Dissertatio medica de indicationum doctrina ...

521쪽

ne, quod scitur aliquid in aegirum agere potuisse; posterius contra, ad Medi eum ipsum, qui ex hoc Indicanter certior fit, quid sibi agmdum sit. Est enim indicans si V-num, quod sensibus percipi potest, aut justa ratiocinatione erui; ex cujus perceptione Medicus noscit aliquid a signo diversum, quod nesciret, nisi illud pereepisset Id autem quod, secundum legeS artiS, ex notitia Indicantis, agere nunc oportet a deinde oportebit, Indicatum audit ca). Notio Indicaris sensu Practico hic Sumitur, uti sumenda est; sed posset etiam lati Misensu significare Omne id, quot Slatum hominis praesentem denothit; quo non tantula pertineret ad Therapiam, verum etiam ad Physiologiam et Pathologiam. Indicans, sensu P siologico, est omne id, quod docet in homine aliquid peragi cum constantia , facillitate et oblectamento ; Significat ergo omne id , quo l docet hominem sanum esse. Indicantia haec, Si ad Ordinem quemdam eX ponantur, doctrinam exhibebunt signorum omnium illorum, quae in homine Secundum naturam sunt et fiunt. Dicitur haec Semioticu P siologica , quae, Si respiciat varioS hujus sanitatis gradus et modificationes quasi sanitatis, diversis in hominum Speciebus, dici poterit, Semiotica

P siologica specialis a b.

Indicans, sensu Pathologico , est omne id, quod docet, aliquid in homine peragi,

quod non est Secundum naturam, quod a sanitatis Statu aberrat, id est, functionem unam plareSve laeSas esse

Doctrina horum est oesmiosica Pathologica, quae itidem in gens; a m et specim m posset dispesci 42. Quantae utilitatis prioris illius, doctrinae sit cognitio, inde elucet, quod, nisi primum cognitum sit, quae, et quomodo haec, fieri debeant in homine , ut sanus dicatur; et

quibusnam' signis haec cognoscantur, nulluS certe de Statu a sanitate aberrante judicium ferri possit. Ex actionibus enim sanitatem SequentibuS Sanitas cognoscitur; cum vique norma rectum est 5

a quae mutationem ad sanitatem restituendam necessarIam, Indicatione comprehensam, hoc modo Induis eunt, ut sanitas in pris rinum vigorem restituatur, indicatorum nomine veniunt V Uid. Ac e mann , Instit Themap. neroI., Parte ait De Indicatis , C. I. S Io6. pag. 49. Alles - nichi alle in der inbegriss alter Helim:ttet, sonais cern aucti die Flandiungen des Arigies, die er im Gerolge der Indication vornimi, unu die Beschlusse des liranis ken dela Vors christen des ArtZtes Folge tu leisten, gelioren au dem Λng eigten. ' Uid. P. C. Reii, Eninurgataeae Heam Therap., S 6. C. III. pag. 6a.

522쪽

Noscet ergo Medicus, morbum adesse in homine, si ' comparatione instituta signo. rum, quae in aegro observat, cum illis, quae in homine sano se produnt, intelligat, aliquid obtinere in aegro locum, quod non est Secundum naturam; ita enim et recte Ga- ,, fenus o quantum morbUS a Statu naturali recedat, is Solus novit, qui naturalem habu,, tum ad amussim tenuerit c 6, Cum autem Status rbOSus non Semper idem sit, verum saepe diversus; diversa erunt signa conditionem morbosam indicantia, et ex horum divertitate de diversa moria hi indole constabit: id est, comparatione instituta Signorum status morbosi praesentis, cum signis status morbosi alius, dignoscet Medicus, num hoc Vel alio morbo laboret aeger; sique ipsi cognita sit historia hujus morbi, diversaque signa, diversum morbi gradum, stadium, caet. denotantia, poterit haec determinare in praesente casu. Diagnosis haec nonnullis in casibus facilior est, in aliis dissicilior; sunt enim quidam morbi qui signa exhibent ipsis ita propria, ut nulli alii conveniant, quaeque idcirco dicum

