장음표시 사용
531쪽
tim resultatrelatio: ergo ante illam intelligitur fundamentum integre,& formaliter constitutum in esse iundamenti; de terminus in esse termini Sed quis
quid antecedit relationem est res ao tuta: ergo terminus constituitur so aditer inesse termini per aliquid absol
tum. Minor, & vltima consequentia constant. Primaautem videtur mani&sta: quia quidquid habet rationem cau- se rei pectit alicuius, debet esse prius illo , non solum secundum suam entitatem materialem, sed etiam so aliter secundum id, per quod constituitur inesse causie eius. Antecedens autem,prς- terquam quod videtur commune Philosophorum axioma, facilὸ probatur:
quia relatio est ordo unius ad aliud, n pe laudamenti ad terminum: ergo dependu ab illis, re ex eorum politione restillat.
Confirmatur primὁ : quia si una
relabo esset terminus alterius, iam expositione unius resultaret aliat ac proim de non elliant simul natura. Confirmatur secundb: quia termianus vere perti iaci ad specificativum re lationis, ut infra coni labit: ergo etiam secundum rationem sermalem tramia nandi antecedit ipsam relationem. Patet consequentia: quia specificativum habet rationem caulae respectu rei sp .cificatae , ut inductione patet in orynibus.
6 secundo: quia si aliquae relationes terminarenturad relatiuum,m xime mutuae: sed hae vere terminantur
ad Asblutum: ergo nullarelatio terminatur ad relativum. Maior, & consequentia constant. Minor verb probatur: quaa in relationibus mutuis ratio terminandi unam est ratio sentandi
aliam : sed ratio sandandi quamcunque relationcm non potest esse aliqua telatio, sed quid absolutum : emora- itio terminandi non potest esse qiridi latiuum, sed absolutum. Cons uentia
est euidens: & minor ex dietis certa: nam una relatio non potest fundari in alia. Maior autem probatur: quia relationem esse mutuam consisut in hoc.
qudd id ipsum, quod constituit aliquid
in esse termini unius relationis, constituat ipsum in esse fundamenti alterius: alia si ad mutuitatem sussiceret term num unius materialiter sumptum esse fundamentum alterius: iam timilitudo
verbi eratia, quam in albedine habet filius rei pectu patris paternitas, qua habet pater respectit Mij, essent relati nes inter se mutuae, quod est absim
Confirmatur primb: quia mate nitas ex natura sita est relatio mutua ; de tamen inuenitur in Beata Virgine absque reali filiatione sibi correspondente ex parte Christi Domini; iuxta sentet tiam D.Thom. 3. p. q. 31. arti 1. ergo signum est unam ex his relationibus non pendete essentialiter ab alia , neque formaliter terminati ad illam. Pro-tur consequentia : quia alias una non posset manere, neque terminari, sine
alia, etiam de potentia abGluta. Confirmatur secundb ex comm ni modo loquendi: qui unum album non dicitur limite alteri simili, sed alteri aissio; de virum quantum non dicitur
aequale alteri aequali; sed alteri quanto:
ergo ratio wrminandi non est relatio, .
sed quid absolutum. Tertid tandem probatur : via
rougnat virum relativum exacte , dcessentialiter definiri per correlatiuunt formaliter sumptum: definitur autem recte per terminum : ergo terminunso aliter quatenus terminus, non est quid relativum. Minor, & consequentia constant. Maior autem probatur ab inconuenientibus : quod genus argumenti in proposito essicacius est prolixe sententia.
