장음표시 사용
711쪽
DE IusTA HAERET. PUNITIONE. fi oportet: ut sciat qn Romani Assyrios superauerint, uastauerint. Hebraeos. Multo maior historiae com Iun. y tio erigitur pro ucra intelligentia prophetiae Danielis de septuagi a hebdomadis abbreuiatis, post quas mox ungendus erat sanctus sancto N. Qui historiarum est prius ignarus,ut multi ex uulgo esse solent, nequaqua poterit has,quas diximus apphetias,Xpo,de quo illae pret didrae int adaptare. Deinde Aug. lib. 2. eiusdem operis de doctrina Christi1ana,c.29.docet tropo', re figuravcognitionem eme prorsus ad scripturarum cognitionem neces riam,quae a gramaticis Ec rhetoricis teda est. Ex huius rei ignorantia consitat multas pol se haereses Oriri,ppea quo)d figurata loquutio non agnoscitur, Sccreditur esse non figurata. Ex hac.n. radice orta est olim in Aegypto Anthropomorphitarum haeresis putatium Deum esse corporeum . mea quod saepe sacrae irae Deo
membra tribuut humana. St. n.metaphorae uim intelle
iusserat,non fuissent illi in talem haeresim lapsi.Ex eadem ignorantia prod hi haeresis Cheritati,ce aliora docetium
delitias carnis futuras esse in coelesti beatitudine. Dece-L--M pti. n. sunt hi ex eo, quod Saluator apud Lucam ait: Ego dispono uobis metam,sicut d 1sposuit mih 1 pater,ut edR-tis, Sc bibatis super mensam meam in regno meo. Sunt
Malia id genus multa in sacris literis, de quibus omni hus non est possibile hoc loco disserere. Certum est plebem 1doctam nescire discernere figuratas loquutiones, a non figuratis,&inde necesse est, ut in plurimos laba tur errores,si eas sine ulla figura, Sc sine ullo tropo intelligere uelit. Multa sunt in Evangelijs c Christo saluatore nostro, sc deinde ab Apostolis in epistolis suis per hyin holem dicta.Saepe utuntur 'postoli, Ac Euangelistae,synecd oche figura, quam qui non intellexerit,ne sce est ut erret. Nam qui sanc ignorauerit necesse est, ut in ipe MN. Ia mortis c resurrectionis Christi erret,putans Christum non uere di s e se futurum in corde terrae tribus diebus,
Ec tribus noctibus. Eadem ratione deridebit haeram
712쪽
Exodi,ubi dicitur,uirgam Moysi deuorasse uirgas magorum. Dicet enim apud se: Qui fit, ut uirga, quae nec
OS nec dentes, nec gulam,nec uentrem,nec denique sensum habet aliquid deuorare possit Paulum etiam neces Ita arro dIcet mendacem, qui ait spiritum sanci una postulare pro nobis gemitibus inenarrabilibus. Si spiritus fanis crus gemere nequi quo poterit gemitibus inenarrabialibus postulare Uulgaris itaque homo illud legens, Ac
minime intelliges,aut Paulum errasse dicet, aut male de piritu sancto censebi putans illu gemere, aut quomo dol1bet tritiam. Sunt al1ae multae, Sc frequentissimae figurae in sacris literis,pro quarum declaratione extat libet IuS 15,edar,qui inscribitur de schematibus, Sc tropis lacrς scripturae. Sunt praeterea multa in factis codicibus,quae min1 me iuxta Iam literae superficiem sunt capieda: sed iuxta mysticum sensum sub ea latentem sunt interpreta da. De h1s dicit Paulus: Idoneos nos fecit ministros noui Testamenti,non literae sed spiritus:Litera enim occi dit,spiritus est,qui uiuificat. Si haec omnia quis uelit iuxta It teram, Sc non iuxta mysteriu reconditum interpretati,non est dub1um illum in multas haeresesi abi . Talia sunt multa, quae de Christo prophetae praedixeriat.Tale
est illud,quod Iacob Patriarcha de Christi passione prophetico spupraedixit: Lavabit in uino stola iam , dc in sanguine uuae pallium suum. Et illud apud Esaiam: mul Ge. stiplicabitur eius impenu,&pacis non erit finis: Sup λ- Esai. stium David,&super regnum eius sedebit, ut confirmet illud, Sc corroboret in iudicio , Miustitia amodo, Scusque in sempiternum, Sc regni eius non erit finis. Cum domus Iacob aeterna non sit: sed temporalis, dubitare quis merito poterit, quo Christus in illa sit regnaturus in aeternum,praesertam cum ipse Christus postea dixerit
Iegnum suum non esse ex hoc mundo. Sunt alia multa eiusdem notae,quae si iuxta solam I1teram intelligantur, non est dubium multas inde nasciti estS,ut puta de re
gno Christi in hoc mundo,de huius regni perpetur rate.
