Fratris Alfonsi a Castro ... De iusta haereticorum punitione libri tres

151쪽

DE Ius ΤA HAER E T. PUNITIONE Iem illius protectationem O Prime intellexit, sicut ipse idem Lutherusin et Minem OPeriS conte tu declarauit. Nam re si multis tae IaminibuS qui S medacium uelit obtegere, ipsum tam era mendacium t ZIis est conditioni, ut seipsum tandem Prodat. In eodem siquidem opere quod Leoni decimo ΠUUcupauerat, huiUS Pro ais proatestationis aut poeniten S aut Oblit S, erba haec cum pia fata protestatione a Pertissime eX diametro pugnantia effundere non eriati V1t.Et ut aliquando inquit Luthe rus)audax sim, ea Qtasiam dixi, pro testor me non dubitare: sed paratus sum ignem A morte sumpere, Sc hae reis cum afferam Omne qui contra Capuerit. Hsc Luthea Tus.His uerbis fatis RPte se prodidit. A prius iacuerat in occulto. Quid ultra exigere Oportebat,ut illum pertinacem haereticum censeremus Qui fieri po ut paratus sit corrigi, u ignem Sc mortem sustinere paratus est pro ii Ias quae docet cPutauit quidem astutus serpens limoipstigi)s uiros Catholicos eluderessit ut illius diabolicam malitia apertius toti mundo ostendamus,alia illius ueraba referam per quae suu diabolicum spum multo clari 'ille prodidit. Nam in.libro actoauer coram Reuerend4ssi

mo Diio Thoma de Vio Cardinale tituli sancti Sotilegato ad coponendas Lutheranas simultates ab aprica sed emisso,qua idem Lutherus in unum uolumen colle git,haec,quae sequUtur uerba inseruit. Nunc mi lector inquit ille)tu mihi coueniendus es. Posteriorem ista misionem meam, etsi cum multa reuerentia dedi,ac ueluti in arbitrium summi Pontificis reposui: non tamen id me feci e credas,quod de re ipsa dubit aut animi mei liniam sim unquam mutatUruS.Veritas diuina est,et dni Papae. Non.N.iudicium hominiS expecto, ubi iudicium honassenis agnoui. Haec LUtherus. Vides iam cadi de Iector qua Uera re quam eX Animo Lutheri prodierit illa sua primus acta stestati e Te nunc rogo an Luthe81 uelis p lla D testationem ab haeretico' catalogo excludere c Non puto uus ala quem catholicu esse nisi demens aut stupi-

152쪽

dus ille sit qui sussianis tam friuolae M inanis protest

tionis, homine haereticissimu ues1t ab horreseos nota uindicare. Dico igitur ac firmissimo aio teneo,nemine qui catholicae eccrior iam quam Optime Nouit,oppugnat, posse per quac nin gnatem fidei protestationem prius ab eo factam ah hsreseos crim1ne apud ec si Am excu fati. Quo sit,ut sim in scriptis suis aliquid asseruit contra expressam e Cyiae defin1cionem quam a Ili fuisse nota ex eiusdem scriptis aperte costa pol α debet etiam post mortem suam,non obstante quacunq; Protestatione uetam facia,tanquam haereticus damnari nisi illum simoierroris ante mortem poenituisse constiterit. Quare ego fateor me nescire quo pacto possim aliquot doctores,upro catholicis habentur,u crimine hsreseos excusare,cii in eo F scriptis aliquas reperiam istas,quae ADtissime et ex diametro pugnant cum ecclesis definitionibus: et ex eorundem docto Iu scriptis constat eas ipsas ecclesis definitiones quas oppugnant,fuisse illis notas. Si autem non constat illum sciuime ecclesiae definitionem,cui co

tradicit, re aliunde appareat illum in alijs recte de fide sentire,crederem generalem fidei protestationem prius per iIlum factam, debere illi suifragari ut per illam pos

sit ab haereseos macula merito l1berariia

Des blasphemas 1 ut haeretici censenta Cap. 12.

