D. Io. Georgii Rosenmülleri Scholia in Novum Testamentum. Tomus 1. 5. .. Tomus 5. continens Pauli epistolas ad Timotheum, Titum, Philemonem, et Hebræos; epistolam Iacobi, utramque Petri, epistolas Ioannis, epistolam Iudae et apocalypsin Ioannis

721쪽

Post nubila Phoebus. Σημεῖον hic est ostre tum , non in re, sed ἐν ὀπτασία 'Ε ν τε ἡρκνω, in coelo. Quod in terris eventurum erat, id ita eventurum essu, in eoelo deminitur, Christum nempe victoriam reporutarum esse in Satanam, Vo. XIV, 30. i. e. in idololatriam . cuius auctor et promotor istanas habetur. γοι - δώδεκα ENelesia Christiana, quae erat Hierosolymis, et in Iudaea, reis,' praesentatur per dolem, Iunam et XII. Zodiaci signa, ut Gen. XXXVlI, 9. pοPulus Iudaeus; quae eth scita Vet- senti observatiis. Fulgebat iam sua maiestate ecclesia, in signi viςtoria reportatῆ iupor Iudaeorum pertinaei M. 2. Κη ἐν γαυὶ - τεκεῖν intelligitur manifestatio regni Messiae, et propagatio Evangelii inter genter. P r. turiebat ecclesia ex Iudaeis primum collec ecclesiam ex gentibua Christo; quod sine magno labore ae molestia fieri non poterat. Eadem locutio Gal. IV, 19. Sunt verba ad rem valde apposita: et. βασαν ζο μέν l.

lus, maximus adversarius christianae religionis, quem Rab bini vocant ' 'λ antiquum 4erpentem. Cf. infra XX, io. Hanc explicitionem postul t perpetuus usus Io quendi in N. T. quo SatW a tanquam maximus adversarius humani generis , inprimis vero religionis christianas νepraesentatur. Hic si in sequφntibus habes verba Christi Lue X. 18. variis coloribus et figuris depicta et amplifi

Iora his similia in Ioanne. In singulis non est argui naum. Si tamen ratio afferri debeat, cur his, no viis e tori

722쪽

l6ribus Ioannes depingere voluerit Draeonem , vocari videtur, ob robur; πυήρἰς, ob sanguinolentiam, qua instrumenta elus, Ethnici nempe persecuti sunt Christiano ; κεφαλας ἐπτα καὶ κέρατα δῶκα. ob varias artes, et violenta media . quibus usi sunt Ethnl- ei ad opprimendos Cliristianos: ἐχων ἐπὶ ταο κεφα- 'λας αὐτοῦ διαδηματα ἐπτα, Ob insignem honorem , et cultum, qui Satanae in numinum cultu exhibebatin . .

ditatem eius significat, qua utitur antequam vires .dhibeat aut etiam postquam vim irritam esse animadvertit. Quod secum traxit tertiam partem stellarum, innuere videtur, multos Christianismum externe professos, vi et cruciatuum variis generibus eo adactos esse, ut a fide deficerent, et ad cultum Deorum redirent. -ο δρακων - πιιταφα-Yν 3 Quamprimum ecclesia ex Gentilibus colligi coepit. 'Satanaa per idolorum cultores eam opprimere studuit. Praesertim Eealesia Romana mox in maximo versata est periculo, ne devoraretur a Dracone, cui inseruiit potentia Romanorum, ac vexatio Neronis imperatoris, nisi singulari providentia Dei servata fuisset. s. Και ἔτεκεν - σιδηρα masculo non meminaseomparatur ecclesia nascens ex gentibus, quia olim erae destruetura idololatriam longe lateque dominantem. Quare statim additur; ἐς μέλλει ποιμαίνa ιν παντα ταν ἐν μαβδω σιδηρα. quae verba desumta sunt ex Ps. II, reges eos sceptro ferreo, ubi in fonte αvnn quod nune te uni PIn conterra eos. κρὰ ἐρπαoy - θρόνον orῖ .. Deus ipse in tutelam recepit Christianoa

723쪽

coetus ex gentibus hie inde nascentes, eosque peculiari suo favore dignatus est. Irriti fuerunt conatus idololatra- rum contra Christianos.

s. Καν ξ γυνγ - ἐε κον Imago desumta est a .' ' Maria virgine, fugiente in Aegyptum cum insante' Iesu.

