장음표시 사용
401쪽
1 ORTHODOX. E X PL I C. suis pessimis; & ego exaudiam de coelo, & propitius
ero peccatis corum,& sanabo terram eorum. Non uides, quam diuinae misericordiae impetrandae, iustutiamq; consequendi rationem iustus, ac clemens Domitius demonstrauerit Θ Quem etiam sonum, uox iuIela. c. - la,quam aciliter in deserto clamantcni Iesaias audiuit, edebat, Parate inquid uiam Domino rectas facite in solitudine semitas Dei nostri. quam uero
Domini uias praeparandi rationem inierit satis ex-Marcae. I PlicauitMarcus, qui Ioannem ait uenisse praedicare baptismum poenitentiar, in remissionem peccato .
m. non quidem quod Ioannis baptisma ullam de- , lendi peccata uim haberet, sed quia hominum antia mos poenitentia praefulciebat, & praeparabat, ut nihil esset, quod aduentantem Christi gratiam retardare, aut peccatorum ueniam impedire potuisset. Qui uero & rei naturam & iustificationis rationem dili-Genter perpenderit, satis intelliget,iustificari neminem posse, qui non fuerit prius fidei splendore illustratus, spe erectus, charitatis; in Deum facibus infamatus. ut uero de fide taceam,quam Kemnicius mirum immodum effert, & comendat, dc in qua uniuersam iustificationis uim collocat, qui fieri potest, ut quis scelerum conscientia cruciatus, & diuinae ira: EVI't sensu perterritus animum conuertat, ut fide Christum appraehendat, a quo solo peccatorum ueniam,
iustitiam atq; sanctitatem pendere intelligit,ni fuerit in magnam ueniae, atque iustitiae consequendae spem ingressus qua nisi erectus fuisset, Ic recreatus,t adco s ne peccatorum sordibus ac foecibus e. 9. uolutaretur. Debet enim in spe, qui arat, arare, &
402쪽
LIBER VI. It 2o qui triturat in spe fructus percipiendi. unde est ut sacrae literae spei attribuant nostram iustificationem. spe enim inquit Paul. nos saluos fieri. & cum Ioan. filiorum Dei dignitatem commenda quibus Deus ipse summa atque sempiterna haereditas suturus est,
Omnis inquit) qui habet hanc spem, sanctificat seipsum,hoc est fieri certe non potest, quin ij,qui ma- ς η 1xima certissima b spe tenentur, fruendi diuino con spectu, ad dignitatem filiorum Dei non aspirent, a
que omnem operam nauent, ut iustitiae &sanctita- 4tis ornameta, sine quibus nemo uidebit Deum,con.
Qv I s deinde sempiternae fcelicitatis desiderio
aestuans, potest non summo amore Deum prosequi, in quo omnem habet spem positam, & colloca tam λ Cum igitur ueram fide cui iustificationem triabilis, Christum ut saluti scitque iustitiae auctorem re spicere dicas, aut certe humana mens illum maximopere diligit, aut neq; ueram iustitiam expetere, neque se ad illam consequendam adiungere censen. da est. Quibus accedit,quod clim animus tam diu a Deo auersus sit, tuam diu peccatorum uinculis constrictus tenetur, iustitia uero diuinus nodus sit, qui, mentem chi Deo aptat & coniungit, necesse quidem est,humanum animum contrarijs motibus ad iustitiam atque ad peccatum ferri. Cum igitur peccare nihil sit aliud quam amorem a Deo summo & inco- mutabili bono auertere,& in labentibus, caducis, acifacile commutabilibus rebus collocare, nulla cci te alia patere potest ad iustitiam uiae, quam Omnem amorem in Deum transt erre,& ab infimis atque abiectis
403쪽
s. ORTHODOx. EXPLIC.ctis rebus abalienare; unde iustificatio,conuerso in sacris literis sepe dicitur; quippe quia animus a I
bentibus rebus, quas studiose consectabatur,auedisus, toto se impetu ad diuinum numen conuertit,
quod non corporis ut inquit Aug. sed amoris pagii. Dan. bus fit. Quare D. Ioan . tam diu inquit, quempiam 3- in morte manere, quadiu non diligit. unde colligitur,fidem,cui Paul. tribuit iustificationem, esse il- ad Cal. Iam,quae per charitatem operatur. In Christo enime.1. Iesu,neque circuncisio aliquid ualet, neque praeputium, sed fides,quae per charitatem operatur . si igitur sola fides, quae per charitatem operatur, plurimuapud Deum ualet, quae maior esse insania potest, quam fidei caeterarum omnium uirtutum nuda ac uacuae, iustificandi uim,qua maior nulla esse potest,
