장음표시 사용
651쪽
Dissut. XIX. de scientia. I. 623
est subalternans, aut subalternata : sed& extranea respectu numeri, ut tamen ex coniunctione ad ipsum resultent insonis speciales passiones, nempὰ consonantiae: quae neque oriuntur a senis secunddin se, neque a numero secunddin se; sed numero applicato sonis, seu 2 senis ut habentibus in se numerum. Propter quod numerus sonorus
constituit speciale senus scibilis : &idem est de liueavi mali,&alijs similibus. Sed de hoc redibit sermo qu Mone sequenti His suppositis ; certum est apud DD. scientias, quae hoc secundo modo continentur sub alijs,esse propriE subalternatas. Quamuis non sit parum dissicile : quomodo possint esse veraescientiae, de quo loco citato. Dubita tur tamen: an etiam scientur, quarum obiecta continentur essentialiter sub obiecto alterius , ut sunt omnes re spectit Metaphysicae,sint propriEsubal
8 Partem assirmativam defendunt aliqui, quorum meminit Suarez disputatione prima Metaphysicae, sectione prima, numer. F. potestque probari prinid ex Aristotele primo Physicorum textu 8. ubi affirmat Metaphysicam
tanquam reginam, & dominam omnium scientiarum , probare earum
principia; sed hoc est proprium stabalternantis respectu substernatae; quandoquidem h c recipit ab illa sua principia : ergo Metaphysica est scientia
subalternans respetia aliarum. Secundo , quia scientia substernata absque subalternante no cognosciti erfecte suas conclusioncsa sed conclu-iones omnium scientiarum non cognoscuntur persecte absque Metaphysica, quae docet, quomodbsint entia,&bona substantiae, vel accidentia: ergo
illae propriὰ Metaphysicae sibalter
Terti b, quia omnis scientia, aut i Metaphysica non est subalternata res pectu alicuius : ergo est stibalternans respectu omnium. Minor, & consequentia constant. Maior autem probatur. T im quia hςc videtur esse mens Aristotelis, cap. io .huius libri,ubi sicut diuidit demotastrationem in quia, &propter quid ; sic diuidit scientiam in
iubalternatam, &subalternantem: sed illa est ad quata diuiso demonstrationis : ergo hγ scientiae. Tum etiam quia omnis scientia, vel respicit obiectum simplex, id est, absque admixti ne alicuius extranei, vel respicit obiectum complexum , seu haoens se ex additione differentiae accidentalis; sed hae sunt rationes constitutivae scientiae balternantis, & substernatae: ergo omnis mentia, vel est subalterna vel subalternata. 9 Nihilominus dicendum est,quod licet scientim quarum obiectum essentialiter continetur sub obiecto alterius, ut sitiat c erae respectu Metaphysicae,
possint impropriE, & secundum quid
appellari subalternatae; propria tamen bubalternatio selum inuenitur, quando obiectum unius scientiae continetur accidentaliter sub obiecto alterius,modo explicato. Hςc est sententia Aristotelis, thim cap. 7. huius libri,tum etiam verbis supra adductis ex cap. Io. ut ibi explicant communiter Interpretes. Vbi idem docet D. Thom. lect. IJ. M . quem sequutitur eius discipuli, CDietanus in hoc cap. 13. & I. pari. qubi Lart. a. Banea ibidem dubio a. Zumcl
qu st. 3. Iabellus lib. i. Metaphysicae quM a. Arauxo ibidem qu*. q. art. I.
quin. 7. Sanchea in Logica libr. 7. qu st. 12. Soto, & Masus ubi supra, . Rubio hie tractatu de substernatione,
suarea loco citato , dc communiter Doctores.
652쪽
6u . Sis ut au. de scientia , Dust. I.
