Tractatus de Papa ubi et de Concilio Oecumenico

611쪽

604791 71TES DE PAPA.c cum enicae sTnodi nomen et jus posset attribuere, sed pseudo-sTnodi et conciliabuli, uti Λriminensi et pseudo-Εphe- Sinae synodis evenit : quae sane nullum habuerunt jus in Summum Pontificem aut in Episcopos eidem adhaerentes, qui ex unione cum capite ei centro unitalis, generalis concili titulo et jure poliri poterant v Petrus Ballei inius, de Potestate eeel Siastica, cap. ii, ἶ 1, n. 2 .Pu0posiTIo IlI'. - Εae eo quod eoneilii Patribus liberum non sit aliter definire et judieare quam desii uirit et judicavit Popa, non Sequitur eos non esse rere et proprie judices: - Hanc scilicet adversarii objectionem, quam validissimam putant, urgere solent : si Patres in conciliis etiam generalibus sequi lenentur desinitionem si dei, quam antea Romanus pontifex edidit, quomodo ibidem erunt veri judices, uti eos esse nemo negare potest Τ - Respondemus, rationem judicis non esse collocandam in libertate dissentiendi, et eam cum obligatione assentiendi plane stare posse; quod sic probatur: AncsvENTΠv I. - Εae saetis historieis. - 1' Chalcedonensis concilii Patrihus certo in eum hebat obligatio assentiendi Leonis Papae desinitioni, contra Eutychetis haeresim pronuntiatae. Enimvero huic definitioni subseripserant lum 0ccidentis, tum 0rientis Episcopi. Γnde illi dufinitioni accesserat non solum lacilus, sed etiam eaepressus lolius Ecclesiae dispersae consensus. Porro, juxta ipsum etiam Gallicanum s Is lema, dos nitio pontificia, cui accessit. expressus vel cliam lacitus Ecclesipe consensus, insallit,ilis est, atque omnino quoad omnes obligatoria, ita ut ab ea dissentire nefas sit. Igitur nequaquam habuerunt Clialcedonenses Patres a Leonis desinitione dissentiendi libertatem. Et tamen quis unquam somniavit eos in hac causa veros ac proprie dictos judices non ex litisse 2' duando, post Chalcedonense concilium, totius orbis Episcopi, de illius sTnodi decretis dogmaticis, postulante imperatore Leone, novum protulere judicium , suerunt procul

ti J Vide apud labbe, t. II. eol. 890 et soth. odit. Parisiis l674.

612쪽

605 dubio veri et proprie dicii dudices. Non lamen penes eos fuit ab illius cecumenici concilii definitionibus dissentiendi li

S' In apostolorum concilio, Hierosolymis habito, primus controversiam definivit Sanctus Petrus, et omnes in ejus Sententiam transierunt. Sane judices fuerunt etiam alii. Quis lamen dixerit eis liberum suisse a sententia Petri dissentire Τ4' Uaud paucas haereses, jam antea damnatas, et a Lutheri

sequacibus renovatas, Tridentini Patres condemnarunt. In qua sane pronuntianda condemnatione suerunt vere ac proprio judices. Non lamen ipsis liberum fuit de illis hieresibus

aliter sentire ac pronuntiare, quam judicaverant anteriora concilia cecumenica.

Ex his ot similibus lactis historicis constat, ad esSentiam proprie dicit judicii de dogmate jam antea desinito, minime

requiri a praecedenti desinitione dissentiendi liberialem. AncvvENTrv lI. - requisitis ad essentiam proprie dieii judicii. -Judicium nempe proprie dicium tunc fertur cum quis eae causae cognitione sententiam pronuntiat. Porro licet Patres in concilio cecumenico cognoscant Romani Ponti scis vel generalis anterioris synodi judicium, et persuasum habeant sibi nefas esse ab eo judicio dissentire, possunt nihilominus sententiam ferre eae cognitione causae. POSSunt nempe cognoScere rationes seu momenta e quibus c0ncludant, verum esse judicium a Summo Pontifice, vel a praecedenti aliqua generali STnodo prolatum. Ergo p0SSunt eSSe Vere ac proprie judices,