Expleta iam gnati haereticont con deratione, deciaratisin Oibus quae ad consummatam haereta CON cognitionem habendam fatis esse m1hi uidebantur, nunc ut

rem ipsam clariorem relinquere) mihi uisum est,iap1 de ut dicitur ad filum referre,& de quibusdam Personis , quae inrte dub1tationem mouere possent,an tigretici sint Cenὰndi, pertractarec Et primo de blasphemo de quo

mora parua dubitandi habetur occatio, RN 11t haereticus

dicendus Nam theologi non computae blasphemiam inter peccata infidelitas,ac proinde negant blasphemia ad haeresim pertinere. At si blasphemia non eis haeresis, consequens est ut nec blasphemuS censeatur haereticus.

153쪽

DE IUSTA HAERET. PUNITIO S. Oppositum in quodamodo Persuadere uidetur, qd haeretico Ist inquisitores punitata e blasphem OS , quos in putanire non auderent, r iii illos haeretic OS esse censeret. Pro huius rei apertiore et certi Oza definirione opus est,ut primo de blasphemia con deremuS , quale illa sit peccatu, &inde de blasphemo utam inquirimus,facilius inue

Hureo niemus Blasphemiam definit Hugo de sancto Victoreidhivi libro de fructu carn1s Sc spiritUS. caP. 6. sic inquiens. Ela Etam sphemia est cum quadam probrosa irreligiossitate con-u1tIoso Ist 1aculAtam alium maledictio:aut est diuim uel humani nominis diminutio iurado uel exprobrando facta.Haec ille.EX quibus duabus diffinitionibus constat, quod blasphemia proprie est uituperium, aut coitium cum diminutione honoris diuini. Et PPhanc causam illi qui iurant per membra Christi aut alION cinctoo pudeda, blasphemare dicuntur. Quia Sc si Christus reuera habeat illa membra pudenda ut quilibet alius uerus de

integer hO,ac proinde sic illa Nominantes non mentiam tu in illa in Christi ignominiam Sc uituperium nomi-ΠRnt, uolentes eta ipsi modo pron Untiandi,innuere alia

quid ei Te in Christo ignominiosum, Sc uituperabile.Verha igitur illa re sinon lint ex se blasphema, ipse in pro nunciandi modus qui fit cum uituperio,et irrisionesenducit bla hemia. QS aut in diffinitione sua posuit Hugo,

conuitiosorum 1aculatam alium maledIctio,iS non e

pressit in Quem deo sic posuit, quia non solum conultra in Deum putauit esse blasphemiam sed etiam conualla quae dicuntur in sanctos:PPea quod conuitia quei siclos dicuntur,inde ad Deum quod amodo derivantur. Nam sicut laudatur Deus in sanctis suis, eo in laudantur opaque Deus in sanctis iis Sc per sanctos suos facit; ta ecotratio cu uituperantur aut irridentur ea quae Deus anaanctas sivis Cperatti ex consequenti uituperatur, Scarriser DeuS, qui est allon operator. Haec aut derCgario hono xis diuini pol bifariam contingere: qm Ruthri tuS c

de VI etasTa per uoces uel alia lana eaecitaria. LM P

154쪽

est intus i corde ad thuc trifariam fieri pot: qm aut fit trurn itellecm,aut tm in assectu,aut simul in intellectu Sc atfectu. Illa esit blasphemia in Colo 1ntellectu, perquam AS de Deo intra se dic1t id quod diuinae derogat bonitati

nec trivpea est male circa Deum affectus. Deus aut ut docet Dionysius cap. 1.dedauinis nominibus e stipis ef sentia uerae bonitatis uel ipsam et bonitas Ex quo aper te sequitur,ut quidquid Deo tribuatur pert1neat ad bo

