Tractatus de Jure Regularium ubi et de Religiosis Familiis

321쪽

Hanc praelati regularis potestatem quoad depulandos vel removendos administratores aperte supponit citata constitutio inserutabili, Gregorii XV. Quod autem ab ejus eonsensu dependeaut moniales Pro actibus admi uistrativis majoris momenti, ex dicta consuetudine, quam citatis verbis asserunt Umburinus et Pelligarius, colligitur.3' Cum tamen praelatis regularibus monialium dictum jus competat, non ex natura rei, nec ex jure Scripto, Sed ex quadam consuetudine, cavendum ipsis est, ne jus illud suum

nimis urgeant, necessarium consensum suum laciendo in rebus quae revera moDris momenti non sint. Alias bene possent m

niales ab onere hujusce consuetudiuis, utpote jam nori laudabilis, sed in vox ationem vergentis, Sese subducere. 4' Quod diximus de necessario praelati regularis conSensu, ut moniales ipsius jurisdictioni subjectae possint licite aut valide de bonis monasterii contrahere aut disponere, intelligendum est cum hac limitatione, a si tamen aliud non serat coua suetudo, aut praescribant peculiaria flatuta ordinis, quaea omnino servari debent. Ο Pelli Zarius, de monialibus, cap. 10, secl. 2, quaest. 20, editio ab Iudice non prohibila. 5' Ex dictis patet, a provinciales posse se ingerere in ad- a ministrationem bonorum monialium ipsis subjectarum), a non ex jure dispositivo eι proprieturio cum ii non sint parsu convcutus moui alium, apud quem residet proprietas iuti communiὶ, Sed Solum ex jure directi ; quatenus moniales a subduntur provinciali, isque earum curam suscipit. Uudo a contractus sunt nomine monasterii ae monialium, non au- a tem nomine provincialis ; sicque mouiales ipsae obligantur a non item provincialis. η Pelligarius, Ioco cit. Rota. - Ηoc ultimum bene notandum est, quia Ordinario etiam applicandum vcnit erga conventus ipsi subjectos; et sive tu iis conventibus sani vola Solemnia, sive non. Episcopus nempe, aut alius ab ipso in Superiorem hisce conventibus deputatus, nullatenus possunt in administrationem tempora Dissilireo by Go rate

322쪽

PARS QUINTA. 315lium bonorum sese ingerere ex jure dispositivo et proprietario, sed solum ex jure directivo.Qu ramo IV'. - An pro reliqua domestica direetione et gubernio domestico dependeant moniales a praelato reo regulari Z

Bespondendum negativo, nisi contrarium in ipsarum constitutionibus exprimatur, Vel legitima consuetudine fuerit inductum. Semper enim Stat generale principium supra firmatum, ad moniales pertinere totalem rei temporalis administrationem, nisi jus positivum eam ipsis quoad aliqua restrinxerit. Porro jus positivum sive scriptum, sive cx consuetudine inductum, restrinxit quidem hanc monialium administrandi facultatem quoad supra enumerata; sed non quoad alia. Hinc ad supcriorissam, et congregationem juxta ordinis constitutioncs pertinet sorores ad varia ossicia deputare, medicum conven-lus, necnon architectum cligere, aliaque id genus disponere,

absque rogularis praelati consensu; nisi ut diximus) altior inconstitutionibus caveretur, aut consuetudine invaluisset.

Expenditur quaestio quoad moniales Solemniter professas, quae regularis praelati jurisdictioni non subsunt.

Pramotanda. - Sunt hae duplicis generis: vel enim sunt exemptae sedi Apostolicae immediate subjectae, vel subsunt ordinariae Episcopi jurisdictioni. Inutile est ut quaestio in pamliculari quoad priores expendatur. Cum enim moniales omnes sedi Apostolicae immediate subjectas, Tridunt ina synodus Episcopis, tanquam dictae sedis delegatis, gubernandas commiserit, idem quoad ipsas currit jus in praesenti materia) ac

si non forent ab episcopali jurisdictione exemplae. Unde reducitur quaestio ad moniales solemniter professas, quae juriS- dictionali Episcoporum guberitio subduntur. Dc his autem solvenda videtur quaestio in hunc modum. Per se, et secluso jure per consuetudinem generaliter

