장음표시 사용
701쪽
Dissuri XX de aliis habilibus intest. Au. IV. O
filios, aut quδd sit Philosophus. Quod est dcmonstrabilis ue & consequenter neque scibilis, ut ex dictis patet. Quare selum remanet difficultas de propoliationibus,quae in se sunt necessariae: nam istae scibiles sunt per argumentum demonstrativum; &opin biles per arsu mentum topicum. Et sic meritb dis, latur: utrum de illis possit simul haberi scientia,& opinio. Vnde constat non esse qu stionem an possit esse scicinia, de opinio de eadem propositione necessaria, secundiim eandem rationem formalem ; seu secundum idem medium : implicat enim eundem syllogis mum simul esse demonstrativum , dctopicum; & consequenter repugna quod ex eisdem praemissis, seu per idem . medium, simul habeatur cognitio scie-tifica, & opinatiua eiusdem conelusi nis. .are tota difficultas cst an idem homo, in eodem tempore, possit lia re scientiam, & opinionem, de eadem propositione neces laria , per diuersia media, cum autem scientia, & opinio
sumi possint vel pro actibus, vel pro h bilibus, in utroque sensu discutiend est a nobis praesens qusta explicat, & probat Aristoteles loco citato exemplo opinionis verae, vel salsae. sicut enim non repugnat de eadem redari opinionem veram, & salsam, secundum diuersas propositiones , seu praedicata; ut si de aiametro asseras esse incommensarabilem lateri quadrati, est propositio,&opinio vera, si verbde eodem diametro dicas esse commensurabilem est propositio, & Ninio
falsa: sic etiam non repugnat, sed de Acto contingit, de eadem re, ut de limmine scire esse risibilem,& opinare esse Philosophum : quod tantum est dari scientiam , & opinionem de eodem , secundum quid, ut recte inquit Aristin teles; & notat D.Thom. ibidcm,id est, de eodem subiecto, sed non secundum idem praedicatum. Quare sollim rem nec difficultas, an possint dari scientia, Mopinio de eodem simpliciter; id est, de eodem subiecto secudum idem prPdicatum, seu de eadem propositione. De qua adhuc certum est posse esse scientiam , M opinionem in diuersis hominis, aut etiam in eodem homine pro diuersis temporibus : sepE enim contingit, quod eadem propositio ab uno cognoscatur scienti E,& ab alio opinatiM , aut quod circa propositionum , de qua nunc habet aliquis opinionem : quia nondum penetrauit m
dium necessarium postea illo inuento, habeat mentiam. Quare tota difficultas est an de eadem propositione, idem homo in eodem tempore, possit habere scientiam,dc opinionem. 3i secundδ certum est, quod qua do propositio est ex se, & ab intrinseco contingens: quia nimirum est pridicatio omnino accidentalis, & in m teria contingenti; tunc potest quidem
de illa haberi opinio, sed implicat, Vt ut etiam habeatur scienti . Si enim talis propositio non estneccitaria, non
Q Fini/nu 'sitat esse simul. s. I. si ἹN hoc primo sensu non est tanta I. controuersia inter Doctores. Et ideo dicendum est primd scientiam, Mopinionem, sumptas pro actibus, non posse esse simul in eodem intelleri, de
eadem propositione. Haec conclusio est . contra aliquos Nominales,quos sequi tur nonnulli Moderni: sed eam recit iunt communiter Doctores, non s lim Thomistae,sed etiam alij. De quo videri positiat Capreolus in s. dist. u.
qst. I. ad argumentum contra secundati conclusonem, Dera ibidem art.