Probatur conclusio ratione , qua
utuntur Iabellus , & plures alij Tho ni istae citati. Quia illa scientia dicitur proprie, & in rigore subalternata, quae ita intrinsecὸ dependet ab alia, ut si illi
non subalternaretur, non csset scientia, neque haberet viam ad probandum suas conclusiones;vnde etiam prouenit, quod accipiat a subalternante principia , per quae proccdat ad tales conclutiones cognoAendas, ut docet D. Tho. r. pari. quaest. I. arti c. 2. Sed hoc non
inuenitur in scientia, cuius obieetiam essentialiter continetur sub obicisto alterius ; sed solum quando contincturaccidentaliter modo explicato : ergo,
die. Maior est certa: & probatur minor : quia quando obiectum unius scietis addit differetiam essentialem supra obiectiam alterius, scientia in serior habet absque superiori, unde probet suas
conclutiones, nempe talem disserentiam, seu gradum essentialem, qui est verum principium, & proprium propter quid pastionum, quae ab illo di- manant; itaquδd si per impossibile non
Oentur alij gradus, adhuc ille haberet suas proprias passiones : ac proinde scientia lic in serior non accipit a superiori principia, & conscquenter neque pendet in sto esse ab illa. At verb qua-do obiectum unius scientiae addit supra
obiectum alterius differentiam omninb accidentalem, & extraneam I ipsum obiectum seperioris pertinet ad proprium propter quid- passionum, uae in scientia inferiori demonstranture tali materia extranea; squidem ab hac intant i in oriuntur illae,inquantum ei coniungitur obiectum seperioris: quod si auferretur ; non dimanarentides passiones, ut supra vidimus. Ergo scietia sic inferior non habet absque ruperiori,unde probet suas conclunones:
de per cosequens ab illa accipit princi-yia,pendetq; omniud in ratione scietis.
tia propriξ sebalternata non sub di- natur proxime, & per se habitui principiorum ; sed alteri scientiae : ergo proxime non proccdit ex principijs, quae sint propolitiones immediatae, de
per se nota; Icd mediat & demonstr uiles in alia scientia. Sed hoc tantum contingit, quando obiectum unius addit differentiam accidentalem : ergo
tunc sellim contingit propria subsie
natio. Antecedens constat ex ipsa nominis significatione. Etenim illam appellamus scientiam propriξ subaltem tam, quae proximε,α per se subordis tur alteri; incipitque, ubi desinit illa: de
cuius principia sunt conclusiones alterius. Prima etiam consequentia est
manifesta: siquidem in hoc distinguuntur hes,itus principiorum , & scientia;
quod ille versatur circa propositiones immediatas, & per se notas : naec verbcirca mediatas, & demonstrabiles, ut supra vidimus. Minor verbsubsumpta probatur : quia scientia , cuius obiectum addit differentiam essentialem;
ter ipsam potest immediatξ probareidas passiones: quaeve addit differet tiam accidentalem, necessarib assumit ut medium passiones obiecti sumri ris: ut patebit discurrenti per singulas: ergo in illa saltem aliqua pr istarum est propositio immediata,&per se nota, in hac ured omnes sunt mediatae, dc demonstrabiles. Confirmatur primb: quia scientia, . cuius obiectum addit differentiam omnind accidentalem, pendet a superiori in ipsa ratione formali sub qua ooiecti, quae, ut instri vidcbimus, lunt prima principia, per quae procedit: ac proinde proprie illuminatur a superiori. Quod non contingit in scientia , cuius obiectum addit differentiam essentialem ; siquidem haec habet alia ii principia , α aliud lumeno Ergo illa
653쪽
in propriὸ subalternata, non autem
Secundo confirmatur: quia scien tia propriὸ substernata tantum demonstrat de suo obiecto est; proster quid autem pertinet ad scientiam
ubalternantem: sed hoc tantum verificatur in scientsis , quarum obiccta addunt differentiam accidentalcm
so, &c. Maior est expressa Aristotelis
oco citato,ut supra disp. 18. num. 8.vidimus : satisque ex dictis constat. Minor verb patet induetione. Nam de Logica, Philosephia, Arithmetica, &alijs scientijs , quae continentur sub Metaphysica, absurdum esset dicere, quod non demonstrant ' pter quid, sed tantum Et tamen id necessui basserendum est de Musica, Perspectiva, Machinatiua, & alijs huiusmodi,quarum obiecta addunt differentiam accidentalem Ergo quamuis aliae scientiae
rossint improprie, & secundum quid
