Tractatus de Papa ubi et de Concilio Oecumenico

261쪽

T91LT1TPS DE PAPA. 25, ex formulis quibus exprimi solet, damnata est tanquam haere-liea. Porro talis est opinio de qua loquimur. Eam ab apostolica Sede reprobatam fuisse supra ostendimus. Item quod communiter lanquam error a doctoribus catholicis habita sit, palam fecit sectio prima, historice pandens quid ab initio usque ad hodiorna tempora perpetuo creditum sit. Et tandem illam ipsam opiniomem propugnans Petrus de 0sma, Sub his ierminis, Leciesia urbis Romae errare potest, quoad id damnatus

est cum nota haereseoS. Ergo peccatum eSt talem opinionem docere, amplecti, propugnare.

II. Idem sequitur ex eo quod rejici nequeat papae ex cathedra desinientis insallibilitas, quin simul rejiciantur principia, quae εine peccaso rejici nequeunt. Enimvero, quod obediendum sit Papae, cum aliquid credendum vel damnandum desinit ac praecipit, ol quidem sincero si dei assensu et interno

mentis obsequio, et etiam antequam accesserit Ecclesiae dispersae seu corporis Episcoporum consensus, eSt principium apud ipsos etiam Gallicanos omnino certum et extra controversiam positum. Certum nempe peccare eos qui talem obedientiam recusant. Hinc quando Summi Pontifices damnarunt tanquam haereticas 5 Ian senii pr0p0sitiones, Simul jusserunt pro haereticis haberi et quatenus tales plecti eos qui huic definitioni non obsequerentur; et Episcopi Galliae, antequam etiam do Ecclesiae dispersae consensu constare potuisset, desinitionem illam tanquam obligatoriam receperunt; ita ut etiam in refractarios tanquam in haereticos, proui jubebat Summus Pontifex, animadvertere coeperint. Jam Vero principium istud idebitae scilicet pontificiis desinitionibus sincerae

ac internae obedientiae, etiamsi nondum de accedente Ecclesiae consensu consteli quod sine peccato rejici nequii, necessurio reiicit qui renuit insallibilem in iis delinitionibus Romanum Pontilicem confiteri. Necessario, inquam; nam qui lenet Papam errare potuisse, hoc ipso desinitionem ejus non habet ui eerto rerum: et hoc ipso quod illam non habeat ut

certo veram, de illa dubitat: et hoc ipso quod de illa dubitet,

262쪽

non obedit Ponlisici praecipienti, ut desinitioni credatur sincere et ex interno mentis obsequio. Igitur, qui lonei Papam fallibilem, velit nolit, simul hoc ipso rejicit principium, qu0d

Sine peccato rejici nequit. Ilinc merito Balterini : u illud Sorio animadvertant adversarii, non pereati iantum quando quis contra propositiones certa si de propositas aut desinitas agit aut sentit, sed Hiam quando Sese opponit propositionibus quae ex certis theologicis principiis legitime deductae et evidenter sunt demonstrata . Quae culpa in re praesenti eo magis evidens agnoscitur, Si adversarii iis principiis . . quae ab ipsis concedenda sunt, SeSe op

ponant f Appendiae de instillibilitate .

III. Confirmatur ex responsis Sacrae Poeni lenitariae, sequenti capite transcriptis. Ex eis enim colligitur absolvi non posse qui huic gallicanae opinioni adhaerenti nisi ob bonam si dem. Ergo per se, et seclusa bona side, peccatum est illi opinioni

adhaerere. PuoposiTio II'. - Peccatum est docere, dictam opinionem esse Iiei tam ac liberam, seu probabilem. - Etenim peccatum est lieitam docere opinionem quam reprobavit Sedes ap0stolica, et cujus Oppositum esse omnino tenendum et pro indubitato dogmate catholico habendum profitentur catholici doctores ita communiter, ut pauci qui contrarium in Galliis ab anno dum laxat 1665 eslati erunt, nullius auctoritalis sint et prorsus derelinquendi. Atqui talis est dicta opinio : ergo peccatum est eam Iieilam docere. Item peccatum est liberum et probabile docere, quod reprobavit Sedes apostolica, et quod opponitur dogmalicui tanquam certissimo, ex communi doctorum catholicorum doctrina, omnino adhaerendum est. Atqui talis est dicta opinio : ergo peccatum est eam liberam docere aut probabilem. diopositio III'. - Praedietum peccatum rat grare de se. - Datur enim praeceptum rejiciendi opinionem quam reproba xit Sedes apostolica, et quam esse errorem in fide communiter ac perpetuo tenuerunt in toto orbe catholico doctores orthodoxi.