713쪽
DE IUSTA HAERET PUNITI ONEEt non est etiam dubrum, quin uulgus in docetum Pstea quod mysteria penetrare nescit,omnia haec putet ec iuxta nudam literam intelligenda,ob Quam causam neces
se est,uta multos incidat. InextricabileS errores. Rursum
tapissime contingit in sacris liter: s subdita, sine ulla ex pressone, unius perinae in aliam personam mutatio,ita ut modo de Christo,qui caput est corporis mystici, loquatur scriptura, βc statim sine ulla personae expressione loquatur de corpore eius,quod est ecclesia,aut depticularibus illius membris, us sunt omnes fideles. Qus
omnia siquis eidem tribuere ueli ut puta omnia capiti, aut omnia corpori, aut membris accommodare tape sine manifesta haeresi id facere non potest. Quia saepe ea,
quae capiti cCnueniunt,repugnant corpori, dc membris eiuS,& quae caeterom membro is sunt propria saepe non
pset capiti couenire.Talia lun quae Oseas propheta de Christo loquens ait Puer Isirael, dc dilexi eum,& eae Ae
eas. gVPto uocaua filium meum.Vocauerunt eos sicut abie runt a fac1e eorum Baalim immolabant, M simulachris
sacrificabant. Primam ho N uerboN partem de Christo esse intelligendam, testatur Hatthsus, qui illam exponit de Christo ab Aegypto in Iudaeam reuertente Reliquatri quamuis sub nomine eiusdem populi Israelitici dicta sint,non pnt Christo conuenire: sed soli corpori illius,si ue uero siue ficto,hoc est, ecclesiae permistae que bonoS, malosq; intra se continet. Certum est uulgarem homi nem non posse discernere diuersitatem personarum, de quibus quasi de una illae literae contextu et loquitur: sed omnIa eidem Personis accommodabit,prssertim in Psalmo.2I. qui totuS est Christo tr1buendus,&fere nulla est in illo pars, quae pol Ut eidem Psalmistae competere. Et
.i. si Esaias propheta de Christo loquos siub nomine suo. Spiritus Drai super me,eo quod unxerat me . Ad annunciaΠ- dum mansuetiS misit me, ut mederer contritis corde. Et
alia multa ibi Esaias nomine suo dici quartamen non si Luc. 4. bi:sed Christo conuenire prat.m ut Lucas refert Chri-
714쪽
LIFER T E R Τ I V s. 1tus Ialuator nosterilia Esaiae uerba in seipso ad implota esse docuit.Uulgaras in ho, k idiota haec legens, Pu tabit illa no de Christo sed de eodem propheta, Qui nomme Iuo illa dixi esse intell1genda,&sic in perniciosissimas incidet haereses.Omitto alia multa necessaria ad is craescripti iri intella gentiam,de quibus heatris Augustinus in libris de doctrina Christiana longam facit dispotationem, S ea omnia non possent in hoc cap. comprehendi. Quae omna a cum populus ignoret,neces alia est, ut ini mille lociS erret perperam scripturam sacram helligenS. Sunt praeter haec omnia parabolae s equentissimaeva lacris I tetas,quarum intella gelia ut beatus ThomaS,&alh doctores theologi docent non ea prima vocum significatione petenda est sed ex significatione rerum per uoces tila S 11 Atarum,hoc est, per similitudinem unius rei ad alteram. Certum est pprm has non po1 Te adapta re similitudines,et ignorare alteram preter Prima UOcU, significatione. Unde necessarium est euenire, ut nescian parabolas intelligere,imo ut nesciat inter parabolas, Scapertas eloquutiones distinguere. Quo fiet necessario, ut qui parabolice dicta sint,timplcire iuxta primam uocum lignificatione putet esse intellageda. Quae reS quo quantas es haereses gignere possit,prudenti lectori con syderandum comitto. Quid dicam de multis scripturae locis,qui sibi inuicem repugnare Unsim quibus conciliadis doctissimo,atque diligente, Sc peracuto est opus interpreter Hou facialem contrapugnantiam cum uulgari Sc 1d1ota legerit nesciens illa in concordiam redige
