장음표시 사용
321쪽
plures sent propositiones, quarum alteram altera non probat ,' tra rue probat intentionem persi, certum est plures esse argumentationes. Cuiusmodi apud eundem authorem eodem loco: Socerum depellere regno Decretum es genero:
partiri non potes orbem . Vel una propositio est, ril quod prius est, Socerum depellere regno Decretum est genero) .i iesur, 'confirmatiosis eius quodsequitur partiri non potes orbem.)Hoc autem posterius, neque eam quae sequiturprobat G lus habere potes neque probatur ab ea. Ergo hoc esum Ῥ-lm habere potes ) altera propositio eu . Visint argumentationes , Pompeius destinat depellere te imgeris, ergo δε piendum tibi est bestum. Et Ilus potes habere imperium, ergo etiam gerendum tibi es bestum . Sic auintilianus .i . in Quin in apibus pauperis: Decerpebant inquit)fores meos. Haec ' Σ'',' β' est aduersari, contradidiis. Hanc confutat. Subdit itaque: p vpς Ecquid intelligitis iudices,quanto dolore dignum sit quod ego perdidi, si etiam hoc damnum est, flores austerri ' Vtitur hae aduersari, confessione adprobandam intentionemsuam. Si
enim perdere lores ea damnum, multo magis damnum est opes perdere. Sequens propositio est haec: Da plane, alioquin tu illos in vetustate eruabas e durarent adhuc, nisiadhortum tuum apes venissent. Priorepropositione velut a Lgato ad inconueniens aduersario ,probauit, vel non esse damnum decerpi flores, vel maius esse quod i sit passim tu vibus. Hic probat, ne decerpi quidem eos, cum nequeant alioquin durare, quanquam non accedant apes. Sed istud quia
semper propemodum fit, ubicunque uberior est aliqua ad dicendum materia,non fuit ideo monetam, nisi quod pleratque
sic duae aut plures propositiones elocutionis ratione iungutur, ut videantur in unam confundi argumetationem. Idcirco
322쪽
RODO L. AGRI C. DE INVENT.disientis iudicium diligentiori nobis admonitione fuit exciatandum. Euodpostremum poseimin, cum neutra alteram,C neutra persee conclusionem probet , uini unius argumentationis propositiones, duae tantum poterunt esse . Nec enim plures capit ratiocinatio propositiones. In enumeratione vero quanquam posint esse plures duabus, omnes tamen colun- Elae unius propositionis obtinent locum . Plana ratiocinatio Exeplumuli, videtur esse apud Lucanum, Ante aciem Aemathiam nullis
ciet dii accesiimus armis, quaesequuntur sed turbato propositio μ
nadai, p . num ordine. Visit minor propositio, nonsumussecuti ut as ς φ. ης vi res Pompeii,cum dicit Ante aciem Aemathiam nullis accesrς Pompeium simus armis Deindesequatur conclusio, ergo possumim iuste
A si din deesse aduersis. Haec est. Pompei iam castra placent, quae δε-
Tu uis serit orbis' Tum postremo maior, quia quisquissecutus no est' laeta,iuste potes deesse aduersis. Quod autem ponitur, Nunc vititoris opes,incognita fata lacesiis ' V velut alia maior
propositio. Plurium vero propositionum probationes i, crobrum est videre ,praesertim cum nonnunquam totae cause indu sint coniectae propositiones, ad quas omnes referuntur probationes. Vi redeamus autem eo unde carpimin, optimum fuerit ab apertis imis incipere, ut Uu a uetudineque rerum quae obsecurior uni fiant paulatim apertiora. Rerum natu
ra sic se habet. Suί cuncta colligenda fiunt gradibus quod festinanti nonnunquapraecipitium est,ad id persingula sequenti vestigia,magna quandoque facilitate,pari securita-
Elud ς. velut flexu cludant. Ductum a gladiatoribus.Est enim eludere,ictus intelatos a quadam euitare vel utique ludendo i se auertere,ac propellere. Martialis, Callidus immissas eludere simius hastas, si mihi eaudasoret,cercopithecus eram. Et Politian in Lamia ibi inquit)8c sunerepus periclitatur.&petaurista iactatu Nsaecularius praestigiatur, & venerari' iflatur,& diuinaculus hallucinatur.& aretalogus nugatur, & circulator illudit, dc gladiator eludit,& orator bliditur.& poeta mctitur.