Aliundo autem illius praecepti materia gravissima est, ut per

263쪽

256TRICTATUS DE PAPA.se patet. Violatio ergo talis praecepti de Se graviter peccaminosa esl. DicimuS de se; quia contingere potest, ob alle animis infixum ex educatione contrarium errorem, ut nonnulli bonaside sibi persuadeant, haud certam esse illam quam aSSerimus obligationem. Et hi qui dein, ratione hujus bolue fidei dummodo aliunde conditiones ad id requisitas habeat , peccabunt dumtaxat materialiter, non formaliter. Proinde ipsis, etiam sententiam mutare renuentibus, poterit absolutio in Sacramento paenitentiae impertiri, dummodo dicta bona fides merito possit in eis supp0ni debitis vestita conditionibus, prout sequenti capite sustus evolvitur.

I. Praemittuntur duo saerae Poenitentiariae responsa. - Di

recla fuerat ad Gregorium XII, die 9 augusti l 851, ex urbe Apamiensi, consultatio lenoris sequentis :a Beatissime Pater. - Ioannes, consessarius in Galliis, Sanctitatem vestram humilissime consulit, num bona sile habendi

sint et absolutione digni illi ecclesiastici qui, non obstantibus decretis Alexandri VIII, et constitutione Pii VI quae incipii 'Auetorem fidei, ab ipsis perlectis et perpensis, nihilominus

doctrinae quatuor celeberrimarum prop0Sitionum convenius Gallicani anni 1682 adhuc adhaerent. Ita multae tollentur quaestiones ei conscientiae quieScunt. - Tuus in Christo Iesu servus humillimus et filius addictiSSimuS, - IoanneS G. . .,

Rescripsit sacra Paenitentiam in hunc modum :u Sacra Poeni lenitaria, diligenter perpenso pr0posito dubio, respondet : declarationem conventus Gallicani anni 1682, ab

264쪽

PARS SELΓNDI.257 apoStolica Sede improbalam quidem merito luisse, ejusque conventus acla rescissa, et nulla atque irrita ducis rata ; nullam lamen4heologicae censurae nolam doctrinae declaratione illa conleniae inustam suisse: propterea nihil obStare, quominus Sacramentali absolutione donentur sacerdoteS illi, qui, bona lide et eae animi sui persuasione , doctrinae illi adhuc ad haserent; modo absolutione digni aliunde videantur. - Datum Romae, in Sacra Poeni lentiaria, die 14 septembris 185 l. - A. F. de Belg, Sacrae Poeni lentiariae regens. - J. B. Salinaei, sacrae Paenitentiariae secretarius. DIterum idem presbSter G. . . Pontificem adiit, litteris ex urbe Apamiensi datis die 28 septembris 1851, quarum tenor is erat: u Beatissime Pater. - Joannes, consesSarius in Galliis, Sanctitati vestrae humillime consiletur Se non absolvere sacerdotes

illos qui, decretis Alexandri VIII et constitutione Pii Vt, quae incipit Auctorem 'lei, perlectis et perpensis, nihilominus doctrinae quatuor celeberrimarum propositionum conventus Gallicani anui 1682 adhuc adhaerent. Suae autem agendi rationis illud est motivum, nempe . quia Ioanni videtur, in illis sacerdotibus, poSt perlecta et perpensa supradicta Alexandri Villot Pii VI decreta, nullo modo stare posse bonum Isidem, B Sacra poenitentiaria, ut sacramentali abSolutione donentur, requisitam, in suis rescriptis dierum 27 soptembris 1820 et 1 1 septembris anni currentis 1851. Erraine Joannes, ita ut mutata vice, sacerdolus illos in posterum abSolvere queal ac de- at Τ ΙIoc mihi dubium, beatissime Pater, ad majorem Dei gloriam Virginisque Mariae sine labe c0nceptae, ut Solvas ob- Secro. Ila lugendae controversiae huic, Saltem in ordino ad ub- Solutionem, finis eril, et set pax. - Tuus in Christo Iesu servus humillimus et filius addictissimus, - Joannes G. . .

Bescriptum fuit :u Sacra Poeni lentiaria in praedicto rescripto diei ii sop-

lli Vores illas ego sublinea i ullicie in privsenti quastione potissimum attendendas. Atque item nonnullas infra sublinesvi. in secundo rescriptis.

