Tractatus de Papa ubi et de Concilio Oecumenico

671쪽

geret ut multi Episcopi tale concilium generale pro illegitimo haberent, et ad illud accedere renuerent. Quod si tandem ejusmodi concilium celebraretur, licite negari posset ejus legii imitas; et insuper negari etiam p0Sset, Papam, qui ante

sententiam sγnodalem nondum ob haeresim depositus erat, jam esse depositum post declaratoriam sententiam. Igitur dictum s7stema nedum malo remedium asserat, ei addit malum mullo majus; ianuam scilicet intricalissimo schismali aperil. - 2' Praecipuum hujus sententiae sundamentum est, voluisse Christum ut Papa haereticus non doponeretur ipsolacio per haeresim, sed dum laΣat p0Siquam a concilio generali declaratus esset haereticus; quae voluntas Christi colligitur ex eo quod necessaria sit ad praecavenda Ecclesiae mala. Porro haec ratio non valet. Nam Ecclesiae mullo minus noxium percipitur si Pontifex, qui non obstante haeresi jurisdictionem suam retinuit, eam usque ad mortem relineat. Enim

vero longo lcmpore opus erit ut major pars Episcoporum do asserta haeresi Papae, et de lactis quibus con Stat, certam notitiam acquirat; ilem ut tractetur de congreganda generalisInodo et major pars antistilum in id consentiat, praesertim cum, ad minus, incerta sit latis generalis concilii legi limitas, et incerta hujus medii efficacitas ad deponendum Pontificem. Unde tale remedium plerumque non adhiberetur nisi jam ad sinem vergente haeretici Papae pontiscatu . Immo plerumque obiisset papa haereticus, antequam congregari potuisset tale concilium et suam declaratoriam sententiam prω nuntiare. Interea vero tractationes de celebranda synodo generali et deponendo Pontifice, lotam Ecclesiam scandalo commolionibus et scissionibus opplerent. MinuS certe malum, si Pontifex haereticus, qui per privatam haeresim non perdidit regendae universalis Ecclesiae potestatem, eam vel Sic regere pergat u Sque ad obitum. Igitur si ea censenda sit voluntas Christi, quae melius Ecclesiae provideat, procul dubio voluit Christus, vel nunquam in haeresim, etiam priva-lam, labi posse Pontificem, vel ab ipso usque ad obitum

672쪽

665 relineri pontificiam jurisdictionem, non obstante privata ipsius haereSi.

QUARTA SM TENTIA. - Generalis synodus nullo modo et sileere

potest ut Papa haereticus si talis dari unquam possiti Pontistitia

jurisdietione privetur. - Ηisce momentis nititur: 1' Pontifex non deponitur ipso facto per privatam haeresim , ob rationes supra deductas contra secundam sententiam. - 2' Nequit generali S STnodus, per propriam suam auctoritatem seu jurisdictionem supra Papam, illum deponere.. Nam, ex hSpothesi, licet haerelicus, adhuc est summus Ponti sex, Supremam retinens auctoritalem, cui tota Ecclesia, ac ipsa etiam generalis syn0dus, subjicitur. Inserior autem nequit superiorem suum judicare ac deponere. - δ' Nec poteSi generalis sTnOdus, declarando Papam esse haereticum, emicere ut a Christo ipso deponatur. Nam ut vim haberet talis depositio dubereteSSe certa; id est certum esse deberet, posita dicia concilii declaratione, statim Papam Pontificia dignitate a Christo privari. Porro id non est dogma, nec quid certum, Sed mera opinio. Igitur, cum Ponlisex ante illam sInodalem declarationem adhuc potestate sua p0tiatur, nec ea Spoliatus, post declarationem certo probetur, in praxi perinde est ac si certo eam adhuc retineret. - 4' Imo non potuit Christus, pro divina sapientia sua, hoc modo Papam haereticum deponere. Nam ut generalis sγnodus posset devenire ad sententiam illam juridice prolatam, qua Pontificem haereticum declararet, deberent Episcopi resistere Papae, talis concilii congregationem prohibenti: id est, deberet praecedere schisma. Ii scilicet Episcopi qui, invito ac prohibente Papa, nihilominus talis

concilii celebrationem procurare tentarent, obedientiam hoc ipso denegarent Pontifici, adhuc plenam regiminis potestatem retinenti. Ex qua inferiorem in superiorem Suum in- Surrectione, ingens oriretur scandalum ac perturbatio. Nec cessaret malum, etiamsi deveniri posset ad dictam synoda-

De qua sola hic agitur : nam haereticus esse nequit tanquam Pontifex, id est, quando fidem docet et desnit ex ossicio, seu, ut dicitur, eae cathedra.