re,cogetur aut mendacium adlacras literaS admittere,
aut alterum illo hilocoma factis codicibus relegare, di cens illa uerba non pertinere ad sacram scriptura. Quorum neutrum pol quis sine manifesta thaeresis nota essicer Deniq; qui abius Hieron tam multas intellexit este
difficultates circa intelligentia sacrant scripturamideo iepistola quadam ad Paulinum quae est de omnibus Ω-
ae scripturae tibiis post multa quae illic de hac re diae
715쪽
DE IUSTA HAERET. PUNITIONE . . rat,tandem propositum concludens, sic ait: Haec a me perstricta sunt breuiter neq; enim epistolariS angustiaeua ari longius patiebatur ut intelligeres te inscriptu ris sacris sine prsuio,&mons trante semitam no pone m
TL. Ius dicit se legem didicisse ad pedes Gamalielis, i,
motheum laudat, quod ab infant1a Iras sacras d1d1c1D
esse facillimam intellectu, ut a quoui S uulgari homine possit uatella gi. Non potest.n.uere aliquid facile dichad Quod assequendum multa dissicilia sunt necessaria. Praeterea ipsemet Lutherus uelit olit fateri debet se pluI1es deceptum fuit se iterpretatione facrarum 11terarum: qm saepe circa fidei, remoni dogmata mutavit sentenciam, nunc aliquam probans sententiam nunc eadem reqcres, . illius contradictoriam admittens Idem etia Erasmo Roterodamo contigiise constat,qui met cum Luthero sentit sacras literas esse in linguam uulgare uerteoaS. Cen1m saepe sentent1am suam mutauit an Annotataona laus super nouum Testamentum, in posterioribus editioni bus recantatas, clin priori docuerat. Consequens igitur est ut toties uterque istorum fateatur se fu1sse deceptu, quoties ab una aliqua in oppositu, Zc illi repugnantem transiit siuam. S1 scriptura facra facilla maerat intellectis ut Lutherus, & Erasmus dnt iterrogare illos oportet, Quo pacto in re fac1llima errauerui. No credo aliud alaris responderi posse, quam Q sic eXcscati tunc eranr, ut reS apertissimas uidere non pol 1ent. Et sic etiam credo illos tunc excaecatos fuisse quando diXerunt Icinpturam sacram esse adeo facilem, ut a nullo non posset intelli e Rursum doctissimi um saepe carca scr1pturae sacrae 1Πterpretationem errRrunt, ut 1llorum tam multae inter edis nantis apertissime conuincunt.Nam cum illi circa
716쪽
O AER T E p T I V s. 742 sacrae scripturae intelligentiam pugnantes saepe Sc irreconciliabiles ferant filia, eo ἔς alterum errare est necesse se. Si illi doctissimi uiri, quos Deus introduiut in cellaria sua post longam a Sc diuturnam examinationem, post
feruentem, Jc prolixam orationem errauerunt In multis,qui fieri potest,ut uulgus indoctum carni,&sangui ni deditum, multis saepe iiijs mancipatum fine ullae Xaminatione palssim no erret in tralle S1 tam fac1lep test uulgatis homo, Sc idiota errare in interpretataone
sacrae scripturae,&ex falsa 1llius intelligentia ut eae testimonijs Hilarij, Sc Augustini supra citatis constat haereses oriuntur,apertillime conuincitur, translationem sacrae scripturae in linguam uulgarem maximam praebere