appellari subaltern ae respectu Meta- physicae , quatenus haec ratione siue persectionis , de propter univcrs litatem sui obiecti quodammodδ continet illas : propria tamen subalternatio solum contingit, quando obicinam unius continetur accidentaliter sub alio, ut explicatum est. 1i Ad argumenta respondetur. Ad primum, quod ut rem explicat Diuus Thomas ibidem lech. i. potisis Aristotelescondistinguit Metaphysicam ascientia propriὶ iubalternante. Doccienim quod ad Philosophiam natur Iem, aut aliam scientiam particulo non pertinet probare sua principia, aut soluere rationes, quae contra illa sunt: sed id inquit pertinere , vel ad aliquam aliam scientiam particularem, si habeat subalternantem, ut principia Musicae probantur in Arithmetica; vel ad scientiam generalem, & comm
nem , ut Frincipia Philosophiae rx bantur in Metaphysica. Ex quo rotiisssequitur Metaphysicam non cite Pr priὰ substernantem. Ad id autem , quod contra hoc assumitur in argumento rcspondetur, quod diuerso modo Metaphysica probat principia aliarum scicntiarum; αsubalternans, subalternatae. Cum enim huiustrincipia proxima sint conclusi nes suosternantis; inde est, quod su alternans per se, directE, S per propriam causam probat principia subalternatae. Aliae verδ scientiae intra prinpriam latitudinem habent principiaverEimmediata,& per se nota:&idebMetaphysica solum potcst illa probare, quasi per accidens , & indirceiE ; a
guendo scilicet contra negantes illa ad nominem, vel per causam remotam,
aut ducendo ad impossibile. ii Ad secundam respondetur; ad persectionem dcbitam cuiusciamque
sicientiae inserioris non esse neccsiarium , ut conclusiones cognoscantur
secundum omnia pr dicata ; sed selum 'Ioad ea, quae sub tali scientia cadunt: ias nulla esset scientia persecta intra suam speciem. Sed dato,quod haec ellet imperiectioiadhuc nihilsequitur. Quia non quaecumque imperfectio cogniationis in conclusionibus scientiae insorioris arguit eam esse propriE subalteo natam; sed sellim illa, quae non perti git ad cognoscendum propter quid ta- sum conclusionum absque scientia soperiori. Qxiam imperrectionem non habent aliae scientiae respectu Met physicae, ut ex dictis patet. Ad tertium negatur maior. Vt enim benE probam Caietanus, Arain xo, & alij Thomi me citati, A uisem huius diuisonis non est scientia in tota sua latitudine ; sed scientia si balternatim posta; quae spi licerper se,&intriti sech respicit aliam,& petit c5iungi illi: quamsi contineat, est si balternans; L
654쪽
vcri, eontineatur, subalternata. Ad primam autern probationem illius m loris respondetur , ibi Aristotelem non dixisse, semperqubd fiunt demonstrationesquia, M propter quid, constitui scientiam subalternantem , & substernatam , sed quod aliquando quia, &Propter quid pertinent ad tales scientias. Ex quo nihil sequitur contra nos. Ad secundam probationem negatur minor quoad primam partem. Nam respicere obienum simplex praecisξ, non est ratio constitutiva scientiae sub- alternantis , sed resipicere obiectum simplex subalternatim se habem ad aliud, vlexplicatum est.
in Ex dictis perspicuae remanent
conditiones propriae substernationis, quas ex B. Alberi. cap. i3. huius lib. tradit ibidem Caiet. & admittunt communiter Doctores : quas ad calcem huius dissicultatis colligere, expediens iudicauimus. Prima est , quod obicictum substernatae contrahat obiectum subalternantis: &se habeat ex additione ad illud : Desectu cuius Medicina propriὸ non substernatur Geometriae: neque haec, Philosophiae. Secunda, quod addat illi differentiam accidenta- Iem : Defectu cuius caeterae scientiae non subalternantur Metaphysicae, neque scientiad specie, scientiae de genere : imb sese semper eadem est scientia de utroqne. Tcrtia quod talis differentia non sit propria passio. Nam quamuis haec sit dinerentia quodammodbaccidentalis: non tamen est omnino extracs sciatiam, neque purὸ accidentalis: & ideo non pertinet ad distin- ctam scientiam , ac subiectum, cuius est passio , quod necessarium est ad propriam substernationem. Quarta, quod talis disserentia accidentalis, seu
materia extranea non sit qu cumque, sed sol im ea , in qua ex coniunctione
obiectum superioris oriuntur speciales passiones ab ipsa demonstrabiles:
Desectu cuius non datur scientia de ni mero colorato , aut linea calida. Et
tandem quinta, quod principia stibalternatae probentur in subalternante a priori, & per propriam causam: de per
consequens sint conclusiones eius.
