Tractatus de Jure Regularium ubi et de Religiosis Familiis

471쪽

PARS SEXTA.

et inutilis est... Est igitur omnino necessaria haec potestas. ut et ordo, pax et institutio religiosa conservetur. Explicandum a Vero est qualis et quanta sit. nPROPOSITIO I'. - Si praelati regulares essent tantummo superiores, et eis a sede Apostolica non fuisset addita proelatis, id est jurisdictio, non possent subditos coercere, nisi modo paterno et juoeta limites reguloe. - u Dicendum primo est praelatum

et religionis, ex vi talis status seu professionis, ac voti Obediena tiae subditorum, solum habere potestatem coercendi modoo patereo et juxta limites regulae. Probatur ac declaratur :u quia ut sic non habet jurisdictionem, sed potestatem domi-u nativam, instar illius quam habet pater familias in domo u sua : Solum enim disserunt, quod haec circa exteriora elu corporalia, illa vero circa Spiritualia praecipue versatur. In hoc autem conveniunt, quod neutra est proprie jurisdictio; u unde neuter illorum est proprie judex, qui possit gravem a poenam corporalem vel spiritualem imponere : sed soluma eam correctionem adhibere quae inter latitudinem familiarisu domus ac providentide locum habere potest. Qualis automu Vel quanta esse possit haec poena, judicio prudentis arbi-u trii relinquendum est. Exemplo monialium id ita declara-u tur : nam in eis est potestas aliqua coercitiva juxta regu-u Iam, licet jurisdictionem non habeant. Illae lamen noua excedunt religiosam disciplinam per leviores poeuitentias. a Quod si gravior punitio necessaria est, ad praelatum recuseu rere oportet. v SuareZ, de religione, tomo 4, tractatu 8,l. 2, c. 9, D. 2.)PROPOSITIO II'. - In virorum congregationibus non Memptis, superiores coercere nequeunt nisi modo paterno et juata regulam.

- Nam isti superiores non habent nisi potestatem dominati. am, Sicut SuperioriMde monialium : ergo nec habent potestatem coercitivam, nisi ad instar patris familias. Quod tamen intelligendum est de jure communi : sieri enim potest, ut in aliqua ejusmodi congregatione, ex Apostolica concemione, aut propriae regulae a sede Apostolica approbaide dispositio-

472쪽

έ66 TRACTAms DE IURE REGULARIIIm. nibus, major subditos coercendi potestas superioribus competat.

ΡnoPosITio III . - Praelati regulares Ordinum Gemptorem potestatem eoercitivam episcopalem hubent. - a Praelatus reli-α gionis inquit SuareZ, loco cit . . n. 3ὶ, ratione jurisdictionisu ecclesiasticae, habet persectam potestatem coercitivam epia scopalem. Hoc constat etiam ex usu et ex privilegiis oma nium religionum exemptarum : quae enim exemptae nona sunt, non habent revera hanc potestatem in seipsis; seda manet in Episcopis; qui illam sine dubio habent in monialesu sibi subjectas; et idem est de viris si exempti nou sunt..i Ergo in exemplis talis jurisdictio residet in propriis praea latis : nou enim extincta est, nec summo Pontis ei reso u Vata; nec enim expediebat, cum sit ordinarie et regula-u riter necessaria. Ergo translata est in religionem ipsam et a praelatos ejus, per summos Pontifices; non quidem jureo communi, Sed Spectuli. . . v

An et quatenus praelati regulares subditos suos eoemera valeam per poenas spirituales.

PROPOSITio P. - Praelatus regularis potestatem habet subdiatos suos coercendi per quascunque ecclesiasticas censuros, quae iuste possunt in tali materia seu crimine perSonis imponi; modo

tamen ipsi facultas Mee jure particulari sui ordinis non fuerit Iimitata. - si limitatio adhibita est vel in Ponti sieum con-u cessione ac privilegiis, vel tu distributione seu applicatione u ejus facta ipsis praelatis per religionem ipsam tu suis ea pia tulis, vel per aliquem superiorem potestat om habentem, a lilia limitatio servanda est... Quando autem indefinita estu concessio ad regendam et gubernandam religionem, subu protectione immediata summi Ponti scis susceptam, et ab. Ordinariorum jurisdictione exemptam, illa potestas nona habet aliam limitationem, uisi quam ex natura rei secum Duili od by Corale