Ditatem 1 pisius : quid uici est a Deo alienum, loge et sit a rone perfectae bonitatis,quae est eius essentia. Qui cunque ergo dicit aliquid deo cor uenire quod illi repu gnat, uel dicit alli repugnare quod est illi proprium, Mob hoc no male afficitur in Deum, hic tal1s blasphemat Deum in intellectu tm.NO est D.dubium quin pollit ei Ieblasphemia in intellectu absis peruersa uoluntate bl sphemadi,uel diuinae bonitati derogandi. 1a licet olyblasphemia inquantum est taoluntaria, fit a' uoluntate mala,non in omn1s est cum Holuntate affecta ad clero gandum diuinae bonitati. Si Curiar. omne credere est uoluntarium non in omne crectere est a' uoluntate affecta

charitate Dei ita ola blasphemia est uoluntar1a, non tri is est a uoluntate affeeta malignitate, uel uolutate blasphemandi Habet .n haec Voluntatis malitia, de qua

nunc Ioquimur,ad blasphemiam intellectus, sicut charitas ad fidem. Quo fit ut sicut fides potet se sine charita

te, 1ta etia blasphemia inteIIe rus fine malignitate , aut sine Blasphemia affectus. Illa est in solo assectu, Sc sola uoluntate blasphemia,per quam quos creQeΠS de Deo , quod credendum est male in circa Deum afficatur. No.N.reyugnat blasphemiam simul esse cum ride. Pot.D. aliquiS credere Deum ede omnipotentem, Sc dicere intra se,ut iniurietur Deo,qSDetas non est Oipotens, Sc delectari in tali mendacio. Sim: Ie quid concingere indeΠHr Scirca iniurias,quae hominibus dicuntur , in qui DuS Carpe contingit,ut quis alteri iniuriam facere uolens dicat ili1,

quod scit manuve illi couenixe, puta cam caecuti Te d

155쪽

DE IUSTA HAERET. PUNITIONErit illum,quem scit Optime Videre,SUt dicit rudere, quescit optime cantare Sic Poli et RUIS Ut Deo iniurietur, dicere illum nihil potne,cum in certo sciat illum esse omnipotentem Potest et quis credere Deiam et Tei tactum se. Pientem, omnipotentem Mnolle AliqUid eoη1 Deum esse: ut puta quia nollet Deum esse tAm CAPientem, ut ni hil illum Iateat et secretissimas cord Is nostri cogitatio Nes,aut nolletilin es sis tam potentem ad sua Pe CCatapunienda,ut nemo ill 1 resistere ualeat, AUt nollet denio taiustum,ut nullis precibuS,Aut munerib S quis ualeaturi Iatum pilum a' rectitudine illum deflectere. Hi tales blasphemiam habent in uoluntate, quam UiS ueram fidem

habeant in intellectu. Tales sint illi de quibus diciturispal. Psalmo. Superbia eOIst qui te oderunt,ascedi L semper. dsmones siquidem ut ait Iacobus Apta credunt, S co

Iaeb. . tremiscunt. Sc idem dicendum est de damnatis homini bus hi in oes Deum semper odiunt: quia nollent Deum esse tam potentem,Aut tam iustiana,ut illos pro suis peccatis puniret. Dolent de peccatis, quae comiserunt non

Dpea quod ipsa peccata habeant exosa 'sed quia odio habent poenas, QUAS Pro illis sustinent. Habent quidem illi uoluntatem suam male adhuc suis peccatis assiecta,Ec uellent adhuc si possent male uti rebus ipsis,pro quibuS puniuntur,nollent in Poenas pro illis sustinere: ac Dinde dolet,u, Deus sit ta iustus ut semper eos Punire ueli aut tam potenS,Ut allius potestati resistere nemo possit. Et hoc est Deu Odisse,& hoc eit Deum blasphema re in sola uoluntate. Sic.n.de damnatis hominiisus dicit ις Ioannes in Apocalypsi. Aestuaverut homines aestu magno,& blasiphemaverunt nomen Ddi habentis potestatem super has plagas. Ideo blasphemarat: quia dolent Deum talem potestatem habere, ut alias plagas inferre

ualeat. Sic enim eXPonit illum locum glossa quaedam, Chiam citat sanetuSThomas in scaa scisae. qamiotie 14. a ticulo. . ΠΟΠ tamen expressit ille cuius aut horis sit illa glossa. Ego quidem cum legi in beato Thoma, Putaq

