장음표시 사용
111쪽
non ambigitur. Ehoc tit. Maxime autem apud Lud. Aurelianum in orati nibus curiae Panegyricis cap. 6. 7. 8. 9. Io. 2O. 2I. 22. 23. & seqq. Nihil .lcnique ad obseruandas. confirmandasque leges Romanas,tributum fuisse maius,augustiusque Senatui Roma no tradit hic textus,nihilque Areopagitico Andocydes si ageretur de Atticis, oration. μια υων, pag. II. N Iz. eX Lyp. Herric, quod non etiam hodie videat, seruetque in Lutetianis purpuris uniuersa Gallia. Parum quippe est scriptas fuisse leges a Principe: vanae erunt tamen, dc habebit eas popuIus pro non scriptis, nisi iudicio tanti ordinis receptae, probataeque fuerint. Neque Vnquam propterea committuntur typis publicis, ,- τί A Sουλι πι υ id est, in porticu, Sc columnis j quod dixit inhoe ipsum de Graecis Andocydes,nisi probatae amea,confirmataeque a Senatu. Lex '.
Leges sacrati a qua constringunt hominum vitas, intelligi ab omnibus debent. Si quid vero in eisdem letibus obscuri- fueri oporte eid imperatoria interpretatione patefieri, duritiam ch legum nostra huma
Iunge t vlt. quae vult ut leges condere solius est Principis,ita&,eas interpretari. sie Plinius ad Traianum, rogo ut beneficia tua interpretari ipse digneris. Et Symmachus ad Theodos epist. 43. lib. ro. nos venerari potius, quam interpretari oracula diuina consuevimus.Dicuntur Reges μασπες, ait Eustatilis adta. κ. quasi indicatores, Mpraemonstratores, quia nimirum eiusmodi notas ferunt, atque insignia, ut, ostensis illis, seqtiatur subinde populus, de pareat, ut oves opilioni. verba Eustacii sunt haec
legit. ins de diuers rescript.
Cum de nouo iure,quodinueterato Uu non adhuc flabilitum est, dubitatio emereat: nece faria est tam Fugrestio iudicantis, quam semestia principalis auctoritas.
Huc spectant relationes de quibus agitur separato titulo,inf. de relationib.ad quem plura notaui .Hodie tamen raro consul i tur Princeps ad inserpretationem promulgatae Constitutionis.Mandatur enim illa executioni citra cauis Cognitionem quali olim periculo apud Persas in eos qui temere publicatis semel legibus aduersati fuissent, ut videre est in cap. 8. libri Ester. Si qua autem ambigendi iusta forsan causa incidat, disquirit Senatu s atque inspicit plenissima cognitione: temperar de more, auget, atque minuit quic quid aequius ic melius. Quod, inter caetera. III edicto, de publicationibus bonorum,t rnitur,in edicto de reliquis redituum poli bella ciuilia, in ed. Cremoliensi, Melodunensi aliique plurimis,in quibus temperamenta modificationes vocant) subiectasimi. Quantumaci inferiores iudices, sola eis obsequii gloria relicta est. Iudicare enim habent necesse ex constitutu iubus,regio, publicoque typo editis. Si prouocat alter litigantium, & disceptationem fori mereatur ambiguae constitutionis interpretatio, succedit persaepe Senatusconsultum quod magitata quaestione, instar postea Forensi, legis eae Pulchre Symmachus ad Theodos. lib. Io. epist. 4r. de consistorianis decretis: haec est omnis summa luctaminis. Nunc oraculum numinis veliti fortuna li
112쪽
Τit. XV. De mandatis principum. IO9ΤIT. XU. DE MANDATIS PRINCIPUM.
Debent scriptisprobari: aliis non creditur: qt acuanta sit aduenientis dignitas.
Hoc potissimum in aeceptioribus Principi aulicis, ubi de re agitur valde ardua qui. hus tamen sapissime ex solo aspectu, Ac verbo creditur, quali prudentia fingunt Poetae veteres,ubi primum visus suisset aquila,verum portendi te prosperum semper Iouis aliquod nuntium, οἰει αληs,, αἰσιον, quia nempe solium ipsius attingere soleat volat stproximo aquila. Ita Eust. ad versum hunc Homeri ἱλ. ἡ
ΑΘ ἡ, δί- ηὐ mλΘέρ-υν πιτ ηιάν..Datam, inquit m ιμ Itipiteν Aqaitim perfurit imam volucrum. Sematum autem semper est religiosissime, ut quos mittit Princeps, docere soleant quibus auspiciis, ac pignoribus Obierint legationem quaecum qi illa sit, & quaecumque eorum dignitas: inde xuum ψα, de quibus in l. sanctum. de rer . diuis si hoc olim in missis dominicis de quibus veteressormulae cap. 7. apud Marcuis. Car. magn. lib. 2. AI 3. capitulari variis locis, Flodoa Aum, Valafridum, Strabonem, tandemque Chopinum lib. I. consuet. Paris. tit. h. nu. s. ubi eos merito clarisssimis libellorum in regia supplicum magistris comparat qui mandatas sibi prouincias obequitant,renuntiaturi si quid emendandum obseruauerint. Hoc vero maxime in legato Rom. pontificis adueniente in Galliam, de quo dixi ad l. ex hoe iure. in vetb. dominia distincta. ff. de iust. &iu. de eo praeterea qui iussi, , aemandato Regis aliquem occiderit,atque ut damnandus non est, vide in capitulat. Cat. Mag. lib. s. cap. Ei 1. alibi dixi ad Pandectas.
