장음표시 사용
101쪽
modo in lubjectis plethorisis, quae alias Manguinis commotioniblis translatoriis & eluctatoriis adsueta fuerunt, ea dem commotiones ex levi causa impulse ad fonticulum tendant; sicut exempla constant, quomodo fontistiti in taminis ex Mensium turbis cacocliymicis redditis excitati, cum menstruis etiam temporibus atque recur bus majori rubore, ardore dolore quamvis enim aperitio cutis in tantum ad hanc excretionem aliquid conferat, in evacuatio extra fonticulum eo facilius succedere possit, tamen haec lasio continui non absolvit totam formam hujus excretionis, quoniam nunc evaCuatio talis citra eu*am
alicujus materialis respectus augeri , alibi vero minui potest &solet: inde est cur fonticuli ita promiscue consolidati tanta damna causentur, cum consuetudini Circa hanc excretionem acquisitae eXimia alteram & vis inferatur: licet in humore, qui nunc retinesur ViX tanta pernicies supponenda sit: sed cui constat quantae alterationeS ex motu- tim vitiis prodeant, ille non tam anXie materiarurn accusationi operam dabit, dum sepe ilgaesa otiam materia eximii gradus & valoris morbi insultare & vexare queant: Et quid notius est, cum haec veritas clarius illucescat in
Setaeeorum modo operandi; haec enim magnum dolorem
parti inferunt, dum huc illuc trahuntur, Maeci ossa est &ac tormenti nomine digna offensio, quam largus humorum a uxus prosequitur, qui eum ob finem ad partem affectam a natura advehitur, quo eaedem partes oniantur , relaXentur, demulceantur & sensus doloris hebeatetur ac temperetur , tantum enim di non plus ex sua e cocta in tali amictione natura operari potest, cum in i, psius viribtas non sit,s motus vitale se aCelim removere; id vero potes, quo ad dolentem partem humores aptos transferat & tales quidem humoreS, qui Pear ossumam Sc muciat mosam suam indolem, dolentem partem leniunt, elubritacant, relaxant & emolliunt, cum i aeque facile paulo istia
102쪽
mius sanguis eo congeri possit, qui vero sub congestione dolores magis augebit , quam mitigabit: quod vero in hac occasione & neCessitate non sanguis tam inmiseme congeratur & detineatur , sed conveniens lauis hinmorsequestretur, non corpora, sed naturae adscribendum esse judicamus, praeprimis cum per solidas & nudas rationes postisa -non possit, quomodo setacea humores adicere & attrahere possint, ni merito simulus ConcursanS accusetur, qui tamen alterius fori est , neque ad nus pus cam contemplationem pertinet: quare facile liquere potest , quomodo in ejusmodi evacuationum speciebus occupata existata
Variarum hactenus Evacuationum mentio Des a sui .
