D. Io. Georgii Rosenmülleri Scholia in Novum Testamentum. Tomus 1. 5. .. Tomus 5. continens Pauli epistolas ad Timotheum, Titum, Philemonem, et Hebræos; epistolam Iacobi, utramque Petri, epistolas Ioannis, epistolam Iudae et apocalypsin Ioannis

711쪽

moram. Verbum interpretatur Hesyebius διατρIβω, moror. CL Hebr. X, 37. Hab. II, 3.

. f. φωνῆς τῆ ἐβδομου αγγέλου, i. e. canente angeis Io septimo. Καὶ vel ut alii habent ira more hebraico, conSummandum erae. T. μυς ριον τοῦ θεῖ, arcanum Dri, i. e. decretum de . exeidio urbis, vel illud , de liberandis Christianis ex oppressione Iudaeorum, quod laudatur et celebratur , infra XI. I s. Verbum ἐυηγγέλισε indicat, de re Christianis laeta agi. Erigit nempe Deus animos Christianorum , ne sub miseriis istis animum despondeant, sed capita sua, apis Propinquante redemtione, attollam. αἴ,3a - se Anab καταφαγε, ut quondam Ezechieli imperatum, c. III, I 3. Comestio autem aenigmatice signifieat comprehensioneis, quam sequitur meditatio, quasi concoctio quaedam. Sic quae bene discini uti ea dicimur in suceum et sanguinem Vertere. Πικραν arσου τὸν κοιλ Iαν, i. e. τί σπλάγχνα. Sensus est: Non poteris ista cogitare, ut non miseratione quadam movearis super interitu tot popularium. In ore dulcem sors libellum addit, i. e. contenta eius fore consolationis plana, respectu Christianorum.

λαοῖο est vaticiniari ds populis. Nam ἐπὶ h. I. telonindet usui laxiori praepositionis hebraicae et debet verati de. Λαοὶ ex multorum sententia lunt Iudaei, non tantum qui in Iudaea supens ites erant, sed ut ii, qui in Africa, Aegypto, Graeeia et Cypro. sed hoc sine ratio- , . muι V. x E. ni.

712쪽

olbiu solidis araruitur. significantur potius Ethnaei P neutetiam reliquis vocibus, ἔθνεσι καὶ γλώσ σαις, popu-Zis et Iinguio, quia linguae eorum non erant sinites , nec eaedem cum Iudaica. Itaque βασιλεῖς πολλοὶ erunt Reges proprie dicti. Docet nempe Λngelus, praeter devastationem Iudaeae, Hierosolymorum et templi, per Τltum futuram , ad quam posteriores partes huius visionis pertinebant, plura esse praedicenda de fatis ecclesiae sub imis peratoribus ethnicis, nempe de persecutionibus Christianorum, idololatria destiuenda, christiana religione propaganda. Alii putant continuari vaticinia de Iudaeis, quae mala eis etiam a Romanis imminerent, et futura essent sub sequentibus Imperatoribus, et praesertim Hadriano , ae alios apud Reges ac populos, qui eum, ad penitus Peridendum hunc populum, essent adiuturi.

Declaratur iam proxime instans Hierosolymorum excidium, et finis cultus Levitici, simulque praedicitur chri, stianae religionis propagatio. r. Κα -- πρ σκυνοῦντας ἐν αὐτῶ 3 Καλαμος i. e. perti ea siVe decempeda ex arundine, quibus uti sole-hant agri mensores. Significatur hoe Symbolo, veteri te*plo destrueto novum esse aediseandum , i. e. ecclesiam christianam, quae saepius templo comparatur longo Iateque esse propagandam. Ο ναος h. I. videtur esse Sanctissimum templi, in quo erat arca, cum Sancto. Te Θυ α- σηριον, atrium, sive locus, in quo erat Altare. Sic etiam infra XIV, 18. non potest verti altare, quia mentio fit angeli, ex Oe egre1ιi, et alius ea eo loquenti . Glossae:

713쪽

Θυσιας ριον, lacrarium, aItarium. Ex sequentibus verbis: et adorantes in eo, liquet, significari locum in

quo Deus colebatur, et quidem interius Atrium templi. in quo Israelitae Deum eolebant. et quod opponitur exteriori Atrio , in quo admittebantur Gentiles. Significatur igitur destruetio templi Hierosolymitani, et finiε cultus Levitici. u. Κοψ τἐν αδενν --ονεσι θ Desumta est imago

