Fratris Alfonsi a Castro ... De iusta haereticorum punitione libri tres

121쪽

Iis nutritus, illo1ς seetam colit, si Postea a X planis capi contingat ut ego senti O erit HesmonenduS Sc de uera

fide docendus, non tamen est haereticuS censendus ne que ut talis puniendus.

Tertia dubitatio est de illo qui baptizatus est no inuera&necessar1a forma,qui etsi tae N baptismum no siu scepit, in pu baptismum , se Apianum dicit Sc prsdicat

cupro tali ab omnibus existimari contendit, si hic ho sim alics pertinaciter tueatur,ari sit dicendushqreticus Guillelmus Ocham p arte i. si1OR1 Dialogo N, libH.c.2. .dicit talem esse dicendum tigreticum. Ego tame ab illo in hac parte longis 1me discedo, Sc merito: quia omnis haereticus ab eccrior Catholicae domo quam semel per bapcismum intra erat etait. Nam btuSIoannes de haereticis in sua prima Canonica epla loques postiuillos Antichristos esse diYerat,issc ait: Ex nobis exierat: sed non erant ex nobis.Didymus Alexadrinus in expositione huius eprae declarat quo pacto haeretici sint dicedi Ant1 christi,sic inquiens. ConsequenS est.n. qaqu1 semetipsos collegio fideliu segregarunt, Antichri iti sunt. Quo non sunt Antichristi qui contraria sapiunt, quam Api confitetur ecclesia Haec Didymus. Hi Antichristi

ex nobis eXeunt, quia ab ecclesis unitate cui se in Baptismo inseruerunt,separantur,sed eX nobiS non erant,quia inter illos qui ad gnam aeternam sunt praedestinati non sunt numerati. Hoc autem sic Dbat Beatus Ioanes. Nasi fuit sint iii quit ille)ex n obis permansissent uti nobisscum. Omnis igitur haereticus ab ecclesis domo recedit. Atqui ecclesiae domum nunc intrauit ab alia recedere non potest,eadem igitur ration e consequitur ut qui ec clesiam nondum intrauit,haereticus ε1 Te non possit. Ille autem quinio iuXtaueram Sc necessariam Eaptismato mam est baptizatus, sicut non suscepit uehu Baptism ita nec etiam intra ecclesiae domum intrauit. Ue ergo Guis in haeresim alim labatur eamqρ pertinaciter tuear, haereticus dici non debet Hoc. zem tunc uera elie cre

122쪽

do q5 ille sciuit se uera Hapessimi forma qua oes Apia

mutuntur on esse baptizatum, Sc uult sic permanere. Tuc. n. nec baptizatus esset Haptismo fluminis,nec Baptismo flamm1s. Alioqui si ipso nesciente sic baptizat' est putans se bene baptizatum tunc si usam ronas habet uis non sit baptizatus Haptismo auus, est in baptizatus steriore Hapt11mo, dc hoc ut supra dirum') fatis est,

ut haereticus merato dici po1 Tt. Quarta dubitatio est. An ille 11t dicendus haereti eus qui alicuius hominis opinionem ta firmiter tenet Sc docet,ac si eget aerus articultas fidei: ocita pro illius opi Cionis derentione est mori paratussicut faceret pro illis quae ad fidem pertinere sunt nota Et certe de hac re ii istius uellem alto' audire siniam quam dicere meam. Dicam in quod sentio ne gratis uidear molai 11e QOne. Ego quidem non dubitarem talem dicere haereticum. ppea urille talis errat in fide, SI pertinaciter. Omnis Aut qui post susceptum Baptismum, pertinaciter c1rca fide errat, concordi omnium recte sapientium ita censetur haereticus ergo iste de quo Praesens agit sermo cellandus est haereticus.A qcr1ste taIis erret in fide, quia forte aliquis dubet tabi dabitationis cana tolla te1timonio AOgustina qui errore definiens in Enchiridio ad Laurent. c. 7.sic ait. Nihil aliud est errAre qua uem putare Rafabsumes falsum P qcfueN esit, uel certum hreo incerto, incertum ue pro certo,stae salsum sit,siue ueN. Haec ille. Iste qui alicuius opinione piatat esse Catholicam fide,et tam firmo animo illam opinsonem ac fidem Catholica tuetur,incertR tenet Γ cemA, ergo tota Augustini seu -tentiare errat.Praetereaicte lac sentiens o ipso ecclesiae Catholicae contumeliam facit,&illam in fide errare putat,quia illa quae iuxta istius finiam sunt certissima, ecclesia tenet Pro 1ncertis. Enac ergo,iudicio istius ecclesia r quia ut Augustinus dixit errare est certUm hre O incerto. Haec autem de ecclesia quaed1uino semper illustrae

