Tractatus de Jure Regularium ubi et de Religiosis Familiis

511쪽

PARS SEXTA.

tamen ut sit Memptus) in eo dispensare. - et Ali tuando, inquitu SuareZ, vota irritare non possunt praelati regulares , iiiii quibus poterunt dispensareu : qorum nonnulla exempla a breviter notari possunt. Primum est votum transeundi ado arctiorem religionem, ut essirmat communis sententia :a Antoninus..., SilveSter. . ., NaVarruS... qui Oml:-:SSuppouunta hoc votum non posse irritari; et quoad d: pensationem α non esse reServatum; et consequenter infumiint a propriou praelato posse dispensari, quia posset ab Episcopo, si essetu illi subjectus. η De religione, tomo 2, tractatu 6, libro 6, cap. l0, n. l6.ὶ

512쪽

De regularibus statum mutantibus. Dicemus i ' de regularium apostasia : 2' de ejectione rei giosorum qui solemnia vota emiserunt : 3' de ejectione ac dimissione religiosorum qui simplicia duntaxat vola nuneuparunt : 4' de religiosis solemniter professis, ex indulto Pont, sieto saevitatem habentibus degendi in saeculo : 5' de regularibus ad aliam religionem transeuntibus. Nota. - Agendum insuper hic esset de religiosis ad episcopatum aut cardinatatum evectis : sed quaestionem illam supra jam expendimus sparte 5, sectione l, capite 8ὶ.

DE REGULARIUM APOSTASIA.Qummio Ι'. - Ouid et quotvpleae sit apostasia Z - et Apost u gia ex vi nominis significat quamdam desertionem vela recesSum a Deo in aliquo bono, in quo homo tenebatur a Peraeverare, Vel ex praecepto, Vel ex voto. Unde, quiau a Deo triplieiter recedere possumus, secundum tresu modos conjunctionis debitae ad ipsum, scilicet per fidem,u obedientiam, et relimnem professam vel sacrum ordinemn Susceptum, ideo triplex mi apostasia seu desectio, sciliceta a fide, obedientia, religione professa vel sacro ordiue sinii scepto. Ita communiter doctores. v Ferraris, verbo apostasia, n. l. ὶ Hic agimus duutaxat de apostasia a religione. Duili su by Cooste

513쪽

Quaemo II'. - In guo eonsistat proprie dicta apostasia a religione ' - i' u Apostasia a religione proprie loquendo estae criminosa discessio a religione cum animo non amplius r is deundi ad regulare institutum. Dicitur criminosa discessio. . .:

Unde apostatae non sunt qui discedunt cum legitima laeulu tale vel liberantur a regulari observantia, vel ad episemu patum legitime transferuntur. . . Dicitur cum animo non re-u deundi ad regulare institutum ... Uude qui a religione pro u sessa etiam sine legitima facultate ad aliam laxioremu religionem transiret, non esset rigor e et proprie apost a ta. η ita Ferraris : at apostatam esse qui non petita lice tia discedit in aliam religionem, sustinent alii eum Suaresio. Vide apud Ferraris additiones eae aliena manu, n. 1 et 2.2' et Apostasiam vere incurrit et dicitur apostata, qui a re-κ ligione temere discedit, cum animo non amplius redeundi, ex etiamsi retineat habitum. v Ferraris, loco cit., n. 20 et

Seq.)3 Fugitivi, id est, discedentes absque licentia, sed cum animo revertendi, et si sex dictis) non sint rigorose loquendo apostatae, tamen apostatis in jure aequiparantur idem, ibid. , D. 25).4' Non est apostata, nec etiam illicite agit religiosus, qui injuste et notabiliter gravatus a superiore, sine licentia pedigit recta via ad provincialem, vel generalem, vel alios ad quos de jure appellare potest; modo tamen ita aperte constet de gravamine, ut saeile illud probare possit, et nullum aliud habuerit medium ad repellendam oppressionem. Equidem huic conelusioni adversari videtur caput 4, sessionis 25 de re l. in Tridentime Vnodi, ubi, sic decernitur e me liceat regularibus a suis conventibus recedere, etiam proetextu ad reperim res suos accedendi, nisi ab eisdem missi aut vocati fuerint: qui vero sine praedicto mandato in scriptis obtento repertus fuerit, ab ordinariis Deorum tanquam desertor suι instituti puniatur : sed

Geretum illud intelligunt doctores de religioso, qui ex levi uel irrationabili causa discedit, ut iudicat locutio sub praeteaetu.

