Tractatus de Jure Regularium ubi et de Religiosis Familiis

271쪽

264 TRACTATUS DE IURE REGULARI .ctione conciones et exhortationes habere ad fratres suos, exclusis saecularibus ; quia nempe praemissae prohibitiones praedicandi otiam in ecclesiis sui ordinis contradicente Episcopo, aut non postulata ejus benedictione, intelliguntur de praedi- dicationibus publicis, in quibus admittuntur saeculares; non autem de praedicationibus ad fratres, excluso populo. Patet ex sensu obvio textuum Tridentinorum ; et ita intelligunt doctores. Item patet ex modo citando loco constitutionis superna.

4' An regulares, absque petita benedictione Episcopi, praedicare possint ad crates monialium sibi subjectarum, clausis foribus, seu excluso populo Attenta sola constitutione Clementis X, quae incipit superna, respondendum foret negative. Sic enim in ea constitutione decernitur : Et hujusmodi benedictionem teneri etiam regulares petere, Si in quibuscunque Oratoriis sui ordinis sermonem coram populo, vel in ecclesiis aut ad crates monasteriorum sanctimonialium eomum jurisdictioni subjectarum, licet clausis januis, et nullus saecularis ibi intersit, habere noluerint. Nihilominus Sacra Congregatio Concilii sin conversana 8 mali l75 l) ad dubium : an ad erates ecclesim seu collocutorii,

aut alibi, liceat commissario monialium sermonem aut conciones

habere ad moniales sine Episcopi licentia ' Bespondit: allimative pro solis monialibus, et clausis ianuis. Quam decisionem citans adnotator Lucii Ferraris verbo praedicare, n. 128), sic animadvertit: u Videtur autem hac resolutione recessum a et mox dicta constitutione Clementis X. n Notetur tamen ibi excludi quidem necessitatem licentios Episcopi; non autem petendae benedictionis, saltem expressis terminis: et Clemens X

petendam benedictionem solummodo injungit in hoc casu. 5' Begulares praedicaturi in ecclesiis suorum ordinum per totam quadragesimam, aut continuate per aliquod aliud tempus, non tenentur benedictionem ab Episcopo petere pro singulis concionibus; sed sufficit ut eam obtineant ante primam ; prout aperte indicant verba haec Tridentini decreti seM. 5, c. 2 de res , antequam praedicare incipiant. Vide Fer-

raris, Verbo praedicare, n. 77.

272쪽

PARS QUINTA.

6' ci Regulares cujuscunque ordinis, nisi a suis superioribus a de vila, moribus et scientia exuminati et approbati fuerint,a ac de eorum licentia, etiam in ecclesiis suorum ordinum a praedicare non possint. n Sunt verba Tridelitinae synodi cap. 2, seM. 5 de re l. 70 Praedicatores etiam regulares tenentur emittere professionem fidei, si ab Episcopo exigatur. Vide auctoritatibus prinbatum a Pignatello tom. 4, consultationc 206, n. 68ὶ. Vide etiam Ferraris verbo proedieare, D. 65).8' Ius habet Episcopus examinandi circa doctrinam regulares, antequam in ecclesiis, quae non sunt suorum ordinum, praedicent: a Posse autem Episcopum, licentiam conceMuruma regularibus, in ecclesiis quae suorum ordinum non suntu praedicare volentibus, illos ... quoad doctrinam examinare,u si ita ipsius arbitrio quod moderatum et discretum omeu debet) visum fuerit n Clemens x, in constitutione superna.)Vide etiam Ferraris, loco citato, n. 66. a In ecclesiis vero Suorum ordinum praedicare volentes,u non spectat ad Ordinarium eos examinare, sed ad eorum a superiores. η Ita Pignatelli tom. 4, consuli. 206, n. 66), dicens ita fuisse decisum a S. Congregatione, in salemitanais decembris lGl0. Idem docet Ferraris, Verbo praedicare,n. 8 l. 9 Potest Episcopus Ileentiam praedieandi semel iisdem regularibusὶ eo rasam, ob rationabiles causas, licet occultas, praedicationem tamen concernentes, suspendere. Ita decrevit Clemens X, constitutione superna. 10'In eadem constitutione sic additur: Non posse tamen Episeopum generatim prohibere regularibus, quin in ecclesiis su

