Tractatus de Jure Regularium ubi et de Religiosis Familiis

91쪽

84 TRACTATUS DE IUBE REGULARIUM.u in aliquibus decretis apposuisset derogatoriam clausulam. ii Atqui si intendit, quoad memorata decreta, privilegia relinquero in suo valore, privilegia decretis hujusmodi pro-

ι prie non adversantur, ut con Sideranti patet. MQU ESTIO XI'. - Ouomodo intelligendae sint elausulae, privilegiis concessis nonnunquam insertoe, DUMMODO SIM' IN USU, DUM MODO NON SUAP REVOCATA 3-Praeter clauffulam memoratam, dummodo Tridentinis decretis non adversentur, Occurrunt nonii unquam et istae duae aliae. I. Quod attinet ad clausulam dummodo sint in usu. a impor-u tat et insinuat, quod Papa privilegia, quae per non usum

v vel usum contrarium amissa fuere, nolit de novo consir-- mare . Seu confirmando de novo revalidare. η Reissensi uel, in tit. 33, libri 5 decret. , D. l08.)Ut autem dignoscatur, quaenam privilegia per non usum vel usum contrarium amittantur, distinguenda sunt privilegia merae gratiae, quae in aliorum praejudicium non cedunt, et privilegia alicui tertio praejudicium inserentia. Priora per non usum

utit usum contrarium nequaquam umittuntur. POSleriora autem amittuntur quidem per non USum aut USum contrarium,

sed tunc tantum quando adsunt Sequentes conditiones :primo, ut fuerit occasio utendi privilegio. Secundo, ut negligens uti privilegio Suo, quando id Itolerat, Scienter neglexerit. id est sciens su habere tale privilegium. Perlio, ut neglexerit libere, id est non impeditus per violentiam. Ouarto, ut non usus vel usus contrarius inter Venerit debito tempore. Ouinto, ut non uSus vel usus contrarius provenerit ab iis, qui privilegio renuntiare potuerunt vide BuissenStuci, in iit. 33, libri 5 decret. , D. I 09j. I l. Clausula dummodo non sint revocata Ut sub aliqua revocatione comprehensa, Satis per Se intelligitur. Scit notandum est concedi possu valido privilegia post talum decretum illa revocans; quod solet fieri derogando ejusmodi decreto. Tunc vcro si Papa haecce privilegia confirmet cum clausula dummodo sub aliquia revocati nu non sint comprehensa, clausula istu

92쪽

eonsrmationis valori non obstat; laia decretum revoratorium sub quo privilegium coimrmatum comprehenditur. anterius suit privilegio vide Reissensi uel, ibid. . n. ll 9 .Qu EsTIO XII '. - Quomodo amittatur privilegium per interitum personae, aut rei privilestia toe, aut per abusum, damnum vesuperveniens. lapsum temporis et cessationem causin. - Remi

Si Ve, ad auctores. Videri potest, inter alios Boissensi uel intit. 33, libri 5 decret. , S 8 . Haec ite privilegiis regularium in genere breviter praemittenda duximus. Nunc agendum in specie de praecipuo illo regularium privilegio, quod Gemptionis nomine deSiguatur.

' Ex emptio est privilegium, quo persona aut locus ah ju-u risdictione Episcoporum seu Ordinariorum liberantur et u subtrahuntur, ac summo Ponti si ei immediate subjiciuntur. Est definitio illu) in re communis : arguitur capite si Papa l0, ste privilegiis, in s. M Ferraris voco regulareS, art. 2.ii. l. Dicitur privilegium : nam quemadmodum extra con-n trove iam est monachos, sive quatenus Simpliciter tales, o sive quatenus in gradu clericali simul constitulos. subjeciosii primitus suisse jurisdictioni Episcoliorum, in quorum diceu cesibus sundata.monasteria suerant; ita pariter indubitatum est, quidquid exemptionis ah ordinaria illa Episcoporum v auctoritate a multis jam saeculis religiosi ordines consecutin sunt, id totum ipsis ex speciali privilegio accessisse l . ,,