idiotis hominibus haeresium occasionem. Nam illi legentes,quae minime intelligere possunt, pro spo arbitratu , Ec non iuxta regulas sancto Ist docto , quo S nunquam Iegerunt , scripturam lacram interpretabuntur, c 1ic in mille incident errores. Et pro hac re plura, Ri uellemus, habemus exempla multa'r uidelicet haeresum, quae ab hominibus idiotis suscitatae fiunt ppea quod Lacras lite rasin linguam uulgarem legerunt, Zc non intelle Xeruta E' quibus aliquas m medium proferam, quam testimo nia fatis erunt ad rem hanc comprobandam. Albigeses
haeretici surrexerunt olim me Innocenth Papae huius nominis tertii,multis, Zc nefandis impl1citi errorib'. Sunt autem sic appellati: quia ex comitatu Asbigerast prope'Tolosam in Gallia orti sunt,qui has hqreses suscitarunt. Hi omnes fuerunt idiotae, Sc quia legebant, quae no in telligebant: ideo in plurimos execrandos errores lapsi sunt. Post istos paucis aliquot transactis annis surreXerunt etiam in Gallia pauperes de Lugduno,a quit,' mai r haN haeresum pars,quae nunc ecclesiam OPPugnat, Priginem traxit. Nam Ualdo illo' Princeps, i quo H men sorti Valdenses etiam dicti sinit, omnibus suis boni. distracitis paupertate plus iusto dile ,α quia idio ςrat aliquot libros tum sacros , tum etiam ex alijs iu
717쪽
linguam uulgarem sibi fecit tranSferri, quoS legens, Scno intelligens in pestiletissimos lapsus est errores: quos postea Vinclefitae,&demde Hul Tits tutati sunt,& nunc
tandem Lutherani tutantur. Post istos eodem ferescta Eegardi,&Heguinae homines omneS idiotae, Ort1 sunt,
quom octo haereses in concilio venensi sub Clemente quinto damnatae sint. Deinde successere in Eo hemia Thabori taN,5 Ore talla,& AdamitaN haereses per niciosissimae, qua81 omnium historiam enarrat Aeneas Sylvius in lib.de origine Eohemom dicito illa' authores,dc tutores fuisse homines idiotas, ΦΦno dicit illos habuisse Iiteras lacras in linguam uulgArem tranSlRtAS , tame uerisimile est illas habuisse: qin alias non patet uia quo homines id1otae Illas suscitare potUi1sent, aut quoit Iasiam ortas,tot homines suscepissent. Tandem LimtheranoN hsretis,etsi non fuer1t ab hac causa orta,con stat tamen per illam fuisse dilatatam &uires maiores, ut populum perderet inde sumpsisset. Nam populus Ie- gens in sacris codicibus Germanicae linguae red ditis, ea testimonia, quibus Lutherus sitias haereses probare contendi facile persuasus esst,ut Luthero consentiret. De inde ex consona omnium lacrorum ctorum sententia docemur,non esse populo rudi tradencia ea mystema alta,& profunda,quae alla intellagere non potest,ne hac occasione labatur in errorem: sed iuxta capacata tem Audientium temperandum esse sermonem. Nam Paulusa, spr.3 Corinthηs scribens ait: Et ego fratres non potui uobiS
loqui qualsi spiritualibus Ced quasi carnalibus. Tanqua
paruulis in Christo lac uobis an potum dedi non escam. Nondum.N.poteratis: sed nec nuc quidem potestis: ad huc enim carnales estis. Quae uerba interpretans Anselmus in comen ta s super epistolas Paul 1 ait: Non enim audientium animi sunt ultra uires tradendused alta quPque, Sc eminentia debent multis auditoribus contegi reuix paucis aperiri, J inchoantibus quidem uel infir
mis non alta, S mystica: sed quaedam quae capere PQs
718쪽
lin praeda canda sunt exsectis uero profunda, Sc mustica sunt drcenda. Hςc An tamus. Et beatus Chi viis ho e .
