem est de materia prima.Sic docet ex Arist.Thom. .con tra gentes cap. 61. his verbis: r m ta quantitate substantia .mnu indiuilia
bibi est, ut patet per Phi phum I. Phy-Ac rum: dc I. parta qu. 1O. art. 2. MAEte riam autem amissi in partes non conuenit', nisi secundum quod intelligitnr sub-
fuantitate : aua remeta, remanet sub antia indivisibilis , ut dicitur prima Ph- Forum. God explicatius tradit quod- lib. s. quaest. t. i. dicens: I sibiles, quod una materia contraria e dispa--t- f. as recipiar nisis indum diu se
partes. Diuestri autem partium nunρ4test intePigi in materia , κ,n intellecta diuisione; ne 7Pediuisio, mn huellecta dia mensane e quia fusi fantia , quantitates blata remanet indiuisiόilis, ut dicitur pri-m. P sic.rum. Quae Angelici Doctoris testimonia adeb expressa sunt,ut absque eius iniuria tergiversari non possint,aut ad alium sensum detorqueri. Idem etiam docet loco adducto in primo ar-xumento contrariae sententiae, ut in eius
1blutione videbimus. Et ideb hanc conclusionem defendunt Capreol. ubi supra, & disputat s. quaest. I. art. 3. ad 2. &
matione textus. Estque receptissima supra. Quam etiam desiendunt Durad. i. distinct. 3 .quaest. Lin sine. Beatus Albberi. lib. r. Physicorum quaest. 6. T let. ibidem quaest. 7. & VMqueZ I. partadup .i9 6. cap. 3. ubi acriter reprehendit oppositum. Dupliciter probari potest haec coimclusio. Primo, ostendendo, extensionem illam entitatiuam, quae ponitur in substantia, non esse necessitatam. S cundo ostendendo et Ie impostibilem Primum satis constat ex diicursu supra
facto. Optimὸ enim eotest intelligi in
substantia capacitas, seu potentia passiua, Vt extendatur per quantitatem, Mrecipiat partes absque eo, quod habeat in se aliquas partes , aut extensionementitatiuam actualem, ut ibi explicuismus: ergo, dcc. Qubd autem talis extemsio, aut diuisibilitas iit impossibilis.
31 Probatur primb: quia ante quantitatem nulla potest esse in substanti x compositio partium integralium,etiamentitatiuarum: ergo ante quantitatena non potest elle in substantia extensio, aut diuisibilitas,etiam entitativa. Co sequentia patet. Antecedens verb pr batur : quia compositio partium integralium etiam entitatiuarum est accidentalis: ergo non potest esse in suta stantia ante quantitatem. Consequentia est nota: quia cum quantitas sit primum accidens substantiae corporἹis; quidquid in ea intelligitur ante qua titatem , pertinet necessarib ad Mentiam. Antecedens autem probatur: quia compositio partium integralium etiam entitatiuarum non sit ex actu, de potentia simpliciter : cum una pars non constituat aliam , aut det illi esse, aut recipiatur in ea; neque sint inter se
primδ ὀiuersae, sed eiusdem rationis, ut ipsi aduersali fatentur; ergo est a cidentalis. Confirmatur: quia partes intesta
469쪽
AD Siput. XIII. δε. quantitate, III.
us etiam etherosciaeae in esse partium, de distinctio earum causatur ab accis dentibus : ergo illis ablatis non mane. bulat actu paries integrales. Consequentia est euidens, 5 antecedens probatur : quia caput v. g. & manus solum
de materiali significant substantiam; de so si verb talem, vel talem figuram cum his, aut illis accidentibus. Similiter ossa non distinguutur a came in substantia secundum se, sed penes durum,& molle,quae sunt accidentia: ergo ridicillum est dicere, qubd ablata quantitate, & alijs accidentibus, dantur in substantia caput, manus, dec. 32 Secunta probatur ratione Abberti quam adducit Ferrar. ubi supra. Quia materia prima hominis, remota quantitate, vel est simplex, vel composita. Si simplex, erit indivisibilis. Sicomnosita: aut prima compositione, aut secunda. Non prima: quia haec fit ex potentia, di actu simpliciter, ut habetur 8. Metaph. text.8. materia autem
est pura potentia. Non etiam secunda, quae est ex subiecto, & accidenti: quia udi non est prima compositio, repu'gnat esse secundam. Ergo materia prima verE est indivisibilis temora quan
Confirmatur pri δ: quia-matoria prima secundum se comp'nere irea partibus, necessarib ibi esset distinctio partium: sed hςc est impossibilis in
materia prima: ergo, dcc. Probatur minor:quia ubi est distinctio unius abalio, nece id interuenit aliquis actus; siquidem acti a s qui ex 7. Motaph.texti V. sed in materia secunddmse nullus est actus; cum sit purapoteria: ergo ibi non potest esse distinctio partium. Confirmatur secundb: quia prius est este, quam maius esse: sed materia
prima de se non habet esse, ut ostendemus I. Physic. ergo neque habet maius
lis, aut extensa, etiam entitative.