tribuere Θ Fides enim inquid Aug. quae per d ilectionem Operatur, nihil operatur, nisi ipsa dilectio Dei diffunderetur in cordibus nostris,per Spiritum sanctum,qui datur nobis. Quare fateor,Κemnici,prima animi ad iustitiam motionem esse, fide Christum Iesum ut iustitiae nostrae auctorem & promeritorem intueri, quae tamen si spe,& charitate spoliata sit, neque cum acerbo animi moerore ob admissa scelera coniuncta, nunquam prosecto iustitiam impetrabit. Neque enim fieri potest, ut quis grauissimorum se Icrum ueniam consequatur, ni summo odio illa prosequatur,& quam maxime detestetur. quod Dominus apud Ieremiam his uerbis edocet, Repente Io-quar aduersus gentem & aduersus regnum. ut eradicem & destruam & disperdam illud. s poenitentia egerit ges illa a malo suo, quod loquutus sum aduersus
404쪽
LIpse VI. ' O sos aduersus eam, agam & ego poenitetiam super malo, quod cogitaui ut facere eis,&subito loquar de gente, & de regno, ut aedificem & plantem illud. si secerit malum in oculis meis, ut non audiat uocem mea,
poenitetiam agam super bono, quod locutus sum ut facerem &. Nam queadmodum scelerum atrocitate diuinum numen irritatur, ita eorum poenitentia ad summam quanda misericordiam flectitur,quod omnibus satis testalli Christus reliquit, cum apud Mati. Ddixit se no uenisse uocare iustos,sed peccatores e. 9.τανοίαν. i. ad poenitentiam . quam uocem in Latinis, qui circunseruntur codicibus,aliquorum sorid incuria deesse ostendunt, non modo codices Graeci, sed D. etiam August. qui cum hunc locum interpreta- λtur priori lib.de peccatorii meritis & remissione, di- i epectiligenter inquirit quomodo pueri ad poenitentiam merit.=uocati esse uideantur.&ad hunc modum respondet, rem s. c.
Si propterea poenitentes dicendi non sunt, quia sensum poenitendi nondum habet, nec fideles dicendi sunt, quia similiter sensum credendi nondu habent.
si autem propterea recte fideles uocantur, quoniam fidem per uerba gestantium quodammodo profitentur, cur non prius etiam poenitentes habentur, cum per eorundem uerba gestantium diabolo, & huic mundo renunciare monstrantur Totum hoc in spe fit uirtute sacramenti. Cum igitur Κemnici,ecclesia in puerorum baptismo cum fidei confessione poenitentiae etia apertam significationem coniunxit, satis indicauit,fidem sine poenitentia ad impiorum iustificationem minimum uirium momentiq; habere.
in o D si iustificationis actus is est, quem tu de T 'a Eee scribis,
405쪽
scribis, quod scilicet, consilentia lege Dei ac sala, oesiens irae Dei
propter peccata territa,quasi ad tribunal Dei meretur, et quia ex milibus non poten ad unum respondere,omne os obturatur, O totus mundus reus sit Deo,in quo Agone conficientia doctrina Euangelii monsibat agnum De qui tollit peccata mundi,qui factus es nobis ὰ Deo iustitia, o des edocta hoc Euagelio,prouocat a thronosiuerae iustitiae,ad tbronum gratiae,ibi interueniente sanguine Christi, q'em fides uera fiducia appraebendit, Deus peccatorem qui iam passus es iustum siententiam legis, per, O propter Christum absoluit,ὰ reatu O sententia da
mnationis. Haec inquam si uera sunt,fidem certe Dem, charitatem,ueram ii poenitetiam, ad iustitiam uiam munire confitearis necesse est. Nam si mens ad iustitiam exoptandam,&scelerum conscientia, & diuini iudicii terrore excitatur, an non confiteris, acerbo quoda dolore affici quod ea flagitia susceperit, quibus & diuinam indignationem iuste prouocauerit, ct se in apertum discrimen coniecerit Θ Neque enim uideo quonam modo quis se ab ijs uinculis extricare summa animi contentione cupiat, a quibus non
sum opere abhorreat, aut no maxime ea detestetur, quorum conscientia tantopere conflictatur. quem animi moerorem,cum scelerum summo odio atque detestatione coniunctum, poenitentiam vocamus,
quae obseruandi diuinae legis animum coniunctum habet & implicatum; si fides item, Christum esse salutis quam maxime exoptat auctorem docet,&in eo seto sperare iubet, certissimamq; consequendae salutis spem erigi quomodo non eximium quendam erga ipsum amorem excitabit aut quomodo Christi iustitiam illi imputandam iri existimabis, qui tanti beneficii magnitudine non commouetur λ Mentes cnim