323쪽
Et quod de Lysia legimus. solebat veteres illi oratores miro studio id agere, ut si- Dissimulatisne arte dicere viderentur, itaque simplicitate quadi orationis Acilius id quod vellet artis apud V rudi multitudini persuaderer. Cui illorum sentetiae hunc in modum libro quarto suta teres. scribit Fabi : Effugie da ergo,inquit,in hac praeeipue parte,omnis calliditatis suspieio. Neque enim sev siqua custodit magis iudex.)Nihil videatur fictum, nihil sol ieitum: omnia potius a causa, quam ab oratore psecta credatur. Sed hoc pati no possumus, di perire arte putamus, nisi appareat.cum desinat ars esse si apparet. Pedemus ex laude, atque hane laboris nostri ducimus summa. Ita quae circum statibus ostetare volumus, iudicibus prodimus. Hactenus Fabius. Atque hoc est quod solebat dicere Lysias, sim- Lysi t. mam artem esse.non videri artem. Est aute hic Lysias ille orator insignis,unus ex numero illorum decem,qui eodem tempore Atheuis floruisse tradutur: que eum Platone coserens Phauorinus:Si ex Platonis inquit oratione verbu aliquod demas, muteGue, atque id comodissime facias,de elegantia tanta detraxeris si ex Lysiae, de sententia. Auctor Gel.libro secudo cap. quinto.Tarquini est peregrin Romae. Hie est L. ille Tarquin. Priscus, Romanoru rex quintus. Cui cum initio Tarquiniis adhue age thLucumolii nome fuisset, postea Roma cum uxore aduectus, L. Tarquinii Pristi no me sumpsit. Rel iqua lege apud Livium libro primo ab urbe codita . socerum depellere regno Decretu est genero. Eiusdem Curionis & qui de libro primo sunt verba. Popeius 4nquit gener tuus decreuit te socerum suum regno depellere. quo solus ipse regnet. Quod aut e Rodolpbus ex iis quae sequuntur duas facit argum Stationes,id mihi parum considerate factum videtur. Quis enim non videat, longe efficacius sore ad perstadend5, si diras hoc pacto, Cuicunque regnadi cupido negatum est regnum pamtiri. Si tamen solus habere id potest,ei susci pienda est bellum illud,quo solus imperiueosequatvrc tibi θ C. Caesar partiri regnum ter Pompeium non licet, di tamen victo illo solus regnare potes:est ergo tibi hoe bellum siseipiendum. Locis regnitis, proxime neeessariam esse prurium rerum descriptionem, boeeΠ , meris de quibus fortὸ aliquando dicturi sumur, persMos dedueamus locos , ω quid Desingulis locis de eis diraposiit dispiciamus. Cap. xx.
ΡRuximum es ei, qui diligenter cognitos habet locos, vo
letque ex eu inuenire, parare facultatem sibi cui det rei porcurum. per locos deducendae, quod vel idem ea, vel ite illi, quod flebant qui docebant Esetoricen, intor irritamenta ponere puerorut9: quod Graece .in, Latine a pleri que descriptis vocatur. Sed Rhetores angustius pleraque quam pro omnium locorum latitudine describebant, eloquendi vero ra
tionem quampraecipues diabant illi) latius, quam nobis
sit opus. Satis enim nobis erit, res singulorum locorum singulis verbis, velut capitibus quibusdam 'annotasse. Si quis tamen ea volet oratione latius fundere se vel nudam hane describendi qui expositionem, vel conuersa in laudem , aut vituperationem di bone,argumetatione tracitare descripti
324쪽
Praesertim Cap.2. huius libri. modisiima describea di ratio.