licet judicent idipsum quod prius judicavit papa, et sciant

persuaSumque habeant fas sibi non esse a Pontificio judicio dissentire. . dam si quis postulei liuenam sussciat causae cognitio ut Episcopus in concilio proprie dictum judicium emisisse censendus Sit, respondeo primo: Sufficit quaelibet ratio ad quam mons ejus attenderit, et ex qua pulaverit merito inferri posse definitionis pontiliciae veritalem. Nam qui sententiam dicit ob

613쪽

aliquam rationem, ex qua verum rcputet id quod pronuntiat, revera proprie dictum emittit judicium. 1lque id veri scatur

etiam in casu quo errat. Sane magi iratus qui, auditis testimoniis, vel sontem absolvit, vel innocentem damnat, erronee pronuntiat, ei lamen rius Sententia judicium ab omnibus dicitur. - ΙIespou leo seeundo e Necesse non est ut ratio ob

quam Episcopus in concilio xeram pronuntiat pontificiam desinitionem, desumatur ab intrinseeo quaestionis desinitae; sed sufficit etiam ratio desumpta ex aliquo principio eaetrinseco. Verbi gratia, qui dogma Trinitatis verum judicat, non ex eo quod intrinsecam ejus veritatem percipiat, sed quia ita docuerunt Christus et apostoli, qui salsum tradere non potuerunt, is proprie dictum judicium emittit. Similiter si quis

Episcopus in concilio generali verum pronuntiet alicujus an-lerioris aecumenicae synodi dogmaticam definitionem, non ex eo quod intrinsece veram illam desinitionem percipiat, sed solummodo quia cucumenica sFnodus quae jam sic pronuntia-xit irrare non potuit, is etiam proprie dictum judicium profert. Pariter, si Romani Pontificis desinitionem veram pronuntiet, ex ea dumtaxat ratione, quod errare non potuerit Romanus Ponti lex, utpote qui insallibilis sit in ejusmodi desinitionibus, et cui competit universam Ecclesiam Oeendi et regendi plena et suprema potestas, et cui christiani omneSipsiuε quoque mentis obSequium praestare lene itur, i S adhuc proprie dictum judui ιm emisisse dicendus erit. -Respondeo tertio : Error est, et quidem sunestissimus, opinio quae tenet, tutiquum judices non agere Episcopos, si Romani pontificisdclinitioni acquiescentes, ex solo motivo quod erronea eSSe ne queat sides a Romano Pontifice desinita et injuncta, aliud examen ad serendum sententiam non in lituant nec necessarium

arbitrentur. Falsa, inquam, illa opinio; siquidum, ut probavimus, etiam tunc adest proprie dicit judicii essentia; id est, pronuntiatur eae ratione, ob quam judicans verum existimat quod pronuntiat. Est insuper funestissima; quia semel asmissa illa opinione, eludi quoque posset Episcoporum judicium,

614쪽

607 delinitionein pontificiam confirmantium. Nam semper dici posset, eos sufficiens examen non instituisse, sed simpliciter sese auctoritati Papae submisisse ; sicque nulla remaneret auctori-las, cui sese in materia fidei subjicere christiani tenerentur. Non solius Pontificis, quam insufficientem estutiunt Callicani sIsiemalis sequaces; non Pontificis simul et Episcoporum, quia contenderetur Episcopos non judicasse, sed solummodo Papae obtempera SSe. Nolo notius est quanta .pertinacia Jansen istae hocce propugnaculo haeresim Suam mordicus retinere conati Sint. Unde ad eos expugnandos debuerunt ipsi et etiam Gallicani praesules opinionem illam explodere. duae ratio, inquiunt, si quid valereι, nullum esset amplius generale concilium, cujus deerela similiter impugnuri non possent, eum a Pontisice antea fuissent proposita. Semper enim dicerentur plerique Diseopi ipsis subscribentes non aliud fecisse, nisi submittere Se auctoritati quam insulιι bilem judieti ut in comitiis cleri Gallicani anni 1728, die 8 maiij.