rum ordinum praedirent. Adnotat rationem Pignatelli tom. 4, consuli. 206. n. 64: a Quia non praesumitur adesse justas causa pro Omnibus praedicatoribus unius religionis; S. Con-u gregatio Episcoporum, in salernitam is novembris 16l0. nil' u Ipse tamen Episcopus inquit Pignatelli, loco citato a licentiam concionaudi non debet denegare, si praedicator

273쪽

266 TRACTANA DE IME I-ULARIUM.ti fuerit idoneus, absque legitima et rationabili causa; sine qua α Me tuum potest a praedicatione suspendere. Si vero illam de-n neget, vel aliquem a praedicationis munere suspendat, nonu tenetur causam exprimere, cur id faciat, vel cur regularibus

u etiam in eorum ecclesiis praedicare prohibeat S. Congrega-a tio Concilii ad constitutionem i8 Gregorii XVj, quia non est

a vera cenSura. . .

st Sed tamen requisitus, illam exprimere tenetur Sacraeu Congregationi: eadem Sacra Congregatio in eastellanensi, ii si octobris 1603. x Quod nequeat Episcopus absque rationabili causa regul rem jam approbatum a praedicationis munere suspendere satis expresse habetur in constitutione superna Clementis X; qualiberum sit Episcopo, lirentiam praedicandi semel iisdem conce

sam, Ob rationabiles musas, liceι occultas, proe licationem tamen

eo ementes, Suspendere.

Quod pariter nequeat Episcopus praedicandi facultatem regularibus denegare absque rationabili causa, evincunt haec ejusdem constitutionis Verba : Episeopum tamen absque justa et rationabili causa contradicere non debere. Id valdo notandum est quia inde sequitur, quoad utrumque casum, jus regularium ad S. Congregationem Concilii, vel Episcoporum et regularium, recurrendi; nempe 12' In utroque casu, Si regulares existiment non adfuisse causam rationiatilem, quamvis interea Episcopi prohibitioni parere teneantur, nec possint exigere ut Episcopus ipsis dicat, qua de causa lacultatem praedicandi deneget, aut conce sam suspendat, possunt tamen ad sedem Apostolicam rocudirere ; et tenebitur Episcopus Sacrae Congregationi, cui negotium Pontifex examinandum commiserit, causam denegatae vel retractae facultatis manifestare, si hanc ab ipso petat Congregatio. Ex quo patet, regulares non ita ab Episcopo dependere quoad praedicationem, ut is ex mero beneplacito possit ab eo munere ipsos ablegare, quemadmodum nonnulli existimare Disiligod by Corale

274쪽

PAM QUINTA. 267 videntur. Quod bene adnotat ipse etiam Vectooven με rest larium et Me t. eler. juribus, pag. i54ὶ, auctor haud certe suspectus nimiae in regulares benevolentiae. u Ordinario fas non est, inquit, ad merum arbitrium et a voluntatem suam suspendere regularem a praedicationisu ossicio, vel solum prohibere ne sacras habeat conciones; sed vi arbitrium illud debet esse moderatum et discretum. Unde, a si quando contingeret, ut Ordinarius adversus regularema severius quam par esset, in re huj modi procederet, re-u gulari semper via patet ad S. Congregationem interpretum a Coneilii Tridentini, vel ad S. Congregationem Episcoporum v et regularium recurrendi. Quibus Sacris Congregationibusu Ordinarius, si rogetur, exponere debet rationum momenta, et ob quas regularem a praedicationis ossicio suspenderit, velu ipsi prohibuerit ne eodem langeretur. Quod si Sacrae Con-u gregationi constiterit, Ordinarium suae potestatis limites ina ea re transgressum esse, ac Suae agendi rationis justas cau-u fas non habere, S. Congregatio emineia quidem remediau in promptu habebit ad injuriam regulari illatam quam ci-

