장음표시 사용
61쪽
rentia quaecunque ad rationis intelligendique vim pertinent, insu homine quaeruntur Sensis , m mouendi vis, m quaecunque circa eas u in Omuibusθectantur animalibus Alcersere sirmari,corsum communia sunt omnium viventiu. Nam quae corpori insevt,iu omnibus reliqui quae videri ta-ξίquepsui, si inaevire. Et bπμm quaedam natiua sunt re bus,quae prepetuo is seu ut sto: quaedam diuturnitate firmantur,quaedam permutaΠtu ubinde,sevelut in die eunt alsredeunt. Horum omniam,alia Gu,alia intellectu coprehenduntur non quod quicquidsentitur,non m intelligatur et raut quicquam in intestectu sit,quod non aliqua via ad ipsium
sit persen profectum sed q*od alia quae primasi e nobis cognoscenda osserunt, viamque menti Hesensu aperiunt aliavi lutesteIlus ex iis ipsis colligutur. Ita alia ei ad quodprimit, haec ei ad quodpotissmum pertinent,attribuere riseum est.
Adiacesvocamus.)Adiacentia vocabulo ea sere coplectitur Rodolphus, quae qualitates qualitatesq; ab Aristotele in eategoriis di tur,quatenus bare ad sua referuntur subiecta alio nanq; relata, alia sortiutur dc nomin . Verbi causa, Virtus relata ad aniam ii, adiaces est eadem cum adsilicitate refertur,de numero est dest natoru:cum ad vitium.repugnans. cum ad iustitiam de temperantiam, genus:cum ad habitum animi sp et ei. Multiplex est hic locus. Duas ponit in summa diuisiones adiacentiv. Nam prin- Adiacentium ei pio.adiacentia omnia,aut percipiuntur scnsu. ut intellectu co npreheduntur. Deinia diuersitas. de.quedi eorum nativa fiant, quaedam forinsecus accedunt. Partes divisionis utriusq; , iactim Rodolphus ipse satis dilucidc explicat, partim nos suo quaque loco explicaturitimus. Sensu comprehendutur. Duo genera Aristoteleo facit eorum,quae coprehenia dantur sensu,alia enim sentiri secudum se,alia siccudum accidens. Secundum se ea seniatiri dilutur, quae ipsa in causa sint,cur sensu percipiatur. vi color visu, sapor gustu. olfactu odor. Secundum accidens, quae non sua sed alteriu3 cuiuspiam gratia sensu coprehendutur,quem ad inodu homo, vocis modo quam iacit gratia audiri potest .& eur videatur,in eausa est color. Rodalpbus de priori tatum genere loquitur. quoru eiusmo di rursium discrime est: vi partim communia, partim propria dicantur. Comunia sunt qui plurib' eoprehendi sensibus posivi,ut magni rudo, numerus.quies, motus, figura Propria,quae singulis modo sensibus coanoscatur,ut color vim, sonus auditu.olfactu odor, sapor gustu, iactu, id du, calidum, humidum, siccii. quael alia eius generis sunt Hie sunt semina in Aristotcle aut horem secutus hoc dicit. qui putat omnJ cognitioni nostra oriri a sensbus. In haematite. Gemma est, nonae a virtute atque effectu habe snempe a sistendo Languine, enim Graecis sane uine esse nemo ignorat. Pliniusti trigesimo septimo,cap. decimo. In sinaragdo. Et huius gemae mentio fit apud Plinii libro eodem,eapite septimo. Quaeda nativa. Nativa adiacentia sunt, que intrinsecus
ex ipsa re ociutur,velutique innata sunt. Accedere dictitur ea, quae extrinsecus in rem
cadat. verbi causa,Sunt quibus uatara corpus tam firmum ac patiens dedit, ut labore.