tur signa seu Umplomata Pallognomonica; alii contra, Sive potior morborum numerus, signis hisce caret, et eX concursu tantum Symplomatum cognoscitur; quorum sane

diagnosis dissicilior, imprimis cum et nonnunquam alia hisce se inmiscent symptom ta, ad naturam morbi non pertinentia. Medici autem ossicium cum sit, robur et sanitatem corporis tueri, et labefactatam resin tituere; id est, vitam conservare, morborum causas inertes reddere, et morbum ejusque effectus tollere, vel saltem lenire; Scire eum oportet: IR. Quomodo- in homine sano omnia peragantur, quibusve signis se offerant. 2P. Quibusnam mediis haec in statu sano conservari queant 7 . 3'. Quaenam potentiae Sint, quae ipsam illam sanitatem po sint labefactare; et qualem effectum diversae hae potentiae in corpus humanum exserant. Sciat tandem 4'. quomodo effectus hoS morboSOS levare, sanitatem labefactatam in imetegrum restituere, et quibusnam mediis hunc attingere possit scopum. omnium horum si universalem sibi comparaverit notitiam, magna certe, imo maxima eorum parte instructus erit, quae ad tractandos aegrOS pertinent; hanc enim si sing Iaribus accommodet casibus, ossicio suo rite fungetur.

Accedens ergo ad aegrum Medicus, sciat necesse est sequentia c)b:

523쪽

1 D. Quaenam in sano hoc homine Sanitatem velut individuam produXerint; ad quae potissimum pertinent quinque res naturales. Aetatem nimirum, SeXum, temperiem. idiosyncrasiam et consuetudinem aegri ΠOSeat; an Seminia gerat morborum praeternat ratia; numve antea morbis laboraVerit, qui, aut male Sanati sint, aut effectus quo dam morbosos potuerint relinquere; I'. Attendat ad ea, quae circum aegrum SUnt, aut fuerunt; id est, detegere con tur, num potentiis quibusdam eXpositus Sit aut fuerit aeger, quae, ad gignendum morbum, quid conferre potuerint; pertinent huc aer, in quo versatus est, cibi et potus, quibus usus est, motus et quies, Vigiliae et Somnus aegrotantis, quae retenta sunt aut

s'. Hisce perspectis morbi caussam deteget, morbum ipsum ejusque effectus cognoscet, ut et morbi gradum, quidve ipsi in hoc casu singulare sit; notet deinde stadium morbi, an sit in initio, an in incremento, num vero in an in deeremento; et tandem 4'. Quomodo in singulari hoc casu ossicio suo fungi possit; id est, quomodo mo bi curam suscipere, et quibusnam mediis cito, tuto et jucunde, hanc perficere debeat, et aegri labefactatam restituere Sanitatem Bina haec, quid ipsi agendum sit et quibusnam mediis, docet Doctrina Indicationum est enim illa: se complexus omnium illorum, quae docent, quid faciendum sit Medico, et quibusnam mediis sit utendum, ut ad finem propositum perveniat II . VCum tautem Indicationes petantur, cum a Signis in aegrotante obviis, quae sensibunpercipi possunt, tum ab illis , quae justa ratiocinatio docet potuisse quid agere in aegrotum; vera Doctrina Indicationum erit illa, quae phaenomena, et quid haec dictent,

ita exponit, ut a Natura traduntur ; quae ergo nititur juste facta ob Servatione, et ex hac elicita ratiocinatione. Ob Servatio enim, quae caput artis jure dici meretur, viam dissicilem quidem, sc' br Vem i et rectam, monstrat in cura morborum; hac nempe cognoscimus, quid Natura i Dciat aut facere conetur. Est enim observare: inquirere in rem, quaa sponte se o fori 2 usque effectus est observatio. ledicum enim, Naturae ministrum et interpretem, attendere oportet ad omnia illa, quae

93 Uid. Gasinus. ibid. Libr. Ι. Cap. VII. pag 9Φ Ε.c Io 9 ConL. inprimis P. C G. Aekermann , Instuat. Therapiae GeneraI. Pare. I. C. II. I 2I. pag. 8 - Io. et C. V. S 54 pag. 27. Himθ, L. l. I. e. S 855. cI ab Hujus doctrinae origo et denominatio a Dogmaticis repetendae videntur.