Nola. - PraeSentem propositionem nostram i videlicet quod Episcopi vere sint judices adhaerendo Papae desinitioni, quamvis ei adhaerere teneantur, et dissentieudi liburtutem non habeanti propugnavit Fenelonius cameracencis Episcopus, in sua pastorali instructione, diei 20 aprilis, anni lil 5.; in qua praecipue attendendum hoc ejus praeclare dictum : Iudieare post judicium Pontisticis est suum judicium eum Pontisicio conjungere. Mo ratione Episcopi olim subseripse; unt ipsorum conciliorum generalium decretis. Drum submissio erat judicium, ei eorum judicium erat submissio. Subseribentes sese submittebant 8imul et eonsirmabunt decisionem synodi. PRuposacio IV . - Si nulla praeeessit Papae desinitio, quamdiu durus desiniendae quaestionis eramen, nee ventum est ad desinitionem ipiam, licite possunt eoncilii Patres a Papa dissentire. - Tribus praemissis propositionibus egimus de caSu quo praecessit Romani Pontificis dogmaticum decretum. Hic vero ca- Sum expendimus quo nulla ejusmodi praecessit pontificia desinitio. Porro tunc sententia Romani Pontificis, prout et cae-

615쪽

608 TRACTATUS DE PAPa. terorum Patrum, quamdiu in decretum fidei non transiit, non aliam vim habet quam merae opinionis. 0pinioni autem licile contradicitur. Adluerendi nempe obligatio eos dumtaxat fidei articulos reSpicit, quos Ecclesiae auctoritas tanquam tales proponii et eae necessitate credendos declarat . a Contingere quidem potest, ait Ballei inius, ut in discutiendis ante defininitionem momentis, et in verilale inquirenda, multi et plures concilii Patres aliter atque aliter opinando discrepent et inter se, et ab ipso Romano Pontifice. At quoad discutiendo et inquirendo dissentiant, ac desinitio nulla ex parte proferatur, erit haec dissensio opinionis, non desinitionis nec fidei. Nec quisquam utrinque alterum coget ad assensum, cum coactio ex desinitione edita atque Ecclesiae proposita oriatur. In ejusmodidissensionibus, quod ex difficultatibus hinc inde ingestis. dum VeritaS quaeritur, provenire solent, illud sere accidit, ut desinitio disseratur, quoad veritas manifeste elucescat n de Potestate ecclesiastica, cap. ii, ἶ 2, n. 7 .PRopostrio I'. - In concilio, a vi et fraudibus libero, ni imquam contigit ut in materia si dei, aliter Papa et aliter Patres omnes desiniverint: imo id nunquam contingere potest. - 1' Id nunquam conligit. Nihil enim tale reperies in octodecim Synodis quos tanquam secum enicas veneratur et recipit universa Ecclesia catholica. Equidem quinta incum enica Srnodus

separatim a Vigilio Papa judicium suum, judicio Papae contrarium . protulit. At certum est, ex sancto Gregorio Magno libro Il, epist. x, ad Salvinum , in ea quaestione de quibusdam solummodo personis fuisse ventilatum, et nihil aliud quam de personis suisSe di Sceptatum, ut assirmavit Pelagius II epist. ad Episcop0s Istriae ; ac proinde quaestionem fuisse extra lidem, ut Pelagius I scripsit ad Childebertum regem Francorum. In hac autem ipsa qui ratione de personis vim decumonici concilii non obtinuerunt hujus s3 nodi decreta, nisi postquam Vigilius, qui prius dissent iubal, peremptorio suo judicio consensum praebuit. Ad Ariminensem ut pseudo- Ephesinam ST nodos quod attinet, perperam objicerentur

616쪽

P1RS TERTII. 609 eum nemo nesciat eas, ob vim, melum et Daudes, necessaria libertate caruissc; quam ob causam, non conciliis secume nicis, sed conciliabulis adnumerantur.