spiritu quisquis putauerit, haereticus ab onanib8 Catho

123쪽

DE IVsTA HAERET. PUNITIONE 1icis censebitur. merito ig ille dicetur haeTCLacus ualitacu1us hominis opinionem ta Obstinato animo ac fid in Catholicam tuet. Vt atatem VS dicimUS CIRrius ondatamus exemplum aliquod ob oculOS PTO PODCre decreui. Eccria nihil de concept1One Dea Parae uirRimi S hactenua definiuit, an fuerit ca pcto originali aut 11M C illo conce

pia c sed libe1ν cui B dimittit, Ut quam QOIra erit, de hae

dentium se1sq.confirmauit. Siquis stari in Hac ecclesiae definitione, alterutram opinionem infirmo Animo tue retur, ut illam putaret esse fidem Catholicam, Scadmoxutus de hac re,in eadem Nihilominus sima nam pertin, citer perseueret ut pro illa iit mortem sitalaire Paratus,hie talis absim ulla dubitatione erit censen IVS tioereticus. Quia ecclesiae definitioni sic parere refugit, Ut' illam e rBre Periana citer credat, cum ea quae istius iudicio sunt cerra ita pro incerti S teneat. Ego quidem Qirgine Dei param sine peccato Originali conceptam fatile credo.

Quia hoc magis piu est, Sc magis dignitati matris Dei

conueniens, SEBI' eius totius gnis humani Tedeptons, dignitati, S excellentio nec palum detraheris, Attamenon tam firmo animo hanc teneo iram,ut iIIam putem esse fidem CathoIicam atque ideo pro huiuS siniae rut Ia,non libenter ceruicem gladio opponerem. Ei uxta hunc modum de atris iudicandueste arbitror : ita ut se quis opinionem aliquam de rebus fidei disseretem tam firmo animo re tam certe tuetur,ut tueretiar fidem Cis tholicam,sit haereticus censendus. Nam ficiem Catho-lacam tam constanta anImo quisque tueri tenetur, ursi PapA,aut concalium urere te congregatum deus conotrarium docere perm)sisset, imis nec si aD olus de cαlo Gri. r. ut ait Paulus)oppositum an nuncias Tet, illi Credere ΠΟΠdeberet.Tam constantem aut animum circa illa, quae

de rebus fidei sub controuersia tractantur, Demini cirra

124쪽

LIBER ΡR ΙΜ Vs. ςs haeresis notam licet tire. Nam qui tam firmo aio limoimias controuersias tueretur, ut ecclesiae illud dicenti noel et obedire parctius eo ipso putaret ecclesiam in fidei defin1trone errare possie,quod est apert11V1ma haeresis. Siquis uero ali in opinionem de rebus fidei digerentem, quarumlibet firmo aio teneat: Sc putet iliam esse fidem Catholicam paratus tamen eccle11se aliud docenti obedire, etiam ii erret,nunquam ob hoc dicetur haereticus.

Ut pertinacia. quis sit pertinax dicendM,wt per hoc merito haereticus possit censtri. Cap. '.