13 Tmib: quia esse extensiim qu cumque extentiion sicut esse quale, est esse secundum quid ergo scut esse quo te prouenit substantiae a forma accidero tali : ita etiam esse extensim quacumque extensione; de per consequens sicut , ablata qualitate , substantia non remanet qualis: ita ,ablata quantitate,
non remanebid ullo modo extensa. Probatur antecedens: quia illud est esse s cundum quid respectu substantiae, per quod non potest responderi ad quaestionem , 1πιι est, ipsius substantiae, vel
quod non comolet, aut terminat eam
intra limites substantiae, sed esse extemsim est huiusmodi: ergo, dec. Maior constat: quia in substantia nullum aliud daretur esse simpliciter, nisi vel esse essentiae, per quod resbondetur ad qua stionem 1uiais, vel esse subsistentiae, aut existentiae, quae sint complemeno,&termini ipsius substantiae. Minorv ct probatur : quia quaerenti quid est
homo, non respondetur, est extensus etiamentitatiuEsed est animes,uiuent,&c. Neque talis extensio est compi mentum , aut terminus substantiae inrasione substantiae ; siquidem neque constituit eam inesse suppositi, aut prismae substantiae: neque tribuit illi vitimam actualitatem, ut perse patet: ergo esse cxtensum etiam enutatiuὸ est esse secundum quid, & accidentale. Confirmatur, primὼ : quia ridiculum esset distinguere quoddam este quale entitatiuE,& aliud esse quale qualitati uri asserereque substantiam secundum se esse qualem primo , non V dsecundo: ergo absurdum etiam est distinguere quoddam esse extensum entitatiue, & aliud esse extensum quantitatiuE: de illud tribuere substantissecundum, se. Confirmatur secum
db: quia ex opposita sententia sequitiu nullum risu quantum per accide diu Si
470쪽
eium semel admittitur in substatia propria extensio ad recipienda quantitate; ne diuisibile recipiatur in subiecto indivisibili: pari ratione inalbedine, relatione, & alijs accidentibus corporeis ponenda est propria extensio entitatiua, Vt rccipiatur in quantitate; ne indiuisibile recipiatur in subiecto diuisibili. Quae omnia, & alia liis similia G,surda sunt,& aliena a schola Aristot. Ergo substatia secundum se, & absque quantitate nullam habet partium extensi
PR, CONTR fauentia factis rest. detur. s. III. 3 A primum ex auctoritate D. A,Thomae respondetur ibi Sanctum Doctorem expresse docuisse nostram sententiam; bis enim, aut ter repetit materiam non habere a se extensionem, aut diuisibilitatem his verbis: Ex materia res risenta eoscit r. n per extensionem eum extensis nansiimsie , rura Hicuius erat, sed per quantia talis fisceptissem. Et infra : Diuisio non Metilii materιae, nisi secundum quoI Onsideratur sub dimensionibus saltim inte
minatis: quia remota quantitate , ut in ima P sicorum dicitur, sed otia erit indivisibilis, Q. Vndξ mirum est,quomodo hic articulus adducatur a viris doctis pro contraria sententia. Respon- 'detiar ergo ad argumentum, qudd ibi D. Thomas probat non sequi ex eo, quδd materia de se non habeat mantitatem, quod si in potentia resperia ciniuscumque quantitatis imaginabilis. Ad
id tamen ostendendum , non simit rationem ex eo, qudd materia ex se habeat aliquam extensionem, quam expressὸ negat; sed cx eo quod materia
est in potentia ad sorruas naturales, quae t in esse panis,
petunt determinatam quantitatem, de mediis illis recipit eam. Ex quo optime concludit non posse recipere quacum que quantitatem imaginabit .Vide tur D. Thom. ibidem. Ad secundum cum sua replica respondetur, qui, d siue nutritio, oc augmentatio fiat actiones realiter distin-
me,siue non Me quo agemus in libris de anima) parte rei semper ibi producitur sebstantia cum quantitate, ratione cuius dantur in ea partes, quarum una post aliam producatur per nutritione. Vnde quamuis prioritate naturae itintelligatur, ante quantitatem substantia in ratione substantiae potentis recipere partialem extensionem quantitatis, seu
ut est radix illius, quod susscit ad specificandam nutritionem, ut praeintelligitur augmentatione: non tamen intelligitur prius in ratione partis actualis.Et ideb u auferret Deus quantitate a substantia alti, vel alimenti, vel ab utraque non posset actu fieri nutritio: quia sine quantitate substantia non potest actit ei se pars integralis. Adde, aliud intemdere natura in generatione totali: quaprinab producitur vivens, &aliud in generatione partiali: quia iam productum nutritur. Per illam enim intendit producere elid& ita prius intendit, quod prinali habet et se, scilicet substantiam; pcr hanc verb non intendit natura pro ducere esse, sed perficere rem producta in ordine ad operari, quam dispositionem habet res per acquisitionem quantitatis congruae, Jc ideo in generatione partiali prius intendit natura producere quantitate; propter quod etiam
potentia nutritiua ordinatur ad augmentativam, & non econtra, ut dicemus in libris de anima. Ex quo tandemst, ut in nutritione non intendatur,
neque producatur pars substantiae, nisi ut est sub quantitate, a qua constituitur