Ex Ezech. XL - XLIV. Aula exterior, templo contradistincta, in men3urando non cum templo in censum veni re. sed ut exterior est, ita extra templum sini debet. Ex

plicantur priora verba iκβαλε δεω, per sequentia: ἀυτὴν μετρησ o. In diversa hie abeunt interpretes,

quorum sententias enarrare, meum non est. Coniecturaseon lecturis superstruunt, parum vero similes. indicari via detur, quae modo dicta sunt pertinere ad solos Itidaeos et finem sacerdotii Levitici, non ad Etlini eos. Καὶ eju ποDν - τεσσαρακοντ2 δύο 'urbem sanctam profanabunt qa menses. . i. er pso nabunt . contemtim habebunt. illi, qui per Aa menses sanctam ue- , hem profanarunt, videntur suisse gelotae et latrones, Idumaei, saetio loannis, Simonis et Eleasta l. Cur antem per tres annos eum dimidio molestiam bonis elvibus exhibuisti dicantur, id explieatu est valde difficile. Eichhornius, omnino hie eonferenduli mensium et dierum numerum fletitium et symboli eum esse arbitratur; quod vel ideo vero sinite est . quod soletine fuit Iudaeis, ad illum annorum et sex mensium spatium ollinis calamit iis publieae tempus revocare.

a. κο δώθου --J Et lite frustra quaeritur quinam nominatim fuerint hi duo frater, in pleturax a a quam

714쪽

quam exhibet Apocalypsis, hi duo doctores reprae ivs.

vldentur omnes in universum christiano doetqre stima daea uaque ad. tempus obsidionis. Hi vexati et eartim etiam trucidati sunt, e. g. uterque Iacobus, sed Estimo' eo Wox alii resurrexerunt. Mαρτνρ saepe sunt clores, et προφητευ ειν est docere ut saep iam huimus. Recentiores interpretes intelligunt Pontis ωMaximos, Ananum et Iosuam, magnis en comiis orna bs a rosepho de B. I. Lib. I L. c. 5. meliora suadentes' - et 2 hiotarum furoribus fortiter resistentes. Dies Ia6o. non aliter intelligendi sunt quam menses illi quorum v. a. 'sacta erat mentio; viam numerus 42 per 3o multiplicatus hon-sieit dies ia6o. Περιβεβλημένοι ciliciis

induti , more veterum Pro Phetarum. . 4. 'Oυτοί ἐισιν - ἐςωσαι γ Desumta haec sunt ex Zachar IU; A. sqq. et I . Sicut nempe Deus Zerubabes emet Iosuam post captivitatem Babylonicam miserat ad instaurandum cultum divinum et politiam' Iudaicam; ita etiam illi duo testes calamitatum publicam a Palaestina ariscere studuerunt. s. Και δε τις - αποκτανθῆνα Sensus est, fore, ut Deus eo, aeque atque olim Eliam, sit Protecturus. Λlluditur nempe ad a Reg. I, i . II. I . Tanta nempe Per ali quod Iempus auctoritate valebant, ut nemo illia resisteret.

6. 'Oυτοι προψητείας ἀντων Sensusi est: Nihil tam magnum et stupendum est, quod non a Deo impetrent, si opus sit. Id autem explicatur per sim, litudinem eorum, quae Deus olim fecerat, tum Elioe, tum IIoais caussa. Et hoc quidem de imbre, manifesto sumtum est de Eliae historia, I Reg. XVII. XVIII. Utitur

715쪽

. eo exemplo et Iacobus, ut ostendat, nihil non impetrabile esse Christianorum precibus. ἐξουσίαν - Ηoe ex Mosis historia sumitur, Exod. VII. Plagae nomine intellige omnia illa, quae praeter aquas in sanguinem versas, Moses in Aegypto a Deo obtinuit.

i timonium tuum , i. e. postquam diuturnam operam dederint, ad saniorem mentem revocandi Iudaeos. TO

Θηρίον τo αναβαῖνον ι κ τῆο αβυσσου esse insigne Cacodaemonis instrumentum, facile patet. GrotiuS, Hammondus aliique intelligunt Barchochebam, temporibus Hadriani , qui etiam Cliristianos hostiliter insectatus est, quia noluissent et Obsequi, neque Christum abnegare. Sed ad seriora illa tempora hoc pertinere nullo . do potest. Recentiores interpretes referunt ad Zelotas, qui e voragine sub locustarum signo proruperant. Cap. IX, 2. Inteteremti sunt Ananus et Iosua norte illa fatali, qua Idumaei in urbem intromissi erant, ut Iosephus nos docet. '8. Κου ro πτῶμα - ἐταυρωθ3 3 το πτῶμα vera quidem lectio esse videtur, sed per en allagen singularis numerus positus est pro plurali πτωμανα, sicuti statim etiam ἐπὶ πλ ατ είας pro ἐπι ταrς πλατε μαις. in plateis. Πνaυματικῶς, i. e. per similitudinem quandam. Sodomis saepe Prophetae Iudaeam comparant in peccatis et in poena, Delit. XXXII, 52. Ies. I. Io. III. 9. Ierem. XXIII, I . Adde a Petr. II, 6. Iudae comm. 7. Comparatur etiam Aegrato, quia fieut Aegyp

tus Iacobi populum vi oppresserat, ita Hierosolyma Christi populum. De moribus Aegyptiis multum retinuisse Hebraeos, quaeritur etiam Ezechiel, c. XXIIl, I9. Quum e x x g ad