156쪽

Di id reperiendum esse in glossa, quae uulgo dicitur Or

dinaria : ad illam tamen recurrens nihil tale reperi,qua Ie ille citat Cuiuscunque 1lla sitii illius authoritas no suffec1sset certe fassicere deberet authoritas beati Thome illa c1tatas atq; Γbantis.Talis ergo blasphemia,d e qua nunc agimus ut dicit S. Eonauetura) est quae in eURn e S. Boae Lo uocatur spus blasphemiae. Dicit.n.ille iri sic clo ita iv. uetusta dist. 3 in comentarijs super iram Magistri non esse pr-sas idem blasphemiam M spum blasphemiae: lint. n. haec duo ut ille ait tam J gnate Sc speciale. Omnis spus blasphemiae est bIasiphemia, non tu econtrario. Spus Blasphemiae est affectus re desiderium uituDationis di Dinor. Spus blasphemiae sic spirat ad odium Dei, 1icut spus si tus ad Dei amorem. Et hunc tale spira blasphemiae, hoc est,aflectum uitupationis diuinae dicunt theologi esse maximum pCtore irremissibile, non in Norixemittatur,si de illo debita fiat pnia: sed quia tale eit ut dicit Eeda super tertium marci caput) in nun in de illo Aedd. Pniam aget debitam qui illud semel comisit. qm PDnimiam illius malitiam Deus illi auYilium sura subtrahet, sine quo ad piatam Puenire non poterit. Vel scam Alexandrum de Ales ideo dr irremissibile: quia prouocat oculos diuinae maiestatis ad non miserendum uel Non remittendum. Ex his omnib' iam patet quae sit blasphemia simul in intellectu et affectu.Est.11.1lla P quam Uui Smale de Deo sentit, Ecppea male illi assicitur Sc 1llum

Uituperare non ueretur. Veluti siquis crederet Deum noesse omnipotentem,& inde audaciam sumeret ad clerogandum illius honori, Millum uituperandum, Scin contumeliam illius omnia eius praecepta contem Uendiam. Haec blasphemia certe non est tam grRue P tm eX se, Rignorantia quam hel ann am, unde maligna illaus VoluntaS oritur quod amodo eYcusat a tanta grauit Ade

Pec Cati. Hae .n. est blasphemia in filium quia est pignorantia illa aut est blasphemia in spm tm,quia est ex

Pura malitia 5 ideo peior. Haec de blasphemia quae in

157쪽

DE IUSTA HAERET. PUNITIONE. corde versa: ux , dicta sussiciant. Est AEdhuc alia blasph .mia exterior Qtas solet dici blasphemia PriS, non q, in se Io ore Sc solis HocibuS eXerceatur,sed quia pluries a uoces quam per alia signa eNteriuS demonstratur fili ab his quae pluries ta Ccid Uni denomiΠStio. Pot.n.blasphe nita in facitis si1Cut in uocibus eX terita S demonstrari. Naqui per contumeliam oueret Api AUt Uirginis Deipartimaginem,aut illam fustibuS percuteret, aut pedibus pcontemptum Conculcaret uel alictium alia quae Dei aut scio' eius contemptum M UitUPitam Orideret, faceret,

hic sine dubio esset blasphemus existimandus & uelut talis puni duS. Vn Leda exponens illud ex lada Petri AEdis. APD epra P QUOS Uia ueritatis blasphemabitu sic ait. Via ueritatis blasphematur P haereticoS no solum in eis quos 1uce haeresi seductOS a1Ioca adsecim eiS quoq; quos p impurissima facta sua Sc lacrificia uel mysteria execracla,qus faciunt in odium Apiani nomini S concitant, existimantibus imperitis omnes Apianos limoi flagitijs esse mancipatos Qualibus dicit scriptura. Per uos nomenaeum blasphematur in gentibus. Hactenus Eeda. Ex cuius uerbis apte constat blasphemiam eYtetiorem nosolum in uerbis,sed et in Operibus comitti, quamuis coiuocabulo soleat ut dixit omnis talis blasphemia, nominari blasphemia oris. Sic.D. conressio Sc negatio, se quentius uerbiS essici solent, Rideo omnis exterior co fessio uel negati O,solet dici cofessio oris iar negatio oris, Ec in quaelibet ham potest operibus sicut uocibus eaeerceri.Nam de PC UbUs Paulus loquens,ait. Confiten' .rit ti tur,se nos e Deum,factiS aut negat. Haec igitur reterior