i. 'πTAldὸ dissicilis est in haem
V teria quaestio ista : non quia de ea Autores dii aciant: sed propter aliqua argumenta, in quibus soluendis nimis lorant. Et ideo oportet ea ad
Probatur ergo primb scientiam sic substernatam, non posse esse vetε scientiam : quia si obiectum scientiae subalternatae addit differentiam omni- accidentalem, de extraneam supt, obiectum subalternantis: ergo integruobiectum scientiae substernatae est ensper accidens: ergo de illo non potest esse vera scientia. Prima consequentia videtur nota : quia obiectum scientiae superioris , & talis materia extranea sunt plura entia in actu, & res diuers,
rumpraedicamentorum,ut patet in numero sonoro,linea visuali, At similibus: ergo ex illis n5 potest fieri unum per se;
sed ens per accidens. secunda etiam consequentia patet : quia de ente per accidens non potest esse scientia, ut d cent, de probant late Aristoteles s. Metaph. c. 2. D. Tho. ibidem lin. 1.rs secundb,quia si scientia subalternata applicat obiectum , de principia
subalternantis ad matcriam extraneam; alicia Pretin latum necessarib
655쪽
erit contingens ; & talis Hilogi sitius descendet ab viro genere in aliud : sed
hoc repugnat verae demonstrationi, de scientiae : ergo cum tali modo subalternationis non stat subalternatam esse veram scientiam. Consequetia est eui dens. Minorem verb docet expressEArist. in hoc lib. cap. 7. & satis ex diaetis constat. Sequeia autem probatur: quia scientia subalternata non potest applicare principia substernantis ad materiam edit iacam ι nisi sumendo ro medio obieetiam , aut passionescientiae substernantis : ergo tale obiectum, aut rassiones iunsuntur in aliqua pretinissarum cum illa materia extranea , de per consequens efficiunt propositionem contingentem. Vt patet in hoc syllogismo Musicae : Vsι est' pertis datur conseminita:
sed ton, habet Περιμ&νnem se quis - .am t ergo sese Met e sinantiam: ubi minor propositio videtur plane coni iugens ; siquidem in ea medium, scilicet proportio sexqui octaua, qu est passio quantitatis, applicatur tono, qui est materia extranea; cum sit in praekcamento qualitatis: ergo talis s1 ogismus non est in rigore demonstratio,neque Musica vera scientia. Confirmatur : quia ideδ Logica utens prout si non est scientia, neque syllogismi eius demonstrationes : quia ex principires secundarum intentionum descendit ad entia realia; quae sent materia omnliab extranea ; & per consequensaltera pr missarii est contingens, ut diximus supra disp. I. nu. r. & constat in hoc Hil inisse: Genin praedicat rδε ρω ibin stre, et animal est gen-: erga animal re Leatur, me. Vbi minor est propositio contingens :. quia secunda intentur,qua est mcdium, applicatur animali, quod. st materia extranea; de ita fit descensus ex uno Π- aere cutis in aliud Fodo: inbgnat demonstrationi. Sed hoc idcm c6-
tinxit in Musica,&alijssimilibus; si senaci admittitur talis modus subaltcinationis. Ergo cum illa non stat subalternatim csse veram scientiam. is Nihilominus dicendum est,cum tali modo si balternationis, & conditionibus eius stare, quod subalternatae sint verae scientiae. In hac conclusione conueniunt omnes Dialcctici cum Arist. cap. citato,ubi postquam uniue saliter docuit demonstrationem non
posse ab uno genere in aliud descendere: illis verbis: Non gisuo
exatiogenere qui uam inaliud transmis, quidquam demιnistret, veluti cotulusionem Geometricam, Arithmetica demonstraria ne,c'. sibi ungit: me autem, ut in fut-b za rei tes, pseriin explicabitui . Lod post pauca explicat de Musica, Perspectiva,& alijs huiusnodi scientisis
subalternatis: de quibus inquit non om-n d traiire de uno genere in aliud, sed aliqua ex parte,ut infra explicabimus. Probatur breuiter conclusio: quia
tunc scire arbitramur unamquaque re; cum putamus causam cognoscere, os quam res est, illius causam esse, neque posse ea aliter se habere,ut patet ex cap.
a. huius libri. Sed quando in Perspeeti-ua, ex hoc principio Geometriae quod, Iimae AHa ab eadem basi adjunctu Ast
i causant m reaigula, Cocludimus res 1 longe visas apparere minores; co gnoscimus hancelle propriam causat italis conclusionis; neque posse ea aliter se habcre. Et ide est, quando in Musica ex principijs Arithmeticae cocludimus numerum i orum causare consen-tiam, & sic dealijs. Ergo verὰ scimus inhv ismodi substernatis:&per consequens si dverὸ sciet . Quod amplius
constabit ex sellatione argumentorum.