ad contra Mundam conclusionem,
702쪽
Di tui. XX. de aliis habitibus intest. IV. 1 s
videtur duos actus simul esse in eadem potentia. Alij vect ex eo, quod cum intellectus per aetiam scientiae perfe- videat oviectum, scrὸ tota vis animae intense sertur in illum actium, quo maximξ delectatur, ac proinde vix potest extendere concursum, ut actui opinionis incumbat. Sed hae rationes
infirmae sunt. Et prima quidem sesso
nititur sundamento, ut constat ex dictis supra disput. 17. numer. 31. Secunda verb ad summum probat moraliter esse
impossibilem talem simultate actuum, ut consideranti patebit. Quare illis relictis. 3 Tertiδ probatur ratione Arist.& Diui Thomae: quiaassensus scientificus, de opinatiuus de eadem propositione habent proprietates , & essectus omninb repugnantes, & unus intrinsect includit priuationem alterius. Ergo non possunt esse simul in eodem subiecto. Consequentia patet : quia quaecumque ita se habent, vere sunt oppos' in,&vnum destruitaliud. Antecedensve probatur: quia assensiis scientificus est iudicium, quod res non potest alitet se habere: opinatiuus verb iudicat eandem posse aliter se habere: per
illum plenE, & perfectξ determinatur
intellectu es manet omninb conuictus circa veritatem propositionis; per ita verbia conuincitur, sed iudicat posse etiam praestari assensum propositioni contrariae e ratione illius est omnino. certus, α firmiteradhaeret conclusi ni ; ratione verbbstius est incertus, &sormidat de illa : & tandem alter est euidens, & alter ineuidens. Sed Gi-.dentia, & ineuidentia; certitudo, &incertitudo firmitas, & formido , esse conuictim, di non esse conuictum; &smilia omninb inter se pugnant; de contradictoriξ,seu priuatine opponuntur. Ergo repugnat tales actus esse Gma in eodem intellectu.
Respondebis hac omnia inter se pugnare, si assensus fiat per idem medium : caeterhm ouando habentur per diuersa media nullii esse inconueniens,
quod intellectus ut sit certus, & incertus de eade propositione I seu quod simul iudicet eam posse aliter se habere
formaliter, ut respicit medium contingens, & non posse aliter se habere, ut deducitur ex medio necessario.
31 Sed contra hoc est primδ: debenE nota: quia ex huius inconsciratione decipiuntur contrari j:ὶ quia intellectus in quolibet syllogismo, qua lopost assensum praeinissarum assentitur conclusioni, allentitur ei absolute sumptae, & in se ipsa consideratae; non verbincausa, ut aiunt, seu formaliter quatenus continetur in mcdio. Tum quia hoc iam factum est in praemissis, ut via dimus disp. 17. num. 29. Tum etiam
quia alias rueret ars stilogistica, quarcosistit in hoc,ut intellectus ex eo quia
videat duas extremitates absolutὰ uniri cum quodam tertio,iudicet easdem esse
selutE vniri inter se. Ergo semper inco- clusione sylloeismi iudi it intellectiis praedicatum absolua coinuenire subiecto. Sed impossibile est, quod de eodepr dicato absolust sumpto, simul iudiacet intellectus conuenire contingete & non conuenire contingenter eidem
subiecto. Erso etiam per diuersa media
non potest simul habere assensum opia natiuum, &scientificum. Confirmatur: quia assirmatio,n tio, quae includuntur in huiusmodiastensibus , quibus intellectus iudicat
idem pr dicatum contingenter conu nire, de non contingenter conuenire
subiecto,seu per quos est certus, & incertus de eadem propositione , non sor turis ipsa media ; sed in subiectum de quo in atur, dc negatur tale prae dicarim. Ergo non obstante diuet sit te di na , vect datur ibi assi
703쪽
tio, α negatio, eiusdem de eodem , &per consequens vera oppositio. Consequentia est euidens. Antecedens verbconstat, tum ex ipsa sorma enuntiationis, tum etiam: quiaalita nullus posset dari in intellectu actus verὸ oppositus assensui scientifico: cum ille necessaribsit acquirendus per diuersum medium,
36 Secundb impugnatur dicta sinlutio: quia ex ea sequitur, posse esse simul in eodem intellem assensem