blasphemia potet trifaria distingui, sicut stupra diximus

de blasphemia cordi S. Cum.D. uoces oc alaa opera eXteriora sint signa eON quae sunt in anima, Sc ab ill1s procedani,hinc euem ire est necesse, ut uoces M alia opera cii stinguantur tutata disiunctione eon quae sunt 1igna,&Quibus oriuntur ex iscedunt. Et ita potesse aIiqua blae

sphemia etatcxior quae tua scedat a blasphetina sola in

158쪽

LIRER P R I Μ V s. 63te1 Iectus sine mala affeChlone uolutati S, alia Π solum .p- cedat a blasphemia uoluntatis: alia Resar Procedat ama

Iitia intellectus M uoluntatis simul. Quaelibet istam ta lis est necet fario iudicanda,qlia est interior illa blasiphe mia a qua processitat deo necessarium est uidere, an aliuisitaN 1it haeresis dicenda,uel habeat aliqj cum haeresi conexionem Et certe de illa blasphemia quae est in solo affectu licet sit grauidsimum pStm dc sicut diximus irre missibile,non in het aliquid cum haeresi aut cum infidelitate. Quia haeresis re quod labet infidelitatis uitium intinet ad intellectum,sicut fides cui opponitur. Opposita.n. ut dicit Aristoteles lint fieri circa idem. Haec aut solius affecstus blasphemia est in uoluntate: non est igithaeresis,nec infidelitas.Dealsa uero blasphemia,qug est in intellectu,siue illi sit coniuncta malitia in noluntate siue non est di cultas, an aliquo modo ad infidelitatem pertineat. Et pro huius rei consummata declaratione, de hoc prius admonere lectorem decreui ut consideret aliud esse dicere aliud, c credete illud. NAm mentienudicit id quod in non credit esse uehi,nec refert, an dicat illud ore,an corde Pot.n. quis in eorde suo aliquid dicere M 1llud secum pertractare qa in non credite se uelit. Deinde aduertendum est,riuolisc esse con 1ideranda in

fide,primum es credere omnes fidei articulos. Alten est ipsos fidei articulos dicere ore, uel Corde. Primum hoN specitat ad fiden Sc hoc uereor fides. Sctam uero cir confessio fidei,iuxta id qa dicit Paulus. Corde creditur ad iustitiam, re aut confessio fit ad salutem. Ex op posito et in infidelitate oportet cosiderare fisc duo, puta distensum circa ea quae ad fide pertirici, Sc dicere in tus uel eYtra aliquid contra fide Primum hom uidelicet dissensius plinet ad infidelitat de est haereHA.8cam ue TO. sdicere corde uel ore aliud cantrarium fidei est uitiublasphemiae ita blasphemia non consistit in credere. sed in hoc qst est dicere alici ci corde, uel ore cotra Deia,