673쪽

666 TRICTATΓS DE PAP1. Iem sententiam; quia post eius prolationem, non certum fieret Papam esse depositum, sed id licite negari posset. Insuper eligeretur novus Pontifex, qui licite pro intruso haberi posset ab omnibus opinionis contrariae propugnatoribus. Sane censendus non est Christus Ecclesiae suae per remedium malo pejus providisse. - 5' Equidem grave malum foret Papa privatim haereticus; at non tale, ut Ecclesia subsistere non posSet, ac praesertim ut deberet praelatum remedium adhiberi. Nam, ex lirpothesi, talis Ρontifex, plenam regiminis potestatem, ante concilii generalis Sententiam, retineret; nec ideo interea periret Ecclesia. Longum autem interflueret tempus antequam celebraretur generale concilium; cujus sane congregatio, in talibus circumstantiis, admodum operosa s ret, ne dicam, impossibilis. Si ergo tanto tempore salva esse possit Ecclesia sub Papa privatim haeretico, cur salva esse non posset usque ad ipsius obitum Τ Diceretur si delibus : Tenete orthodoxam sidem quam Papa docet et desinit ex ossicio tanquam Pontifex : haeresim autem cui dicitur adhaerere tanquam privata persona, rejicite. De hoc scilicet personali Pontificis peccato diceretur, sicut de pravis ejus moribus :Super cathedram Moysis sederunt seribae et pharisaei; quodcumque ergo diserint vobis sex cathedra servate et facite; secundum opera vero eorum nolite faeere. Igitur, si dari possit casus Papae privatim haeretici, censendus est Christus voluisse ut Supremam auctoritatem nihilominus retineret, nec ullo modo pos-Set per generale concilium ea privari. Haec quarta Sententia mihi videtur secundae ac tertiae omnino anteponenda; postponenda tamen primae. Nimirum, Sicut Suaresio et multis aliis, mihi etiam, probabilius videtur Papam, etiam ut personam privatam, in haeresim labi non

posse. Ast in lirpothesi quod Papa privalim haereticus seri

possit, omnino negarem eum esse ipso facio depositum, aut posse ab ullo concilio deponi. Quoad textus qui contrarium supponunt, jam eos expendimus supra post primam Sententiam.

674쪽

82. - Pontificem, ob erimen haereseos, concilii generalis jurisdictioni sub iei, ac posse ab ipso judicari et deponi, est opinio erronea et prorsus rejicienda.

PaoposiTio I'. - Certum non est dari posse casum Papae homretiei; eae quo incerta saltem remaneret opinio quae eum ob haeresim eoneilio subjicit. - Quod nequeat Pontifex, etiam ut persona privata, in haeresim labi, suadent rationes gravissimae, Superiori paragrapho deductae, ubi primam sententiam exposuimus; atque ila tenent doctores multi; ac tanquam probabilius habet Suareg. Igitur contraria opinio nequaquam certa est; sed controversiae inter doctores catholicos obnoxiae. Iam vero si incertum sallem sit dari posse Papam haereticum, hoc ipso incertum est Papam posse unquam ob crimen

haereseos concilii generalis jurisdictioni subjici.

PROPOSITIO II'. - Dalo, non eoneesso, Papam tu haeresim labi posse, Si haeresis esset interna et occulta, nequaquam posseι Politis eae ob eam eoneilio subjiei. - Etenim per haeresim internam et occultam nemo Ecclesiae membrum esse desinit.

Item extra controversiam est praelatos Ecclesiae jurisdictione sua ob ejusmodi haeresim non privari. Et palet ratio. Nam alioquin omnes iurisdictionales actus dubii valoris larent, cum certo sciri nequeat uirum quis sit necne interno et Occulte haereticus. Quod proinde in summum Ecclesiae damnum vergeret. Igitur repugnat constitutam Ecclesiam a Christosuisse cum hac lege, ut Papa aliive praelati ob internam et o cultam haeresim ipso facto jurisdictionem amitterent. Aliunde autem non possunt ea privari ab ullo humano tribunali; siquidem talis haeresis nosci et probari nequit. Unde si agatur de haeresi interna et occulta, absonum laret ob eam concilio generali Papam subjectum contendere. Caelerum occulta haeresis non impedit quin summus Pontifex suo regendae Ecclesiae muneri satisfaciat. Siquidem, ex hTpothesi rectam fidem exlerne docet; et quod interne prave sentiat, ignoratur, ita ut haec ejus interna et occulta haeresis nemini scandalo esse possit, nec universali Ecclesiae regimini nocere.