ill Antonius Bianehi spolastis della Chiesa, t. o. pag. 561. edit. Romae 1 4Rh euius verba in lutinum transtulimus. Is tamen auetor pag. 363 et 165ὶ non ad biivilegium, sed ad natiuam ipsiustii et monaehismi luir alem reserendum existimat. quod . a remotissima antiquitate, monachi abbatem suum libere si hi eligere potuerint, et Episcopis haud fas suerit Inonachorum quemquam . absquε abbati lieeluia. in clericum ordiuare et dioecesis servitio addicere.

93쪽

86 TRACTA A DE IURE REGULARI .

A pluribus jam saeculis solemue fuit a catholicis, atque in

sedem Apostolicam infensis scriptoribus, in regularium exemptiones acriter insectari. Quotquot recensebis a Guillelmo a Sancto Amore usque ad exortam dansentanam sectam Pontis eiis censuris damnatos ae haereticali labe infectos auctores, tot fere numerabis exemptionum impugnatores acerrimos. Ast hisce declamationibus oppleti praecipue Jansenistarum libri; quas a doctrina catholica misere errabundus Episcopus Hontlielm, sub Febronii nomine, recantare non erubuit. His si credas, ex quo introducta est regularium exemptio, pessumdata res catholica est : alte in si xum Episcoporum auctoritali vulnus : omnia in dioecesibus sus deque versa: ipis etiam religiosorum ordinum collapsa disciplina :quam malorum scaturiginem, Romanorum Pontificum ambitioni adscribunt; qui, nempe, non alia de causa sibi immediate subjectos ubique terrarum regulares Voluerint, quum ut per hasce Sibi addictas turmas, majorem in singulis regnis et dioecesibus potestatem ex Per nt. Quid autem Gallicanismi defensores ' Accinunt et ipsi perbelle, atque exemptionum abusum lamentantur. De quo exemplum promemus ex libro Defensionis Bossuetii, quod opus systematis Sui authenticam veluti formulam ipsi met profitentur, et pro palladio habent: u Quidnam ergo illud esse dicen mus, quo potestatis Pontificiae. . . totus sese fulgor expli- cuit An cum, non jam fere tutandis canonibus. Sedu exemptionibus, dispensationibus, reservationibus, denique extraordinariis arbitrariisque mandatis et imperiis eminerere coepit auctoritas; cum Papa longe positus, tot capitula, totu monasteria, de quibus ne cogitare quidem Vacat, imme-u diate regenda suscipit, proprios arcet Episcopos, atque abii iis suum quoque clerum avellit; cum episcopalem jurisdiu otionem in monachos atque in mulieres effundit, aut effusamu tutatur; cum denique Romana curia Episcopos veluti adve u sos habere, in tot exemptis praesidium ac firmamentum po- et nere voluisSe visa est Hicciue ille est Ecclesiae Bomatiae Dissiligoti by Corale

94쪽

PARS QUINTA.

u dari lucem votis omnibus supplicamus. Id in concilio 'Irin dentino, pro temporum quidem neceSSitale inchoatum Ec- si clesiae gratulamur; certoque statuimus, nunquam Ecclesiaeu cathoIicae, nunquam Sedi Apostolicae suam dignitatem con-u stituram, nisi defensis canonibus, adscitisque Episcopis

A quos ipse Christus adjutores dederit. Defensio declaratio. nis, corollarium, n. li; habetur illud corollarium post ultimum caput libri ultimi tertiae partis, ante appendicem; tomo 2, pag. 3l6, edit. Amstelodami 1745.ὶ Verba haec, si bene intelligamus, nihil aliud soliant, quam a Romanis Pontificibus inductas exemptiones ex superbia, ad explicandum nempe potestatis suae fulgorem ; et de medio tollendas ejusmodi exemptioneS, relinquendosque regulares sub Ordinariorum potestate ac regimine. Nec partamentarii diintaxat, sed et moderati, ut aiunt, gallicaniSmi querela ea est. Haec praenotanda duximus, ut intelligat lector cur non statim ad describendum jus quoad exemptionem regularibus competens accedamus, sed ad tuendam ipsarum met exemptionum aequitatem, autiquitatem, et utilitatem tantisper in RuteceSSum pedem Mamus. Utinam aliquando tandem Galliae clerus ejusmodi in Apostolicam sedem insectationum virus pro comperto habeat. et ea qua par est pietate perhorrescat.