473쪽

PAM SEXTA.

et affert, vel jure communi habet in Episcopis : quia ex nullo a alio capite singi potest limitatio; et ubi lex non distinguit,

et inee limitationem addit, non possumus nos Voluntarie exco-u gitare. Unde si esse in hujusmodi praelato potestatem ad a coercendos SubditOS per quasculique ecclesiasticas cens si ras, quae alias juste possunt iiii tali materia seu crimine per-u sonis imponi. Patet, quia in Episcopis est haec potestas; u ergo ut in his praelatis : item quia hi praelati possunt cxu communicare; ergo et aliaS cel Suras ferre. η SuareZ, de religione, tomo 4, tractatu 8,l. 2, c. 9, ii. 4.)u Dixi autem, quae possunt imponi personis, ut excluderemo interdictum locale, quod non potest ab his praelatis imponi. . st De interdictisue locali est specialis ratio, quia quodam- modo redundaret in perSOnas non subjectas ipsis praelatis ii regularibus; et propterea non est eis data tam ampla post testas, quanta est in EpiScopis. η Sua regi ibid. . n. 5ὶ.

PROPOSITIO Ι . - Dictam potestatem coercendi per poenas spirituales habent, nori tantum generales ηdimum et provinciales, sed etiam praelati locales seu conventuales ἰ nisi forte jure particulari alio iis religionis haec eorum potestas sublata aut limitata

fuerit. - Vide id probatum a Suaresto de religione, tomo 4, tractatu 8, I. 2, n. 6 . Potest nempe regularis praelatus, qui uni duntaxat conventui praeeSt, excommunicationis Suspensionis et interdicti personalis poenam in subditos animadvertere, nisi ex jure particulari suae religionis prohibeatur. Pota. - i' Nequeunt praelati regulares sicut nec caeteroquin ipso Episcopus erga suos subditos) irregularitatem prom te dictam imponere SuareZ, ibid. , n. 7ὶ.Rota. - 2' Alias, praeter irregularitatem, inhabilitates, do- cernere potest religio, si valor actus circa quem versatur tu habilitas a potestate domitialiva religionis depondeat. Sie, verbi gratia, potest religio aliquem tintiabilem reddore ad praelationem in religione habendam; quia scilicet potest non consentire ipsius clectioni, atque ei non conferre jurisdictionem, quae ab ipM manat . i

474쪽

item potest a prelato regulari imponi inhabilitas, quae jam

a jure communi imponenda propter aliquod delictum praeScribitur. Inhabilitates autem quae nec jam imponendae a jure communi praescribuntur, nec versantur circa actum, cujus valor a

dominativa religionis potestate dependeat, non possunt upraelatis regularibus imponi vide Suaresium, loco cit., n. 8 .

I III.

An et quatenus p lati regulares subditos suos per eorporales poenas e ercere valeant.

I. Certum est non posse ab ipsis poenam mortis imponi; cum poena haec a nullo ecclesiastico judice imponi valeat sex capite cum non ab homine, de judiciis .lΙ. Αn valeant praelati regulares de subditi delicto judicium ferre, et postea eum saeculari brachio tradere, ut morte plectatur, si hanc poenam mereatur patratum ab ipso facinus Negat Suareg : a Existimo, inquit, praelatos religionum nun-n quam habere hanc potestatem ; quia nunquam est eis spe-u cialiter concessa; ncque expedit ut ea utantur, propter u decentiam et honorem religionis. v De religione, tomo 4, tractatu 8, 1. 2, c. 10, n. l. in Quibus rationibus hanc conclusionem sulciat Suarog vido ibidem, n. t et 2 . III. Neque possunt praelati regulares subditum ad membriali eujus mutilationem damnare. Vide Suaresium, loco cit., n. 3).lV. Posse a praelatis suis ad triremes damnari religiosum, qui delictum hac poena dignum patrasset, Sustinet SuareΣ loco cit., n. 3 et seq. . Id tamen vix expedire videtur. Insuper ad ejusmodi sententiae executionem necesse foret saec larem potestatem brachii sui auxilium praestare. V. Potest praelatus religiosum ad subeundam sagellationis poenam condemnare ; modo tamen sagellatio non ministretur per laicum saecularem ; sed per praelatum ipsum, vel per

475쪽

PARS SEXTA.

alium qui clericus sit aut religiosus vide caput universitatis 24, de sententia Moommunicationis ; necnon SuareSium, loco citato . I. Possunt praelati regulares religiosum ex ordine ejicere, si ejus delicta id mereantur, et se incorrigibilem praebuerit. VII. Item possunt ipsum plectere diuturno, atque etiam

perpetuo carcere.