scientificum, & erroneum eiusdem c5clusionis : hoc autem est absurdum: ergo illud ex quo sequitur. Probatur sequela: quia tales assensus neces deliciendi sinit per diuersa media, ut diaccbamus: siquidem primus habetur per medium demonstrativum ; secundus vect per medium oppositum ut patet. Ergo si idem intellectus per diuersa media potest esse certus, & incertus de eademiropositione; etiam poterit cise scientilicus, de erroneus circa illam. Quod autem hoc repugnet probatur: quia assensus scientificus comparatur ad erroneum, sicut lux ad tenebras: sed eo ipso,quod sonatur lux destruuntur tenebrae,undecum lugillae suerint causatiae: ergo eo ipse, quia per medium necessimum haveatur assensus scientificus, alicuius propositionis, destruitur assensis erroneus circa illam ; ex quocumque alio medio fuerit causatus. Dices: ex hoc ipsi, sumi discrimen: nam assensus scientificus non comparatur ad opinatiuum, sicut lux ad tenebras; sed sicut lumen maius ad lumeminus, quae quidemrossunt esse simul. vi patet de lumine solis, & candelae ;& ita nihil sequitur. Sed contrx hoc est : quia assensis opinatiuus licet ex parte persectionis quam includit habeat aliqualem rationem luminis, & quodammodb dis nat ad scientiarum insa videbimur: tamen ex intrinseca impersectione sita
intimξ habet aluiexam ineuidentia, Mobscuritatem,sicut scientia claritatem. Ergo non se habent quoad omnia sicut lumen maius, & minus; sed vere copPrantur tanqua lux, 5 tenebrae, quod nocontingit in exemplo adducto. Patet consequentia : quia lumen candelae non est intrinsece obscurum ; sed in se est vere lux quamuis parua absque ulla mixtione tenebrarum; &propterea nopugnat cum lumine solis. Opinio verbintrinsech est lux adumbrata, seu mixta tenebris, quae no possunt ab ea auferri; nisi destruatur propria ratio opinionis, ut patet. Ergo adueniete assensu scientifico, verε corrumpitur opinatiuus; &per consequens non possunt esse simul. Videatur Mas ubi supra ad secundum. N N 3ITUS IPSI
; λ Aior est dissicultas in hoe s ira eundo sensu:an scilicet habi
tus scientiae opinionis simul compintiantur in eodem intellectit de eadem propositione, & consequenter: an habitus scientiae possit simul esse cum actu opinionis,& habitus opinionis cu a scientiae. Pariε assirmativam desendunt
704쪽
Dictui. XX. de aliis habitibus integri. IV. 9
Diamicum, quas ransertimi sumiam demon natiuam quae est per causam: ire 1ui cui cis causam, ex hoc etiam ma
ibus verbis miniscstὰ loquitur D. Thom. de habitibus, ut patet. Ergo ad ueniente habitu scientiae de aliqua propositione, potest remanere opinio,quaenabebatur de illa. similiter I.2. qu. 67. art. 3. conccdit eandem propositionem posse cognosci per diuersa media, quorum alterum sit euidens, alterum verbprobabile. Et tandem in s. dast. i. qu.2.art. I. quaestiunc. I. ad 4. inquit: opinis, fientia tuamnusint de eadem, non ta men sic idum idem medium; sed secun-
secunilum idem medium: in ideo perfe- ἄ- nan patituis imperfectionem a rerius. Vbi etiam planὸ loquitur de habitibus. Ergo ex sententia D. Thom. habitus scientiae, & opinionis de eadem propositione possitnt esse simul. 38 secundo probatur ratione: quia hasens habitum scientiae circa aliquam propositionem, potest eam cognoscere, de probare per medium contingens, ut experientia constat, & cernitur in hac propositione: aliquis ham. est a irati i: quam postquam quis cognoscit scientificZ per nanc demonstuationem: omne disci suum est admarativum: A. qui est Asim suus: erra ali is ho-- est a/mirativus e potest rutius cognoscere per hunc syllogis num contingentem: omnis Phil. est aά--rativus : aliquis iam. ι' Psiti'hui: eg aliquis hamo sudmiratiuis . Tuc sic se matur argumentum. Per istum syllogisnum producitur aliquis habitus: nulla enim est sessiciens ratio ad id denegandum : sed talis habitus non est scientiae. ut patet: ergo opinionis. EPgo simul datur uterque habitus. Temb: quia habens habitum opinionis de aliqua propositione, sinu
niat veram eius demonstrationem, a
qui it selemiam circa illam: & tamen non amisit habitum Uinionis : ergo manent simul habitus scientiae, & opinionis. Maior est certa,&probatur mi- .nor: quia saltem quando habitus princedens opinionis est valdὸ intensiis, de habitus scientiae, qui de nouo introdi citur remissus, non potest hic supera e illum: ersto non statim, sed paulatim. excludet habitum opinionis. Patet con sequentia in habitibus voluntatis: qus do enim quis habet habitum intemperantiae valdE intensum, de acquirit hubitum temperantiae remissum, non statim destruitur ille, usque dum iste paulatim crescat, dc superet corrumpatque contrarium : ergo dato quδd habitus scientiae, de opinionis de e m propositione sint contrari j, tameauro aliquo talem tempore pollunt esse simul in eodem intellectu.
