장음표시 사용
251쪽
ORTHODOX. EXPLIC. hominum animisetconsignauit, studiose conseru i
CLEMENs uero Alexandrinus cum dixisset philosophia suisse quosdam iustificatos, aperte mox '' docet non quidem philosophiam ipsam habuisse un' quam uim ad iustificandum,sed ad iustitiam comparandam fuisse Graecis olim necessariam quia diuinarum humanarumq; rerum assidua illa contemplatio in ueri Dei cognitionem ducebat, & in uirtutum midia acrius incitabat. Dei uero auxilium tanquam excellentissimum thesaurum ,ait, recoditum fuisse, & illam consensionem, qua ad Dei cultum, & pietatem in Deum ducebantur. Quibus uerbis satis declarauit uir sanctissimus, non aliter accipiendum csse quod dixerat, philo phiam scilicet iustificare, quam diuinum num e philolaphiae ministerio usum fuisse,ut homines excellentissimae illi disciplinae de ditos , clarissimis iustitiae ornamentis illustraret.' Quod ipsum significat, cum philoAphiam paedag gum ad Christum, Mosaicae legis instar appellat.
Nam sicut Mosaica lex praeceptorum humero & multitudine, suppliciorumque terrore Israeliticum populum in ossicio continebat, &ad maiora munera excellentioraque mysteria perinde praeparabat, ac aetatem teneram ad uiri munera paedagogus prae
nire ,& praesulcire solet, ita philosophiae meditatio
cum mentem Dei cognitione illustrat, pietate informat, uirtutumque institutis, & amore exornat, ad Euangelium quodammodo uiam munit. Animus enim, qui uera Dei cognitione, uirtutumque lumi- nibus est illustratus,atque in diuinarum rerum con- s II. templa-
252쪽
LIBER III. templatione satis uersatus, facilius quidem ad reliqua fidei mysteria adducetur. Est enim inquit Cl
mens Alexandrinus una uia ueritatis,sed in cam i quam in flumen perenne alia aliunde flucta influui. Quare uiridem cruditione,& Slictitate egregius,no In eodem
modo ex sacris literis, sed ex philosophiae penetrali- Strambus argumenta ducit,ad Euangelicae fidei ueritatem filii mandam Memideris autem, Kemnici, ne philosophiae nomine fallaris, longe multumq; differre ueram philosophiam,de qua Clemens sci monem fa . t ...., cit a falsa,& sophistica,quain sancti patres semper reiecerunt, & aspernati sunt.
De ueniati peccato ita loquuntur Iesuuita: leuia illa peccata,in quae uri quotidie labimur,non sunt talia,qua nos sordidos, O Dco exosos res xima dant Item, leuia illa nec impios, nec malos nos faciunt, neque operum nostrorum obsunt escaeiae.
P L V R I Mu'M inter se peccata differre, atq; ueI- uti gradibus quibusdam dis uncta esse,& maxime diuersa, cum natura ipsa ad monet, tum ex diuinis o raculis, sanctorumq; patrum sentcntijs perspicuum fit, & exploratum. Supersedeo maximis illis, ac grauissimis philosophorum omnium argumentis, Mibus, insana de peccatorii aequalitate Stoicorum sententia reiecta iam olim fuit & plane repulsa: a quo- .rum mente,& si plurimum se abesse Kemnicius, Lutherus Caluinus,& reliqui huius faction is homines
mentiantur,tamen re ipsa quantum cum Stoicis consentiant,qui illorum uerba diligenter expenderit, fatis perspiciet. ita enim peccata esse inaequalia dicut,
ut Omnia tamen mortifera, sempiternisq; cruciatubus digna esse arbitrentur ι illorumq; discrimen in I h poenitentia
253쪽
RTHODOX. EXPLIC. poenitentia peccantis magis, quam in actionibus ipss esse ponendam ducant. Illa enim uenialia uocat, quorum ueniam fide, ac poenitentia impetramus; mortifera uero, quae nostra negligentia nunquam a Deo dum uitam degimus,condonantur; & quia sceleratus animus ita est in peccatis obfirmatus, ut ad poenitentia induci nullo modo possit. At uero quantum a ueritate aberrent, qui hanc philosophandi irationem sequuntur, satis intelliget, qui anilia adue terit, diuinae legis finem, ut a D. Paulo accepimus, in charitate positum esse, atque totam Euangelij i stitutionem eo potissimum spectare ut homines cum Deo arctissimo amoris uinculo coniungantur, ac copulentur. Quare ille perniciosus diuinam lege uiolare culandus est,qui actionem suscipit, cum diuino amore magis pugnantem .leuiora uero illa sunt peccata, quae diuinae dilectioni militis repugnant. Quis