Adducuntur documenta quae antiquissimam damonstrant exemptionum disciplinam.

Solent cxemptionem impugnatoreS eas recentiori aevo inductas contendere : e falsis Isidori decretalibus enatam novitatem hanc declamant; aut si quod sorte antiquius hujusce

res vestigium admittant, obscurum illud, rartiminiamque, et ita restrictum, ut contrariae disciplinae universalitatem haud laeserit. Id porro egregium mendacium est, prout abunde

testantur sequentia documenta.

95쪽

TRACTATUS DE IURE BEGULARIUM.

Ι. DOCUMENTUM ANNI 390. - Dum Ierosolymitanam Ecclesiam regeret Ioannes Episcopus, atque in Bellitum ilico Suo moenasterio degeret Sanctus Hieronymus, Ierosol 'mam devotionis

causa petiit Salaminae in Cypro Episcopus sanctus Epiphanius. qui el ipse quondam in hisco Judaeae regionibus monasticam

vitam egerat. Is Videns in monasterio Bethlemitico non adesse sacerdotem qui monachis saera ministraret etsi enim presbyteratus ordine insignitus Hieronymus, prae verecundia tamen

et humilitato a sacrosancti sacrificii oblatione abstinebat), Paulinum monachum, subdiaconatu jam insignitum ordinavit in diaconum, et tum postea in presbFlorum. Id aegerrime tulit Ioannes Ierosolymitanus, illatam jurisdictioni suae injuriam conquerens. Et revera Nicaeni, Antiocheni, Sardicensis et Constantinopolitani concilii canonibus prohibitum fuerat, etiam sub depositionis poena, ne quis in aliena dioecesi, absque consensu Episcopi loci, quemquam ordinaret. Nihilominus iiij ustas IoanniS querelas, et jure lactam ordinationem contenderunt sanctus Epiphanius ut sanctus HieronJmus; non quidem canonum prohibitionem negando, Sed hac Sola ratione nixi, quod Bethlemiticum monasterium , etsi in dioecesi Ioanniis existeret, ipsius tamen jurisdictioni haud subjaceret. En verba sancti Epiphanii in epistola sua ad Ioannem, quam ipsemet

sanctus Hieron 'mus in Latinum transtulit: Nihil tibi nocuimos. nihil injuriae fecimus, nec quidquam violenter eaetorsimus. In monasterio fratrum, et fratrum peregrinorum, qui provincise nihil

tuin deberent..., Ordinavimus diaconum et postquam ministravit, rursum presbyterum . . . Hinc itia aeta sunt, ut locutus sum, in charitate Christi, quam te erga parvitatem nostram habere credebam: quanquam NO ANTIPRID ORDlNAVERIM. ET NON l lx PAROECIA lὶ

QUAE Tllil ΝUBIlxTA SlT inter epistolas S. Bieron3mi li 0, alias 60 . Cum tamen eam ob causam de Saeviret Joannes Episcopus, as lue exilio etiam plecti monachos procuraret, Vehementer queritur sanctus Hieronrmus id ab eo moliri Antistite.

ὶ Parochia in hujus aevi momimentis idem signiticat ac uioecesis.