532쪽
Inprimis enim sequeretur tales de-l visus non recte definitur per visibile finitiones non dari per notiora definito. Quod sic ostenditur: quia imposibile est, idem simul esse notius, &ien tius se ipso: ergo relati non possunt se inuicem explicare, unum per aliud
definiendo. Si enim ignoras quid sint dimidium, nihil tibi palam saciet, qui dixerit: Duplum est, qudid est ad dimidium, & Dimidium est, 1 d est
ad duplum. Ulterius etiam sequeretur dari circulum in definitionibus relativorum, quem licetaliqui Auctores admittant: id tamen quam sit irrationabile, & contra omnem benξ definiendi artem; sic probatur. Quaecumque rem definitio tradenda est per priora ,& notiora definito : ergo etiam in definitionibus relativorum non potest dari circulus. C5- sequentia est euidens. Antecedens vero late docet, & probat Aristoteles 6. T ricorum capite 3. ubi inter alia inquit: imum M. ,sina perni ra, mtieraconi estiles niti.nem. Nam quiniam de i-riis a natur,eiu scena mitia, 'dilicitur. Ogmsiimus autem non ex quib--
so aliter sumptum; sed per colorem, aut quid simile: quia idem bis repetere
Confirmatur secundb ex D. Tho. I. p. quaest. 21. art. 3. ubi eadem ratione docet o Dotentiam non bene definiri per posimile , vi sumitur relative ad ipsam : sima erit sinquit in circulatio in manifestatione omnipotentiae. Hoc enim non erit aliud quim dicere, quail Deu est . nipotens : 1μia patest .mnia , σμη ξ test. Itranquitur igitur, ouod Dein aleatur em. nip teni : qu potest omnians ilia abs-lute i co. Ergo nullo modo admittendus est circulus in definitionibus relatiuorum ; & consequenter non rectξ unuper aliud definitur. Denique sequeretur in huiusnodi definitionibus ritum per se ipsum de finiri , & definitum ingredi definiti nem. Quod sic probatur: quia ex doctrina Aristot.2 .Topicorum cap. 2.loco
nominis positi in aliqua definitione, potest poni eius definitio: si enim dicas: homo est animal rationale ; licet tibi etiam dicere ; homo est vivetissensibile rationale: ergo si haec est bona definitio
patris: pater est, qui est ad filium; loconiij posset poni sua definitio, quae esset haec: Fil est, qui est ad patrem et Scita fiet nugatoria definitio patris dicendo: Pater , εμ est ad eum, 1uis ad patremo iam ergo pater definiretur per se ipsum, & ingrederetiit sitam definiti
66 Secunda sententia praecedentitur rejicere circulum a definitionibus4 tremE opposita assirmat omnem re- relativorum; dum inquit: similiter, crvisu, cui 3am est vim; mn est υ,
iarem, aut aliquid aliud tale, tr. υ ro ma- ά. bis idem diceretur, cre. Quorum verborum sensita videtur esse . quem latὶ
expendit Vasqueet ubi sepra, & disp. aos antecedenti cap. i. quda scilicet
lationem praedicamentalem se aliter terminari ad relativum. Haec proculdubio est mens Aristotelis,& D.Thorn. ut postea constabit. Et ideo eam di sci dunt plures, de nobiliores Thomistae, Caietanus in hoc capite, & i. p. quaest. i3. an. 7. Bano ibidem di bio unico ad x. Nazarius controucri in unica,
533쪽
Zumel quaest. r. Flandrias. Metaphy.
quaest. Η, . art. 2 o. Araiaxo ibidem quaest. f. art. 7. Sanchea lib. I. Logicae quaest. 3 . Vineteiitius Iustinianus lib. i.Dialecticariam institutionum cap. 8. qu. q. & alij. Quae etiam fuit mens Avicenae ut patet
3. Metaph. cap.8.& antiquorum Inte pretum Arist. vi ex Averro. adnotabimus infra num. 78.6 Tertia sententia inter utramque media distinguit inter relationes mutuas, & non mutuas: hasque asserit ad absolutum terminari ; illas verb ad
relativum. Sic docent Fertar 2. contra Vntes cap. II. Dera in I. dist.3. quaest.I.
Masius hic sect.3. quaest.2. Gallego controuersiar'. Rubio. quaest. 7.& Valentia r. p. quaest. 13. disp. I. puncto 4. circa finem.
Probatur primo ex Aristot. in hoc p. text. s. ubi assignans qliariam relativorum proprietatem , qudd scilicet sint simul natura, expressξ fatetur eam aliquibus relativis non conuenire, scilicet non mutuis: inquit enim. Videntur autem iis ad aliquid simules mitura. Et in plurimis quidem verum est i in aliqudus vero mn verum, me. Quod etiam planὸ docuisse videtur O. Thom. I. p. q.I3. t. I. ad s. dum de relativis inquit: Si rem unum in sui intereinu claudat aliud, Q non e conuers ; tune n.n sum simulmum hoc modo se habent fientia, crsibile, e . Et qu. 7. depotentia arta8. d i. aperiὸ satetur relativa non mutua, ut Deum, & creaturam non esse simul natura. Ergo ex sententia Arist. &Thom. relativa non mutua terminantur ad ab lutum; quandoquidem si ad
relati ni, formaliter ic inarentur, iam emcnt simulDatura, ut patet.