Si quisquam steciali supplicatione eliciendum aliquod rescriptum
tentaverit,ut transire ei formam licearstatutorum fg l. a Senatu) tertia patrimonii parte muwetur.
Duo sunt apud nos quibus impugnare liceat quod a supremis euriis iudicatum est, supplicatio ciuilis requestam ciuilem dicimusὶ 3e propositio erroris. In illa factum partis arguimus, in hac factum iudicum, ut qui scilicet veram litis hypothesm non perceperint. Illa ergo non tam infauorabilis: squod verbum Vlpiani est j desola enim fraude victoris aduersarii eondemnatus queritur: admittunturque propterea patroni ut causas supplicationis explicent etiam antequam executioni mandetur Senatusconsultum : hae autem odiosa est penitus. Accusat enim condemnatus senatusconsultum apud Senatum ipsum, accusanturque ceu iniuriae iudices: quod quanti odii esses reat vide apud Plin. epist. 13. lib. s. Seruatur proinde ab antiquo ille mos, ut actori qui errasse contendit in facto iudices perpetuum indicatur silenti uin, quamdiu exequendi iudicii, de quo queritur,vel minima pars superfuerit. Quasi iam est an. Is7s. mense Augusto, aut, ni fallor, Iulio, inter Brochetium, Et Bertrandi viduam, idque pramum in1uhsdiorum curia, ac postea in magno consilio, si concursus fiat & supplicationis elui iis Si propositi erroris aduersus unum. idemque senatusconsultum, utrum an utroque interdici debeat causae dictio donec ad plenum executio rei iussi catae secuta sit: in quo urgebat maximopere dom. Marionius, cum priuatas adtrae causas ageret, textu legis,
113쪽
sed s. 1 4. ait praetor. s. ex quib. caus maiores. Verba legis sunt: sed & s, dum deere
to praetoris non obtemperat, iurisdictionem ci denegauerit, non esse restituendum Laiaheo seribit. Dicebat ex aduerso Dion. Butillerius solertissimus ctiam patronus propos tum fuisse errorem in causae tantummodo subsidium quae momenti erat maximi, ita ut vanum esset, ac inane, proferre singulares in proposto errore regulas, cum de errore non ageretur principes iter. Perorari ergo causam ita serunt iudices quod in ae cessionem duntaxat veniret erroris proposito. Et cum duos tantum illos modos concedat ius Gallicum aduersus supremorum tribunalium iudicia, caeteros etiam omnino reiicit, quicumque inducatur color indulgentiae regiae virescriptum videatur acceptius. Iustas autem eorum querelas nemo non dixerit qui, victis, per plures annos fugacibus Reis in Senatu, redintegrandum sibi vident certamen apud Principem, quas ni liii iudicatiim fuerit. Fallunt enim hi, si possitnt, relicto Senatu, a quo nihil deincepx isperant,conscientiam Principis, quod As queritur Constantinus l. vn. de iis qui a non
dom. manum. sunt Cod. Th. elicito nimirum blandis mendaciis rescripto quo vocate concedittit victorem super illa ipsa lite mortua prohibitione adiecta ne interim execu tinni mandetur expectatum, exhaustis sere omnibus fortunis, perque annos, sorte viginti aut amplius, senatusconsultum. Complures ita questa sunt. Quantum ad sacri consistorii Principis iudicia, in tabulariis curiae legitur olim equidem postulasse dom.
