장음표시 사용
161쪽
DA IVsTA HAERET. PUNITIONgget se credere id ,qaoci dirit, imo datat se credere opp6 situm,& conficieracis Praefatis circus antiis,adhuem neat suspitio illum eN ira fidelitate dixisse, inrungatur 1lli purgatorio, R deinde moderarSPnia. Quod si inpuria statione sua defecerin, ego de illo idem faciendum centa sere,quod de alijs horrct3ciS qui in Purgatione deficiunt, sura canonica dis Oratarit. Si uero Praefatis circunsitante, bd consideratis constet illi lira non eX infidelitate, sed ex impatietia Zc passione aliqua blasphemasse: tunc quia ille non haereticus sed Colum blasphemus censetur, non fiet inquisitor haeret rCoin quid eX iure ordinario ampli' circa illum agere possit. Solet in inquisitores haeretico. rum,praesertam in His Pania, hanc lire 1 ibi speciarr dei, gatam author1tatem , Ut timor blasphemoS punire ualeant, Sc merito. Tum DP criminiS grauitate 3c enormitate,quod ut supra clocuimus) est grauissimum pcim. Tum et DP negligcisam eo udicum tam echinastico Tum quam IAico', qtaibus ex officio incumbebat limbi execradas blasphemias acerbiis me punire. Nam quia illi in hoc negligentes scint, iustum e sit, ut hoc negotium alvs delegetur qui Atacteriore correctione, Ec duriore disciplina blasphemias Dianientes, possent ab hoc eXecrado, dc horrendo uitio homiNes reuocare.
Tanta inest hominibus multis sci edi curiosa cupidi
licae disipddio improba curiositate discere conetur. Ob
quam cam nommerito a multis dubitati solet,de limos hominibus, qui diuiri Diores nucupantur, an sint illi Ora haeretic1 cessendi ,α Uel Ut tales ab haeret1cae prauit S iequisitorib' punicdi. Ad cuius re1 pleniore intelligetiam, Oportebit ante omnia inquirere quid sit, re quotuplex
diuinatio: Sc inde colligere ualebimus: an illi,qui illam exercet sint haeretici diccdi,an non cDiuinatio est enun ciatio eoIs,quo ἔς notitia unaturam haberi non pote sa
162쪽
L I B E R PRIMUS. neque a' Deo reuelata est. Res autem sunt aut pnici,aut Praeterita Aut futurae. Praeteritom i&pntium scientia Pnaturam haberi potest qm praesentia tuideri, praete rita quia aliqn fuerunt pntia aliqn uita in t :α exigo intuitione remanet notitia,quam philosophi cantabstractivam, perquam pol quis de praeteritis certo ali quid scire, u alqs enunciare. Futura aut quia nondum
lint esse,uideri non pset, Sc ideo nihil certum de illis liri
potest. Propter quod diuinatio semper circa futurora praecognitionem considerari solet: quia illa sunt qex se per naturam cognoscino possunt. Siquis aut pnti haut Praeteri R,quae Per naturam cognosci non possien enu clare recerto as rere ego illum et diuinatore appellarem. Sicut qui a Roma per centram milliaria distans diceret quid eo temporis articulo Romae agatur: aut di ceret homini, quem nunqua uidit ea,M toto uitae decursu et is certe mea sima etiam dicetur diuinato ac si praedixi1 Tet futura. Nam sicut propheta dicitur etyprie ille,qui per reuelationem agn oscit praeterita, aut pntia, quae ars stire Non poterat,quamuis frequentius dicatur propheta,qui per reuelationem praenoscit futura: Ita et proprie dicitur diuinator ilIe,qui Pterita,RUt sentia,qua naturaliter scire non poterat,absque Dei reuelatione cucertitudine asserit.Illa siquidem mulier Samaritana,cui Christus dixerat quinque uiros habuisse, M quem tunc habebat non esse suum, statim hoc audito eXclamauit dicens: drie,ut uideo,propheta es tu.Prophetam siquidem censebat diccdum eum, quia pleritΘ, aut absentia, quae in secreto latebant op time noscebat. Quamuis in haec ita se habeant,solet frequen ter ille solus dici diuinator, ut futura cum certitudine, M absque deceptionis metu asserit. Futura aut ut egregie bius Thomas in Secunda Secundae, quaestione nonagesima quinta docet duobus modis cognosci possunt. Aut.