265쪽

253 TRACTANS DE PAPA.tembris proxime elapsi anui consulenti respondit: declarationem conventus Gallicani anni 1682 ab apostolica Sede improbatam quidem merito fuisse, ejusque conventus acta rescissa et nulla atque irrita declarata, nullam tamen theologicae censurae notam doctrinae declaratione illa contentae inustam fuisse; propterea nihil obStare, quominuS SacraInen- tali absolutione donentur sacerdotes illi, qui bona fide et animi sui persuasione doctrinae illi adhuc adhaerent, modo ab - . solutione digni aliunde videantur. Ex hujusm6di autem responSione apparet, Sacerdotes, de quibus in praecedentibus, esse posse in bona lide; et par esse ut consessarius credat iisdem bonam Suam sidem affirmantibus, nisi ipse aliter judieeteae circumstantiis in peculiari casu occurrentibus. Atque ita sacra eadem Paenitentiaria, perpenSiS expoSitis, ad praeSentes precescenSuit respondendum. - Datum Romae in Sacra paenitentiaria, die 15 decembris 1851. - P. Cardinalis di Gregorio, Major Poenitentiarius. - D. Fralellini, Sacrae Poenitentiariae SecretariuS. DCtriusque hujus Sacrae paenitentiariae responsi authographum exemplar extat PariSiis penes reverendum Patrem Caullier, congregationis a Sancto Spiritu et Corde Virginis Moriae nuncupatae, preSbIterum. II. uuid eae praemissis sacrae Paenitentiariae responsis colligendum veniri. - 1' Requirit Sacra Poenitentiaria bonam sidem, ut absolvi queant qui Gallicanae quatuor articulorum doctrinae adhaerent. Palam id sacit utriusque rescripti textus. 2' Tenet sacra Paenitentiam illicitam esse dictam quatuor articulorum doctrinam. Si enim illam reputaret de se licitam, absone exigeret bonam fidem ad absolvendos qui huic doctrinae adhaerent. Γnde sacrae Paenitentiariae auctoritate plene confirmatur quod praecedenti capite docuimus, vidulicet : peccati reum habendum esse, qui licitam aSSerit ac docet Gallicanam quatuor articulorum doctrinam. δ' Tenet sacra Poenitentiaria

ill Ista vox anni ex errore in aut rapho posita eSt; cum utraque responSIO odem anno 18Il facta sit.

266쪽

absolvi posse eos qui dictae Gallicani doctrinae adhaerent, dummodo sint in bona fide. 4' Existimat contingere posse ut revera Sint in bona fide, eo quod Sedes apoSlolica reprobaverit quidem dictam declarationem, at nullam adhuc notam inusserit doctrinae in eadem declaratione contentae. 5' Ιn judicando facto isto, utrum sint necne in bona side, censet Standum esse ipsorum amrmationi, cum hac tamen restri tione : Nisi eonfessarius aliter judieet eae cireumstantiis in peculiari easu oeeurrentibus. 6' Proinde tenet sacra Poenitentiaria dari posse casum, in quo alicui deneganda sit absolutio, ex eo quod dictae Gallicanae doctrinae adhaereat; nimirum Si ex peculiaribus circumstantiis prudenter judicet conseSsarius non adesse in paenitente requisitam bonam fidem. III. Coneluditur absolvi non posse adhaerentes opinioni Gallicanae de Romani Pontili eis fallibilitate, nisi ob bonum fidem. Et an hodie in Galliis faelle illa bona fides supponi valeat 3

1' Quod absolvi nequeant, seclusa bona fide, sequitur ex eo quod Gallicana illa opinio reprobata fuerit a Sede apostolica, et a doctoribus catholicis communiter declaretur rejicienda, tanquam in fide erronea, et veritati catholicae ab omnibus tinnendae opposita; 2' quod nihilominus absolvi queant Stantubona fide, sequitur ex regula in theologia morali recepta, posse dari absolutionem paenitenti, alicui obligationi, caeleroquin certiSsimae, non satisfacienti, ex eo quod hona fide existimet se ad id non teneri; quando aliunde possibile non

est, aut etiam ob circumStantiaS non expedit, eum ab errOnea sua persuasione dimovere; 5' ad quaestionem autem an

facile hodie in Galliis supponi valeat dicta bona fides, distinguendum existimo: in laicis pulo adhuc hodie requisitam

bonam fidem frequenter occurrere posse. Item in clericis parum eruditis, qui quod in seminario exceperunt pro Summa regula habent, et vix ac ne vix quidem Sibi persuadere pos- Sunt errasse profeSSores, qui ipSOS docuerunt licitam esse gallicanam de saltibilitate Papae opinionem. At vero si agatur de ipsis professoribus, vel de EpiScopis, aliisvo in re thpologica