I tantium, cum regii Oratoris personam sustineret, ne illa patroni deinceps alio quam deliberationis nomine dicerent s de Forensibus controuersis ageretur: Adais da conia fit ut aiebat vulgari vernaculo: Acta consistoni nuncupauit alter in Senatu etiam maxi reus: Appellantur vero hodie,nec a multis annis, aresta, quibus incluctabile in superiores regni curias fatum. Si tamen condemnati supplicare aduersus ea voluerint, possi inteliam. sed non eo more quo in curiis. Fit enim id libello smplici, non rescripto: quia
nempe tradui in sacro cosstorio perpetua sit sedes Ac Principis, & fgilli quo suppletur alibi passim Principis ipsus praesetia in rescriptis,diplomatis,epastolis, tabuli', omni Pemissis. βοα- ιμ η βασι --: regnique ipsus 'min isti, seu insignes notas serunt sigilla regia. quanto magis igitur ubi Princeps ipsemet eminet, personam ii ipsam Iudicis induit. Blande in eo adurget me opportunus hie locu aut aspergam nonnihil de Herrici Magni humano sesacique animo, planeque regio. Cum enim Callirhoanus quidam incola diras, infandasque voces iactasset in sanctissi mam vi retinem, id vero in caupona, Sc cum sepultus vino esset, tertio post anno postulatus est sacrilegae istius impietatis nomine no ab actore publico regium procuratorem voeant) sed ab inimico. loci etiam illius incola, adeo ut, instructa lite, initur ille tandem a senatu damnatus ad surcas fuerit remissusque Callirhoen, seu Bellaqueum, ut loquimo; est passii rus de trabe infame vinculum. Sorte obtigit ut eiulans uxor copiam tune
haberet adeundi Principis qui pridie in celeberrimum illud Callirhoanum suum palatium paucis comitatus aduenerat. Accurrit illa, nec semel, aut bis aduoluitur genibu, deambulantis in hortis Principis, sed immoratur tantisper dum impetrarit tandem ut, vis, totius litis tabulis, de causa condemnationis ipse cognosceret. Renuit, repellit, re ite it aliquamdiu preces istas Princeps ob auctoritatem tanti ordinis a quo latum iudicium fuerat. Evictus tamen mulierculae illius nixae genibus inuicto, intrepido, ululantique gemitu iubet sustineri tortoris manum usque dum ipse instrumenta, quod mirum luctuosae illius litis onania vidisset, legislet, atque expendisset: quibus visis agnoscit reuela prolatas,effusasque blasphemias ab ebrio, triennium autem elapsum, At sitem ab inimico institutam ut ultionem ex eo, nec verb ex ulla pietatis causa, quaereret. Iubet accegere curionem paroecum,ac aedituos, seu matricularios,vi loquimur. Scis ei
latui de condemnati vita,& moribus: affirmant illi virum csse probum, sacris ecclesiae assAuum, imo sanctae altaris victimae, per solennes anni quasque ferias, susceptorem, pientissimum alioqui erga sacratissimam, cuius nomen per vinum temerauerar, virginem: denique esse pergratum par xcianis omnibus aedituum,seu, ut iam dixi, matricu latium. De his omnibus perscribuntur elogia a clarissimo notariorum quatuor Principis, Villoregio: quibus ita perscriptis reditur paulo post Lutetiam: accersiturque in arcem Luparam pars ea Senatus quae iudicium dederat. Proponit princeps quid egis set, de quid factis de nouo probationibus, comperisset demisero illo quem damnauerant. Laudat iudicium: addit vero, ut induebant imaginem sui in fungendis ad iura ex
114쪽
Τit. XVII. De vetere iure enucleando,&C. Ul
plicanda reddendaque muneribus i ta Ac se referre imaginem Dei cuius proinde exornabatur tanto maioribus gratiae viribus, easque edebat, promittebatque tanth altius,&longius, quanto de tribus oppositis soli speculis, luminosius, actuosiusque illud est quod ingruentes vibratosque primo impetu, S: ardore solis radios admittiti supposita enim.& summissa quotquot alia specula fuerint, ut lucent Obliqua tantum luce, ac se cunda,ita& inulto miniis ardoribus flammisque solaribus inclarescunt, imo creditam quasi ab obstante superiore speculo lucem accipiunt. Eo plane vultu, aiebat, se habet Princeps erga &iudices, & omnes in uniuersum quibus diuidit, mandatque comini Dsum a summo, aeternoque moderatore imperium. Agit enim ille longe potentius, ae licius ubi per se, nec per vicarias operas manum admouet operi: se igitur explorat se denuo litem de cum res singulas,veramque facti speciem obseruasset sagacissime, videati temperandum esse iudicium, commutandas poenas, fle mortis loco si iccedere oportere nexum triremis ad triennium, exiliumque a Callirhoanis snibus perpetuum ni damnatus iam a Senatu esset, suturum fore mitius, ac benignius suum iudicium. Cae terum admonuit exemplo perpetuo ut quotiescumque deinceps iudicarent Reum alia quem blasphemiae, vel impietatis in res diuinas, aut Principem, numquam id faciant cognitione ultima quin prius in eius vitam, mores, ac famam inquisitum fuerit. Hoc amplexi miratique sunt impensissime iudices: & cum dom. Bretius, Orator regius,mihi aliquando inter sermones narrasset historiam, edo nunc in lucem publicam ut Ac Galli.& exteri ipsi qui hoc unquam lecturi sint, hii manum,sagax, natumque ad mugna, Ae pia quael: bet tanti Principis ingenium amare, mirarique numquam desinant. Fit hodie ex consito illo, aut potius mandato regio, ut in triumuirali exedra postulent semia per triumuiri, ad incurrentes, Oblatasque eiuscemodi blasphemiarum, Ac imp etatis species. singularem specialemve seri de laesa, illae faue accusati existimatione probatio nem, deque eius vita, ac moribus priusquam procedatur ulterius. Quod & vltimum turias memorauit dona. Bretius cui reuera debeo meum hocce operosae meae com mentationis, quale quale illud sit, ad res nostras adhibitum ornamentum. Ab eo enim
regiam hanc hypothesim didici quam de ipse ex voce ipsius Principis acceperat.