Π. cognoscuntur per suaue causia1v cognitionem, aut cognoscutur per seipia. Causae autem futuro Is tripliciter selint ad effectuu
163쪽
DE IVsTA IIAE αET. PUNITIONE suo S.Nam aliquae fiunt, Q eta necessit Ate Sc semper subis producunt effectus. Haita se odi esseCLUS futuri cum ceratitudine praenosci Sc praecitari clari poli Πr Per cognitionem sua3st cauta es quem ad modum Altrologi DCognota scere, M praedicere solent in Q in Occia oolstitia, e cI1psea solis,N lunae. Talis praenuciatio non dicitur diuinatio: MUIR non usurpatur per eam,quod PriPrie diuinuria est. Alsae sunt causae qproductant si PS esseCtUS non ex necessitate, S temper,sed raro Contingit eas a motu effectussproductione deficere. EX hant etiam cRUisIv cognitio ne possunt homines futuro S effectuS Ucognoscere , non quidem cum certitudine: sed Per quadRm coiecturam.
Ad hunc modum multa prςdacunt astrologi de pluuijs
flacitatibus terraemoti bas; de fertilitate . aud sterilitate terrae: Sc medici pnunciarat de morte RUt conualescen tia infirmo v n quibus relataS Aliun praedicunt uera, albqn falluntur. Haec et praeninaciatio non potest dici dici natio: quia limites DaturAIi S cognitionis non excedit. Aliae sunt causae, 0 nullam Prorsus necessitatem tiris, ut suos effectas,aut semper, Atat PIuries Producant sed G hiae semper ex se sunt, α Aracipites 'ut modo hos,modo oppositos effectus prodiacere ualean T.Tales Causaeuo cantur I1bers,ut sunt homines Mangeli. Effectus qui ab huiusmodi causis producendi sint,nori potiunt cu certitudine aliqua siue ut semR, siue Ut in pluribus , P cognitionem causa' p cognosci: quia causae hu1usmodi nullam lisit ad suos effectus coactionem. Quantumlibet quis cognoscat Petram , Non potest e X hac cognitione
certo scire,an Petrus cras ieiunabit,ari nonr an loque
tur,an tacebit: quia cum ille liber sit ad hos effectas,potest Ac unum, α alte 81 em Cere. Tales ergo esse uS, qui ab huiusmodi causis pendent,nullus agnoscere pis natidam sunt prates,utputa cum uidet Petrum comedecem, Aut ieiunante,uel tacetem, aut loquentem. Cognoscere
hae C cum certitudine,aut pclicere, antequam fiant, soli Ro. 4. Deo conuenit , Qui ut d1cit Paulus) uocat ea,quae nos
164쪽
possit iustus Pire Quid ei fu tu ες sit nec singula Iure' cSu
in scit a Deo cuncta in ut1l1tatem hominum fieri, Scno absque eius uoIuntate dispon1. Eit. n. magna afflictio generi humano: quia ut poeta ait) nescia mens homim sati Jortis in futura aliud sperat al1udos euenit, de alte ro loco expectat hostem, M alterius iaculo uulneratiar. Haec Hieronymus. Quisquis ergo tala a futura praedi cere aut pnoscere: nisi Deo retaei ante praesumpserit, uita pare conuicitur: quod sol 1 tus Dei est, dc h1c tal1s dic:zdiuinator. Nam ud dicitur cap .igitur 26. O. . diuzardi cti sunt quasi deo pleni. Diuinstate enim se esse plenoS 1 muIant,ct astutia Raadarri fraudulenta hominibus fit tura coniectarit. SI qui S uero huiusmodi futura contingeria,quae a' causis liberis depcdent,Deo reuelante preco
