Tractatus de Papa ubi et de Concilio Oecumenico

191쪽

18si TRACTATsS DE PUA. Scripserunt: atqui non potuerunt talem praerogativam sibi usurpare, nisi revera eam a Christo receperint: ergo eam rinceperunt.

Probatur major. - Romani Pontifices, in omnibus suis constitutionibus seu decretis, quibus haereses damnarunt, simul

declaraverunt exigi a se obedientiam, et quidem sine ulla mora ; refragantes quippe ipso saeto excommunicatos decemnunt, et nisi definitis a Sede apostolica sincere credant et adhaereant, eis indignationem sancti Petri et Dei comminantur. Porro qui Sic agunt apertissime sibi insallibilitatem adscribunt et eam certissimam supponunt. Enimvero qui Sesallibilem saletur, non potest Sine apertissima contradictione, aliis praecipere Sub anathemate, ut sibi quaestiones sit dei desinienti credant ex animo et adhaereant. Nam dicendo, sum fallibilis, hoc ipso pronuntiaret rem a se desinitam, vi hujus desinitionis non credendam esSe ut certam. Et aliunde simul exigeret eam certam credi. Igitur Summi

Pontilices hoc ipso quod praestandam desinitionibus suis fidem dicio modo injunxerint, insallibili latis praerogativam sibi ad- Scripserunt. Omnis scilicet auctoritas quae fidem imperat et exigit, hoc ipso sese insallibilem contendit et pronuntiat.

Probatur minor. - Videlicet, non potuerunt Romani Pontifices sibi insultibilitatem sic tribuere, nisi vere eam a Christo receperini. Nam ista usurpatio insallibilitatis a Christo non acceptae, Secum traxisset Summum errorem totius Ecclesiae circa fidem, immo circa ipsum mei sidei sundamentum. Ε clesia scilicet nunquam contra talem Romanorum Pontificum usurpationem reclamavit; nec ullibi, per totam saeculorum Seriem, reperietur ejusmodi reclamationis vestigium. Ergo Ecclesia huic usurpationi ac fundamentali errori saltem per silentium consensisset. Porro contingere nequit ut Ecclesia per Silentium adhaerere seu consentire videatur errori circa

sidem et praesertim circa ipsummet sidei sundamentum ; quia hoc ipso populos in istum errorem induceret, et sic desineret esse veru Christi Ecclesia, et contra ipsam inseri portae prae-

192쪽

185 valuissent. Ergo nequaquam admitti polest Romanos Pontifices insallibitatem sibi salso adscripsisse. Aliunde eam sibi

adscripSerunt: ergo eam revera poSSident.

objicies. - Non probat dicta pipxis Romanorum Pontificum si supponi possit Ecclesia ideo huic praxi non obstitisse, quia ipSa per supervenientem consensum suum insallibilia reddebat decreta ista Pontificia : porro ita supponi potest : ergo n0n probat argumentum ex dicta praxi.' Respondeo 1' : Eliamsi admitteretur absona haec hypothesis, videlicet quod Ecclesia Romanorum Pontificum desini-liones de se insallibiles non reputaverit, sed tamen eas ut tales edici permiserit, eo quod insallibilos eas ipsa saceret

Suum Superadducendo conSensum, adhuc Sequeretur Ecclesiam praevaricatam suisse. Nam verum remaneret Romanos Pontifices omnium obedientiam et consenSum praecepirae, non autem rogasSe aut evectasse : eos nempe exegi Sse Sub anathemate, ut unusquisque, Statim et nullatenus expectato generali alio tum consensu, dictis decretis Pontificiis sincerasde adhaereret. Porro hoc ipsum foret Summus error circa sidem, immo circa ipsummet sidui sundamentum. Fundamentalem autem istiusmodi errorem Ecclesia non impedivisset, sed plane permisisset. Nam superaddidisset quidem suum dictis Pontificiis decretis consensum ; sed conSentire Romanorum Pontificum decretis, non est reclamare contra usurpatam erronee a Romanis Pontificibus insallibilalis praerogativam, non est errorem iStum gravissimum de Papa indefinienda fide insallibili respuere ac profligare. Proinde perimisisset Ecclesia gravissimum distandi errorem' per totam Saeculorum Seriem, et quidem ab ipSo suo capite, Romano Pontifice. Quae sano ipsius agendi ratio pro enormi praevaricatione habenda foret. Ergo livpothesis Ecclesiae suum decre-lis Pontificiis assensum superaddentis, et sic ea insallibilia reddentis, nequaquam impedit quin argumentum ex dicta prexi deductum plenam vim habeat. Respondeo 2': Falsa prorsus est et rejicienda dicta tirpo-

193쪽

TRACTATΓS DE PU1.186lhesis, videlicet, quod Ecclesia pontificias desinitiones nonnisi per Supervenientem as Sensum suum insallibiles effici et vim obligandi habere reputaverit. Nam primo quod ita Ecclesia censuerit, nullo facto historico probatur aut probari potest.

