Tractatus de Jure Regularium ubi et de Religiosis Familiis

581쪽

Iam vero in primo casu, quando nempe expresse dicitur regulam obligare quantum potest, certum est ei non deesse im praecepit, a legitima auctoritate lati, eum intentione obligandi quantum potest. Porro praeceptum sic latum obligat sub gravi ves sub levi, prout materia gravis vel levis cst.

PROPOSITso V . - Regula obligat sub veniali tantum, si Mein ea e resse declaretur. - Tunc enim legem seu praeceptum

ferens intentionem non habet majorem inducendi obligationem. Obligatio autem ex vi legis Seu praecepti exurgens, mnjor esse nequit, quam vult auctoritas praecipiens seu legem ferens. Id tamen non impedit quin regulae alicujus violutio possit esse peccatum grave ; quando, verbi gratia, hujus regulae materia. est simul materia voti; aut ex aliis adjunctis, ut infra dicetur. Id tunc erit peccatum gravo, non quatenus violatio reguliae, sed quatenus violatio alicujus praecepti, ab ipsa regula diversi. Dum autem dicitur regulam tunc obligare sub veniali, id intelligendum est de iis regulae dispositionibus, quae per mο- dum praecepti statuuntur non autem de iis quae per modum consilii regulae quandoque inseruntur vide Suaresium, de religione, t. 4, iraclalu 8, I. 1, c. 2, u. Il).

PROPOSITIO VI . - Regula, per se, ne sub veniali quidem

Obligat, si hoe in ipsu declaretur. - Palet ex diclis. Nee objiaetatur tunc regulam nihil aliud esse quam merum consilium, quod supra falsum diximus : nam in hoc casu potest superior infractionem punire; et injunctam poenam explere tenetur violator, etium in conscientia. Unde etiam tunc rationem legis aliquatenus retinet regula vide Suaretium, de religione, tomo 4, tractatu 8, l. l, c. 2, n. la). Dicimus per se, quia ea adjunctis peccaminosa eSse potest violatio regulae, quamvis nullatenus in conscientia obliget. Sed tunc peccatum orietur, non ex ipsa violatione regu Ita,

sed ex violatione alicujus priecepti, a regula distincti, prout

mox exponetur.

PROPOSITIO VII . - Ouando silet regula circa obligationem eae

582쪽

TRACTATUS DE IURE REGULARIUM.

ipsa exurgentem, num obliget sub gravi saecedente materire stravitate , nunὶ sub levi tantum , num denique nullatenus sub culpa liget, controvertitur : anteponenda opinio quin tenet, resulam tune sub gravi non obligare ; et an obliget sub levi, dignoscendum esse eae circumstantiis, eae recepta praesertim apud unumquamque rei sionem interpretatione. - Vide haec discussa apud Suaresium,

de religione, tomo 4, tractatu 8, I. l, c. 3). Ex dictis patet quomodo stare simul possint haec duo :aliquam regulam non obligare sub ullo peccato, et lamen non esse merum consilium. Tunc enim qui regulam violat, puniri potest a Superiore, et in Subeunda poena tenetur in conscientia Sese subjicere. Ε contra quando religiosus omittit aliquod consilium quod non est de regula, ob eam omissionem pui;iri nequit, nec teneretur poenae, ob id a superiore injunctae, sese subjicere, quia superior potestatem Suam excederet. III.

An et quatenus regula obliget ex adjunctis.

Adjuncta quae peccaminosam reddere possunt violationem regulae, etiam sub veniali non obligantis, sunt sequentia :iv si violatio fiat ex contemptu : 2' si annexum habeat periculum proximum labendi in peccatum mortale : 3' si damnum inserat religiosae disciplinae : 4' si secum trahat violationem volt: si religiosum exponat expulsioni : 6' si secum trahat violationem praecepti tendendi ad persectionem. An et quatenus ratione horum adjunctorum peccatum sit regulam violare, sequentibus quaestionibus expenditur. QUAESTio 1'. - An et quatenus violatio regulae evadat peceaminosa, ratione contemptus' - Quamvis regula non obliget sub gravi, imo quamvis neque Sub Ievi obliget, graviter peccaminosam eme poMe ejus Violationem, Si sat eae eontemptu,