62쪽
inediam, rigus, aliaq; id genus iacile ferre possint. Sut rursus,quibus etsi natura id laestita non est,tonga tamen eIercitatione ac cosuetudine ad assequuntur, ut 5e ipsa ad toleranda ea quae dixi idonei evadant. Haec ergo corporis patietia ae firmitudo, in prioribus quide illis natiuum est adiacens, posterioribus vero accedit. Quae accedunt aute. Ad haee plene intelligenda, plurimum mometi attulerint ea, quae de qualitate in cateis storiis tradit Aristoteles. In consuetudinem. ita interpretatur quam Graeci 49 Latinorum quidem habitu vocant. Cicero cum alibi tum secudo de oratore.& secutus hue Quintilianus,consuetudine nominant. Qualis est vis quaedam tuendi. Non hoc accipiendum, quasi haec solis in sint illis quae sensu carent: sed quod in illis nihil insiti hisce Cicer. dς bis praestini iv,. Alioqui & in animatibus quoque ea reperiri vel Cicero in officiis docet: s c. s. de F, Principio inquiens generi animantiu omni est a natura attributum, ut se vitam, corinnibu . pusque tueatur. declinetque ea quae ei nocitura videantur: quaeque sint ad vivendu ne cessaria inquirat & paret. ut palium,ut latibula, vialia eiusdem generis. Comune auteanimantium omniu est coniunctionis appetitus. procrea di causa,& cura quaedam eorum quae procreata sunt. Vt essent in officio.) ut nusqua desideret, ut officio tuo fungerentur Ergo prima serδ. Triplicia adiacentia tribuit animo hominis: affectiones, arΛ s 'onitri tes, virtutes. Et ista quide. Assectiones ait trisaria considerari posse: vinatiuitas, ut usul eritis de atque exercitatione quaesitas, ut teporarias mometasque quasdam anum motiones,qus p S'μ ut repente adueniunt, ita abeunt quoque Ribito ac recediit. Id apud Aristotele dicere - '' Iieeit hoe modo .hre interim in secunda,interim in prima, interim in tertia esse specie Λ-s es qualitatis.Porro Boetius in categorias Aristotelis scribens, ait non esse absurdd, si re, ' pq P dem diuersi, eo siderata modis, diuersis item generibus subiiciatur. nequid obturbet n. hin hic isti, qui inter omnia ea quae sub diuersa genera cadut, realet nescio qua subesse a tutdistictione. Qua in parte erroris coarguere eos poterat vel Thomas ille Aquinas, qui S*μ' 'R- si is & piti biles qualitates, prout varie considerantur, modo ad prunu, modo ad ter tium aut quartum genus qualitatum pertinere existimat. veru haee non perinde arride M' ' Domitii eo de plindria quare ne is nobis negociu facessit,& in sua arena im-M' x -- tot adoriatur. his misso, extera persequamur. Regenda auferedumque. ldisi sit,cu adeo nobis assectus dominantur,ut quod cistiue impulerint illi,vel noletes sequi cogamus. Sane initio non difficillimum est obuiam ire affectibus, at postquamsemel ae iterum tertioque illis fueris obsecutus tantas interim colligunt vires,ut indatu quoque ac Artium diuer renitetem quoa uouersus impellat. Quarum aliae. Artium, inquit,aliae cognitiuae sunt, sitas. aliae active.Cognitiuae sunt,quarum ita scognitio est. vi sunt quas physicas vocant aemathematicas,quaeque sermonis artificium docent,ut gramarica, rhetorica, dialectica. Α ctivae, quam finis est actio, ut sunt quae partim mechanicae , partim morales dicuturi Sed de his rursum libri sequentis capitulo secundo & nono. Quintilianus seelidi institutionum libri eapite decimonono, tria artium genera facit, inspectivum, administrata
Actuum nomen quid bis designet, quomodo diuidatur, G quanta binus lita
adiacentibus oriuntur af BG, unumquodque enim pro modo natur uae, utque aliter aliterue asseclum est, a-AM ' β' g t. autem in praesentia non ita accipiendus est ut apsione distinguatur sed ut sit adius, id quocunque aliquomodo exerceri assicique dicimur. Ita timere, dolere, metrotare, quisere etiam vacare, nobis adlus erunt. Om-
63쪽
DIALECV LIB. I. 23nia enim,cum actus rescrutamur,vcnient consideranda marstumenti aliquid in hanc istam uepartem dabunt.