Quam ui S longam, R ut arbitror satis eχacta de haeretici definitione d 1siputatione feceri mid in quod de pertinacia ibi de dictum est, usquam krte ii Jtare poterat De 1enS quid esset pertinacia: & quis emet ptino censendus: ut ii alia ad sint posset merito haereticus appellari.Vt igitur rem undi cs absolutam relinqueremi sum

fuit mr hi necessarium,hunc nodum, in quo non modica uidetur etia 'erplexitas explicare.Pertinacia a Pertendedo dicitur. Nam ut dixit Marcus Varro In quo no de hei utendi,& quis pertendit,pertinacia est.In quo uero

Aliqntia in bonam partem imitur pro perseuerAnti R. Seneca lib.7. de benefic s. Vincit malos pertinax boni tas,dc Liuius est: Vincit oia pertinaXuire S. Uter T Pe tinacem dixit pro P erseuerante, ni mram illo' inter se uicinitatem Nam ut ait Cicero in olfi s) pertinacia finitima est perseueratis quia utram in rebuS coeptis persistit.Separantur in per id,c1rca quod verilantur. RU1RP- seuerantia occupat in bono, otinacia in malo. Hac igitur uocis significatione pm1 a rei definitionem statuere Oporte iuxta quam sit quilibet de pertinacia examina duS.Pertinata esst,qui persistit in errore,que sub reatu cui Pae deserere tenet.Ex prima huius definitionis parte colligitur non solum illii esse pertinacem dicendum, ut falsum aderit: sed qui de ueritate dubitat Lam ut supra septimo huius libri capite diximus ita errat,si de cerza ue

125쪽

ritate dubitat, sicut qui aliquid illi contrarium asserit. Quo fit,ut ita et quis possi esse utinata dubitando id di

quo dubitare non licet sicut esset PerdiΠRX afferendo aliquid contra id,quod credere ten C LUGEL Ob hanc cam loco proxime citato ciocuimus dulam in fide esse dicenduhaereticum,si cum pertinaca a dubitaUerit. Tunc aut ali quem in errore persistere dicimuS, n Admonitus,errore suum reuocare contemnit. Dein cie additu est in definitatione pertinacis, qGod teneatur H Q serere errorei quo insistit qm licet quis erret,si errorem sutam relinquere non tenetur,nequaquam erit pertina dicerius. Multi udem sunt errore aliquo decepti,ς sic erTSULES,Non Peccat m. ea quod ueritatem iIIi errori Oppositam scire non tenen

naturaS aialium, es caetera limoi, ad Qtate scienda, fides' Catholica no cogit. Nam Augustinus de limoi erroribus loquest Enchiridio cap.21.itta ait e In his at*hmoi falsitatibus,salua fide, quae in nobiS est, fallimur: ocuranon relicta,quae ad illu nos ducit, Erramus. Qui errores etsi peccata non sunt,tri in malIS lauius uitae deputandi sunt,q ita subiecta est uanitati, ut approbentur hic falsa Pro ueris, spuant Lar Uerct pro falsi S teneantur incerta Ocertas. Haec Augustinus. Nec in his solum: sed et in his qsunt in Lacra sc plura eXpressa, Prit multi sine omni labe

peccati errare qui H Cum non Oes veneantur scire odibidem contenta, CPOrre Ut qui per ignorantiam alicuiuSillo' errauerit,lat Ut fi pra docui uso excusatus a' cul pS. At erra13S GNON PeccRt,pertintax DCn est censendus:

m pertinax fine pcto esse non pota Eta quibus colligibmus illum, Qui in errore aliquo persistit, non esse dicen dum haereticui nisi errorem suum sub reatu culpae deserere teneatur. UdeΠdum est igitur quis teneatur renuciare errori,quem asseri Aut tuetur, Mande Iuce Harius euadet,quis sit pertinaX censendus. De hac re hac in primS statuo certissmam xegulam. Quisquis scit asserti au