: Ad primum aliqui Antiqui quoa
refert solacim Metaph. quaestione m. Ne in hoc lib. ci io.sea d.
656쪽
quo 1. respondent obiectum scienti Hibalteriratae , ut numerum senorum, aut lineam visualem, AEsse quidem ens per accidens in genere rei;sed in senereicibilis esse unum per se; de Eoe s ce-re , ut de illo sit vera scientia. Haec tamen solutio est omninbsilia, de contra Aristotelem loco citato in argumento, ubi entia per accidens omni id rei jesta scientiss dicens: Cum ita rueem msutipliciter dicatur, imum de Dia fecuna um arcidens est, dicena vim γόd --lla circa illud stemiaria est. Si- uin aurem, qM J nuga scientia et rae stillia,neyue oma, Pueculatis me. QDd etiam ratione conuincituriquia id, quod est obicebam alicuiusscienti debet definiri,& habere proprias passiones , quae demonstrentur in tali scientia: sed quod est unum per accidens in genere rei, non potest definiri, neque habet passioncs, quae de illo demonstrentur: utpote quod non habet unicam essentiam , a qua di manent, ut ostendimus sipra disput. 13. num. 68. ergo non potcst esse obiectum scientis. secundo, quia omnii ab repugnat id, quod in genere rei est ens per accidens, esse unum per se in genere scibi lis: ergo filium supponit victa silutio.
Probatur antecedens: tum quia genus
stibili, sandatur supra genus rei olum-rue addit supra illud limitudinem qua-am, & ordinem ad principia, per quae passiones eius cogno nuitur : vi infra constabit: ergo ens non habens per se passiones de ipse demonstrabiles, non otest esse per se scibile: tum etiam quia si semel admittitur, id, quod in genere rei est ens per accidens,posse esse unum
per se in senere scibilis ; iam qu libet
differentia accidentalis addita obiecto scientiae subalternantis, constituet obiectum per se scibile a subalternata: dabiturque scientia de numero col rato , aut linea calida; sicut datur de numero Gnoro, aut linea visuali,quoaestabiardum. Respondebis, ex coniunctione sisenori ad numerum , aut visialis ad lineam, oriri speciales passiones: quod
non contingit in num ero colorato, aut linea calida ;&sic non esse eandem rationem. Sed contra est : quia haec solutio pGE de sit te ipsam. Nam
differentia ista non potest Uunde Pr uenire; nisi ex eo, quod inter senorum, x numerum, aut visuale, lineam sit specialis aliqua connexio, ratione curus coeant in unam rationem per se, aaquam sequantur tales passiones , de
propter cuius defeetiim similes passi
nes non consequuntur ad numerum
colloratum, aut lineam calidam. Ergo iam tenetur concedere, obiectum scie-tiae stibalternatae este unum per se in s
nere entis, cuius contrarium contem
du haec solutio. 13 secundbad argumentum res Iondet soncinas ubi Gra, obiectum cientiae subalterna esse unum per se in genere entis. Quia quamuis differentia, quam addit silpra obiectum si perioris, non si essentialis, non est Ἀ-men omninbaccidentalis; sed propria
assio eius. Et hac ratione ex utroque
eri unum per se. Sed haec etiam Glutio salta nititur 'sundamento; de optamE rehcitur a C
ictan. cap. II. citato. Tum Quia iam nadistinguerentur scientia subest anh& sudat ternata : siquidem ad eandem scientiam pertinet agere de subiecto, de propria passione. Tum etiam quia numerus,aut linea se ὀsim se abstralisit materia sensibili: erso seno , aut visuale non pollunt esse passiones eorum. Tum denique adhuc secundum istam solutione non saluatur,obiectum subaia terna esse unu per se. Na ex subiecto,
dc propria passione fit unum per acci
657쪽
dens, non mi illis, aco subiecto,&ac' tales rationes formales sunt scibilia acidenti communi: siquidem h mari*ιdis ita constat rebus diuersoriam praedicamentorum, sicut, hama G-.