524쪽

qnae in Natura sunt; nec, hisce rite perapectis, difficile erit auxilia invenire, et ex mulistis seligere, quae conveniant. Cum autem, ut in secunda nostrae Disputationis parte fusius exponemus, ad veram et certam Indicationem faciendam, non Sola Naturae obServatio sussiciat Medico, ut in omni casu obvio de morbi praesentia ejuSque indole aut statu recte judicare possit, verum ad eam accedat librorum optimorum lectio, qui aliorum observationes continent, ne, cesse sit; duo haec sunt investiganda: 1'. qualis sit natura rite factae observationis: qualis observationis rite conscriptae. Quid requiratur, ut rite factam et conscriptam observationem dicere possimus, id nos docet Ill. Zimmermann , in egregio suo libro de Experientia in arte Medica, Libro 3. Cap. 3. pag. IIa et sqq. , ubi sequentes juStae observationis eXponit proprie

IR. se FuIte facta observatio maxima cum cura facta esse debet ne Vel minimum, quod saepe tamen magni momenti est, et ad diagnosin, et ad curam morborum, Med, cum fugiat.. s. Ut rite facta sit observatio , ctam patientia et ingenii acumine factam essa es, oportet ' nimis enim festinans observator plurima attenti ne dignissima aut plane omittit, aut supremis tantum tangit labiis; qui ingenii acumine caret, quae minimi, maximi credit ponderis; et contra; et imaginiitione essicia a Natura indicata habet. 3'. se Pusta obsorVatio saepe repetitu sit ' ita enim, quae jam antea observata fuerant, majorem acquirunt dignitatem, majasque pondus; falsum ita a dubio, dubium a probabili, hoc a vero et certo, distinguit Ar. 4'. cum probitate verique amore facta sit ' secus enim si obtineat, egregie fallumus nos ipSos, ceteroSque, quibuscum ejusmodi communicamus observationem; omnis perit historica fides, magnum illud artis nostrae fundamentum.

5'. se Non semper rara sit observatio necesse est ' enim observationis momentum ab uti itate ejus et ad usum fructuositate; hinc magni saepe facienda obse vatio rei, quotidie Obviae, verum, ut sit, rarius perspectae' Iet).6' se Observatio rite facta nullam admixtam habeat ratiocinationem; V memoranda enim sunt , quae Natura facit, non dijudicanda, antequam de ipsis rite constiterit; lau- dabile profecto illorum institutum, qui tantum observata rite memorant, aliis judicium relinquunt.

cIa Ita enim Baeo de Vis flavis. da Selautiar. L. IV. C. a. se Qui ad observandum ad iciet animRm, A etiam in rebus, quae vulgares videntur, multa observatu digna Occurrent. '