406쪽
LIBER VI. hos enim quae tam fuerint in diuina munera ingratae, ut certa hac salutis spe, tantorumq; beneficiorum recordatione non inflammetur, a iustitia quamlongissime abesse censendae sunt. Quare iustificationis fundamenta in fide posta esse, non dubitamus, sed non prius iustificationem fides absoluet,atque perficiet,
quam animum scelerum dolore excruciet, spe erugat, amore inflammet ; quibus anima apprime pra munita,iustitiae tandem diuinis ornamentis splendescit, atque excolitur. Quare praeclare admodum, inquit Aug. praecedere aliquid in peccatoribus, quo
quantiis nodum sint iustificati, digni tamen essiciuntur iustificatione. Quid uero illud sit, Christus d cuit cum eos a patre suo diligi testatur a quibus & ipse diligitur. Qui diligit inquid me diligetur a patre IOD. 1
meo,& manifestabo ei meipsum . Is igitur nos prior diligit, cum animos ad se diligendum excitat. Cum uero nos illi in amore, eius beneficio incitati respondemus, iustitiam largitur,in qua praecipuam Dei erga nos amoris uim positam esse demonstrauimus. A T inquies,si iustitia in charitate posita est, qui fieri potest, ut charitate ad iustitia praeparemur λ n que enim idem seipso prius, aut posterius esse, ullo modo potest . uarie homines a Deo iustificari,ualde est compertum, quosdam enim diuina clementia orara quadam & insolenti misericordia,atque nihil minus quam Deu cogitantes, ad se pertrahit, & ueluti eoru se mentibus ingerit. quemadmodum Paulli,effraenato quoda & praecipiti furore insaniente, Christique sanctissimum nomen immanissime insectanistem,lta Deus inuasit atque comouit,ut una & Chri-
407쪽
do: ORTHODOX. EXPLIC. si uocε audiuisse,& iustitiae charitatisq; opibus exornatus fuisse uideretur. Nam clim diuina uirtus nullis certis legibus astringatur, aliquando quidem humanam mentem tanta ui excitat, ut illam una & co-
moueat,& iustificet. Cum tamen diuina gratia nemini uim inserat,eo quidem liberius humanus animus Dei vocibus auscultat, oblatasq; sibi coelestes opes eo libentius prosequitur ,quo firmiori,& exaggeratiori gratia fuerit a Deo excitata. liberum enim Ajι in. arbitrium, per gratiam non evacuatur ut inquit Aude spiritu gust.) sed statuitur; non eneruatur, sed multo mai
O litera res uires accipit. Cum uero animus eo paratior ad c 3Q- iustitiam recipiendam esse uideatur, quo acerbiori Odio peccatum,maiori uero amore Deum prosequii . tu amplissima haec sane iustificandi ratio non quidem praeparationem tollit,sed confert; non minuit, sed auget.
. QVANDOQUE uero Deus, mentem diuinarum rerum contemplatione sensima peccatorum sordibus auocat,ad se allici suiq; amore inflammat. quibus omnibus charitatis imperscistis,atque inchoatis motibus, ad iustitiam paulatim praeparatur, qui ipsam antecedunt quidem, quousque tandem animus perspecta sceleratae uitae infelicitate, se totum in charitatis potestatem tradit, quod Philosephorum loquendi formam imitati, ultimam praeparationem vocamus, charitatis iustitiaeq; habitu ordine ac ratione quadam priorem, tempore uero cum illo coniunctissimam. neque enim egregius hic in Deum amor, quo mens tandem iustificatur, sine iustitia charitatisq; habitu esse potest, qui solam metem Deum in . O . prπ
408쪽
: prae caeteris rebus omnibus amantem informat, ut
. haud multo antea a nobis demsistratu fuit, cum peccata probauimus, non nisi charitatis luce,&splendore deleri,atque extingui. SED uideo illis te Pauli locis potissimum consi- Rom. dere, in quibus fidei legis operibus uacuae iustificationem ascribit, usque adeo ut affirmet, quod si Abraha ex operibus iustificaretur,omni gloria apud