Possumus si videturi astus pro adiacentium, e quibus ' βήnasecutur, varietate distinguere: G sint alij qui proueniant ex
nativis, ut in igne calere, lucere insole, in animalipayci, moueri,natare,volare,dormire,ingredi,vigilare. Alij, quia con Detudinefirmatu veniant, viseribere,orare,mederi,iaculari,
gubernare. Alij, qui e ubitis prodeant a fictionibus,
breui momento praetereuntibus, ut rubere expudore, ex metu concuti, ex utilia 'estire. Sunt etiam qui nihil e Fciunt, Altera remi-
sed intra se confiumuntur: visunt currere, ambulare, volare,
videre, audire, intelligere. βuidam, qui praetersimos opus avoluunt: ut aedificare, domum efficite texere,pannum Diabere,literas. Et hi quidem,qui nihil extra se effint,alij qui- Diui solentadem propter finem aliquem fiunt. ' qui ambulat, vel idcirco id facit, ut aliquo perueniat, velsanitatis causea . qui videt, ut aliquid percipiat. qui dormit,ut laseitudinem ponat. Alij, vel carent fine,vel in prostecto non habent. Vt gaudere plane
caresne: nemo enim est, qui quem in Psumgaudeat, dicerepsit, nisi ut gaudeat. Sic etiam dolere, aegrotare, metuere sterare, irasci. Si quem enim interroges, quem in usum ira- statur,in nustum dicat: sed quia iniuriaprouocatussit, facere aliter nonposse. Sic etiam qui amat. Euanquam hic for- obiecta,
tu sepsit dicere, sinem sibi esse, potiri re cupita: m irasiens ita dicat, em sibi esse vindictam. Verum hisne messunt
eorum,qui amore atque ira perciti agui. Amoris certesei e Dilutio.
non senis nes: cum utrunque assequi commodis orta possent, ut non amore ira si e torquerent. Inconsultus ea enim omnis animisiubitus assectus: ad eam partem animi
64쪽
pertinent, quae rationis est eucri: neque prsicere finem pus
Dipi εο q* Ἱunt , Et alij quidem ex praeteritis nasiuntur tantum, vel praesentibus . lj etsi oriantur ex futuris , mpartem alia quam percipiantfuturi non tamen ν ant ista sc o timur sed quia illa ventura arbitramur,concutimur animo G con- Anub inrci re nequimus. auod in timore apertius eam inuidia. λ' P '' uuae tamen certum es eiusdem naturae conditionis es, qua reliquos omnes. Causa huius est quoniam ista agendi voce passionem significat, Omnis autem asilo non illa quam
nos iam communi vocabulo aEtum dicimus, ea, quae proprie physicis hoc nominesignatur Anem aliquem resticiteropter quem sese itur i a. Issu vis, vel res ea est, quae patitur vel circa ipsam est. Patisns autem non ad aliud, quatenus patiens est,sed ad agens restectat. Itaque finem habereno potest Neque enim agens eisinis est, cum imumsit agentis' nis Ni orte ea sit rei conditio, ut id quod patitur, actione aliqua in agens recurrat. Ic nauem fabricanti qua i Ut nauigaturus finis primum quidem nauigatoris es nauis.Deinde rursus, quia nauis portat tueturque i um qui fabricatus ea, ipse inuicem finis est nauis. Hoemimpacto eripoteu, tagens atque patiens vicissim alterum alteri finis fiant, eum
proinde utrunque agat atque patiatur. Sed velscrupulo=. rafortas uni ista, vel non ita multum praesenti rerum tra-dlatui necessaria. Illud annotandum videtur,quaedam nomina agendi faciem habere,cum reuera adiacentiasint. βuaedacontra, adiacentium voce actumsignficant. Neque enim calere, assere aliud sunt, quam calidum esse, m assum cluae cerisi es es adiacetia.Sic cire, cognscere G qui secere. oc ediues, cursu currendu actum, .sermo Dom
65쪽
rionem, oe locutio loquendi adium significat. βuod igitur proprie a Eius est, id oportet, ut sit in quadam agitatione,