lictis, tertia, & vera solutio est, quam
tradunt Caiet. loco citato, sanctio lib. 7. Logicae quaest. 18. Arauxo lib. i. Metaph. quaest. art. I. Zanardus lib. 6.qu. . Rubio hic tractatu de subalternatione num. 27.& communiter Doctores,
esserentes, quδd licet differentia, quam addit scientia subalternata supra obiectum substernantis, sit accidentalis, de
Otranea, adhuc tamen obiectum sub- alternatae est unum per se. Pro cuius explicatione primb vicerium statuendum est, obiectiam sub- alternatae, neque esse silum obiectum subalternantis ; neque solam differentiam accidentalem, quae additur ; sed utriamque simul: verbi gratia obiectum Musicae, ii que est numerus tantum, neque tant i in senorum, sed totum hoc simul, scilicet numerus senorus. Cuius ratio est manifesta: quia numerus Ω-ltim est obiectum Arithmeticae: scin rum etiam seorsim sumptum pertinet ad Philosephiam : inter has aurem scientias Musica est media, &ab utraque distincta: ergo neutrum sollim; sed utrumque simul c5sderat, ut proprium obiecturu. Quo fiapposito, duo restant explicanda. Alterum est : quo pacto utrumque istud consideretur in Musica. Alicrum verb quo pacto ex utro ne fiat unum per se. Pro quoro Secundb notandum est, quadrupliciter posse excogitari, quod Musica
consideret totum hoc, quod est numenas sonoriis. Primo itavi utrumque qua
si in recto secundum suas proprias rationes formales pertineant ad istam scientiam. Et hoc non potest esse: tum quia se efficiunt unum per accidens, ut Patet: tum etiam quia secundum duabus scient ijs: ergo prout sic non
possunt ad tertiam aliam pertinere. Secunao , ita qudd unum eorumst obiectum formale, & per se; est
rum materiale, de per accidens: sicut
respectu sensium te habent sensibile proprium & per accidens: ut album,&homo respectu visiis. Et neque hoc etiam dici potcst. Quia utrumque istud, scilicet numerus sonorus, per se consideratur in Musica: liquidem passiones, quas demonstrat, utrique per .
se conueniunt. Non enim numerupsecundum se, aut sinus secundum se,
habent consonantiam ii sed numerus
ut est in senis, vel sonus ut habet nu
Tertis modo potest intelligi, quda
virumque istud consideretur in M, sica , non secundum proprias rati nes ; sed saeundum aliquod tertium compositum resultans ex ipsis. Et ne- .Que noc etiam dici potest: tum quia
illud tertium resultans esset unum per . accidens : tum etiam quia iam non verificaretur Muscam considerare
utrumque ; sed illud tertium quod
resilitat: tum denique quia in enimbus per accidens, compositum non
est aliquid praeter sitas partes, ut ex Aristot. docet D. Thoni. 7. Metaphyclecti 17.cuaris eTo modo potcst , & debet in ciligi ; Musicam considcrare utrumque istud, scilicet numerum stanorum . non secunddin sitas proprias rationes quas in recto; sed secundum
quod unum intrat in ratione alterius.& est principium eius. Pro cuius in telligentia. ii Tertib notandum est,sinorimi posse dupliciter considerari. Vno m do secundit in se, prout est obiectum auditus, & solum dicit, qubd causetur in aera ex percussione corporum. Ex
658쪽
hac ratione non expectat ad Mii sicam, ad Philosophiam. Secundo modo sinmitur, ut dicit concentum, & harm niam. Et sic pertinet ad obiectam Musicae: includitque quand. am correspon dentiam ortam ex eo, qubd senus fiat cum proportione , & numero. Vnde
etiam fit numcrum possc dupliciter co- siderari. Vno modo secundum se: & sic est obieetiim Arithmeticae. Alio modo, ut est principium illius concentus, scuharmoniae, quae fit in sonis: & hoc modo pertinet ad Muscam.