323쪽

inducto, etiam moniales nou exemptae, liberani liabent rei Suae temporalis admittistratio item, exceptis immobilium et mobilium pretiosorum alienalionibus. Nam ex co quod ordinariae Episcopi jurisdictioni subjiciantur, non sequitur cassubjici quoad bonorum suorum administrationem; quia, ut toties diximus, administratio haec non cadit sub potestatem jitrisdietionalem nisi ratione delicii iii ca commissi , sed pomtinet ad potestatem dominativam. Potestas autem dominativa, seu dominium bonorum illorum, penes communi talem residet, non ponos ordinarium. Equidem potuisset sedus Apostoli ea decernere, ut moniales non exemplae ab Ordinariis, cliam quoad illam ad mluisti aliouem, d penderent : sed nullamcjusmodi Pontificiam legem noverant Tum burinus et Pelligarius, cum de pondontiam hanc monialium, sive ab Ordinario Si exemptae non sint , sive a pridiato regulari si ipsi subjicianturi, a sola consuetudine repetant Attamen quoad jus Episcopi, rationem administratio uis exigendi ab administra loribus monialium, dici potest illud sanciri in consilluli otio inserulabili, supra citata. Quum cuim ibi hoc jus tribuatur Episcopo ullam in moniales regularibus subjectas, a sortiori tribui

censendum cst in non c&emptas.

2' Ex generali saltem cousuetudine. im legis habente, certum est moniales non exemptas ab Ordinario multipliciter depcudere quoad dictam bonorum Suorum administrationem. Nompo primo, polust Episcopus exigere ut sibi administri .-lionis ratio reddatur : secundo, ut pro rebus majoris momenti Suus cxpectetur con Sensus : tertio, Si moniales administratoribus utantur, ad is sum pertinet administratores illos approbare et revocare; atque ab iisdcin exigere ut sibi administrationis rationem reddant. IIaec rassim supponunt canonistae et plurimae Sacrarum Congregationum decisioneS. 3' Si tamen aliquis monialium non exemptarum conventus esset in longa possessione nou reddendi rationem administrationis Ordinario, et ejus consciasum nou requirendi pro ullis dictae administrationis ac libus, non video cur huic con Suelu-Diuitiaso oste

324쪽

PARS QUINTA. 317 diui statutum nou caeet. Non citim obstat superioritas Episeopi in has moniales, scu non obstat quod ipsi tanquam ordinario sint subicetae. Nam superioritas haec jurisdietionalis cst, non dominativa; et administrandi jus ad domitiativam pertinet. Nec objiciatur id noxium lare, cum in casu pravae administrationis, nullum malo remedium assurri posset : nam in casu pravae administrationis semper praesto est Ordinarii auctoritas ad corrigendum susscicus; quia ratione delieti in administratione commissi, jam episeopali jurisdictioni subjacet ipsa administratio; ita ut nempe possit Episcopus de ea cognoscere, et ut ratio sibi reddatur cxigere, Iaecnon debitis poenis excessus coercere. Alvero cxtra casum pravae administrationis, etsi gonorasitor utilius ideatur ut adstringantur moniales ad reddendam Episcopo administrationis rationem, et cxpectandum in rebus gravioribus ipsius consenSum, non tamen per se et absolute pravum est, si ad id non teneantur, ct I beram servent bonorum suorum gestionem; cum dari possint moniales quae optime rem Suam temporalem administrent, absque ullo superiorum suorum intervculu.4' Ex dictis patet quonam se modo gerere debeant, circadiciam materiam, prosla teri illi, quos Episcopi tu superiores monialium conventibus deputare solent. Non enim ipsis licet pro libitu consensum denegare iis administrationis actibus, quos moniales peragere volunt : sed ubi nullum secuturum detrimentum perspiciunt, consensum praestare tenentur: quia jus administrandi, etsi ab ipsorum eonsensu depcndens, non tamen ad ipsos pertinet, sed ad moniales. Et laeditur jus illud, si absque rationabili causa ipsius exercitium praepediatur. Itom exigere nequit superior, ut in robus levioris momenti, verbi gratia in parvis expensis, emptionibusve aut reparationibus et eleemos nis, ipsius expectetur eonsensus. Quia tunc dependentia haec, a consuetudinc inducta, non in utilitatem cederet, sed in detrimentum; siquidem exosam redderet religiosam vitam, et irrannidem quamdam saperet. Quod bene nolatum vellem ab iis superioribus, qui prohibent ne, absque