267쪽

versatis, difficile admodum hodie admittenda videtur dictu

bona fides. Ii enim saltem norunt hac de re controverSiam, et Sed is apostolicae allegatam reprobationem, et totius orbis doctorum communem Sententiam. Unde Vix contingere pOlest ut opinionem Suam tanquam suspectam et dubie saltem licitam non habeant. Ex hoc autem ipso tenentur veritatem de re lanii momenti, cum agatur de errore in 'le ea tholica serio inquirere, ac potiorem auctoritatem con Sulcre, quam sciunt esse Romanam Sedem. Id Si sacere recusent, eis denegandam absolutionem existimem ; nisi iamen, his omnibus non OhStantibus, adhuc perflare bonam fidem peculiares circumstantiar Suaderent.

Praclicam illam quaestionem utpote quae haud parvi momenti hodie in Galliis esse visa est, expendendam duxi, etsi non mediocrem sorte invidiam in me conci laturus. Spero tamen mihi aliquando amicos ac benevolos, quos ad tempus Vere amicus et benevolus contriStaverim. Nimirum in Galliis eae clericorum congregationeS quae in educando clero et regelidis seminaritS praeresipuas partes habent, jamdudum solebant Gallicanam de saltibili late papae

opinionem, aut tanquam ceriam, aut tanquam probabilem,aul saltem tanquam in scholis catholicis liberam ac lieitum exponere ac docere. Ita potissimum Societas a Sancto Sulpitio nuncupala. Alle animis defixum errorem aliquot ahlunc annis exagitare ac convellere coeperunt e clero Galliae nec pauci nec infimorum subselliorum viri. Quibus etsi non parum ol,

268쪽

p1Rs stas A. 261 fuerit quod initio antesignanum habuerint lugendae memoriae dominum de Lamennais, ejusque de criterio certitudinis erroneos3stemati aliquandiu bona fide adhaeserint, qua parte tamen veritalem contra Gallicanismum luebantur, de re catholica optime meriti sunt; nec incassus cessit eorum labor ac conatus. Coepta paulatim priejudicia nutare. Agnitus circa jus lithurgicum, aliaque capita, Gallicani systematis error. Et eo tandem, favente Deo, deventum, ut in dictis etiam congregationibus, quae reducendiae sanetae id est, Romanael doctrinae pertinaciter obnitebantur, haud pauci nunc quatuor articulos anni 1682 aperte respuant, laudabili gelo consuleni, et absque ambagibus contentam in iis doctrinam, erroneam atque omnino illicitam pronuntient. Ast ex illo ipso, non omnium, sed aliquot dumtaxat membrorum ad rectam doctrinam reditu, oritur praclica disti- cullas, quam hic expendimus. Contingit nempe ut ex eadem congregatione professores alii lieitam doceant, verbi gratia, Gallicanam de Papae saltibilitate opinionem, alii vero illicitam: idque in uno pliam eodemque seminario. Et illi quidem qui erroneam et illicitam eam pronuntiant, salis se ossicio Suo secisse arbitrantur. An autem merito, non ita facile probari posse existimem. Nam audita illa contradictoria doci pinu, quid colligent discipuli Τ naud sane aliud, quam controvertirem, et utramque opinionem licitam sibi esse ac liberam: si quidem utramque vident ab ejusdem congregationis professori hus, animo caeteroquin conjuncti Ssimis, propugnari. Sane professores illi qui dictam Gallicanam opinionem illieitam pronuntiant, vel serio loquuntur, Xel non. Si posterius, ergo illudunt ac mentiuntur. Si prius, ergo c0llegas SU0S, oppusillam docentes, habere debent tanquam peccati reos ac pestiferi erroris propagatores. Qua stante persuaSione, consequitur obligatio pro posSe Obsistendi ne ab iisdem collegis juniores clerici decipiantur et in transversum agantur. Id

li Peccatum est illicita agere. Et quod hona fides interveniat, efficere potest

ut precatum sit dumtaxat materiale. non autem ut non ni sit pecealum.