96쪽

PAM QUΠπA. 80 qui monachus et ipse fuerat : Monaehus, proh dolori monachis et minatur et impetrat Gilium e et hoc monachus, Apostolicum

eathedram habere se jactans J De tota hac re, vide Bianctu, potesta della Chissa, tom. 4, p. 366, edit. Romae 1 46ὶ . Unde, quaeso, haec tam infixa HieronJmi et Epiphanii persuasio, potuisse a quocunque Episcopo monachum in monasterio ordinari, nec dioeces ino Elliscopo subjectum monasterium fuisse Non aliam ego causam aSSignari posse existimo, quam quod jamdudum passim invaluisset ut monasteria hacce exemptiinnis conditionc pacisce fruerentur. Quod si verum sit, ab ipso tempore, quo monastica vita publice exiStere coepit, repetenda exemplionum disciplina crit.. II. DOCUMENTUM AN M 455. - Exorta erat controversia inter Faustum Lirinensis monasterii abbatem, et Theodorum Forojuliensem Episcopum. Ad eam sedandam coactum fuit concilium Arelatense ΙΙΙ. . Exigebat I heodorus a Fausto ab-n bato monasterioque ejus nonnulla, quae Leontius ejus de-u cessor sibi non vindicarat. Ea cum Faustus negaret, indere ortum inter illos dissidium et contentio. n Nota Sirmondi, in collectione conciliorum Mansi, tomo T, col. 909.ὶ Pronuntiavit synodus Arelatensis in hunc modum : Placuit ergos Nobis... ut ... Sanctus ac beatissimus frater I heodorus Epi- η ScOPUS ... Sanctum preSbJterum Fau Stum, abbatem monare sterii supradicli. . . in pristina pace toto caritatis assectuu reciperet, et ad insulam ac congregationem ipsi Deo di- SpenSante commisSam, cum Sua gratia et caritate remitto-u ret . . . Hoc tamen Sibi tantummodo vindicaturus, quodu decessor suus sanctae memoriae Leontius Episcopus vindiu caverat : id est, ut clerici atque altaris ministri a nullo u nisi ab ipso, vel cui ipse injuuxerit, ordinentur : chrismare itisi ab ipso speretur: neophrti si fuerint, ab eodem confirmentur : peregrini clerici absque ipsius praecepto in comu munionem vel ad ministerium non admittantur. Nonasteriiu vero omnis laica multitudo ad curam abbatis pertineat: nequeat eae eia sibi Episcopus quidquam vindicet, aut aliquem eae illu

97쪽

90 TRACTATUS DE IURE REGULARI .u elericum, nisi abbate petente, proe mat. Hoc enim et rationis et u religionis plenum est, ut elerici ad ordinationem Episcopi bita subjectione respiciant : laica vero omnis monasterii congre-u statio ad solam ac liberam cbbatis proprii, quem sibi ipsa elege-u rit, ordinationem dispositionemque pertineat; regula, quos au fundatore ipsius moniasterii dudum constituta est, in omnibusu custodita. u Vide acta hujus concilii, apud Mausi, tomo T, col. 908. Cum ad Episeopum pertineret duntaxat Sacramenti ordinis et confirmationis administratio, chrismatis consectio. clericorumque advenarum ad communionem ct ad sacri ministerii exercitium admissio; caetera vero omnia ad solamae liberam abbatis ordinationem dispositionemque pertinerent; plauum est amplissimam fuisse monasterii Lirinensis ab Ordi-

nariorum jurisdictione exemptionem. Cumque id ab Arelatensi concilio, non tanquam novum statuatur, Sed tanquam ab ipsis monasterii exordiis servatum Supponatur, a multo remintiore antiquitate prosecta exemptionum disciplina censenda

est.