2' Id nunquam contingere potest. Nam ad divinam Ecelesiae constitutionem pertinet ut sit corpus morale, constans pluribus membris et capite. Quod sit corpus morule, id est, omnium Christi fidelium societas, vel ipsa Ecclesiae denominatio et in catechismis recepta desinitio manifestum facit. Item quod Romanus Pontifex sit, ex institutione Christi, universalis Ecclesiae eaput, pater et doctor, plena et suprema pollens poteState eam regendi ac gubernandi, dogma est apud catholicos extra omnem controverSiam positum. Ea quidem esteorporis moralis seu societalis natura, ut deficere possit caput seu rector ad tempus iverbi gratia, eo intervallo quod intercedit inter mortem unius et Successoris electionem in quin corpus reliquum vivere desinat; ad disserentiam scilicet corporis phIsici, a quo si abscindatur caput, lotum perit. Nam eo intervallo pergunt leges, luna ex divino jure, tum ex auctoritate defuncti rectoris manantes, vim suam in Eccleside membra Sufficienter exercere, ut in unitate sociali retineantur, nec desinant tanquam societas vivere. At vero si, vivo Ecclesi e rectore seu capite, id est, Romano Pontifico, ipsum inier et reliquum corpus scissio fieret, statim hoc ipso periret et existere desineret ea Ecclesia quam suam dixit Christus. Hujus eni in forma conStitutiva esl, ut existerile Romano Pontifice, ei tanquam capiti caetera membra in unitalem seu in unum corpus coluereant; deficiente. aulem sive per obilum

sive per demissionemὶ Romano Praesule, alius ei succedere debeat. Unde Ecclesia Christi esse nequit quae aliud caput quam Romanum Pontificem habeat. Nec minus certum est, ex sine ob quem Ecclesiam suam instituit Christus, dictam unitatem caput inter et corpus reliquum, in fide potissimum

consistere.

Iam vero, si conlingeret in concilio secumenico aliter a

Papa et aliter a tota reliqua Srnodo sidein desiniri, hoc ipso

617쪽

s 10 TRACTATIS DE PAPA. scinderetur caput hic et nunc existens a membris reliquis. Proinde, sive istud reliquum corpus maneret sine capite, sive constitueret sibi caput diversum a Romano Pontilice, hic ei nunc exi Stente, a quo Se ab Scidisset, nequaquam esset Ecclesia

quam instituit Christus. Aliunde nec in solo capite sic abscisso et a caeteris membris reiecto Ecclesia Christi consistere dici posset. Igitur revera periisset vera Christi Ecclesia. Cum ergo promiserit Christus illam usque ad consummationem speculi permanSuram, simpliciter impossibile est ut conlingat in concilio generali, aliter a Papa et aliter ab omnibus vel sero

omnibus aliis Episcopis iidem definiri

Paopostrio Vl'. - Contingere nequit ut tota rei fere tota Episcoporum collectio praesumat unquam sidem independenter a Papa proprie desinire, id est, ita ut desinitio haec, absque assensu Popae, ad eredendum obliget. - Nam collectio Episcoporum quae id praesumeret, hoc ipso sese caput seu rectorem Ecclesiae praetenderet quoad praecipuum ecclesiastici regiminis ossicium, quod in docenda et praescribenda vera fide consistit. Sibi quippe supremam et a Papa independentem in materia fidei

potestatem vindicaret. Proinde non agnosceret verum Ecclesiae caput a Christo constitulum : et hoc ipso ab isto capite, id est Romano Pontifice, sese ab Scinderet. Quae scissio caput inter et reliquum corpus, cum impossibilis Sit, ex praecendente propositione, sequitur pariter nunquam contingere posse ut lola vel sere lota collectio Episcoporum quaestiones