Graiis ergo istiusmodi sententia Ecclesiae adscribitur. Secundo, non gratuitum dumtaxat, Led et salsum assertum demonstratur ex historia ecclesiastica. Nam contrariam in E clesia viguisse persuasionem sid est, obligare ad credendum Pontisiicias desinitiones ante super enientem generalem con- sensum in plura testantur lacta ; e quibus unum et alterum in specimen subjungimus. Statim post accepta Summi Pontificis rescripta quibus damnabatur Pelagii haeresis, praedicavit et scripsit sancius Augustinus : Reseripla venerunt, eausa finita est, litinam siniatur error. Et quando haec dixit Augustinus, n0ndum potuerat Ecclesiae consensus accedere. De alio Pontificio decreto sic enarrat Soromenus ilibro VI, capite xxui: si Cum haec quaestio agitaretur, et contendendi studio magis magisque in dies cresceret, Episcopus urbis Roinde Damasus scripsit ad 0rientales Ecclesias, ut Trinitalem consubStantialem, ac honore gloriaque aequalem una cum 0ccidentalibus Episcopis confiterentur. Quo. facto, utpote eonta opersia judicio Romanae Eeelesiae terminata, singuli quievere. v Γhi vides singulos acquievisse, non eo quod accessisset universalis Ecclesiae con- Sensus, Sed quia controversia judicio Romanae Leelesiae terminata fuerat. Igitur, quod decreta Ponlisiicia pro peremptoriis

habita sint, non ex sola Romanorum Pontificum auctori-iale, sed ex Superveniente universalis. Melestiae consensu, est merum mendacium, recentioribus temp0ribus excogit alum,

nullo historico facto nixum, et plurimis hi Storiae ecclesiasticaelostimoniis positive exclUSUm.

194쪽

Praenotandum. - Non valeret contra Gallicani sIstematis patronos praesens argumentum ex Romanorum Pontificum

decisionibus deductum, si eis Pontificiis definitionibus nite-

remur, contra quas major pars Episcoporum catholicorum recin maSSet. Cum enim, juxta dictum sγstoma, insallibilis non sit Pontificia desinitio nisi ei accesserit expressus vel tacitus caeterorum Episcoporum consensuS, ex eo quod R0mani Pontificos sibi insallibilitatem adscripsisSeni, non Sequeretur eos revera insallibiles esse, posito quod dictus conSensus non Supervenerit. At nos, in toto praesenti capite, illas adducemus Romanorum Pontificum decisiones, contra quas nunquam a majori catholicorum Episcoporum numero

reclamatum est. Proinde hujusmodi desinitiones, cliam juxta Gallicanum sSstema, pro sidet regula tenendae Sunt, utpote quibus supervenit tacitus saltem illo consensus qui sad placitum ejusdem sIstematisin plane Sufficiens est, ut caedem dinfinitiones insallibiles evaserint. Igitur omnino valel hocce argumentum : ex tali pontificia desinitione, contra quam non reclamatum est, sequitur Romani Pontificis insallibilitas; ergo Romanus Pontifex insallibilis est.

Caeterum quoad unamquamque ex adducendis ejusmodi Pontificiis decisionibus, certum Supponimus nullam SuperVinnisse contrariam catholicorum Epi Scoporum reclamationem;

nec illud probamus, quum sit nolori etalis pubIicae. Unde sufficit adduci a nobis pontificias hujusmodi desinitiones, e quibus necessario sequitur Romani Ponti scis insallibilitas, et contra quas Gallicani sistematis propugnatores nullam

objicere possunt subsecutam Episcoporum reclamationem. Quo praenotato sit :PRoposiTio Ι'. - Infallibilem esse Romanum Pontificem rigo-