III. Potest religiosus relegari in conventum aliquem longinquum, extra Suam provinciam et patriam SuareZ, de rei gione, tomo 4, tractatu 8, l. 2, c. 10, n. 8). IX. Potest condemnari religiosus ad iussigendum sibi ipsi certas graves poenitentias, et opera dura et abjecta. Quia quod possit obligari, non tantum ad patiendas, sed etiam ad sibi ipsi imponendas ejusmodi poenas, etsi asperas, humanam jurisdictionem non excedit vide Suaresium, loco citato, D. 10 .

DE FORMA CANONICA PROCESSUS CRIMINALIs INTRA RELIGIOSOS ORDINES.

QUAESTIO Ρ. - Ouandonam processui criminali locus sit apud religiosos ordines. - 1' Locus non est processui criminaliquoties poena imponenda non excedit dominativam praelati potestatem. Quando nempe agitur de imponendis levioribus poenitentiis pro infractione regularum, aut corrigendis defectibus, id peragere potest superior, absque ulla judicialis procesqus forma , ad iustar patrisfamilias. 2' Alvero si tale sit delictum, ut imponenda veniat gravis poena, quae dominativam potestatem excedat, verbi gratia, excommunicatio, suspenSio, ejectio ab ordine, carceratio, sagellatio, privatio vocis activae et passivae , tunc locus est processui criminali: nequit nempe superior hisce poenis subditum coercere, ubi taliquam judex,

476쪽

470 rnΑ ΑTus DE IGRE REGULARIUM et servata legitima quoad regulares processus criminalis

forma.

QUAESTIO II . - An apud regulares processus criminalis fieri debeo ι ad formam juris eoaximunis y-Bespondeo negative. Num V in processibus criminalibus regularium s Ucit servari sormam judieii summisit, et necesse non est pro edi ad juris apices. Constat capite qualiter et quando 24, S ultimo, de accusationibus p necnon capite olim 26, ejusdem tituli. Unde extra controversiam est apud doctores, omnia criminalia judicia intra religiosos ordines fieri posse per sormam summariam, Seu ut diciturin de plano et absque judiolanum strepitu. Quaenam autem necessario Servanda sint etiam in judicio summario, et quaeuam omitti possint, jam dixi in tractatu meo da Iudi iis parte 2, Sect. 4, subf. 2, tomo 2, pag. 303).2' Si procedatur contra prete latum regularem , ad deponendum ipsum a suo munere, minores requiruntur causae ae probutiones, quam si ageretur de speculari praelato deponendo iide Buisse usi uel, in titulum I, libri 5 decretalium, D. 3l6ὶ.3o Juxta communiorem canoni Starum Sententiam, non Sunt reo communicanda testium nomina ; sed tantum ipsi exhi bendae sunt ipsorum depositiones. Quae tamen nominum communicatio, extra regularium familias, est de jure communi, otiamsi summarie procederetur vide Boissensiuel, loco cit. n. 3173. 4o Processus criminalis, apud regulares, formari valet juxta ratiouabiles consuetudines et statuta generalia cujusque ordinis prout a Bonifacio VIII Domini canis, et per consequensit etiam nliis communicationem privilegiorum habentibus. t eoue essum fuit, in constitutione ad augmentum, quae estu quarta dicti Pontificis in tomo bullarii. v Reissensi uel, intit. 1, libri S decretalium, n. 3l8.)QuA TIO II1'. - Ouatenus in processu criminali, intra reli stiosas tam ilius, servanda sint essentialia juris, et quoenam illa sint ' - I. Etsi valeant regulares praelati ejusmodi processus expedire summaris, et juxta proprias ordinis sui constitutiones Duili su by Cooste

