장음표시 사용
451쪽
446 Para secunda . Caput XLVI. mus. Prae ceteris idipsum legimus in epistola ad Episcopos Dardaniae, & Illyrici , ubi duo pocillimum traduntur; in primis neminem cum haereticis quacumque ratione communicare debere . deinde eum, qui in anathemate pervicax obierit , non esse ullatenus absolvendum; quae sane omnia plurimum consonant cum memoratis Gratiani canonibus. At vero unum est , quod Gelasianae sententiae aridictum videtur in eisdem canonibus; nimirum excommunicatum intra annum coram suo excommunicatore caussam suam peragere debere, secus sibi videri aditum audientiae elaosse. Non consonat id cum Gelasii epistolis. Etenim pluries Sanctus idem Pontifex protestatus est, se, aliosque Pontifices Maximos paratos extitisse , ut Acacium, & ei communicantes , si ad unitatem catholicam reverterentur raudis rent ; nec annalem , aut alium etiam ampliorem terminum Praestituerunt. Haec temporis praestitutio potius saeculis recentioribus fieri coepit, cum gravissimus esset, &inserendus poenarum Ecclesiasticarum contemtus . Atque isti disciplinae occasionem
Rodammodo praebere potuerunt vetusti canones , quibus Episcopi ad Conciliumrovinciale non accedentes sine caussa , excommunicati dicebantur usque ad Synodum sequentem, in qua se purgare de admissis negligentia deberent; cum vero aliquam do Provinciales Synodi annuo tempore renovarentur, hinc potuit usque ad annum Protendi excommunicationis Purgatio, quo elapso gravior excommunicati Pan . redderetur. Verumtamen haec veterum canonum sententia referenda erit ad varias excommunicationis species, de quibus passim Interpretes excuditores verba faciunt, ut qui per annum a leviore excommunicatione solvendum se non curaverit, communione Ecclesiastica penitus careret, non vero ita repelleretur , ut audiri , aerecipi poenitens non amplius posset, quod ex Gratianeo canone 37. deduci videtur. Itaque concludere jure Potero, memoratos canones cum Gelasi sententiis in parte congruere , in parte autem sanius est intelligendos, ut cum germana canonum
, as. Parum, aut nihil est, quod animadveriamus ad canonem x s. ca L I s. qu. I.,
cov. o. qui in emendatioribus Gratiani codicibus his verbis concipitur. Cons te rario EGI ' saineae utilitatis Me postulat, ex justa dispostione restruoris servandum arbitrium esse . Romani Correctores cum Gelasii epistolam indicare non possent , ad quam idem Dagmentum exigerent, adnotaverunt similia quaedam reperiri apud Gregorium incan. 4. Cau. 13. qu. a. junctis ad eundem canonem ipsorum Correctorum notis. Potuissent etiam commodius subjicere oculis Canonem praecedentem , sive canΟ-nem 14. Cau. 16. M. a. , in quo eadem sententia sub Gregorii nomine legitur.
Essent alia monumenta Ecclesiastica numero plurima, quae ad eandem rem explicandam laudari potuissent. Num vero haec valerent ad propositum Gratiani confirmandum , qui mi veterum Patrum dictis inferebat, pos Ie unumquemque fibi in Monastiuis locis sepulturam eligere , maxime dubitaverim , cum temporibus aut Gelasii , aut Gregorii nondum disputationum iliarum suborta esset occaso - Imoax hoc suspicio subesse potest, Gratianum utpote Monachum in illis canonibus ad ad eam rem pertinentibus usum fuisse Μonal erit sui codicibus, qui sane in ea ma- serie corruptissimi esse poterant, ex apocryphis , & incertae auctoritatis ut plurimum capitibus compositi, quemadmodum Μonasteriorum codices saeculo undecimosuisse depravatos universi viri eruditi jamdiu agnoverunt. Hinc vero nemo non videt, hujusmodi fragmentum Gelasii incertum prorsus esse, nec tuto posse tamquam firmum Ecclesiasticae disciplinae argumentum Produci. Eadem
452쪽
Eadem esse debet sententia de canone 28. cau. 26. v. g. , quem sane ignoruverim , an Gelasio, an Pelagio Papae inscripserit Gratianus , cum frequentissime occurrat in nominibus hisce erratum fuisse. Suboritur mihi suspicio ex epistola Pe- Iagio I. tributa apud Balvetium in tomo s. Miscellaneorum pag. 46s., quae scripta fertur ad Marcellum Episcopum Senoniensem. In ea postquam descripta sunt verba
canonis aci. dist. a ., post pauca ita sequitur: Pari etiam auctoritate mandamus, ut de Monasteriis probatae vitae Monachos debeas ad sacratos ordines promovendos eligere, eo dumtaxat moderamine costodito, ut neque monasteria ab omimis Personis ex toto vaesata reddantur, neque Eccissae remaneant Me Sacerdotibus destitutae. Verum sive .