126쪽

L I B E R R Τ Μ V S. 47 suam esse contra sacra scriptur aut allauius concilijgna Iis decretum,aut Papae Iegitimam definicionem, RuzcOtra comunem omnaum CatholicoN doctolit imam,aut contra tacitu toti Us eccnor consensum,errat, M peccat, α si a peccato liberar1 cupit, tenetur statim errore siuii reuocare.Is igitur, qui sic 1ens errat, statim sine ulla ut teriori naonitione est pertinax censendus. Qm sacra scri plura,aut eccnar definitIo,quam Optime Nouat,pluSqua Pro centum,ned tam pro duabus, aut tribus monitioni bus ualet. Na sicut qui agit contra pceptum cuius transgressioni est a' iure adiuncta excomumcaζ1o, Cenietur contumax: quia quamuis nulla tacesserat hominis ad monitio, pCessat iniuris cautio, quae pluris est ςstim ad a, quam tres hominis monitiones ta etiam, qui cotra scripturam sacram,aut eccnar diffinitionem scies errat, et a nulla illi fuerit adhibita admonitio, pertinaciter errRre dicetur.Caeterv siquis cotra apertam Catholicae eccnsem iam aliquid aliaran,ppea quia ignorat id,quod ameriteme contra fidem Catholicam,non est Ptinaπ,α percosequeris,ne 3 horreticus cessendus. Nel ad id dicedum gratis moveor: sed plurimis scro' doc to' authoritati hus,& urgentissima roire motus id assero. Pot qui de fieri,ut quis in uniuersiali nde Catholicam habeat credensola in scriptura 1acra conten ta, Sc O1a,uuae e Crin renci, Sc docet,esse uera, ct nihilominus erret circa Al1ΠapAr ticulare: quia ignorat illud esse contra scri P Uuram sincra, Ut contra eccnae determinatione,imo potius credit ec

clestiam ita sentiresicut ipse sentit,& PPea credit, RaptatR ieec amita credere, non crediturus, si constaret sibi eccriam aliter sentire Nullus fianae mentis dacet hiatac talem peccare: quia ignorata a illum eYcufa 11 res est talis , ut ille eam scire non teneatur. Nam Christus pharisaeis loquens ait: Si caeci efletis, non haberetis peccatu Qus Io -9 uerba e oneris Theophil actus super Ioanne ait: Uos Thcop. quidem de corporali caecitate InterrogatiS, ego Atate de animi caecitate dico,quod si elictis cae hoc eit, imperi ,

127쪽

DE IUSTA HAERET. PVNITIONE ti scripturaNno haberetis tale Peccatum: quia Per igno

lege teneri circa fidem: qm pluS CNagitur, a uiro docto, quam ab idiota,plus a uiro Ecclesiastico Sc lacris dedi

latum quam subditu. Labia facerdotis ait Deus p Mari l. a Iachia Iphetam custodierit sciencia dc legem requiret ex ore eius,quia Angelus cilii eXercituu est, Praelatos depclicatores licet ignorantia saepe eXcuset ab haereii , non in ita excusat a' peccato: quia tenentiar scire Oia , QUAE ad ossiciu suu exequendum lun t necessaria. Nilidi d ebet indicator coram populo e tundere quod non sit illi perlecre eYPloratum,& de quo non sit certUS uerum esse qct praedicat, Scit per ignorantiam errauit, ignorantia non excusabit illum a peccato: quia tenebatur scire. Si in reuera paratus est corrigi cum eccna al; ad docuerit, qua uis peccauit: quia quod ignorauerit,docere tentaui notia est haereticus censendas, Sc Per consequeΠS Non in quam haereticus:sed tanquam temerarius erit puniectus.