477쪽

PARS SEXTA.

ae legitimas consuetudines, semper tamen debent ea obse Vare, quae juris essentialia dicuntur. Ita sentiunt doctores una nimiter. II. Quaenam autem sint essentialia illa, ut compertum habeat lector, necesse est ut cognoscat telam processus criminalis ordinarii : tum et enumerationem eorum, quae in summari processu omitti possunt. Demptis enim quae ita summario Pro cessu praetermitti possunt, caeterae ordinarii processus formalitates pro essentialibus habendae erunt. Cum autem dictam telam ordinarii processus criminalis, necnon enumerationem eorum, quae summaris procedendo licet omittere, jam in tractatu de judiciis su se exposuerimus parte 2, sectionibus 3 et 4 , lectorem ad hunc locum, ne eadem bis in nostris institutionibus redeant, remittendum duximus. Item adire poterit

Anacteium Beissensiuel in tit. l, libri b decretalium, S 8,n. 336 et seq.), qui modum procedendi apud regulares deli-neavit, sub hoc titulo : eompendiosa et clara instructio praetim rite formandi processum criminalem apud regulares Praecipua tamen ex dictis juris essentialibus sic breviter memorabimus : nullus, etiam apud regulares, institui valet criminalis processus, nisi praeceSserit accusatio aut denum

tiatio; vel ipsa fama , et indicia delicti, causam ex officio inquirendi praebuerint; vel processui occasionem dedorit exceptio, in aliquo alio judicio contra aliquem facta.

2' Necesse est ut judex sit competenS. 3' In libello accusationis seu denuntiationis neces- eSt exprimi nomen judicis apud quem sit aecum tio, nomen accusatoris et accusati, delictum de quo sit accusatio vel denuntiatio, et tempus, id est, Saltem annus, quo patratum praetenditur.

4' Ad accusandum aut denuntiandum admitti non debent personae ad id de jure inhabiles. 5' Pro actuario seu cancellario adhibendus est notarius publicus. Ac proinde si tales nondum in ordine religioso creati fuerint, debet praelatus judex aliquem creare et deputare.

478쪽

472 TRACTATUS DE IUBE REGULARI .

6' Debet juramentum do non calumniando praestari, tum ab accusatore seu denuntiatore, tum a teStibus.7' Beus debet citari; et nequit inauditus condemnari, nisi

fuerit contumax.8' Debet ipsi concedi ad probationes et defensiones tempus

competens.

9' Ipsi communicari debent articuli, seu capita, ob quae

contra ipsum proceditur; necnon testium dicta. An autem ei etiam communicari debeant testium nomina, infra expenditur. 10' Ipsi potenti concedendus est patronus, Seu conSiliarius peritus, tanquam ad Vocatus.li' Iustae ipsius exceptiones admittendae sunt. 12' Audiendi sunt testes, quos in suam defensionem proponit. 13' Ad poenam ordinariam nonnisi convictus aut consessus condamnari potest. 14' Sententia ferri nequit nisi secundum allegata et prin

15' An religiosus. condamnatus appellare Valeat, Sequenti quaestione expenditur. 16' Praeter haec omnia servanda sunt statuta ordinis circa ejusmodi criminales proceSSuS. QUAESTlO IV . - An et quatenus religiosus a proelati sui sententia appellare valeat 8 - Quaestionem illam expendit SuareZ, tomo quarto de religione, tract. 8, I. 2, c. ll; cujus auctoris hac in re doctrina summatim exhiberi potest in hunc

modum: Ι. Certum est pluribus juris teoetidius, necnon variarum religi num statutis prohibitam religiosis fuisse appellationem. - Capite reprehensibilis, de appellationibus, Sic disponitur : Statuimus ne subjecti contra disciplinam ecclesiasticam in vocem appe lationis erumpant . . . Princiue vero hoc in religiosis volumus observari, ne religiosi cum pro aliquo defectu fuerint corrigenssi, eontra regularem praelati sui et capituli disciplinam appellare

479쪽

PARS SEXTA. 473 praesumant; sed humiliter ae devote suseipiant, quod pro saluta sua fuerit eisdem injunctum.

v Et in capite nostram, eodem titulo, praecipit Alexan-α der III euidam abbati, ut, licet religiosus appellare prae-u sumat, eum juxta sui ordinis institutionem castiget. Idem a sumitur ex capite licet, de Ofeio Ordinarii. Ex quibus juri-u bus ortum videtur axioma communiter receptum inter u probos religiosos, appellationis vocem audiendam non esse.

u Et per statuta vel consuetudines religionum communitera hoc prohibetur ... v SuareZ, loco citat O. II. Ouoeunque modo intelligenda sit promata prohibitio, eertum

est religiosis licitum saltem esse recursum ad superiores praelatos.