miliast .supero Iatth. ael: Sicut infantibus esca mutatur fecundum statem ic in populo secundum uri tutem doctrina temperatur. Hscalle: Et Origenes homilia ui e simas tam a super Ian. Numeri ait: Sicut in nummentaScorporis multaS paulo ante dedimus datarent: as ata NAtura ration Abrias, qus ratione, re u cibo de ut caruia S) pascitur, non omnis uno, atque eCdem nutri- cur. Vnde adunaris tuinem corporaJ3s excipi: e tali qu1bUS In Verbo Der cibus lactas apertior. f. csimul csor doctrina,vide moralibus ede solet, que preberi cosiuetat ris,qu11nitia habet in diuinis studijs, Sc ni ama erue1taon1s rationabilis rud1menta suscipiunt. Hecori oeIdem etiam docet multo apert1us, atq; uberi s beatus Gregan moralibus expones illud Iob: Qui l1gat acuas M. N. in nubibus ias,ut non erumpant pariter deorsum. Gue Gregom uerba: quia superius cap .g. huius I b.anobin rata 1untndeo nunc repetere non fuit opuS.EX llas omni-hus tests monηs collagamus populo rudi non esse alta et profunda mysteria pridicanda, qtas ille intelligere non potest. Et inde apert1ssime conuincitur sacram scriptu ram non et 1 e populo rudi, ut ab eo legatur tradendam. II en1m refert uerbo, an scrip to ala quid tradatur: si Deutro modo illud intelligere uel et . SI populo rudi non eli tradendum uerbum id, qci' auditum intelligere non poterita consequens esit,ut eadem populo non fit scriptura IIJa sacra tradenda, quam certum est allum intella ereposte. Et certe haec collectio, Ec argum etat: o adeo mea sententia urget,ut non sit,quod uere ill responderi postit. Nullum.n.potest inter uerbum, Sc scriptura da- τὶ u rum, Sc euidens discrimen, per quod innotescat nὶ alum uerbum obscurum, α diffic1le intellectu
M tradatur. Ethscratio 1psosmet lectoreS coger, ut si
719쪽
DA IVsTA HAERET. PVN ITIONE idiotae sunt, abstineant alaccione illoN Bb crae prarae quo S intelligere non possunt. Nam hoc ipsus cce ali 1 intell1gere uolunt, illis praecipit beatus Petrus dicens ut rebus intellectu facili Im1S 11nt cotenti. ,3cut modo gen1t1 infantes inquit ille rationales sine dolo ac concu Piscite ut In eo crescatis in salutem. Nomane la Us claram' S 1ntellectu facilem doctrinam siue Iala uel bo,
si di I fani tradatur ignificauit,&hanc solam
scrilanilla sit facilis, an eliticali S ante11cinia. ratura in illis locis,ubi dissiculter intelligatur,non lac. sibydus cibus censeri debet inde sequitur,ut idiot 'illam legere contendunt,contra praeceptum beata Petri amant Qui praecipit illis,ut sint lacte contenta, & forcio
Perfectoructa autem erisOliduS cibuS eorum: qui Pr sacrae scripturae esse intelligenda, docet 1 neopna
720쪽
LIBER ΤΠRTIV s. 6 Uero probat sermones. Haec Theophil acti Est adhuc a I ud in uerbis Petri con deratione dignum,ubi causam reddens pp quam imperfecti, Ec infirmi debet sicut modo geniti infantes lac concupiscere.Vt in eo crescatis inquit ille in salutem. Quibus uerbis aperte innuit, Iiducibum non in salutem: sed in inritudinem modo genitis infantibus dati. Ex quibus aperte conuincitur,eoS, qtaifacram scripturam in linguam uulgarem tranStata populo rudi legendam tradunt, non prospicere salut1 ani marum populi: sed illarum potius aegritudinem procu rare. Quia tradunt illis cibum, qui illarum exuperat ut res.Accedit ad haec omnia, quaedam ecclesis prohibitio qua laicis hominibus interdicitur ne de fide catholica quomodolibet disputare audeanti Nam in cap. Qui cu
que paragninhibemus. de haeretici S.libro 6.Alexander
Papa sub excoicationis poena prohibet omn1bus laicis pinis ne publice,aut priuatim de fide catholica dispu care audeant. Et merito qu1dem hoc inhibuit summus Pon tifex: quia perpendit quanti periculi res sit talem dispurationem laicis personis fine ullo discrimine permittere. Nam licet sint aliqui laici uiti docti, qu1 bene,& sine fidei periculo possint cum haereticis disputare rura tamen, Sc decreta nunquam de his, quae raro contingunt:
sed semper de his quae frequentius eueniunt, dispoDut. Raro autem contingit,ut uiri laici sint de altioris' fidei mystems plene edoeti Sc ad disputandum de illis disertari, sc ideo ne laici indocti in disputatione succumbentes sibi ruins occasionem assumerent, aut alijs audientibus praeberent:merito illis omnibus fuit talis disputatio in
terdicta.Ut autem hoc tam sanctum, Sc pium decretum id, uod intendit efficere Dalea opus est ut alaicis idio US sacra auferatur scriptura,ne eam legetes, de secretio
ribus fidei myster ijs cum magno religionis perIcUlo eorum qui labet audeat disputare Qui.n. aliquid suis subditi S prohibet,nisi illis laqueum parare uelit Oporret ut id