A uiri docti prat per ignorantiam eYcusari aliqΠ er Smin his, qu sunt explicite clanata, quia uidelicet neὶlaestetae damnata.NOΠ.n. tenentur viri eradici scire ocA haereses,quae sunt aperte damnatae: quia non Oia conciliorum

decreta scire tenentur, ideo si per ignorantiam aliud dixerint,parati corrigi non sunt haeretici censenda .PJς sindocta, &Γmiscuum uulgus non tenetur scire Plusquae os fidei articulos s in aptoue symbolo piscanturii e ad subtilem 1lloiu intell1 gentia obligatur,sed fatis ellit,li si gro1so modo intelligat,dumodo hanc habeat animi ymptitudin ut paratu sit credere quidad aliud eccista docuerit. Si rusticus ho ud quam aliud praeter hos nuciarticuloA ignorauerit,non peccabit,quia ignoraΠt; a ma cusabit Ex quibus apertissime consequitur,ut talaS Oohanc cam haereticus non sit dicendus, quia error cui noest ad uncta naalitia,non ualet hom1nem efficere naere

Mum.Nullus.n.ho qui est sine peccato,est haereticus c

128쪽

sendus,qm qui est sine peccato,est in statu salutis hye licus aut non estinctatu falutis,quia sine sese ut ait Pau heb. 11 Ius impossibile est placere deo. At uulgaris ho qui erra

Uit per ignorantiam eOψ quae scite non tenebatur,est si- Me peccato,ergo ille talas non est horret1cias censendus.

Praeterea Eeatus Augustinus in libro de Baptismo con- Au . traldonatu hoc idem confirmat sic in ulcs. S1 alicis hoc idem sentiat de Christo quod Fotinus opinatus est, Man eccna Cathol1ca baptizatur,& hoc credit esse fidem Catholicam,nonda dico esse haereticum,ni11 mani recta doctrina Catholicae ficiei resistere maluerit, ct illud qa tenebat elegerit.Haec Atagustinus. Et beatus HierON mus in epra quadam ad Damasum, huic fauet tiae , sic

inquiens. S1 aute haec Π TR confesso ApIALUS tui i Udi cIo Hier. comprobH tur quicuΠΠtae me culpare uoluerit se imperitum,uel male uolum,uel et non Catholicia, sed haereticu comprobabit. Haec Hieronymus .Et habentur haec uer Da in cap.Haec est fides. Tq. q. 1.In Cibias uerb1S HierONVmus innuit non Oem qui contra Papae iudicium Sc detexminationem sentit, esse circendum haereticum quia poscsibile fore cciit ut talis per imperitiam Sc ignoraratram sic sentiret. Quod si contigisset,non putauit illuna U1cen dum esse haereticum,sed Imperitum,atq; ideo non diaeitabitute illum talem esse dicendum haereticum sed sciti disiunctione posuit imperitum uel malevolum uel haereticum. Ex his omnibus colligimus nullum hominem c d si quamlibet pestilentem errore teneat Jc doceR JIcendum ei te haeret1 cum si absente malitia eY sola id dixeruet ignorantia. Qualiter aut positissa' perti Dacia per alie

Ratione ignorantior eXcutari, hoc rura polita UR docerit, quibus inter alia dicitur. AllegaRS ignoraeciam prCl re debet illam radunt eis am aura quibuS ATLUmeTr1S, te bus et iudichs pnt debent iudices ecc ia1ticipsentem Uel pteritam ignoratiam in errante conuin cere. De li Ocsolo haereta co1ς inquisitores admonere dccretai, Ut cum aliquem in fide errantem coprehenderint, diligentei coe

129쪽

DE IvsΥ A HAERET. PUNITIONE. siderent personae erroris qualitRzem, α his bene ita cunspectis facile ira velligent GS ocm quo errore possit stignorantiam ab lam retici nota exciamri. Quia si res qua