' Durante bello Romanorum cum Iudaeis, Christiani etiam

in Iudaea magnis periculis fuerunt expositi. Sed consuluerunt sibi fuga. Conccsserunt nempe Pellam in Pelaea, teste Eusebio H. L. Lib. IlI, c. f. Hic autem respicere Gdetur sanctus vates ad conservationem et propagationem . . religionis christianae, inter media pericula, quibus expositi erant eius' consessores inter gentiles. Orra ἐκεῖ, . hebraea locutio, pro qu1 Graecis sussieeret ora. Iνα ἐά a, τάντην διακον. σίας α, i. e. ut ibi aleret T I 26o. διur H braismus. Tempus hic rursum annorum trium et dimidie, quamdiu duravit bellum Iudaicum ducibus Vespasiano et Tito. Ceterum haec per anticipationem dicuntur ἔ Pra . cessit enim pugna Michaelis cum Dracone; qua sinita, Dra- eo persecutus est mulierom, comm. I 3. I 4. . '7. Κρρ' ἐγένεrο - αγγελοὶ αὐτοῦ Sub imagine vi- . ctoriae, quam bonorum angelorum in coelo princeps, Mi , chael, de angelorum malorum principe. Satana, reportave rit, significatur , ex divinae providentiae decreto factum esse, ut iam Satanas potestate sina, quam per idololatriam exercuerat, privaretur. Totus igitur hic locus nonnisi imaginem Poeti eam continet, e Iudaeorum Theologia dein

sumtam: qua Angeli sunt ministri providentiae divinae, et mali Daemones adversarii Dei et bonorum. De significatione numinis Nichael vid. epist. Iudae v. s. Is Michael,

724쪽

alias patronus Iudaeorum , nune sistitur patronus Christia. 'norum. 'Oι αγγελοι αυτ g, angeli quibus ille praeerat: Draco, princeps malorum daemonum. Angeli eius sunt minoris potentiae daeitionea , quibus ille praeerat. Schir R. VIII, is fin. R. Isaae dixit: Deus S. B. 'non suisit ultionem de gente inferius . nisi PO4tquam ca- Vere Dait prineipem eius desuper.' Dixit R. Chanina: in oeternum S. B. non punit gentem, niai Wius Pu- iυerit princ*em eius auperne. Πολδμήιν h. I. est Uerbis contendere. Cf. infra v. . Io. ' - ' , 8. Καν έκ iσχυσαν - ἔρανῶ γ Καὶ s κ fσκυσα. .' Sed non praeualuerunt, ' Est, λιτοτηe: Victi aunt. Neque locus inventia est eorum. amplius in coelo, quasi dicat: nullum amplius in coeIo Iocum obtinuerunt. Non dissimilis locutio est illa Ciceroniana pro Quintior ut locum suum, quem adhuc honeatissime defendit, obtineret h

rati nempe de coelo. Quo Symbolo significatur, amisisse Satanam potestatem suam, propagatione religionis christianae. 'ο δ αρκα ος, aerpetia antiquus . Antiquum vocat, quia fuit ab exordio mundi. Nam is est qui Evam decepit, quem Sammuelem appellant, Symbolum et auctor omnium maiorum in his terris.

magnam haec pronunciantem: ii unc saIus cuictoria, et Aotentia, et regnum Dei no4tri et Me iae ab eo missi imperium palam declaratum stabilitum a est. φω ἐν μανάλην ἐν ἐρανάν, acclamationem 'argelarum coelestium, qualia supra V, i I. I I, Is. 'H σων -