525쪽

se observationem rite conscriptam esse oportet; V clare et distincte conseripta observatio, quae simul juste facta, ejusdem lectori momenti est, ac ipsa Naturae comtemplatio; imo nonnumquam majoris .; ita enim facilius distinguuntur ab inexercitato, quae hic difficulter distinguere poterit, sola Naturae observatione ductus. Hae ergo cum sint observationis proprietates, Satis facile constat, observare, rem eSse admodum arduam, licet prima fronte videatur commoda et facilis; immo paucos observatores rite observasse, paucos observata recte commemorasse. Hinc acutissimus Zimmermananus I3b facultatem quamdam observandi summis illis in arte magistris tribuit. qui ex ipsa natura res naturales exposuerunt et replicaverunt ; quorum agmen certe ducit Cous ille Hippocrates, qui, ut Celeb. ait Baglivius e se Naturae non hominis Voce se locutus est; cui, nec aetas prisca vidit parem in re medica, nec videbit futura; V et i ter quos noni asse profecto susciet Ill. Θdenhamum, si qui, sepositis opinionum com mentis, ad observationes prorsus Se dedit, et a prima aetate ad extremum usque s se nium cum Natura cohabitavit; '' et immortalem nostrum Boethavium, quem viventem omnes, qua late patet, Terrarum orbis, incolae venerati sunt, venerabiturque postera aetas per omnia quotquot sequentur Secula. His enim nihil magis cordi fuit, quam, ut, quaecunque illa mentis acie, quae magistrorum artis est, ex Naturae libro cognoverant, ita posteritati traderent, ac ipsa haec reperire posset in Natura non mutabili; damnant contra, quae hypothesi suffulta, aut ex theoria quadam adamata, hisce observatis a duntur, ne ficta et excogitata veris et in Natura positis commisceantur, quo certe nil magis progressus ipsius artis retardat et impedit. Hypothesium enim amor, et sagrans illud desiderium omnia temere explicandi, quantum nocuerint noceantque et ipsi observatori, et observationum commemoratarum lectori, quis est qui n6n percipiat Τ Quicumque enim ejusmodi opinione praeoccupatus ad aegrotum accedit, nec rite ob Servabit aegrotum, nec singula phaenomena juste ponderabit; verum ea videbit, quae . detegere cupit, arripietque avide Omnia, quae, licet miris modis pro

526쪽

fecto torqueri debeant, tamen vel aliqua parte in comi nodum suae hypotheseos verti pose sunt . Quicumque enim Naturam nec ObServare, nec explicare conatur lex ipsa Natura, sed suis ex opinionibus, temere assumptis, is Naturam suam vidit hypothet eam, non veram illam, omni HypotheSi majorem se In Sitas ergo, V ut cum acutissimoeloquar Bagsivio se jam diu et anticipatas mentibHS nostris opiniones, quas maximum si nostrorum errorum fontem merito dixerim, non solum deponet Medicus, sed ' et eia is ficiet, ut ex infante et rude, adulta demum et sapiens invadat Medicina, nihilque ma, ,, giS a Vera morborum cognitione mentem retrahit, quam effraenis illa speculandi disse putandique licentia Recte ergo Hippocrates, libro de Epilepsia, tranquillit tem animi superstitione vacui et sublimis cujusdam genii, Medico commendat, ut rite observare possit, utque ita Idioma discat, quo Natura loquitur, , et modos, quibus eadem se exprimit. Sed non sola tantum Naturae observatione pervenimus ad detegendum, quid faciendum ipsa dictet; accedat huic justa ratiocinatio, ipsi observationi superstructa; nec Simpi

Phaenomenorum obserVatio ad eognoscendos , curandosue sussicit morbos ; apprime enim neceSsarium est, ut perceptis his signis inquiramus , qua ratione haee invicem Oolia Teant; hocque reperto in causas, quae concatenationem horum signorum produxerint; adscendimus enim ita ad cognitionem caussae morbi proximae, et modi quo haec tolli

possit; qua remota et ipse morbus profligatus erit, qui nil aliud est, nisi productum hujus caussae c16 .. late vero, qui nec morbum a signis suis , nec signata Se invicem

m riam hanc mordicus defendunt, neque auctiunt, n0c vident, quae contrariae. um conceptae opinioni, et si quidis invenerint, quod Vel minimum hyi othesin hanc confirmat, id non solum suas in partes, italiunt, verum etiam, is tamquam rem certam, sallere nesciam , praedicant. e. - Is 3 Vid. Zimmermann L. L. libro vi. cap. 2. Ioo. Aliba e EDmem in 'ne vasit νε- et- a stet via. , I s; pag. 45. ,, Rien Uest plus Ut Oigne de Iexpdrience Med Icinale, que ces fictions fantastiques , doni on s'e rce, ,, de renui mnner, et qu'Hippocrate avolt si rigoureus ement proscrites. Stahi celoit planat avec raison de cet. echasaudage de notions futiles, doni on surchargeoit I Art de Guerir, et qui ne servolent qu 1 entra er sa ma