Confirmatur ex eodem Angelico Doctore ut. ro. sequenti in selutione ad 4. ubi affirmat, quod cum hoc nomen , domin- , tria importet, scilicet potentiam coercendi subditos, ordinem ad subditos, & terminationem ordinis subditorum ad dominum : huius significatio inuenitur quidem in Deo
quantum ad primum, & tertium ; non autem quantum ad secundum. Ergo ecundum D. Thom. Deus terminatre lationem creaturae absque aliquo ordine ipsius ad creaturam;& consequenteribb ratione absisluta. Secundb probatur ratione ex eisdem locis desumpta : quia relationes
creaturarum ad Deum, & aliae non mutuae hibent a parte rei terminum integrὸ , & formaliter constitutum ad eas
terminandas ante quamcumque relationem : ergo ratio formalis terminandi non potest esse quid relatiuum ; sed
absolutum. Consequentia patet. Et probatur antecedens: quia in nuiuim di relativis, alterum cxtremum nullam relationem habet, nisi dum actualiter consideratur: & tamen terminat rei tionem reliqui extremi ad se nullo intellectu considerante : ergo ante omnem relationem est formaliter constitutum in ratione termini;& ex consequeti terminat ratione absoluti.
Confirmatur, & explicatur haec ratio: quia in heo verbi gratia, ut est
terminus relidionis creaturarum , tria
tantum possunt considerari , scilicet persectio illa realis, seu attributum, secundum quod conuenit illi terminare
talem relationem ; ci denominatio e trinseca restillans in Deo ex reali res tione creaturarum ad ipsam; de tandem rclatio rationis, qua intellectus noster correfert ipsum Dcum ad creaturas:
sed neque per huiusmodi relationem
rationis, aut denominationem extrinsecam conmittitur Deus in esse termini
relationis creaturarum: ergo formaliter terminat eas ratione suae persectionis, & enutatis absolutae. Maior , de conscquentia patenti. Minor verδ qu ad primam partem constat ex ratione
534쪽
sed ut est si iii natura,&xque notum: adduntque ipsum necessario debere intelligi relative, ut terminet relationem alterius extrcmi, ut patet in solutionibus argumentorum sequentium. De quo etiam videri potest Soncinasin expositione Porphyri j cap. de specie ad
Probatur primo concluso auctori tate Ari st. Porph. & D. Thom. Aristoteles siquidem in hoc capite probans omnia relatiua , si rem assignentur,
dici ad conuertentiam , inter alia inquit. : siquidem emue menter, ad quod dicitur , omnibus i ii sublatis , quacumque accidentia Iant; relial. autem Iz. t . , - quia
assign. itum est conuenienter , semper ia Dum dicetur. νγ I, seruus ad lumiaxem dicitur ; circumsiriptis emmἷus, quae accidentia sunt Amima , ut esse bia pedem , vel hominem . relicto vero soti,
quod diminus est , semper seruus ad ipsum dicetur. Et post pauca. Circumscribatur a b homine esse dominum ; musane amplius Ieruus ad dominum dies tur. Cum enim Lminus n.n sit, neque ferum est , me. Quibus verbis mani- sestὸ docet Arist. quod sublata 1 te mino relationis quacunque ratione absiluis, si maneat relativa denominatio : verE terminat relationem. Econtra verb si ab illo auferatur elle latiuum : non ampissis terminat relationem : etiam si mancant quaecumque aliae rationes abselutae. Et sequitur uniuersaliter de omnibus relativis. t patet in textu. Quem explicans
uertoes ibidem subdit, quod semper id, ad quod dicitur relatiuum , denotesse in praedicamento relationis. Ergo ex sententia Aristoti ratio terminandi quamcumque. relationcm non potest
esse aliquid abselutum- , Id ipsum sensitisse Porphyrium casnum , ut est prior , A magis notum de specie satentur serξ omnes, eius
praecedenti; & videtur satis per se ina nifesta. Quoad secundam verb probatur: quia quamuis ab eadem relatione possit utrumque cxtremum denominari relatiuum ; alterum intrinsecE, & alterum cxtrinsecE: id tamen contingit ordine quodam, & causalitate, ut sumitur ex Arist. in hoc capite asserente scibile dici relativum: non quia ipsum referatur ad scientiam: sed quia scientia resertur ad ipsum; ac proinde prius est scientiam referri ad scibiici, quam quod
ipsiim extrinsece denominetur correlativum. Sed ratio formalis terminandi non in posterior ipsa relatione, qu interminat , ut de se constat: ergo per talem denominationem extrinsecam non potest Deus constitui in esse termini relationis creaturarum. ST TUIT E VE SEN-tentia: i 'ue ais itate, crvatione prouecturi
niones sin satis probabiles: secunda tamen sententia ut probabilior, magisque Aristoteli ,& Diuo Thom consormior,ac christianae Philosophiae,
de Theologiae congruentior, carteris praeferenda est,esserendumque omnem relationem praedicamentalem, siue mutuam , siuenon mutuam tarmaliter te minari ad celativum. Sic docent Autores supra num. 66. adducti: estque haec concluso communior inter Thomistas.