725쪽

ρία, Ulto , i. e. vireOria, ob conservatam religionemehristianam. Ἐγένετο si ἐξουσία τῶ Xρις si ἀὐτοῦ, manifestatur potentia Messiae quem misit. ara κατεβληθη νυκrος -κατάγορος Hebrael suum secerunt; dicunt enim cui opponitur ' erudτορος, quem Oratorem bonum interpretantur, ut hollem, inimj cum, adversarium, osorem. R. Iuda in libro Musar ia6. a. Κατηγορος. iuquit, est Satan. i. e. adversarius vel calumniator malua qui adυersatur homini. aut calumniatur eum coram creatore benedicto sise laudando. Schemoth R. III. R. Iosa dixit: Michael et Sammael similes εunt συν et ὀριν

et κατηγορ φ, qui in Iudicio riant. XXl, L Ia I. I. stetit Sammael angelus ad accuεandum eos. Inde patet quid sit πιλεμ aῖν, comm. I. nempe calumniari bonos, iis insidiari, eos ad mortem rapere. Nuta, Christianos fratres ab angelis dici, quia sub communi capite sunt, Christo, et verbis ὁ ,ατηγορῶν ἀντων ete. alludi ad

bi historiam c. I. 9. Io. I a. I 2. I . Dixerax Daemon Deo: non magni facienda est fides Clirstianorum; levia ventamenta superant; sub mortis metu succumbunt. Hμέρας καὶ νυκτὸς, i. e. Peryetuo.

ua σαν αὐτον, nempe fratres nostri. Refutarunt ipsius ealumniam. Per constantiam suam in religione obtinue Tunt victoriam. τοροῖμα τῶ αρνίου, Proyter Christum, agnum immaculatum, qui sanguine suo eos re demit. Καὶ δια τόν λογον μαρτυρίας αυ-

τῶν, et servier doctrinam quam Pr Gai Sunt. κώθήα- θανατώ Non dubitarunt vitam suam prosundere , mortemque oppetere pro Christis.

726쪽

18. Και ἔβαλεν - ποιηση Significatur, diabolum in. sidiarum esse per organa sua Christianis; voluisse ecclesiam illam vi fluminis abreptam submergere, sed irrito conatu. . I 6. Κ -- ητόματος ἀυτῶ ) Symboli in

irriti laboris. Flumina quaedam a terra absorberi constat. Sic etiam conatus Caco daemonis vani fuerunt. Non potuit opprimere Christianos.

erat etc. Κα ι saepe significat: nam. Causi a commemo ratur, cur draco fecerit id, quod v. I 6. dictum erat. Quum nihil es ei fiat contra Christianos ex Iudaeis , vel coetus christianca in Iudaea, rediit ad pristineta cogitationes contra Christianos in aliis provinciis Romani Imperii viventes, ἀπῆλθε ποιησος πὸλεμον μετα των λειπων τοῦ σπέρματος αυrῆς. Vide supra v. S. 'Εχοντων τήν μιαρ τυ ρίαν τῶ δησῶ, retinentium pro Ssionem IaIesu Serbiatore. 18. Καὶ ἐςαθην --θαλασσηο in littore palmi eibi enim Ioanni ὀπτασία contigit de fera, quae iam sequetur. Id initium est capitis proxime sequentis, quod potius ab hoc Versu inchoandum erat.

CAP. XIII. i. Και βλασφημrae J Monstrum ingens, hora

rendum describitur. Symbolum idololatriae. ostendi rite praecipue, quibus mediis usi sint imperatores Romani ermagistratus , ad opprimendos Christianos. Dabebat hoe monstrum. nempe Gentilium idololatrica superstitio decem cornua, et totidem cliademata. Est hoc monstruin nihili aliud nisi Symbolum horrendae erudelitatis. Et malatum