Pelagio, sive Gelasio haec inscripta ferantur, nullum dubium esse potest, quin ea undecimo , aut duodecimo saevitio a Μonachis conficta fuerint, nomine vetustissimorum Pontificum. Licet enim vel a prima Μonachorum institutione contigerit sue in Occidentali , sive in Orientali Ecclesia , ut saepe , ac saepius , qui inter Monachos essent optimi, Ecclesiasticis ordinibus decorarentur, atque a Μonasteriis ad Ecclesias advocarentur, tamen saeculo D. , aut Ia. exortae fuerunt inter Monachos, ac Clericos gravissimae concertationes, quemadmodum universa propemodum illius temporis Concilia testantur γ, ex quibus Clerici a sacris ossiciis
Monachos excludendos Penitus esse dicebant , e contrario Μonachi nil antiquius habebant, quam ut Sacramenta minittrare sive in Monasteriis , sive extra Monasteria possient. In hac diutissima , atque acerima contentione mirum est , quot monumenta Monachi eiunxerint etiam adversus Episcopos, quorum auctoritatem
eludere satagebant; quod Sc alias demonstravi , di apud eruditos hujus rei Scriptores vulgatissimum est. Quae cum ita snt, asseri haud temere poterit, memoratum canonem falso tributum fuisse Gelasio induitria Monachorum , praesertim quod sciamus , apud neminem ex Collectoribus Gratiano vetustioribus recenseri, sed ab uno Gratiano editum fuisse, qui & Monachus erat , & corruptis Μonasteriorum Bibliothecis utebatur. Quod si quis adhuc ad monumenta Gelasi eundem canonem exigendum adamaret , posset ejus oculis subjici caput a. Gelasianae epistolae ad Episcopos Lucaniae , seu canon 8. dist. 77. , in quo Sanctus Pontifex tradebat , quibusnam animi dotibus ornatus esse debuerat, qui ad Clerum promovendus erat, sive is ex Laicis, sive ex Μonasteriis advocandus Proponeretur, quod forte Occasionem Monachis dare potuit, ut quod ipsi de Monachorum ordinationibus scribebant , Gelasio tribuerent. Ceterum Geldus nusquam constituit , ut Abbate Μonasterii petente Μonachum ad Clerum admitti, Episcopus assentiri deberet, eum constet Paullo post Gelasii aetatem Conciliorum suffragio probatum, ut tum demum Episcopi Μonachos ad Clerum vocarent, quoties necessitas Ecclesiarum id postularet, ει quidem ex Abbatum consensione, quemadmodum deducitur ex Concilio Agathensi anni ean. 2 ., & Concilio uerdens anni 124. can. 3. , quibus jungi
potest epistola Gregorii Magni a . ad Candidum Episcopum lib. s.
Quod contigit in canone a. cau. t 6. qu. 3. , ut Gelasio tribueretur, quod Iegi-
lux in Concilio Chalcedonensi , quemadmodum suo in loco demonstratum est :idipsum fere evenit in inscriptione canonis 8. eadem caussa, & quaestione ; etenimis canon Gelasio tribuitur, sed vel ipsa canonis verba, illa praesertim , quae ita concipiuntur, Placuit bule sanctae, magnae Θnodo Uc., declarant Diso Gelabo tributum esse, unaque agnoscuntur ad Concilium generale VIII., sive Constantinop inanum IV. sub Hadriano II. celebratum pertinere, quemadmodum liquet ex collatione
453쪽
Iatione canonis et 8. ejusdem Synodi, cujus verba penitus consonant cum canone . Gratianeo. Sane quod Gelasii nomen istis canonibus inscriberetur , ex eo prosectum arbitror, quia apud aliquos traditum est, Gelasium Pontificem suisse tricenariae praescriptionis auctorem, quemadmodum superius retuli ad alios canones Ge- Iasii nomine inscriptos. Quomodocumque vero invehi potuerit in rebus Ecclesiasticis tricenaria praescriptio, quod alias abunde prosecutus sum , certum est inter constituta Gelasii nonnihil simile reperiri, inter ea nimirum, quae potius Felici III. tribuenda videntur , sed quoniam sunt scripta adversus Acacium , contra quem etiam scripsit Gelasius , ideo a nonnullis Gelasio adjudicata fuerunt. Itaque Felix III. adversus Acacianos scribens Metat, Christi constituta non potuisse everti ab haereticis, hi lce verbis abruptis, quae habentur in tom. s. I in anae editionis Venetae pag. 18s. Post quingentos annos constituta Christi eos vesie subvertere, cum triginta annorum ιμ hominum non possit abrumpi. Hinc nil mirum esse potest, si sententia dicti canonis 3. apud Gratianum Gelasio quoquo modo tribui potuerit. Videantur, quae
superius exhibentur ad canonem p. cau. 16. M. 3.