Deum careret.Vt uero Origenena,Anselmum,Primasium, caeterosq; sanctos Patres taceam, qui haec omnia de ueteri lege Christi sanguine,ac Euangelio abrogata, intelligenda esse arbitrantur; Aug.quidem, qui haec loca quam diligentissime expendit, satis stendit, Paulum tum fidei, quae per dilectionem operatur, iustificationem tribuere, tum uero operum, quae iustificationem anteced ut, infirmitatem declarare . quae & si necessaria sint, non tamen iustitiam promereri aliqua ex parte possunt, quippe quia si gratia ex operibus sit, gratia certe dici nullo modo potest. Ciun enim interpretatur uerba illa Pauli, Scimus, iustificari hominem per fidem, sine operibus legis.inducit Apostolum ita loquentem,Propte Ps .a ea hoc tibi dixi o homo, no quasi de operibus tuis
praesumere uidereris,&merito operu tuorum te a
cepisse fidei gratiam. dc paulo inferius, Si uis esse alienus a gratia, iacta merita tua: Deus enim uidet quid sit in te,&quid cui debeat. nemo uero nostrum adhuc tantopere insanivit, ut iustificationem alicuius meritis, praeter unius Christi ascribenda esse existimaret. Operibus enim, quae iustificationem ante cedunt, no quidem diuinam gratiam promeremur,
409쪽
o Rr HODOX. EXPLIC. sed animum praemunimus, ne quid sit, quod illam
retardare possit. Cum enim Deus solis uolentibus iustitiam tribuat, uelle autem nemo censeatur, nisi,
qui oblatam sibi gratiam amplectitur, idque non eX ternis corporis brachiis, sed animi affectibus, fiat, ij
quidem motus quibus aduentantem gratiam sponte & iocunde excipimus, sunt fides, spes, atque eximmius quidam erga Deum amor, qui poenitentiam, hoc est,maximum ob admissa scelera moerorem con iunctum habet, ct implicatum,qui gratiam quidem non m crentur, sed gratis a Deo collatam amplectuntur.unde costat, falsissime & per summam calumnia a Κcmnicio dictum esse, quod Colonienses Patres peccatorum remissionem nostris meritis ascribunt. Nacum sola iustitiae uis &splendor peccata deleat, eaq;a nobis promereri non possit, consequitur sane,
neque peccatorum ueniam nostris esse meritis tribuendam. Tanta enim est animi nefariis criminibus
inquinati foeditas, & deprauatio ut nihil ab illo proficisci possit, quod aut diuinum nume sceleribus uiolatum placare, aut illius gratiam impetrare queat. Rom. . Quod D. Paul. satis docet cum ait, credenti in eum qui iustificat impium reputari fidem ad iustitiam, secundum propositum gratiae Dei, hoc est, non quidem fidei uiribus & dignitati iustitiam deberi, sed
tantum esse Dei erga nos amorem, ut eum constituerit iustificare, qui fide quae per dilectionem operatur Christum complecteretur. quare scelerum ueniam iustitiae lapicndorem,omni ex parte,diuinae benignitati debemus referre acceptum. Neque est quod nobis quis, promerendi illam rationem, quam de congruo
410쪽
LIBER VI. 2o8 gruo quidam ex nostris uocant,obiiciat. nam uel ipium congrui nomen indicat, non uere ac proprie meritum esse,'cui quidquam iure debeatur, sed quod
Dei misericordia magis, quam iustitia innititur. A T uero postquam tantam hanc turpitudinem humana mens diuino beneficio abiecit,& iustitiae
dotibus illustrata ad gloriam filiorum Dei astita est, nihil mirum si opera Deo grata edere, si iustitiae, uirtutumq; omnium incrementa, si demum amplissimum quendam sempiternae felicitatis gradum promereri possit. Paul. enim qui primam nostram iustitiam in epistola ad Ephesos Christi liberalitati attri ad Dbὸ.buit, cum unicuique inquit nostrum datam esse gratiam secundum mensuram donationis Christi . paulo inserius admonet,ut nostris operibus illam augeamus, & amplificemus . veritatem inquid facientes in charitate crescamus in illo, per o innia qui est caput Christus. & in ea quam ad Corinthios secudo ad Cor. ascripsit, multis demonstrat, non inanes esse labores, c p. Φ,
quibus ob Euangelij amplificationem deiungebatur, quippe quia licet is qui soris est mortalis homo
illorum atrocitate corrumperetur. Is tamen qui intus est, te die in diem renovabatur,maioresq; in charitate progressus faciebat. Et D. Petrus Apostoloru Petrurfacile princeps deponere praecipit omne malitiam, dolum, simulationem, inuidias simultates atque de tractiones,&sicut modo geniti infantes rationabiles, hoc est, qui diuinae uoluntatis ac legis ratione ducuntur, sine dolo lac diuini uerbi concupiscem, ut in eo crescamus in salutem.quo etiam spectant coelestes illae ac plane diuinae Ioannis,Solomonis blio