mouerit, aut praediLeti non dicetur diu nator qu1RTO
ex se,& per se talem habet notitiam , sed A' Deo: Sc ita ipse non usurpat sibi diuinum aliquid: sed Deo trabuit, Quod ab illo se recepi se fatetur. Alioqui omnes Dei phetae dicentur dru:natores,eo quod tam multa de sta' turis praediaeerunt. Nullus tri Canctoru illos dua1 atoreS: sed prophetas appellauit. Ille enim solus diuinator cicaria qui sibi indebito modo usurpat praecogntrione, Z cprsdictionem iuturo'r eventuum,u slibetis cauli S pC'dent.Et talis diuinatio semper est peccatum, re qua dena
grRue: quia contra religionem, Sccultum Deo debrita, non in omnes diuinationes aequa 1 culps furit obnCNasu quia Una peior est alia,quo peiora medIA ad tuturo se Dotionem assumit. AliqusEDim surr quaed Staro: In 1 1ΠHOC Atione utuntur,ut futura praescire possiti Veliat
Necromantici,aut Arioli. Alq uero sunt qui fine expete θ
165쪽
DE IVsΥΑ ΠΑERET PUNITIONEsa daemonum inuocation e statura praedicunt,ut sunt Augures, qui ex garritu aiaium,Sut ArusPices, qui ex auiusspectu, aut Chiro maritici,qui per signa manus,multa de futuris praedicere soIerit . Et Sortilegi aliqui sunt, qui sub nomine Christianae religioniS,Per sacraflt scripturarum inspectionem,auz Per quasdam,quaS saneto iv, seu
apostolo1ς ut Isidorus octauo lib.Ethi ait) uocant seites, diuinationis scientia profitentur.Et hi proprie sunt
sortilegi,qui in iure canonico repreheduntur, atque danantur. Sunt enim multi alij sortilegi minime a iure repahensi,sed ab illo tolerati, et sunt illi,qui quamuis faciant aliqu1d,ut ipsius euentu Considerato,occultum aliquid, siue praesens siue futuriam agnoscant,non millorum cognitionem a' daena one: sed δ' Deo speetant, ut contingit in sorte diuisoria . Ea diuinatio,quae cum dsmonum inuocatione si multo peior est illa,qugabsque illo minuocatione exercetur.ER adhuc inter ipsas diuinatione; aliud non paruum discrime. Sunt enim est quae, qus quodam odo h fresi miscentiar, M sine alicuius hgresis adminiculo exerceri non possiant.Vt siquis mortuum baptizaret,ea forma et eo xitu,quo baptizatur uiuus,uel puerum baptizare ut inde sortium emissaIv responsum haheat,aut Eucharist1ae Lacramento, ad maleficia, Acin cantationes exercedRS ADUteretur, aut cora idolis ex cradas effunderet pces ad incantationes suas pagedas. Talia.D.sortilegia, aut ataguria, sine haeresis admisitione no fiunt. Na credere mortuos utiliter baptizati posest,haeresis fuit Martionis Affv,prout nos in eo opere,qcraduersus omnes haereseS edidimus,litulo de baptismo, hyesi tertia,docuim'.Rebaptizare pueros,hgresis Anabaptistarum est aperte damnata. Idola orare est idola tria si quis in ilia, Deos adoratione dignos esse putat, apertissima est haeresis.Eta charimae lacramento ad ma leficia peragenda abuthuehementit sima est haeresis suspitio. iam hoc facienS, Praeter m Agnam irreuerentiam, quam lanctissimo exhibet sacramento mento credi Lur
166쪽
LIBER p R. I M V s. villum opinari sanctissimu Eucharistiae sacramentum,auquid ad maleficia exercenda ualere, M uim aliquam,et uirtutena ad illoηt maleficio' exercitium habere: qm i