A quibus non essentiunt Capreol. Soncinas, & Soto adducti pro i. sentcntia: ipsi enim se satis explicant,&plane determino materiali loquuntur; siquidem eisdem locis expresse docent, A probant relatiuum non definiri per termi-
535쪽
Interpretes. Reddens enim rationem:
quare genus per speciem rursus speciem per genus definierit, subdit: N. se oportet, quod qu.niam genin alicui me gen- , Q alicuiui est stecies, Urumrue viri rue ; idcirca necepi. est in
virorumque rationibus viri suevit. Vbi ex ipsa natura relativorum inseri,unum
per aliud debere definiri. Quae ratio nisi procedat de relativis, sormaliter quatenus resaliua sunt, nulla erit, v t per se
Tandem idem docuisse D.Thom. planὰ conuincitur. Tum ex eo, quod ipse I. p. m 42. art. . ad 2. Opusc. 'cap. i. &sibilaepe exprcsse affirmat, unum . relatiuum formaliter includi in definitione alterius. Tum etiam quia apud irsum omnia relativa siue mutua, siue nomutua, si rectξ assignentur, sunt simul
natura ut infra num. 68. constabit,quod est virum ex praecipuis sundamentis nostrae sententiae , ut iam expendemus. Tum denique quia eadem i. p. q. AP.art. 2. ad ε. exponens definitioncm relativorum docet, per ly aliud intellinendum csse correlatiuum formaliter sumptum his verbis: Cum dicitur,1uod
relativi esse est ad aliud se habere: per b,
ita, intestigitur cirrelatiuum, quodnen spriui, id natura. Et 2. contragent. cap. II. Non potest aliquid inullii ad alterum; nis ἡ e.nuerse illud relatiuὸiceretur ad ipse .. Quae omnia planE repugnant sandamentis aduersariorum, ut patet: ergo ex sententia D. Thom. terminus formalis cuiuscumque relationis est aliquid relatiuupa. 69 Sec undd probatur concluso ratione desumpta ex ipsa natura rcI tionis. Quia relativa, quatenus se aliter talia, exercent oppositionem relativam: sed opposito relativa essentialiter includit rationes reserendi, & ter-rninandi: ergo utrumque munus exe
cent relativa per relationes. Maior , &consequentia constant: quia relativa per ipsis relationes, & non per fund menta absoluta sortiuntur formalem oppositionem. Minor verti probatur: quia oppositio rclativa non est aliud, quis rcspectus unius ad alterum , ut omnes fatentur cum Aristot. in post- praedicamentis cap. de oppositis , α docet D. Thom. I. p. q. 28. m. . explicatque late Caieta eodem capite. In respectu autem unius ad aliud includitur per se utraque ratio reserendi, & terminandi: siquidem non potest intelligi unum respicere aliud; quin istud respiaciatur, Sc respe in terminet. Respondent aliqui , verum esse oppositionem relativam etiam n5 m tuam includere praedictas rationes reserendi , & terminandi ; non tamen
utrumque exercere relativa per relati nem : nam licet ipsuin respicere per relationem exerceant; terminare autem
non , nisi per entitates abselutas : ac roinde non conuinci, relatiuε oppo- ita ad relatiuum formaliter termis
Haec tamen silutio minimε eneruat vim nostrae rationis: & contra illam sic insurgimus. Quia in relatiuξ opi' stis illud per se prinid respicitur ab abiero, quod per se primbitu opponitur: sed quod hoc modo alteri opponitur.
est correlatiuum formaliter ut tale: c so ut sic respicitur ; & consequenter ut sic exercet munus terminandi. Consequentia constat. Minor etiam est certa:
quia ipsa relatio est formalis oppositio,
vi sumitur ex D. Thom. loco citato, Adocet q. a. sequenti art. I. ad 4. Cuius verba adduximus sit pranum. 31. Maior aulcm probatur: quia oppositum res
liue, quatenns tale, illud per se prinibrejicit, quod e regione prinid sibi co respondet, primὁ contra ponitur, ocaduersatur; non autem quod materia
liter, α quasi disparate se habet: sed illud
536쪽
Dissut. XIV. de relatisne, ITal VI.
illud est correlatiuum ut tale: ergo ut se respicitur. α exercet munus terminandi.