514쪽

TRACTATUA DE IURE REGULARI .

Et hoc modo etiam intelligenda sunt similia nonnullarum religionum statuta. Auctoritates quae ita tenendum probant, vide apud Ferraris verbo apostasia, n. 29 et seq.). Prudenter tamen addit laudatus auctor : u Expediret ut prius ipse rea currenS peteret facultatem a superiore gravante adeundiu majorem superiorem; et tali facultate sic negata, petereta testimoniales apostolos a tostibus side dignis de petita et a sibi denegata lacultate . n5' Dimissio habitus religiosi, nisi sat cum animo non redeundi, non est apostasia. Quod si fiat ad vitanda pericula, neque illicita est. Si vero religiosus habitum regularem dimittat liberius vagandi causa, excommunicationem ipso facto incurrit. De quo vide infra sectione 5, capite 6, de obligatione habitum defereudi. seu Tio II . - Ouoenam sint poenos in apostatas et fugitivos latae 3 - 1' Religiosus apostata excommunicationum ipso sacto incurrit, si habitum simul dimittat. Secus si habitum retineat, quia nullus allegari potest juris textus qui hanc poenam clare decernat pro apostasia cum habitus retentioue vide Ferraris,

Verbo apostasia, n. 49, et numero 4 additionum eae aliena manu . 2' Suspenditur a sacris ordinibus. 3' Si celebret durante apostasia, sit irregularis. 4' Durante apostasia privatur

religionis suae privilegiis. 5' Iisdem poenis subjaccnt fugitivi; quia, ut diximus, apostatis in jure aequiparantur. 6' Haec de jure communi : sed de jure particulari singularum religionum adsunt quandoque et aliae poenae; verbi gratia, privatio vocis

activae et passivae, carcer, nagellatio, etc. QUAESTIO IV . - Quoenam poenae latos sint in eos qui apostasis aut fugin religiosorum, eos recipiendo aliove modo cooperando, favent et auailiantur Z - Ipso sacto excommunicationem et ipsi

incurrunt i vide apud Ferraris, loco cit., n. 56ὶ .

QUAESTIO Vη. - Ouomodo sese gerere debeant superiores erga fugitivos et apostatas subditos p - Tenentur eos requirere, re-Vocare, et Pro posse procurare ut redeant. Vide id juris tex.tibus probatum apud Ferraris verbo apostasia, n. 57 et Seq. .

515쪽

PAM SEXTA.

DE EIECTIONE RELIGIOSORuM QUI SOLEMEIA VOTA EMISERUNT. QUAESTIO P. - An religiosi ineorrigibiles, etsi solemniter

professi, a religione licite ejici valeant' - Certum est posse eos licite ejici, servatis servandis. Constat decrctis Urbani VIII jussu edilis, et ab Innocentio XII postea moderatis ; quae decreta in extenso reperies apud Ferraris verbo effecti, n. 2 et 3).

QUAESTIO ID. - Ouoenam servanda sint ad legitimam rei giosi solemniter professi ejeetionem' - l' Nullus relisosus

ejici polost, nisi sit vere ineorrigibilis decretum Urbani VIII, S 4). 2' Hinc expelli nequit religiosus ob unicum patratum delictum, sed necessc est, ut ter de gravi delicto eonvictus et punitus antea suerit, et iterum graviter deliquerit vide apud Ferraris, Verbo ejeeti, n. 4, 13, 14 et ib). 3' Non susscit quaelibet correctio, sed oportet ut delinquens in carcere con- Ventus per sex menses in jejunio et paenitentia probatus fuerit. Si enim post ejusmodi carcerationem iterum gravitor