. a tissime reparandam. ni 3' Regulares praedicatores non possunt absque Episcopi licentia, etiam in Sui ordinis ecclesiis pauperes et miserabiles personas commendare Ferraris, Verbo praedicare, n. 83ὶ.iέ' Si regulares habeant ecclesiam parochialem monasterio suo unitam, et voluerint praedicare per regularem sui ordinis, illius praedicatoris deputatio non pertinet ad Episcopum, sed ad priorem regularem sui de Pignatelli, tomo 4, consuli. 206. n. 70 . Et generatim regulares u non cogi possunt ad acceptandum

v in suis ecclesiis concionatores Saeculares, vel diversaruma religionum; visi tamen esset consuetudo in contrarium. v

Pignatelli, ibid.

15' Potest Episcopus prohibere ne regulares ea hora in ecclesiis conciones habeant qua ip se per semetipsum praedicaturus est. Estque id extra controversiam, prout videre est Dissiliaco by Corale

275쪽

TRACTATUS DE IURE REGULARIUN.

apud Benedictum XIV, de synodo disseesana, l. 9, c. 17, n. T. An autem idem dicendum quando coram Episcopo Solemniter concio habenda est, fuit valde disputatum. Praevaluit autem apud Sacram Congregationem Concilii doctrina haec : non posse prohiberi regulares quominus praedicent eadem hora, si agatur de consuetis concionibus coram 1 piscopo habendis : secus si agatur de extraordinariis, id est, si Epidicopus eae causa publica, convocatis clero, magistratu et populo, coram se praedicare taciat de symodo dioecesana, l. 9, c. lT, n. 7). Non tamen debet Episcopus per modum statuti hanc prohibitionem, pro concionibus illis extraordinariis coram se habendis, edicere sibid. , n. 8). 16' A fortiori nequit regularibus injungi, ne in suis ecclesiis praedicent eadem hora, qua concio in ecclesia parochiali habenda est, si huic concioui non intersit Episcopus.17' u Episcopus prohibere potest regularibus ne aliquo die u concionentur, ut totus populus conveniat ad cathedratum :u Sacra Congregatio Concilii ... η Ferraris, oce praedicare,n. 63).

276쪽

PARS QUI TA.

De jure re larium quoad bonorum Suorum

temporalium administrationem. Ad saciliorem dissicultatum, quae hic expendendae Occumrunt, expositionem et Solutionem, distribuenda visa est praesens sectio tu hunc modum : l' exquiremus quodnam foret jus communitatum religiosarum administrandi bona sua, si leges ecclesiasticae nihil de hac re statuissent. Nec putet lector otiose praemitti ejusmodi indagationem. Nam jus positivum determinavit quidem de aliquibus administrationis actibus quaenam sint religiosae communitatis partes, seu quid ei liceat aut prohibitum sit; at de caeteris rei administratoriae operationibus nihil sancivit. Proinde quoad hosce posteriores administrationis actus, quid regularibus licitum sit aut velitum, repeti nequit ex jure positivo; sed concludendum est ex ipsa communitatum religiosarum natura, seu ex jure ipsis competente ex hoc ipso quod tanquam communitates legitime existant. 20 Quoniam vero notabilem dictae administrationis partem, eam nempe quae circa bonorum immobilium et mobilium pretiosorum alienationes versatur, jus positivum certo modo faciendam praescripsit, de hac immobilium et mobilium preti sorum alienatione secundo loco disseremus. 3' Tandem agemus de caeteris administrationis actibus. Et videbimus de his nihil jure positivo determinatum fuisse quoad communitates

Virorum : atVero quoad communitates mulierum, statulam

peculiarem, tum a praelato suo regulari si cui subjiciantur , tum ab Ordinario loci dependentiam.

277쪽

TRACTATUS DE IURE REGULARI .

Quiniam foret communitatum religiosarum potestas administrandi bona sua, seel ο jure positivo.l' Notionem praeviam trademus de dominio ct administratione rei temporalis religiosarum communitatum. 2' Expendemus an religiosa comm uuitas habeat ex seipsa jus administrandi bona sua, et an jus illud a sede Apostolica possit ei adimi aut restringi. 3' An et quatenus, secluso jure positiVO, ab Ordinario dependeat communitas in administrandis bonis

suis.