asserit est eti illis Minas non OeS scire veneritia inuestigan dum est primo ari Nossit per testeS RUt Hlio modo colimiaci illum scire amercionem suam etae Contra fidem Cathbh1C1 Ac tunc merito pertinax Sc Per Consequens haeretiiscus merito censerit Lur. Si aut i IIUm sic scire,aperte .pbarino possit tunc eXaminanduS est Ara sit paratus eam fide suscipere quam Critholica tenet ecCnacen si se uere paratum ostenderit icio C per igΠoranti Am illiam err e creadendum est, Mola id pertinaX non dicetur.Si aut non fit parat' eam fidem stascipere qua Catholi CS tenet eccha, ob eam solam cacitam pertinaN Sc haereti Cus dicetur.Et quod de ignorarati S d1Ximus, hoc idem de obliuione dicendum e e censeo, uia qui rei alicuius est prorsus oblitus,tunc censeri ci Ela et ignarus.Et certe hi C talis quainsin fide erret etiam Circa illa quς eum olim murise costat si se oblitu iam fiat e qUouaS modo Persitata de re poterar, est a' pertinacia Sc haeresi excusandias. Persuadebit autese fuisse oblitum si Cum reuocatum fuerat ad memorram id cui contradicit,natim sine ulla repugnantia illud c

plegii tur et errore sitaUm reuocat. Na hoc modo aliquos

scios doctores ala haeresi excustamus, qui ncillo mocio excusari polient nati i1IOS cum aliqua da Xerunt, al1ON quae illos legisse certum e sit,OblitoS ei se crederemus. Hiero-nvmus siquidem e oriens illud faluatoris apud Ma thaeum, uena dictant homines cisse fit 1um homunis staec man ait: Non dicit QMC me dicunt esse homines c ne iactan-

Luc-ay l1s sequi ean de narraS historiam,refert Christu dixisse, Quem medicunt esse turbae Credendum est in F eroenum una cu illa scri psit,oblitum fuisse limoi uerbout Lucar.Idem h eatus Hieronymus in comen tarqs super ma

130쪽

RER I Μ V s. 49 lassis in nauiculam transfretavit, re uenit in ciuitate sua dicit. Ciuitate eius non aliam intelligimus quam,Nazareth unde Nazarsus appellatus est. Hsc ille. Hsc tameinterpretatio,apertissime contradicit marco EuangeIictae, Ut cap. 2.eandem narrans h1storiam, dicit ciuitate illam in quam luc C hristus intrauit esse CapharnAUm. Heatus Ambrosius interpretans nonum Lucs captat,di se .c1t Iacobum illum qui Christum in monte tranSfigur

tum simul cum Petro Sc Ioanne uidi fuisse primu Hie

rosolymitanum epm. Hsc in sentetia uelut ex diametropugnat cum Matthso, qui transfiguratione Christi de Marii' scribens,dicit Iacobum illu fuisse fratrem Ioanis,qui ut eκ historia Actuum Rogo in conuincitur non fuit Hieroso Ivmo N eps. ΜuIta alia sina apud lacros, Sc sanctos

aut cloetrinae,uel tacillum detractum est Plesiadem credendum est illos hsc tunc scripsisse non recolentes nec attendentes Ad de illare alibi scriptura sacra narra Ret, M si illam attendissent,nequaquam ea,u scripsertant,scripsissent. Uerum hic admonere oportet lectorem, Ut nostatim aliquem pertinacem,& hsreticu censeRt,quamuis ille propositionem asserat, quam scit ab ecclesia da natam nisi in illo sensu eam asseruerit, in quo scit esse ab ecclesia danatam.Potest qui defieri, ut una propositio ab ecclesia danata plures habeat sensus Unuisistam , Ita aeta quem ab ecclai 1a r citur,altu ue NouXta que D minime damnatur.Hsc.n.propositio: Deus creat mala,lis retica est, Mab ecclesia danata. Nam beatus August. in lib. de h esibus cap. 67.Florimanos cilcit ege haereticos ob id solum quia Deu creasse mala dicebant, cotra scripturam facra,quae ait: Vidit Deus ciancta,u fecerat, Gen. α erant valde hona. Et cap. 6s.1dem pater Augustinus inter haereticos recenset Coluthianos quia Deu creasse mala negabant, contra id,quod Deus per Esaia prophetam dicit: Ego Dns, Mnon est alter formans lucem, M E a. pcreans tenebrAS,faciens pacem, Sc creans malum. Haec