RODO L. AGRI C. DE INVENT.nem, poterit obiter ω pulcherrimae artium omnium elocutioni conssulere, dum parat inuentionem. Necessi es autem quisquis volet rem aliquam describere, ut omnem eius naturam proprietatemque exadtepe 'ediam habeat. Quatumque distabit a notitia rei, tantum a facultate aberit eius δε- 'ribendae , proinde, apte commodeque de ea disserendi. Euemadmodum enim saepe iam diximuου, Dialecticesolam
inueniendi docet rationem, res ex penitioribus artium petendae sunt penetralibus. Atque ex eis inueniantur oportet quaecunque inueniuntur. Ilia materiam praebent inuetioni, Diale lice viam docet: nsistis in rebus, quae in vulgari opinione notitiaque omnium positae, notiores sunt, quam visint disiendae praeceptione, quae su quotidie teruntur in manibus. quoniam apertaesunt enim ita prope ad disserendum de risiussererit Dialeciticeo materiari nobis is quem communem vocamus sum rerum humanam ,suppeditabit. Eui nouerit autem rem, quam descripturus est, omnemque eius vim naturae perviderit, illi promptum est expeditumque re perire omnes in ea locos: O videre etiam, qui loci quibus rebus conueniant, aut non conueniant. Nec enim omnes es in
omni re inuenire. Et quidam rebus per se conueniunt alij co- ueniunt quidem rebus Id non nisi in pronunciato dis ossis. uuae cuiusmodisint,subdito exemplo deseriptionis,facile videbitur. Fiet deseriptio comodissime , c instituatur, ut ex eis quae singulis e locis ducimus,m re deseribenda,pronuncia- taliant:μ, νυubiedium res sit quae deserabitur: id quod ex loco ducitur praedicatum. Nisi tamen j loci erunt, in quibus commodiu secubfiat, ut cum steries resumimus. Ibi enim aptius res fet praedicatum. Genus enim natura defletae,nousteries de genere praedicatur. Et si qua alia erunt eius con-
325쪽
ditionis, quae non erit di cile videre. Euanquam in reliquis propemodu nihil est quod impediat,quo minus omnia quae ducuntur ex locise intpraedicari de eo, i quo ducuntur. Nam definitum de definitionepraedicatur: Di,animal rationale est homo. Contra,vtiussicii non abnuerimo verum hoc tamenon set inepte. auare in his, quanquam liberum sit hoc vel illo pactofacere,malim tame, quo minor sit errori locus,' Ariptum priori legis seruari, ut res de qua quaeritur , ιbi fiam sit quod ex loco inuentum fuerit, sit praedicatum. Visi sumamus exempli gratia describetam hominem primum dicimus ex definitionis loco, homo est animal rationales deinde quia hominis genus est animal, lirimus,homo est animal. Proi eciebus hominis accipimus omnia, in quae diuisionis tere ea,
qua priore libro diximus,homo potest diduci. Non quodpossit homo quidem diuidi in veras species: sed quia ad inueni di viam, praestant idem illa tu quae homo diuiditur illo pillo, quod prae tant verae species, in quas diuiditur genus. In PAbus cum habeat homo generis vicem, ut modo diximus, prindicetur de eis oportet. Dicimusque homo dosius est homo, homu indoctius e i homo. Possumusque hoc eiacm modo per omnes diuisionis ire disserentias ducta quemadmodum prindis imus 'propemodum ex omnibus locis diuisione. Post haec, propria hominissimi, homo capax est do binae, homo est ra- P 'privm. tionalis, homo est natus ridere. Ex totius loco nihil erissem Totum. ta si,quod de homine dicatur: ipse nanqueper se homo totum est. Nisi vellimus forte dicere, homo totius mundi pars ea. Partes autem hominis eo Padis quo partium diuersitatem priore libro fecimus, haud dis Pile erit inuenire. Coniugata iaerunt,humanus, humanitas, humane, ut dicamus, homo est humanus homo praecipue debet expetere humanitatem homo
326쪽
RODO L. AGRI C. DE INVENT.debet omnia facere humane. Nemo autem credat hic ematum esse s verbispersi repugnantibus, ut fiat ex eispronuntiatum m rei de qua querimus, alia addantur verba,quo possint commodius inpromtiati formam cum re concludi. αιm enim per se dicatur inepte, homo est humanitas: additis at quibus verbis, ut sit romo praecipue debet expetere humanitatem , commode dicetur. Simili ratione descriptisper rei quos ducetur locos. Nihil enim attinet omnium ponere ex
pla,quando longum id esset,isfaciliust, quam ut indicam
Adiacenti . dumst. diacentia m actus maxima immensempro- Sub ectum. pemodum copiam praebebunt inuentioni. Exsubiecti loco.