TIT. XVII. DE VETERE IURE E NUCLEANDO,
Tota antiquitas de obliquis Iurisconsultorum dictis, vetustique iuris obscuritate
conquesta est,adeo vi pithii obliquatis responsis ea comparauerit, quemadmodum, inter caeteros, notat vetus interpres Iuvenalis Satγr. I. cum explicat cur Apollo dicatur Iurisperitus: ac post eum Sidonios Apollinaris lib. 4. epist. eiusque docti si interpres Io. Sauaro. Anceps autem ille Legislatorum animus, vere λιας, ut Apollinem dice-hant, adeo semper leges ac edicta moresque prouinciarum perscriptos implicuit, ut in hune diem fere quot verba in illis leguntur, tot sint litium, controuersiarumque laborantes vomicae quae usu &sale multo desceandae sint. Accepi saepius ab Optimatibus nostri ordinis cum consuetudo Parisiens; accurationi formae, ac emendatiori restitueretur an . I 8 o. & proponerentur nonnulla quibos adhuc clarior, dilucidiorque fieret, responsum fui sie a viro maximo, oportere esse aliquid in aure Callico quod excitaret,
acueretque aduocatorum industriam. Lax L
Oque armis confidamus, neque nostris militibus, neque bellorum
115쪽
ducibus, vel nostro ingenio: sed omnem stem ad solamprouidentiam
Contra paganus Imperator, Seuertis, moriens monuit filios Caracallum. 3c Getam primum ut bene inter eos conueniret, deinde ut locupletarent milites: poste enim ex his duobus contemni caetera. I ta suis verbis X iphilin. in Seuero. Aliud igitur Cliristia na fiducia de qua ut nihil dc hoc loco proferam nisi ex sacris, verba haec sunt Mosis iii Exod. cap. I . Populum timentem censertauit δασ1: Voθιe timere, domιμι pugnabit pro noris. sic de lib. 2. Machabaeor. cap. vlt. Machabam, ait textus, semper confidebat eam omni st/ ..xibam sibi a domino assuturum se hortabatur suos nὸ formidarent ad aduentum uariauam,
sed in mente haberent adiutoria sibi facta de caris, dec. Tamen ut ne quis forsan sibi plus aequo de ope diuina indulgeat ignauus ipse, nihilque adurgens unde iuuetur, libereturve Resp. quam regit, memineris primum quod in genere monuit satyrographor. prudenti stimus,
. tua, dum navis in alto est, ait, Hoc age, nὸ mutata retrorsum te ferat aura.
Miserxis estis opere suo. frater est soli dixit Palaestin' ille Princeps, qui singulare Dei opb
fictu, Prouer a g. refertpropterea D. August. li. 2. de ordine, doctrina Pythagorae qua sequatur qui in regnis,ac imperiis, quas in naui clauu tenet Verba eius senti Tatos stactus ibi videbat. ut eu nostet committere nisi virum qui in regendo pen/ diuinὸsicopulos euitaret se, si omnia defecis nι. ipsi istu querib- quasi sic opu fleret. Sic ille. In quo equidem ut admisceamus tempcr nonnulla e nostris quae modo ad forum, modoque ad imperium Gallicum pro re nata faciant, mirabuntur posteri, scroq; ut minus credant quod vcro verius, qua nempe manu diuina Virgo agrestis restituerit paterno solio sopitum, ac vilescentem Carolum V II. id vero desperantibus Gallis qui tandem duce illa bellatrice quae fere nec admittebatur tunc quasi fabulis ipsis fabulosior pepulerunt Britannos ex uniuersa Gallia. Attigi de lus &ad I. I9. si vir uxoris. ff. de donat. inter vir.
g. r. Tot auctorum di*ersa volumina uni codici indita ostendere, res nobis dissicissima, imo magis impossibilis videatur: sed manibus ad
cariam erectis, Gr aeterno auxilio inuocato, eam quoque curam animis
reposuimus, steri Deo qui σ res penitus desseratas donare, e consummare virtuIis magnitudine potest.
Mira, ae pene diuina tanti huius operis composito vel ex eo etiam obseruabitur, quod . cum per annos quadringentos & amplius, ut ferunt, variis in bibliothecis delituisset, quarum aliae partem, partemque aliae. omnia denique trunca, At mutila haberent, quod vel constabit plus satis ex glo. ad l. 8 i. quaerebatur. in vetb. tres partes. U. ad l .Falcid. redierit tandem ceu postliminio in primat suae aetatis gloriam circa annum Ii3 . opera nimirum, ac beneficio eruditissimi V uertieri, seu Irnerij, ut saepe nominat Accursus, qui tunc collecta membratim volumina. aut frusta potius edidit, esse eitq; apud Lotharium II. Imperatorem, vi ex his ius diceretur in iudieiis Imperialibus. Adeovi paulo post, spretis sensim ubique gentium reliquis quibuscumque legibus, vocatum suerit consensu omnium, ius commune. Quamuis enim mores cuiusque loci veteres ad frequentiorem controucrsiarum partem obtineant, quod in omnibus pene Galliae nostrae prouinciis cernituri tamen ubi ad subortas lites, & quaestiones nihil prouinciali lege cautum est,sorensem semper Iurisprudentia Romana facit paginam, ad eamque perpetuo, quasi ad sacram ancoram, certissimamque in expediendis controuersus semitam decurritur, cum si certissima quaedam velut a mustis ad internoscendum quid aequius, melius: tradit vero de communibus vitae officiis praecepta quae alibi non reperias. Et cum solum restaret integrum in Malsiana, vel, ut volunt quidam,
Byetantia Bibliotheca Archetypum, idque perinde, ut sparsae reliquiae, neglectum ob suffecta
116쪽
Tit. XVII. De vetere iure enucleando,&c. Ita
suffecta apud Graecos circa annum 891. a Leone Philosopho Imperatore Basileu, editum M illud tandem est anno is o. a clariss Iurisc. Laelio Taurei loqui impetrauita possessore optimo, Florentinorum Duce. Cosma Medico, incomparabile lateratis omnibus subsutum, quo nimirum vi sdelistimo deinceps venerandae vetustatis adiumento supplerentur non modh lacunar, sed eximerentur etiam, ac reptargarentur in
numera in vulgatis libris menda, duratura scilicet in hunc diem nisi diuinus ille C dex, dictus primum Pisanus,&postea Florentinus, accessisset. Haec Taurelius ipse, Anton. Augustinus, Cuiacius, Contius, Oldendorpius, Carion.