195쪽

188TR1cT1TCS DE PAPA.rose sequitur eae eo quod Sedes apostolica tanquam haereticum damnarerit propositionem istam : si Ecclesia urbis Romae errare

potest. v - 1. 0u0d revera diciam propositi0nem Petri de0sma Sixtus IV tanquam haerelieam damnaverit, Vide proba tum supra Sectione Secunda, cap. XVJ. 2. Quo sensu dicta propositio intelligenda sit haeretica, sic adnotavit eximiae ac prosundissimae doctrinae vir Pater Martin Societatis Iesu, meus quondam magister in Suo paucis exemplaribus autographice edito Tractatu de Ecelesia, p. 281:u Duplici modo intelligi potest, errare non posse Ecelesiam urbis Romae, quae constat populo et clero urbis Romae, et Summo Pontifice ipsam regente : scilicet, Vel ipsam nunquam erraturam quandiu et ex eo quod Summus Pontifex vel Sedes apostolica defixa Romae persistero debeat; ita ut Ecclesiali c errare posset si Sedes ista ex ea urbe auferretur : altero modo, ut simpliciter errare non possit Ecclesia ista, ex eo qu0d Sedes apostolica nunquam possit ex urbe Roma alio transferri. Porro, licet non sit de fide Ecclesiam urbis Romae non posse errare posteriori modo, nec de errore isto necesSario intelligenda sit propositio asserens Ecclesiam hanc errare non posse quia de fide non est, Sed est tantum pia et probabilissima sententia, non posse separari Petri cathedram a Roma, et proinde Romanam Ecclesiam absolute non posse errare nec deficere , altamen saltem de side est Eeelesiam urbis Romae errare non posse, in ea per Sissente Sede apostolica. Quod quidem etiam non ita de si de est, ut intelligendum sit nullos ex populo et clero Romano poSSe errare e rore personali et a fide deficere; sed eo sensu ut, licet multi, non tamen omneS Omnino errare possint, et nulli remaneant in Romana Ecclesia fideles et Pontilici adhaerentes. Unde ex hac propositione verum est saltem, quamdiu Summus Ponti sex et Sedes apostolica Romae persistet, tandiu et continuo suturum in Romana Ecclesia Episcopum Seu Pontisicem catholice docentem, et populum catholice credentem. Dd. Ex dicto sensu, in quo de fide est Leelesium urbis Roma

196쪽

pus SECENDA.189 errare non poSse, invicte Sequitur Romani Pontificis quoad decernendam fidem inerrantia. Nam ad constituendam Ecclesiam quamlibet, duo necessaria sunt : Episcopus populum aliquem regens Seu pascens, et populus Episcopo adhaerens et ei tanquam oves paStori obediens. Unde nec populus sine Episcopo, nec EpiScopus sine populo Ecclesia dici aut esse potest. Proinde quando dicitur, Ecclesiam urbis Romae errare non posse, seu infallibilem esse, hoc ipso insallibilis pronun-liatur, tum populus Episcopo Romano adhaerens et ipsi obsequens, tum Romanus Epi Scopus cum populo sibi adhaerente et obsequente. Nam si Romanus Episcopus quoad fidem errare posset, ac insallibilis esset dumtaxat populus ipsi subjectus, salsum laret Ecclesiam Romanam errare non posse; quia solus iste populus, quatenus ab Episcopo suo sejunctus, non est nec dici potest Leelesia Romana. Igitur ut vera sit propositio haec, Leelesia urbis Romae errare non potest, neceSSeest ut errare non possit, seu ut insallibilis sit Romanus Episcopus. Cum ergo de fide sit, Ecclesiam urbis Romae errare non poSSe , hoc ipSo certum est nec errare posse Romanum Pontificem. - Idem probari potest hoc modo :Biela Ecclesiae Romanae insallibilitas, quae de fide est, non aliunde oritur quam ex ipsa insallibilitate Romani Episcopi.

Nam Ecclesia Romana, qualenus ab Episcopo Suo seiuncta, et independenter ab ipso. spectata, nullam omnino promiSSionem a Christo accepit; sed omnes propositiones ad Petrum et ad ejus, in sede ab ipso electa, Successores directae Sunt. Γndo Ecclesia urbis Romae insallibilitatis praerogativam non habet ex eo quod sit Ecclesia illius urbis, potius quam urbis Antiochiae vel Alexandriae, etc., sed ex eo quod Petrus Romae Sedem suam fixerit, et ex eo quod Christus si aluerit nunquam a vera fide erraturam Ecclesiam illius urbis, in qua Ρetrus

sedem suam fixisset et auctoritatis suae successores reliquisset. Igitur insallibilitatis privilegium quo politur Ecclesia

urbis Romae, lotum provenit et dimanat ex praerogativis Bomano Episcopo, qualenus Petri successori, a Christo collati S.