269쪽

262 TRACTANS DE PAPA. vero non consequentur, si concorditer vivant cum iisdem collegis, pertinaciter venenum infundere pergentibus. Imo discipuli, ob hanc ipsam serenam concordiam, absque ullo scrupulo colligent lieitam ad minus esse Gallicanam opinionem, quam docent aliqui e suis prosessoribus, pacifice id videntibus et serentibus professoribus aliis, etsi in praelegendo contradicentibus. Viderint ergo professores ii qui profana doctrina stant, num sic luta conscientia permanere va-

. leant. Sed. inquiunt, quid aliud praestare posSumus, quam e rantibus collegis nostris in praelegendo contradicere Τ - Γtique alia praesto sunt efficacidra media: ac imprimis quid prohibet apud Sedem apostolicam agere ut collegae vestri ad saniorem mentem reducantur 3 Equidem haud ignorans deviam illam doctrinam in seminariis vestris tradi, ex prudentialibus rationibus Sedes apostolica huc usque dissimulandum duxit . fit si viderit jam haud paucos e professoribus recte sentire et auxiliatricem vicarii Christi manum efflagitare, existimem non defuturum Opportunum remedium. Nec obstare censenda est, laudanda caeteroquin vestra erga congregationem, cui loto assectu addicti estis, pietas. Amanda quidem congregatio, sed magis amanda Ecclesia. Vel rectius dixerim, congregationem suam non amat, sed odit, qui dum eam videt palam a catholica doctrina deficere, deviationi sese

accommodat, cum eam ad primum superiorem suum Romanum Pontificem recurrendo . praepedire possit ac omnino debeat. Taceo caetera media, quae recta conscientia et pietas facito suggeret.

Jam si quis pertimescat ne, semel in praxim deducta haemea sententia, statim in diciis Galliarum congregationibus aut etiam religiosis ordinibus convellatur debita subditorum

erga suppriores Suos subjectio, exorianturque scissiones, laetiones, scandala, respondeo : Vel Romanum Pontificem tanquam Verum Suum supremumque Superiorem agnoscunt pique obsequi parali sunt, tum superiores, tum alia membra

270쪽

pras statam. 263 illius congregationis cui dicto remedio subvenitur, vel non. Si prius, nulla pertimescenda collisio, nullus conflictus. Agnoscent quippe sodales omnes eum professorem, qui Sedem apostolicam pro opportuno remedio adiit, jure suo usum; neque id ipsi crimini vertent, cum non vituperandus,

sed plane laudandus sit cujuslibet subditi ad supremum

Suum superiorem recursus, praesertim urgente conscientia

institulus. Insuper rescribenti Summo Pontisci et quae corrigenda sunt indigitanti ac praecipienti, omnes prompta Voluntate ac humilitate, prout tenentur, obtemperabunt. Igitur nedum inducatur collisio, procul arcetur; simulque de medio tollitur absona illa perniciosaque dissensio inter unius ejusdemque congregationis professores, quorum alii lieitam propugnant in materia fidei opinionem quam alii erroneam planeque illieitam pronuntiant. Si posterius, id est, si dictae congregationis praelati cum subditis suis ita sint animo comparati, ut Romanum Pontificem tanquam supremum Rupriorem suum agnoscere ac illi parere renuant, Subsequetur utique istiusmodi societatis conquassatio; ast optanda valde, utpote in bonum Ecclesiae et teterrimi vulneris sanationem.

Atque utinam inisi sanari se tandem Pontificia manu congregatio illa sinat in non perturbetur solum, sed et scindatur. resectis videlicet putridis membris, e quibus pestis dissunditur: ita ut sanis copia fiat congregationem ipsam, in noxi

tate vere catholici spiritus, quo bonos. jam, non Venenat OS fructus asserat, continuandi. Enimvero si qua clericorum societas, praesertim educando clero addicta, malesanam aereprobatam a Sede apostolica doctrinam diffundat. nec ad vocem vicarii Christi resipiscere parata sit, procul dubio nonost in Ecclesia in aedisicationem, sed in ruinam et scandalum. Nec periculum minuit, sed potius oblegendo auget. quam prae se fert quantumvis laudata pietas ac morum integritas. Conspicui Sane olim piis austerisque moribus e jan- Seniana secta quamplurimi: an idoo non haereti ei 3 An minus perniciosi eorum, etiam cum bona fido conseripti libri Non