527쪽

distInguere valet, nec quomodo a se in licem pendeant, Indicationes sibi format, ex sim pilei phaenomeno, hocque PhaenomenQn curat, non morbum ipsum. Differunt autem signa morborum inter Se; Suntque alia, quorum Caussae, quidque indicent, ex prineia piis Physiologicis et Pathologicis erui P08sunt et eXplicari; alia vero, quae empirico tum cognoscimus. EXperientia enim ijdQcuit, Certa Signa, certaSque signorum series, semper, concomitare idefinitam quamdam conditionem morbosam, et indicare certam hule medendi methodum; licet tamen non intelligamus Suffcientem rationem horum eri tuum, nec ipsius indicatae methodi. Suntque tandem alia, quae non ita clare observari

possunt, ut sensuum Ope de eorum praesentia certo conStare POSSit; cum non raro, quae in aegro mutata sunt, aut Signa non praebent, quibus cognoscuntur; aut haec signa adeo caeteris se immisceant, ut ab iis ViX distingui queant, aut aliis morbis aeque propria sint, nec, quid faciendum indicent, clare monstrent. Hisce ergo in casibus, nisi rite factae observationi justa accedat ratiocinatio, nec per veniet Medicus ad detegendam caussam morbi, nec ad inveniendam rationalem quamdam medendi methodum. In illis autem , ubi empirice ad diagnosin morborum, eorumque curam, pervenimus; ibi saepe, nec justissima ratiocinatio ullius usus est, nec vel ac tissimus ipse eo pervenit, ut accurate, quantum P OSSit, ObServatis Phaenomenis, eorumque conjunctione, caussam morbi detegat. se origines namque morborum et caus, sae longe abstrusi eS sunt, quam ut humanae mentis acieS eo usque penetrare posti sit c 1 b. V Nec tamen desperandum de cura morbi; ipsa enim Natura viam indicat, quam si sequamur, feliciSSimo certe eventu cura procedet, licet hujus rationem non peianitus perspiciamus. Naturae enim monitiS parendum , et licet captum nostrum fuisgiant , itidem parendum. se Viri doctissimi , V ita enim ait Bagimus , si cum diu

ἡ frustra insudarint in cognoscenda caussa proXima, decreverunt tandem, dummodo conisse staret, quibus indicationibus et remediiS curandus sit morbUS, Parum conserre, si ,, caussam illius immediatam et a SensibuS remotissimam ignoremus. Hujus asserti fidem se faciunt Empirici, qui, eruditas rationalium Medicorum Speculationes de caussis morbo-- rum proximis spernentes, SaepiSSime aeque bene morbOS sanant, cum secreticulis suis, se ac faciunt rationales methodis speculationibusque accuratioribus. Idem quoque testanisti tur morbi epidemici 18 . V Et in fine ejusdem paragraphi quis erit ex Medicis,

ag. 33. - ,, Τan etsi constare videatur, morborum plerorumque causas inacrutabiles prorsus esse et ανεκδιηγήτους, non

M tainen insolubilia erit illa quaestio: quo pacto sanari possint Cum de causis remotioribus nos hoc aοseramui,

528쪽

- modesti ingenii, qui non lateatur, se isternam Sive immediatam morborum caussam propemodum ignorare; contra VLVO M'ridie Curationem 7Ilortiae Vsuscipere et curativa methodo, lango usu comparaia, stliciter abbol re. V Quotiescunque adtem, cest monitum Cn. Paradisub, morbosum Sy plomata ad caumaS Suas proximas referri non possunt toties in curando non ad Primam reβpiciendum , sed intermediariim caussarum prima et potior ratio habenda est, formarique subordinatae curationum Indicationes debent, per quas primariae Indicationi possit S ijεferi 19 . Haec ergo cum ita sint, nec solam sussicere ratiocinationem, nec . Ob SerVationem ratiocinatione destitutam , constat. Quae hac deteguntur , verissima lilaei et utili ima , saepe tamen quid desiderandum reli quunt; cum tantum ducat Observatio. ad illa, quae Sen Sibus percipi possunt, nec tam gat ea, quae sensus fugiunt 2O . Ratiocinatione , contra, observationi non superia structa, quid incertius 8 Vaga ita et VacillanS mεceretur Medicina, mutatis opinionibus quotidie mutanda. Non enim ex iis, quae tantum in Opinione posita sunt, nostra orta est scientia, nec incrementum cepit, nec hodienum capit, Verum: ex simplici illo sermtiuio, quid Natura faciat, aut ferat ca I, Hypothesitim autem usum, in Medicina Omnem nullus profecto rationalis damnabit Medicus; id enim, ut inquit Bagimus. at , idem foret, ac in Medicina ratiocinium