583쪽

577 tradunt doctores communiter. Quisnam autem sit ille contemptus graviter peccaminosus, potest sic breviter determinari. l' Si religiosus nolit regulam exequi, aut Superiori suo praecipienti obedire, ex contemptu ipsius Superioris, id sest, ut ostendat superiorem a se despici et pro nihilo haberi, graviter peccat ob pravam illam intentionem ; u quae sine dubion inquit SilareZ, de religione, tom. 4. tractatu 8, l. l, c. 4,a n. 22ὶ est peccatum mortale ex genere suo. γ Et ita tenent doctores unanimiter. 2' Si religiosus regulam servare nolit ex odio aut ira contra suam religionem vel personas ejus, gravis p0ccnti reus cun sendus est. Nimirum a tunc transgressio minimae regulae hacu in teutione facta esset peccatum mortale. η SuareZ, loco cit.)3' Quamvis regula non Obliget sub ullo peccato, si religiosus intentionem habeat non tantum illam negligendi, sed etiam resistendi praelato suo, poenas imponenti. et quantumvis praecipienti, procul dubio is modus praelatum contemnendi graviter peccaminosus eSt. n Tum quia habet dispositionem directou contrariam voto obedientiae, tum etiam quia resistit regulae. α non tantum ut mera lex poenalis est, sed etiam ut resola vitur in obligationem con Scientiae, ex Suo genere gra Vena,st Milicet non resistendi praelato jure suo utenti, et observa-u tionem regulae procuranti. η Suare Z, loco cit . . n. 13. 4u Ex eo quod religiosus frequenter regulum violet, imo et intentionem habeat cum frequenter Violandi, non sequitur eum peccare eae eontemptu. Nam PoleSi ita agere et esse dispositus. ex concupisce uti a frenum regulae aversante, seu ex quadam magna desidia et negligentia; et simul seri potest ut talis religiosus maximi faciat, tum ipsas regulas, tum superiores suoS et religionem in qua pro lassus est. Proinde sieri potest ut haec agendi ratio nequaquam Sit conjuncta cum contemptu. An autem peccamin a Sit ob alia adjuncta, patebit ex infra dicendi S. 5' Si religiosus prol on ut nuri uom regulam Servare, vix seri

584쪽

potest ut non peccet ex contemptu. κ Si tamen quis ait Suare regὶ non solum intendat non osse sollicitus in observationeu regulae, sed etiam nunquam illam servare, quamvis facileu possit, di-positio liaec vel est peccatum mortale, Vel certeu magna disposuio ad illud, et vix sine sormuli contemptuu haberi potest. v De religione, tomo 4, tractatu 8, 1. l, e. 4.

n. 23.)QUAESTio II'. - An et quatenus violatio regulae evadat peccaminosa, ratione periculi proximi labendi in peecatum mortale p- i' Etiamsi utiqua regulae prescriptio non obliget sub gravi, imo nec sub levi. si religiosus experimento sciat sibi instare ex ejus violatione proximum peccati mortalis periculum, procul dubio peccabit mortaliter, si eam transgrediatur. Sequitur ex principio certi imo et ab Omnibus admisso, graviter eum doliu quere, qui sciens sese proximae graviter peccandi occasioni exponit. 2 Si regulae obligoni sub veniali. et religiosus intentionem habeat cas ordinarie praetergrediendi, peccat graviter, ob proximum i ericulum labendi in tolli alia. Quod sic exponit Suare Z : Si supponatur regula obligans sub veniali, in te ullo u frangendi illam, est viri ualis intentio se disponendi ad gra-x viorem in pSum, non tantum remote, Sed etiam l roxime: u quia licet unum vel aliud veniale sit tantum dispositio rcii mota, tamen frequentia illorum, et praesertim cum delibo. i. ratione negligendi illa, facile esse potest proxima dispositiou ad mortale. Sed circa hane partem advertere oportet rarou aut nunquam peccari mortaliter ob hujusmodi periculum v nisi in particulari materia et specie peccati mortalis illudu periculum versetur, et utiqua certa ratione et experimento u constet ex remisso modo Vivendi in observatione talis re-u gulae sequi illud periculum. n Suare Z, loco cit . . n. l8. QuaesTio Ili'. - An et quatenus peccaminosa sit regulae vis. latio, eae eo quod religioni damnum inferat ' - Etiamsi regula non obliget sub peccato, certum est ex notabili et frequenti ejus violatione posse grave damnum religionis emergere. Item Diuitiaco by Corale