Canonem 3. cau. I 6. M. 6. falso tributum esse Gelasio, facile demonstratur ;ibidem enim fit mentio munificentiarum, quas Episcopi Clericis , aut aliis bene meritis hominibus concesserant, quaeque a successoribus Episcopis minime revocandae dicuntur . At vero temporibus Gelasii, sive sub finem quinti saeculi, nondum usus invaluerat, ut Episcopi Clericis Ecclesiastica bona usus caussa concederent, sed adhuc per Oeconomos singula Ecclesiae bona administrabantur tributis in singulos Ct vicos reddituum, seu obventionum portionibus . origo illius concessionis, ac singularis munificentiae a Viris eruditissimis repetitur primum ex Concilio Agathensi anni so6., in cujus canone 7. ita legimus e Minusculas vero res, aut Ecessae m nus uritis peregrinis, vel Clericis, salvo jure Ecelse, in usu praestari permittimus; idipsum propemodum eruitur ex canone a a. ejusdem Concilii , seu Can. 32. Cau. 12. D. a. Quae sane verba quoties adamussim Perpendantur , nemo percipiet, quin modo jam sua aetate Gelasus dicere potuisset aliquando erga Clericos suos , aut sibi servientes muni centias Episcopos exhibuisse. id potius dici potuit recentiore tempore , quo sacri Antistites non amplius res minusculas , vel Ecclesae minus
utiles Clericis, aliisque benemeritis concedere consueverunt. Hinc jure arbitrabor, auctorem canoniis 8. cau. 16. qu. 6. sub nomine Gelasii voluisse referre sententiam posteriorum Conciliorum. Revera in Concilio Aurelianensi III. anni s38. can. 17. eadem propemodum sententia legitur , his verbis expressa. De muni Icentiis vero
Sacerdotum id observandum , ut squid praesenti tempore notatu digna sunt postrema haec verba, quibus recens inducta disciplina significatur a Clericis δε decedentium
muni centiis habetuν, vel possidetur , deinceps a successeribus nullatenus auferatur , ita ut qui iacessoνum laetitatibus gaudent, oscia Eeessae, obedientiam , Uectum Sace dotibus praebeant. De quibus tamen munificentiis , quae praesenti tempore ab his, seus dictum es, ν de tur, s pro opportunitate Episcopo placuerit, quθd volse m commut re , sine aecipientis dispendis , in locis aliis commutetur . De munificentiis vero praeses tibus , quas unusquisque Clericis pro sua gratia eorum obsequiis aestimat conferendas Osculis arbitrio dantis est , ut tribuere , quibus voluerit, debeat , ita I imbedienιia , viet contumacia in aliquo accipientis extiterit , culpa agnita, in arbirrio si praementis , utrum, vel qualiter debeat reuocari. Huc itaque reserri jure poterit memoratus Gratiani caaon, quem in aliam in authographo formam rediaere potuit Anselmus
454쪽
Lucensis, retenta sententia, quod non semel hic Collector fecisse probatur .
Canon s. cau. 22. M. a. apud unum Gratianum legitur , Dultraque sive apud oen. s. veteres Collectores canonum , sive apud eos, qui Gel alii monumenta congesserunt,
investigares. Si ex authenticis scripturis erui quoquo modo posset, Paullum Apostolum promisisse se ad Hispanos iturum, ego pro certo haberem , . fragmentum istud nullo jure a Gelasio abjudicandum esse, aut ab aliquo Pontifice Μaximo , qui prope Gelalii tempora vixerit. Vel enim Gelasium, vel Pelagium hujus nominis II. ipse laudarem; praesertim cum noverim apud Collectores, Pelagii, S Gelasii monumenta promiscue laudari consuevisse, nominum similitudine errandi occasionem praebente. Et quidem si fragmentum istud Gelasio tribueremus , a cujus stylo minime dissonare videtur , facile conjicerem, ibidem agnosci opus quoddam Gelasi adversus Priscillianillas editum , quod ad nos usque minime pervenerit. Porro quinto Eeclesiae saeculo Priscilliantitae nihil sollicitius in vulgus spargebant , quam mendaciorum formulas; has enim passim Gebant in sacris Literis qua veteris, qua novi teitamenti probari. Adversus ipsos quemadmodum Paullo antea scripserat Sanctus Augustinus, ita scribere facile potuit Gelasius, explicando nonnulla sacrarum literarum testimonia, quae a Priscillianistis in medium producebantur . Sanctus Aquilinus inter cetera in Sermone i 33. de verbis Evangelii Iohannis cap. 7. . interpretatur, qua ratione, & sine ulla mendacii specie Christus Dominus dixerit, . se ad templum festivitatis caulsa non ascensurum, cum tamen illum revera ascendisse deprehendatur. Eadem ratione