s dei proprie dicta definitione dirimere praesumat, independenter a Papa. Igitur nec de jure, nec etiam de facto, potest Concilium,

ij a Ecclesia, inquit pater Martin. stare nequit, ex Christi constitutione. lineaummo Pontice omnibus et singulis Episcopis superiore et praecipiente, nec sine episeopia summo Pontistes subjecιis et ipsi ut capiti, fundamento, pastori supremo fratrumque confirmatori adhaerentibus. Ergo divisio Episeoporum omnium col

lective sumplorum esset schisma membrorum a capite, aedificii a sundamento ovium a pastore, conlirmandorum a confirmante; ergo tota Pueret, pessumdar

tur et dilaberetur Ecclesia; perimereturque ipsius forma constitutiva, totaque ratio sub istendi: ergo repugnat ejusmodi scissionis hypothesis. v l Doctatus de Ecetrata, autographice editus, p. 184.

618쪽

6llsine Papa, iidem desinire absolute, sed solummodo conditionate et provisorie; id est, donec et dummodo accedat Papae approbatio, per quam Solam firma, rata et irrefragabilis evadat concilii desinitio. α Nam si vellet independenter a Summo Pontifice judicare et desinire, hoc ipso insurgeret contra Summum Pontificem, et a capite neceSSario desceret; unde eli deficeret Ecclesia, quae nec in Solo Summo Pontifice, nec in sola Episcoporum collectione, sed in hac collectione Summo

Pontifici adhaerente et subjecta, vi promissionis Christi et ex ipsius institutione, subsistii s Pater Martin, Traetatus de Eeclesia, autographice editus, pag. 509 .

Sino N. - De quaestione, an contingere possit ut major pars

laevorum s sive in eoncilio εice eatra concilium) sese quoad idem a Papa Sejungat. - Duabus praecedentibus propositionibus dictum est contingere non posse, ut tota vel fere tota Episcoporum collectio aliter quam Papa desiniat, vel etiam praesuinat independenter ab ipso definire. Num vero contingere possit ut a side Sedis apostolicae desciant multi Episcopi, vel etiam dimidia pars, vel tandem pars dimidia major, non inquisivimus: 1' De tota Episcoporum collectione impossibi bilitas est manifestissima. Quia, cum Ecclesia consistat in capite simul et ipsi adhaerentibus membris, contingente omnium membrorum abscisSione, hoc ipso periret Ecclesia. 2' Item res certa est de fere tota EpiScoporum collectione. Quia, si sere omnes Episcopi in haeresim laberentur, et paucissimi Papae adlverentes remanerent, non veri sicarentur

verba Christi, quibus et assistentiam promisit et Ecclesiam

suam irpis adumbravit. Dum nempe dixit, Ego vobiseum sumusque ad consummationem Saeculi, promisit assi Stentiam Iargam et suo amore dignam ; qua proinde impediret non laulum Ecclesiae suae ruinam omnimodam, Sed etiam ne unquam exilis evaderet et ad pauca membra reduceretur. Item quando Ecclesiam suam lipis regni, ovilis et civitalis supra montem

positae adumbravit, procul dubio praedixit Ecclesiam suam, quoad partem etiam docentem et regentem, id est, quoad

619쪽

trium ovium. Igitur semper erunt in Ecclesia multi Episcopi Romano Pontifici adhaerentes et cum ipso in fide convenientes.