hoc non crederet Non uteretur illo ad talis maleficii per Petrationem.Hoc aut sentire aperta est haeresis 3c blasphemia. Siquis autem daemones inuocaret,ut sortibus
emissis,aut figuris aliquibus factis,de futuris ab eis edoceretur,licet grauiter peccare non adhuc diceretur haereticus si res,quas a d smonibus scire Γ curat, Mes sunt, quae L daemonibus bene praenosci sent.Nam dsmones, qui rem naturas, Sc eaIst uirtures,et motuS Ut habetin c. Sciendum. 26.q.q. melius quam homineS noscunt,pnt ex cognitione caulassi praecognoscere effectius , quos iulat ex necessitate, de semper producunt, Prout superius de astrologis diximus,circa praenotionem eclipsium so lis,et lunae. Siquis limoi eclipses, aut fertilitatem terrae, aut sterilitatem fia tura a dsmone Pscire tentaret: quinis gratissime peccare non esset in censendus haereticus. Si uero ea, quae per naturam scire non Poterat, per dor monum inuocationem scire ni teretur, hic mea ita est praesumendus haereticUs: qm daemones ad illa pnoscenda non inuo caret: nisi crederet daemoneS illa praescire . Hoc aut de daemomibus sentir aperta est lisxesis: qm udaemones credit posse cum certitudine Pr oscere ea futura contingentia, quae eX hominis arbitrio pedent,cre dit illos esse Deos: qm hoc soli Deo conuenire,facis co
vincitur per id,quod apud Esaiam prophetam legitur. m. Annunciare, quae ueritura sunt in futuri re sciemus GaDii estis vos. De talibus solum, qui daemoneS inuocat, ut ea ab illis sciant,quae non nisi a Deo sciri pnt, ego censeo debere intelligi capitulum Epi,quod habetur 26. q. can quo .cap. Sortilegi, dc magici uocant haeretici.Hoc ideo ibi dictum e 1t,no quod sem P OPOrteat sortilegos, Ec magicos uiros eme haereticos c sed quia aliqn tales di innationes, sine alicuius haeresis admistione exerceri ncisci Ad eundem modum eciam intelliSendu est,capit
167쪽
DE IV ITA HAEMET. ΡVNITIONElum non obseruatis,a 5. q. T.Alia starit di i Nationes uri. Ircetirne peccato gratai fieri nequeZnt,i1Me in alicuiu, haeresis adminiculo eκercemur. Ueluti siQuis per sortilg1 aut auguria,a' doemotae inquirat de foturiS,ea, quae ille per suam naturam praestare po aut ala illo petat ut fac1ar, quae certum est daemonem Deo permittente a cere potie,& non credit daemonem plura scire,qua scit: aut plura posse quam pol nec aliquid alliari sitis sortile ghs,aut malefichs ad mascet qa eX Aperto fidei errorem cedere conster.Sius essem CDis adiutorio Melit,etinsitatissime Ocuret scire, uici Roma aut in exerCitu ImperatoriS agatur,aut quis alicialias malefici' in secΓeto, sine testibus comi 1 Ii sit author aut Quo loco mese fiscior lateat, non ira haec esse censendus haereticus: quia i Ales diuina tiones,aut talia sortilegia stae maleficia, Mamuis grauissima sint peccata non in habent ullam h esis contistionem. Nam sicut alia p eccata per malitiam puram, et Gne ullo errore,et ignorata A,sed eta industria Comitti pnt, ita et soris leg1a,Sc auguria, & aliae diuinaviones pnt ex pura malitia, Sc ex industria,sine ullo errore intellectus, Sc per consequens sine ulla haeresi exerceri. H1s iratur inmissisS,tale potio documentum, eae quo totius huius res summa pendet. Sortilegia, Mauguria,et re1iquae diuinationes,quaesine alicuius haeresis adminiculo eXerceri nopnt: subdutur eXam1L1,α censuraranquisit offuet haereticae