197쪽

100 IRRI1TES DE PAPa. Ergo ideo dumtaxat insallibilis Ecclesia urbis Romae, quia insallibilis Romanus Episcopus. - Idem insuper probari potest hoc modo : Si Romanus Pontifex quoad edocendam fidem errare posset, etiam contingere posset ut populus Romanus, Episcopo suo erranti adhaerens, errorem profiteretur. Nam iste populus per nullum privilegium ipsi proprium, Seu quod non sit privilegium Romano Episcopo concessum, immunis ab errore constitutus est. Nec reperietur sive in Scriptura Sacra, sive in traditione, vel minimum talis privilegii vestigium. Igitur, si Romanus Episcopus in fidei desinitionibus errori obnoxius laret, cum simul posset Romanus populus ipsi emranti adhaerere ac errorem prosileri, sequeretur Leelesiam urbis Romae errare posse; cum Ecclesia Romana, sicut quaelibet alia, constet Episcopo et ei adhaerente populo. Sed de fido est Eeelesiam urbis Romae errare non posse; ergo neque saIlibilis est in edocenda fide Romanus Pontifex. Nota. Ex deductis facile introspicitur ratio cur Sixtus IV tanquam haereticam damnaverit propositionem illam, LeeIesia urbis Romae errare potest. Ratio nempe hujusce damnationis lola fuit, quod haec propositio Romani Pontificis indefinienda fide inerrantiam negaret; nee alia nisi absone excogitari p0leSt. Psoposmo II'. - Infallibilem esse in definitionibus sidei Romanum Pontisicem, sequitur eae vigesima octapa damnatarum Lutheri propositionum. - Nimirum Leo X, per Solemnem suam constitutionem Murge Domine, inter alias Lutheri propositiones condemnavit et istam : Si Papa eum magna parte

Ecclesiae sis vel sie sentiret, nec etiam erraret, adhuc non est peccatum auι haeresis contrarium sentire, praesertim in re non necessaria ad salutem, donee fuerit per concilium unirersale alterum reprobatum, alterum approbatum. Porro ex ista condemnatione sequitur Romani Ponti scis insallibilas. Nam casus est de Papa sentiente eum magna parte Teclesiae, non Butem de sententia Papae cum aeeedente universalis Ecelesiae coimensu. Dicebat nempe Lutherus: non est peceatum aut. h.

198쪽

pM SECUNDA.19l resis sentire contra id quod sent ii Papa eum magna parte Ee-elesiae; alque id damnatum eSt. Ergo est peccatum et haeresissentire contra id quod sentit Papa cum magna Ecclesiae parte. Ergo Papa cum magna dumtaxat parte Ecclesiae sentiens est. insallibilis. Porro inde sequitur ipsum esse insallibilem, etiam per se solum et absque magna Ecclesiae parte. Nam insallibilitas papae cum magna parte Ecclesiae sentientis, non potest oriri ex illa parte, quamviS Supponatur magna. Enim vero pars ista, licet Vere magna, posset esse minor quam pars oppositum Sentiens; et quamvis aequaret vel etiam tantisper superaret dimidiam lolius Ecclesiae partem, non adhuc constitueret nec repraesentaret illam moraliter universalem Ecclesiam, cujus omnino necesse est juxta Gallicanum s7stema consensum accedere, ut desinitio Papae irresormabilis seu insallibilis ovadat. Ergo insallibilitas papae cum magna Ecclesiae parte sentientis, oriri nequit, etiam juxta Gallicanum systema,

ex ista magna parte cum Papa Sentiente. Ergo ex solo Papa oritur. Ergo ex eo quod certum Sit, ex citata condemnatione, Papam cum magna parte Ecclesiae sentientem esse in saltibilem, Sequitur ipsum, etiam per se solum et ante quemlibet Ecclesiae reliquae consensum, eadem praerogativa gaydere. Psopostrio IlI'. - Infallibilem esse in decernenda flde Romanum Pontisicem, rigorose sequitur eae eo quod damnata fuerit appellatio a Summo Pontisiee ad eoncilium universale. - Rusmodi appellationem solemniter damnarunt: 1' Pius II, qui in bulla Meerabilis appellationem istam declaravit erroneam ac detestabilem; 2' Iulius II, qui in constitutione suseepti regiminis approbans et amplians praedictam Pii II bullam, declarat et decernit, ipsos sappellantesi et eorum quemlibet veris et indubitatis sehismasi eis ae de ea tholica si de male sentientibus

habendos esse et reputandos et gravissimas contra eos poenas

decernit; 5' Leo X, qui solemni constitutione Murge Domine cui et totius Ecelesiae approbatio superveniti utramque praediciam Pii II et Julii II bullam memorat et confirmat; ae insuper Lutherum redarguens quod contra ejusmodi constitutionum