675쪽

668TR1eThTΓS DE PAPA.Pstopostrio Ili'. - Balo, non confesso, Papam, tanquum personam privolam, labi posse in Heresim eaeternam et publicam, nequaquam ob talem haeresim papalis auctoritas concilii gen ratis jurisdietioni subesset. - Nam Papa ob ejusmodi haeresim, vel ipso sueto est depositus, vel non. Atqui in neutro casu

contingere potest ut Papa subjiciatur jurisdictioni generalis concilii. 1' Si sit ipso facto depositus, jam non est Papa. Proinde jurisdictio concilii in ipsum, non est jurisdictio in Papam, sed dumtaxat iurisdictio in virum qui Papa suil, sed qui hic et nunc Papa non est. Igitur in ista hSpothesi mela-phrsice impossibilis est jurisdictio seu auctoritas concilii

supra Papam. - 2' Si ob dictam haeresim Papa non sit ipso sacto depositus, papalom auctoritatem seu primatum jurisdictionis adhuc rei inet. Porro quandiu papalem auctoritatem

relinet, impossibile est ipsum ullius jurisdicti0ni subjici. Num ad papalem auctoritatem pertinet ut sit plena potestas

divinitus accepta universalem Ecelesiam pascendi, regendi ac gubernandi, prout definivit Florentina generalis synodus. Statim autem ac Papa Superiorem haberet eique Subesset, hoc ipso amitteret plenum illam regiminis potestatem. Enimvero mendaciter alicui tribueretur plena potestas tolam aliquam societatem regendi ac gubernandi, si existeret in hac eadem societate auctoritas Superior, cui ipse subjecius foret. Γnde si Papa, non obstante haeresi, papalem auctoritalem retinet,

hoc ipso impossibile est eum generali concilio subjici. Item ad papalem auctoritatem perlinet ut jus habeat oves et agnos, id est, fideles omnes pascendi; juxta verba Christi ad

Petrum directa : Pasce agnos, pasce ores. Porro Si, Ob haeresim, Papa concilio subesset, non ipse pasceret oves, Sed ab ovibuS pasceretur et regeretur; id est, Papa esse desineret. Igitur si, ob suam haeresim Papalum non amittat, hoc ipso impossibile est eum concilio subjici. - llem, Vi primatus Pontificii, Romano Pontifici obedire lenoni ur Episcopi singuli. Aliunde autem repugnat Episcopos omnes ut Singulos ad Sic obediendum teneri, nisi etiam teneantur collective, Seu

676쪽

p1RS TERTIA. 669 in concilio adunali, prout Supra probatum fuit. Igitur totus etiam Episcoporum conciliaris concessus Romano Pontifici subest, quandiu is primatum seu Papalum non amisit. Ergosi, non obstante haeresi sua, Pontifex auctoritatem Papalem retineat, non ipse concilio, sed ipsi concilium subjicitur. Tandem ea est natura primatus Papalis sex verbis Christi ad Petrum directis et ejus successoribus applicandis, ex desinitionibus conciliorum, ex Patrum doctrina, ex Ecclesiae praxi, et ex communi doctorum catholicorum Sententia , ut sit pri- malus jurisdietionis in totam Ecclesiam, Seu poleStas suprema regendi universalem Ecclesiam, seu potestas cui fideles ac Episcopi omnes obedire tenentur, Seu p0lesias vere monarchica. Porro repugnat existere in Ecclesia potestatem jurisdictionalem quἴρ sit supra primatum jurisdictionis, seu quod idem est supra primam potestatem jurisdictionalem quoad