enim non uideat, diuinum numen execrationibus,&blasphemijs prosequi, quam hominem nialedietis incessere eo funestius peccatum haberit quia mastigilla, quam baec maledicendi procacitas, diuinae dilectiorii aduersatur ξ Quare si peccatorum ponde'
rasunt diuina dilectione quasi trutina quadam ex minanda,illa profecto omnium sunt peccatorum i uissima quae minus cum diuina dilectione pugnant, neque humanas mentes a charitate atque uera iustitia deturbant.qualia sunt cum per iocum quis memtitur,aut multa facete magis, quam commodedoquitur,aliqua ue turpitudinis prurigine stimula tu qua tamen non comprimit mox, & restinguit. Haec enim
eis charitatis impetum retardare aliquo modo uide
254쪽
iit 1 2 ER ULra fi antur,atque diuinae dilectionis ardorem, quo humanus animus aestuare debuisset, liquantulum tepes cere,non tamen diuinae dilectioni charitatis ue ossi .cijs aduersantur prorsus,& repugnant, cum neq; proximo magnum in comodum, neque diuino numini,
ac lcgi dedecus, & ignominia asserant. Quae Theologi nostri dicunt magis esse praeter Dei lege,quam illico traria, quia scilicet leuia haec peccata ita ab exacta diuinae legis regula absunt,& ab illius praescriptis Dberrant, ut charitati, quae legis finis perfectio, atque absolutio est, non sint aduersa, neque repugnantia. Quare qui solis est ueniat iunii naculis contaminatus,gratiae certe, & charitatis ornamentis mirifice ii
lustratus esse potest.unde fit, ut proprijs operationubiis,quae a Christi sanguine, qui nos ab omni peccato mundat, vim atque efficacitatam habent,possit illorum ueniam a diuina misericordia facile impcirare; unde uenialia dicuntur. Qui uero lethalibus est criminibus implicatus,non nisi diuina gratia,& liberalitate ex illisse poterit laqueis eXpedire. nam cumidiuina gratia,ac charitas,uitalis sit quaedam uis, salutarisq; spiritus,quo humana mens uitam degit,qua- diu illo humanus animus fruitur, ita Deum habet propitium, ut pxaeclarae actiones illi non possint non esse gratissimae, neque omnium culparum ueniam non facile pxorare.Quitu eruic yelesti hoc,& plane diuino spiritu est destitutus, mortiferisque sceleribus sauciatus,veluti mortuus iace nihil sane uirtutis reliquum habet,qua se possit in uitam reuocare, mortifera ue illa uulnera obligarc qu/xe haec scelera mori talia dicuntur, ut quae sempjtarnaim mortem animae Illi a afferunt
255쪽
ORTA ODOX. EX HIC. asserunt illamq; coelesti ac sepiterna uita,quae in gratia, iustitia ac charitate posita est priuat: quod Colo
nies es Patres significare uolueriit,cu affirmarunt,peccata uenialia, no esse talia, quae nos sordidos plane,& Deo exosos reddant, hoc est,neq; iustitiam ita dolere, ut in Dei odium illico incurramus, neque cli ritatem ita extinguere quin uirtus maneat, qua pos simus sordes ex peccatis uenialibus contractas elu re. Kemnicius autem ea, qua pollet fide, particulam plane subticuit, ut maiorem calumniandi rationem habere uideretur. C v M uero suppliciorum atrocitas, peccatorum foeditatem excedere nulla ratione debeat, illa certe flagitia, quae mentes a Deo prorsus alienant, coelestique gratia, ac uita priuant, ut mortem animae aiaserunt, ita sempiternis cruciatibus illam addicunt,& mancipant . quae uero non sunt eiusmodi, ut as eo stos disiungere omnino ualeant, neque charita-ltem penitus abradere, uenia quidem digna sunt, hoc est,' qua ijs cruciatibus puniantur, qui exitum aliquando ac finem sint habituri, neque ad omnes aeternitates duraturi. Vt enim qui iustitiam ac ch ritatem abiecit,& sese a Deo per summum scelus disiunxit, cum eo felicitate coniungi nullo modo debet; ita illum, qui iustitiam, ac charitatem perpetuo retinuit, & conseruauit, ob leuia peccata a Dei consortio perpetuo distrahi ab omni est ratione alienum . Leuia autem dico, si cum mortiferis conferantur . nam si cum diuino numine, cuius uoluntatis lineas uel minimum trasilire,nemo sne culpa potest,aon adeo sunt leuia, quin crudelissimis sint supplia
256쪽