sed cum adhuc una alturave species excretionum in men
tem incidat , illarum etiam reminisci lubet: inter has e-VacuationeS vero occurrit VERMIUM EXPULSIO, quae in medicina Practica fatis saepe utilis Sc necessaria esta evolvemus itaque illum modum , quo sic dii la ANTHELMINTHICA remedia operantur: pro hoc modo rite a
gnoscendo notare convenit, quomodo vermes in corpo Te animali vivo absolute aeter naturam lateant, adeoque
adversum, inutiae &molestu calesse tum constituant, quibus Vermibus propterea extrudendis ipsa natura spontanea activitate fatis saepe operam dati & eo collimant tot mo tus cotici, tot conatus vomibundi4 tot dejectionum alvinarum insultus, tot torminos & constrictoriae commotiones in abdomine, tot largiores affusiones salivae&c. quippe qui snguli apparatus ad excretionem aliquam conten
dunt et etenim cum vermes non modo in corpore vivo
plane inconvenientes sirit , dum nihil quicquam aut necessitatis ad vitam conferant, sed &ipsum corpus sensibiis offendant & mors ius suis irritent , quid magiS 3 timi comema e potest, quam ut adversum obje istum
103쪽
ctum expelgatur dum vero vermes nunc mintestinis haerent, tunc rationi omnino convenit, quo motus, ad alvinam eXcretionem spectantes , augeantur, ut eo efficacius vermeS, qui aegrius antiquam sedem mutant aut deserunt,
expedantur, hinc interdum suanonte vermes dejiciuntur: sed cum hi intestinorum piscis utplurimum firmiter inhaereant & morsibus suis sese ultro intra intestina ob ment, ita mirum esse haud debet, cur ejusmodi insul-rias torminosi saepius vani sint & suo scopo destituantur: ob id interdum motus intestinorum magis debet, quo vermium reniseus superetur & cum praestonitori vi &efficacia subjugetur; interdum etiam iidem vermes antea enecandi mi enervandi sunt, quo deinde eo citius & facilius expelli possint, ne tantis res endi viribus polleant :inde etiam contingit, ut si prius vermes interfecti sunt, tunc vel Da sponte natura illoriana eXcretionem perfici at: exinde facile colligere & intelligere licet, quomodo
acria, amara, salina, terrea, calcareu, sapida, valde acida, Vermium excretionem adjuvent, dum omnis haec Dpida subjecta teneram vermium texturam afficiunt, vellicant, colliquant, eoque ipso vermes eo usque vexant &torquent, donec vel ad extremum in mentur, vel plane enecentur: quo facto deinde natura vel cum conserto motu, alvinam excretionem absolvente, hos vermes eliminat: citius Pacius vero hoc consequitur , quando vermes
eum positivis purgantibus profligantur, 'quae non modo ob principia sua salina , arrisulphurea&res nosa vermes intersieiunt, sed & dum excretionem alvi potenter eXcitant, eosdem vehementius exturbant & uno impetu excutiunt: mercurialia vero remedia non tam per principium Alinis operantur in vermes , cum vel solus mercuriuS, Cum aqua aut cerevisia seeundaria decoctus, vermium excretionem promoveat it unde ille potius propter cossiquantem sua In qualitatem anthelminthicis M a accen-
104쪽
accensendus est ἱ haec enim mercurialia remedia humo res imprimis mucilaginosos penetrant & dissolvunt: quia Vero vermium textura UtplUrimum in tenui mucilogine consistit , ita haec remedia vermes colliquant, eoque ip . illorum excretionem prae aliis remediis efficaciter adjuvant: inde etiam contingit, ut post mercurialium usum vermes discerpit & dis luti evacuentur: quomodo Vero mercur xius liuinoreS cossiquet , an per sal, an per sulphur, de eo
litigant adhuc chymici; quia itaque haec decisio admodum controversa S dubia est, propterea e ceade In non placuit hunc modum operandi mercurii in vermes describere,1ed exes editu magis manifesto S demonstrativo : Conferantur quae de essicacia mercurii ad eXturbandos vermes
Bestius in Tract. de Natura Hermium se Lumbrico um Cap. LSecti, proponit, qui nobiscum in praesenti Consideratione certo respectu consentit: a quibusdam remedia ex cupro ferreo parata adversuS vemin ordinantur, quae tamen non admodum jecure operantur, licet vermes quidem alterent; priora Videlicet saltuo terreo suo principio, quo alias valde nauseosa sunt, posteriora vero acuminatis suis moleculis in sola limaturu Inariis, aut silino terreis suis particulis in croco mortis operantur & Vermes perinde vellicant atque veXant: dant etiam mathes ini hica remedia, quae in extra adhibita op rantur, ut sunt ama ris ex obsinthio. 'doaris, Ac nitide, bile, parata, quae abdomini applicata dejecti neS caus3iitur : unde asserimus , quod haec remedia cathar o magis effectu operentur, quam ut credere debeamus, qNod particulae Inarae per , parteS muscul res & diversas membranaeeo, demum intra intestina hanc suam amaritiem transferre &vermibus inserre debeant; cum potius ille effectus cathor-
feos subsequentis potentiori cosi quamni & resolutioni humorum adscribendus siῖ : de qua consideratione in pri
105쪽
DE PROMOTIONE EXCRETION. EXANTH. 93
mo hujus Thematis specimine, ubi de cothor ieis actuim fuit, sermo occurrit.