727쪽

artium, quibus usi sunt idolorum enitores in vexandis Christianis. Numerus denarius et septenarius est symbolicus, ad amplificandam imaginem. Cornua sunt symbola potentiae, diademata autem regiae dignitatis. Capitibus monstri inscripta erant nomina blaSρhema.' Charaeter ig tur huius n onstri est, quod eonviciis et calumniis petat Christianos, quod patet infra ex comm. s. 6. 7. Obiecta i empe Christianis ab Ethnicis asini capitis veneratio, Urano latria. Helio latria, Aedeolatria, Serapidolatria, Staurolatria, Atheismus, impossura, magia, laesae maiestatis cri-naen, odium generis humani, Thyesteae epulae, Oedipo detis concubitus, et alia multa crimina, de qui hi a peculiarem librum scripsit b. Christianus northoltus, sciti titulo: Pagonus obtrectator, siυe de calumnii3 Gen tilium in Veteres Christiti nos, libri III. Κj b. m l 698. Vide, quam apte monstro horrendo comparaverit hune su- rorem Gentilium Ioannes. . t .

a. Καε το θηρίον - λέοντες) Non potuit satis Reditas et laevitia Romanae idololatriae exprimi sub uniusserae imagine, itaque plures fuere assumendae. Et eas ma-Σime nomὶnat Ioannes, quam in mi iri sterio Romani usi in poenas Christiancrum. Pardali, varii coloris animat: se idololatria Romana Deta habebat mares, foemina', mari foeminas, maximos, medioximos, minimos, bonos, malos, medios, vario Vultu, vario habitu, varia potestate. Pedragimiles pedibus ursi, et os leonia ostendunt, ii ololatriae saepe comitem fore saevitiam, nonnunquam etiam leoni bus et ursis usuram in Christianos. Edωκεν - με γάλη νγ Draco ille nc minatus supra XII, 3. omnem si iami otestatem, imperium et maiestatem tradidit liuic monstro. Nam

728쪽

Nam Diabolus repraesentatur taliqllani Deus huius munia et, auctor omnis superstitionis et idololatriae. Diaboli eis furoribus et artibus usi sunt Imperatores et magistratiis

Romani, instigante plebe, ad opprimendos Christianos in Romano imperio. 3. μίαν - ια Θάνατον Significatur, superstitio ieiunicae lethale quasi Vulnus, ροῦ θανάτου, esse inis hietum. se. per religionem christianam. Grotius, Hammondus, Cleritus et alii hoc lethale υulnus intelligunt de ineendio Capitolii, bellantibus inter se Uitellianis et vlavianis, ut refert Tacitus Hist. L. Ill. c. pr. quod pro alo omine habitum est. Hic enim non res ipsa spe talida est , ut recte monet ClericiaSe sed opinio hominum, ex qua christiani contra Ethnicos argumentari tecte poterant vulgo igitur prodigii loeo habi lim, si Templum de coelo tangeretur idque prodigium eo malus erat, quo augustius existimabatur templum. propterea incendium Capitolii sub velassiano gravissima clades habitum , ut liquet ex hisce traei eis Taciti verbis, uist L. I u. c. 72. Id facinus post eonditum urbent, luctusaiεδimum, Ioedissimumque populo Romano accidit: nullo externo hoSt propitiis, si per miores noStros liceret. Deis, sedem Ιουis optimi maximit au4picato a maioribus pignus imperii conditam, quam non porsena, esedita urbe, ne 'que Galli caseia, temerare potuissent; furore princi . piam exscinui ete. Qu e fuerit eius rei fama apud vidi uos populos, et quemadmodum prodigium interpretati fuerint.

d et idem seriptor Hist. Lib. 1v. e. sq. ubi memoratis motibus Galliae et Germaniae, nihil aeque, inquit. quam . inconseium Copitolii. ut Iinsm impetis ciuesse epecle rent, imyulerat. Gastiani olma C. uia uuum 1 ιμά