LIBER III. I 23cijs dignissima . Videre igitur iam poteris Κemnicij,
quantam calumniam quantamque perfidiam tua illa oratio contineat, qua asseris, Colonicnses quaedam peccata adeo leuia ducere, ut digna non sint, iquibus Deus irascatur. Viri enim eruditissimi, & circunspectissimi, Sc si non omnia aequali poena digna
esse arbitrentur, nullum tamen est, quod non au citer puniendum fore credant. nam cum Catholi ca Ecclesia affirmant, Purgatorij ignibus illa ueni lia peccata plectenda fore, quae poenitentiae ui non fuerint abrasa prorsus, & deleta. QS I A uero te hic olfacere ais, setores Theol giae Scholasticae, agedum uideamus, an sacrarum literarum testimonia,&sanctorum patrum sententiae, unde haec omnia cholastici hauserunt putere tibi etiam uideantur. Non uides quanto interuallo distent apud Matthaeum, fratri irasci, N illu, hoc est, mentis, ac iudicii expertem,aut fatuum uocare e. s. Cum enim tria haec peccata esse supplicijs di-igna Christus doceat, illud tamen soluin, quod acerbius est,& atrociorem iniuriam fratri infert, atque, magis charitati aduersatur, sempiternis ignibus dignum iudicat. Non meministi, Solomonem asseruis proue .se septies in die iustum cadere posse,& toties resum e. 16.gerc, atque sese omni culpa liberareΘ Quod si pecca ita quae uis iustitiam,& sanctitatem stigant, ac de- IPellunt, non erat quod Solomon iustum cum appellaret, qui tam multa scelera quotidie admitteret, de ii u stitiae splendorem tam frequenter abiiceret. Esse autem Solomonis uerba non de uitae, salutisque pe-
riculis ut aliqui arbitrantur sed de peccatis intelli- Senda
257쪽
genda, ipsemet paulo ante aperuit, cu m di Xerit,Ne insidieris, & quaeras iniquitatem in domo iusti , neque uastes requiem eius; septies enim in die cadit iustus: hoc est, nihil est, quod iustorum uitam diligenter inquiras, &, quae illi admittunt, peccata per insidias indagare cures; nam Is labi illu m saepius,
ac ruere accidat, non tamen peccatorum uinculis
ita constringitur, quin diuino Spiritu , iustitiaeque uiribus excitetur facile, &resurgat. At impij, qui firmissimis sunt iustitiae praesidiis destituti, corruant
in malum necesse est. Quibus accedit nominis uis, quod Latinus interpres accommodatissime impietatem uertit: poenam uero, aut incommodum significare nullo modo potest. Quorsum item, Κem-
. nici, spectat egregia illa Diui Iasobi de concupiscenelai tia peccatorum altrice sententia, quod scilicet cum conceperit, parit peccatum; illud uero cum pers ctum fuerit,&absolutum, generat mortem An non uides, primum concupiscentiae foetum, peccatum quidem esse, sed non perfectu, atque copletum, ne que eiusmodi ut sempiternam morte inferre possitΘNam cum peccatum non nisi libera uoluntate perficiatur, ut abunde satis demonstrauimus, quo adtio minus deliberata est,eo sane minus sceleris in ea insit necesse est.Cum igitur Iasciuientis naturae impetus,qui concupiscentiae propensonem sequuntur, non tam sint deliberatae uoluntatis actiones, quam sese in liberam uoluntatem ingerant,& subrepant, quos priores motus appellamus,peccata quide sunt, quia cum Dei lege non omnino conueniunt, non tamen mortifera dicenda sunt, neque ocum Dei lege Omni
258쪽
LIBER III. omni ex parte pugnantia,quandiu uoluntas non fuerit contra diuinae legis praescriptionem deliberata atque obfirmata. Quod Diuus Iacobus persectum peccatum uocat,&sempiternum interitum inducere ui
sua asserit.Praetermitto quod Christus quaedam peta MMib. cata adeo ducit leuia, ut cum gluma, festucis, ac culi- 'I' cibus saepius conseratialia uero adeo atroci ut trabibus,atque camelis similia esse doceat. Quod discrimen non in poenitentis animo, sed in re ipsa situm
esse satis ex eo constat, quia si solus poenitentis ani- mus peccata efficeret leuia ac uenialia,omnia quidetrabes dicenda essent,omnia cameli, omnia consummata esse,ac mortem parere; omnia geenna ignis digna,atque posse homines iniustos cilicere. Cum igi- ,
tur non eisdem nominibus a Christo appellentur, , ,i ὶ neque parem uim habeant aut ad mentes contamia i inandas, aut ad sempiternos cruciatus inserendos,