hil est quod de homine dicatur. Cum sit enim homo generis earum rerum,quae pre subsistunt insubiecto nequis esse. SisC.uta. GP caus, m euenta, m connexa, in hispraecipue rebus quae c.hh. . di patiendi egeneri unt, primas per 'sibi vendicunt Loeui '' partes. Locus tempus, describendissingularibus rebus, u φρ' ' cierebis i Catoni, ut Romaeot tbenis, bello Punico, d Genera vo- ῶ Cannensi, multamsuppeditantplerunque matteriam. G I uni neribus rerum,quoniam eafere citra intellectum temporis mindivid*- RQ uti apprehendunt ab animis notis, seruntur, minus
Cooxipsoxia, idcirco sunt eu hi loci accommodari. auinque accidentium
hesis, It loci plici rei deseribenia nonfacile queunt aptari sed ros' D' β', pronuntiatis eis, quae ex priorum locorum deseriptione ductasiunt,adiungentur. Visi dicamus sonio loquitur, loqui
Contingoti . dum est hominiae cui coli trans est, quod Psit acu f- - sin is vocem humanam. Viacus aure homini comparatus, dicix,quod iis non est contingens se pecie diuersum. A ngere autem D
Cuz: '' maham vorem ad loqvigenus e i. auicquid enim loquitur, vocem humanam git sed non quicquid est Mit voce humanam, loquitur Niv quonia animalia quae citra intellectu
327쪽
DIALECT. LIB. II. s is ita agunt non loquuntur. Sed hominem loqui comparatum ei quod sesiacum effingere humanam vocem contingens est. Me etiam,tusire hominem ad id quod est,homine loqui contingens vocamus. Similiter in loco qui nomen vocatur, si diacas,homo vocatur, nil videris dicere, quod ad eum locu per- '
tineat, nisi addas iam sepronunciatum id, quod dici let, quoniam factus sit ex humo: velsimile quidda. Ex eo quo Mirique loco, quipronuntiatorum dicitur, nihil itidem posses pliciter dici, hincpatet , quod qui uis de re pronuntiaturus est,necesse est pronunciato id faciat: quod quia constare oportebit ex re,c eo quod de re dicitur, necessario ex aliorum locorum aliquo ducetur. Comparationes itidem . similitu-
ames rerum, nonsunt perse rerum ad res ,hasemper accipitur aliquid in re, per quo at eius ad aliam rem comparatio. Homo per se nulli comparatur, nisi capiamus in eo, vel magnitudinem corporis, vel vires, vel celeritatem, vel quae-cuniue alia talia capipossunt, in quo reliquis vel animalibus vel hominibus comparetur. Opposita diuersa,Τμia solum tis .esu: negatione pronuntiantur,nihil est quod perse describendae rei
conferant: nisi aliis locis adhibeantur , ut vel in comparationes, uel ilitudines transferantur, vel aliorum locorum usum. ut quemadmodii dicimus,homini enudium honestatis,cura di cendi adiacenti unt haec. Sic dicimus etiam a co-trariis, homini est odium vitiorum,euitatio ignoratiae. Et ex diuersis hominis, brutis nullas est vitiorum virtutumque δε- lectus,nullas res ectussicientiae aut ignorantiae. Illud et Eadmonuisse volumus , utilisi me sitngulares res, m ut quaeque notissima est, ab hu describi, qui primam huic curae asserunt manu erus enim, quia singularaa sunt, omnes inter se locos conlinent. Et quia nota sunt aciliorem praebet inuensedi
328쪽
Bella Punica. Clades Canis nensis. De usi Ioc
Viam . auia constat haec facultas usu praecipue crebra experiendi consuetudine. lcudus enim te est animus,quisquis maius aliquid conatur . ne umus inter principia maxime Operis dissicultate deterrendi. Nonunquam enim maiora
propemodum viribus vostris , vel per hocsΓιm praestamus, quia steramus commode praestare nos posse.