g. XIV. Non inutilis labor erit, si hoc ordine de Evaeuationibus EXANTHEMATUM brevem mermonem instituimus,insuper ille inquirimus, haec excretio suCcedat: alias quidem notum esse debet, quod eXanthematum translatio insuper cum corporis, non nitatur materiae malignae quantate, aut retitione physica ad superficiem corporis, quoniam interdum haec mai ria plane non pervenit ita
seriphoriam corporis , aliquando etiam seu libri modo transpiratur in illa peripheria non subsistat, nonnunquam ex hac superficie iterum ad interiora retropelti potest , quandoque etiam justis temporibus atque in eandem peripheriam teponitur: vicissim vero constat,
Momodoliaec materia, 'uae eranthemata Constituit, valde pernisiosa sit, qhiae tanto magis nobilioribus & tenerioribus internis partibus extremam noxam inferi,unde & rationale lutare consilium est,quo haec excernatur, eo magi Stationale est, quo haec noxia materia a nobi ribus in ignobia horas regiones transferatur, sicut iii compsratione ad interna viscera super cies Corporis omnino ignobiliorem regionem constituit: hisce circumstantiis collectis & bene ponderatis, vix ullam fidam rationem habebit assertio, quasi haec materia fortuito in peripheria corporis obhaerescat aut captetur , vel quasi haec materia talem convenientiam phrasicommim poris cutis habeat, ut in hosce delata, ibi aere sere & sLibsistere debeat, vel quae adhuc era or Opinio est,quasi ex accidenti hoc fiat, ut, quando haec materia sub circuisu sanguinis sussicienter agitata & attenuata est,
denique. in teneriorem cutem transferatur & hoc ita ex aliqua fieret; unde etiam hanc confusam commotionem Sc mere morbidam aut noxiam humorum agitati
nem salutarem hunc effectum & eventum consequi: Deum
106쪽
enim haec ita posuisse & voluisse, quo haec ita flant: quis non
rectius agnoscat, quodsistam haec exanthematum emorescentia non tam crudis causis&fον- is eventibus nitatur , sed quod ob essentialiter conjunctam rationalitatem& sialubritatem hic actus non corporeis affectionibus , sed rationabili principio adscribendus sit, adeoque a natura humana pendeat, quae subinde per eundem actum medicatrieem suam furicthionena obtestatur: inde etiam evenit, ut natura Ebere atque prompte hanc evacuationem absolvat, modo ab externis causis non impediatur: etenim si propter tales causas ut de internis hoc loco non diffusius differamus peripheriam corporis tunc in eandem talem materiam haud potest: nam quando in superficiem corporis aliquid est, tunc etiam quo illa permeabilis atque sit; haec apertura Vero eidem conciliatur per congruam tonici motus adniinistrationem , qui motus si intenditur & in aliquam convertitur, tunc magis peripheriam corporis occludit & aditum atque ingressum humorum m-iercipit: hic motus utpote motus ob lute vitalis, non a corpore natura pendet; ita variis rationibus demonstrari potest, quod exanthematum excretio naturae
dominio & directorio subjecta sit: & quo haec emorescentia
succedat praeter necessariam peripheriae corporis apertionem etiam requiritur sus ciens materiae peccantis
obuerso & liberatio e reliquo vinculo , quod cum Detum ne habuit, ut ita seorsim seponi possit; deinde huc spectat
sussiciens translatio hujus materiae in eandem superficiem Corporis, quoniam ex motuum interdum Vitio haec materia retineri potest & solet; in quibus concurrentibus requisitis perinde natura illa superior causa est , cui operationes tales adscribi debent. f. V.