universam Ecclesiam; item existere potestatem quae Sit Supra supremam; item existere potestalem Supra inonarchicam cui omnes SubcSSe ac obedire tenentur. Igitur 2' si concedatur Papam in haeresim lapsum non ideo Papatu excidere, sed adhuc Papam esse ac Papalem juriSdictionem retinere, repugnat eum concilio generali subjici, ab eoque judicari ac deponi posse. Aliunde 1' si dicatur Papam ob haeresim esse ipso laeto depositum, repugnat concilium eSSe Supra Papam, cum depositus a Papatu jam Papa non sit. Ergo in nullo casu contingere poteSt ut Papa, ob haeresim, subsit concilii generalis jurisdictioni. objicies. - Admittenda sunt tria haec : 1' Papa per haeresim non est ipso facto depositus; 2' censendus est Christus providisse ut Papa haereticus posset deponi ac expelli; 5' censendus est Christus voluisse ac statuisse ut Papa haereticus posset deponi per concilii generalis auctoritalem. Ergo Papa,

ob haeresim, concilii generalis iurisdictioni subjicitur. Respondeo : 1' Permissa firpothesi quod Papa tanquam privatus doctor in haeresim labi possit squam hypothesim multi doctores reiiciunt, et probabilius salsam existimat

677쪽

670 TRACTATΓS DE PΑΡΑ. Suarer , libenter admittimur, Papam non foro ipso facio depoSilum, quam is contrarium plures theologi catholici propugnaverint. - 2' Non adest ratio sufficiens cur Christus censendus sit providisse ut Papa haereticus deponi posset. Enimvero ratio illa foret ingens detrimentum Ecclesiae obventurum nisi talis Papa deponeretur. Atqui ratio illa non valet; tum quia Papa haereticus non est adeo nocivum malum ut propterea Ecclesia necessario ruere et perire debeat; lumquia remedium depositionis Papae multo pejus malo laret. Et primo quidem haeresis Papae de qua hic quaestio movetur, non adeo grave malum est ut necessario censendus sit Christus voluisse talis Pontificis depositionem. Agitur siquidem de haeresi prirata dumtaxat; non quam prosileatur Papa tanquam Ecclesiae Pastor et in suis Papalibus decretis aut actibus, sed cui adhaereat tanquam privatus doctor, et suis solummodo privatis dictis aut scriptis. Porro dummodo Papa, quoties Pontificaliter desinit ol loquitur, rectam sidem doceat. satis intulo sunt fideles, quamvis simul innotesceret eun idem Papam privatim alicui haeresi adhaerere. Facile quippe omnes intelligerent auctoritate destitui sententiam a Papa tanquam privato doctore propugnatam, et ipsi dumtaxat obsequendum quando fidem ex ossicio et auctoritate Pontificia desinit ac in limat. Si quis nihilominus contendat adeo nocivam eSSe posse pri a- tam Papae haeresim, ut Christus non potuerit Ecclesiam suam Sine remedio contra tantum malum relinquere, respondemuSet nos ita probabilius sentire; hed pro remedio aSSignamus peculiarem Christi providentiam ne Papa, etiam tanquam privatus doctor, in haeresim cadat. Prorsus autem neglimuS, potuisse Christum providere per remedium depositionis Papae. Nam seeundo remedium istud malo pejus foret. Vel enim depositio haec facienda supponitur a Christo ipSo, Statim ac Papa haereticus a generali concilio declararetur, juxta doctrinam Suaresti; vel supponitur sacienda concilii generalis auctoritale. Porro in utroque casu augeretur malum, non Cura-etur. Nam quod Christus Papam haereticum ipsemet deponat

678쪽

opinio a multis reiecta, et a qua dissentire cuique liberum est. Imo ipsi Suaresio minus probabilis est opinio illa, siquidem probabilius existimat dari non posse Papam privatim haereticum. Igitur facta declaratione per generale concilium, Papam aliquem eSSe haereticum, nequaquam certum fieret hunc Papam esse depositum; et in tali dubio ipsius auctori- tali potius esset adhuc obsequendum. Quod si alter Papa eligeretur, nequm certo legitimus seret, pro intruso polius esset habendus. Igitur remedium depositionis, a Christo ad concilii declarationem faciendae, nedum mederetur malo, multo pejus malum, id est schisma intricatissimum, induceret. Proinde Christus nequaquam censendus est per late remedium providisse. Sed neque cenSendus est providisse per remedium depositionis auctoritate concilii faciendae. Nam, praeterquam quod impossibile est deponi Papam a concilio, ut mox dicetur, si poSsibile laret, sequeretur majus malum. Nam quod Christus talem auctoritalem concilio supra Papam haereticum contulerit, non eSi niSi mera opinio; communissime a doctoribus catholicis reiecta, imo quae intrinseco repugnans facile probatur. Igitur post talem depositionem, nequaquam certum foret Papam haereticum, primatu Pontificio spoliatum fuisse; et qui ejus loco eligeretur pro intruso haberetur a muIlis, et licile ut talis respui posset. Igitur non remedium, Sed Schisma, confusio et dissensio induceretur. - 5' Nedum censendus Sit Christus providisse per depositionem a concilio faciendam, dicendum est ejusmodi remedium repugnare ac esse Simpliciter impossibile. Nam si