Gelasius explicare potuit nonnulla Apostolin irum gelia, quae mendacii speciem apud Priscillianistas habebant , sed revera sunt a mendacio aliena. Huc pertinebat protestatio Petri Apolloli detrectantis pedum Iotionem a Chriito faciendam , deinde vero eidem lotioni sese libentillime subjicientis; quemadmodum habetur in Cap. 13. Evangelii Iohannis. Huc quoque Pertinebat nonnullorum traditio, asserentium Paullum Apostolum promisisse, se ad Hispanos iturum, atque a data hujusmodi fide recessisse. Quae cum optima ratione in eodem canone Gratianeo, licet paucis , explicata videantur , ego sane non auderem eadem a Gelassio viro sapientissimo abjudicare , Praesertim cum de ea re . edisserendi Sanctissimo Pontifici occasio optima fuerit, nimirum custodiendae opti- mae morum regulae adversus Priscillianistas, de mendacii improbandi. At vero si- quis Potius amaret, haec Pelagio II. Pontifici tradere, parem eidem Pontifici ita scribendi oblatam occasionem agnoscerem . Nemo ignorat, quam gravis adhuc vi- - geret temporibus Pelagii II. controversia in caussa trium Capitulorum , quae rein probata nuper fuerat in Concilio Constantinopolitano II. , alias autem probata a
pluribus ferebatur in Concilio Chalcedonensi. In eadem caussa plures , & magni nominis Antistites a Sede Apostolica defecerant, Prae ceteris allegantes, Vigilium Pontificem , qui in caussa trium Capitulorum nonnulla peregerat, modo illa probasse, modo damnasse; ac propterea illius auctoritati, quemadmodum , & Synodo sub ipso celebratae parum esse fidendum. Hos viros schismatis auctores , vel patronos Pelagius II. totis viribus exagitavit, atque consecit, ostendendo ex ipsis sa- acrarum literarum exemplis posse aliquando justis de caussis sine ulla mendacii specie a priore sententia recedi. Videatur ad hanc rem epistola Pelagii II. ad Eliam Aquilejensem, aliosque Istriae Episcopos schismaticos, qui damnationi trium Ca- ipitulorum nondum consenserant. Sane exempla, quae in memorato can. s. Cau. 22.
qu. a. reseruntur , a Pelagii ejusdem proposto aliena non videntur , eamque ob
455쪽
4so Para secunti. Cast. XLVI. rem Pelagio fortassis tribui jure ab anquo possent. Fateor, hae in parte destitui.
mur monumentis, quibus rem istam paullo liberius conficiamus. At vero in re
obscurissima satis mihi est qualequale lumen adtulisse.
Can. 4. Canonem 4. cau. aa. qu. s. uemo ambiget, quin potius ad librum aliquem poe-ς- nitentialem reserat potius , quam ad Gelasium , aut quemvis alium Pontificem Μaximum. Notant Romani Correctores apud Polycarpum hunc canonem tribui
Pio, apud alios collectores tribui Pelagio . Hinc sane ex nominis similitudine, uti in aliis plurimis contigit, factum est , ut pro Pelagio Gelasius apud Gratianum scriberetur. Verum in antiquioribus collectionibus breviatis characteribus arbitror inscriptionem capitis ita exhibitam fuisse ex P. aut , ex PL. quae nota significaret Poenitentialem librum ; attamen Amanuenses aut ignaros, aut incautos scripsisse ex Pio, aut ex Pelagio, alios deinde ex Geloso . Ceterum vulgatissimi sunt pinnitentialium libri, in quibus eadem traduntur. In poenitentiali, quem descripsit Regino in lib. t. de Ecclesiasticis disciplinis cap. 3oo. ita legitur: Si sciera pejerasti, alios in perjurium induxisti, septem annos poenitere debes; & rursus idem Regino in lib. 2. cap. 324. ita scripsit: se Paenitentiali et Quicumque sciens pejeraverit , septem annos poenis est, M post haec communionem accipiat. Idipsum legitur in Poenitentiali Halligarii lib. 4. cap. 28. , in epistola Rhabani ad Heribaldum cap. x8., imo & eadem verba, quae apud Gratianum in dicto canone 4. laudantur, descripta Iegimus in Poenitentiali Romano edito ab Antonio Augustino tit. a. cap. s. Quod autem subditur tam apud Gratianum, quam apud auliorem Poenitentialis Antonii Augustini de iis, qui periuris consentiunt, aequali poena plectendis, videtur desumtum ex Concilio Turonensi III. anni 813. can. 34. ibi: Et hoc notandum, quod non
solum sili, qui pejerant, sed etiam qui prejuris consentiunt, simili plectendi sunt dam