deliquerit, tanquam incorrigibilis expelli poterit ide S 4 decreti Urbani VIII, et n. 2 decreti Inuocentii XII). 4' Sex

menses carcerationis debent esse continui, nec Sussiciunt interrupli Ferraris, loco cit., n, 9 . 5' Rectio seri nequit nisi a goneralibus vel provincialibus decretum Innocentii XII, D. 3). 6' Generalis aut provincialis ad ejectionem devenire nequit, nisi de consilio et assensu Sex religiosorum e gravissimis electorum. γ' Hi sex religiosi eligendi sunt in generali capitulo seu congregatione, vel in caIlitulo Seu congregalione provinciali : et in hoc ultimo casu a generali confirmandi sunt decretum Innocentii XII, n. 3). 8' Processus seri debet juxta constitutioncs ct stylum cujusque ordinis ibidi, n. 4).9' Contra sententiam expulsionis appellare potest religiosus

ad sedem Apostolicam, et ad S. Congregatiovem concilii ibid.

516쪽

TRACTATUS DE IURE REGULARIUN.

n. 3ὶ; io' Proserenda sententia expulsionis requiritur in id conSentire mojorem partem e supradictis sex patribus electis; unde Si tres pro, et tres contra Seutiant, nequit pronuntiari Hectio Ferraris, verbo ejecti, D. 28 et seq.). Item neceMe est

ut consentiat superior generalis sibid. , n. 32); ii Sententia expulsionis est statim a generali vel provinciali significanda ordinario loci vide apud Ferraris, loco cit., n. 36 . Formulam quae ad id adhiberi potest, vide ibidem. 12' Nequit autem

Episeopus de justitia sententiae expulsionis cognOScere, nee, contra illam, , ejecti appellationem aut recursum recipere

Qu ESTIO II . - Ouid agendum , sicubi adhiberi . poena carceris nequeat 3 - Iutis regionibus, in quibus religiosos ut tales non agnoscit saecularis potestas, vel ubi Ecclesiae legibus non praestat brachii sui auxilium. adhiberi nequit poena carceris, aut saltem eam adhiberi non expedit, ob gravia quae inde facile orirentur incommoda. Hodie in Gallia, verbi gratia . si resciret imperialis procurator, aliquem religiosum a Superioribus suis in monasterii carcere detineri, contra illos Superio S ageret, quatenus injustae in civem gallicum violentiae reos. Aliunde tamen, ad terminos citatorum decretorum Urbani VIII et Innocentii XII, diei nequit religiosus tanquam ancorrigibilis, nisi praemissa carceris. poena. Quid ergo in Praxi agendum, quando satis constat de ilicorrigibiIitate 'Videtur tunc expelli posse religiosus absque carceris forma . litate. Nam dicti Pontifices non censendi sunt formalitatem illam praescripsisse, nisi quoad loca et tempora tu quibus adhiberi posset. Ergo quoad regiones do quibus loquimur, pro non praescripta haberi potest. Proinde seri poterit ejectio, postquam aliis modis de incorrigibilitatu sussicienter conStii erit. Et nolutur in iis regionibus mullo dissicilius servari posse incorrigibiles, et impediri ne aliis noceant, cum teX. h pothesi vis adhiberi nequeat ad ipsos coercendos. Nihilominus, cum ii easus Deo dante) valde rari sint, ad praeea- endas ejecti querelas et alias quaslibet .mnicultates, satius

517쪽

PAM SEXTA.