Ex quo iam facit E intellisitur: qui
modo utrumque istud consideretur in Musca. Consideratur enim quasi in tecto senorum, ut dicit concentum, &harmoniam: dc consideratur quas in obliquo numerus, secundum quod est incipium talis concentus: de sic perie consideratur utrumque Idem dicendum est in obiecto Perspectivae. Nam visuale secunddin se pertinet ad Philosephiam: de linea secundeims ad Geometriam : sed visuale, secundum quod si per angulos, est obiectum Perspecti-uae. Et sic linea includitur in hoc obiecto ut principium angulorum. χα Per quod etiam explicatur secundum , quod proposuimus: quomodo scilicet efiiciant virlim per se. Dicimus enim, qudd sicut linea, de superficies, quamuis secunddin se fini duo entia in aetii, utpotὰ duae species quantitatis, nihilominus tamen si linea considet tur, non vi cst diuisibilis secundum priniam dimensione, sed secundum quod est principium latitudinis, facit cum illaunum per se; quia superficies est Latitudo terminata lineis. : sic in praesenti;
quamuis numerus secund im se sumptus non faciat unum per secum sono xo ; tamen numerus, ut est principium sonori, de sonorum prout terminatur numero, constituit vivim per se. Et
idem est de Enea, de visuali. Ivitio a
tem utriusque est: quia sicut linea non pertinet in recto ad rationem superficies; sed tanquam principium per quod
es lentialiter definitur: sic numerus non includitur in recto in ratione sonori, neque linea in ratione visualis; sed tanquam principia pcr quae essentialiter
Si autem quaeras: supposito quod obiectum hoc scientiae subaltcrnatae est Vnum per se, in quo praedicamento est
collocandum Z spondetur numerum norum, prout est obiectum Muscae,
cile in genere qualitatis, dil in tertia specie: & idem esse de obiecto Perspecti-uae: quia adhuc prout sic sunt obiecta auditus & visus. Si οὐ dicaa numerum includi in obiecto Muscae, qui
tamen non potest pertinete ad praedicantentum qualitatis. Respondctur:
'ubd quamuis numerus secundum se sit quantitas; tamen prout est principium sonori, est reductiuE in praedic mento qualitatis: quemadmodum linea, ut principium superficiei est redictiuὸ in specie superficiei, di prout est pars trianguli est reductiuξ in genere qualitati; de in quarta specie figurae.
z3 Per quae tandem explicata rema' net tertia solutio supraposita, propter quam haec omnia adducta sunt. SimuLenim cst verum; disseretiam, quam a dii scientia subalternata supraobicctum subalternantis esse omninb accident lem, S extraneam illi; siquidem ad rationem numeri, aut lineae omninb per accidens se habet ratio sonori, aut Vse .sualis; utpote quae secundum se sunt ac
cideiatia communia sicrius praedicamenti: de tamen ambo ciscere unum per se modo explicato; siquidem ecci trasenorum,&visuale, ut considcrantur a Musica, & Perspectiva, per se dependent a numero, & linea tanquam
, principijs, per quae definiuntur. Per quod denique intelligitur : quare s
659쪽
Dissut. XIX. de scientia. 22 g. IV s
norum additum numero iaciat obiectum scientiae substernatae; non verbcoloratum, aut alia differentia accidentalis. Quia nimirum numerus est per se principium sonori, A sonorum per se dependet at numero: quod non inuenitur in alijs accidentibus. In quibus tamen hoc contigerit , constituetur verum obiectum scientiae substernatae: ut patet in obiectis Perspectivae, Machinatiuae, Astrologiae,& aliarum similium. α Ad secundum argumentum ne ganda est sequela. Ad cuius probationem respondetur scientiam substernaeam non applicare obiectum subalte
nantis ad quamcumque materiam ac
' cidentalem; sed ad eam, quae per sed pendet a tali obiecto tanquam a principio, per quod dclinitur,ut dictum est. Quare scut linea, ut est principium superficiei, ponitur in obliquo in definitione essentiali eius: superficies enim est quantitas continuata lineis: & pr Pterea talis pi dicatio reducitur ad primum modum dicendi per se,&consequenter est necessaria: sic numeru' ut
est principium senori; de similiter proportiones, ut sunt principia consenantiarum, ponuntur in definitionibus earum ι ac proindξ non contingenter, sed
necessiarib pr dicantur de tuis. Neque intimilibus syllogismis proprie, &umpliciter fit descensus ab uno gencre in
aliud: siquidem omnes termini, qui in recto ponulitur in ei sunt eiusdem ρος- dicamenti. Fit tamen descensus secundum quid, & ex parte, ut inquit Arist. cap. 7.citato: quia numerus ipse,&pro ortiones, qua ponuntur in obliquo, lint secundum esse alcerius Praedica
Per quod tandem resp. aὁ confrna tionem negando mitiorem. Et ratio disparitatis est: quia secundae intentiones t tis, inquit: mn fiet mn haesis ex quibus Logica utens procedit, nullo I am noti . tinum etsi m. scire mi modo poniantur in definitionibu sentia realium , neque haec per se pendet ab illis: numerus verb, aut linea ponuntiit in definitionibus sonori, aut visualis:&per se praedicantur de eis. Propter quod in syllogismis Logicae utentis aliquaph missarum est cotingens: fitque propriξ descensus ab uno senere in aliud, non vesi in syllogismis Musicae , aut Perspectiu ut explicatum est.