585쪽

certum est teneri religiosum ita vivere, ut damnum religioni non inferat. Quod sic exprimit SancheZ in decalogum, l. 6, c. 4. n. 17ὶ: it Buligiosus tenetur sub mortali taliter vivere,u ut non sit graviter suae religioni pcrniciosus, inducendou alios suo pravo exemplo ad nimis relaxandam regulam ; ut et egset, si nollet unquam servare Silentium, nec orare, necu modeste incedere, et ingrederetur omnium religiosorum a cubicula, et similia religionis Statuta tranSgrederetur. MPorro ex hoc principio, quod omnino admittendum 1idetur, solvi potest proposita quaestio in hunc modum: P Si religiosus ita frequenter et ex consuetudine regulas transgrediatur, ut religioni grave damnum inserat, peccat mortaliter. Et hoc verum est etiamsi regula sub peccato per Se non obliget. Quandonam autem graviter religioni noxia sit ejusmodi religiosorum agendi ratio, pendet ex circumstantiis, nec nisi ex viri prudentis judicio determinari potest.2' Si praefatae iransgressiones leve damnum religioni inserant, erunt ex titulo hujus damni leviter culpabiles. 3' Tandem si nullum asserant damnum, nullatenus erunt, ex hoe fallem capite, culpabiles. Sunt autem regulae quae vi lari possunt quin ullum in religionem damnum redundet. Sit in exemplum regula, quae societatis Iesu religiosis prohibot, ne ultra duas horas tutermisso lectioni aut scriptioni incumbant. Potest religiosus praescriptionem hanc tranSgredi, quin id caeteri resciant, et sic inde nulla sequetur disciplinae relaxatio. Cumque aliunde in dicta societate regulae Sub peccato per Senon obligent, prorsus innoxia esse poterit lit jus praescriptionis violatio, lino et intentio illam frequenter violandi.

QuaesTIO IV . - An et quatenus precaminosa sit violatio regulo , ea eo quod secum trahat voti ali jus violationem Z

Potest materia alicujus regulae esse simul materia voti; talis, verbi gratia, foret regula qua prohiberentur religiosi quisquam de rebus monasterii extraneis donare, absque superioris lieentia; quia ejusmodi donatio simul est ratione voti paupe talis prohibita. Tunc vero violare regulam idem est ac violare Diuili od by Cooste

586쪽

votum. ut patet. Atque per illam violationem graviter vel leviter delinquitur, prout gravis est vel levis violatio voti.

QUAE IO V'. - An et quutenus violatio regulae peccaminosa sit in eo quod justa causa esse 'sit expellendi reli9iosi 8 - Teneturruligiosus, ratione votorum, ita se gurere, ut sit tolerabilis, ut non mercatur expelli vide S. Liguorium, l. 4, ii. 6ὶ. Aliunde autem merito expellitur religiosus, qui ita frequenter et ex conSuetudine regulus transgreditur, ut iude nolabile damnum religiosae disciplinae inferat, nec opportunis correcti nibus emendari potuit. Atque id verum remanet, etiamsi regula per Se Solam Sub peccato non obliget. Inde autem colligendum venit, posse religiosum graviter peccare regulam infringendo, ex eo capite quod Sub gravi teneatur procurare ne merito expellatur. Peccat nempe graviter si usque eo Pr gredia cur. ut vel expellendus sit, vel notabile damnum religio subire debeat.

QUAESTIO VI'. - n et quatenus violatio restulae peccamin asit, eae eo quod annexam habeat violationem praecepti tendendi ad

perlection m p - Uuaestionis hujus solutiouem ad caput sequens remittimus, ubi expendimus an et quomodo teneatur religia osus ad persectionem tendere.

DE OBLIGATIONE B M.IGIOSORUM TENDENDI AD PERFECTIONEM. PROPOSITIO 1'. - Tenetur religiosus aliquo modo tendere ad

persectionem. - a Dico religiosum absolute teneri ad pro-u grediendum a lupio modo in via persectionis. Probatur ;u quia ex vi Suίe bro lassionis tenetur velle Servare statum, a qui Secundum se est in conSilio tantum, Et non in pree et cupio : sed hoc ipsum est intrinsece velle tendere adu perfectionem: Ergo. Ο Suari Z, de religione, lomo 4, iractatu 8, 1. 1, c. 4, n. 10.ὶ Dicimus aliquo modo; a quia utu tendatur ad Persectioncm non est itecesse uti omitibus

587쪽

PARS SEXTA. 58sa mediis utilioribus ad charitatem oblinendam, sed Malis estu uti aliquibus, de se non praeceptis: nam uti omnibus vixu est moraliter possibile, vel Saltem rarissimum. v Suare Z,