Quod graece ἰ Φρασι. . id est, pura meraque narratio seu explicatio. Hesychius λόγον ἐναργοῦ, id est. euidentem sermonem orationemve interpretatur. Is quem comm nem vocamus sensum. Commune & innatum ferme omnibus de rebus iudicium. Ne quis parum cautus,de eo sensu comuni existimet loqui Rodolphum, quem physici isti nostri enumerant inter sen sus illos, quos vocant interiores. Quam priore t ibro diximus. libri primi cap.septimo. Quaeso autem te lector,siccine Rodolphum locuturum fuisse credis, si hue ad tertium spectarent librum Non quod homo possit diuidi in veras species. Non ita, inquit, accipienda haec sunt, quasi ego existimem hominem in veras species diuidi possiec est enim species infinia,quq alias sub se species no hibet. Sed idcirco specieru memini,quod ea in quae homo diuidi potest,quod ad inueniendi attinet ratione, nihil a speciebus disserunt. Qua de re lege superioris libri eaput sextum. Cum sit enim homo generis earum rerum quae per se subsistunt. Hoc est.cu sit homo substantia, seu in genere substantiarum. llello Punico.) Tria bella punica gestere Romani: quorum primo, victis nauali praelio Carthagineusibus, finem fecit COS. Luctatius:alteri, Pub. Aphricanus maior, victo Hannibale.tertio, Aphricanusminor, Carthagine ipsa euersa. Cladi Cannensi. Quam accepere Romani apud Cannas,ubi ut Livii dicam verbis quadraginta millia puditum. duo millia septingenti equites, de tanta prope eluium sociorumque pars,eae si dicuntur. Quoniam sit ex humo. Ab humo diei homine, author est M. Varro. Sunt qui diuersum sentiat, vel um nihil ad hune locum. illud per se quiuis animaduertat, ea quae hoc capite docet Rodolphus,eade sere esse eum iis, quae Erasmus tradit secudo libro Copiae decolligelais oeptis: quaeque
sunt apud Rodolphum ipsum . in epistola quadam de formando studio, ad lacobum
Barbirianum. Tertio ad locorum usum necessarium boeesse, utpostquam res gulaι iuxta rationem precedentem persuos locos duxerimus . tum earum rerum , de quibus dieIuri sumus , Iocos iniucem comparemus , ω proinde ut h3 aut consenserint inter se aut dissnserint, ita res quoque aut eo tuentre aut da serepare dicamus. Cap. xx I.