325쪽

318 TRACTATUS DE IURE REGULARIUM.

praevio ipsorum consenSu, moniales de summa 50 franeorum aut olim minore dilaponere valeant. Quod si conventus albquid in cleemosynas aut pia opera erogare prudenter valeat, non ad superiorem pertinet praescribere tu quod pium opus largitio laetenda sit; sed liberum monialibus est cui maluerint subvenire, modo revera nihil pravi largitio secum trahat. Et tandem nunquam oblivisci debet, posse se ingerere in honorum monialium administrationem, non ex jure dispositivo et proprietario, Sed tantum ex jure directivo, ut supra dictum est. 5' Dicta depondentia ab Episcopo non videtur extendenda ad domesticam directionem et gubernium domesticum. Id notatum reperio in asculana 12 mari. 1763, I et eirea, Thesaurus, tom. 32ὶ in hunc modum : a Domestica directio spiri- vi tualis et oeconomicum gubernium congregalionis ..., de jurea spectat, non ad Episcopum, sed ad ipsam congregationem et ejusque caput, etiam seposita quacunque exemptione ; adu tradita per Botam in decis. 78, n. 2 ct seq., Parte l, divo u sorum) ; et in spreto de ossicialibus monialium, quod eliu gendi sint a superiorissa, Seu conventu, juxta constitutiones a ipsarum, non autem ab Episcopo, tenent Gallemari ada eo . Trid. Sess. 25, c. 2 de reg., n. 6ὶ, et Pasqualigus ina addit . ad de Franchis, de eontroversiis inter Episcopos et re- e gulares, tit. de obpie. mynas. , u. 770. . uine depulatio sororum pro variis explendis ossiciis, necnon elactio medici, architecti, et alia id genus, citra Episcopi consensum libere a conventu sieri posse censenda sunt. 6 In casu praesentis paragraphi, quando nempe moniales regularium jurisdictioni non subjiciuntur, jus non habent regulares contractibus ipsarum interveniendi et assensum interponendi una eum Episeopo ; sed hoc exclusive ad Episcopum pertinet. Bes discussa suit in causa fulgi tensi 23 julii 1803, et 20 augusti ejusdem anni Thesaurus resol. tom. 68 . Ibi agebatur de eonventu monialium ordinis S. Francisci. Et Patres Franciscant non negabant conventum hunc subjacere ordinariae

326쪽

PAM QUINTA.

Episcopi jurisdictioni. Praetendebant tamen monialium contractibus intervenire debere, una cum Episeopo vel rius delegato, superiorem Franciscanorum et syndicum Apostolicum. Propositum itaque suit dubium sequenti modo: a An supea rior regularis et syndicus Apostolicus venerabilis monasteriia et monialium Sancti claudii civitatis Fulginei, ordinisu sancti Francisci, intervenire valeant, et praestare eorum a consonsum in stipulatione contractus sive instrumenti sa-α clandi a dictis monialibus cumulative cum Episcopo ; seu et potius dicti contractus et ingtrumcnta stipulari debeant cum a consensu et interventu privativo dicti Episcopi sive ejus a delegati Τ . - Responsum est: Negative ad primam partem,

ostirmative ad secundam.

Objicies. - Mediolanensia concilia, sub S. Carolo Borro-maeo celebrata, majorem quam quae exposita est potestatem Episcopis tribuunt, in dictam rei temporalis monialium administrationcm. - Respondeo id laetum fuisse ex peculiaribus lacullatibus, quas S. Carolus a Pio IV obtinuerat. De quo vide causam mediolanensem, 12 maii 1736 stomo 7 Thesauri resol. , pag. 253, edit. Romae l742ὶ.

Expenditur quaestio quoad religiosas mulierum eommunitales, quin vel simplieia duntaxat vel nulla vola liabent.

Loquimur de communitatibus auctoritate ecclesiastica erectis, quarum proinde bona, in communi possessa, ecclesiastica sunt; nam mere laicalis seminarum societas, quarum bona in communi possessa nullo titulo Ecclesiae subjicerentur, inde- pondentem procul dubio bonorum illorum administrationem haberet. Sed loquimur de congregationibus illis, quales plurimae nunc in Gallia exstant, quae Episcoporum Saltcm auctoritate institutis et approbatae fuerunt, et quae, juxta praesentem Ecclesiae disciplinam, licite existunt, quamvis nee clausuram, nec vota solemnia habeant.

327쪽

320 TRACTATUS DE IUI E REGULALIUM.

Porro de his idem dicendum venit, circa ipsarum ab Ordidinario dependentiam in administrandis boliis suis, quod demonialibus non exemplis superiori paragrapho dictum est. Nempel' Et ipsis, per se et seclusa contraria consuetudine vim juris habente, competeret indepcndens et libera bonorum suorum administratio. Nam, juxta generale principium, quod Supra cum Suarcsio posuimus, quaelibet communitas sper se et secluso jure positivo contrarium disponcntcὶ jus habet administrandi bona sua. Addit Suareg, eo jure non privari communitatem eae eo quod religiosa sit. Ergo nec eodem jure privabitur cx eo quod minus proprie religiosa sit, id est, cx eo quod

vota solumnia non omittat.