729쪽

prosterni solent. Vere autem diabolo serviunt, qui colunt idolat ipsius enim imperium etiam nescientes Promovent, I Cor. X. ΣΟ. at f προσεκυνησαν - μετ' ἀυrοῦ γ Τω θη- ρίφ. idololatriae Nomanae inservierunt: sectati sunt ritus Romanos. Τίς ομοιος τω quo resigio par Romanae I Τίς δυναται πολεμῆσαι μεν αυ-

σοῦ; quis impune ei posset obsisteres Quasi dicerent, stulta

sunt, quae moliuntur Christiani. s. Κα -- βλασφημίας Mεγαλα. Tibullus, II, 6. I Magna loquor, DemoSthenes contra Midiam :Θρασυο, μέγα cpρονά ν, μέγα φθ ο γ γ ομεν ο ς, βίαιος. Romani idololatriae successibus elati prae suis diis alios spernebant. Per ίας, Vel ut alii habent βλαο φυ2ίαν quid inaelligat, patet in comm. 6. ἐδοθη - δυο ) Ποιῆσαι, omisso , πολεμον habent codices optimi, Uulgata, Andreari Primasius, Pseiidc-Λugust. II οι -

σαι autem, addita temporis nota. est UiUere, agere. Menses 42. sive anni tres cum dimidio sunt intelligendi ut supra c. XI, 3. aliquamdiu. 6. Κη ενοιξε- σκηνοῦντας θ Haree pertinere videntur ad persecutionem Christianorum sub Herone, de quo quum incendere iussisset Romam, Tacitus Lib. XV, reserti Ergo abOIentio rumori Nero subdidit reos, et quaeat tissimis poenis assecit, quos, per flagitia inυisos, Duia gus Christianos υρpellabat - odio generis huinarii conLicti aurit. Huc etiam pertinere videtur, quod impotentiam obiecerunt i Ethnici Christianorum Deo . qui aut non velit, aut non possit opitulari suis, adeoque aut invalidus sit, aut iniquul, ut Caecilius evomit apud Minuolum Felicem. Καὶ τῆν σκηνὴν αὐτῶ, i. e. cultum

730쪽

SCHOLIA

Christianorum et religionem. Vide supr3 eom. I. Praeterea quoque religio christiana Ethnicis laudiebat vana , demens, prava, immodica, exitiabilis , malefici superstitio stultitia, insania, amentia, furiosa opinio, aniles et pueriles labutae ac ineptiae, nugae maximae. Vid. ortholtua

l. c. Lib. I, e. IX, 2. 'Εν τω κραν νῆντ ac, beati Martyres. qtios mortem etiam conviciis Iacerare non desierunt Ethnici.

eessum. Sic usurpqtur 'apud Hebraeos , quoties pi stse habet gerundium ait luod. Ποιῆσαι πόλεμον est hic bostiliter tractare. quamvis non resistentes. Intelligenda saevissima' laniena, quod solum belli genus esse potest adversus eos, qui pati tantum, non et rellere didicerant. νικησαι ἀντοῦς. interficiendo, in exilium, in careeres agendo, Deo ipsos in tyrannorum manus dante. v - ἔθνος b Hoc vult, exemplo Imperatorum, popuὸ lique Romani. tractos fuisse populo serme omnο3 , ut et

idololatri in impudentius exercerent, ςt omni saevitiae genere in Christignos utorentur.

i 8. Καὶ περσε μνησαν - τῆς i) i. e. Da προσεγιονε σωσιν, ut sorviant idololatriae omnes, qui in Romano sunt imperio Θη - καταβολης- Colmbatur igitur monstrum ab omnibus. ςxceptis Christianis, quibus Deua ab aeterno pr emi vitav aeternae ob praevisam constantiam deterevit. Lst n*mpo traiectio, vocum . et ipse liber dicitur σπὸ κητα θελης ab Ori-Fine mundi, no*Pe conficriptuε. ut patet ex simili loco, infra e. XVIJ. 8. Similitudo sumi 'a bene mor tis civitatibus, ubi ab initio eonditat ur 4 extant perpetu moni-

라틴어 텍스트