39 Quarid habitus scientiae ac fidei
sapernaturalis possunt esse smul respe-erii eiuslem conclusionis: ergo etiam habitus scientiae, de opinionis. Cons quentia patet: quia inter habitum fidei,& claram Dei visionem maior, vel saltem aequalis repugnantia est , ac inter habitum scientiae, de opinionis: siquiadem etiam opponuntur in ratacine clari, de obscuri, seu penta visum, dc non
visum. Antecedens verbprobatur: quia
Catholicus habens habitum fidei de hac propositione, Dein s --, si ac-uirat demostrationem eius, verὶ pro-ucitur in eo habit scienti de tamen remanet fides supernatinalis inclinans ad eandem conclusionem: siquidem fides non potest amitti circa articulum semel creditum , nisi amittatur circa alios, ut patet: ergo,&α
Confirmatur : quia Philo his Christianus habens scientiam de
705쪽
propositione, assentitur illi certius qua Philosophus Gentilis : sed haec maior Certitudo non potest retundi in habitum scientiis supposito qubd in utroque sit aequalis: ergo prouenit ex habitu fidei, & per consequens simul dantur habitus scientiae,& fidei de eadem propositione. Minor, & consequentia constant. Maior verb probatur: quia alias certius crederet fidelis riisticus Deum esse quam Philosophus Christianus assentiretur eidem propositioni; siquidem fides in colitudine lon-gὸ superat quamcumque scientiam na
intd tandem : quia saltem habitusvei potest esse cum actu visi nis: ergo similiter poterit esse habitus
opinionis , cum actu scientiae, vel econtra habitus scientiae cum actu opinionis. Consequentia probata est argumento praecedenti. λntecedens vectest exprcisum D.Thom 2.2. qu. 17s. ari. 3. ad 3. ubi cum sibi obiectilet D. Paulum in silo raptu habuisse fidem , &consequenter non vidisse essentiam diuinam, respondet: tertium ilicem
rim, θοὸ Pia Paulin in raptu non fuit beatus habitualiter,siastam habuit adiu
aterum , consequensessius ultune in
ea mn fuerit act- Mei: fuit tamen Finia tune in ea et Basilin. Ergo ex sententia D. Thomae habitus fidei potest
esse cum actu visionis. o Dicendum est secundb etiam suantdm ad habitus non posse esse imul scientiam, & opinionem de eadem propositione. Sic docent Thomistae pro prima conclusione adducti C, reia. Dera. Caiet. Conrad. Rira, Sol. Tolet. Sancti. Gall. de Mas Qui plures alios adducit, & addit esse onusium P ripateticorum benξ sentientiu. De quo
etiam videri potest Rua tom. I. contrinuersiarum contro. i. scholastica.
Et quidem Aristotclem, de D. Vici
locis pro prima conclusione adductis, non sol im loqui de actibus, sed etiam, de praecipue de habitibus, res est nostro iudicio appertissima. Primb : quia ratio,quam adducunt verE concludit de utrisque, ut postea videbimus. Secun- db: quia intentum Arist. in his capitibus 21. 26. dc 27. est explicare essectum demonstrationis, ut testatur D. Tho.
lcct. I. quod propritis conuenit habi- tui, qurun actibus; siquidem isti aliquomodo intrant ipsis, demonstrationem. Tertib: quia ut expresu affirmat ipse Salictus lect. sequenti Aristota in praedicto loco comparat scientiam : aaepinionem, quae est verarum, cri Aserum: versat autem circa verum, de falsim non conuenit insi actui opinionis, sed habitui, ut de se constat. Quotb: quia statim in verbis sequentibus, ut etiam ait ipse sanctus: tauit de erN tratione si vita ail aliquo habitin est isscitiuati qui sunt semper verorum scilicet ad sapietiam, prudentiam,intellectum, dcc. Et tandem quintb: quia in fine lib. i. re- assiimens Arist. doctrinam horum c pitum, scientiam,& opinionem expressEmellat habitus, quod reterit s
D. Hom. ibid. leαχo. Ergo absque d bio ambo in praedictis locis loquuntur etiam de habitibus. L Ratio etiam facta pro prima
conclusione, etiam conuincit hanc secundam. Quod sic facilE ostenditur quia habitus, & actus eorum versuitur circa idem obiectum, de habent eandem rationem sorinalem attingendi iblud; similiter proprietates, quae sumun tur ex obiecto, sunt eaedem in utrisque. Ergo quando actus ipsi repugnant per ordinem ad obiectum, seu in modo a ringendi, de iudicandi de illo, aut poes proprietates ipsum cosequentes, etiam repugnabunt ipsi habitus. sed ut patet ex prima conclusione repugnantia in-
l ta actuin stientificum, de opinatiuum
706쪽
XX de aliis habitibus intest. Ru. IV. oy
siimitur: tum ex eo qui, d alter iudicet j tione icct. io. &alibi saepE. Vndὸ quin de obiecto non posse aliter se habere,f- i do imis v. g. d:sponit lignum introdu- ter vect pol se aliter se habere: tum etia cendo in illo calorem aliquem, qui est pcnξs certitudinem,&incertitudinem, i dispositio, ut ibi generetur forma sub- euidentiam,&obscuritatem, quae sunt stantialis ignis; idis calor imperseetiis proprietates ex obiecto ipso desumptet,& communes tam actuiqu1m habitui. Ergo eade repugnantia inuenitur inter habitum scientiae, & opinionis. Confirmatur: quia habitus proxime specificatur per amas; sicut amisper obiectum: ergo sicut ex obiecto sumitur intrinseca oppositio ad iiii, sic etiam exactibus sium itur intrinseca oppositio habituum. Ergo si aetiis sunt ex naturasia incompotribiles , secundum quod
versantur circa obiectum, etiam crunt
ex natura sua incompossibiles habitus. FUNDAMENTIS OPPOSIT IAventia restandetur. S. III.