hoc quod Graeci ἰ- ἰω , vocant ,positum, id cni, ut vel seri aliquid,aut perire,vel item augeri,aut diminui, vel qualitatum alteratione permutari, vel in transtositione aliqua loci. que commutatione intestigatur. βuod enim in unosia oque gradu confictis,certum es nequaquam agiposse, Magno Pseui usu, id;, ε sunt hi loci eu, qui de rerum proprietate natur hue disserunt. - Nψ Vique etiam de aliis disperat ur,plurimum tamen Uri parat . ducta hine, hoc ess ex interioribus rerum penetralibus argumenta,atque e natura eorum de quibuου oratio est deprompta. ut haec enim rerum natura est,aut siqua alia est, ignotam
nubis esse nisi me tamen caligo in iiij mei fallit fatendum
s. Haec enim fere videntur esse ista,quae metis humanae possit complesti vis. Reliqua, ut intra altiores rerum naturae*
nus recondita,aut ignoramis , aut ex istorum comparatione,
magis quid non sint diceve, quam qui sint comprehendere
Ab adiacentibus. Principio quid sit actus desinit. Deinde quatuor assert actuum diuisione .atque discrimina. Hinc tres notatiunculae subiiciuntur. Postremo quanta siti vel huius,vel praecedentis loci commoditas. explicatur. Finitio. Actus hic dicitur illud ,quocunque aliquo modo assci, exerceri'; dicimur.Prima diuiso. Actus partim anatiuis adiacentibus oriuntur, partim ex his proueniunt adiacentibus,quae usu consuetudineque firmantur, partim ex subitis illis momentaneisque animi corpori sue assectionibus. Diuisio secunda. Actuum ali3 operas aliquid extra sese efficiunt,ut texere. aedificare: alii intra se consumuntur,ut currere, ainbulare. Tertia. Eorum actuum qui nihil extra se operis efficiunt, quidam propter celisi aliquem finem fiunt,quidam nullum definitum finem habent. Quarta. Actuum eorum qui definitum finem non b bct,ali lex praeteritis, cpraesentibus causis orisitur. alii ex futuris. Notatio prima. Omnis actio propriς dicta, fi nem aliquem spectat, panio nunquam. Secunda. Sunt quae ex figura vel b actus esse videantur . eum re vera sint adiacentia. Quaedam rursus adiacentia, cum sint actus. Tet tia. Omnis actio propribdicta, in motu . atque agitatione quadam est posita. Quae sequuntur . ea per se satis aperta suint. Et ad eam animi pulem pertinent. Philolopb',xrq Dciunx animi par Ahiesi finestes,ratione irxscentia,& cupiditate. Vna de rς ita A puleius in libello qui inscribitur iles de dogmate Platonis, At enim cum tres partes animi dicat est rationabile, id est me- '
66쪽
Non ita ere bru huius loci esse usum. sed ob id tamen non essenegligendum. In Heauton.
RODO L. AGRI C. DE INUENT. quam inuenias in nomine, ut riirtutis, vi ossicij, ut omni, queadmodum enim a calore calidum,stas industria industrium dicimus,m in quocunque calor est, industria,hune calidum industrium vocamus sic a virtute quod deducas nome non facilesit inuenire.nanque ut a somno somniculsum,inab ossicio ossiciose m esic a virtute virtusum dici, latine loquendi ratiosortasse non permiserit. Vique etiam ita
loquare, non tamen conueniunt nomina ista nostro instituto. nec enim in quocunquesomnusestsemniculosum nec qui Q cui quodvisfaciat,ossciosἶm: nec virtusum dixeris, qui ν- nam aliquam habet virtutem,itaque quod ad argumenti inueniendi rationem pertinet, quaeredum in talibus erit nomen,
quod non idemsenetsed idemsignificetim a virtute quidem voces probum, a somno dormientem, ab ossicis industrium.
Sane loci istius non tam creber es ad argumetandum quam aliorum plerorumque usus. quando enim a proximo dictant coniugata,m non re modo sed nomine plerunque artib*me iunguntur, ex aequo fere vel nota sunt ditraque vel ignota.