Jugimus quos probam tam ex facundisiimis antecessoribuου, quam ex viris disertismis togatis fori amplis aseris, ad sciandum labo
Adiungendus g. primus primae constitutionis de nouo Cod. sae. sup ubi percenset
decem G WDM, seu cooperarios, qui, ut tanta moles sibi optime, & undequaque constaret, contulerunt singuli indefessam toto triennio operam. delectu nimirum facto septem illustrium qui dignitatibus amplissimis pro sulgebant Comitis unius facti consistorij . A duorum ex fori praetoriani patronis consultistimis. Itavi nec abs re non nulli dixerint, verisimile seri Tribonianum, ut erat vir longe eruditissimus & sagacissimus, versasse animo Homeri cum istud i. a. ubi Agamemnon ait Optare se decem consiliarios Nestori similes, breui enim capturum se urbem Priami, si compositum ha
Miror denique quam praeceps corum sit iudicium qui tanti viti honorem adeo liben ter decutiunt, ac deterunt ut conuitiis etiam proscindant atrocissinis. Imo ae sunt qui libellos, Antitriboniani nomine, ediderint, o tetres Da scilicet in beneficum. Oportebat enim At hunc tandem nasci, decemque illos vere ερ s,cet , quibus, in peragendo opere, praesuit,Vt repararetur ius ciuile fere iam, eorum :etate, emortuum, ut Ostendit plus satis lex L. g. antiquae. hoc tit. quod & ipsum de nostro Culaeio publice, atque inter causas forenses professus est dom. Brissonius, cum Regh Oratoris personam sustineret,ut a quo nitorem suum receperint, lucemque pristinam loca passim informia, exesa, corrupta, scedaque vetustatis carie, immo & barbarie obsta.
f. Cum hac materia. His quinquaginta libris totum ius an liquum per mille quadringentos ρωὶ annos confusum, O ά nobis purgatum, quasiquodam muro vallatum nihil extra se habeat.
Obscuritatem illam,&confusionem creatam fuisse Iuri Romano vel sat procul ab aetate Ciceronis puta tercentum, aut quadringentis illis annis quos meminit Iustinianus constabit liquido ex iis quae scripsi Cicero ipsemet in orat. pro Muraena: Dissicitis,inquit,res ideo non putatur Iurisprudentia quoniam perpaucis. AI minime obscuris literis continetur. Itaque si mihi vehementer occupato stomachum mouerint, triduo me Iurisconisitum profitebor. se ille. Inductae autem sunt eae ad Iustinianum usque tenebrae per immensam scriptorum syluam qui ad quaestiones in quotidianis rerum experimentis varias his & illis quisque temporibus, scripserunt: ut & nunc conqueramur coaceruatam fuisse a quadringetis eirciter annis,quibus, iure ciuili passim admisso, IGnerius breues quasdam glossas applicuit,tam immensam commentariorum congeriem ut fateti necesse sit iniectas iterum, quas tantopere Tribonianus timebat, veteres hinc
117쪽
illine nebulas, diuisis quippe fere semper ad quaestiones iuris interpretibus longe pluarimis.
g. Sed neque. Cumpossi unius forsan deterioris sententia oe multas, malam aliqua in parte superare .
Sola haec causa est,cur in instituendis promouendisque negotiis, & in expediendis, terminandisque litibus habeantur consilia. Vnusquisque enim seorsum in iudicando impersemis est ait Aristot. lib. 3. Politi c. cap. XI. in haec verba ε,-ος ατελης. a g κρίνει, Giν. Inde apud nos si paganus sit iudex, & agatur de modico,potest quidem eo casti solus,nullisque accitis arbitris,rem inter vicanos, vilesque personas de plano terminare,ac decidere. Sin autem paulo maioris momenti sit negotium, considere debet peritos. Quod de ab oppidanis, regiisque iudicibus seruanduin est Si praesidale vero sit iudiciuna,in quo nempe ad ducentas usque & quinquaginta libras iudicatur, vel usq; ad quingentas cum dicuntur secundum aliquem vindiciae,tunc ex edicto eiusmodi prouincialium iudicum, septenario iudicantium numero opus est. In supremis tribunalibus, decem semper iudices esse oportet in re qualibet ex edietis quae hac ratione subnixa sunt legis, ne causas. ins de appell. quoniam verendum est, ait textus ne lis,incognito negotio dirimatur adempta copia conquerendi. Dici solet vulgari idiotismo posticum in eiusmodi ultimis iudiciis deesse quo effugiat qui damnatus est. Quinimo si de proposito errore agatur, duplicandus est namerus iudicantium. Quod si de causa capitali aduersus Parem Franciae, aut Senatorem, totus Senatus cogendus est.