existimo, ut ad Saeram Congregationem Concilii, vel Epi se

porum et regularium, recurratur. Prout etiam recurrendum esse pro singulis casibus, quando electi non suerunt sex supradicti consiliarii, ipsa S. Congregatio respondit Ferraris, verbo ecti, n. 24ὶ.Qu TiO IV . - Pnam sit eonditio religiosi solemniter professi, post ejus ejectionem p - 1' Remanet subjectus jurisdietioni et obedientiae ordinarii Ioci : Sie vero ejeeti sunt vorba decreti Urbani VIIIJ, quandiu non redierint ad religionem, inhabitu elericali ineedant, atque Ordinarii mei jurisdictioni et ob dientire subsint. 2' Tenetur in habitu clericali incedere, saltem si ordines minores receperit. Constat ex citatis deeroti Urbani III verbis. Diximus saltem ...; quia Iaicos Seu conversos ejectos ad clericalem habitum uoti teneri, tradunt cum Suarinsio doctores plurimi, quamvis aliqui contrarium existiment vide apud Ferraris, loco cit., n. 62 et 63ὶ. 3' Rectus remanet suspensus ab omni ordinum exercitio, et nequit concionari, neque docere svide ibid. , n. 42 et 43ὶ. 4' Nequit praetendere ut alimenta sibi a religione guppeditentur, nisi reperiretur eum fuisse injuste ejectum. Verum, Ille pendente, alimenta ei pretestari debent ibid. , n. 45 et seq.). 5' Tenetur ad vota essentialia religionis; utpote quae per ejectionem nequaquam cessant, Sed permanent in robore suo. 6' Uiuc ad eastitatem eodem modo tenetur ac si uon fuisset expulsus. T' Item ex perseverante vi voti Solemuis paupertatis, remanet inea pax aequirendi sibi ullius rei dominium, sicut et testandi. Ob necessitatem tamen praesentis ipsius status, potest rerum temporalium usum et administrationem sibi acquirere; atque item vendere, donare, commutare et alios ejusmodi contraetus inire ; quia nempe quoad haec omitia censetur ei sacra generalis sucultas. a Mectus acquirit adhue bona monasterio vela religioni, unde ou ejectus... Acquirit tamen usum facti et

u jus disponendi de aequisitis, prout ejus status exigit eta indiget, i quoad victum, vestitum, habitationem et vitaea necessaria, quia hoc non est coutra Votum paupertatis. . Diuitiam by Corale

518쪽

5l2 TMOHus DE IURE REGULARI . v Non potest autem facere expensas magnas supernuas, nees donationes, aut rerum magni valoris; et accipientes ab illo a tenentur ad restitutionem; quia ejectus non est dominusa eorum quae possidet, sed solum administrator nomine reliu gionis, in ordine ad supra dictos usus necessarios. n Fe raris, Verbo ejecti, n. 67 et Seq.ὶ Post ipsius obitum, bona quae aequisivit cili a claustrum pertinent ad eam eram Apost

sicam Fcrraris, ibid. , n. 70 et seq. . 8' Item perseverat voti obedientiae obligatio. et in superiorem ei substituitur ordinarius loci; qui proinde potest ei imperare, non tantum quatenus Episcopus, et cx potestate quam habet in religiosos non exemptos, sed etiam quatenus proprius ipsius Superior. A lucro ea potest religiosus ejectus agere absque licentia, quae requirit praesens ipsius status ; veluti domicilium mutare, et alia multa

alias sino licentia religiosis prohibita) libere agere; quia data ipsi consetur quoad haec generalis facultas; imo et vel ipsa

necessitas hoc ei jus tribuit. 9' et Rectus si extra claustra a decedat, debet sepeliri in sepulcro a se electo. . . Si Verou decedat nulla facta electione, sepeliri debet in ecclosiau parochiali, non autem in regulari. v Ferraris. Verbo ejecti,n. 74.3 l0'Beligiosus ejectus, qui ordines minores recepit. Si clericalem habitum n bjiciat, cum animo non reassumendi neque clericalem ncque regularem, evadit apostata Ferraris, ibidem.

n. 64). li' Qui ejectus est ob falsa crimina quae ipse sibi imposuit, nisi fraudem delegat, est verus apostata ; quia ejectio non est voluntaria ex parte religionis sibidem, n. 59J. I 2' Ejectus, qui post emendationem ad religionem redit, non tenetur iterum novitiatum agere et professionem emittore sibidem,n. 56).