- a Adverto, aliud esse appellare, aliud ad Superiorem rea currere aliis modis : nam per appellationem ita sit recursusu ut suspendatur jurisdictio inferioris praelati, tam quoadu vim obligandi per praeceptum vel sententiam, quam quoadu potestatem procedendi in causa. ..; regulariter enim hosa duos essectus habet appellatio . . . Per alium vero recursum et ad superiorem, non suspenditur jurisdictio inferioris, neou quantum ad vim obligandi per suum praeceptum vel senii tentiam, nec quoad procedendum ad executionem ...u Becursus ergo ad altiorem praelatum legitimum, nullibia negatur religioso Subdito : esset enim contra omnem ratio-u uem ... Nec contra hoc invenio prohibitionem aliquam po-s Sitivam. . . Censeo hunc recursum non solum licere ad altio-α res praelatos religionum, sed etiam usque au summum Pon-u tisicem. η Suare Z, citato capite, n. 6 et T.)Nota. - Becursus ad personas, jurisdictionem in religiosos non habentes, ad hunc sinem ut jurisdictionaliter religioso recurrenti subveniant, grave delictum procul dubio censendum est. Si vero sat recursus, ut ejusmodi personae intercessionem suam apud praelatos legitimos interlaOnant, per se malum non est. Ne tamen ejusmodi intercessionos a religiosis exquirantur,jure particulari singularium religionum prohiberi solet. Et merito : nam tales intercessiones justitiae admi ui-Diuili od by Corale

480쪽

474 TRACTATus DE IURE REGULARIUM.strationem et culparum correctionem euervant atque praepediunt. III. In gravioribus musis potest religiosus, non tantum re r- sum, sed proprie dictam appellationem interponere e in communibus autem eorrectionibus, quae nec infamiam, nec aeerbam poenam inducunt, τω appellationis apud regulares audienda non est.

Probatur prior pars propositionis, primo ex jure naturali. Nouenim carere debet religiosus omni deseusioue contra injustam et graVem aggresSionem : porro si jure appellandi in gravibus causis privaretur, hac desensione careret. Nam per simplicem recursum, non impediretur sententiae executio. Post executionem autem tardius ab altiori praelato ei subveniretur, quia jam damnum foret irreparabile. Secundo, idem jus appellandi probat decretum S. Congregatiovis, de quo Sic meminit SuareZ : u In Congregatione Cardinalium pro regula- ribus decretum factum est anno i 587, ut appellationes re- . ligiosorum fiant immediate ab uno praelato religionis adu proximum superiorem, et a generali ad protectorem, Et ac protectore ad S. Congregationem. v Dicto capite, n. 5. Idem etiam colligit Suareg ex quadam constitutione Gregorii XIII. Nec dicatur obstare textus sub numero I adductos, quibus omnino prohibetur religiosorum appellatio : a Quia,u inquit Suarea, jura citata non loquuntur in eo casu, in quo u aliquod absurdum sequitur contra rationem naturalem : et u idem dicendum est de quibuscunque privilegiis, vel reli-

η giosorum regulis : non prohibetit appellationem, nisi a codiu rectione regulari. Quando autem punitio gravis est, et u eum malaifesta injuria, non potest dici correctio regularis a Probatur posterior pars propositionis, nempe licitam non esse nec admittendam appellationem a communibus correctionibus, quae nec infamiam, nec acerbam poenam inducunt, etiamsi injustae sint. Id enim evincunt textus sub numero Iadducti. Cum enim religiosorum appellationes generaliter prohibeant, non alia limitatio prohibitioni apponenda est, quam quae de jure naturali requiritur. Jam vero in casu coris Duili od by Corale