716쪽

indieare vult, nil mirum esse, si discipulia eveniat, quo evenerat magistro. Nam ad Apostolos et alios doctores hoe esse referendum, nonnullorum tuterpretum est sententia. Exempla nonnulla de Episcopis etiam Hierosolymitanis interfectis habet Eusebius. De Symeone Κleopae filio

'Iεροσολψμοις ἔκκλησλο ἐπίσκοπον ἐδηλώσαμεν μαρτυρα τὸν βίον αναλῆσω παρειλήφαμεν. Deinde refert Eusebius ex Hegesippo, eundem Symeonem, senem centum et viginti annorum supplieio crucis fuisse affectum, Quomodo

assi summos Iudaeorum sacerdotes, Ananum et Iosuam referri possiti equidςm non videb, nisi dicamus eos clam fuisse Christianos, quod facilius dicitur quam probatur. MEichhornii tamen sententia Iesus Christus Anani et Iesu, dominuε dicitur propterea, quod is quasi . exemplum diei poterat, quod duo illi pontifices in eo seeuti sint, quod cum summa animi fortitudinς et vitae periculo, quam diu. licebati rebus' Iud eorum desper*tis copsuluerunt - .9. Καὶ βλέπεσιμ - ιις μνημα ὰ passim legimus, ad

hoe erudelitatio progressos esse Ethnicos, ut Christianos interemtos sepeliri prohibuerint. Sed etiam de An no et Io- sua legimus, eos, interemtos a Zelotis, inhumatos aliquamdiu iacuisse Hierosolymis; omniumque ludibris expositos. Vid. Ιοaephua de B. I. Lib. IV. eap. s. S. 3. 'Mιέραστρεῖς ημεν. i. e. Per br o ad modum tempus.

717쪽

IN Apo L SIN IOANNIS. C. XI. 693

Io. Κή οι κατοικοῦντες - ἐπὶ τῆς M 'O ι κ α-τοικῶντες ἐπὶ τῆς Iudaei. Hi gratulati sunt sibi invieem, oecisis Christianis doctoribus, quasi deletis maximia suis adversariis. 'Εβασανι σαν τὼς κα- σοι κῶντας ἐπὶ τῆς γῆς, nempe molesti fuerant Iudaeis, quibus malos mores, tum docendo, tum aliter vi vendo exprobrabant. Ex aliorum interpretum, EieMornia nominatim sententia, imagine hae delcribitur Zelotarum i sania, qui ab hoc inde tempore, Iaxatis frenis in enormem ruebant licentiam, quod nemo esset, qui eoa restenaret. II. Κη μετα - πόδας ἀυτῶ γ Καὶ στησαν more Hebraeo ponitur pro ἐις το τῆναι. 'Επ' αντοῦς, se. τἐ ς μαρτυρας. Quod ad sensum attinet, non male Hammondua: , Non multo post Deus iniurias eorum ui ciscetur, et Christiant restoreseere incipient, potentia aemisericordia Dei veluti e mortuis excitati. φοβορ αὐτους θ Non potuerunt non agnoscere - in ea re divinam

providentiam, aut eam non revereri.

12. Και ἔκουσαν - ὀι-αυτῶν Videbantur veluti in coelum rapti, fruebanturque insigni tranquillitate, dum religionem christianam profitebantur. Eichhρrnii interpretatione sensus eomm. ri. I a. int A Zelotis quidem pontifices illi post mortem adeo verbis proscindentur contumeliosis; verum ob immortalia de re Iudaeo rum publiea merita largis a Deo digni habebuntur praemiis. Hoe ita deelarat Noster, ut transserat ad eos, quae de Elia memorantur, c a Reg. II, II. et quum interemti essent, nee possent υιυι per aerem ferri, primum in Vi- . in tam e mortuis revocantur, ut tum in coelum rapiantur. Sed vide notata ad v. a. huius capitis. .