QUANTIO V . - An ejecius teneatur Sese emendando procurare, ut iterum in conventu recipiatur, et an conventus teneatur eumreeipere ' - u Εjectus juste, tenetur se corrigere et potero ute iterum admittatur. . . Iuste ejectus potest cogere religionemu ut se iterum recipiat, dummodo saltem ex litteris testim e nialibus ordinarii constet esse plene emendatum. s Ita

519쪽

Ferraris, Verbo ejeeti n. 53 et seq. , adducens auctoritates et decisiones, quae peremptoriae videntur. Nihilominus in praxi raro seri posse videtur ejusmodi receptio, absque gravibus religionis incommodis. Unde, meo quidem judicio, satius est, occurrente ejusmodi casu, ut conventus ad Sacram Congregationem recurrat, pro facultate ejectum quantumvis emendatum) nou recipiendi, si ita expedire circumstantiae madeant.

QURATIO VI'. - n jus particulare habeat foeteias Iesu, quo suorum professorum Oeetionem ' - Sicut aliae religiones, ita et societas Iesu professos suos, imo et suum generalem superi

rem ejicere potest. At non magis quam aliae religiones potest eos a statu religioso et solemnium votorum vinculo liberos reddere. Item sicut in aliis religionibus, ita in dicta societate, ad legitimam professi ejectionem praerequiritur in corrigibilitas. Unde, circa haec praecipua saltem, jure communi regitur in societate Iesu professorum ejectio. u Est adveru tendum, inquit Suarea, in societate non solum esse potest statem dimittendi inferiora membra, sed etiam solon niter u professos, et in aliquo raro casu) etiam ipsum praepositum η generalem, ut in nona parte constitutionum dicitur, capite W 4, S 7 ; et declaratur in secunda, capite l, littera A et C. . .u Est tamen differentia quod professi non possunt liberi i dimitti; et ideo ea dimissio non continet irritationem vi ima culi; sed solam separationem a coetu et convictu societatis; α sicut etiam possunt dimitti professi aliarum religionum ...it Alii vero in inferioribus gradibus constituti, praeSertimque u scholares approbati, liberi et absque vinculo religioso diu mitti possunt. v De relistione, tractatu 10, libro 3, cap. 9,u. 6.)

520쪽

TRACTATUS DE IURE REGULARIUM.

DE EIECTIONE AC DIMISSIONE RELIGIOSORUM, QUI SIMPLICIA DuNTAXAT VOTA EMISERUNT.

ectionem vocamus quando religiosus invitus a congregatione sejungitur: dimissionem quando consentiens. Quo prie notato, Sit QuasTIO I . - An in iis congregationibus, quae habent simplicia duntarat vota, sed cum vero statu religioso, ejici valeat religiosus absque justa causa' - Respondendum negative. Hoc

ipso enim quod in iis congregationibus adsit status religiosi essentia, adest etiam traditio religiosi a congregatione acceptata; ac proinde contractus ultro citroque obligatorius, quo tenetur religiosus congregationem non deserere, et vicissim congregatio religiosum absque justa causa non expellere. Hinc si absque rationabili causa ejiciatur religiosus, ejectio erit, non lautum illicita, sed ut invalida; quia remanebit Hecto jus in congregatione permanendi. Unde ulterius colligendum videtur, posse a religioso, Sive justa causa decio, institui recursum ad superiores praelatos contra ejusmodi ejectionem. QuAESTIO II . - An scholastici societatis Iesu valide ejiei possint absque justa eausa Τ - Quod licita non sit ejusmodi ejectio absque rationabili causa, per se patet, et ex hujuisce societatis constitutionibus partu 2, c. 2ὶ colligitur. Unde quaestionem duntaxat movemus quoad validitatem. Quam quaestionem fuse expendit SuareZ de religione, tomo 4, tractatu 10, l. 3, c. 9, u. 7 et Seq. . Potest autem ejus hac de re disceptatis sic breviter contrahi: In Refert nonnullorum opinionem, qui pularunt Valcre illam ejectionem, etiam absque causa pronuntiatam. Praecipua autem hujusce Opinionis ratio desumitur, cx eo quod Societas, scholasti eorum vola accepta udo, sibi libertatem reservet eos qualido libuerit dimittendi: unde scholasticis jus nouDuili od by Corale