siue credat itae e qa dici siue nomii id illud dicat hae

159쪽

DE IV ITA HAERET: PUNITIONE intentione,ut Deo iniuriam faciat. Qia ut blasphemia uitium dici pod1t,non satis est ut dicat aliquid diuini derogans honitati,nisi illud uoIuntarie dicat. Ex quom ni teste colligitur blasphemiam non esse uitium oppositatum fidei, sed esse uitium contra confessionem fidei. Et inde deducitur blasphemum ea rone qua blasphem' est,non esse dicendum haereticum,nisi aliunde aliquid pter bΙasphemiam adiungahua ilΙum efficiat lisreticum. Siquis.n. dicat uel laciat aliquid QS diuinae deroget bonitati Mid uade Deo dicit credit ita esse, sis blasphemus dr re lis reticus. Quatenus dicit aliquid contra duuinam bonitatem blasphemus esit: quaten' uero credit id qct dicit haereticus est. Siquis crederet aliud de Deo qae diuins bonitati repugnat, Sc id non diceret: hic talis haereticus esset, Sc no blasphemus. Siquis aut ecorrario aliquid intus uel eYtra Deo diceret qct a diuina esset boTitRte Alienum,e t tam en qu dici t non credit ita esse,hic talis blasphemus dicetur, Sc non haereticus. Tales blasphemi sunt multi, qui a passione aliqua aut infirmitate deiecti mina tribulationis , aut afflictioniS non ferenteS, de Deo a quo tr1bulationem sibi inflictam ei e putat uindicari cupietes,qui aliter hoc eff1cere non Valet,ore pol Iuto Sc maledicto execrandas illi drit iniurias: quasi uerba illa,quamlibet execranda Deo uel tantalium nocere possent. quibus si postmodum peteretur, An tale cre dant esse Deum,qualem illi dixemt,certe ipsi firmissime Decraret.TRles ego noui multos, qui post blasphemias Per passione ore prolatas,ceruicem gladio opponerentantem Uent esse laterentur, id quod de Deo phlaspho miam effuderunt.Cum igiξ tanta sit blasphemian uanet2S, Oportet,ut uaria sit et illAIuer pun1im, &uar1'1udex, Qui illas debita poena ferire debet. Blasphem1aqusniam prorsus h et cum haeresi comunione, qualis et tilla, quae conest itUr in Iurameto emisso p mebis Cis ix

sancton pude

160쪽

LIBER P R Ι Μ V s. 64 ad inquisitores horrctfCON ex iure eo Iu ordinatio. c illi quo uis modo ex eodc iure , nisi aliunde sit illis delegatum,psit se ingerere,iat de allis inquirant aut iudicet. Sed illoη, punitio spectat ad Ordinarios iudices tam laicos quam eccsiasti COS. Hlasphemia aut quael, et quandam

cum haeresi uicinitate uel conexrone,haec merito ad in iusitores haeretico' spectabit,ut de illa inquirant,iudicet M puniant. Sicut qui diceret Deu iniuste pun1 re alique, aut non poste hoc aut illud efficere, aut insipae ter re aliis quam egisse hic talis est blasphemus M ab inquisito thus haeretico N eSaminandUS. Non Ppea solum in bl sphemus est, sed quia P tale blasphemiam dedat no modicam de haeresi suspitione. Nam ex abundantia cordis ut summa aeritaS ait) OS loquat. Quali S quis in est taliS Macile

est eius i oquutio. Tanta est uerbo Br cum moribus co

xerit, oratione esse facto in simulachrum: qm animi uis in loquutione Pinde ut in speculo repsientatur. Quo fit ut merito de uno quo in suspicem Ursellum cum de re albqua loquiturota sentire Nut dicit. Qih utetit apud Arinstotele ) uoces sunt earu quae sunt in anima pinionu no- Arist.

tae.At, cum omniS reS de qua merito uehemes oritur haeretis suspit1o,ptineat ad iudicium Sc tribunal inquisito rum,oportet ut omnis talis blasiphemia subdatur, et ex ordinaria eON ptate,examini, Sc ita dicio iqu1sitoη1. Cum de limoi m qu1mn oportet 1llos diligeter considera re Plonae qualitAtc,sicut in caeteriS craminibus,an sit pso Davus alias de asso errore Prolato aut quouis alio dederit aliis suspitionc, an nulla. Deinde consideret ipis quo

blasiphemavit circustantiam,an tianc in tribulatione albqua fuer1ti an intra Oem tribulatione d qm inde conqce xe ualebit adiunctactvsonae qualitate, an ex infidelita

te an ex impatietia blasphemaverit Si consideratis brilpis Sc Psons circunstantijs, constet illum ex infidelita te blasphemasse procedet inquisitor ad illius tanis hae Muci P unitione praesertim si ille,se credere dicat. Sin