II1. DOCUΜENTUM ANNI 517. - Bonifacius, Carthaginensis Episcopus, cujusdam africani monasterii sanctimonialibus rescripsit in hunc modum : u Dilectissimis, atque in Christili gratia nominandis siliabus meis universis Dei ancillis, Bava-u galianensis Bonifacius, primae sedis Episcopus, in Dominou Salutem. - Vestrae Sanctimoniae libellum recipiens, dumn intente percurrerem, attentius auscultavi quid in se contiu neret. Quapropter reciprocum praemittens salutationisu ObSequium, inSinuo, semper servorum Dei vel ancillarum i monasteria liberum habere arbitrium a conditione omnium ii clericorum l). Quorum priscorum Patrum Sequentes ritum, etiam vestrum monasterium hoc habere, et in vobis ma-u nere usque in aevum. Unde per hanc vos auctoritatem duxi-i mus commonendas, ut licentiam habeatis unde volueritis

lὶ Liberum habera arbitrium a conditione elericorum. idem in Africa fuisse. ae ordinariorum iurisdictioni non Subjici, patebit ex documento sequenti.

98쪽

PAM QUINTA.

n spiritualem sumere cibum, liberam in omnibus facultatemu habentes. Si quis autem contra hoc salubre venire voluerit praeceptum, rigorem illieo sentiat ecclesiasticum. Ergo, ut i superius conneximus, hanc vobis attribuimus licentiam, utu quem velitis vobis corrogetis presbytorum, qui vobis inu monasterio peragat SacroSancta, et illa quae ad normam per-4 tinent unitatis celebranda usque in perpetuum. Et si quisu presbyterorum ibidem in monasterio divina celebraveritu mystcria, ipsius Primatis altario Domini nomen recensea -κ tur, ut jurgiorum semina in omnibus careant. - Deus vos in timore suo conservet, quod oramus. Data sub die kal. 4 maii XXI gloriosissimi regis Trasam undi. v Apud Mansi tom. 8, col. 654.) Citstlo loco notatum reperies in margine annum 5l T. Notet lector, per illud africanae ecclesiae Primatis diploma, hisce monialibus adeo amplam concedi tu perpetuum exemptionem, ut presb teros quos maluerint pro peragendis in mouasterio suo Sacris functionibus sibi possent assumere ; et paris conditionis suisse caetera virorum ac mulierum monasteria, idem documentum Supponit. IV. DocuMENTUM ANNI 52b. - Provinciae BJsacenae, in Africa, primariam sedem occupabat Libera lus Episcopus. Exstabat autem in eadem provincia mdnasterium quoddam. cui Petrus abbas praeerat. Liberatum inter et Petrum gravissima exorta est controversia, de qua pronuntiavit synodus Carthaginensis anni 125, cujus acta reperies apud Mansi, tomo 8, col. 635 et sequentibus. Multi autem interest cel bris hujus dissidii causam et circumstantias apprime dignoscere ; quia ex iis omnino evincitur Africae monasteria omnia ab Ordinariorum jurisdictione plene exempla fuisse; neque sexto aut quinto duntaxat saeculo ita dispositum, sed semper antea id juris obtinuisse. Jam ante coactam dictam Carthaginensem synodum, suam eontra Liberatum defensionem ad Boni scium Africae Prima tem direxerant Petrus abbas ipsiusque monachi, in hunc modum : et Perlatum est ad nos quod S. Liberatus, Episcopus Diuiti su by Cooste

99쪽

92 TRACTATUS DE IURE REGULARIUM.

i primae sedis provinciae Bb Zacenae, Boalitudinis Vestrae dea nomine nostro querelam mOViSSe videntur ... Diceretque