. s. Quae verba sub Gelasii nomine retulit Gratianus in can, 49. Cau. 27. qu. a. , I eadem omnino descripsit in can. a. cau. 36. qu. 1. An vero jure optimo tributata. h. Gelasio fuerint, merito dubitaverim, non solum quod inter Gelasi monumentaeau. i s. apud Collectores eorundem minime reperiantur, sed potissimum quod sententias . . illius fragmenti non satis convenire videatur Gelasii temporibus. Revera quaenam designari potest nomine Legis Praeteritorum Principum, quae raptum ibi dixerit esse commissum, ubi puella videatur abducta r Qui notas Gratiani codicibus adjecerunt, Canones illos referendos voluerunt ad legem a. cod. Theodos. de raptu virginum, vel viduarum, quae est Constantini Imperatoris. Verum nihil tale ex eadem lege deduci potest. Voluit quidem Imperator, gravi poena puniendos esse puellarum raptores, sed quonam in loco crimen raptus videretur admissum fuisse, minime definierunt. Forte melius designari potuisset lex a. cod. Theodos de accusati nibus, & inscriptionibus, qua definitum ab Imperatore Constantino dignoscimus, Taptorem virginis intra Provinciam, in qua facinus admiserit, esse publicis legibus subigendum. Forte , inquam , melius designari potuisset: at nondum heic Gelasii sententia deprehenderetur. In memoratis Gratiani canonibus legitur, raptum ibidem admissum dici ex Principum legibus, ubi puella abducta es, nimirum licet fortassis in aliam Provinciam abducta fuerit, in qua videatur scelus omnino Perfectum. Sed in Constitutione Constantini Imperatoris non istud erat propositum. Tantum volebat Imperator, raptum, sicut & cetera flagitia, in Provincia illa puniri, in qua admissa fuerant, atque an raptus in Provincia illa admissus dicere.
456쪽
De Gelaso. 4s tur, e qua puella fuisset abducta, an in illa, ad quam perducta fuisset, indefinitum
reliquit. Praeterea temporibus Gelasi Legum nomen non facile accommodabatur Constitutionibus, rescriptisve Imperatorum , quae suum singulare Propriumque nomen habebant, & vulgo a Legibus distingui solebant. Hinc inverosimile est, Ge. Iasium Imperatorum sinctiones, aut edicta Legem appellavisse . Potius ego video, ea verba canonum Gratianeorum Gelasio tributa facile reserri possse ad Leges Re- is Rotharis, quae habentur in lib. I. Legum Longobardarum , tir. 3I. num. 8.& s. ibi: Siquis rapuerit ridiam alienam, eae in curae attreius duxerit secutus fuerit Dominus, ta parentes ejus, ta ille, cujus curtis fuerit, antefeterit, ει non pedimis set vindicare, aut foras extrahere , componat solidos xl. , medium Regi, ta meditim, cujus vidia suerit. Siquis ancillam alienam rapuerit, ω in curre aliena duxerit , essecutus fuerit Dominus, aut parentes ejus, ta sue, cuj, curtis Derir, antesteterit, e ponat selidas xx. qui antesteteriι, medium Regi, ω medium, cujus ancilla suerit. Hae sane Leges esse potuerunt Principum, qui constituerunt, in raptu non consideran-
dum esse locum, in quem rapta puella deducta fuerit, sed potius locum, a quo deducta fuisset. Porro Gelasius Papa , qui sub finem quinti Ecclesiastici saeculi obiit,
memorare non potuit , aut explicare Leges Rotharis Regis , qui septimo Ecclesiae saeculo floruit; quamobrem jure optimo videntur laudata Gratiani fragmenta tris enda esse auctori Gelasio longe recentiori, qui nimirum Rotharis Regis leges
Demum Gelasio Papae tribuuntur verba canonis s. de cons dist. a. primum apud Can. s. Anselmum Lucensem, deinde ex ejus codice apud recentiores Collectores. Inter δε cons. Cetera ibidem adseritur, Ecelsam nostiteν creditam Me Summi Ponti eis auctoritate . 'non posse dedicari, idque consonum esse antiquis eanonibus . In vulgatis animadversionibus Gratianeo codici adjectis ad illa verba antiquis canonibus, ita legitur: Socrates in Ecclesastica historia lib. a. eap. 8. edi x . refert tamquam antiquissimum canonem , Me Romani Episcopi auctoritate nullam hecIesam posse dedicari. Qui ita scri-Pserunt, forie aliis codicibus usi sunt, quam iis, qui nomine Socratis editi sunt; nam in vulgata Socratis historia nihil tale uspiam legitur. Sententia capitis 8. lib. a. apud Socratem haec est . Eusebius Nicomediensis Arianorum Antesignanus curaverat, ut Episcoporum Concilium Antiochiae celebraretur ρ ea potissmunia mente, ut Nicaena fides convenientium Episcoporum suffragio se suadente , aut etiam quoquomodo impellente, everteretur . Et quidem vir subdolus consilium hoc suum non aperuit palam, sed tantum Antistites invitavit