U I vero quiparauit hanc describendae cui que rei facultatem , hoc est, ut psit videre, quid de re quaque ex omnibus locis dici posit , utile erit de propositis duabus rebus,
quarum altera dicatur de altera , ut cum describerit utranque, conferat interse locos viri que Zei , unumquenque alterius , alterius omnibus. vidiatque, quid consentaneum possit in eis m quid Ventaneum inuenire. auatenus enim con
329쪽
DIALECT. LIB. II. i s ISTientiunt inter se loci,eatenus etiam res altera de altera no ne gabituri auatenus autem diserepant loci, non poterunt etiamne res quidem interse conuenire. Si quado vero ducetur idem
ex iuuersis viri que rei locis, quemadmodum sepseris.-pra sedimus,si modo id quod dudium est e locis,certum habeat cum re utraque consensium, certo etiam vinculo res inter se conuenient. au renda autem erunt per omnes locos iam consentaneae ea rursus dissentanea tentandumque hoc pa-Lto,quid in utranquepartem de repropositapsit dici. Sumamus in exemplum , philosepho habenda est uxor. Hic primum philosephum perseos explicemus locos ii ter uxorem. Definiam philosophum esse hominem diui- , 22 ianarum humanarumque rerum notitiam cu virtutesectante. pMi vhu .
Pro genere erit homo, quanquam exadtius intuentisibiecta sit. Species erunt Stoicus, Peripateticus, secademicus, Epicureus,stquae reliquae sesJaephilosephorum numerantur. Proprium es, curascientiae cum virtute. Totumqpartes:
eadem quae hominis. Coniugata ephilosephia, philosephari.
diacentia pastor, macies, horror, masteritas rontis,se tieritas vitae, morti integrita ,amor laborum,rreu humanarum incuria,contemptus voluptatum. Adtin studere,vigila- re,laborare aliquid talesemper essicere, quo melior ise, me
liores alij fiant. Causa essiciens es ephilosephus qui docuit
eum,c cura, iugis intentiostudiorum,quibus didicis. Fianis bene tranquinque viuere. edia sunt. mores hominum, vitaque restis institutis emendata, in aedita praecepta vitae.
Coseripti libri sui oe memoriae posteritatis Destinat unt: omnia quae consequendae philosephiae causea parauit. Connexaseunt opes: eius quale nive, di puli, veneratio Jama. Locus latria in qua natu , locus in quo versatur, publicus,
330쪽
RODO L. AGRI C. DE INVENT.c as'ectui omnium expositus, ut qui omnis sit vitaepraebi
turus exemplum. Item habitatio satis certa cum debeat Psebiumpopulorumque corrector m emendator esse. Tempus,aetra eius. iuuenis ansenex. ccidentium loci,υt praediximus,quia insolamis plicicem rem no veniunt,melius in toto pronunciato quo umptum est , perstitientur. Hoc pa-dito, etiam erit explicanda uxor persuos locos. Primumque definienda, ut sit uxor mulier in consortium vitae liber rum causa legitime accepta. Hic pro genere erit mulier. Species erunt, haec ista uxor. Proprium, Γίeros parere. To
tum mpartes t dephilosepho diximus) no aliae quam ho
minis. Coniugata: uxorius,uxorie. Adiacenti astitas matrimonialis,amor uxorius,cura Medae eius,studicitia, aut negligentia tori. e in blandiri, quercrixari,susticari, aemulam metuere,iu genialia reddere, parere,educare,incommunem re familiarem curare. Subiectum seuoni nunc uxo
rem sicut est philosophum tanqui substantia accipimm) no
habet. Causea esciens est, consense s comunItioque matrimo nij. Finis est,procreatio liberorum,conseruatioque. Destinata sunt,opes quibus alipsit,reliquarumque rerum ad tolerata matrimonij onera apparatin. Connexa,maritus,opes,dos,uobilitas. sum reii uxoris nome ad conexa pertinet, raraι rerum generis est,quae ad aliquid vocantur:νxor enim maritis PMcim maritus uxoris es maritus. Nos autem in praesentia uxore no tanquapro qualitate uxorias prosubstantia quae ab ea denominatur accipimus .Locus oetepus in generalibus his quaesionibus,hoc es, quaeproposita alio loco dis
mus vocari, per conditionem inferuntur, ut dicamus, quid
siperegrina sit quidsi iuuenis quid eneri Perse enim nihil horum est in uxoris persona accipere ,sed per conditionem