107쪽
EXCRETIONUM EXANTHEMATICARUM. σ
Praemisia hac consideratione, nunc ad specialiorem applicationem progredimur: & quidem notandum, quod moderatum regimen ad exanthematum malignorum e 1 Hscentiam plus , quam ullum aliud consilium & auxilium conferat, hoc modo , dum natura in suo opere non turba-ιur , adeoque libera δ Implici methodo hoc ossicium eX- equitur; etenim si ab intra motus auget , aut si ab extratonum alterat , vix facile haec excretio scopum suum assequitur: multum vero ad motuum successiim hoc regimen contribuit: quapropter & rigorinum re- . .gimen ad nimiam materiae peccantis dispersionem , aut immoderatum impulsium intra reliquam sanguinis massam &mixtionem , sati.facit; inde etiam evenit, ut eXanthemati-Ca talis eXcretio vel conjufeyel impedite succedat: laxius Vicissim regimen, quod connexas inducit, ad peripheriae causandam manifeste quadrat: deinde ad exanthematum excretionem multum quadrant frictiones corporis, non alio modo, rus ut ob sensum cum casiris , tum modestae attritionis peripheria relaxetur , accessiis & ingressus humorum invitetur , adeoque naturae occo o praebeatur, quo hoc tempore dum in exanthematica materiae peccantis excretione occupata est, in hanc super-
ciem corporis decumbat S in speciali humorum directione eo ducatur: plus itaque tales moderatae frictiones
Conveniunt, quam vesicatoriorum usus, quae cum nonnisi in uno porticulari loco operentur , eapropter tam ratem eXcretionem non facile allevant, aut promovent dum vero abaeipharmaca & diaphoretica temperatiora re media ad exanthematum expulsionem conferunt, non alio modo operantur, nisi ut motum sanguinis a centro ad perseupheriam promovere adjuvent, restationem & obstersonem materiae peccantis facilitent & aequalem sanguinis diseria butionem concilieni t. alia diaphoretica , aut plane
108쪽
μ DE PROMOTIONE EXCRETION. EXANTH.
ne solatilia remedia imgritan quidem, uti totam massam sanguineam, ita et in maseriam peccantem, sed dum hoc
modo ad praematuram aut impetu m eXcretioriem naturam urgem, tantum eriam Valent, UO eXanthemata ea
sulo ob Vrregularitatem motuum & ni 11liada subtilitatem& mobilitatem materiae,citius retriὶ edant,adeoqueJugacia evadant: quod acida nonnunquam remedia aut absorbentia cum acidis sati irata eXanthematum evacuationem pro moveant, eam ob causam Contingit, dum peccans S malia gna materia cum hisce rem iis in aliquam consistentiam convertitur, ne adeo tenuis & ut Mimat solatilis existat , neve propterea motibus praeparatoriis & evacuatoriis impedimenta inferat: etenim acidorum terreorum
virtus incrassans abunde cognita est, perquam sese in hqe casu essicacia praebent de spem cis adlisic sermo habenisdus erit , quae Videlicet ad malignorum exanthematum commendantur: constat nimirum quomodoliniuriosis &m; irrita diveris speciei femina ad promotionem principalis excreationis laudentur, sed notandum est. quod illorum effectus adeo certussil indubius haud sit, inde non aliter ad hanc excretioliem promovendam contribuunt, nisi posulphureum&mucilaginosium suum principium, quorum ad motus progressivi augmentum contribuit, posterius vero ad 8 teriα peccantis Praepara rtionem & inuolutionem Concurrit.