Confirmaturi. ex Arist. dicto cap. de oppositis, ubi definiens relati vh opposita inquit: si Dcumque ut relati aicuntur, e 3 ipsa quae fune, prisit ri- ὸ cuntur , aut q--gaint aliter ag ea. Quibus verbisperspicuedocet relatiuὸ opposita ad correlativxvr sibi se aliter opposita terminari; & consequenter ad correlativa sormilitet: siquidem ly π sitorum , in desinitione politum se militer debet accipi. Confirmatur secundd: quia si relatiuὶ opposita formaliter ut talia sta
llam exercent munus reserendi,non ve-
terminandi , sequeretur oppositi nem relativam quae, ut ostensum est, utramque rationem includit) non inueniri adaequatE in relativis ut relativis formaliter. Hoc autem esse absurdum patet: quia oppositio contraria adinquatε reperitur in contrarin ut contrarijs se aliter I & idem proportion biliter cernitur in oppositione contradictoria, & priuatina. Ergo idem dicendum est de oppositione relativa, qudds ilicet adaequase exercetur per retitiua ut formaliter talia, alioquin huiu modi oppositio non continebitur adaequast intra genus relationis ι & com sequenter proprios limites siti generis egredietur et ex quo ulterius fiet non esse veram oppositionem relati
o Tereid probatur Theologica norione ex diuinis relationibus petita. Quia in diuinis Pater, & Filius, ad inubcem reseruntur,& suos respectus terminant per ipsis relationes paternit iis, & filiationis: ergo etiam in creatissimiles relationes vea terminantur ad relativum. Anteceden vest omniud cer tum : quia Pater, & Filius ad inuicem feruntur , se inuicem. terminant per eas rationes, per quas realiter diastinguntur,& opponuntur; cum idem
non referatur, nec terminetur realiter
ad se ipsum. Sed non distinguuntur, aut opponuntur per aliquid abibitum,
sed tantum per relationes iuxta rece--ptum Theologorum axioma: Indivinis amma sunt unum, ubi non obuiat retiti nil pristis. Ergo per solas relationesse inuicem respiciunt , & terminant. Consequetia verb probatur. Tum quia relationes creatae verξ assi ilantur diuinis in hoc, quod est respicere terminum : ergo etiam assimilari debent in ratione terminandio Tum & maximΘ, quia ex ipsa natura oppositionis relatiuae prouenit, qudd relationes diuinae terminentur ad relativum; quandoquidem sicut distinctio inter persenas diuinas non potest reduci, nisi ad oppositionem relativam, quae distinctionem in sua ratione includit: ita etiam termis nare secundum rationes relativas non potest ex alio capite, quam ex opposiatione prouenire. Cum ergo in relati
nibus creatis verε, & propris tauetur ratio oppositionis relativae, sicut indiuinis: cosequens est proportionabiliter esse devitisque philosophandum. Res iident aduerin ex relati nibus diuinis non posse conueniens argumentum desumi: quia cum ipsae sint infinitae, substantiales,& per se subsistentes,realiterque identificat; cum a
soluto Deitatis: ibi nihil est Asblutum distinctium, ad quod possint terminari,acprointa mim non unaquetque seipsa suum relativum terminet. Secus autem contingit in relationibus creati
maestant accidentia,ec distinguuntur isuis fundamentis, Sc. Caeterum haec solutio non satisfacit. Et in primis absque fundamento asseritur non polle ex diuinis relationibus
afl creatas argirinentum enicax deduci
Cum enim persepE Theologi efficac b
537쪽
terar nentetur ex relationibus creatis ad diuinas, ablatis impersectionibus, cum quibus permixtae sunt in creaturis; cur non licebit e conuerso diuinis ad creatas relationes argumentati in his, quae consequuntur ex ipsa natura relamonis , in qua proportionabiliter con
Qubd autem relationes diuinas terminari ad relativum oriatur ex ipsa sor- malissima ratione relationis, quae communis est utrisque relationibus; non verb ex eo, quda sint infinitae, substa Uales, aut realiter identificatae cum eo sentia diuina, sic emcaciter ostenditur.