ii quod conditione ByZaconae provinciae teneamur obstricli

ii cum constet nos de diversis locis africanis, vel de transma-n rinis, ad hunc nostrum locum congregatos fuisse, et nun-u quam alicui obnoxios fuisse ... Monasterium enim, in quo, i Domino protegente, eSSe videmur, Sumptu parentum no- i Strorum, Vel aliorum religiosorum sundatum esse s rmamus. Supplicamus ut . . a jugo nos clericorum, quod neque nobisu neque palribus nostris quisquam Superponere aliquando tentavit, eruere digneris. Nam docemus, monasterium deu Praecisu, quod in medio plebium Leptiminensis Ecclesiaeu ponitur, praetermisso eodem Episcopo vicino, Vicoeate-u riensis Ecclesiae Episcopi consolationem habere, qui in Ioni, ginquo positus est; et Baccense monasterium, quod Maxis mianensi Ecclesiae vicinum est, ad consolationem Primalisu BJZaeende provinciae se conferre. Nam et de Adrumetino monasterio nullo modo Silere pOSSumus, qui, praetermiSSoli ejusdem civitatis Episcopo, de transmarinis partibus sibiu Semper presbJteros ordinaverunt, id est, Valentium, Epi-n phanium, Victorialium et Paulum. Et cum sibi diversau monaSteria, ut ostenderent libertatem suam, unicuiqueu prout visum est a diversis Episcopis consolationem quae-u sierint; quomodo nobis denegari poterit, qui de hac sedeu Sancta Carthaginensis ecclesiae , quae prima totius africandeu ecclesiae habere videtur, auxilium quaesivimus Ob hoc

u ObSecramuS. . . ut possimus auxilio hujus sanctae ecclesiae muniti in congregatione in qua Sumus cum quiete manere.

EXStant enim venerabilium sanctorum Patrum dicta, liber-u tatem monasteriorum defendentium ; quae si Vestra jusserit recensere Beatitudo, prie manibus habentur. Ex quorumst lectionc cognoscant hi, qui de nomine nostro apud Beati-u tudinem Vestram talem videntur sacere invidiam, quae con-u gregationibus monachorum fuerint a Domino con esin. ii Apud Mansi, lomo 8 col. 653.3

100쪽

PARS QUINTA. 93

Iterum ad Primatem Carthaginensem Petrus abbas eum suis monachis scripserat in hunc modum: . In absentia Sacerdotis Carthagiuensis si in ecclesiae, deu proximo Boiii sucium Gratianensem Sanctum Episcopum pri- . mae Sed is pro viliciae BYZacetiae petiimus, ut quandiu 2ὶ . huic sanctae ecclesiae CarthagitionSi Bectorem Dominus con-u cessiisset, nobis qui divina ministeria celebrarent, ordinaret. 4 Quod et saelum est: ita tamen, ut defuncto Primate, noli κ successor plebis illius aliquam in no Lis liaberet licentiam,u sicut est moris in subditis. Sed neque plebi nos vicinae ali-κ quando subjecimus, aut Epi Scopi S vicinis, aut tuler ventoria ecclesiae quae proxima OSt nobis: expletantes, ut diximus,u sanctae hujus ecclesiae Carthaginensis libertatem. is Coacto postmodum CarthagitionSi concilio, Petrus abbas

cum suis monachis ad causam Suam de sendendam eo se contulit, et Patribus libellum porrexit, in quo haec liraecipue attendenda: u Ex quo huic venerabili sedi 3ὶ libertatemo monasterii nostri commisimus vindicandam , nova subito, ii sanctissimi SacerdoteS, adversum uos exsurrexit tempestasii invidiae. Sanctus quis' Ite Liberatus, Episeopus primae sedisu pro luciae BFZacenae, congregatiouibus Sacerdotum 4 u saepe collectis, in perniciem nostram mulla et multipli-u citer machi uatur: dum in nobis quaSi quamdam materiam

. Suae aSSumptioni S invenieDS..., mona Sterium nostrum gravi i excommunicatione percutere voluisset. AbSit enim ut pediu cussi SSe dicamus; Seientes no , Sub vestro velamine constibi. tulos nullis posse jaculis quorumlibet consiliorum pen is trabiles deseri. Succurrite igitur laudem aliquando, et ali nostris cervicibus jugum quod neque nobis neque patribusu nostriis quisquam Superponere aliquando tentavit, excutite.

lὶ Id est, dum vacaret Carthaginensis sedes. 23 dunn diu ibi idem significat ae ctonee. S) liuellige 41 Sacerdotum nomine tune temporis Episeopi designari solabant. prout aru

diti compertum est.