DE DOMINIO ET ADMINISTRATIONE RERUΜ TEMPORALlUM APUD RELIGIOSAS COHΜUNlTATES, POTIO PIL VIA.

I' Ecclesiastica censenda sunt bona cujuslibet communitatis, modo fuerit auctoritate ecclesiastica erecta et approbata. Ita tenetit doctores communiter. Et de hac quaestione tractare solent ubi determinant quaenam communitates subjiciantur prohibitioni non alienandi bona sua absque beneplacito Apostolico. Cum enim illi prohibitioni non subjiciantur, nisi eae quarum bona sunt ecclesiastica , determinare quaenam ex illis communitatibus huic legi subjiciantur, idem eSt ac quaerere quarumnam bona pro ecclesiasticis habenda sint. Porro ad illud dignoscendum concorditer hanc regulam tradunt auctores : Si communitas. vel eonservatorium, Vel locus pius fuerint per auctoritatem ecclesiasticam erecta, subjiciuntur dictae prohibitioni; secus si auctoritate ecclesiastica crecta non fuerint. o Recepta distinctio est, ait Cardinalis de Luca, ut et inspiciendum sit, an confraternitas, Seu hospitale, vel alter u locus pius, formalem habeat erectionem in locum ecclesia-

278쪽

PARS QUINTA. 27 ia sticum, cum ordinaria vel Apostolica auctoritate, necne. v

De alienationibus, discursu 1, n. 12.) Idem tradit Cardinalisi tra : et caeterum quoad locum seu communitates quae subji-a i ntur vel non huic constitutioni seu prohibitioni non alie-a ii di bona sine beneplacito Apostolico, distinctio est: quod et si sit mere locus laicalis, etsi ibi opera pia exerceantur, et a proinde dicatur pius, non assiciuntur ejus bona dispositionere extravagantis Paulinae: si autem sit locus auctoritate ocu clesiastica erectus, quamVis administretur a laicis, lamena bona subduntur huic prohibitioni. . . Unde conServat oria, SO-u cietates, seminaria, collegia et hujusmodi, si sint m ecta aueto-u ritate ordinarii, et sic ecclesiastica, subjiciuntur : secus si nona sint talia. s Iomo b, in const. 5 Pauli ΙΙ, secl. 3, n. 2l et seq.) Hinc dubium non videtur quin ecclesiastica sint bona quae possidentur in communi a societate Sancti Sulpicii, et a caeteris Galliae religiosis communitatibus virorum, et mulierum, Sive simplicia duntaxat, sive etiam nulla in eis Vota emittantur. Cum istae omnes congregationes fuerint ut supponοὶ auctoriatate Gelesiastiea erectae et approbatae. Dicimus erectae ; quia absolute contingere posset ut ordinarius aliquam piorum saecularium, etiam collegialiter viventium, communitatem approbaret , quin tamen locum in ecclesiasticum aut communitatem in ecclesiasticam erigere intenderet; prout adnotat Camdinalis de Luca, loco citato. De quo si dubium intercideret, ex adjunctis et ex ipsa approbationis sorinula res foret decidenda. In praesenti autem capite de his tantum communitatibusngemus, quae vere auctoritate ecclesiastica erectae sunt : ac

proinde jam supponimus ipsarum bona, in communi possema, pro ecclesiasticis esse habenda. Et videndum remanet an et quatenus horum bonorum dominium ad ipsas pertinent. 2' Vox dominium sumi potest in usuali vel in strictiori sensu. Juxta usualem sensum, ille dominium bonorum ecclesiastic

rum habere dicitur, qui libere de iis disponere potest, etiamsi

non ipsius, sed Dei solius proprietas sint. Et sic, in usuali sabiem sensu certum est, Romano Pontifici competere bonorum

279쪽

omnium ecclesiasticorum dominium. Disputatur autem an sit eorum dominus in stricto sensu. Alii nempe id assirmant, alii vero strictum dominium soli Deo attribuunt, et tenent Papam

esse duntaxat supremum administratorem, non autem proprie

dominum. Sed quoad essectus practicos, idem esse jus Papae in

utraque Sententia omnes concedunt. Nos autem hic vocem dominium in usuali Sensu usurpamus.