, Quia huius Aodi discrimina in Alutione assignata conueniunt praedictis relationibus, secundum quod dicunt esseis: quae ratio materialiter se habet ad formalem rationem relationis, quae su- .mitiir versus terminum, A exprimitur perie ait. Sed terminari ad relatiuum non est esse, sed esse ad , ut patet. Ergo id non conuenit relationibus diuinis: quia sunt infinitae, substantiales,dec. Minor, de consequentia constant. Maior autem probatur optimo discursu, quem habet D.ThonLI.parti quaest. 18. a 2. Nam qubd relationes creatae lint accidentia, aut distinguantur a suis fundamentis , omninb sumitur per comparationcm ad subiectiim , ut phtet. Et quia quidquid in rebus creatis habet ello accidentale , transsatum in Deum habet esse substantiale : ideb inquit D. Thom)Ex ea tarte, quarentia in rebin erratis habet esse accidentale
in subiem , relatis existens in Do haἶet esse essentiae diuinae. In hM Hia, Pad adocti id dicitur, nan n reatur aliq habitudo adegentiam fama is ad suum. πημ- , CN. Ergo qubd relationes diuinae sint substantiales, de realiter
identificatae cum essentia ; cregiae V
G accidentia a sessiundamentis distin- ac ina sinuta discrimina, non comveniunt illis ex ipsa formali ratione r lationis, secundum quod sunt ad terminum: ac proinde in hoc omnino debente portionari dictae relationes: de consequenter perstata essicacia rationis a nobis indu . Confirmatur: quia ex eo quia propria , de focinatissima ratio et lationis realis non sumatur per ordinem ad se, ieetiim: sicut sumuntur propriae rati nes aliorum praedicamentorum ; sed
per comparationem ad extrinsecum tenninum et oritur ut ex modo, quo
concipitur, designificatur, praecise ut est ac non exprimat realitatem sicut illae: ac proindὰ sui dat maiorem conuenientiam cum relationibus rationis, quam sundant alia praedicamenta cumentibus rationis ad eorum similitudia iam eserviatis, ut ex D. Thom. expliacuimus supra num.ia. Ergo etiam ex eadem formatissima ratione procedi si quia relationes diuinae, praecia ut sint ad terminum, non exprimant esse sit stantiales, infinitas, dcc. de consequet ter sundant in tali ratione maiorem conuenientiam cum resationibus creatis , quam simdant caetera attributa Dei cum Persectionibus creaturarum sibi correspondentibus. Cum ergo ex sapientia diuina verbi gratia optimξ de sumatur argumentum at lentiam creatam in ratione se ali iapientia. secundam quam comparatur ad obi ctum: potiori iure sumetur argumentum ex relationibus diuinis ad creseras in ratione formali relationis, s cundum quam comparantur ad term
7i Quwb probatur conclusio: quia
si relatio non terminaretur ad Te-uum; iam indefinitione alicuius cre turae poneretur Deus sib propria ratione absoluta: ergo iam aliqua creatura ordinis naturalis esset naturaliter
incognoscibilis , quod est absudum.
538쪽
sequelam admittunt Autores , quos impugnamus. Consequentia verbprobatur: quia Deus sub propria ratione seluinnequit a nobis cognosci in hac vita; quandoquidem coerceptus omnes, quos hic de Deo formamus, necessuri sunt connotativi, neque Deum immediatξ reptaesentant abselutE, de simpliciter loquendo, ut sumitur ex D. Thoman . da. U. qu. a. art. I. & tra ctant reces Capreol. in i. distincti ai. qu.Lconci & ad 3. A col. Nazar. I. qu. I . art. I. in expositione text.&alij Theolo . Reipondetur Suar sussicere cognitionem confiis , M abstractivam Dei secundum esse absolutum terminans rotationem, quae cognitio bene potest haberi in hac vita. Haec tamen solutitylura petit: sed pro nune rei situr. Tum
quia cognitio distincidi, & perfecta definiti litari non potest absque distincta, & perfecta cognitione partium definitionissecundum eam rationem,qua ingrediuntur illam. Tum & maximὸ : quia saltem talis creatura esset incomprehensibilis a quocumque intellectit
creato , etiam de potentia absiluta: rumdoquidem ad veram comprehenonem res exigitur, ut plenὸ cognoscatur omnes rationes quomodocumque ad ipsam pertinentcs. Ergo si Deus secvnclum suum esse absolutum pertin ret ad definitionem alicuius creaturae; oporteret ad eius comprehensionem plenE cognoscere tale tale ab lutum: quod nulli intellectui creato communicari potest. Videatur Nazarius ari. T. siquenti conclusione I. Ultimi, probatur conclusio ex pro prictatibus relativorum ab Aristotiasisnatis in hoc cap. a omnia relativa formaliter Limpia , si rectξ assignentur, sunt simul natura,& cogi altione: crso omnia formaliter terminantur ad rei atauunia Ante deris est Aristot. de D. illa taurus, seu persectio absistula, unde Thom. ut postea constabit: facilόque