prauitatis ab illis puniri debent. Talia stant opera necromanta CON , qITralli ut postea dicemus)Lemper male de fide sentiun credentes de daemonibus, muIta PORsint,qUaere Vera non PNT. Sortilegia uero, M auguria,&aliae diuinationes, quae es sola malitia uoluntatis, abso ullo errore intellectus exercentur,non subsitanteXlure ordinario,censura inquisitour haereticς prauitatis,nisi aliude ad hanc causam illis fuerit delegatu. HOC expresse definitu est ab Aleindro quarto in cap.Accus StUS. parara Sane. de haereticis.lib. 6.Episcopi uero de limoi sortile ges,quaeli fresim non sapiunt inquirere, et Ita dicare pusi
168쪽
IΜVs. Aod quia istompotestas lacioremquam potestas in lὶtON. Ut aut inuisitor horreticon sciat,an sortilegus, aut ZUguri aut alius quiuis diuinatoris e subsit iurisdi Mon1,SU HO, hoc mea sententia illum facere. oportet. interrogaPatde daemonum potes tate,de illo' scientiavit puta, quia credit ilios scire de futuris, quid illos potae agere circRhaec interiora.Interrogabit etiam,an daemon pOAHs noesmini S secreta,quae in solo illius ueriantur corae, II VJαrs, Sc Perfecte cognoscere..Nam quod haec solius II eICO gnitioni siubdatur criptura facra testa dicens: Scrut corda Ecrenes eus.Et Appi orantes Deum: dataerunt. Pin. Tu D ne,qui Corda nosti omn1um S c. EX quibuScon Acti xsta haeresam esse , dicere quod daemon secreta hominu Noscat.HmOi aut erroribus soletit tape sortilagia misce ri. Et si ille de orius his iureta regulas fidei rnderit, crede- dum est illu eta pura malitia, SIDO eX errore intelleczUS , tale peccatum cQmisisse nisi opus iplum tale ut, qct Ue hementem praebeat de haeresi suspitionem . Qualia sunt eR,quae sUPTA en ratismus,uidelice baptisinus mortui, rebaPtizatio puerorum, abusus sacramenti, ad malemcia eXercenda Haec enim, L his simil1a licet haeret es nos in cum haeresis non sit in opere, sed in intellactu ut sapxa capite primo libri primi docuimns ) uehementisti m tAmen praebent haeretis su Pic1Onem.
De maras, insinthier cices L,et uel tu tales punieati Ca. 14.
multi sunGproh dolo homines,qui uero Deo illo N, Mali Clit olum creatore relicto,ad daemoneolum hominum capitalem hostem confugere On uerentur:&cu a Deo illi seruientes, oia uere bona certo siperare possient, daemoni seruare, Sc illi per ola obedare malunt,a QUO T II nisi malum recipere ualent. Nam daemon ipse quam UiSe subiimi illo statu,in quo a Deo conditus erat, P ins Nam illam prodigiosamur superbiari qua deo se aequare ter tauit, ad inferos usique deieci S eir, in ea in caecR ambitione obstinatus hucusque psistit, ut deo se aequa re coridendat, ed diuinCS appetere honores non uere Et is
169쪽
DE IusTA HAERET. PVNITIONE. Quos cum in coelis eX QuibuS se deiectum conspicit.s iam assequi posse,non eret,il IOS ab hominibus, quos certiis me scit facilius ciecipi Posse,accipere quotidie pia curat.Ut aut hoS,quoS tRm anXie concupiscit,diuinosas sequatur honores, nihil interct tum relinquit. Nam quos dam isaudibus decipit, transfigurans se ciat de illo refert D.ri. Paulus Apostolus ) in Arigelum luciS: alio S Ha s,prout queno concupiscere Dota PropositiScionis,et prsmns allicit. Quibus haudibus,&technis multos hactenusurri