is Q Vpposito, quia cum subaltem
otione explicata stat subaltem tam secundum se esseveram scientiam: certum est id maximε habere locum, quando simul cum illa inuenitur scietis subalternans ; ut quando habens Musicam habet etiam Arithmeticam. Tunc enim Musicus cerib, & euidenter cognoscit principia,& conclusiones: sestque has resoluere in illa: & per consiquens nihil deficit,ut Musca sit vere, de persccte scientia. VndE soldm est dissicultas in eo, qui non habet scientiam subalternantem : an scilicet Musicus non habens Arithmeticam, sed procedens ex principi js eius per fidem a Mogistro acceptis, habeat veram scientiam Musicae. Partem negativam defendunt son- cin. . Metaph. l. 9. Silares dis γ.I. sic g. Vasq.i,p. . c. s.& C. Valentia ibide diibi. qu I. puncto 3. Raphael de Auersa hic qu. 27.icia. 6.& alij Moderni. Probatur primι haec sententia ex Aristot. cap. r. huius lib. ubi reddens rationem , quare demonstratio debeat procedere ex primis, & immedi
660쪽
sia Disput. XIX. de scientia, Auast. III.
non per accidens ea, cluarum est demonstra
ria, nihil alius ' 'ne, demanstra-
sus est, ut explicat D. Thomas, quod non contingit aliquem habere scientiam; nisi hiueat demonstiationem e rum, quorum potest esse demonstratio: quia alias non postet resiluere conclusiones usque ad prima principia. Qui enim procedit ex praemissis mediatis, &demonstrabilibus sinquit D. Thom in si
non habet demonstrationem illarum, non sciet praemissas, & ex consequenti neque coiiclusionem propter praemisssas. Sed carens scientia subalternante non scit per demonstrationem praemissi sis subalternatae : neque potest illas resoluere usque ad prima principia, ut patet. Ergo non habet veram icien
Secundb patet ex eodem D. Thom. quaest. I . de veritate arti'. ubi sic ait: Γfonm'Me sciunt vir promise accepta fientia in Og scuntur per res lutionem in
scient i, neque rani re scientia diceretur.
Ergo sentit D. Tho. ad veram ratiotae scietiae necessarium esse, ut et,qui utitur demonstratione, principia sunt euidenter nota, & non lollim fide credita. 36 Tertio probatur ratione: quia euidentia conclusionis est de ratione intrinseca scienti si item naturalis: sed
ex principijs acceptis per solam fidem a Magistro, non potest haberi cognitio
euidens conclusionis: ergo neque vera
scientia. Maior constat ex ipsa definitione scientiae, quae est habitus certus, Meuiaci per demonstrationem acquisitus. Minor verbprobatur: quia totus ille discursiis si datur in humana fide Magistri: sed haec non facit euidentiam principiorum, ut patet: ergo ne tae ex ea potest haberi euidentia conclusionis. . Confirmatur: quia de ratione scientiae est, quδd sit virtus intellectuali ut patet, Ethicorum; de consequenter, quia sit dispositio persccti ad optimum actum, quae est definitio virtu- . tis ex T. Physicorum, adducta a Diu.
Thom. I. 2. quastione Ti. attic. I. sed
habitus, qui non potest prodire in
assensio euidentem conclusionis, non est virtus intellectualis : ergo neque erit scientia. Maior constat. & probatur minor. Quia optima di ositio iitellectus circa conc usonem est illa. actus: esto habitus, qui non potest in talem assensim prodire, non est virtua intellectualis. Quartb: quia saltem certitudo est adct intrinseca assensui scientifico, ut . absque illa nullo modo possit consistere vera ratio scientiae, etiam subrati ne dispositionis quaintumuis imperse- me; Mallentiens conclusionibus Misicae ex principiis per fidem a Magistro
acceptis non sabet certitudinem e rum: ergo neque Veram scientiam.Maior ex se patet: nam per certitudinem distinguitur scientiano opinione, & fide sumana. Minor verb probatur: quia in demonstratione tota certitudo conclusionis pendet ex certitudine praemissarum i non secus ac veritas, aut necessitas conclusonis sumitur ex veritate , vel necessitate praemissarum.
Sed qui per solam fidem Magistri as
sentitur praemissis Muscae, non habet certitudinem earum: cum fides hum
ita sit fallibilis. Ergo inde non potest derivari certitudo ad assensum conclusonia.