probatur. ita relativa sormaliter sui n-ptat se mutuo includunt, & ponunt, deperimunt, ut ex codem Philosophoinquit Angelus Doctor opus . 37. p. I.dcvnum non est causa alterius,in quo cominit simultas naturae, visito loco expiacabimus: vndὸ etiam prouenit, quod unum nonpossit sine alio intelligi ergo verE sint limul natura, & cognitione. Cosequet vovet probatur: quia filius v. g. secundum minatem absolutam. prior est paternitate; cum haec expositione illius resultet: ergo ratione talis enutatisabsolutae non estsmul natura. At terminus semullis exigitur in rclatiuis ex ipsa ratione ad, secundum quam sunt simul natura: ergo prout sic debet terminare ;& cx consequenti secundurationem relathram. Item si paternitas terminaretur ad entitatem absequiani fili j: ista cognita, etiamsi non cognos.catur relatio filiationis, cognosceretur perfeciὸ paternitas: ergo reuera poterit una sine alia cognosci ;&cosequenter non erund simul cognitione. Quae omnes rationes cum procedant ex ipsa natura, de proprietatibus relationis, ut comprehcndit mutuas, &non mutuas: aequae conuincunt intentum devitasque ac proindZomncs scrinaliter terminantur ad relativum. MENTIS PRUO PLIM sementia restondetur.
S. III. AD pximum dicimus antece- .dens esse verum de termino, non formaliter, sed materialitc aut radicaliter sumpto. Pro cuius luce notandum est cumNazario ubi supra,in quocumque rclativo distinguenda est..duplicem ratione terminandi; aliam radicalem, de aliam formale. Radicalis est. 72
539쪽
oritur, quam standatur ipsa ra- ii tio formalis terminandi. Haec autem est
id, in quo ultim. sisti: respectus est rius relativa, & per quod per se prinibopponitur, & correfertur illi. V. s. in
patre, ratio radicalis terminandi relationem inpotentia generativa, aut generatio ipsa supra quam standatur paternitas: quia illa est radix , petopter quani conuenis patri terminare filiati
nem: ratio vero formalis terminandi
est ipsa paternitas: quia est id, per quod pater per se primδ opponitur filio, &corrctertur ad illum, ut sipra explicatum est. Quando ergo Dialectici aD
sectant expolitione termini resultare velationem, vel ab illo dependere: l . quuntur de termino materialiter, seu radicaliter sampto; non verb de ipsa ratione formali terminandi. Si autem de hac fiat sermo: tunc non est asseren-8um relationem dependere a termino, sed ad terminum, ut loquitur D. Tho. opusta 37. citato cap.I. quia cum terminus formalis sit purus terminus, per se inclusus in ipsa ratione formali triti innis, ut dictu est: non potest habere cau- . salitatem, aut antecedentiam quam ly vel ab important. Neque contra hoc urget, quod tangitur in argumento,quod scilicet scutante relationem iundamentum intelligitur integrE , & se aliter constitutum in cite fundamenti, sic terminus debet praeintelligi sormaliter constiturus in ratione termini.Est enim quod ad hoe disparitas valdξ notanda. Quoniam relatio exigit fundamentum ex communi ratione accidentis, seu vi dicit in ex qua parte habet esse ens reale, ut do
tur ad rundamentum ut ad causis, sui esse, & realitatis: & consequenter prae- exigit illud integre, & se aliter con
stitutum in esse lamenti. At verb l
t terminus formalis conuenit relati I Jura , praecisa ratione relationin seu ut dicit . : ex qua parte, formali ter loquendo, relatio non habetcsse in rerum natura; sed stlam oppositionem ad correlatiuum, ut eisdem locis docet Angelus Doctor: ac proinde ratio se masis terminandi non est causa relati nisi . sed quasi conditio concomitanseam: & consequenter relatio non prae exigit terminum so aliter constitutum in ratione termini; sed poti Es co
stituitur per ips- oppositionem, seu
3 Per quod patet ad confirmati nes. Ad primam enim respondetur,qubd cum ratio formalis terminandi non sit causarelationis; sed quas conditio concomitans eam: non verificatur
propriξ loquendo, quM ex positione
eius resultat relatio: quia ly, G, den tat causalitatem : ac proindE stat opti-mEvnam relationem esserationem torse