neo are; verum obsemationi Stricte adjuncta. Sit, et concordia intersit inter hanc et hypothesin. Primo enim diligenter omnia illa notanda sunt, quae Natura docet, ut hisce deita justam et probabilem dunt v Superstruere possimis ratiocinationem; nec prius judicandum, antequam omnia illa rite ereuita sint, et, quantum fieri poSsit, probe perspecta. Naturam enim ne ingemo nostro, Verum contra ingenium noStrum Naturae, subordin mus - idque certum est, obserVationem praecedere debere ratiocinationem. Nino primam dixit B Iivius, Medicinam, quae in sola morborum ob SerVatione consistit; secundam quae, observatione facta, jubta ratiocinati Om ad curam . morborum procedit. Quam

Pag. 3r I et 312. SIdenhom, operum, Tom. I. Praefat. pag. I3.c Cons. Λckermanu, I. I. P. c. C. V. 3 57. pag. 3.c a1 a Coris. Aeckor anu, A I. P. c. e.. 3I, ceta Vid. Betimus, L. L. , libro I. cap. I a. S S. Quo plures conveniunt ae conspirant observationes haeis stabilienda mpothesi '' inquit Sprengelius ,, eo probabilior fit indicatio. Instit. Maiae. T. VI. P. I. Nerv. goner. Cap. V. S 36. pag. 4 . et POSIea eadem S. D Neque tamen omnes omnino hypotheses vitandae sunt; cumri rerum ipsarum indoles haud ubivis clara sit, sed coniecturis locum largiatur. Itaque praeprimis initendum ut is hypotheses caute casteque formentur, continuoque in emendandis iis et corrigendis laborandum, ut, quantus

is sieri Possit , dismintem Naturae iudiciorum adiPiscantur.

529쪽

' Quamdiu ergo ipsa Naturae observatio nostrae ratiocinationis' fundamentum est; quamdiu in ipsa Natura veritatem quaerimuS ; tam citu et ipsae illae ratiocinationes. , caute d ductae, verissimae sunt, immo fallere neSeiae 23). Ab eo eontra si recedamus, ut maxima cum cura obtemperemus iiS, quae Nam ra facienda indicat, non tantum in qu vis morbo diverso, verum etiam in quocunque di Verso morbi cujusdam stadio, saepe in errores abducemur; et incongrua profecto, medendi methodo usi, turbando que, quae Na

tura sua sponte agere conatur, ΠOVOrum nonnunquam , eorumque Pessimorum, sympto- statum nos erimu S auctoreS , non morbus ipse 24 . Huic etiam perversae. et variae

medendi methodo, non parum certe debenturi adventitia illa phaenomena, quae diagnosin morborum saepe adeo reddunt dissicilem, ab essentialibus illis valde diversa, quibus con . tra, veluti signis morborum characteri Sticis, omnis haec diagnosis nititur; quae omnia, licet interdum cas) obscura, Medicum sibi notare oportet, cum vel minima illa signa et obscura saepe doceant, quid ante morbum PraeSentem acciderit, vel quid concomit tur morbum, vel quid futurum sit 26 . Ab hisce enim omnibus indicationes sibi petere debet Medicus; hisque, justa ratiocinatione, in unum collectis, ab adventitiis pro .

be sejunctis, vera tandem nascetur morbi cognitio; qua universa curationum argumenta sese manifestant. si Est enim fundiumentum Curandor Π morborum . rectae eorum cogni-- tio, atque debitum uniuS ab alio diScrimen, nec arte magi Stra in curationem eorumdem

,, pervenimus, nisi faeem praeferat solida diagnosis ar b. VHine et Graeci, quibus solemne fuit, Naturam , Velut OPtimam ducem, sequi, nee aliam

Asb Vla: crara F, L. L. , parte II. cap. 24. 3 963. Tantum enim prodest scientia Messica, quantum ad Fonti

is remedia bonamque curationem Perdueat; neque profecto aut leges philoSophandi, aut quidem sensus commu- nis, sinunt fidem adhibere ulli ratiocinationi, utcunque speciosae, cui experientia adversatur.