PROPOSITio Il'. - Precaret mortaliter religiosus qui delibemit statueret nullo modo tendere ad perfectionem. - 1la S. Liguorius lib. 4. n. l0ὶ, et Sequitur aperte ex praecedenti propositione. PROPOSi Tlo lID. - Religiosus serumulo vota sua, et ecelera omnia quae ipsi sub peccato in junguntur, vere tendit ad pers etionem. - Nam ille tendit ad persectionem, qui praeter communia caeteris chri tianis Praecepta, supererogationis et consilii aliquid exeqititur, prout sub prima tractatus parte probavimus. Atqui religiosus Servans vota sua, et explens caetera quae in sua religione sub peccato injunguntur, evangeliea consilia vero exequitur : nam v quamvis religiosus per u votum ess ciat sibi praeceptum quod alias erat consilium,u nihilominus servando votum illud, implet etiam cousilium a et tendit per viam perfectionis : alias servare castitatem v et paupertatem religioso voto confirmatam, non esSeta tendere ad perfectionem, quod plane absurdum est. Igitur u ad implendam obligationem in assertione positam nempe u tendendi ad perfectionem salis esse videtur quod religiosusu intendat servare sua vota integre, prout in tuli regula a sunt, et caetera omnia Specialia praecepta guae reI gionis. et praeter communia : quia, Si hoc faciat, vere tendit ad pera sectionem ; ergo si hoc praecise intendat, etiam tutendit si tendere ad persectionem, etiamSi non intendat eurrere. v SuareZ, de religione, tom. 4, tractatu 8, l. l, c. 4, D. 1l.ὶ Nine derelinquenda videtur nonnullorum Sententia, qui putarunt, teneri religiosum ad explenda consilia aliqua, quae resative ad ipsum non facta sint praecepta ; et eum alioquin ad persectionem non tendere. Doctrina haec nullo solido rundamento nititur, et viam sternit scrupulis et anxietatibus.

Pno strio IV .-Si regulae non obligent sub peccato, religiosus eas non servans, aut etiam propo nens eas non servare, ea Me solo Diuili od by Cooste

588쪽

TRACTATUS DE IURE REGULARIUM.rerra non fit violatos obligationis tendendi ad perfretionem pquamvis ea aliis capitibus pereaminosa esse possit luee agendi ratio. - Dicimus nempe tunc religiosum non peccare ex hac praecise ratione quod violet praeceptum studendi ad persectionem. Nam eum ejusmodi agendi rutione εtare potest observantia votorum, et specialium religionis Suae praeceptorum. Sed, ex praecedenti propositione, religiosus vota sua, et specialia religio uis suae praecepta Servans, vere tendit ad persectionem ; ergo violare regulas, per se sub peccato non obligantes, et earum violationem intendere, non eSt, per se solum, violatio praecepti tendendi ad perfectionem. Alvero talis violatio regularum peccaminosa esse poterit ex aliis adjunctis superiore capite, recensitis. Ac proinde hanc violationem intendere, qualenus dictis adjunctis graviter peccaminosis annexam, esset intendere peccatum grave et hoc ipso violaretur praeceptum ad perfectionem tendendi. Sed tunc violatio haec, non ex ipsa regularum transgressione proveniret, sed ex pravis illis adjunctis. PnoposiTIO X . - Si regulae obligent sub peccato veniali, pr positum eas trequenter violandi, probabilius non est per se gravis transgressio princepti tendendi ad perfectionem. - Quaestionem illam expendit sanctus Liguorius in hunc modum : u An peccetu graviter religiosus qui intendit servare tantum mandatau obligantia sub gravi, alia vero statuat omnia transgredi,u vel de iis non curare 7 Prima sententia probabiliter assirmat; u quia ipsum propositum non curandi de regulis, etsi praeeia pientibus tantum sub levi, est virtualis de iis contomptus. a Ila Croix . . , Elba .... Sylvester. . . Secunda tamen sententia a communior et probabilior, negat talem peccare gra iter. a Ita SaneheZ..., Salman licenSeS..., SuareZ ..; et idem exit presse docet S. Thomas... Ratio, quia eo ipso quod reliu giosus Velit Servare praecepta quae respectu ipsius obligantu Sub gravi, cum ista, de se et respectu aliorum sint mera a consilia, volens ea servare, jam tendit ad perfectionem. u Hoc lumen intellige, quod sic ille excusabitur a mortali, Diuitiaco oste

589쪽

PARS SEXTA.

u ratione hujus praecisae obligationis quam habet tendendi adii persectionem : nam dissicillime excusabitur ex aliis capitibus, a nempe ratione periculi transgrediendi vota, vel gravere damnum religioni inserendi quoad regularem disciplinam. v etc. ου Libro 4, n. it et i 2.ὶ

Nota. - A fortiori, qui absque proposito regulas sub veniali obligant f frequenter violaudi, cas tamen frequenter violat, nou censendus mi graviter delinquere contra praeceptum tondendi ad persectionem.