malem terminandi aliam,&ege simul natura cum illa. Quia autem ratio r. dicatis terminandi est quodammodo causa relationis, quatenus aliquo modo est radix specificationis eius , ut insta constabit: idia verξ dicitur expositione eius resultare relationem: in quo sensu loquuntur Dialectici, ut explicatum
Ad secundam similiter ressendetur,
terminum quidem concurrere ad specificatione relationis;cum proportione tamen explicata, quod scilicet ratio radicati; terminandi pertineat ad specificativum, ut radix, aut conditio ant cedens, ex cuius unitate, vel distineti ne sumitur viri as , vel distinctio relationis : dc huiusmodi specificativum
habet quidem talion em cause relatimnis . de consequenter antecedit eam. Ratio vero formalis terminandi non
se specificat relationem; sed per m l dum puri termini, seu conditionis com
540쪽
immimitis illam: & ideo loquendo de
hac ratione formali terminandi, relatio non tam dicitur specificari a termino, quam ad terminum: qui modus speci-ncandi non exigit causiditate, aut pri ritatem. Neque contrahuiusmodi specificatiuum sumendum est argumentum ex alijs. Quia sicut singularissimsi est in relatione , quod sit purus respectus ad aliud: ita singularissimum est in illo alio,qubd sit purus terminus, D pro
Vt sic specificet relationem. τι Ad secundum argumentum neganda est minor primi syllogismi, de
maior secundi. Ad cuius promtionem respondetur quod ut relatio sit mutua, non suisicit terminum unius materi halter sumptum esse landamentum alterius ; neque requiritur , ut ipsa ratio formalis terminandi unam sit ratio sun- dandi aliam : sed sufficit,& requiritur, ut rationes sundandi utramque per sesbi correspondeant, & inter tu hineant aliqvcm transcendentalem ordinem, ut contingit in actione , & passione; aut
unitate, & numero. Ouam correspondentiam , & connexionem rationum
undandi non habent similitudo, & ρο-
ternitas, ut patet: &ideb non tres,tiones inter se mutuae. Ad primam confirmationcm res. pondetur, quod quia Christus Dominus propter suppositum diuinum non est capax relationis realis respectu matris, ut loco ibidem adducto explicat D. Tho. ides, maternitas B. Virginis de facto non est relatio mutua e ac proinde Christus Dominus non terminat eam per aliquam relationem realiter in ipse existentem, &ei inhaerentem ; sed 'per relativam denominationem , qua dicitur Filius a maternitate in B. Virgine existente; per quem modum termi
nantur c erae relationes non mutuae,
ut postea explicabimus. Haec autem relativa denominatio ad militis est necessaria in termino relationis ex ipsa ratione essentiali eius : A ides quamuis possit impediri alia relatio ex parte te mini resultans; non tamen potest etiam de potentia absoluta, manente relati ne sundamenti , impediri relativa denominatio termini. Videatur metu. Vbi sit p. in solui. ad 7. Ad secundam c5firmationem rcf. Pondetur, quod modus ille loquendi solum probat album, aut quantum esse terminos materiales similitudinis , Se aequalitatis et quia per tales locutiones selum intendimus explicare causas, dc radices proximas terminandi, quae non sunt ipsa relationes ; sed albedo,& quutitas, ut ex dictis constat. Ad tertium neganda est maior. Imb politisnsi potest unum relatiuum, secunddm quod tale est,aliter definiri, nisi per correlatiuum formaliter silmptum, ut satis ostendunt hucusque adducta. Quae sententia est expressa Arist. ἀm in hoc calatum etiam lib. 6.Topic. cap. 3. & cuius aliqua verba poste,aaducemus. Quibus locis docet idipsum Averroes, estque sententia vabdὸ recepta inter Philes hos. Pro qua videri potest inter alios Caietanus cap. de specie, ubi eam probat optima rati ne, quam ipsa appellat demonstiati item: quia nimirum unumquodque s cundum modum sui esse quidditatiui definiendum est; quandoquidem non est quaerenda uniformiter omnium rerum definitio, sicut neque essentia, ut
per se patet: sed esse quidditatiuum relativi, hoc ipsum quod est, alteriu' id
est, siti correlativi, est, ut in praedic mentis dicitur: ergo definiendum non est, sine suo correlativo. Quo sepposito iam , facilE respondetur ad inconuenientia,quae obi jciuntur in illo tertio argumento. Et in prismis per ndendum est ut rectὸ notat Rubio me qu. 7.ὶ omnia illa etiam mis