Fit que ut rustra altero coniugatorum coneris aduersius eum, qui alterum auersetur. aut qui quis alterum det, de altero no
dubitet. Evi enim negat,quisquis bonus vir es, eumfelicem esse dissiculter illi persia eris hac via, quod in bonitate sit po
st aselicitas . tantundem enim laboris in utrovis horum sibi approbando semes:aut quantum assentiatur huicparti,consistere in bonitate felicitatem,tatum etiam eadem opera de eo, quod omnis vir bonus felix sit,contetionis remittat. mi tamen res dederit ut eo utiposimus,no negligendus erit . uua-doque enim acuminis,quandoque virium multum, quandoque utrunque habebit. Eligater itaque apud Terentium est, Homo sum,humani nihil alienum a me puto. Isiciendus
67쪽
ergo locus m pertractandus es. liqui orte vel e ej- se, vel quod ad alios locos pertineat, dabit: quod in altero
coniugatorum quaerentes non invenissimus,4bus in altero nos
admouebit. νὶ qui potentiae vel bona vel mala , velsi qua e
alia insint perquirere volet, facilius in nomine potentium mmagis ad manum posita cosequetur,eorum cum pericula,cautionem, beneuolentiam,inuidiam, virtutes, elera, honessos faedosque exitus, aliaque huius conditionis in utranquepam
rem ste lauerit ad definiendum quoque nonnihil profuerit. pertius enim utcunque exspientis persena actioniabus officii uepervideas eruam quid sit sapientia,qu am ex ipse apientiae nomine. Sic amicitia quidsit,ex amicis anima quid sit,ex animatis. ω contra etiam, si qua via alte 'ra horum cognita tibiserint facile ad altera definieri regrediare. Eorum autem argumentorum, quae exempla vocant Debit vid. rhetores,nonnullirum vis ex hoc pendet loco. Nam cum di- ἡ,, 'cat quis, virtutem susscere ad tuendam felicitatem laque probet,quδd in paupertate Curius, in exilio Rutilius, intor-mcntii Regiali , miseri non fuerint, ista solum eae is e tu, ''' ' ΡΤ '' vim docendi, quod in omnibus iis virtus fuerit, quodque γλ i boni sint habiti sic si quis regnare malum esse cosmet, δε-ceatque exitu Cyri, Cambysis, lexandri, Pyrrhi, in promptu es videre,hic a regnandi nomine, ad reges orationem essed sexam.
Loeorum qui in substatia sunt. doe: ius topicarum disserentiarum libro a Casii. inquit, est alicuius nominis prinzipalis inflexio in adueibiu. vi a iustitia infle, tur iu- ste. Cassii igitur a iustitia id quod di imus iuste. Coiugata vero dicuntur.que ab eo dε diuerso modo deducta fluxerunt: ut a iustitia,tustu, iustus. Haec igitur interse & cu missa iustitia eoiugata dictitur. A ristotelis disputatio de coniugati s, etsi obscurissima est tame hue spectare mihi videtur. ut quscaque ab uno aliquo principali nomine fluunt' ea omnia una cu nomine illo principali coiugata dicatur, ut sapisia,sapidi, sapere sapiete .Casus vero sola ea dicantur adverbia, quae a nomine aliquo principali descenisdut. ut i sortitudine sortiter, a prudentia prudeter. Ea quia locus Rodolphi quo Aristotelusententiam recenser,mitu videtur corruptio non inutile suerit opinosis ipsa
68쪽
iν ,ύν σοῦ mei αυνα ii , λέγω m. Mίνος δε, o Tossi αἰ- Οι - ας, καὶ Distri ci uociκίς, καἰῖσαπροῦν τὸν MDτ- μυε ιτα κατα γας Mi Mevssu ιι- ναι ο ρντο Δοῦν δε ita si δικπισσυνη,το a sitas, ux. λίγιτα τα καν horro eiusmodi quadam dictitur, ut si iustaec iustus coniugata esse dicantur iustitiae. rtia autem & fortis fortitudini. Itidem vero & quae vim habent efficiendae aut conseruandae rei cuiuspiam, coniugata sunt rerum earum, quas vel conseruare vel effice re possunt.quomodo ea, quae sanitatem efficiunt aut conseruant, coniugata sunt sanitatis, se quae bonum corporis habitum, illius ipsius habitus coniugata dicuntur, in alii rue eodem modo. quare coniugata quidem eiusmodi dici