asserere, quod acquisita scientia potest remanere opinio per syllogisinum Dia lecticum causata; sed quδd Potest remanere per idia gremum Di
i Zicum, consiquem IPientiam δε- monstrativam, verba ista quibus contrari j couincuntur,&mens D. Thom. in tota illa solutione plenEintelligatur aducciendum est, apud ipsum materiam primam per se solam non esse subiectum alicuius accidentis;& per consequens omnes dispositiones corporales, &ipsam quantitatem subiectari in toto componio, ut tetigimus supra disp. .nu.i ,. dc probabimus lib. r. Physic. Ex qua sententia deducitur alia
non minus certa D. Thom. doctrina, Obd scilicet non manent in genito eadem numero accidentia, quae crant incorrupto; quam tradicita l. de Omer deperditur quandb corrupitatu lignum,& subsequitur alius calor perfectus
consequens, & concomitans formam substantialem ignis nouiter introductam in materia ligni. Hoc ergo exemplo viatiir D. Thom.
in illa solutione, & docet simili modo
opinionem es leviam, seu dispositionem ad scientiam, qui enim per aliquod sis gnum seu medium probavile cognouit aliquam conclusionem proprids accodit ad cognitionem scientilicam illi quam qui nec dum assequutus est talem
opinionem .Qtiando autem aduenit cognitio scientifica talis conclusionis, deperditur cognitio illa sermidolosa a tecedens,qua intellectus iudicabat tret
dicatum contingenter conuenire suoi
cto; quae proindξ verE erat opinio; de sequitur alia persectior cognitio
eiusdem conclusionis, per tale medium probabile, consequens habitum scientiae de nouo acquisitum. Quae cognitio vere non est opinio: quia intellectus iam non iudicat praedicatum contii genter conuenire subiecto, sicut antea;
ud est cognitio qu damperfectior procedenti, procedes ab ipso habitu scientiae iam acquisito: quia tamen est per medium probabile, non pertingit, ut sit cognitio scientifica. Videatur Caietan. ibidem,qui solita subtilitate notat, prilis D.Thoni. dixisse vini. εχ freti m. ili lictio, erc. postea verb acquisita scientia, non revilumpsiste nomen epinimis. sed illud mutasse in nomen cognitionis dicens: potest remanere comitio, erc.