Omnia merito nostra facimus, quia ex nobis omnis eis impertietur
auctorictas. Nam qui jubtiliter factum emendat, laudabilior est eo qui
Hoc maxime de literarum studiis,literariisque operibus,in quibus propterea Quintilianus docet lib. 3. cap. 6. superuacuum fore laborem vel longissimum, nisi liceret melius inuenire praeteritis, inuentisque addere. Praetergressus caetera, dicam eodem modo beatum Dionysium, nempe Corinthium, ut volunt, perfecisse quod a doctore suo Hierotheo inchoatum fuerat. Testatur enim istud ipsemet libro de diuinis nominibus cap. s. quem librum de divin. nomin. Ze alterum de coelesti hierarchia, S. Dionysio Areopagitae tribuendum non esse, inter literatos omnes, vereque orthodoxos constare semper vidimus qui studio non scribunt,sed iudicio. Ita vero sensit, de consignauit literis piissimus ille,& doctiis. Nic. Faber optimi, foeticissimique Ludoiei XIII. Call.& Nauarr. Regis praeceptor, cuius memoria in benedictione est. Et cum in hane ipsam eruditorum disceptationem totum opus studiose perlegi tam, miratus sum non semel cur tantopere nitatur magnus Baronius aduersus scriptores veteres, Ut adstruae in martyrolog. ad 9. Octobr. quod nullo antiquitatis vestigio fieri possit verisimile. Si enim Atheniensis episcopus, Dionys. Areopag. diuinum hoc condidisset.quis unquam dixerit suppressum nihilominus fuisse nome tanti coelestiit intcrpretis ab iis qui Graece, de Latine olim de Christiana fide scripserunt Attingit equidem Gregor. Naz:anzenus nonnulla ex libris de coelesti hierarchia & de diuinis nominibus, oratione 2. in Pascha, sed ita ut Graecus cum esset, Zc Graeca de rebus Christianis opera accurate legisset, imo Athenis philosophos, ac rhetores una cum D. Basilio audiisset, ignorarit tamen usque adeb auctorem, quem hodie Atheniensem, cumque Areopagitam fulta
volunt ut opus ex incerto auctore memoret. ciuidam alis si ante nos, ait, pulcherrime, ac sublimi sine philosophatus est de sanctis sanctoνum quae etiam ab ista Soaphim obtriunia ιαν , o ινιbin fanifationιbus in unam dominationem, diuinitatemque coeantib- celebran tur verba Cius in partem referam: o Hr .. λ ω πιι αγρο υ
ὐ ψαλam s. Praeterea defendi non potest, ita scripturum suisse D. Augusti
118쪽
Τit. XVII. De vetere iure enucleando,&C. 1Η
num de B. Dionyso Areopagita, si inscriptum ipsus nomen tantae lucubrationi vidis.set si liue illud viiqu)m didicisset mirus librorum helluo qui omnes ad suam usque at tem Christianos scriptores legerat. Graeca enim cum parum intelligeret, legisse tamen
eum adhibitis interpretibus ex variis operum ipsius locis comperi. 7 ec . seνaal, ait, qώiereiurionι.atqaern eu nominarar quida Dunysi in Areopagites. Sic ille nempe ut de Gregario
Christiano que alias proculdubio ω αν Δροισι, μι - laudasset Vide si lubet tractatum D. Augustini tomo ,ε. de Epicureis, Ac Stoicis quibuscum egit Paulus Athenis boni consulant quibus alater videbitur. μου vocavit Orpheus, libereque de re literaria sentire ac loqui, nemini criminosum, opinor apud egregie cordatos.vide etiam ad i. i. de orig. iur. st.
s. Nuila itaque in omnibus praedicti codicis membris antinomia alia
quem si A locum vendicer: sed sit una concordia, una consequentia,
aduersario nullo constituto, Sc. c.