hoc certe tantum discrimen in re ipsa magis, quam in penitentis ipsius animo situm est, ac positum. Noinfigior nullum esse tam scelestum ac nefarium facinus,quod poenitentia no ericiat ueniale id est quod
non ueniam facile consequatur per poenitentiam,
ut Diuus Ambrosius docet: sed quam belle inde col iambriligere possis, ob solam poenitentiam omnia peccata dici uenialia ,: si disserendi artem aliquo modo caules, uidere facile poteris.Quinimmo si poenitentiam 1
ex mortalibus peccatis uenialia incere, ideo Am- ι. α ' obrosius asserit , quia mentes iustitia exornat, pecca
torum foeditatemi repellit, &propulsat, atque u niativa Deo impetrat, satis innui in uenialium pec catorum ratione inesse, a Deo facile condonari, ne-- que
259쪽
que tantopere cum iniustitia pugnare, quin conuenire simul possint, ac concurrere. Nam si a gratia ita uenialia abhorrerent, scut mortalia, neque illis enset ad ueniam longe facillimus aditus,nulla certe excogitari potuisset dicendi forma ineptior, nulla dia spar magis similitudo, quam, mortalia peccata tunc uen alia effici, cuini ultitiae,&charitatis splendore animus illustratur ,& ueniam a Dei bonitate ex rat. Esse uero hoc peccatorum discrimen in re ipse magis,quam in personis positum, ex eodem Ambroso disces, qui tria peccatorum genera enumerat, impietatem scilicci, quam in Dei ignoratione stam csse ait ; gravia ,& leuia crimina, quae omnia in baptismo obliterari dicit: idemque Popolum ait posse proleuibus suis peccatis Deum precari, grauiorum autem ueniam, iustorum esse orationibus reseruandam. Quod si sola uenia, peccata reddit leuia, nihil erat sane, quod ante remissionem illa ita distribu ret, atque tantum per se ipsa esse disiuncta diceret, ut quaeda no nisi Mosis, Hieremiae,sactissimordii; hominum precibus,quaeda uero uulgi etia orationibusco donetur. Cum ite ad levium peccatorum codonatione satis quaeda ualere Ambr. dicat,quae grauia delere nullo mo possunt,euides certe fit,& perspicuum non ex poenitentia animo coseruata, sed ex ipsis peccatorum conditionibus tantam hanc differentia excitari. D.uero Aug.peccata, ait uenialia,sine quibus haec uita non ducitur,a uita aeterna iustum non impedirc.Perlege, Κemnici,quar hac de re lib. de natura& gratia abundc disserit, nam plane uidebis, Abele caeterosq; sanctos Patres leuia quaedam peccata susci
260쪽
L I B E R III. laspere potuisse quorum Aug. permulta connumerat neque tamen iustitiae aut charitatis iacturam feci me. ita enim concludit, Verum quia sepe in leuissimis &aliquando in cautis obrepit peccatum, & iusti su runt,& sine peccato non fuerunt.At, inquies,ideo iusti fuerunt quia poenitentiam integre conservarunt, illis , ea displicuit deprauatio. Age dum, Kemnici, displicebant ne factis uiris minutiora peccata, dum suscipiebantur,aut posteaquam suscepta erant, si dii suscipiebantur non uides quanta sit deliratio existitimare,& placuisse simul,& ita displicuisse, ut una, &deleta &admissa fuerint jQuae enim nulla ratione placent,neque peccata dici ullo modo posJunt, poenitentia uero cum magno quodam dolore, & animi aegritudine necessario coiuncta est,& colligata. Quis autem uel mente poterit concipere, uoluntatem in tam contrarias,diuersas, atque inter se pugnantes partes fluere pariter, ac rapi posseὸ si cum uolupate quis per ludum ac iocum fallere quepig uelit,qui fieri potest, ut moerore simul ea de causa perfundatur Ouod si posteaquam admissa suerunt,sanetis uiris diuino spiritu concitatis, iniucunda illa esse coeperui, quae paulo antea placuerunt, age sane, aut iusti esse eo temporis interstitio desierunt,aut nunquam. si desierunt,fallitur igitur Augustinus, qui & iustos illos fuisse,& peccato non caruisse ait, immo fallitur Ioannes Euangelista,qui mendaces illos uocat, qui se Isto p omni peccato uacare dicunt. Si enim omne peccatum iustitiae aduersatur, ut praetefers existimare fieri , icerte nulla ratione potest, ut iustus peccato sit uel mi . nimo contaminatus: nam quamdiu peccato subia-