,, telehi Eu hellen; aber die meiste schisierigkeit liegi eben im erhennen. ' AIUert. Elemens de Therap. et de Mari Massi, Proteg. s 32. pag. 43. En esset, pour hien traiter une maladie, nour determiner aVee certitudμ sori , , diagnostic et son prognostle, Il faut en connoitrae parfallement Ist Nature.' Cons, v. hermann , munme piae Generalis, P. I. C. Il., S ev r8 pag. 7, et Cay. III. 3 26. pag II. et V. S 55. pag. 28. Iu hiais enim, observatione scit, et ratiocinio, morborum cognoscendorum praecipuus fons est: cum autem is clemum ,, morbum recte Sanare potait, qui eum recte cognoverit, ut ad veram morbi cognitionem perveniati, Medicun

530쪽

aliam ingressi simi viam, in cujusVis morbi curatione, nisi quam monstraverit ipsa, .et feliciter plerumque curaverunt. Notatis enim Omnibus, quae in aegro observare potu vant, phaenomenis; quid haec indicarent justa eruere conati sunt ratiocinatione. Indic tioni huie obtemperarunt medendi methodo; nec mutaVerunt hanc methodum, nisi alia. rursus a Natura producta phaenomena hane mutandam esSe dictarent. Ita Naturam se quentes, nihil turbarunt; sed illam habuerunt morborum medicatricem, illique tantum s1 opus fuerit, auxiliatrices porreXerunt manus ; Probe gnari, repugnante Natura nihil dedicina posse profici: Morbos Raque et magis, ut ita dicam, Naturales observavo Tunt, magisque regulares; omnia enim ipsorum Stadia Secundum leges Naturae percurr Tunt, nec citius ad ακμὴν pervenit morbus, nee ad judicationem, quam ipsa hoc mallec Natura. Hinc diebus suis magis adstrictae Crises, hisque felicius soluti morbi. Licet ergo, ut hoc in transitu dicamus, ipsa haec Crisium doctrina, quod nonnulli asseruerunt, non ejusdem sit certitudinis apud nos, cujus fuisse Videtur apud Graecos, non ideo si tim credendum, illam imaginatione essiciam esse et inane Graecorum commentum, verum potius id tribuendum methodo medendi nostrae , qui nimis ossiciosi nonnunquam nee attendimus ad ea, quae dictet Natura, nec hanc benigne agentem Sibi relinquimus, nec mutamus hanc nostram methodum, Si mutatam cupiat Natura; verum potius, hisce nostris medendi methodis et medicaminibus, iis Graecorum magis actuosis, citius ad finem Perducimus morbos , eosque non raro periculosiores reddimus , in magnum plerumque aegrorum detrimentum Expositis hisce, quae de formanda justa et legitima Indicatione dicenda putavimus, veraque indole doctrinae Indicationum, qualis nobis videtur, desinita; profecto non opus erit, ut longi simus in eXponendo, cujusnam sit utilitatis haec doctrina in praxi MN, dicas ipsa enim doctrinae indoles praestantiam suam et utilitatem evincit. - In eo nimiia se rum V Voltelenus inquit, se omnis artis Medicae vis posita est, in actionis determinatione, sive in formanda justa et legitima indicatione 29). V se Fortunate medebitur 'inquit Mollius si qui remedii exhibendi occasiones sagax captat, quive repertae Indicationiti potius, quam Specificae remediorum virtuti, considit. 3o -' se In eo ' immortalis

dixit