199쪽

92IR1CT1T S DE PAPh. lonorem ausus esset ad concilium generale appellare, verbal uec subjungit: Potuisset Lutherus jam inde haberi tanquam haeretieus, utque talis puniri; 4' tandem Benedictus XIV, constitutione sua se omnibus Christiani orbis, denegandum decernit sanctissimum vi alicum iis omnibus qui, bullae Unigenitus adversantes, ab ea publice appellabant ad concilium secumenicum. Igitur appellatio a Romano Pontifice ad generale concilium revera expresse et pluries damnata est. Jam vero ex tali condemnatione rigorose sequitur insallibilem esse in desinienda fide Romanum Pontificem. Nam si foret saltibilis, appellatio ab ipsius judicio dogmatico ad concilium secumenicum, non tantum non esset erronea, nec

posset quisquam ob talem lappellationem haberi tanquam ha reticus, Sed econtra esset prorsus licita, justa et ordinata. Nam licet omnino semperque licebit appellare ab auctoritate inseriore ad superiorem, a tribunali saltibili et cujus decreta et judicia salsa esse possunt, ad insallibilem et irrefragabilem auctoritatem. Immo nec ipse Deus sacere pol est ut prava sit latis appellatio; quia impossibile est pravum fieri et illicitum, quod est ex essentia sua justum et ordinatum. Igitur ideo tantum klestabilis et erronea dicta appellatio, quia insallibilis Romanus Pontifex.

Atque hic mihi liceat, quantulocumque scriptori, e0S Seminariorum Galliae professores expostulare, de asseri10ne illa salsissima, qua discipulis suis lanquam lactum omnino certum et extra controversiam positum obtrudunt, et opinionem de Papa fallibili, esse in scholis catholicis liberam aclieitam. B Pace corum dixerim, nisi volenteS caecutiant, perSpiciant necesse est, lieitam dici non posse de Papa fallibili opinionem, nisi simul lieita pronuntietur a Romano Pontisce ad concilium secumenicum appellatio. Si judex saltibilis Papa, quomodo non licebit ad insallibilem appellare Τ Si ego vos appellantibus Jansenistis accenserem, indignantes exclamaretis. Sed dum lieitum et liberum pronuntialis Papam pro saltibi habere, nonne hoc ipso licitam dicitis ab ejus dogma-

200쪽

ticis desinitionibus ad aliud tribunal appellationem 3 Id discriminis vos inter et praelatos appellantes : hi logicam retinebant: vos abjicitis. 0ro igitur et obleStor, ut serio attendatis quam falso asseratur licita et libera illa opinio, quae multoties a Sede Apostolica reprobatu eSt, et quam communiter doctores catholici certo salsam et omnino rejiciendam pronuntiant. Pnopostrio IV . - Infallibilem esse in deeernenda fide Romanum Pontisticem, sequitur eae damnata quadam propositione ab Aleaeandro VII, anno 1690. - Damnavit scilicet laudatus Pontifex propositionem istam : u futilis et toties convulsa est assertio de Pontificis Romani supra concilium incumenicum auctoritate, atque in fidei quaestionibus decernendis insallibilitate. n Porro ex tali condemnatione certa probari potest Romani Pontificis infallibilitas. Nam ex damnata iSta propositione omnino tenendum est, assertionem de Papae insallibilitate non esse futilem nee convulsam. Et cum prop0silio versetur in materia dogmatica, id Semper verum erit. Proinde dicta assertio nullis unquam argumentis conpelli poterit et sutilis et sici. Porio ut aliqua propositio nunquam convelli valeat et sutilis reddi, necesse est ut sit in Se pera.

Nam quoad propositionem salsam, hoc ipso qubd salsa sil, extant argumenta per quae posSit salsa probari, ac proinde convelli et sutilis emci. Ergo ex eo quod desinitum sit assertionem de Papae insallibilate non esse futilem, sequitur illam

eSSe veram ac omnino certam.

Aola. - Spreta illa Alexandri IlI condemnatione, scribere u usus est Cardinalis de la Lugerne ineSSe quatuor articulis anni 1682 summum certitudinis gradum; quod idem est ac summe sutilem asserere doctrinam de Romani Pontifidis iuedocenda side insulti hilitate.

Puomstetio I'. - Insallibilem esse in decernenda tibi de Romu- num Pontisicem sequitur ea eo quod desinitionibus Pontiliciis debeatur internus etiam asser us, nee suspiciat obsequiosum Silentium. - In formulario cui subscribendum praecepit Alexan-

II. 15