caussa dedicandae novae Ecclesiae, quam Constantinus Imperator aedificare coeperat, Constantius Constantini filius perfecerat, ratus ea occasone se fieri voti compotem posse. Conveneriant illuc Episcopi ex diversis Provinciis nonaginta ac Synodum celebrarunt . Mauimus Hierosolymitanus, alias Eusebii arte deceptus, interesse noluit. Iulius Romanus Antistes , neque per se, neque per legatos interfuit, cum tamen haec sunt Socratis verba EGIesalisa regula v/tet, ne absque consensu Romani Pontiscis quidquam in Ecclesa decernatur. Sententia capitis 1 . eodem libro apud Socratem haec est. Conquestus fuit Iulius adversus Arianos F piscopos, qui curante Fusebio Nicomediensi Antiochiam convenerant Synodum celebraturi, ex eo quod ad Romanum Antistitem acrem, & Episcopis prorsus indignam epistolam scripsissent, item ex eo quod regulam fidei corrumpere voluissent, inter cetera vero , quod sunt rursus verba Socratis contra canones ipsum ad 5Modum non vocassent, cum Eccloa-
457쪽
sica remis tale istum sit, ne praeteν sententiam Romani Polscis quidquam a Gelois decernatur. Nihil plane aliud apud Socratem exhibetur, quod ad rem Gratians canonis quoquo modo possit accedere. At vero in his, quae nuper explicavi, quid continetur, ex quo deducatur, sne Romani Episcopi auctoritate nullam Ee- cIsam posse dedicarit Imo potius contrarium deduci videtur. Si enim Eusebius Syn idum clanculum celebraturus eo praetextu usus est, ut Episcopos ad dedicationem Ecclesiae convocaret, quid amabo clarius , quam tunc temporis pervagatum fuisse'
liberam extitisse penes Episcopos templorum dedicationem y Iulius , ait Socrates , conquestus est de celebrato Concilio irrequisito Romano Antistite in caussa gravissima , quae Nicaenam fidem spectaret, non de dedicata Ecclesia . Quod si eo amplius progredi licet, quo progressi sunt viri eruditissimi, agnoscemus Socratem in ea re nonnihil defecisse: etenim in epistola Iulii ad Episcopos Antiocheni Concilii, quae habetur integra apud Athanasium in defensione 2. adversus Arianos, ne legitur quidem eum fuisse conquestum, quod Orientales Romano Antistite irrequisito Concilium congregassent. Resero verba Valesii in adnotationibus ad Socratem dicio cap. 17. ita scribentis: Quo/ vero addit Socrates, Tullum in suis Istreis conquestu tu esse, quod ipsum non invitassent ad Θnodum , regulam enim esse Ecclesasticam , ut absque
eonsensu Episcopi Romani nihil in Ecelsa decerni possit, id in epistola sila nuspiam I
gitur . Ωuerituν quidem, nec immerito, Tutiss, quos Orientales aecepta ipsus epistola, qua ad Synodum Romanam vocabantur, parvi Mentes hane ipsus citationem Gregorium Athanasi loco ordinaverant, sed de illa Ecclesastica regula nihil dicit. Soetomenus tamen idem habet, quod Socrates . Haec ita digesta facile demonstrant, non potui si Gelasium ea scribere, quae in dicto canone s. legimus, nisi ipsum in scribendo pa-Tum accuratum , uti Sozomenum, & Socratem , quisquam dicere vellet, contra quam de viro sanctissimo atque cruditissimo egregii viri perpetuo testati sunt. Sed praeterea, si conseratur idem canon cum cap. as. epistolae Gelasii ad Episcopos Lu-Can ae , facile constabit, in germanis Gelasii monumentis legi quidem , in dedicationibus Ecclesiarum Episcopos Romano Antistiti immediate subjectos debuisse . Praeceptiones Apostolicas petere, nullibi tamen id refertur ad veteres canones, sed ad adjuncta illius aetatis Gelasiana Constitutio exigenda est, quemadmodum supe-xius ad eandem epistolam animadvertebam. Adde in eodem canone s. Romanum Antistitem appellari Summum Ponti cem, quae appellatio recentior quinto saeculo esse videtur. Item ibidem adseritur bis consecratam fuisse eandem Basilicam , quod tamen adversus vetustissimam Ecclesiae praxim admitteretur; quum consecratio Ecelesiarum baptismati fidelium aequiparata suerit: utrumque autem bis celebrari non potuerit. Illud sane facile concludetur, eum canonem illi auctori tribuendum esse, rui quoquomodo imitari studuerit Gelasii sententias, quae habentur in can. 4. & 6. e cons dist. i. , licet illas aliquantisper depravaverit, & in parte a Gelasii proposito alienas reddiderit; eaque de caussa, quod nimirum Gelasii sententiis convenire plurimum arbitraretur, Gelasio eidem adscripserit.