3 Por quod patet ad secundum lo.
cum eiusdem D.Thom. Fatemur enim
eandem propositionem possie cognosci per medium necessarium, dc probabilς
707쪽
Sed quando acquisita scientia cogno Ad tertium respondetur tant gere grauem difficultatem ex materia de habitibus: quomodo scilicet illi eo scitur talis propositio per medium probabile, verὰ non est actus opinionis, sed cognitio persectior procedens a sesentia, ut explicatum est. Ad tertium locure ondetur D. Thomam mutasse semientiam,cuius euidens signum est; qubdidem ipsum argumentum, cui ibidem respondet concedendo scientiam , &opinionem posse esse simul, non verbGentiam, & fidem; sibi obijest locissapra citatis ex 2.2.&q. i A. de veritate, α respondet utrumque esse impossibile. Ad secundum argumentum respondetur cum Masio vhi supra admittendo casum. Potest enim optime fieri, ut eade conclusio cognoscatur per mediu
necessiatum , & probabile. Dicimus tamen qubd quando acquisita scientia cognoscitur per medium probabile, non generatur habitus opinionis, sed habitus mentiae iam acquisitus quodammodo firmatur: non quia reuera
sed quia aliquo modo extenditur ad i de eadem conclusione per dicandum signa probabilia. Nam vi benξ inquit D. Thom. loco adducto ex 3. parte ille, qui per scientiam cognoscit causam, ex hoc magis potest cognoscere signa probabilia, ex quibus procedit dialecticus syllogismus. Neque nouum videatur actus, qui alias producerent habitum opinionis, si non adesset scientia, ipsa Praesente non producere illum, sest potius quodammodo firmare & extendere ipsim habitum scientiae: idem enim proportionabiliter contingit ex sententia D. Tho. in actibus habituum infuserum: verbi gratia fidei, aut ch ritatis, per quos non acquiritur aliquis alius habitus, sed insusus confirmatur,
ut expresse deceti. a. quaest. 1i. t. A. ad& quaest. i. de virtutibus ari. Io. rumpantur. mula autem ad veris tam nostram conclusionem, alicui
videbitur sufficere habitum scientiae, paulatim excludere habitum opinionis, etianis in gradibus remissis se compatiantur ; sicut calor, & frigus veia sunt contraria, quamuis in gradibus remissis possint esse simul: tamen absolutEnegandum est ullo modo resse esse simul habitus scientiae, & opinionis: etiasi possint esse simul temperantia, & Ἀ- temperantia, aut alii habitusvoluntatis oppositi. Radicem autem disparitatis
tangit D. Thom. Ioco citato cx L 2. a t.
3. quia cum ratio non possit totaliter stiperare appetitium potentiam in uno G, eo qubd per unum actum non possunt proponi voluntati omnes rationes, & motiva diligendi aliquid: ideo non potest per unum actum habitus virtutis generati : quia autem intellectus quantum est ex parte sui omni ibconuincitur per unam yropositionem per se notam ad assentiendum alicui propositioni communi, non vero pecvnam rationem probabilem: idcd per Vnum actum potest generari habitus scientiae; non verb opinionis. Ex quo rursus sequitur , quod licet ob eandem rationem habitus oppositi volun-
tatis, & etiam opiniones oppostae paulatim se excluiat; & consequenter sint smul pro aliquo tempore: hoc in- men non cotingit inter initum scientiae, & opinionis de eadem propositi ne: sed statim ac acquiritur nabitus. scientiae, etiamsi remissus sit, evanes cit habitus opinionis, quantumuis intensiis , nisi sora maneat quoad alias propositiones, de quibus nondum habet
s Ad quartum negatur antece-d .. Ad cuius probationem respon-
708쪽
detur ex doctrina D. Thom. 2.2.q. I. art.
1. ad 3. qu.4 in Catholico, qui acquirit scientiam de illa propositione, formalueter; non remanet fides respectit eius se. Id est habitus fidei iam non inclina dessentiendum illisi bratione formali reuelationis obscurae; sicut inclinat ad assentiendum alijs articulis. Vnde huiuς modi propositiones, ut recte inquit D.
Thom. Non enumerantur inter eradenda:
1-ia dei nis simpliciter sit fides apud omnes a quia proxiguntur ag ea, quaesint ei, vertet ea saltemper fidem ae-on ni ab ri, piae.rum demonstrationem habent. Quandb autem dicimus, non posse amitti fidem circa unum articu- Ium, quin amittatur circa alios, intelligitur realiter, & in illo, qui amisit fidem unius articuli discredendo ron verb in eo, qui formaliter amisit illam : quia alsentitur ei. m articulo per medium
euidens, quod fieri potes h in ijs, quae per se primo non sunt de fide, ut ex di-etispatet. Ad confirmationem respondent benE Bancet 2. a. q. I. an. s. Me lina ubi
supra, & alij Thomisi , quod scientia, de fides le idem est de opinione in se
mutub iuuant, in his in quinus non orponuntur. Et sc illa maior certitudo derivatur ad assensum illius conclusionis, ex amitate , quam demonstratio habet in eodem subiccto, cum fide remanente circa alios articulos: quia fides, & scientia non opponuntur fenescertitudinem.Ex hoc autem non sequitur, qudd talis conclusio simpliciter sit crcdita, vel qubd se aliter maneat habitus fidei circa illam.: quippe cum non maneat tota ratio sormalis obiecti fidei, quae completur per obscuritatε. Et idcb quamuis talis cognitio habeat c titudinem fidei i vere tamen non est essensus fidei: quia non est obscurus. Sicut a simili in eo, qui acquisita scientia de aliqua conclusione cognoscit eam per medium probabile, talis cognitio habet quidem ab illo medio totum persectionis, quod haberct si non essct acquisita scientia, sed quia non habet impersectionem formidinis, quae est de ratione opinionis: ideb verὸ non est cognitio Ninativa. Per quod patet ad id quod affertur de rustico fideli, & Christiano Philosopho; hic enim quamuis
vere non habeat fidem illius propositi nis, nis in praeparatione animi, est tamen de illa certus pluribus titulis, ut explicatum est. Eliaed habet maiorem certitudinem , quMn rusticus fidelis eiusdem meriti. EXPENDIT VL UITIM UMargumentum δε raptu D. Pauli: μmulque explicatur quid de sis, in scientia dicendum fit. g. IV. O A D ultimum , ouod sane dimcile esu varia: lblent adhiberi :
lutiones. Quarum aliquas reserim: Bancet, de Medi a citat. Primb enim non pauci neFant. D. Paulum in illo raptu vidisse essentiam diuinam. Quorum sententiam probabiliorem reputantCOtherinus, & Cornelius r. Cori inhio. n. Molin. i. parte quaest. I 2.art. I. disp. 2. de alijs eamque, inquit 1scdina, se libenter amplccti iuxta quam non procedit argumenturh, ut satet. Quia tamen c6traria sentetia cst non solum D. Thoni.