718쪽

est emblema magnae cuiusdam rerum conversionis in re publica. Referunt hoc nonnulli ad tempora Hadriani, qui ea loeo, quo Hierosolyma steterant, novam condidit urbem, quam de nomine suo Aeliam vocavit, eamque incolendam non tantum Iudaeis sed ei Gentilibus tradidit. Nam chochebas mago 'm Iudaeorum multitudinem contraxit, et occidit aut spoliavit eos, qui cum ipso contra Romanos arma eapere detrectabant. Sed misere periit impostor cum iis, qui eum erant secati, et factio eius ex urbe Aelia

eiecta est. Sed de te spore Hadriani hic non potest ego sermo, quia infra demum devastatio Hierosolymorum urbia et calamitas reipublicae summa describitur. Respicitur itaque ad aliud factum durante bello Iudaico sub Tito. Intelligitur forsan seditio orta eo tempore, quum Pontifices et Optimates a Zelotis oppressi essent, Ioseph. de B. I. U. c. r. κρου απεκτάνθησαν - ἐπτα b Homines qui in ea seditione ceciderunt . primitiae qnasi et decimae erant exitii paulici post futuri. Para decima. i. e. Sacerdotes, qui decimas accipiunt, vel magna para. Nomina pCoo virorum, sunt viri nobiles et principes, a Reg. XXIV, 16. I . N Ex tribus calamitatibus dena

elatia c. VIII, I 3. prima exponitur c. IX. a commate T. ad I a. alterum erat cap. IX, 13. sqq. με-4iano castra movente, et ad obvendam urbem se aecingente. Tertium vae erat ipsa urbis obsidio, quae autem post interiectast alias. narrationes cap. XVIII. narratur.

Is. Κοψ ἐγμοντο - ουρανῶ Uoees angelorum Deum laudantium, quod exeidio urbis appropinquante , Christi nia libertatem maiorem esset daturus, et propaganda esset

719쪽

ulterius religio christiana. λέγουσα - ἀιανων i. e. perium habet super mundum Domin nOεter et Messias ab eo mi-- etc. Κυριος h. l. ut apud LXX. per Christum . et Christiis Dei nomina regnant semper; sed ibi eximie regnare dieuntur , ubi libere praedicatur Evangelium.

IO. V, 8. 14 VlI, II. x7. 'Οτι-- ἐβασίλευσας i. e. Quod usus est potentia tua magna, et imperium exercuisic Fractis nempe Iudaeorum viribus, ut iam nocere amplius non possint Chris lanis ut antea. I 8. Και τα ἔθνη - κριθῆνα) Ouum irascerentur gentra, tu poenas ab iis ιumsisti, et εtatuisti υindieare eos, qui mortui sunt ob Christi nomen. Priora verba desumta sunt ex Ps. II, qui Ioeus in simili eaussa applicitur Iudaeis Aet. IV, 26. a7. Adde Pc XCIX, I. Κρ ινε ιν saepe est Dindicare; et mortui h. I. sunt, qui ob nomen Christi mortui sunt. Sensus est, venisse iam tempus, quo impletum quod dilatum merati c. VI, II. vi Gνου - διάφθείροντας ris Prophetas hic sunt Doctores religionis christianae, et ὀι άγιοι sunt Christiani alii. In verbo διαφθεῖραι est πλοκῆ. Nam Θείροντες τὴν γiῖν dicuntur, qui pravo exemplo alios corrumpunt, similes hominibus ante diluvium; et Deus.os dieitur διαφθεῖραι, i. e. Punire.

19. Κομ αυτοῦ Coelum, sedes Dei.

iam aperitur. Iubentur Christiani qui in Iudaea erant. animos semper ad summum' coelum attollere , ubi De habitat eum summa maiestate. In adventu Messiae expeein

720쪽

hant Iudaei arcam foederis occultatam iterum manifestatum iri; sed in coelo multo maiora bona piis Christianis, tanquam vero populo Dei reposita sunt. Mu ἐγενονυ - μεγάλη) Nova et ingena rerum conversio hae imagine significatur. Cf. supra IV. s. Exhibet nempe Ioannes imaginem ortae eccursiae christianae ex Ethnicis, et stilum eius sub Imperatoribus et magistratibus ethnicis, graphice depingit: quo saeto redit ad prophetiam de , rebus inter Iudaeos gerendis. Est igitur hoc initium non tantum capi- itis XII. sed et novae prophettiae, pertinentis ad destructionem idololatriae , et propuationem religionis christianae

. inter gentes.

Repraesentantur a cap. XII XIII, ro. ista regni Christi inter gentes usque ad tempus expugnationis Hierosolymorum. Inter multa pericula et varias persecuti nes religio Christiana n variis locis propagatur et conservatur. Ex Eich Ornii sententia c. XII, I - II, I describitur primum ecclesiae christianae statua, qualia post devictum Iud lamum cogitari poterat, infirmus; deinde misera Iudaeorum, qui Iudaismo inhaerent. eonditio, adiepta tamen spe, forε, ut et ipsi aliquando ad diseiplinam christianam transgressi, ad felicitatio. fructum perveniant. Iudicium sit penes lectores, quos ad ipsum Elchhornii librum delegamus, quia r tiones eius examinare instituti nostri ratio non patitur.

--- ἀγή Connectenda haec sunt, ut ' ricte monuit Grotius, cum postremis quael praecesserant. Post

라틴어 텍스트