Ρraeter horum malignorum EXanthematum expulsionem adhuc plures aliae species particularium num insuperficiem corporis dirigendarum accursant, quae magis ehronicis affectibus annumerandae sunt , quae certis methodis atque remediis promoveri ponunt, quomodo vero haec remedia ad horum commotionum & uvacuati num resistitionem in peripheriam CorporiS concurrant.brevibus. adhuc circumspiciendum erit: & ita dantur in
109쪽
DE ELIMIN. AFFECTUUM RETROPULSOR. fr
terdum inveterata ulcera, quae incongrue repressa & exsiccata pessimas Consecutiones inferunt, Ut consultius sit, quo eadem ulcera in antiquum suum loCum restituantur: ad hanc revocationem congestionis humorum in superficiem
loci ante hae affecti, convenit frictio in eodem loco praestita, quae partim propter fensum insolitum , partim propter connexam relaxationem illius partis copiosiorem op xum humorum in illam locum invitat, ut eo ipso intra andem partem natura denuo ducatur, in qua antehac ex- iraordinaria activitate particularem eXcretionem diu exercuit; unde evenit, Ut eX nova hac invitatione assuras humorum, denuo antiqua ulceratio oriatur: Fam liarius phaenomenon est, ut Scabrosa inquinatio ab extra intromissum pellatur, unde interdum periculosa consectaria immitanent, ut propterea &nrcessarium & salutare consilium sit, quo hoc inquinamentum iterum in peripheriam corporis transvehatur : ad hanc resilutionem scabiei in pristinari regionem contribuunt praecipue alexipharmaca & diopho retica, quae motum sanguinis internis partibus in perstoleni corporis eXcitant, adeoque in genere naturam in idam regionem ducere adjuUant, santea eadem seducta
fuit: imprimis haec essicacia transferendi scabiem in supersciem corporis su buris interno uisui adscribitur; -- modo vero sulphur id essiciat hoc modo intelligi potest,
quoniam sulphur in moOsanguinea motu ωρω agitatum, admodum attenuatur adeo te motuin sanguinis intestinum aeniae ac progregidum Valde a get δέ ita in genere i transutum humorum in illam externam region invitat, aqua antehac natura repressa & retropusa fuit; unde evenit, ut modo in pristina loca promota natura, materiam peccam i , quae internis Visceribus longe magis nociva est, nunc
tu lita denuo deponat & secundum pristinum morem ex iisdem eliminet: ubi iterum ab illa crosia opinione desistimus, quasi in poris cutis mat*ria peccans fortuito incar-
110쪽
Ceretur; cum tarn facilis retropressio ad interiora hanc jortuitam incarcerationem facile etiam revellat, & cum reliquae considerationes, rationalis translatio pernicio- forum talium materiarum ab internis & nobissoribus in ex ternas Sc ignobiles simplici demonstratione inculcatUr, veritatem sententiae nostrae approbent, quod Videlicet hic actus transpositionis impuritatum in supers ciem
corporis jure & respectu naturae competat, licet remedia talia ad hunc actum aliqΗid cooperentur , attamen ac ualem restitutionem retropressorum impuritatum intra pe ripheriam corporis non formaliter essiciant aut absolvant: eodem modo operatur etiam in similibus casibus; fuma Fia , succinum &c. interim ilD adhuc effectus talium rem diorum annotandus est, quod in hoc casu medicamenta hoc mod9 ad hanc repositionem impuritatum intra cutem corporis contribuant, dum intrins eus stib circuitu sanguinis aucto in massa humorum abstersonem & resolutionem talium inquinamentorum adjuvant, ut haec tanto facilius iterum exor turio actui & effectui obtemperent: Quid porro damni inferant retro pultiones Ddo- manuum aut pedum, docet attenta experientia: in m. Vita 'tur vero iterum hi sudores in antiqua loca,quando per universistra alexipharmaca remedia non modo in
genere distributio sanguinis in peripheriam corporis inducitur & promovetur , sed & iinsimul generalis diophoresis
invitatur, ut eb facilius natura Cum portlaalarita si sudora in antiqua sua loca decumbat; quo multum contribuit, si Fer manubila aut pedi via, Vel fomenta manibus aut pedibus adhibita Fopiosior accessus itimorum in has partes in-Vitatur; quo aequali harum partium contribuunt, aut si per adhibita in hisce partibussori antehac constrim referantur & ita in hisce locis
franspiratio consueta ravocatur: Quid Asiammationes re-ιropulse euiciant, abunde experientia medica testatur; &cum