sed etiam August. Chrysostonii, Anselmi,& aliorum Patrum, quos idcm Auctores referunt. Ideo relicta hac soli
tempore, quo Paulus fuit in raptu , lumen soriae dissipasse lumen fidei; transacto vero raptu, iterum infusam cilia illi fidem ad credendum Ilae tamenno
709쪽
verbis D.Thom. adductis in argumento , ubi expressξ fatetur mansiue in Paulo fidei habitum, quare linc etiam sol tione rellista. Tertib Baiaeet ubi supra respondet, in illo casu factum este per diuinam potentiam, ut simul conseruaretur habitus fidei cum actu visionis eiusdem obiecti. Quae Glutio non est improbabilis; maxi ξ si uniuersiliteras-leratur, duo contraria in gradibus intensis posse esse simul in eodem stibiecto de potentia absoluta. Sed quia hoc non est in praesenti examinandum, &iuxta solutionem istam concedendum est, speciale miraculum in illa simultanea conseruatione. Ideo hac etiam praetermissa.
Duplicem aliam, &utramque optimam adducit Caiet.Primam tradit 2. r. in Commen. huius loci. Respondens, Paulum in illo raptu non vidisse omnes articulos fidei, etiam si viderit diuinam essentiam, & ita habitum fidei mansisse quidem respectit articulorum, quae non vidit; non verb respectit eorum , quae vidit, nisi in praeparatione animi. Hanc selutionem impugnat Bancet: quia lumen gloriae, sine quo videri non potest diuina essentia; quamuis silerit in Paulo per modum transitus; vere tamen manifestauit illi Deum scuti est: ergo vidit omnes articulos fidei. Sed certe impugnatio parum .vrget: iam
quia expresse repugnet n. et hom. qu.
13.de Veritate an. s. ad s.& s. tum etiam
lilia non eodem modo iudicandum est de se a , quando datur per modum motus,& habet esse transiens,&quasi intentionale; ae quando habet esseratum, & firmum in natura: cuius multa pollent adduci exempla in doctrina Angelici Doctoris. Sufficiat quod ipse Sininis expiressε docet eodem artic. in lutione ad secundum. bd scilicet
qui ain illo raptu lumen gloriae participatum est in Paulo, Allim per modum cuiusdam dispositionis transeuntis; sicut participatur lumen prophetiae: idebexilla visione secundum quid uantum potuit dici beatus, & raptus ille quo damoab pertinuit ad prophetiam. Ergo satis probabiliter dici potcst, tunctio vidisse in egentia diuina omnia, quae ad fidem pertinent: maximε cum constet ipsam non vidisse: an esset in cor