Plus ait in s. contrarium. in . I x. hoc tit. qui autem indulgent Triboniano, acet-tisque eius decem comitibus, malunt dicere es υχο*eiam, seu apparentia contraria, quam O ομαι, id est leges inter se oppositas, ac omnino contrarias: ita ut modo ad Proculianos,aut etiam Sabinianos illud detorqueant.modo ad titulos.& tractatus quubus haec atque illa lex. quae pugnare videntur subiecta sit modo etiam ad tempora quihus scripserunt Iurisconsulti ut scilicet consultiores, At expetientiores, iudiciique defaecatioris in a late senili fuerint qua du iuuenilibus annis scribet et quod ei giu quaerit Cui acius ad leges Pauli, vi conciliet legem, rem alienam. de pign. act. cum l. Titio . de pignorab. u. Quin imo AI alii obseruant hierulas, aut addunt negationes, ut Otho manus in l. frater a fratre. Alii comminisciantur leges ab his, vel illis eorrectas aut manum etiam damnant Triboniani, quod perperam aliquid detraxerit de responsis Iurisconsultorum, immutauerit,uel adiecerit ut saepe ait Cuiacius. Alii denique i portunis conditorum occupationibus illud tribuunt, ut notaui ex Molinato ad d. l. Titio. Optarim tamen non venisse in mentem doctissimo Budaeo ut falcem in messis alie
nas immitteret cum leges quasdam opposuit ad i. vlt. de aed. ed. ff. in quibus antinomia implacabilis ei visa est. Primus enim Zaetius, non inferiori citae Iurisconsultus, posteaque Cuiacius in obseruationibus. Molinaeus tractatu, de usuris, & alti plures ostendunt manifestissime qua in eliciter istud,& imperite apud eos qui in Romana Iu-tisprudentia versatis ni Male non minus cessit Philosopho Senecae cum Iuristonsul tos in haereditatis definitione lacessere ausus est, ut alibi ad primum Pandectarum vo-
g. Sed etsi Sebent omnes rivitates consuetudinem Romasqui qua caput est orbis terra,non ipsa alias ciuitates. Romam autem intelligimus non solum veterem, pia uiam regiam nostram qua, Deo propitio, melioribus condita est auguriis.
Dixi de usu Gallico ad i. omnes populi. E. de iust. At tu. ad quem usum notandum est quod scribit Socinus consi. 131. Pisanos nempe sequi debere statutum Florentiae sstatutum Piss deficiat quia, inquit, Pisae Florentinis subditae sunt. Nian se tamen erga
Parisiorum Littetiam quamuis regni caput, caetera Gallia. Cum enim nihil iuris in urbes reliquas Lutetiani habeant, quippe omnes ex aequo sub unius, eiusdemque Principis nutu ac imperio,& cum praeterea eonsuetudines omnes sint facti, nee habeatur earum ratio nisi in quantum ex actis curiae hoc, vel illud caput, de quo agitur, depromptum est non patitur Senatus vi ius inter prouinciales consuetudo Lutetiana faciat,nis ei sese ambo litigatores enuntiatione speciali excepta ab actuario, subiecerint. Ita ann. I 6i3. arusto in purpuris ad ferias natalitias,inter duos Ecolumenses, quorum alter
119쪽
agebat ex retrachii gentilitio ad bona quae addicta, dato curatore, fuerant cum eis cessisisset debitor. Summotus enim fuerat actor ab Ecolismensi Iuridico quod habita proderelictis fuissent. Appellauit ille Senatum, inquiens differentiam esse inter curatorem datum bonis vacantibus & eum qui constitutus fuisset rei pro derelicto habitae. id vero exeonsuetudine pari sart. II1.5 as3. quae etiam distinctio est in I. 36. quod seruiis. desti p. se tu. E. Emptor excipiebat de consuetudine Ecolismens ut quae nihil ad eam quaestionem statueret. Tandem cum sese ambo legi Lutetianae permisissent, infirmato Eeolismens iudicio actor admissus est. Hanc a Senatu factam distinctionem interdi uersas prouinciarum consuetudines, monuit dom. Virduuius, hodie Senatus Paris praes max. cum de more Forens pronuntiaret purpurato consessit, iudicium. De Ro ma autem,& Constantinopoli, de quibus in hoc g. paucis. Io. Zonaras tomo 3. Annalium in imperio Valentiniani Iunioris,&Τheodosii: ο θονος πνη νεας P visi ramis amfων θι χρει ς. Id est, noua Romasius sietindam ονὸιnem βονιιra est: post utierem costaea ιa . praelara avitem caleris Exaequari praeterea Constantinopolitanum Patriarcham Romano pontifici in solis destitutioni hus S excommunicationibus, seu anathematizationibus ab alterutro eorum emissis,doeebit Constantinopolitana prima,& secunda synodus in fine cuius verba ipsa veri tus sum ne parerent hic fastidienti taedium, cum in summa nihil amplius serant: illustratur vero synodi illa pars notando Theod. Balsamon. scholio.