2' Nihilominus utiliter inducta ost generalis conSuetudo,jam dudum vim logis habens, ut riusmodi mulierum communitatesteucantur Episcopo administrationis rationem reddere; alque item ut graviora expedire nequeant, absque praevio ejusdem ordinarii consensu. 3' Nounullae cx dictis congregationibus habe ut expresse injunctam in suis constitutionibus praelatam ab Ordinario dependentiam. Unde et ex hoc capite istae ab Ordinario depcndent, co modo, qui in ipsarum iustituto determinatus cst. Sed abstrahendo a particularibus hisce statutis, 4' Generatim dici potest, praelatas sceminarum commvuitateS, eodem modo, quoad bonorum suorum administrationem, ab Ordinario dependero, ac convcntua monialium stricte dictarum, et ab ordinaria I piscopi jurisdictione non exemptarum, de quibus actum est superiori paragrapho.

Expentitur quaestio quoad uiolatales, generali plurium conventuum superiorissaesulueetas remissive .

Cum ad calcem hujus quintae partis, appendice 2, de hae

328쪽

PAM QUINTA.

congregationum monialium forma in particulari disseramus, ad hunc locum praesens quaestio rejicienda visa est. Ibi autem concludimus, stare penes ipsam congregationem, de jure communi, liberam et ab Ordinariis independentem rei temporalis administrationem, quoad illa, quos totius congregationis

generale regimen rescipiciunt.

329쪽

TRACTATUS DE IURE REGULARIUM.

I e iure monia litim, quoad varia, ordinariorum

auctoritatem respicientia. Agemus sub hac sectione. 1' de canonica monialium visi latione : 2' de ipsarum confeSSaritS.

DE CANONICA MOFIANIUM VISITATIONE.

QU,ESTIO Ι . - Ouid intelligatur ejusmodi visitationis nomine p- u Iiespondeo, intelligi acium, quo legitimus praelatus a monialium, juxta sacros canones aut constitutiones relia gionum, inquirit si alum et mores monialium sibi subdiu larum, ad esseclum debile corrigendi excessus qui forteu delirehendantur, ac opportunis mediis promovendi bonuma ipsarum, tam Spirituale quam temporale ; idque cx jurisdiu ctione sibi competente, ad executionem sui pastoralis ossu cii. η Pelligarius, de monialibus, pag. 227, editionis non prohibitae, Bomae l76l.)QUAESTIO II . - Ad quosnam praelatos spectet visitationem monialium facere' - l' Si moniales non sint exemptae, potest et debet loci Episcopus, vi ordinariae jurisdictionis suae visitationem illam sacere. 2' Si moniales sint exemptae, ac Sedi Apostolicae immediate subjectae, perlinet visitatio haec ad loci Episcopum, tanquam sedis Apostolicae delegatum. 3' Si m niales sint exemptae, et praelatis regularibus Subjectae, eas iSilaru possunt et debent regulares ipsarum praelati : at

330쪽

PARS QUINTA. 323 simul, ratione elausuros, id est, circa ea omnia quae ad clausurae observantiam spectant, eas visitare potest ordinarius. Ad praelatos autem ad quos spectat visitare, spectat pariter moniales corrigere et punire, si deliquerint. Haec extra Omnem controversiam sunt. Vide inter alios auctores, Pelligarium, citata pagina ; necnon Clementinam attendentes 2, de statu

QUAESTIO IU'. - An distam visitationem facere possit visarius

generalis Episcopi 8 - i' Nequit illam facere absque speciali mandato Episcopi. 2' Cum speciali mandato Episcopi potest laitare non exemptas, alque etiam exemptas, sedi Apostolicae immediate subjectas. 3' Cum simili mandato potest visitare etiam exemptas praetulis regularibus subjectas; sed duntaxat quoad ea quae clausuram spectant consor Pelligarium, demonιaιιbus, pag. 227, editionis non prohibitae, Romae l76l.)Qub ΤΙΟ Ι '. - An dictam visitationem facere possit vicarius eapitularis, sede vaeante 3 - 1' Potest Visitare non exemptas.

2' An possit etiam visitare exemptas, eo modo quo posset Episcopus, negarunt nonnulli; ex ea ratione quod Episcopus ipse exemptas visitare nequeat, nisi quatenus sedis Apostolicae delegatus, et ad vicarium capitularem non transeat potestas delegata desuncti Episcopi, sed duntaxat potestas ejus ordinaria. Sed in contrarium stat communior sententia docto rum : ipsi nempe sustinent jurisdictionem delegatam, quae muneri episcopali in perpetuum assim est qualis est ea de qua loquimur) ad capitulum et vicarium capitularem transire consor Pelligarium, loco citato; necnoli Ferraris, V. moni ira, art. 3, u. 87ὶ.QumTIO V'. - De quibus institui possiι aut debeat visitatio p- Ex dictis duplex distinguenda est monialium visitatio :partialis, quae circa clausuram duntaxat fieri potest ab Epi- Scopo, quando moniales praelatis regularibus sunt subjectae; et totalis quae sit extra hunc caSUm. I. Vis uatio partialis seu ad elausuram restringenda, seri nequit, ut per se patet, nisi circa ea, quae legem clausurae con-