solent. Casus a φ ἰν li as rem.vt iuste, sortiter, salubriter, euecticὰ, de quaecunque ad eundem dicuntur modum Quanquam & casus ipsi coniugata esse videntur, ut iuste ad iustitiam, ad in titudinem somter . si quidem coniugata dicuntur omnia ea, quaecunque sub eandem coniueatione cadunt:vt iustitia,iustus, iustum,iuste. Nos Cicerone secuti. is in To ni eis scribit hoc modo: Coniugata dicuntur,quae sunt ex verbis generis eiusdem. Ei undem autem generis verba, sunt quae Orta ab uno. varie commutantur, ut sapiens, sanienter sapientia. Haec verborum coniugatio dicitur . ex qua huiusmodi est argumentum, Si compas uus ager est, ius est compascere. Sunt autem nonnulla. Ait huiusmodi quoddam discrimen esse coniugatoru, quale nostri hodie dialectici asserueinter ea quae dicuntur denominativa quoru alia signiscatione sola, alia lota voce, aliatam voce quam significatione,denominativa vocat. Sane locristius.) Quam rarus sievsus loci huius, facile perspici potest ex verbis Quintillaui, apud que quinto institutionum libro sic legis: H is illud adiicere ridiculu putarem,nisi eo Cicero uteretur,quod contu atu vocant. Vt eos qua rem iustam faciat, iuste sacere:quod certe non eget probatione. V bi tamen res dederit. Sic Cicero eo usus est quinto libro de Finibus: Pau Miser fortas pertas si malum est . medicus non malus esse no potest, quamuis si sapies. Rursus: Dose legendum sere malum: in cruce qui angitur. beatus esse non potest. Et se do de Oratore Si picta apud Cicer risumma tribueda laus es debetis moueri,cum i Me lum tam pi Elugere audeatis. nem. Ibidem: Lucilis pecus hoc non est sed liberum . qua enim libet pascitur. Quanqua postremu hoe non inepte duci videatur a nomine. in paupertate Cumis. Allusit ad Io Seneca. cum Senecae in libro de prouidentia, ubi de fortuna die loquens: Contumacissimum
ouem aue inquit te rectissimu aggreditur, aduersus quem suam vim intendat, ignem Que experitur in Mutio, paupertate Fabricio, eSilium in Rutilio, tormenta in Regulo Paupertas Cu &e.De paupertate M.Curij, lege Valerium Maximum, libro quarto capite tertio. Inrii Rutilius. exilio Rutilius. Hic etsi vir erat innocentiae summae, tamen cum a publicanorum innaria Asam defendisses, inuisius equestri ordini, penes quem tum iudicia erat, Smyrnam in exilium missus est. Unde csi reuocaretur postea a victore Sylla, maluit merat io innocens mori, quam de iniq; eiectus erat reuerri. Meminitςius rei prater alios Cicero libro de oratore primo , Ela tertio libro de natura deo . Ide Fabius Quintil. libro Curus undecimo. Sc in epitome Liuiana L. Florus. Cyri. Huc quo modo Sarmatae vicerint' occiderintque. de eaput eius Regina Thomiris in utre humano sanguine plenu immi- Cambyses. serit, primo historiarulibro narrat Herodotus. Cambysis. Hic quemadmodum re- eno a Magis occupato, Rebatanis Syriae urbe decesserit,idem Herodotus restit libro Alexanderi quarto. Alexandri. Hunc post euersum regnum Persarum Babylone diem extremu
silium dedisse,ut Alexandrum veneno de medio tollerer, idque venenu suisse Aristo telis ingenio dignum, nempe aquam quandam gelidis ima ex Nonacriae petra udantem prae nimio stlsore nulla alia re quam equina ungula potuerit cocineri. Sed delua
69쪽
DIALECT. LIB. I. ratu plura apud Plutarchum. Pyrrhi. Is Argivorum urbem incautius eum exercitu in- Pyrrhus. gressiit, eum recipere sese in castra vellet, muliercula quaedam superiori e loco tegulaeapiti eius ita impegit, ut tenebris ante oculos obortis ex equo defabereturi cotinuos. a milite quodam Antigoni,cui Zopyro nomen erat, cisus est.author Plutarchua. '
ad id adiacens,qua adlaeentium diuersia1,q- quibus maxime insint rebas. Cap. x I.