Stephanus libro, et ώλεων, memorat versum oraculi Delphici ad Megarenses
dixit videlicet beatos fore qui urbem illam habitauerint: nec immerito. Primum enim ut describunt Polyb. lib. 4. Zonar. lib 3. in Constant. Magno, Cedrenus, &: Zosimus, ora fertilis, stus urbis formosissimus,& gratissimus, unde, in colle triangulo, mare duplex aspicitur, quod apprime commendat Imperator Noli. 6 S Bosphorus, seu
Asae Europaeque innocens transitus, qui tantae insuper piscium copiae, ut prima illic condendae urbis ea causa fuerit. Et cum alibi de constituenda imperii sede Constantinus, relicta Roma, cogitaret, mutato diuinitus, consilio, ut notant Cedrenus,& ZOsismus, lib. 1. vrbem quam Seii erus Pertinax odio Pescennij Nigri aduersat ij, cui Byzantis fauerant, ut tradit Herodianus, deleverat, anno se te centesimo ab euersone instaurauit novamque in amoenissimo omnium, atque commodissimo illo loco Romam esse voluit cui deinceps pareret uniuersus orbis, 3equi propterea ferret pro in-sgnibus, quatuor B. B. B. B. quod ideo subiicio quia putarunt imperiti plures essς
quatuor igniaria. Imo vetus Franciae chronicon vocat idiomate nostro Gallico, quaIressiti, clim a contrario sint quatuor Grςcae literae indicantes Constantinopolim esse Reginam regnantium. Singulae enim literae hoc essiciunt, βι αλιυς βιαμ υω, βααλ ρνm, Tandem vindice paracteto, ut cuius hostes essent cives, libertas, formaque urbis eo ipso die mutata est, quo liberasset eos procul dubio ab irruente Asiae monstro dominus, s respuissent. Die enim Pentecostes capti, direpti, expilati, eiecti, occisque fiant ad partem maximam. an. 3413. quam cladem, aut diuinam potius vindictam, ac Htionem describunt suspirantibus calamis Laonicus Chalco condylas, Atheniens lib 8. & Craeeus alius auctor, stanees. constat ex nostris venisse in Gallias
Imperatorem ipsu inmet Constat inopolitanum anno a oo. & vixisse Lutetiae duos annos, ac amplius, impensa regia, hoc agentcm unice ut auxiliares copias haberet aduer
sus imminens, quod ipse prospiciebat, Constatinopolitani imperi) exitium: sed obstabant motus Gallici quominus & tunc, & postea obtinuerit quippiam ex solitis militiae inostrae subsidiis, aut praes diis potius toto semper terrarum orbe terrificis, vide, si lu
120쪽
Tit. XVII. De vetere iure enucleando, dcc. II
g. Icontram. Sufficio per indices nantummodo, Iitu lorum subissitatem, qua nuncupantur, quadam admonitoria
Cuiacius ad tit. deoperi noui nuntiat. g. loquitur in h:ee verba: unus quidem est de certus, ac perpetuus ordo quo catenati inuicem tituli sunt, it aut alius ex alio necti videatur: sed rerum, de quibus agitur, ea est inter se cognatio, ut non possit non qui tractat unam, attingere,vcl co iungere etiam alteram,uci mutuari ex una quod in praesens conducat in alia, dec. sc ille. Vno autem vcrbo experietur iuris studiosus, quisquis operam in hoc dederit ut intelligat titulos, dc memoria teneat, vix occurrere quaestionem de qua sub nde s gere, ac designare apud se non possit sedem in parte aliqua librorum iuris certissimam. Legum denique scientia illa prima est.
g. penuit. Jubemuae non per signorum captiones, compendio
animam, qua multas perse, perfluum visιum, ianis vim luduxerunt, codicis textum conscribi.
Pauca attigi ad tertiam constitutionem codicis sup . de emendatione codicis Iu stin. v sua autem esse possit hie g. in scriptionum breuiationes, ut ex quibus cause importunarum litium jaepe ortae sint, mutato nempe a falsatoribus singulari numero in pluralemvel alio simili inducto vitio. Maxime illud sit in Arithmeticis vel dierum vel sui amarum numeris, a quibus propterea cauent scmper prudentiores: tempora enim, Ed summas integris, neque contractis dictioniblis, scribunt scribόque iubent ab aman mensibus, Ae personis publicis. Caeterum de singulariis istis literis vide quid Cuia eius collegetit lib. ia. ohsemation. cap. vlt. Notariorum inuentum est, ait ille, quoiulaetumque nullam habet rationem. Notarios dicamus eos qui scribunt notis: Singimios qui singulis, id est singulariis literis. Sigia enim, vel singla dicebantur per syncopen, quasi singula: quod satius persequitur eo loco. Nom immerito igitur improbatae sunt, ae vetitae deinceps eiuscemodi signorum captiones, compendiosaq; aenigmata hoc textu, de tertia constitutione, sup . supersunt de hodie smilia fere aenigmata insignaturis Romanis, quas dicimus, it aut vel a solis, tritisque rerum Beneficiatiatum practicis, aut a trapezitis, quorum quotidiana in his opera, explicari soleant.
Tanta. ibit neque contrarium, neque idem, neque simile in eo inuenietur, c ne geminε lege ro rebus singulis p quam
Condonandum est, vi opere in longo, tam laborios s conditoribus, si quod hic prae mittitur, alio interdum vultu appareat lectoribus. primum enim lex, pactum quod dotali. de pact. de lex, pactum quod dotali. de collat. ins eodem prorsus textu redactae sunt, idemque textus in l. si quis in conscribendo. de Epist. deeler. sup 3ein l. s quis in conscribendo. depact. in L idem in l. ex conuentione. de pact. de in l. t. sue censo, vel reliq. itis. idem in I. extat. quod met. caus. 8d in l. pen. de vi prin. ff. idem in l. raptores. de Epist. 8e cl. 8e in l. v n. de raptu. in f idem in s. restituere, de lege alia eius, dem in iiij, at vero etiam in l. apud Labeonem, de verbor. fgni f. 1 . ad quam ultimam Alciatus stomachatur, paulsique grauius in Tribonianum, de Comites s satellites non dico,vt in hac ead. l.I. g. . ob repetitas tam saepe easdem leges.
F. Nihil de caducis a nobis memoratum est, ne causa quam rebus