Papa haereticus sit deponendus, et non jam depositus, adhuc Papa est, et primatum jurisdictionis relinet in Ecclesiam universam. Proinde superior est cuilibet Ecclesiae membro, et cuilibet collectioni. Seu, aliis terminis, hoe ipso quod sit adhuc Papa, est superior quolibet concilio generali ab ipso sejuncto, et concilii auctoritas relative ad ipsum inferior est. Porro repugnat et Simpliciter impossibile est superiorem

679쪽

672TR1GHΓS DE P1ΡΑ. subesse in seriori, et posse ab ipso deponi. Nec dicatur, intrinsece non repugnare decretum quo Christus statuisset Papam haereticum generali concilio fore subjectum. Equidem tale decretum non repugnat, dummodo Simul Supponatur Papa per haeresim ipso facto jam depositus. Tunc enim cum jam Papa non sit, nec est relative ad concilium Superior, sed inferior. At prorsus repugnat dictum decretum, si Papa supponatur deponendus. Tunc enim Christus voluisset eum, non obstante haeresi, adhuc esse Papam, id est, superiorem concilio; et simul voluisset eum subjici concilio, id est, esse timseriorem; quod contradictorium est. Repugnat autem Christum contradictoria voluisse et statuisse. Igitur opinio quae tenet Papam ob haeresim concilio subjici, et ab eo deponi posse,

erronea est ac prorsus rejicienda. PaoposiTio IV'. - Papam concilio subjici ob haeresim, ae ab eo deponi posse, opinio est indueens in schisma et haeresim.

1' Inducit in hanc practicam conclusionem : Licitum Episcopis, ob intentatam Romano Pontisci haeresis accusationem, in eum, quamvis adhuc Papa sit, insurgere; ei conciliarem congregationem prohibenti, obedientiam denegare; ipsum, hic ct nunc Papam, rejicere; et ab ipso tanquam capite sese abscindere. Porro ejusmodi obedientiae substractio et ab Ecclesiae capite Romano Pontifice scissio, ipsissimum schisma est. - 2' Logice deducit ad hanc conclusionem, quae haeretica est: Romano Pontifici collata non fuit a Christo plana potestas universalem Ecclesiam pascendi, regendi ac gube nandi. Nam si Romanus Pontifex, licet adhuc Papalem auctoritatem relineat, subjiciatur superiori auctoritati, nempe generalis concilii, salsum est ipsi competere dictam plenam regiminis pote3tatem.

680쪽

Seditio in antecessum determinabimus statum quaestionis, seu in quo praecise stet dissicullas. Tum probabimus, pro remedio quoad casum de quo agitur, non institutam a Christo fuisse ullam in terris auctoritatem supra verum ac legitimum Pontificem; sed remedium in hoc casu a divina ipsius providentia, opportuno tempore non defutura, pendere. Tandem consulabimus objectionem, qua salso contenditur Constantienses Patres, jurisdictionem in verum ac legitimum Pontificem exercuisse, Sicque sinem schismati imposuisse :ostendemus scilicet sublatum lunc schisma, non per ullum in verum Pontificem iurisdictionis exercitium, sed aliter.

g l. - Determinatur status quaestionis, seu in quo praecise flet difficultas.

l. Schisma proveniens ex eo quod duo vel plures de Papatu contendant et Ecclesiam in partes scindant, duplicis speciei esse potest. Vel enim, institulo congruo examine, detectum est cujusnam electio legitima suerit; vel post diligentem et plenisSimam indagationem, obscurum et incertum remanet quis ex contendenti hus legi lime fuerit electus. Prioris speciei schismala pluries antiquis etiam temporibus inciderunt. In his autem casibus institutum fuit ab Episcopis examen de circumstantiis electionis; et acquisita certa notitia de legitime electo uno e contendentibus, is pro vero Papa agnitus, alii tanquam intrusi ac invasores reiecti; sicque sublata omnia ejusmodi schismala. Quod constat verbi gratia ex iis quae gesta sunt in schismate contra S. Cornelium exci-