Ire uvatiam diximus esse adiacetia actius. Adia
cens vocamus modum rei inexpetem, quo aliquid aliud quam secundumsubstantiae suae denominationem vocatur. 'prudelia es modus quidam hominis. ω enim interroges, euissimodi vir sit Cato recte restonde serudens, Itaque ca
pit ex prudentia nomen aliud quoddam qua uvariae uae neque enim Cato a Vatia uaprudens, sed homo vocatur. Multiplex est hic locus, varorique flexus habet. In summa Adiacentium
quidem omnia,quae adiacent rebus, aut ensibus repreh)hdu ψ 'isi' p Τ tur,aut cognscuntur intellectu . Sensi compreheduntur, primum comunia illapluriusiensium. Multitudo id est numeri omnes. Magnitudo,quae tribus in rebu posita est,in logitu' Ques νερῶ-dine,latitudine, crsitudine. Figura,cuiusmodisplanu, p-- M s*μῆ obliquum,rectum,curuu,tria ulum, quadrangulum, circularcim reliqua id genus. Comprehenditur motu sed hic alterius loci est ad actus enim pertinet. Deinde quaesiingulorus uum siunt propria. Vt visis lucidum, obsecurum, pes euu,opacum,coloratum a ritu serius ustus apor opactus, odor tactus,calidii, figidum lumisim siccum, τη, molis, C E d. p h sserum, uti reliqua quae tactu percipiuntur. Haec unt semina omnis nostrae cientiae, haec omnis humanoru ingenio --:rum iactatio. Ex iis varie coniunctis coagmentirique, omnia iAh
rerum scies, multitudinem, varietatemque distrauimus. ζ :*ῖ Dasdubitet quis,querelane dignius sit tam in arcto humani
70쪽
ingenij vim esse concluseam,an potius admiratione,quod tam, exiguis initiis ad ratam rerum inuestigationem iret dubiam
licet incertam,ad inuestigationem tamen potuerit peruenire. Intellectu vero comprehenduntur,quaecunque ex istis ani Plin. ει ι . miningitatione mentis colligit atque decerpit. Hi in magne-'' ' ' ιὸ eolorem quidem figuram videmus: vim qua adfererum rapit,intelleElu deprehendimus. Sic in haematite, sieiusmaragdo,alterius ruborem,alterius virorem oculis ea cognoscere, causam autem qua hic impudicitiae impations est , illi sanguinem sistit, mrns sola per*exit. Vciscern esse cursum, viseu quidem diiudices: velocitatem in quiescente non nisi intellectu, et ex cursu quem vidisti, vel ex membrorum ar- secunda diui- agilitateque colligas. Sic robur etiam in eo qui nihil f si' 'μ- .llud adiurantium quaedam natiua seunt, q* parantur accedunt. Nativa sui, ut in igne calor,in aqua humor,in terra siccitas. ccedentia sunt, qualia in aqua calor,cum igni adhibetur: rigor, cum vehementius' subdiuisio eo si ixit in cera liquor cumfunditur. uuae accedunt autem,eo-VI'rum quaedam facile dimouentur ab eo,in quo fiunt. Hi ruborem expudore contractum, pastorem ex metu, contantio ubi
came desierint,etiam deficere videas. 2uaedam vero dissiculter auferuntur, quali unt, quae vel in aliquod,quod natura capax sit eorum, veniunt: ut additus nonnullis rebus vel color vel apor, . in nonnustis animis pavor et acceptus, vel amor,uel odium,non nisi mortes nitur.quaria etiam quae longo usu exercitioque venerunt tu confiuetudinem, visent Nitiua adia studia artes humanae, animi mot qui crebro repetiti,tagra prope in naturam transeunt.ydnatiuorum,cum in omnibus' μ' rebus,tum praecipuus ect in eis quae si insiunt expertia ocus. aualis est vis quaedam tuendi conseruandiquesectum aliud