458쪽
Ad Anastasum II. Pontificem duo canones apud Gratianum
Ex eiusdem CPontificis . can. s. dist. is . fastatis redarguitur apud Libram Pontificalem.
gestis. LEx epist. ad Cad Anastasium Q Can. 8. dist. 19. perperam a Gratiano notatus. Augustum.
Ex his, quae superius & de Felice III., & de Gelasio Pontificibus enarra
sunt, liquet, circa finem saeculi Ecclesiae quinti maxime turbatam fuisse Orientalem Ecclesiam ex caussa Acacianorum, quibus Imperator Anastasius favere videbatur . In his temporum, ac locorum adjunctis mortuo Gelasio Anastasius II. Pontificatum maximum gessit per annos fere duos , ab anno scilicet 496. mense Novembri, usque vel annum 498. ejusdem mensis. Erat quidem ille vir & doctrina,& moribus integerrimus: at non fuit constans apud posteros ejusdem nominis fama: non enim desuerunt, qui scriberent, illum Macianis communicasse , imo & Acacium in sedem suam voluisse restituere, quod ideo exequi non potuerit, quia divino Iudicio percussus interiit. Lugubrem hanc historiam narrat Gratianus in can. y. dist. 19. , & quidem eadem ipsa refertur in libro Pontificali , cujus haec sunt verba: Anastasius natione Romanus ex Patre Petro de Regione quinta caput Tauri, sedit annotino , men bus uniscim , diebus 24. Hic fuit temporibus Theodorici Regis . Hic stiis confessionem B. Laurentii maruris ex argento pensante libras 8o. Eodem tempore multi Cierieces Presbteri se a communione ipsus exemerunt, legunt alii emerunt , eo quod communicasset sne conbuio Episcoporum , vel Presbterorum , vel Clari cunctae Ecclesiae Catholicae Diacono Thestalonicens nomine Photino, qui commuηis erat Acacio, θ' quia occulte vo-Iuit revocare Aeacium, ly non potuit. Qui nutu divino percussus es lyc. Isthaec eadem sunt, quae Gratianus descripsit , quaeque jam Romani Correctores tamquam amiscrypha rejecerunt ex luculentissima ratione , nimirum quia Acacius jam pridem orierat, & quidem etiam ante Gelasium Anastasii Praedecessorem . Anatinius Bibliothecarius , qui libri Pontificalis auctor esse dicitur, ex libris Graecorum , praesertim Photianis, deceptus est. Ut enim erat Photio amicissimus, inito arctissimo foede re in Urbe Constantinopolitana, quum legationis munere fungeretur apud Basilium Imperatorem mandante I udovico Augusto , quemadmodum mutuae Anastasi &Photii epitholae teliantur , nihil antiquius habuit Anastasius in describendis Romanorum Antistitum gestis, quam Graecorum monumentis uti, illis praesertim , quae a Photio excipere potuisset. At vero quis ignorat, Photium Codices Ecclesiasticos depravasse producendi sui schismatis, suaeque 'contentionis gratia, in odium praesertim Pontificum Romanorum, quorum Primatum, ainoritatemque detestabatur 7 Porro
459쪽
4s4 Pars secunda. cap. XLVII. . verosi miIe est , Photium ea de Anastasio II. Pontifice tradidisse, ut palam faceret
Romanos Episcopos non omnes semper in una eademque sententia constitisse , sed quod a decetaribus statutum erat, a successoribus fuisse emendatum : esse item nonnullos ex Romanis Antistitibus, qui malo consilio Ecclesiam administrarunt, De que ultore poenas luerunt improbae administrationis. Haec sine discrimine Anastasius Bibliothecarius excepit, & in Pontificali descripsit, quod etiam alii recipere non dubitaverunt ex verosimilibus conjecturis. Μiserat Leo magnus epiliolam ad Thesesalonicenses, quam Graeci interpretes non multo postea corruperunt. id ubi scivis Anastasius II. a Photino Thessalonicensi Diacono Leonis epiliolam petiit , ut e Prototypo, qui in Romana Ecclesia servabatur, emendaretur. En occasionem subortam, qua posset a schismaticis essingi, Anastasium II. communicasse cum Photino Acaciano , & cum illo de rellituendo Acacio tractasse . Additum est , Anastasium ea de caussa fuisse percussum . Ex alia conjectura hoc erratum facile irixpsit. Beda, Cedrenus, ac Zonaras, item Paullus Diaconus scripserunt, Anastasium Im- Peratorem , qui alias Acacianis favebat, fulmine ictum fuisse . Quid verosimilius apud calumniatores esse potuit, seditiososque viros , quam Anastasio Pontifici astribuere, quod ab historicis de Anastasio Augusto scriptum fuerat Τ Confecta res