usi sexus homines seduXit: qui illum me uenerantur,et lanu Deum Adorctnt.Non moes, Qui illi obediu eodem ritu,& ordine iIliam uenerantur, Dec OCA eodem censentur nomine. NRm queadmodum Christiana retiagio uarios continet intra se ritus, ubus uerus coIit Deus: Marias etiam hominum Congregationes , qui licet habitu, et nomine cerem oris si inter se diuersi sint, oes in ad hunc tendunt scopum, Ut Deu colant: Scilli obediant sta ille iperbiae parens Sathanas, Deum in hoc imitati uoles,plures sui diabolici cultus habet professores, qui licet diuerso ceseantur nomine,diuersos habeant in dsmonis cultura,ritus S mores, hoc in inter illos conuenit quod oes laudant cismone et 1llum uenerantur Ilii P o1A obedire procurari t. Diuersitas aut icto0 ua's modis considerari potaPrimo quidem considerari pol, ex diuersitate medioN, quib' ad consequencium id, quod
scitare se dicunt,ut ab illis edocvide futuris a Iiquidsd, Ast. o. cere,aut diuinare possΠz.Et hi ut docet Augustinus lib. 1 o. de ciuitate Dei dicuΠtur Necromantici, quia νεκρος Graece, tine dicit mortuus,μαντεuc uero dicitur d1ω- natio. Necromantia igitur d1citur diuinatio ex mortuis habita,uel accepta. AI' dicuntur hydromatici ab aqua, quae Grsce dicit s Jωn ex cu1us inspectione umbras dς monia euocare se Piata Mimagines eossi Midere,ctabus
quod optant ut ipsi altant edocentur. Sunt alij similes diuersis nominib' appellati da uinatores,quom Homisa
170쪽
aliud dicere statui Pot etiam inter eos,qui daemone Uenerantur: altera cosiderar1 diuersitas, quae sumenda est ex diuersitate ea' rem, quaS daemonis adiutorio eXer cent, Sc quas a' daemone impetrare Cupiunt. De his obhus lig1llatim hoc ordine disserere statuit,ut primo ostedam,qui,M quales illisin deinde in uestigem, an sint inter haereticos recensendi, sc uelut tales puniendi. Sut igitur aliqui qui magna aliqua mirabilia se facere posse uehementissime cupiunt,ut perho' mirabilium operationem, ab alης siuspiciantur ἰα sint illis in miracaeum, Astupore et ob hanc caulam daemoni se subdunt, ut illatas auxilio, S potetia mirabilia multa facere possint. Hi ut Augusti docet uocant magi, quales fuerunt illi,qui coram pharaone ut EXod1 historia narrat) Μoysi restite
runt oia illa mirab1lia dsmonum auxilio facere conateS,
quae Moyses dei uirtute faciebat alis et fuit Simo ille , ci ut Lucas in actibus Apostolicis refert) existimat Dei
donum pecunia posse possideri. Hic. n. tot, Larara in mirah1lia daemonis auxilio operatus est,ut a SamaritaniS unde originem traxerat, pro Deo habitus sit, α Romani ut minus martyr in suo apologetico refert publicam illi tan* Deo statuam erexerint. Ut aut de istis Cert3us , M apertius definire ualeamus, an haeretici sint dicendi, an non hoc 1n Primis animaduertere oportet, quod nullus magus aliquid hoN mixa biliu operatur, sine aliquo pactoon ter iIlum Sc dsmonem facto Non.ra. gracis hec omnia Sathanas docet ec gratas sua magis impartitur eam,quam habet potentia,sed aliud ab ipso mago recupit,ut illum ad iIIa mirabilia perpetranda iuuare uelit. Consideranda igitur esit ante ola ipsius pacti qualitas, Ec condi tio: inde magna huius rei notitia pendet. Pacta aut 1sta clupliciter fieri conti Egit,qm quaedam Aperte,& eYpresse riunt,alia uero non nati tacite. Sc latenter.