PROPOSITiO VP. - Raro in praeti pereati gravis rei censendi sunt religiosi ob regularum violationem. - Εtenim in Illerisque

religionibus non obligant per se sub gravi constitutiones et regulae ; sed vel Sub levi, vel nullatenus. Quo praesupposito

gravis censenda non est regularum transgressio, ob violatum

praeceptum tendendi ad persectionem, prout conflat ex dictis. Equidem graviter peccaminosa erit transgressio haec, si violetur simul votum in materia gravi : Sed id raro in conventibus contingit ; et si quando sorte quod avertat Deus) accidat,

facile a religiosi superiore et consumario dignoscetur gravitas, utpote quae ex violatione Volt, non ex xiolatione regulae pestimanda est. Aliunde raro conlingit ut regulae violatio religiosum

exponat periculo' proximo labendi in mortale aliquod peccatum ; quia nempe rarum cSt ut religiosus adpo sit salutis suae immemor, ut videns proximam graviter peccandi occasionem ab ca non refugiat : et cael eroquin neque tunc aderit in praxi quoad consessarium dissicultas : quia vel religiosus accusat se scientem et volentem in occasionem illam proximam ivisse, vel non : Si prius, equidem peccati gravis reus censendus erit; non tamen praecise ex 'iolata regula, sed ob periculum proximum quod conscius incurrit. Item raro contingit ita violari regulam, ut grave damnum religiosae disciplinae inferatur :quia damnum illud non evenire Solet si praelatus opportunis paenitentiis transgressiones coerceat; et lacilius in hoc graviter peccabunt superiores non corrigendo, quam singuli religiosi

regulam facile transgrediendo : unde non facile in praxi

590쪽

58 TRACTATUS DE IURE REGULARIUM.

admittendum est illud grave damnum ex regularum violatione illatum. Item raro graviter peccaminosa evadit regularum violatio eo quod adnexum habeat contemptum : nam ut grave peccatum sit ille contemptus, necesse est ut religiosus regulam violet, Vel cum animo sese nou subjiciendi superioris correctionibus, vel in hunc sinem ut ostendat se despicere et pro uihilo habere superiorem Suum, religionemve Suam, aut ipsasmut sui ordinis constitutiones : quae prava intentio raro in praxi reperietur; quia in praxi violari solet regula solummodo ex incuria et negligentia, et ut vitetur regulae Onus. Tandem vix unquam graviter peccaminOSa erit regulae utinlatio, ex eo capite quod religioSus per ejusmodi transgressiones sese intolerabilem reddat, ita ut expelli debeat: nam, vel adhibentur opportunae monitiones et correctiones, alque iis pertiuaciter resistit religiosus; vel non : si prius graviter quidem peccat religioSus, sed resistendo praecipienti ut corrigenti praelato, non praecise regulam violando : Si posterius. nondum tiro lucorrigibili censendus est, nec proinde ejici

debet. Haec aduolata voluimus, ne religiosorum confessarii scrupulis angantur, ut facile existiment in peccato mortuli versari religiosos illos, qui in servanda regula valde negligentes sunt.

PROPOSITiO VI l . - Scholastici societatis Iesu, qui votis simplicibus duntaxat ligantur, et a societato dimitti possunt, non tantum si reperientur incorrigibiles, sed etiam Ob minores alios defectus, striaviter peccant, si de industria et in hunc finem regulas violent ut dimittantur. - Cum enim Sint in Statu religioso, ac

proinde sub gravi teneantur ad persectionem per votorum

suorum observationem tendere, ac consequenter Statum religiosum Velle retinere, peccatum grave in ipsis est velle hunc statum abjicere, et in hunc suem agere. Ita sanctus Liguorius libro 4, n. 7ὶ, cum aliis doctoribus ibidem citatis. I unc vero

peccatum mortale, nou ex ipsa r2gularum violatione oritur, sed ex prava et graviter peccaminois, quae transgremiouem comitatur, intentione.