videretur, nisi unum adhuc adnotandum esset ex codice Ivonis Carnotensis , qui postrema ejusdem canonis verba ita refert: Et quia occulte volvit revocare Acacium,
ω non potuir, quia divino nutu percussus es Acacius , Parte 14. decreti cap. o. Ita etiam legi in libro Caesaraugustano notavit Antonius Augustinus in dies. s. lib. 1. de emendatione Gratiani, ubi tamen probare Omnino non possum, quod ipse ait, Gratianum codices in ea parte corrupisse : etenim liber Pontificalis , ex quo de Ivo, & Gratianus fragmentum desumserunt, Gratiano ipsi, non ivoni consonat: Forte potius Ivo, di auctor libri Caesaraugustani verba illa , quia divino nutu percussus est, ad Acacium expresso ejus nomine referenda maluerunt, quia eadem de
Anastasio Pontifice intelligi non posse crediderint. Can. g. Ad haec in meliore lumine collocanda plurimum facere potest ejusdem Anastasii β. 39. Papae epistola ad Anastasium Imperatorem , data in exordio Yontificatus ipsius, in qua ubi plura in laudem Imperatoris prolata sunt , progreditur Pontifex ad caussam Acacii, quem jam vita iunctum esse dicit, justeque a Felice Papa damnatum . Rogat autem inter cetera, ut Acacii nomen reticeatur ab omnibus, sive,
quod idem est, a sacris dyptichis deleatur: ac ne durum id videatur illis numero plurimis, qui ab Acacio aut baptizati, aut ordinati fuerant, docet 8e baptismum, di ordinationem ab Acacio susceptam valuisse, non quod Dei gratia penes eos e titisset, qui Acacio in schismate communicassent , sed quod nec baptismus, nec
ardo semel collatus iterum esset conserendus . Huc pertinet canon 8. dist. Is . cujus verba consonant cuin ipsa mei Anastasii epistola , dummodo ubi legit Gratianus: Adeo autem non quaeritur Me. legamus : A Deo autem non quaeritur Uc. Item ubi Iegit Gratianus et quod quidem generiaiter verum es , nis aliquorum in tantum se -- senseret curiosa sulpicio, ut Uc. legamus: quod cum ita sit, aliquorum in taηtum se extendit curiosa suspicio, ut G. Haec ita concepta non video, cur a Gratiano improbata fuerint , quasi precedentium Patrum decretis, evangelicisque praeceptisaontraria, quemadmodum & Romani Corre res observaverunt ante eumdem. canonem 3. Illud certum est, eam Anatasii oeconomiam ab Iustino Imperatore
laudibus exornatam fuisse, ita seri beate ad Hormisdam Pontificem. Anastasius re-
460쪽
ligiosissimae memoriae, vestrae eulmen Ecclesae, palam aperieque constituis, eum hoe idem negotium scriberet decessori nostro, satis esse pacem assectantibus , s nomen tantam rei ceatur Acacii . Ergo priora τυμ sedis constituta I equitur , qui non omnes memoria/mortuorum judicat contemnendat.
Quae Symmacho Papae adscribuntur, alia clepromta sunt ex Conciliis in ejusdem caussa celebratis , alia ex ipsius epistolis. Ex Concilio C Can. x. dist. γρ. 3 smul jungendi, aque ex integris CVeilii Romano I Can. io. dis. 79. Capitibus emendandi. Ex Concilio Romano IV. ω Libello Ennodii. Con. r. dis. 96. ex integra Θnodo supplandus.
n. 6. dist. x . est in Ioelio Ennodii in sequenti SNnodo coormato. Can. I. dist. 4o. es in Ioello Ennodii. Can. I. cau. 8. q.. 4. es in libello Ennodii. Ca . 4. cov. s. qu. 3. es in libella Ennodii. Eil Concilio Romano U.
O . 3. eas. 3. N. s. cum ius Concilii actibus consonat.
Ex ep. ad Lau- Crentium Μe- Can. 4s. eas. l. qu. r. reae consonat cum epistolae exemplaribus. Solanensem
Ex ep. ad Cae- sarium Epist. lCas. 12 g. cas. I. qu. r. μυι jungendi, θ' ex integris epistolae
Can. I. cas. 1. qu. 6. 9 exemplaribus supplandi. n. 6 r. cas. 1 6. qu. I. ex aliis ejusdem temporis monumentis imterpretandus . GN. 3. c . 27. F. a. falso tributus Getaso. Can. a. ca . 36. qu. 2. eκ integra epistola emendandus.
Can. 2. dist. 8 r. referendus aut ad libeIIum Emodii , aut ad epi- suam Θmmacti ad Laurentium. Can. s. cos. 3 o. qu. 1. pertinet ad Paenitentiaeem Romanum Antonii