3o Iuxta receptam doctrinam, bonorum a communitatibus religiosis in communi possessorum dominium residet, primaris penes Deum ; secundario penes Papam tertiario penes ipsam mei communitatem. Cum de hac re non moveatur dissicultas adducemus duntaxat pauca haec Tamburini verba :u Non nego, imo constanter assirino, dominium omnium quae ii posside ut omnes in universum religioSi, remanere PeneSu Deum: Secundario penes summum Pontisicem et totam Ec-u clesiam : tertio penes ordines et monasteria. Sed pro nunca assirmo, in religionibus quae possident in communi, admi ubstrationem squam cum dominio improprie sumpto confundo u cola SiStere penes praelatos primo et Iarincipaliter; secundariou penes eorum ministros et ossiciales, altentis in hac re pro-u priis constitutionibus et consuetudinibus. si Dissicultas non parvi momenti remanet explicando de dou minio rerum fratribus Sancti Francisci concessarum, I eneSa quem resideat. Aliqui dicunt, Omnium rerum quae in nu-

a mero, pondere et mensura conSiStunt et conSumuntur usu,

u dominium esse penes eos qui eas donant, donec per ipsos u fratres consumptae Sint : aliarum vero rerum dominiumn esse apud sedem Apostolicam . Ita AZor. v Na alius dicit dominium omnium rerum donatarumu Franciscariis existere, sive apud Deum vel suminum Pontifi-ii cem. Et BanneS... agirmavit non sibi placere opinionem e u ctorum assirmantium, dominium rerum comestibilium csseu apud summum Pontiscem, et pecuniarum esse apud dantem. si Sauchez in prino. decat. . l. T. c. 18, n. 15ὶ dicit domi- a Dium pecuniarum quae Franciscanis in eleemos 'nas largiun-

280쪽

et tur, remanere apud dantem : aliorum Vero omnium, sivea unico sive pluribus usibus consumptibilium, et aliorum et omnium, Verbi gratia, domorum, ecclesiarum, dominium s esse apud Summum Pontificem. v si amburinus, de jure a batum, tom. 3, disput. ll, q. l, n. 8 et Seq.)4' Ex his inseras, bona communitatum ad ipsas pertinere, seu esse ipsarum dominium, non quidem independenter a summo Pontifice, Sed secundaris laost ipsum. Unde potest quidem Papa de omnibus et singulis ejusmodi bonis valide disponere. At posito quod de iis revera non disponal, et quandiu non disponet, hoc illso ad comnuinitates ipsas pertinet de suis respective hujusmodi bonis disponere. 5' Inferendum venit insuper, nullum ordinario competere jus dominii in dicta bona: quia praeter et super dominium ad communitatem pertinens, non est aliud quam praefatum atque simul altius Romani Ponti scis dominium.

6' Actus adniinistrationis universos, reducit SuareZ ad triplex caput : aequirere, conservare, alienare. Qui auctor postea determinat quosnam actus Sub unaquaque Specie comprehendat : u Sub prima comprehendimus omnem acquisitionem b u Dorum quae religioni sit: sub secunda Omnem actionem quaeu pertinet ad gubernationem, beneficentiam, augmentum, et custodiam et usum talium bonorum : ad tertiam pertinetu omnis consumptio, distractio, Seu alienatio, imo etiam Omnisu usus talium bonorum. η De religione, tom. 4, tract. 8, l. 2,

AN RELIGIOSA COΜMUNITAS, SECLUSA LEGE ECCLESIASTICA CONTRARIA, HABERET EX SEIPSA IUS AD NISTRANDI BONA SUA; ET AN IUS ILLUD A SEDE APOSTOLICA POSSIT EI ADIMI AUT

BESTRINGI PROPOSITIO I'. - Religiosa communitas, nisi leae positiva e-