5' Nec videtur contingere posse ut Episcoporum pars dimidia major, vel etiam dimidia, a Romanae sedis fide desciat et in hara esim labatur; lum ob praedictos irpos et Christi promissionem, necnon Saeculorum octodecim experientiam, tum quia

sic contingere posset ut in aliqua secta haeretica tot aut plures essent Episcopi quam in Ecclesia catholica; quod non videtur stare posse cum plurimis Scripturae Sacrae et Patrum 1 exlibus, quos, de nola eatholieitatis Ecclesiae disserendo, adducere solent auctores catholici quos inter vide : Thomassin, Trail de PVnitd de l' lise. - Pouget, Institutiones catholieae, t. III, p. 156 et seq., edit. Lovanii, 1774. - Perrone, Praelectionestheologieae, tract. de Lotis theologicis, parte I, Seel. I, cap. m, prop. l . Αllamen Bellarminus, opinioni oppositae aliquatenus lavere videtur per haec verba: Si sola una propineia ret, neret peram sidem, adhue rere et proprie dieeretur Leelesia omtholica, dummodo eIare ostenderetur eam esse unam et eamdem

eum illa quae fuit aliquo tempore, vel diversis temporibus in toto mundo de Fotis Ecclesiae, libro IV, cap. viij. Si non repugnet veram fidem coarctari in una propineia, nec repugnat dimidiam partem Episcoporum, vel etiam plures, a Sedis Romanae fide deficere. Equidem non expresse dixit Bellarminus non repugnare hypothesim istam de verae fidei ad unicam

provinciam reductione; at neque dixit eam repugnare. Quapropter ego, in re tam gravi, ignorantiam meam prostens, quaestionem doctioribus expendendam relinquo ; omnino amplectens quod Ecclesiae auctoritas de ea edocebit, vel jam sorte, me nescio, sufficienter edocuit. Ralionem tamen proponam quae me valde movet ad rejiciendam hypothesim, quod mojor pars Episcoporum, in generali concilio adunatorum, a Sedis apostolicae side possit deficere et in haeresim labi. Id

620쪽

p1RS TERTIA.6l3 nempe contingere non posset sine ingenii quoad universalutatem fidelium periculo. Quamvis enim unusquisque fidelium scire debeat suprema Ecclesiam docendi et regendi potestate donatum primo seorsim fuisse Petrum et Romanum Pontificem, tum postea Petrum simul cum Apostolis ipsi unitis. seu Bo- manum Pontiscum simul et Episcopos ipsi in unitate fidei consentientes et adhaerentes, non autem Apostolos et Episcopos quatenus a Petro et Romano Pontifice divisos et dissidentes: ac proinde supremam auctoritalem, veram fidem, veramque Christi Ecclesiam docentem, apud Romanum Pontificem et ipsi unitos Episcopos esse, non autem apud dissidentes, etiamsi mi mero plures forent; attamen clissidium istud majoris numeri

Episcoporum in concilio adunalorum, aptum ex natura suasorei ad seducendam simplicium fidelium multitudinem: ob innatam scilicet propensionem ad deserendum majoris numeri judicio. Ilinc provisurum christum ne id unquam contingat, merito inclusum haberi potest in eius promissione, Et portae

inseri non praevalebunt. . . Ego vobiscum Sum usque ad conSummasionem saeculi. Non autem mihi peremptoria videtur alia ratio quae menti occurrere posset, nempe : Ecclesiam a Patribus generalis concilii repraesentari; cumque insallibilis sit in fide, utpote eoIumna et Armamentum veritatis, competere eam insallibilitalem majori saltem Patrum numero. Nam responderi potest, repraesentari quidem Ecclesiam per Patres concilii quatenus et quamdiu remanent in Ecclesia, veram fidem tenentes, id est, Romanae Sedis fidei adhaerentes; at si ab ea fide major numerus deficiat, jam non per istos in haeresim lapsos Ecclesiam repraesentari, sed per Papam et caeteros ipsi adhaerentes et in fide consentientes, quamvis pauciores numero remansissent. Unde ratio ex dicta repraesentatione non probat. Nec dixit sanctus Ambrosius, ubi major Patrum eoncilii numerus, ibi Leelesia; sed, ubi Petrus, ibi Leelesia. Unde, quod vera Christi Ecclesia docens, et supremam auctoritatem habens, sit in Romano Pontifice ei

Episcopis ipsi adluerentibus, hoc certissimum; quod vero