3 Secundo idem Caiet. I. 2. qu. 67.art. f.quem sequuntus Mediam art.3.
antecedenti, Gallego ubi supra,&alij Thomistae, respondet ex doctrina Angelici Doctoris)oco citato ex 2. 2. &2. Corinthior. ir. lcet. i. habitum fidei posia se quidem compati cum adbi visonis transeunter, ut titit in D. Paulo: pernimnenter verb quod est simpliciter esse simul' non poste compati, neque habitus ipsos, aut aetiis inter se, neque habitu fidei cum actu visionis,aut ecotra. Si autem objicias ex Durando in .dist 31.q. t. qubd incompossibilitatem non facit longitudo temporis, sed natura oppositionis: ergo quae pollunt simul este per instans possunt simul esse absolute;&per consequens si transeunter compatiuntur habitus fidei , de actias visionis etiam compatientur per
Respondetur cum Caietano, quod incompossibilitas consurgit quidem ex natura oppositionis. Sed aliquando oppositio inter aliqua,non est in actu cxe cito, nisi in statu eorum completo, &tunc potest esse necessaria permanentia, ut exerceatur incompos ubilitas , sicut pate in3ccidenti spirituali,cui qua-uis repugnet sibiectari in re corporea permanenter, potest tamen transeun ter recipi in ea ; ut de virtute producti-ua gratiae , respectu sacramentorum docet expressED.Thom. 3. Partaqu-ca.
710쪽
missur. XX. de alijs habuit m intest. βυ. IV.
dum est in praesenti non sequi ex eo, qubd transeunter possint esse simul habitus fidei, & actus visionis; qudd etiam
permanenter compatiantur. Et ratio
est: quia horum incompossibilitas non sumitur praecise ex parte mediorum, sed etiam, & maxime ex parte subiecti, Cuatenus scilicet repugnat idem subiectum esse absolutE videns, non Vudens respectu eiusdem,etiam per diuersa media. Qiis ratio cessat quandb actiis visionis est transiens , & per modum
motus : quia tunc non tam attenditur
subiectitam in quo recipitur,quam principium , seu medium per quod illumia natur. Sicut a simili, de virtute illa intentionali sacramentorum, non iudicatur iuxta conditionem subiecti corporalis, quod mouetur ad causandam gratiam ; sed iuxta conditionem principij, sed causata qua mouetur, Ut eXprci docet D.Thoni. eisdem locis.
' Ex dictis satis apparet, quddsciat opinio, sic etiam sues non potest
simul esse cum scientia in eodem intellectit de eadem propositione , & hoc tam secui umactus, qu ira secundum habitus. Sicut enim de ratione opinionis in incerti itido, seu formido in qua pugnet cum scientia: sic de ratione fi-ἡci cst lac uidentia , sue obscuritas;
nam fides est argumentum non appa rentium;seu assenius dcterminatus non
vitantis; sicut spcs est appetitus non allicr se haberet & propicrca non possunt esse simul scientia, & opinio ; se etiam repupnat quia eadcm propos, tio absolute sic eidcm intellectui visa, & non visa ; & conssequenter non pos sunt esse simul scientia, de fides. Vide,
Baiier; Messina,& alij Thomistae citati.
Est tamen hic aduertendum doctrinam istam intelligendam esse descientia , quae actu habet cui dentiam suarum conclusionum. Si enim careas illa, ut contingit in Theologia nostra, quamuis non possit simul esse cum opinione propter suam certitudinem ; non tamen repugnat qubd si simul cum si de insitis: quia tunc non adcst ratio ri pugnantiae. De quo vidcri potest Caiet. art. s. citato, & Banee ibidem conclu
so In fine horum lib. notandum cst, qubd agens Arist. in 1. lib. de principiis,unde procedit demonstratio, disputat ex professo de diffinitione; prius ostendens ipsam , seu quodquid est rei,demonstrari non posse: quod satis caedictis constat. Deinde quia nepEassumitur , ut medium ad probandas passiones de obiecto, ideli cap. i . MII. docet modum , quo investigandae sunt rerum dissinitiones. Circa quod
pauca a nobis adnotanda sunt: nam de
modo dcfiniendi accidentia, qui di ilicilior e R, plura diximus supra disp.s. Docet autem in trasenti Arist. quod dissinitiones tam substantiarii, quam accide- habentis;& ita ponit subiectum abso- i liu innestigandaesunt per diuisione: inlute priuatam visone eius, quod cre-l quirendo i ilicet: an res diffinienda ut .
. - Q, ens reale, vel rationis: scstens reale,
an substantia, an quantitas, vel qualitas, Sae. Et deande per arborem proprij praedicamenti descendendo usque ad immediatum genus, sub quo talis res ditur: & consequcnter esse non visum est de ratione obaeeti eius. Quae omnia manifeste pugnant cum scientia , quae intrinsecξ est viso intellectualis odiecti; & ex natura sua postulat claritatem,scu euidentiam. Q nare sicut repugnat, cd intellectus absolutξ iudicet de ea-ecm propositione posse, dc non posse
continetur; quo in ento ponendii illud est in dissinitione. Differentia verb colligenda est ex aliquo effectu, vel opera-